Katholiek Nieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken. H. L. A. DULI.AERT Co. DE EEMBODE Kantoor: Langegracht 13, Amersfoort - Telefoon No. 314. A Vrijdag 14 Mei 1915. - No. 13. - 29e |aargang. Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond en wordt uitgegeven door de Vereeniging De Eembode te Amersfoort. Prijs per drie maanden zestig cent. Afzonderlijke nummers drie cent. - Abonnementen kunnen eiken dag ingaan, doch op zegging van abonnement moet geschieden vóór den aanvang van een nieuw kwartaal. Advertentieprijsvan één tot vijf regels veertig cent. Elke regel meer zeven en een halve cent. Reclames: tien cent per regel. Advertenüén in het redactioneel gedeelte vijftien cent per regel. Billijke tarieven bij geregeld adverteeren. Alle mededeelingen en advertentiën in te zenden vóór twaalf uur op den dag van verschijnen. Epistel en Evangelie. Vijfde Zondag na Paschen. LES uit den eersten brief van dei H. Apostel Petrus; IV; 7 -11. Zeer geliefden Wecst bedachtzaam en waakt in de gebeden. Maar v< alles heb t wederzijds bestendige lielde voor elkander, want de liefde bedekt een menigte van zonden. Weest jegens elkander gastvrij zonder morren. Staa elkander ten dienste, een ieder naar d< gave. die hij ontving, als goede uitdecler; van Gods menigerlei genade. Spreekt iemand, als woorden Godsoefent iemand cene bediening uit, als uit eet kracht, welke God verleent opdat alles God verheerlijkt worde door Jest Christus onzen Meer. EVANGELIE volgens den H. Joanne 26—XVI. 4. XV. In dien tijd sprak Jesus tot zijne leer lingen Als de Trooster, dictt ik u van den Vatler zenden zal, den Geest der waarheid, die van den Vader voortkomt, zal gekomen zijn. zal Hij getuigenis van Mij geven. Kn gij zult getuigenis moeten geven, omdat gij van den be ginne met Mij zegt. Deze dingen heb Ik ii gezegd, opdat gij niet geërgerd wordt. Zij zullen u uit de Synagogen bunnen ja, het uur komt, dal al wie u doodt, mccncn zal Godc dienst te doen. En dit zullen zij u aandoen, om dat zij noch den Vader noch Mij ken nen. Doch Ik heb u dit gezegd, opdat, als het uur ervan gekomen is. gij ge denken moogl, dat Ik het u gezegd heb. i een atmospheer van neutraliteit de braafheidsystemen van vaak vol slagen ongcloovige onderwijzers. t wel, lezers, deze uitspraak een vrijzinnige en wel van een hunner icherpzinnigste koppen „Een Staat," zegt hij, „die op scholen aan de jeugd den godsdienst mededeelt, de Christelijke en maat schappelijke deugden uit de wet) welke de oogen van velen zijner burgers i naam van godsdienst niet meer verdient, is dat een slaat, die zijn on derwijs heeft geregeld, met eerbiediging riks godsdienstige begrippen Men «pclc niet met woorden. Is liet. om iemands godsdienstige begrippen te eerbiedigen, voldoende dal ik ze nic'. ipottelijk mank? l-'.crhiedig ik l', als 1' niet uitlach.' Uwe begrippen, ik .letmijn ze. want ik maak hun over- lighcid voelbaarik zwijg ze dood. ar ik eerbiedig ze, ik, Staat der Nederlanden 5 Zendt mij uwe kinderen, deitig jatcn zijn uwe kuiden ^Jpenbaar ontierwijs. zich i T'horbeekc uit liet jaai IS.ó enkel bijzondere scholen zijn vel f Het onderwijs is geen laak der rcgi ring. De regceriiig moet alleen vc een publick ouderwijs wezen, omdat de bijzondere personen gemeenlijk kort schieten." Kr ligt een merkwaardige overci komst in deze woorden van den vader der neutrale school met de voorgestelde Grondwetsherziening, waarvan o.a zegd is: „Aan het bijzonder onderwijs dient de plaats toegewezen te worden welke daaraan, ook krachtens de macht der feiten, toekomt. Slechts voor zoover dit te kort schiet, trede de overheid op". Dat het helder verstand en de juiste pedagogische begrippen bij 'Hiorbecke bezweken voor de machtswellust den liberaal, is onze schuld niet. Theoretisch vond hij de vtijheid mooi ding maar de ibcraal DK baas blijven. Intusschcn blijft de uitspi aak- werpt al de sophismon van neutrale schoolmannen omver. En een eerlijk liberaal als Dr. Allard l'ierson had den moed hel volgende oordeel uit te spieken over hel geweld dat kindeten van godsdienstige oudeis heel den langen dag door overlc die r Chris het- op kerkwaarts komen. Geheel ons doen en denken moet steeds doortrokken zijn van de gods dienstige idee. Welke vereeniging ilc katholiek ook moge oprichten, zij bly'l'l steeds een ondcrafdeeling van die grootste en heerlijkst'- aller vereenigingen door Christus zelf geslicht: de H. Roomsch- Katholieke kerk. Al de reglementen en statuten moeten altijd blijven ondergeschikt aan .het re glement der tien geboden Gods cn aan «lc statuten der H. Kerk: de vijf ge- Cummantlilaire Rankvereeniging AM! RSFOOKT die afgegaan is. op de goede trouw van de mcr.schen, toch bitter. Ken Ander die j dagen landbouw- vcrlof kreeg, bleek een tuintje van 20 M' te hebben. De broodvoorziening. De Minister van Landbouw, heeft ccnc circulaire gericht tot de burge meesters in verband met dc brood voorziening. naar aanleiding van dc vraag hoe dc aanvrage voor broodkaar ten cn dc verstrekking van meel moet wordt-n geregeld, voor de levering van brood aan personen, die gewoon zijn, dit van bakker- uit andere gemeente dan die van hunne inwoning te betrekken. In vciband hiermede meen ik u er op te moeten wijzen zoo schrijft minister Postfauma dat het betrekken brood uit andere gemeenten geens- aan de controle-regeling in den cel in boven gcloofsvetdceldhcid en. en wandelend langs uwe graven loofil zullen schudden over uwe dogmatische bekrompenheid. Wal i-. dat gij siddert Heb ik 1'wc gods dienstige begrippen niet geëerbiedigd .n zijn de gocdgcloovigcn niet iu hun telit wanneer zij antwoorden voor- rkcr. gij hebt Maria niet gelasterd, dc onbevlekte Ontvangenis niet gcloo- hend, de Godheid van Jezus niet als ten antiek bijgeloof voorgesteld, maar gij hebt aan het zedelijk leven van het geslacht, dat na on« komen zal. teitclijk -heel dien Icersteltigcn grondslag ont- imen. dien wij als den waren, al- den tuigen grondslag van elk zedelijk leven g inoede aanmaken." Kn dit. o| odente Staat, hebt gij gedaan zonder het te zeggen. Neutraliteit in het godsdienstige is ■en onmogelijkheid. liet is een noodzakelijk gevolg uil Ie natuur zelf der dingen, dat waar ;een godsdienst geleerd wordt aan het and. ongodsdienstigheid de plaats in leen- c:i daar het eerste vei boden s mag evenmin aan het tweede een ilants worden ingeruimd. Wie dom genoeg of op godsdienstig ;cbicd onverschillig genoeg is om met ten dergelijk opvocdings-systeem ge noegen te nemen, niemand onzer zal het hei» beletten. Dc Regeering late ieder in hare cuwe voorstellen volkomen vrij. Blijft dereen getrouw aan de neutrale school, m wordt er niets veranderd. Wij vragen geen voorrechten maar gelijk recht voor onze scholen. ":n stelsel dat zich slechts in onvccht handhaven, dient zoo spoedig mo gelijk te verdwijnen. Scherper Telefoon 36J. I elegramatires..UULI.AKRT". EFFECTEN COUPONS PROLONGATIES. BBLBKNINQBN. Belasten zich met invullen der lijs ten voor de Vermogensbelasting. Ons kantoor is verplaatst naai LAKGÜUkACHT 30 Binnenlandsche Berichten. Katholieke Vereenigingen. Katholieken behooren zich te orga- niseeren in Katholieke vereenigingen. Wc mogen ons godsdienstig bewust zijn bij hel verlaten der kerk niet achtci bij den wijwaterbak laten liggen oui Tweede Xamer. lAcede Kamer heeft iict buiten- j ipn oorlogscredict van 30 millioen aangenomen. lieer Ter l.aan trok zijn motie inzake handhaving van het recht van -niging en vergadering en eerbie diging van dc vrije keuze van lectuur, in. Dc maatregel van onbepaald verlof an dc oudste landweerlichting gat tot ipmerkingen aanleiding. Het voorne men der regecring is, hei kader wel aar huis te zenden, maar het te be nutten voor de opleiding van landstorm un woonplaats. De menschen die i zaken hebben zullen dus in dc gelegenheid zijn. deze waar te nemen. minister zal zoodra dit mogelijk e volgende landweerlichting met >1" zenden, wanneer de omstandig heden dit toestaan. at liet algemeen landbouwvcrlcf betreft, 3 dagen zijn cr naar huis ge zonden, voorzoovcr ze schriftelijk ver klaarden dat het noodig was. De mi nister heelt die duizenden schriftelijke vciklaringen laten opzenden, toen heeft hij een greep laten doen en een offi cier laten controleeren. Van de 2d menschen, waren er 8, óf geen land te bewerken, óf zij waren een uitstapje gaan doen, óf lagen te bed. Dit stemde Ken teder, die van dc gelegenheid •m goedkoop brood te verkrijgen ge bruik wcnscht te maken, vraagt cene broodkaart aan bij het bestuur van de plaats zijner inwoning. Op deze broodkaarten wordt de naam van den bakker vermeld. Dit kan ook zijn een bakker in een andere gemeente. De broodkaarten worden door de houders laarvan r.a het verstrijken van het lijd- •ak bij den burgemeester van de plaats hunner-inwoning ingeleverd. De burge meester stelt dan de hoeveelheid brood vast, door iedcrcn bakker geleverd. Nar. dc hoeveelheid brood, geleverd door bakkcis buiten dc gemeente, geeft de burgemeester kennis aan den bur; meester van dc gemeente, waar bakkerij gevestigd is. Het is r.l. de bedoeling dat de bak- I kers al het benoodigde meel, ook dat gebruikt wordt voor de levering van brood naai andere gemeenten, betrekken I - an den burgemeester der gemeente, i waar de bakkerij gevestigd is. Uit de omtrent de geleverdehoeveel heid brood die deze burgenieestei krijgt •an de burgemeesters van omliggende ;cnieentcn, kan derhalve worden na- egaan. hoeveel brood door den bakker laar andere gemeenten wordt afgele erd en hoeveel meel hij daarvoor dus kan ontvangen. De prijs van liet meel, bestemd voor t bakken van brood van 12 cent per kg., moet door iedere gemeente wor den vastgesteld. Daar deze prijs ver band houdt met de kosten, die aan het bakken van het brood zijn verbonden, o.a. arbeidsloon, etc. zal ook voor het brood dat buiten de gemeente wordt afgeleverd, het meel geleverd moeten worden tegen den prijs, welke geldt voor de gemeente, waar de bakkerij is gevestigd. ken. dat het 6 cent per half K.G. kostte dat 't verkrijgbaar zou worden gesteld. or degenen die zich aanmelden, bij den bakker van wien men gewoon was zijn brood te ontvangen. Wij hebben dit brood, dat onmogelijk smakelijk te bakken heette, geproefd cn kunnen ge tuigen dat liet in alle opzichten voor treffelijk is, precies evengoed als het bruine brood dat wij gciigeld van bekende Haagschc bruinbroodbak- kerij ontvangen cn dat in den laatsten lijd 22 cent per K.G. kost. dus bijna bet dubbele van het Regeeringsbrood. Mogelijk is onze sniaak niet zoo verfijnd als die van dc stadsarbeiders die dit brood immers, volgens de heeren Scha per en Spiekman, niet goed verdragen het heugt schrijver dezes ook nog uit zijn diensttijd dat militaire kost hem vaak goed genoeg was. waarop pro- letariërsjongcns allerlei aanmerkingen hadden maar op het platteland, waar ook des arbeiders verhemelte nog niet zoo ..bewust" is geworden, zal de mond zich graag openen voor dit brood, waarbij de beurs zooveel langer dicht kan blijven. Hoe dit brood gebakken is. weten wij niet en kan ons ook niet schelen. Het feit is er dat een uitstekend, sma kelijk brood voor de helft van den ge- ronen prijs verkrijgbaar kan worden ;esteld. ,,Kn dat lijkt ons voorloopig ee aardig succes voor minister Posthuma. Uit het Buitenland. De Hoefijzer-correspondent van het lbl. schrijft: >,,ln een van de gemeenten rondom )en .Haag fin Wassenaar) werd van gemeentewege een monster zoogenaamd „Regeeringsbrood" gratis bij de inge zetenen bezorgd. Op het papier waarin liet was verpakt, stond te lezen, dat dit brood van ongebuild meel was gebak DE OORLOG. :t geweldige krachtsinspanning po- de Franschen en Engelschen, die belangrijke versterkingen kregen, de Duitsche liniën in België te breken. Er wtrd daar de laatste dagen ont zettend gevoëhten. Duizenden sneven er. worden voor het leven verminkt. Mei, de bloei-maand, wordt een bloedmaand. Op verschillende punten blijken dc Duitschers niet in staat het geweldig opdringen der bondgenooten te door staan en dan was retireeren met ach terlaten van allerlei oorlogstuig het gevolg. Wanneer men nu nagaat met hoeveel zorg en overleg de verdediging Duitschen kant is voorbereid en gere geld, komt men als vanzelf tot de ge volgtrekking dat de aanvallende Fran schen en Engelschen en Belgen uitmun tend uitgerust, flink aangevoerd, in machtig getal oprukken en met doods- erachting vechten. De mededeelingen vanaf het slacht- veld bevestigen zulks Ten Oosten van Vpercn zijn de Britsche troepen opnieuw aangevallen met behulp van een wolk van verslik kende gassen. Zij lieten deze wolk. waartegen zij waren beveiligd, passee- ren en vernietigden door het vuur der mitrailleurs en geweren plotseling dc Duitsche colonnes, die in dichte groe pen naderden. Dat de Franschen winnen en veel winnen doet ons zien de laatste mede- deeling van den Duitschen staf, waarin het heel „Het door het zich vastzetten der Franschen in onze voorste loopgraven tusschen Xeuville en Carenzy, vooï het grootste deel omsingelde dorp Carenzy, alsmede het westelijk gedeelte van Ablain, werd in den afgeloopen nacht door ons ontruimd. Helaas is daarbij ook een aantal onzer brave manschap pen en materiaal verloren gegaan. Na lievige voorbereiding door de artillerie viel de vijand gisteravond onze stel lingen tusschen Maas en Moezel bij Croix-des-Carmes aan en slaagde er in,* over een breedte van 150 a 200 meter in onze voorste loopgraven bin nen te dringen'." Van Fransche zijde wordt gemeld ..De gevechten sedert Zondag ten Noorden van Atrecht geleverd, brachten aan de Fransche troepen een buiten gewoon schitterend succes» Over het geheel maakten wij 3400 gevangenen, waarbij meer dan vijftig officieren en namen een twaalftal kanonnen en zestig machinegeweren." De laatste krijgsbedrijven toonen dat de Fransche soldaat den moed nog niet verloor in de loopgraven. Een ooggetuige seint „De troepen toonen een verbazingwekkende minacb- -oor den vijand. Zij omsingelen heele Duitsche secties, wanneer deze uit de verdekkingen willen komen of maken ze af met de bajonet. Ofïi- vallen in groote getale. Dc generaal der brigade is door een kogel de borst getroffen. De kolonel is raar gewond, drie commandanten van vier vallen. Zoo gaan wij in ander- flf uur vier kilometer vooruit. In den belegeringsoorlog was sedert :ven maanden zulk een resultaat noch door ons, noch door de Duitschers Zagen we in het bovenstaande dat de positie der Duitschers in België en Noord-Frankrijk ongunstig wordt, in het Oosten, waar ze den Rus tegeno- zich hebben, volgt de cene over winning op de andere. Het heeft er wel wat van weg alsof de Rus totaal gedemoraliseerd is. Achtereenvolgens laten ze zware ver sterkte stellingen in den steek en 't is maar retireeren met achterlating in allerlei oorlogsgerief. In de -Karpathen veroverden de Oos- tenrijk-Hongaarsche en Duitsche troepen :en hoogte ten Oosten van den bo- 'cnloop van de Stryj. Zij maakten daarbij 3650 gevangenen en zes ma- :hinegeweren buit. Nu de legers qnder generaal-pverste von Mackensen de vesting Przemysl naderden, is eenigszins een opgave te doen van den krijgsbuit uit den slag bij Gorlice en Tarnow en de daaraan aansluitende vervolging. Deze legers hebben tot nu toe 103.500 Russen .gevangen genomen, 69 stukken geschut en 255 machine geweren stormenderhand veroverd. In deze getallen is de buit der in de Karpathen en ten Nocwjen van dc FEUILLETON. DE LIJFEIGENE. Dc gevangene gaf door Hianr hoofd schudden te kennen, dat zij dit al les mistrouwde, en een bittere glimlach bleef om hare lippen zweven. „Gij hecht alzoo geen geloot aan zijne woorden hernam dc roover. „Ik erken dat ik niet liet minste ver trouwen in de belofte van Droglio stel." „Hij zou mijn kind dooden." t )do hield nog aan, deed allerlei be loften en stelde zich borg voor de be doelingen van den meester van het slot Mello, maar Valtruda bleef onver onderlijk in haar besluit om liet stil zwijgen te bewaren. De booswicht, verbitterd dat hij zijne knnstgicpcn. zijne bcdicigingcn en gestrengheden zag Irotscercn door cene zwakke vn vroeg op een toon vol woede '„Is dat uw laatste wfford „Ja-" „(jij weigert dus het geheim te dekken omtrent de veiblijl'plaats van en," riep dc schelm uit, bevend' loorn. „in den nacht, waarin mijn ter de zekerheid e:langt, dat het igelijk is u tot spreken te bren- zal hij kist geven om uw levens draad af te snijden." ibkk za! mij welkom zijn," /lichtte de ongelukkige vrouw. .Bedenk het wi k de toorn van Dro glio is schrikwekkendvertoorn hem "et meer door zinnelooze uittartingen." „Wal heb ik te vreczen 1 leb'ik u et gezegd, ilat ik den dood met blijd- :liap zal zien naderen „Gij hoopt op een plotsclingen dood. aar gij bedriegt u de leude zal zich ïrschrikkclijk wreken hij heeft ben den van vreeselijkc folteringen tie le venskrachten lang/nam uil lc putten." „Is uw meester zeil geen beul vroeg tie edele vrouw op een toon vol verontwaardiging. „Ga, en zen aan den wrecdcit onmcnsch, die mij thans zoo onverbiddelijk foltert,' dal hij komen moet om mij vaneen te scheuren t mijne ledentalen te verbrijzelen." Dr afgrijselijke gevangenis, waai migc maanden verblijf hield als levr I begr i, hail „Dit zal de ieude mij r zult gij in deze gevangeni moed niet aan liet wankelen kun nen brengen. Odo ging heen cn sloot de zware kei Itctdeur weder toe daar op begaf hij zich naar liet verblijf va den lende. De nacht naderdeer kwam eer zwaar onweder opzetten aanhoudendt lichtstralen, vergezeld van zwaren don- er, schoten door tie lucht, zoodat liet lot dreunde op Zijne grondslagen .Is in blauwe vlammen stond. De commandant ging het verblijf •an Droglio binnen, deze had zich er rust begeven hij liep door tie ka- ner, met ongeduld zijn medeplichtige ifwachtcnde. ..'/.ijl gij geslaagd vroeg hij bij liet ünnenkomen van Odo. „Neen," was het antwoord schelm. „Ik heb dcnzclftlen tegenstand ontmoet als vroegerbeloften noch bedreigingen konden de vro winnen. Zn behaalt over ons den zege praai<ij trotseert ons." „Wij zullen dus andere middelen in het werk moeten stellen." zeitle de meester van het slot Mello. „Dit heb ik haar bekend gemaakt." „Wat gaf zij ten antwoord „Zij lacht met alles." „Hebt gij haar onder het oog ge bracht, dat mijne beulen haar met be rekende langzaamheid het loven zullen benemen, lat zij haar bloed drup voor drup zullen doen vloeien cn zoo baar onder dc vrceselijkste si»aitcn den dood bereiden zullen „Zij kent uwe plannen." „Kn heeft zij niet gesidderd „Neen." „Heeft zij niet de minste v: den dag gelegd „Niet de minste: zij is va lit besloten om het geheim te bewa ren, dat zij u sedert ell jaren verbergt." „Zouiil gij mcencn, dat deze ventie le vrouw de folteringen wederstaan zal. die ik haar zal doen ondergaan „Mijn gevoelen is, dat zij duizend maal wreeder pijnigingen verdientik verheug mij bij de gedachte wat zij lijden zalmaar ik ben ker van, dat gij uw doel niet zult be reiken," „Dat zullen wij zien," riep de leude op zijn tanden knarsend. Op het oogcublik dal Drogho deze bedreiging deed. werd het verblijf ver licht door een bliksemstraal, die het licht deed verblceken van de lamp, welke op een marmeren voetstuk tus schen twee bloemvazen op de tafel stond. OPROEPING TEN OORLOG. Het leven der ongelukkige gevange ne was in groot gevaar, want de leude, door toorn en wraakzucht gedreven, maakte zich gereed om zijne bedrei gingen te volvoeren. Hij was reeds met Odo over het plan der foltering over eengekomen dc beulen, die onderricht waren van hetgeen er gebeuren moest, wnchtlen slechts op een laatste bevel oin bun ht-lsclie kunst op een onschul dig slachtoffer uit te oefenen; maar de plannen van Drogho werden nog een maal uitgesteld. Eensklaps weergalmde de krijgstrompet door de valleien van den Therain cn over den heuvel van het slot Mellode officieren van l'c- Karlomnn, de zonen van Ka- rel Martel, deden eene oproeping ten oorlog en riepen de strijders te wapen. t was in het jaar 742, toen de prinsen in het bezit kwamen van de macht en de waardigheid van hun roemrijken vader, die huil liet gebied der Franken in vrede naliet. Maar de provincial aan gene zijde van de Loire en den Kltijit. die zich tegen wil e dank aan Karei hadden moeten ondci erpcn. wilden van de verandering i hel rijksbestuur gebruik maken om zich i het oppergezag der Franken scheuren. Hunold, die Elides, zijn vader, was opgevolgd in liet hertog dom Aquitauië, verbond zicli met Oui Ion, hertog van Beieren, en deze twee machtige opperhoofden, gevolgd door dc lctideu van Aquiiutiiv. Gasconjo en Germanic, maakten zielt gereed om den strijd lc hervatten. Ililtrude, de zuster van Pepijn cn Kaïloman, trok buiten weten barer broeders over der. Khijn cn huwde- met Odilon, den te genstander harcr familie. Pepijn en Karlomon. in de groote sehool van Karei Martel gevormd, maak ten zich zonder aarzelen tot den strijd gereed. Hun roemrijke vader, sterk door zooveel overwinningen en in het vol- ertrouwen op zijne macht, had den troon der Merovingers, die in 737 •acant was, niet willen beklimmen. Zijne zonen achtten het bij den aan vang van hun bestuur geraden Zich het prestige te geven van koninklijk gezag cn riepen prins Hilderik, die 'erblijf in een klooster hield, lot koning uitdit was een listige maatj :gel om alle voorwendsels tot binnen landsche onlusten te voorkomen. Na deze zeer politieke handelwijze kondig den de hofmeiers den aanvang van krijg aan. Op dc stem van de zonen des grooten Kareis haastten zich de lenden, de vrije mannen en de solda ten, om zich onder hunne vaandels tc scharen. Drogho in zijne hoedanigheid van leenman van Pepijn moest zich onder de banieren van zijn opperhoofd bij de itc rangen scharen cn hein ook een gedeelte zijner eigen soldaten verschaf fen. Hij moest voor hel oogenblik van dc wreede plannen, welke (lij ten op zichte van zijn gevangene koesterde afzien en zijn wraak uitstellen tot na den veldtocht. Voor zijn vertrek gaf hij den volgen den last aan Odo: Wordt voortgezet.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1915 | | pagina 1