BERN. BROM,
Katholiek Nieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken.
Nicolaï Lebret.
Electrische
Installaties.
D:
DE EEMBODE
Dinsdag 22 September 1914. 28c Jaargang. No. 49.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond en wordt uitge
geven door de Vereeniging De Eembode te Amersfoort. Prijs per
drie maanden zestig cent. Afzonderlijke nummers drie cent.
Abonnementen kunnen eiken dag ingaan, doch opzegging van abon
nement moet geschieden vóór den aanvang van een nieuw kwartaal.
Kantoor: Langegracht 13, Amersfoort - Tel. No. 314.
Advertentieprijs: van één tot vijf regels veertig cent. Elke regel
meer zeven en een halve cent. Reclames: tien cent per regel.
Advertentltin in het redactioneel gedeelte vijftien cent per regel.
Billijke tarieven bij geregeld advertoeren. Alle mededeelingen en
advertentitin In te zenden vóór twaalf uur op den dag van verschijnen.
T _Tet is juist in de zoo ontvankelijke
I lzicl van liet kind, dat de waarheden
iles gcloofs en de beginselen van den
katholieken godsdienst moeten ingeprent
worden, zal het op rijperen leeltijd als
geloovig en diep overtuigd katholiek
handelen. Daarom dient de school,
waar het kind zooveel uren van den
ilag en zooveel jaren zijner jeugd door
brengt, krachtdadig mede te werken.
Ie meer omdat opvoeden, de hoofdtaal;
der school is, en dergelijke opvoeding
niet mogelijk is zonder inprenting van
godsdienstige en zedelijke begrippen,
beginselen en gevoelens.
Mok. DK BH MANS.
De Roomsche Burgerstand.
Zal onze Roomsche burgerstand zijn
betrekkelijke welvaart behouden,
dan moet hij werenaw/i/r en gierig
heid.
Niet geuren met zijn bezit, maar
werkelijk eenvoudig blijven. Eenvoudig
blijven door te strijden tegen hel men-
schelijk opzicht en eigen ijdelhcid.
I'ralen, immers, wil de mensch altijd,
al is liet maar op de manier van va
der Diogenes, die wel is waar de
weelde bestreed, maar toen met die
bestrijding zelve weer zoo te pronken
liep. dal Socrates terecht kon zeggen:
„Ik zie tie lioovaardij van Diogenes
juist door de gaten van zijn mantel".
Ben juist besef nu vau de listigheid
onzer praalzucht gepaard met een vast
besluit om Ier eerc van Christus' ar
moede en tot boete voor onze tekort
komingen, bescheiden van stand te
zijn, ziedaar de beste grondslagen voor
een waarlijk eenvoudig leven.
Ware eenvoud bewaart alleen de
Men beware ook de huiselijkheid in
den burgerstand door de kim/eren ioeer
in eigen stand te plaatsen en op te
voeden.
Hiermede is niet bedoeld, dat ieder
winkelier zijn zoon weer tot kruidenier
en iedere boer zijn kroost weer per se
tot landbouwer moet vormen.
Neen, bet is lofwaardig de kinderen
nog lot iets hoogers tn de wereld te
brengen dan hunne ouders waren.
Geen talent in den grond begraven,
geen lichten dempen onder de koren-
maal.
Hoe zouden onze groote kunstenaars,
ja vele prelaten van onze heilige Kerk
de (linke en liere grootheden gewor
den zijn, voor welke ze nu, in 't oog
van vriend en vijand, inderdaad gelden,
indien hunne burgerouders, hun geen
gelegenheid tot studie hadden verschaft.
Niet dus door de uildoovers moet
onze burgerstand zijn lannhctraditien
bewaren. Maar, wanneer wij hier spre
ken van plaatsen en opvoeden in eigen
stand, dan is bedoeldhet bewaren
der kinderen, zelfs der meest begaaf
den, voor dwaze hoogvliegerij.
Zulke hoogvliegerij zou b. v. gebeu
ren daar, waar men een burgerknaapje
of meisje aan den priester Op den ca
techismus of aan meester op schuol
zou laten vragen, om een plaats tus-
schcn de deftige en vooral niet tus-
schcn de armere kinderen, terwijl juist
hel burgerkind van jongsaf leereii moet.
het volk van Christus, vooral zijn min
der deftig volk, oprecht lief te hebben.
Die zelfde hoogvliegerij zou weer
lür in den burgerstand aanwezig zijn,
ilir de congregatie, de vereeniging
in een Volksbond, mogelijk wel een
gcheclc inrichting van kathulick on
derwijs wordt afgekeurd met een al
lerdeftigst niets voor ons, In ter voor
den minderen wan."
Alles, alles is hier dwaling, alles
ondermijnen van zijii eigen stand, alles
lieid en van kleinzieligheid, om later
den storm te oogsten van armoede,
i verval en moedeloosheid.
Opmerkelijk mag ook luer hel ver
schil heelen tussehen 's meiiselieu
beter weten en zijn slecht doen.
Want zoodra er onder den burgerstand
sprake komt van den eenvoud onzer
vaderen, o. dan verlustigt zich Ieders
Jrcvcnhcid, pakkende schetsjes van
Jicn eenvoud aan vrienden en kennis-
/.uo hoort men dan vaak den al-
ouden eenvoud der vaderen prijzen iu
den burgerstand, maar tegelijkertijd
ziet men dat de daden een geheel
tegenovergestelde levenswijze toonen,
ICn tochhel aloude woord van
iioerhavesimplex, sigillum veri, de
eenvoud is het eegevan het ware, hei
hel geldt ook voor liet bewaren van
len echten burgerzin, in zijne ware, lijkc
:n degelijke ouderwetschhenl, en in de
lanruicdc samengaande huiselijke blijd-
Wanneer deze voorwaarden door
mzeii katholieken burgerstand in zijn
godsdienstig en huiselijk en maatschap
pelijk leven worden vervuld, dan is ons
katholiek volk in Nederland nog niet
ierloren.
DE OORLOG
't Voorspel van den bloediger, we
reld-krijg was de gewapende vrede,
't Was een wedstrijd in het bewn-
encn van steeds meerdere duizenden,
i liet toepassen van elke uitvinding
:m den mcnschclijkuii geest op ver-
iclcn en verdelgen.
Wat waren liet anders dan gewa-
endu volken, de Mogendheden van
KiiropaDe grooicn gaven het droeve
voorbeeld, hetzij uit noodweer of boo-
zen lus t, en de kleine werden geprangd
en hoe langer hoe meer geprest
nok in ons land om dat spoor met
zoldntcn en kanonnen te volgen, mllll-
oenen en milliocncn aan dcu weg m den
afgrond werpend, terwijl velen smach
ten naar een beter levenslot.
Staatslieden en diplomaten mochten
len leste al hun krachten inspannen
om de botsing te voorkomen, welke
door de eigen zucht naar meer macht
was uitgelokt, 't baatte niet.
Maar nu in elk gevalmoed en ver-
Ken is er, Die hel lot der volkeren
bestiert, die alleen een antwoord tiuur
olie waarheid kan geven op de bange
Hoe sterk do boosheid moge wor
den, God Is sterkerhoe hoog de cl-
lende moge stijgen I God leeft honger I
Derhalve moed en vertrouwen en
medegewerkt, ieder naar vermogen,
zonder verflauwen aan het groote doel
den geest van waarheid, van liefde
en gerechtigheid bevorderen en uit-
Hulp verleenen aan allen, die hier
door de gevolgen van den wereldkrijg
In nood verkoeren.
l.angestraut 27, Amersfoort.
Vertegenwoordiger
vun hetlngenieurs-Bureau
Utrecht.
Binnenlandsche Berichten.
Een noodzakelijk Katholiok lleftlowork.
omen is over véle huisgezinnen, welke
hunne haardsteden moesten ontvluchten,
heelt de omlcrgcfcekendci* cr toe gi
bracht, cemgc leiding te geven aan
i liefdadighcidszin van Katholiek Ne-
land, die iu het bijzonder met het
lot iler hulpclooze kinderen begaan i-.
I Iet geldl de vele ouderloos gewor-
ii en onverzorgd achter gebleven
kinderen lijdelijk of voor goed op te
.•n in Nederlaiidsche gezinnen, en
vele kinderen die iu «gevaar ver-
kecren, korten lijd in ons Vaderland,
dal door Gods zegen lot lieden van
den gecsel des oorlogs gespaard bleef
ccne veilige schuilplaats aan tc bicden.
Waar de meeste kinderen van vluch
telingen katholiek zijn, spreekt hel van-
zeil', dat de beste schuilplaats in ka
tholieke gezinnen is.
t indcrgeleekcndcn hebben zich daar
om verccnigd tot een comité met het
doel
lo. bemiddeling tc verleenen bij
liet zoeken naar passende gezinnen
voor uitgeweken en onverzorgd achter
gebleven kinderen.
2o. de adressen in ontvangst ie tic-
lunten van gezinnen, genegen een kind
'|i ie ■nemen.
do. hutten de geldmiddelen liet
oelaten en de nood het noodig niaa'
kinderen uit geteisterde streken in v«
ligheid te brengen.
4o. alle hiermee samenhangen»
werkzaamheden als het onderbreng»
van aanstaande kraamvrouwen en hare
zuigelingen, het steunen van onderwijs
en geestelijke hulp in dc kampen, enz.
Reeds spontaan bereikten ons talrijke
liefdadige aanvragen om een kind op
nemen, terwijl het Centraal Bureau
der K. 8. A. te Leiden reeds de aan
dacht van dc Diocesane en I'!. comités
op ileze hoogst gewichtige zaak ge
vestigd heeft. Voor zoover cr nog
mce.'dcre kinderen in nood verkeeren,
houden wij ons aanbevolen voor meer
dere aanvragen aan hel adres van den
laatst ondergeteckende.
Onnoodig te zeggen dat het bereiken
van ons doel ook geld zal vorderen
voor het verplaatsen der kinderen,
voor cventiiecle geneeskundige verzor
ging van kinderen, voor het verzorgen
van kinderen, voor het plaatsen in ge
stichten lil geval niet allen in gezinnen
ondergebracht kunnen worden, voor
eventueel redding der kinderen.
I>. I I, Mgr. de Aartsbisschop van
Utrecht was zoo goed het Bescherm
heerschap over dit Comité te aanvaarden.
Wij hopen niet te vergeefs een be-
roep gedaan te hebben op den liefda-
'!iglicid«zin van Katholiek Nederland
vn hopen dat giften en aanvragen rij
kelijk en veelvuldig zullen Inkomen,
R. K. Huisvcstings-Comité,
D. II. Mgr. H. van dc Wetering.
Aartsbisschop van Utrecht,.Bescherm
er, Mgr. A. I-'. Diepen, Hertogen
«sch. ('resident. MevrouwAiKcllenners-
aiucr.iu, l.cidcn, vice-prcs.
Mr. 1', J. M. Aalberse,DirecteurK.8.A.,
•ideii, Mevrouw Van Basten Haten-
burgitfgen.s, Utrecht. Mevrouw J.
iritat dé Remzzis, Roozendanl. N.-llr.
ipelaan A. A. Dnmen. Iircdn. Dr. I.
Deckers. Eindhoven. Ch. Devoghcl.
ior. «ostcrblokkcr. W. Kransen,
Leeuwarden. Mr. J. N. J. K. Heer-
kens ThHsscu. Haarlem. Henri Hermans.
Maastricht. Mej. H. I'. Lefebtirc, Am
sterdam. I'. C. I'. de I.ouw. Helmond.
I.. J, J. M. I'oell. kapelaan, Tilburg.
J. L. I'll. Sander*, burgemeester, Roer
mond. Mevrouw A. R, Schaapman-
Khrhardt, Utrecht. I', de Sevaux, Venlo.
Mevrouw J. W. J. Vos de Wna!
van Voorst lol Voorst, lilden bij Arn
hem. Mevrouw J. v. Waosbcrghe, I luist.
Dr. Emile Vervters, Leiden, Scer.-l'
ningm.
Tweede Kamer.
Dc Provinciale Staten van Friesland
kozen tot lid der Eerste Kamer Th. M.
Th. van Weldercn baron Rengers, op
wien 26 stemmen werden uitgebracht
l stem verkreeg den heer De Vries
la.r, terwijl 10 stemmen blanco waren.
Oe derde lijst.
Ken derde lijst van ontvangsten voor
hel Kon. Nat. Steuncomité vermeldt
f O",075.82, waaronder f5000 van dc
Holl. Stoomb.-Mij. te Amsterdam,
f20.000 vnn de l'nkctvaart-Mij. te
Amsterdam en f 10.000 van de St
kolcn-Handclsvcreen. te Utrecht. In
het geheel is nu f402.882. ingekomen.
Werkverschaffing.
Niet genoeg en met niet genoeg na
druk. schrijft I let Huisgezin, kun in
irdenverschaft
ilften kunnen niet worden gemist,
ruime giften zijn noodig: maar een
volk waarvan een aanzienlijk gedeelte
van gaven moet worden onderhouden,
of wordt een ontevreden, gedemoru-
eerd volk.
Werken alleen houdt cr den moed
en ile veerkracht.
Verschaft daarom werk!
Vatte incn dit nu niet op in den
beperkten zin. dat met een ontginning
van woestcn grond en liet uitvoeren
van een bouwwerk daar het doel be
reikt is.
Neen. noodig is wcrkschafling iu den
imsten zin.
Werkverschaffing ook. doordat wie
koopkracht heeft koopt cn zijn geld
niet angstvallig vasthoudt.
Werkverschaffing ook. doordat men
i zoo haastig mogelijk zijn open
staande rekeningen betaalt.
Koopt men niet en betaalt men niet.
ilan lijden dc middenstanders, hun per-
«onccl en de industrie.
field dat vastgehouden wordt is van
geen nut.
Geld dat rolt is thans een zegen
lor de maatschappij.
Gelijk recht.
De opperbevelhebber van zee- en
landmacht heelt onder de aandacht van
de autoriteiten der landmacht gebracht
dut het vooral tegenover de onder
zooveel ongunstiger omstandigheden
van hunne gezinnen gescheiden mili
tairen beneden den rang van officier,
ongcwcnsclit wordt geacht en mits
dien mout worden tegengegaan, dat dc
een gehuwden officier ver
blijft in dc kampen of kantonnonienten
indien deze plaatsen niet dc vaste
woonplaatsen van haren echtgenoot
:0n.
Lichting 1915.
Naar wij vernemen hebben de mill-
ten» van de lichting 1(>15 wel na de
bekrachtiging der wet, die hunne ver
vroegde oproeping mogelijk maakte,
een waarschuwing ontvangen, dat zij
kans hadden vroeger tc worden opge
roepen, maar Is de tocstaml thans van
dien aard, dat die kans veel geringer
is geworden cn zullen zij vermoedelijk
op den gewonen tijd voor het vervullen
van hun militaire plichten onder de wa
penen moeten komen.
Miildenstandscredietbank
Oe Hanzebank.
Het bestuur der Hanzebank deelt
mede dat
Ie. alle in rekening-courant geplaatste
bedragen direct na aanvrage worden
Itgckecrd
2e. de uitbetaling der spaargelden
aortuan op reglementaire wijze plaats
beeft, n.l.
•I. sommen tot I* 100 zijn onmiddellijk
«onder opzegging, opvorderbaur. met
■lien verstande, dat meer dan een uit
betaling op hetzelfde boekje in dczcl, V
kalenderwcek nietknn worden gevorderd
t>. sommen van flOO tot f500 met
tertien dagen opzegging
II
FEUILLETON.
ONTVOERD
hemel, die ons de vreugde ge-
ie echtpaar slapenhet sliep tien
slaap der onschuldige eu deugdzame
eigerd heeft kinderen te bezitten,
wil ons misschien als schadeloosstel
ling den kleinen Heracles schenken.
Het is algesproken vrouw, wij houden
hem bij ons."
„En dan," hernam dc goede vrouw,
„heb je niet gehoord, wal hij van zijn
boozen oom, van dien graaf Antoon,
heelt gezegd Ik durf wedden, dat het
een slecht man is, die dezen kleine
kwaad wil doen en het is zeer waar
schijnlijk, dal hij hier meer in veilig
heid is dan in zijn moeders huisvol
gens hetgeen hij verteld heeft, spant
legen zijii leven samen. Wanneer het
God behagen zal dit kind aan zijne
moeder lenig le geven, zal Hij wel
een middel welen, om hel terugvinden
mogelijk te maken. Wij zijn tlus over
eengekomen," zei moeder Estrellc op
vioolijken toon, „dal Heracles van dit
uur al ons kind is."
„Ja, on kind," hernam de oude Bé-
„God moge ons besluit zegenen en
'u u" u ""k" "K°n "n/c '3crgcn
Na deze woorden en na luin avond
gebeden gedaan te hebben ging dit
Met i
dal
ile alleilaagselie bclcckvius van het
bcteckcnis was hij hel wel. Zijn luils,
uiige hektaien bebouwbare grond,
m klein getal koeien en liet recht om
weidun, welke zijne woning omringden,
maakten al zijne bezittingen uit, I >c
inkomsten, welke hij uit deze kleine
bezittingen trok, waren ruimschoots
oldocndc om in zijn onderhoud en dat
zijner vrouw te voorzien. Doch de
grootste rijkdom van den uitmuntenden
bergbewoner bestond vooral int een
alig, dat hij zich zeer gelukkig
beschouwde door hot weinige, hetwelk
hij bezat en waarvoor hij eiken dag
de Voorzienigheid dankte den rijkdom
inn niemand ter wereld benijdde hij.
Zijne vrouw, de goede oude Fan-
:lielle, hielp Item trouw bij hel werk,
hield haar huis zoo zindelijk mogelijk
wist dc heerlijkste kaas en boter
naken, waarom in dit opzicht Fan-
clielle in de landstreek een zekere be-
icmdheid genoot, waarop zij trotsch
asniemand wist iels van haar te
zeggen,
belei
«ligdc geen lovende ziel zij bezat dc
zedigheid en eenvoudigheid, welke het
eigendom zijn van een christelijk hart.
Onder dc hoede van zijn pleegouders,
wier trots en vreugde hij was, jgroeide
Heracles gelukkig cn voordeelig op.
'Zijne opvoeding was zoo goed als
zij in het gebergte wezen kon. Estrellc
zeil' luerdc hem «Ic beginselen van het
i en schrijven de eerbiedwaardige
mil der streek, die genegenheir'
Item had opgevat, vond er lielia
in in zijn hurl de rechtschapenheid,
liefde voor plichtsvervulling te
planten, die hel eigendom vanjverhe-
ven karakters iszijn geest verrijkte
hij niet de gewone praeilschc weten-
.'happen, liet voorbeeld zijner pleeg-
uders maakte het kind eenvoudig en
deugdzaam, want de oude Estrellc en
diens vrouw bezaten die Helde voor
de waarheid en die verhevenheid van
geest en hart, die aan den nederigste»
slaml evengoed toebehooren ills a
den hoogstelt, zoodia de godsdlei
hen adelt.
Zoo had Heracles zijn veertien
levensjaar bereikt.
Op zekeren avond speelde hij v.
het huis zijner pleegouders met c
marmot, die hij had opgevoed cn
allerlei kunsten had afgerichtdit klei
dier toonde zich even gedwee in I
uitvoeren zijner hevelen, als een lie
hel voor zijn meester doel.
IH' oude Hernnecz, op een stccncn
bank gezeten, schepten veel vermaak
in de spelen van den jongeling met
zijn marmot. Misschien herinnerde zij
zich, dat zij op dien leeftijd eveneens
zoo hadden gespeeld als hij, met even
veel onschuld als met geluk.
1 leraclcs wasslank gebouwd en
veel grootor en sterker dan men op
die leeftijd gewoonlijk is, De uitstekende
lucht en de herhaalde tochten in het
gebergte hadden zijne Internaten vlug
en krachtig gemaakt en de rozen der
gezondheiil kleurden zijn bevallig ge
laat. Dc olijfkleurige tint. waai mede
Roland liet vroeger had bedekt, was
gemakkelijk verdwenen. Het azuur zijner
»<ogeu was nog levendiger, de «clioone,
blonde krullen, welke zijn hoofd om
ringden, waren nog schitterender dun
iu den tijd. waarin onzen vriend l'.mlus
hem zoozeer had bewonderd.
„Vader", zei hij eensklaps, terwijl
hij met spelen ophield en den ouden
bergbewoner naderde, „vader, het
schijnt mij toe, dat ik nu grot
sterk genoeg ben, om mijn brui
verdieueu, Toen ik straks met mijn
marmot speelde, viel het mij eensklaps
ui. dal ik, evenals zooveel andere berg
jes te meer schijnt hol mij
enhjktng vatbaar."
oude Kstrellc keek den jongeling
met verwondering aan bij sloeg de
oogen neer en scheen diep na te denken.
„Als er alleen sprake was van je
léidcrhoud en je voedsel", zei hij ein-
lelijk, „zou je otis nooit behoeven te
verlaten, beste Heracles, want, God zij
Jank, wij hebben eiken dag ons brood
cn de Voorzienigheid zal, hoop ik,
in de toekomst altijd even goed voor
mis zijn. Maar Ik ben geneigd te ge-
loovcn, dat de lieinel je zelf de ge
dachte heelt ingestort, welke je mij
OOcveil hebt medegedeeld; als je er
p blijft slaan, zal ik je geen enkele
tegenwerping maken. Weel je, dierbaar
kind, dat ik je negen jaren geleden op
dezen «lag heb gevonden langs een
voetpad in hel bosch, als een arm.
verlaten en gewond schepseltje Wie
weet I misschien heelt de hemel
je deze gedachten ingestort om je
moeder te doen terug vinden, aan wit
je door de Zigeuners ontnomen bent,"
Heracles was zeer verbaasd over
ile woorden van den Benrttecs, dien
lui sinds zoo lang reeds al» zijn vuiler
beschouwde. Het groote aantal jaren
ude Es
'relle Item opgenomen had. had hem
het velleden geheel en al doen ver
geten te meer rla.u zijn nieuwe ou
der» hem nooit iet» hadden gezegd,
hetwelk het hem had kunnen her
inneren. Hij ondervroeg dan ook
den ouden Bcarnccs niet klimmende
