BERN. DROM, Katholiek Nieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken. Nicolaï Lebret. Electrische Installaties. DE EEMBODE Kantoor: Langegracht 13, Amersfoort - Tel. No. 314. Advertentieprijs: van tién tot vijf regels veertig cent. Elke regel meer zeven en een halve cent. Reclames: tien cent per regel. AdvcrtentiCn in het redactioneel gedeelte vijftien cent per regel. Billijk'; tarieven bij geregeld adverteeren. Alle mededeelingen en advertentidn In te zenden vóór twaalf uur op den dag van verschijnen. Dinsdag 13 October 1914. 28c Jaargang. No. 55. Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond en wordt uitge geven door de Vereeniging De Eembode te Amersfoort. Prijs per drie maanden zestig cent. Afzonderlijke nummers drie cent. Abonnementen kunnen eiken dag ingaan, doch opzegging van abon nement moet geschieden vóór den aanvang van een nieuw kwartaal. Binnenlandsche Berichten. De vluchtelingen. oorlogsrampspoeil verdreef dui- /.enden Belgen van huis en haard de grenzen over. Daar was veel ellende onder hen en wel beklagenswaardig was hun toestand. Langs de grenzen was het een schouw spel dat deernis wekte. In alle steden en dorpen troepen mannen, vrouwen en kinderen die om onderdak en voed- sel vragen. Spoortreinen vol zwervers waren hun land ontvlucht en zochten op onzen vaderlandschen bodem rust en vrede. Zaterdag en Zondag was het een verbijsterende verwarring in Braband's Zuiden. Angstig was de toestand buiten op de wegen in den onttrek van Koozen- daal. Honderden, vour wie Inet den besten wil ter wereld geen onderdak was te krijgen, of die met voertuigen op weg gegaan, nergens onderdak konden bekomen, kampeerden langs de Op verschillende plaaten waren in de bosschcn vuurtjes aangelegd, waar bij de menschen nu en dan hun ver kleumde ledematen ontdooiden. Vele particulieren kwamen met hunne automobielen om bij het vervoer van de uitgeputte vrouwen en kinderen te De militairen werkten dag en nacht als paarden. Jonge en oude dames kenden geen vermoeienis. Het was alles één groote uiting van naasten liefde, die iets verzachting bracht in het leed. Muren en schuttingen zijn beschre ven met adressen van ouders, die naar hun kinderen vragenvan kinderen die hun ouders broers en zusters zoe ken van tamiliën, die hun verwanten op de hoogte stellen, dat ze daar en daar te vinden waren. Niet alleen het leger, het volk zelf is uit elkaar geslagen doorden verschrik- kelijken oorlog. Tc Bergen op Zoom was Zaterdag in heel de stad geen stukje brood te krijgen, en daarbuiten lagen dui zenden en duizenden vrouwen, kinde ren, zuigelingen in den konden herfst nacht. Gelukkig greep de Kegccring in. Extra-treinen vervoerden duizenden in alle richtingen des lands, zoodat gastvrij Holland welhaast één reus achtig toevluchtsoord gaat lijken.'-' Alle steden en (linke dorpen Ont vangen nu hun portie Belgische vluch telingen en gelukkig vinden die arm| schepsels overal liefdevolle menschen die hen van alles voorzien. In dagen als deze wordt bewezen hoeveel liefde en medelijden vermogen, De Maasbode zond vijf auto's uit, zwaar beladen inet voedsel cn kleeding voor de zwervers aan de grenzen. Langs beide zijden van den weg, zoo deelt de aanvoerder mede, rezen de dennenbuomen op, waartusschcn FEUILLETON. ONTVOERD. 'F erwijl Heracles door de agenten 1 werd weggeleid, dacht hij er met smart aan, dat l'aulus zeer waarschijn lijk den diefstal bedreven had, waar voor hij, zijn onschuldige kameraad, misschien als medeplichtige zou wor den gestraft. Hij herinnerde zich, dat hij in de hitte van den strijd iels schit terends in zijne handen had gezien i verder nadenkende scheen het Item verdacht toe, dat l'aulus de plaats met zooveel haast verlaten had. Onze held nam dan ook het vaste besluit in de toekomst zich niet meer met den zwerver in te laten, indien tenminste de ver denking gerechtvaardigd was en boven dien met geduld dc beslissing over zijn eigen lot af te wachten. Door de agenten geleid, was Hera cles in de gevangenis aangekomen. Het was een onmetelijk en somber gebouw, waarvan alle vensters met stevige ijzeren bouten waren voorzien. Nabij een dikke, met ijzer beslagen poort hing het touw eener klok, welke de agenten in beweging brachten. Da delijk kwam de cipier te voorschijn hij nam Heracles in ontvangst, schreef zijn naam in een register cn leidde hem door een lange gang naar eene groote, sombere zaal. In het eerst kon het dicp-donkerdc. Hoog aan den he mel sikkcldc tie zilveren maan, terwijl helle sterren tintelden. Na cenige mi nuten rljdcns ontwaarden we dc eerste kampvuren tusschen de boomen, waar omheen vluchtelingen waren gelegerd. Teer-blauwe rook kronkelde in door zichtige wolkjes. De auto's stopten cn cenige malen behoefden we slechts brood te roepen, waarop heel het kamp als een lawine kwam opzetten. Luitenant Van der Woude deed zijn mannen de ongeluk- kigen in een rij scharen en nu kreeg ieder op zijn beurt een broodje, het welk de heer Van der Waarden met een zeldzame vaardigheid meubileerde. Op vier. vijl plaatsen werd zulks her haald, cn telkenmale herbaalde zich het even ongewone als hartroerende tooneel. in de phantastischc omgeving der don kere dcnncboonigroepen. Hadden we in den killen Octobernacht nu en dan eens gehuiverd door dc nachtelijke kil heid, bij deze tooneelcn sidderden we van ontroering. In Den Bosch laat men zich niet In de spijskokerij, eene stichting der St. Vinccntiusverceniging, wordt van den vroegen morgen tot den laten avond gewerkt, om dc hongerigeit te spijzen. Kukel Zondag werden er 4000 maaltijden bereid. En dan niet vergeten, dat hon derden burgers onderdak hebben verschaft, aan familie cn kennissen cn wild- vreemden. Sommigen hehben hun huis propvol met vluchtelingen cn moeten zelf zich 'snachts behelpen inet een kermisbed ol een paar stoelen. De burgemeesters van het platte land zijn daar aanwezig cn zij nemen transporten vluchtelingen mee, die nu bij Brabandschc boeren een goed on derkomen zullen vinden. Moe gestreden. Bij duizenden zijn de Belgische solda ten na hunne mislukte, hopeloozc ver dediging van Antwerpen de grenzen overgegaan. In Zecuwsch-Vlaanderen en in de Bra- bantschc grensdorpen, waar onze land- verdedigers zijn gekantonneerd, werden de Belgische strijders in bewaking ge nomen en op last der regeering over de verschillende depots bier te lande verdeeld. Ook een paar duizend Kngelscheii waren van de partij. In bet geheel werden ongeveer 25000 man ontwapend. Daaronderbevinden zicli vele officieren. Leeuwarden en Groningen werden den Kngflsehen als verblijfplaats aan gewezen. De gevolgen. - Kr zgji erf die meencn, dat, nu Ant werpen sloor de Duitschcrs bezet is, alle gevaar voor schending van onze neutraliteit zat zijn geweken, schrijft dc Limb. Koerier. „Dit is )u "zooverre waar, dat Kn- geland er dan geen belang meer bij zal hebben, te pogen oorlogsschepen de arme'pongee niets zien. Doelt na cenige minuten, «toen zijne oogen aan de duisternis waren gcwooiL geraakt, ontdekte hij "leen twintigtal gevangenen, die op banken langs de* muren zaten, of in de eenzaamheid over hunne el lende nadachtcu,. De ongelukkige He racles begaf zicli naar,den donkersten hoek, zette zicli daar neer en begon zoo bitter te weepen, alsof zijn hart scheen tc willen breken, i' ViU. Droevig en sprakeloos bleef Hera cles in zijnen hoek en bracht alle onr- standigheden van zijn .ongelukkig Idt weer voor den geest terugqm zijtje medegevangenen bekommerde Ilij zicli niet. Dezen van hunnen kant beschou- den hem eerst met eenig medelijden hij zag er zoo goedig uit. Zij poogden dan ook een gesprek met helii aan te knoopen. Maar onze held ,Was zooda nig in zijne smart verzonken, dat hij slechts met enkele woorden antwoordde. Zij lieten hem alleen en letten niet meer op hein. De tlag eindigde en de schemering kwam de gevangenis een nog somber der uitzicht geven. Heracles bemerkte er niets van. De gevangenbewaker trad binnen cn bracht den gevangenen hun sobere portie brood en water. Hera cles lette er niet op. Hij plaatste, zon der dat hij het zelf wist, het brood en de Schelde op te zenden, hetgeen ook voor ons een oorlog tegen de bond- genooten ontketend hndde. Indien Kngcland dat gewild had, hadde 't het eerder gedaan. Maar nu kan weer een ander gevaar ontstaan zal Duitschland als het Ant werpen heeft, pogen van die luwen partij te trekken tegen Kngcland Het is onwaarschijnlijk want om dat te kunnen doen, moet het er oorlogs schepen hebben liggen. Over land kun nen die niet aangevoerd worden. Over zee moeilijk, want Kngelsche eska ders houden op dc Noordzee «Ie wacht. Het zouden hoogstens duikbuitcn kun nen zijn, die Duitschland tot aan de Schelde zou kunnen brengen. De nadeelen van zulk een poging zouden voor Duitschland niet opwegen tegen het voordeel om een nagenoeg onbruikbare uitvalshavcn tc hebben. Vrees voor schending onzer neutra liteit van dien kant heeft dus ook weinig grond, al zal Kngcland van ons tegenover de Duitsche marine even sterke waakzaamheid verwachten cn met recht als wij tegenover de Britschc hebben aan den dag gelegd.' Tweede Kamer, 1 >e Tweede Kamer gaf de regeering het tweede millioen, maar zulks ging niet zoo vlug als met 't eerste. Kr kwamen legertoestanden ter sprake cn de socialist Ter Laan klaagt dat het inhouden van verlof als straf door de verschillende commandanten zeer ver schillend wordt toegepast. I let inhouden van verlof dient zeker niet om den goeden geest onder de troepen te be vorderen. Geen socialist heeft geaarzeld om bij den eersten-oproep onder de wapenen te komen. Waaraan ontleent men dan het recht om de verspreiding van het Volk of het bezoek van ver gaderingen tc verbieden De Minister van Oorlog zeidc dat de hooge toelagen aan officieren zijn vastgesteld, toen men nog niet kun weten hoe lang dc mobilisatie duren zou. Of die toelagen tc hoog zijn, daarover kan verschillend worden geoor deeld. Dc een vindt ze te hoog, de ander acht ze vergeleken met het in komen van mannen van zaken, te laag. Sedert is tic regeling gewijzigd en zijn alleen hooge toelagen verstrekt aan officieren, die builen hun garnizoen dienst deden. Ook wat dubbele trac- tcmeiitcn betreft (n.l. als ambtenaar en als landweerman) is verandering ge bracht en bepaald, dat de betrokkene slechts een tracteinent, n.l. het hoogste behoudt. Wat den aankoop van levens middelen betreft, spr. betwijfelt of die plaatselijk lager kan geschieden dun in het groot op een centraal puilt. Het verbod van het ie/en van een dagblad acht dc minister absurd maar aan den anderen kant geeft hij een commandant het volste recht de ver spreiding van sommige geschriften te verbieden. De commandant is aan sprakelijk voor den goeden geest onder «len troep. de waterkruik bij zich op du bank en dacht er niet aan tc gaan eten. zoo groot was zijn verdriet. Arm kind I voor hem was het zoo vreesclijk, voor Item, die in onschuld en in dc vreeze Gods was opgevoed, van een misdaad beschuldigd te wor den hij was van meening, dat men zeer waarschijnlijk niet naar zijne recht vaardigheid luisteren zou, Hij weende dan ook onophoudelijk en zag en hoorde niets van al hetgeen cr rondom hem voorviel. Kensklaps klopte hein iemand op den schouder en zei tot hein op ruwen „Hé, jongen I er is nu geen tijd nicer om te klagen en te huilen, droog je tranen en kom bij de anderen, II; be loof jc, dat je over een uur vrij zult Heracles stond onmiddelijk op cn zag voor zich een man van hooge ge stuite, wiens afschrikwekkend gelaat geheel met haar bedekt was, „Laat me met rust," antwoordde hij hem, „gij kunt mij de vrijheid niet teruggevenalleen de rechter en de gevangenbewaarder hebben daartoe de macht." „Je zult weldra zien," hernam de man, „of ik de vrijheid niet of wel kan teruggeven. Vooruit, kom bij de anderen." Terzelfder tijd werd Heracles door Lanjjeslraat 27, Amersfoort. Vertegenwoordiger van hetlngenieurs-Burcau Utrecht. Uit het Buitenland. Antwerpen. Gelijk voorzien werd kon Antwerpen, een der -terkstestellingen van 't vasteland, tegen de Duitsche krijgsmacht niet stand houden. In korten tijd hadden de Duitichers een paar dozijn forten vernield en een deel der stad onder vuur genomen, let Belgische bezettingsleger trok voor een groot deel in dc richting van Ostcndc, doch duizenden wandelden dc Holland- schc grenzen over en werden daar door onze soldaten ontwapend en wegge voerd. Die mannen hadden heel wat doorstaan. Dapper hebben ze stand ge houden op aansporing vooral der En- gclschcn, die wal hulptroepen zonden maar overigens geen voldoenden steuu konden of wilden geven. Vrijdagmorgen om uur hebben de laatste Belgische soldaten dc buiten- wallen regelmatig verlaten met achter lating van alle kanonnen cn verder materieel. De aftocht van dc achterhoede In dc forten ontaardde in een ordetoozc vlucht. Alles wierpen de soldaten weg wapens, munitie, helmen, enz. Ontzet tend was het te zien hoe die ongeluk- kigen voortholden, half gekleed, want alle bovenkleetling hadden zij afgewor pen, en doornat van zweet. De Duitschers gebruikten 200 kanon nen voor het bombardement en wel kanonnen van 28, 30 cn 42 cM. De gezanten van Krankrijk, Engeland en Rusland verlieten Antwerpen met dc mailboot. Nader bleek dal het bombardement betrekkelijk weinig schade heeft aange richt. De verhalen van vluchtelingen waren zeer overdreven. Geen enkel openbaar gebouw, kerk of kunstwerk, is beschadigd. Als cr in Antwerpen 150 huizen vernield zijn zal het veel zijn. De schade is gering. Dat de vluchtelingen naar Antwerpen kunnen teriigkoercn werd reeds ver zekerd. Htm veiligheid van persoon is verzekerd. Van Duitsche zijde wordt nog ge- eene krachtige hand aangegrepen en uit «len hoek getrokken ofschoon hij eerst nog van plan was weerstand te bieden, begreep Ilij weldra, dat het noodig zou zijn voor het geweld tc bukkendaarom volgde hij gewillig den man met den grooten baard. Deze bracht hem te midden der gevangenen, die eenen kring vormden cn waarvan de minst schuldige bepaald veel schul diger was dan hij. Het sombere licht «Ier lamp ver- lichtte «leze woeste gezichten slechts ten halve, welker verschrikkelijke uit drukking in het hart van «len armen Heracles een gevoel van afgrijzen «leed „Zoo is het goed. mijn jongen," zei dc man, die lient uit zijn hock had gehaald „koin. wil je niet ons «leze minder aangename plaats verlaten Alles zal binnen een uur gereed zijn. Wij zullen den cipier bitukni cn zijn zal dan ons kunnen tegenhouden." Heracles wierp een angstigen blik rondom zich en zei eindelijk op vasten „Neen, ik wil niet ontvluchten, want ik ben onschuldigals ik dc vlucht schuldig kunnen houden," De andere gevangenen wisselden dreigende blikken met elkander en Heraelcs hoorde een van hen zeggen Hoezeer de Kngelsch-Hclgischc troe penmacht in verwarring was, blijkt wel uit liet feit, dat de onderhandelingen over de overgave met den burgemeester gevoerd werdendaar geen enkele militaire autoriteit te vinden was. Geweldige voorraden van alle soort zijn in onze handen gevallen. De laatste vesting van Belgis, het ..onneembare" Antwerpen, is be dwongen. Dc Duitschers hebben iets buitengewoons gepresteerd. De sterke bezetting verdedigde zich in het begin zeer dapper. Daar zij zicli echter tegen onze infanterie cn dc marincdivisie en tegen dc uitwerking onzer geweldige artillerie met opgewas sen gevoelde, is zij in wanorde gevlucht. Onder dc bezetting bevond zich ook een onlangs aangekomen marinebrigade. Deze zou. volgens de Kngelsche bladen, de ruggegraut der verdediging zijn. De Duitsche couranten jubelen. Het Fremdenblatt schrijft; Decatastrofe van Antwerpen zal steeils een merk- teeken van schande zijn In dc geschie denis van Engeland, en een waarschu wend voorbeeld blijven voor de volke ren. die op Engeland hopen en ver trouwen, De „Neue Freie Presse" zegt: Door den val van Antwerpen is een voorbeeld gesteld, hoe Engeland cii Frankrijk dc vrienden, die op hen vertrouwen, in het ongeluk storten. Het „Berliner Tngebl." schrijft: Achter de Belgische verdediging stond Engeland, men kan wel xeggen met opgeheven zweep. Toen in het Belgische hart de gedachte opkwam om aan de nuttelooze verwoesting cn het bloed vergieten door capitulatie een einde te maken,*|>rak Groot-Briitannië en moes ten allen, ook dc koning daaraan zich onderwerpen. Daarvoor moet «Ie levens krachtige stad zwaar getroffen zijn. De „Deutsche Tagesztg," Zoo om vat de val van Antwerpen in elf dagen reeds de kiem voor dc verovering van Parijs. Antwerpen gevallen is een slag. die niet alleen België, maar tegelijk ook Engeland op het pijnlijkst treft. Dc Kngelsche hulp is waardeloos gebleken. Voor Duitschland betcckcnt dc inne ming der Schcldestad meer dan dc bezegeling van België'» onderwerping, meer dan de mogelijkheid van het vrij komen van een legerkorps en geschut. Zij bctcckent een gevoelige slag tegen Engeland." 't Is nóg niet uit. Wie ineenen mocht «lat na den val van Antwerpen het verzet van België filiaal gebroken Is. vergist zicli deerlik. De legercorpsen, die tijdig Antwer pen verlieten, betwisten nieter voor meter den Belgischen grond aan den oprukkenden Pruis. Zonder succes evenwel, zooals uit dc laatste berichten blijkt. Gent is bezet. Maandagmorgen kwam dnnr ruiterij aan en begaf zich naar liet stadhuis. De commandant vcrvocgtte zich bij burgemeester cn wethouders. Toen werd op het stadhuis de Duitsche vlag gchcschen. Een kleine bezetting is in „Welnu I als hij niet wil zooals wij. dan moeten wij korte metten met hem maken. Want hij is niets anders dan een verrader, een stille verklikker I" ,.Nccn, neen," hernam «Ie gebaarde man, „geen misdaad, ten minste als wij cr niet toe gedwongen worden." Daarna richtte hij zich tot Heracles cn zeide: „Als jc niet goedschiks met ons wilt meegaan, zullen wij jc kwaadschiks ineilenemcn, versta je? Reeds cenige «lagen werken wij aan onze bevrijding, wij kunnen dus niet toelaten, «lat een melkbck, zoonis jij, onze plannen den bodem inslaat. Spreek, wil je ons vol gen, ja of neen Heracles zag, hoe de sombere ge zichten, die hein omringden, hem met woedende blikken aanstaarden en kon een rilling niet onderdrukken bij de gedachte aan den dood, welke hem bedreigde. Hij was gereed ecu toe stemmend antwoord te geven, toen hij zich «Ie vrome raadgevingen vnnjzijncu pleegvader herinnerde „Heb God altijd voor oogen cn overtreed geen enkel Zijner geboden." Wordt voortgezet.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1914 | | pagina 1