Katholiek Nieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken.
DE EEMBODE
Vrijdag 12 Februari 1915. - No. 89. - 28e jaargang. Kantoor: Langegracht 13, Amersfoort - Telefoon No. 314.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond en wordt uitgegeven oor de
Vereeniging De Eenibode te Amersfoort. Prijs per drie maanden zestig cent.
Afzonderlijke nummers drie cent. Abonnementen kunnen eiken dag ingaan, doch op
zegging van abonnement moet geschieden vóór den aanvang van een nieuw kwartaal.
Advertentieprijsvan één tot vijf regels veertig cent. - Elke regel] meer zeven en een
halve cent. Reclames: tien cent per regel. AdvcrtcntiCn in het redactioneel
gedeelte vijftien cent per regel. Billijke tarieven bij geregeld advertccren. Alle
mcdedeelingen en advertentiCn in te zenden vóór twaalf uur op den dag van verschijnen.
Epistel en Evangelie.
Zondag genoemd Quinquagesima.
LES uit den eersten brief van den
II. Apostel Patilus aan de Korinthiërs;
XIII, 1—13.
Broeders I Al spreek ik dc talen der
incnschcn en der engelen, zoo ik gee-
lie liefde heb, ben ik geworden als een
geluidgevend metaal ol eene klinkende
schel. En al heb ik de profetie-gave,
en al ken ik alle geheimen en bezit
ik alle wetenschap, en al heb ik alle
geloof, zoodat ik bergen kan verzetten:
zoo ik echter gcenc liefde heb. ben ik
nie'.s. En al deel ik al mijne bezittin
gen uit tol spijs voor de armen, en al
lever ik mijn lichaam over om verbrand
tc worden, zoo ik gecnc liefde heb,
baat het mij niets. De liefde i- lijd
zaam, zij is goedertieren: de liefde be
nijdt niet. zij handelt niet onbeschei
den, zij is niet opgeblazen, zij is niet
ecr/.iichlig, zij zoekt het hare niet, zij
wordt niet toornig, zij denkt geen kwaad,
zij verheugt zich niet over dc onge
rechtigheid maar verblijdt zich met dc
waarheid alles verdraagt zij, alles ge
looft zij, alles hoopt zii, alles verduurt
zij. De liefde vergaat nimmer. Hetzij
profetie-gaven, zij zullen een einde heb
ben hetzij talen, zij zullen
hetzij kennis, zij zal Ie niet t
gen. En toen hij genaderd was. vroeg
Hij hem. zeggendeWat wilt gij dat
Ik u doen zal? Hij nu zcidcHeer,
dat ik zien mogeEn jesus zcidc hem:
Word ziendeuw geloof heeft u ge
zand gemankt. En oogcnblikkclijk zag
hij en, God verheerlijkend, volgde hij
Hem. En al het volk, dit ziende, gaf
lol aan (iod.
Galileï Galileo.
Wam
dccle
zal gekomen zij
zal te niet gaan
ik een kind was. sprak ik als i
riit lot aangezicht. Nu ken ik ten dr
maar ri.in zal ik kennen gelijk u.
gekend ben. Nu echter blijven g
of, hoop, lieldc. deze drie doch -
tc natuurkui
dige Gnlilcl Gal
1504 tc 1'
sa geboren c
Ier sterreku
nle. i. door de
olgd. omd
l hij leerde da
onderging, mar
Paus ve
dc zon
dal de zon stilstond i
Hier blijk! dus, hoe de onfeil'
heeft gedwaald en tevens h
men den armen geleerde m
heeft.
Zoo zeggen de onkatholiek
rekening houden met de v-
Nu verder over de onfeilbaarheid en
Galilei's mishandeling".
Het is waar, dat het decreet der
congregatiën door den Paus is uitge
vaardigd, maar het is ook waar. dat
dit decreet geen pauselijke beslissing
was cx cathedra, dus geen leerstellige
uitspraak over gelooft- en zedelcer
voor de gchuclc heilige Kerk, iet#, wat
menigeen, o.u. I-ruin over het hoofd
lieeft gezien.
I int de Paus In deze zaak niet ex
cathedra heeft gesproker., blijkt o.a.
hieruit, dat verschillende groote theo
logen van die dagen, na het decreet
dc« pausen, liet zoeken naar een af
zon en de beweging der aarde geoor
loofd vonden, alsook dat zij terecht
Schriftuur dan overeen-
dal i
ophouden
oor.lecld in 1010.
.-daan wor-
Die leeringon waren -.
bewering, .1 ,t dc zon hel
des Heelal* i* en niet vai
akt i*. dan
n.i.ir het Westen gaat en
Ie is. Toen
de aarde zich beweegt en
bet middelpunt des II.
ind. dacht
Men kan over deze be-
wijs tc roe
beslissing der
ia-endi zegtIk ben
de aarde stilstaat,
ik nog niet. dat wij
welke de K. schrift-verklaring cenigs-
zin» betrof, r, g niet niet woord en
geschrift te onderwijzen, hij zulks toch
wel verrichtte.
En daarom beliep Galilei toen in
163.1 dc straf, van één dag in de ge
vangenis te gaan en zijne opinie af tc
moeten zweren, wijl die opinie, wal de
bcwegeig der aarde betrof, nog altoos
een gewaagde opinie scheen, en eerst
later vertrouwbaar was.
Als veronderstelling evenwel op
sterrekundig gebied kon Galilei's stelsel
er reeds in 1620 nicë door, omdat zij
ilc verschijnselen der hemellichamen,
volgens de roeening der kardinalen,
zeer wel verklaarde.
Dit zeiden de congregatiën met uit
drukkelijke woorden.
Hoorcn wij nu ten slotte den ver
volgden man zeiven Waarlijk hij klaag-
„Ik ben verplicht geweest, izoo
schnjft Galilet letterlijk m cenen brief
aan zijnen vriend^ „om als goed katho
liek mijn opinie nog terug te nemen.
„Om mij te straffen heeft men mij de
„samenspraken over het stelsel vcr-
.boden, en mij na vijf maanden van j
.verbijt tc Kome, weggezonden," (Alle
die vijl maanden had Galilei mogen
wonen in het paleis van den gezant
van Florence te Kome „Dewijl toen
„echter de pest tc Florence hccrschte
„lu-eft men mij voor woning het palcis
.aangewezen van mijn besten vriend,
„nu-n eig ur Piccolomini.aartsbisschop
„van .Sienne, alwaar ik een volledige
„rust geniet. En lieden ben ik op mijn
van Arcéli
alwaj
ik
.zuivere lucht nabij mijn dierbaar vader
land mag inademen.
l)us óen -lag welverdiende hechtenis
:n maanden van vorstelijke behandeling.
rolgens den
III dien tiji
II. Lucas; XVIII.
den Zoon des meiischen
Want llij zal ovcrgelcve
de heidenen, en Hij zal
lijk in *li
ten dage,
I opgang t
}W«I Ga
vele uildl'Ukkm
Eindelijk, Pan* 1,'rbanus VIII
If reeds in 1024 tot kardinaa
lei li„dat wijl de H.
lliedrn spreke:
Binnenlandsche Berichten.
1 lolt'
zijn -
zal
gcgccscld te hebben, zullen -ij
i dooden en op den derden dag
Hij verrijzen. I
eilijkhcik n logen zijn systeem,
niet kon oplossen, verboden de con
gregatiën hem, om zijn zeer zwak slaand
sv sloom, dat daarenboven de schriftuur
zich scheen tc hebben, nu reeds
(iets liicrv
hen
dit v
ml was vi
"-'grepen n
lorgcn,
wat er gezegd werd. Het gcsclueililc
nu. toen Hij Jericho naderde, dal ze
ker blinde aan den weg zal Ie bedelen,
Kn toen deze eene schare hoorde voor
bijgaan, vroeg hij wat dit was. Men
zcidc hem dan, dat Jesus, de Nnznre-
ner, voorbij ging. En Hij riep, zeggen-
IeJesus, Zoon van David, ontferm
i' mijner! En zij die vooruitgingen,
icrisptcn hem, dat hij zwijgen zou. Hij
ichter riep veel meerZoon van Da-
id, ontferm U mijnerJesus nu slil-
anndc gebood Item tot Zich te bren-
ialilci's mccnlng werden gevonden,
egde de Kerk zich bij dal alles neder
n ile congregatie van don Index der
'orbodone boeken, die reeds in lo20
ia.! toegestaan om Galilei's mccnlng
over de beweging der aarde als stcrrc-
kundige veronderstelling, maar nog
als een uitgemaakte zaak aan te
in, liet in later tijd alle Galilei's
en van de lijsl der verboden boeken
wegnemen.
Hekrompen en dom kan dus de
handeling der congregation niet hcetcn,
behoedzaam.
FEUILLETON.
LIEFDE EN WRAAK.
Een gaachle.ionis uil Oud-Vlaandoren.
I Aie droevige en vrome plichten vei-
iVvuld hebbende, bcgal zij zich naar
dc sponde van Crumbriigghe hij was
slechts tot bewustzijn gekomen om door
een hccte koorts tc worden aangetast,
waarin hij onafgebroken lag te ijlen en
„iets anders riep danDuivcko, I huyeke
Een traan dc eerste, dien zij lot
dusverre had kunnen storten, bevoch
tigde Sicgbrits brandende oogleden.
Wees gezegendsprak zij. „gij,
die getrouw gebleven zijt aan de arme
duit gij, «lic uw leven met geacht hebt
toen gij het gevaar vcmannit, wnnrm
zij verkeerde. Wees gezegend 1
Zij bleef nog eene wijl met voorover
gebogen hoofd, sprakeloos, en een vloei
vin tranen stortende, bij liet bed van
den jongen man Staan. Plotseling richtte
zij zich, door eetlc hevige vlaag van
woede aangegrepen, op.
„Wraak I mijne wraak I nep z.j en
vertrok onmiddellijk naar Kopenhagen,
l'.r verliep nagenoeg eene gcheole
maand, voor zij weder op Sünderburg
verscheentoen zij er terugkeerde, wa
Hans aan de beterhand en was zijn
wonde nagenoeg geheeld. Toen hij "I
grootmoeder wederzag van haai
e brengen.
die
graf r
iriög hem de sprank en vuldt
zijne oogen zich met tronen.
Sicgbrit glimlachte akelig.
„Gij weent nog, gij sprak zij; „ook
ik heb geweend, toen ik u, eene maand
geleden, verlietthans ween ik niet
En vuur, zooals alleen do hel
nokt, gloeit in mijn boezem
mijn leven. Sedert mijn vertrek
lorburg
ieden
raakncu
mijn leven
ichlans hoeft niets mijn dc
verzadigen. Ik heb do Ie.
den graaf Torbern Oxe op de
pijnbank doen verbrijzelen met eene
beredeneerde langzaamheid: ik heb zijn.
gevloekt hoofd onder het zwaard va
den beul zien vallen .Ie sterrcvvichi
laar Mafic-til en honderd drie en twit
lig van hunne medeplichtigen hebben
omler mijne oogen de vreselijkste fol
teringen ondergaan. Welnuik don
meer dan ooit naar bloed. Ik zon 1).
nemarken in jammer en vertwijfeling
willen zien vergaan I Ik zon dit gevloek
te land onder mijne voeten willen ver
gruizen Weef gij. welke gedachten den
koning bezig houden Weet gij welke
plannen zijne droefheid vervangen Hij
verhaast zijn huwelijk met IsabellaJa,
de nietswaardige wil aan den vinger
van den zuster van Karei den Vijftien
.Ion trouwring steken, dien zij of ten
minste hare handlangers vergiftigd heb-
s ket
rscli, i
rordecld. r
aads.l.
En Galilei's
In do strijdb.
Ier II. Kerk w
lishuai
l-.ng
bestrijders
verhaald, dat, toen
•gaderde kardinalen
hij zoude uitgeroepen hebben
jcIi beweegt zij zich. namelijk de
ior gestraft
Hij had misdaan, omdat, toen de
"gregatifn hem, den katholieken ge-
,-rde, hadden opgelegd, zijne meening,
Oe groote Staatslooning.
p de groote Staatsleening is thnni
ersten termijn totaal rond 235 roll-
i of 93 pCt. gestort,
ierln is inbegrepen ccn bedrag van
millioen 200.000 gulden dat is be-
d geworden, waarin de Nederland-
Bank ongeveer 41 millioen uit
eigen middelen heeft bijgedragen. 50
nllioen gulden is gestort door inrui-
ig van schatkistpapicr.
Oe Beurs.
Dc Beurs te Amsterdam is onder
genngen omvang.
Steonkolon voorziening
:t Koninklijk Nationaal Steuncomité
aan alle belanghebbende Indus-
en en wederverkooper» mede, dat
zich een Bureau gevormd heeft onder
toezicht van een, voor een deel uit zijn
midden gekozen. Commissie, .lat dc
distributie van kolen in Nederland zal
regelen. I)en belanghebbenden wordt
verzocht opgave van de hoevee'hedcn
mij, i
"ue plannen. Wraakzucht heeft mij be
dil en gedurende die beproeving ge
sterkt il. ben mijne gewaarwordingen
meester gebleven terwijl hij sprak, heeft
hij niet op mijne gelaatstrekken den haat,
verachting en de wraakzucht gele-
i. Ik heb hein aangemoedigd, ik heb
n dc voordeden van zulk een
bindlcnis aangetoondik heb de sclio
Isabella geroemd.Gij ziel
erbazing aan gij begrijpt mij
Arm en onnoozcl hart, ziel
gij dan niet in, dat dat huwcl(jk
degene overlevert, om wier wille mijn
gestorven is? Ik zal Imn
mijne niacin hebben, ik zal haar i
telen, ik zal haar verstikken Dat -zij
lier zij op h u-- schoonheid, frara Jeugd,
haren rang, dat ('luistiern zich verhoo-
vaardlgc op zijn macht dat alles be
hoort mij t..e, dat alles zal tot 't
wrekenvan Ditlvcke dienen I
Vffi,
icderl
Twaalf jaren waren vl
dc laatste door ons verhaalde gebc
te-nissen. Sedert lang te Brussel terug
gekeerd, leidde Hans Crumbbrugghc
daar een rustiger en gelukkiger Icvcu
dan ooit. Vader van e dochter, die
dc Hemel Item vehonken
wijdde hij aan de .erzorging
soorten Steenkolen, Cokes en Bri
ketten, die zij in het komende contract
jaar behoeven, schriftelijk in tc dienen
bij het Secretariaat van -dat Bureau,
Rijnkade 1, l'trccht.
Het is gebleken, dat er bij een goe
de distributie van steenkolen, weinig
je vaar bestaat voor kolennood.
Stemming Prov. Staten Putton.
Bij stemming voor een lid der Prov.
itatcn van Gelderland in liet district
Putten, is gekozen fhr. dr. van Haers-
de With met loOO stemmen. Baron
Muckay had 10>1 stemmen.
Ongeveer dc helft der kiezers bleef
uis. Te Nijkerk stemden op dc With
497 kiezers en op Mackav 339tc.
Hoevelaken resp. 31 op dc With en
op Mackav.
Goede Raad.
Elk ongenblik zoo schrijft dr. I).
as in dc Vrijzinnig-Democraat hoort
en hier en daar in het land weer ge
ruchten over een plotselinge vcrergc-
den internationalen toestand.
Er kan gem kleinigheid gebeuren, een
Berksttir, die in een telegraafkantoor
en verkeerd bordje ophangt, een praat-
van dezen of genen, of in verschil
lende clccl-n van het land
r zenuwachtige angst ove:
gevaren, waarin ons land verkeert.
Laten toch degenen, die dergelijke
geruchten verbreiden, daarmee ophou
den. Kr zijn in ons land geen andere,
de hoogte zijn van de zaken,
regeering en deze laat zich
over dergelijke gebeurlijkheden i
lijk toch niet uit. Wat anderen
of beweren te weten, in welken kring
ook geplaat-t. is alles zonder grond
Inlusachcn maakt men dc stemmin
gen, nu hier dan .laat, zenuwachtig
zonder nut, integendeel, In economisch
opzicht, met groot nadeel.
Voor ons volk, zijn arbeid en leven
in dezen tijd, is het van het meeste
belang, dat men rustig voortwerkt, zon
der zich aan den oorlogstoestand In
meerdere mate te storen, dan deze zefl'
reeds door zijn belemmering van
keer en allerlei wetsbepalingen hi
elders, noodzakelijk maakt. Daar nog
de vrees voor eigen oorlogsgevaar steeds
bij te voegen, mankt de menschen
elk paniekje vatbaar, slap en angstig
onzelfstandig bij hetgeen zij doen,
schadelijk is voor liet economisch
herstel. Dc grootste zorg van particu
lieren niet van dc rcgcering - - kan
ipzicht niets liatcn. Zou ons
land in den oorlog worden gewikkeld,
rd dc toestand daardoor geen
haar beter dan wanneer dc mcnschon
onbekommerd hun werk hadden gedaan.
Toekomstmuziek-
Blijkens mcdcdccling v
Cort van der Linden, in dc Eerste Ka-
mag .-en voorlooplg rapport der
Bevienlgscommissic, zoo tijdig
verwacht worden, dat dc onderwijszaak
ecliiktiidig niet het kiesrecht-ontwerp
behandeld zal kunnen worden,
dat kind al den vrijen tijd, die de
voor zijne zaken hem liet. Op zekeren
avond lag hit op de groote strooien
mat, welke destijds in Vlaanderen bij
de burgers de hcdendaagsehc tapijten
verving, tc dartelen met de kleine dwin
geland, die, op den rug van haren va
der rijdende, hem geen oogenblik ver-
poozing wilde gunnen, toen zij plotse
ling een gil gaf en, van den rug baars
vaders vallende, zich angstig aan hem
vastklemde.
Deze beweging was zeer verschoon
iar, want hetgeen tier kleine Marie
ovecl angst veroorzaakte, zou zelfs
n bejaard monsch schrik aangejaagd
ilibcii. Eene vrouw was het vertrek
binnengekomen en luid zich bij den
haard nedergezet. Onder den rooden
nek, die haar hoofd dekte, ontwaarde
icn een met talloozc diepe voren door-
vee kleine oogen, die met een v
-li glans flikkerden, Hoewel zij
ud scheen, wa* hare houding rcelu
„Wat verlangt gij, goede
rocg Hans, met den eerbied, dien dc
tb der Nederlanden aan dc be-
s bclor
KV O
wilt vingen, behoeft gij toch
rn.-i ioi in hel binnenste der buizen tc
dringenziedaar, neem dit stuk geld,
i-n als gij u wat verwarmd hebt, zult
gij u lot mijne dienstboden wenden,
die u tc eten zullen geven,"
„Ham Crumbbrugghc," sprak de
oude vrouw, zich zoodanig plaatsend,
dat het licht der lamp vlak op haar
gelaat viel en hel verlichtte. „Hans
Crumbbrugghc. de jaren en het verdriet
hebben mij dan wel veranderd
„Sicgbrit, vrouw Sicgbrit I" riep dc
koopman uit, meer verrast dan verblijd
over dat bezoek.
Hij liet er niettemin op volgen
„Wees welkom in mijn huis."
„Ja, uwe lippen hcetcn mij welkom,
maar uw hart vloekt mij en uw ver
langen jaagt mij weg. Doch wel be
schouwd, wat kan het mij ook versche
len liet zij er op volgen, terwijl z(j
het vuur aan ncn haard opstookte en
hare morsige handen aan den gloed
warmde.
„Kunt gij xulke slechte gedachten
omtrent een oud vricn.l koesteren
„Laat oih geen tijd met nutteloozc
woorden verspillen," viel zij beminde
rede, terwijl xij van onder haren man
tel een zak vol goud te voorschijn haal
de „ziellier eene som geld», welke gij
zult aanwenden tot stichting van
mis ten eeuwigen dage voor dc ri
ziel van Duiveke. Vaarwel."
„Gij xult mijn huis niet verlaten
zonder er gegeten en gedronken te
hebbenhet zou ccnc schande zijn voor
mijne gastvrijheid en eene belediging
voor mijne vriendschap."
Amersfoortsch Nieuws.
Feestvergailnring
Woensdagavond hield de Mariavcr-
Blng der Parochiën O. L, V, en
enricus hare jaarlijkschc lëestver-
nadering in het Patronaat St. Gcrardus
Majclln nnn de Borstraat.
Het Bestuur der Mnriavcreeniglng
mag met ware voldoening op dezen
fccitavond terugzien. Bijna alle leden
waren ondanks liet slechte weer opge
komen, zoodat ongeveer 200 menschen
aanwezig waren. Het patronaat gaf als
altijd weer een gczelligen en frisschen
indruk, Na een kort woord ter opening
door den ZecrEcrw. Adviseur werd
aanvang gemaakt niet het rijke
programma. In aanmerking genomen,
dat voor slechts enkele weken door
het Bestuur het plan werd ontworpen
enkele tooncelstukje» op te voeren mag
zeker gezegd worden, dat goed ge
speeld werd. Vooral de hoofdrollen
waren in goede handen. Mej. A. v. d.
Last vervulde den rol van St. Pleter
in „het Oordcel" uitstekend, terwijl
Mej. Peeman in het Blijspel „dc On
tevreden Waschvrouw", als Kee, de
In dame veranderde waschvrouw, zoo
mooi weergaf dat men rijk zijnde, niet
altijd vrij blijft van allerlei zorgen en
lasten, en dat men dus het meest te
vreden en gelukkig is in den stand,
larin wij door God zijn geplaatst.
Het verdere van den avond wcrtl
aangevuld met enkele zang- en muziek
nummertjes door cenige jongens van
het bekende jongenskoor der St. Hen-
ricus parochie. Dat deze nummer* in
alle dcclen goed verzorgd waren, be
hoeft geen betoog. En ten slotte, werd
door diezelfde jongens een allerkod-
digstc pantomime vertoond, welke de
menschen herhaaldelijk en hartelijk deed
lachen. Nog zij vermeld, dat onder de
pauze chocolade werd rondgediend, zoo
dat ook de inwendige inensch niet ver
geten werd. Werkelijk, 't was een aan
genante avond en wij wcnschen van
ganschcr harte, dat het Bes-uur nog
mg avondje aldus voor hare leden
ige organiseeren. Dergelijke avon
den toch hebben niet alleen hun nangc-
nie zijde, maar tevens zullen ze elic
it ter opwekking van de leden en
groei en bloei der Mariavcrceniging
die Parochiën. K.
Heemraadschap Oo Eem.
- Watergraaf en Heemraden van het
Heemraadschap dc rivier de Eem, be
richten dat ter Secretarie van het Heem
raadschap alhier (Muurhuizen no. 13)
ter inzage voorliggen De leggers voor
den omslag over 1915 en dc leggers
van de ondcrhoudpllchtigen van dc
Luntersche-, Modder-, Filer- en Moor-
sterbeek, Voorts de lijsten van de stem
gerechtigde Ingelanden in de verschil
lende districten.
Zullende tevens de dubbelen dier
legger: van het lstc district ter Secre
tarie van Woudenbergvan het 3de
district ter Secretarie van Hoogland
van het 4e district ter Secretarie van
Haam worden neergelegd.
zeide zij op ake-
ligen toon „mijne taak is af, mijne
wraak voleindigd ik behoor voortaan
aan satan. Dal is recht. Hij heeft al zijne
beloften gehoudenmijne ziel behoort
hem toe."
„In naam des Hemels, spreek zulke
woorden niet in mijn hui»zij zijn een
christin onwaardig I"
„Indien gij wist, Hans. hoe ik Duiveke
gewroken heb! ik, die onverzoenlijk
a» In haat, ik. die het bloed van
lijnc vijanden bij stroomen had doen
vloeien c.i evenwel niet tc verzadigen
asik, die uw vader heb doen ster-
m voor eene beledigingik, die
ijnc dochter uit mijn hui» heb ge
jaagd, dewijl zij mij ongehoorzaam ge
weest wa*, ik voel mij ihans van
wraak verzadigd. Ja, ik heb het doel
ver overtroffen, dat mijne woede zich
gesteld had, Ik zal de hel vrees aan
jagen, als de duivel er mij in zal
opnemen I
„In uw eenvoudig en stil leven Is
het gerucht der in Denemarken plaats
gehad hebbende gebeurtenissen mis
schien niet eens tot u doorgedrongen
weet gij ter nauwernood welk lot Glim
tlcrn ondergaan heeft".
Wordt voortgezet.
