Katholiek Nieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken. International Mercantile Marina Company. H. L. A. DULLAERT Co. DE EEMBODE Kantoor: Langegracht 13, Amersfoort Telefoon No. 314. Dit Blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond en wordt uitgegeven door de Vereeniging De Eembode te Amersfoort. Prijs per drie maanden zestig cent. Afzonderlijke nummers vijf cent. Abonnementen kunnen eiken dag ingaan, doch opzegging van abonnement moet geschieden vóór den aanvang van een nieuw kwartaal. Vrijdag 9 Juli 1915. No. 29. Negen en twintigste Jaargang. Advertentieprijs: Van één tot vijf regels vijftig cent. Elke regel meer tien cent. Billijke tarieven bij geregeld adverteeren. Alle mededeelingen, ingezonden stukken en advertentién gelieve men in te zenden ten kantore van De Eembode, aan de Langegracht no. 13, vóór twaalf uur op den dag van verschijnen. Epistel en Evangelie. Zevende Zondag na Pinkateren. LES uit den blief van den H. apostel Paulus aan de Romeinen VI, 1923. Broeders 1 Ik spreek menschelijker- wijze wegens de zwakheid uwa vleesches. Want gelijk gij uwe ledematen hebt aangeboden om der onreinheid en der ongerechtigheid dienstbaar te zijn ter ongerechtigheid, biedt alzoo nu uwe ledematen aan om der gerechtigheid te dienen tot heiligmaking. Want toen gij dienstknechten waart der zonde, waart gij vrij ten aanzien der gerech tigheid. Wat vrucht hebt gij toen ge had van datgene, waarover gij u thans schaamt i Het einde immers daarvan is de dood. Nu echter, vrijgemaakt van de zonde en dienaars van God gewor den, hebt gij uwe vrucht tot heiligma king en, als einde, het eeuwig leven. Want de soldij der zonde is de dood, maar de genade-gave Gods is het eeuwig leven in Christus Jesus onzen Heer. EVANGELIE volgens de H. Matlheüs VII, 1521. In dien lijd sprak Jesus tol zijne leerlingen Wacht u voor de valsche profeten, die tot u komen in schaaps- kieedcren, maar inwendig grijpende wolven zijn aan hunne vruchten zult gij hen kennen. Plukt men wel druiven van doornen, of vijgen van distels Zóó brengt elke goede boom goede vruchten voortdoch de slechte boom brengt slechte vruchten voort. Een goede boom kan geen slechte vruch ten voort brengen, noch een slechte boom goede vruchten voortbrengen. Alle boom, die geen goede vruchten voortbrengt, zal uitgehouwen en in het vuur geworpen worden. Aati hunne vruchten derhalve zult gij hen kennen. Niet ieder, die tot Mij zegt: Heer I Heerzal ingaan in het Rijk der he melen maar die den wil doet van mijnen Vader, die in de hemel is, hij zal ingaan in het Rijk der hemelen. J. B. SCHEUER AMERSFOORT. Langegracht 9 - Telefoon 254. Administratie- en Effectenkantoor. Aankoop on verkoop van Effecten, Verzllvereo ven Coupons. Sluiten van pro longatie. Kantoor geopend van 9—3 uur. Binnenlandsche Berichten. drooglegging ven de Zuiderzee. Over de afsluiting en droogmaking der Zuiderzee schreef dr. A. A. Beek man in het Juli-nr. van Neerlandia een uitgebreid opstel met een 20-tal af beeldingen in den tekst. Wie dit reeds van 1U49 daglceko nende nationale probleem nog eens frisch voor den geest wil halen, leze dit opstel. Over de cjuaestie van den afsluitdijk, zegt dr. Beekman Men heeft uit economische en finan- cieele overwegingen „partieele droog making" aanbevolen, d. i. den afsluit dijk weg te laten en dan landen uit de Zuiderzee bij gedeelten achtereenvol gens aan te winnen. Het denkbeeld werd zelfs aanbevolen n dit door indijking en droogmaking j kleine gedeelten te doen plaats hebben, zooals ook bij indijking van aangewassen gronden geschiedt. Maar dit laatste is geheel iets anders men niet meer tegelijk indijken, omdat niet meer land voldoende hoog •"gegroeid en de dijken worden daar bovenop gelegd. Maar in de Zuiderzee zou men dan stukjes moeten afsluiten door dijken op den bodem der zee, die dus veel kostbaarder zijn. En hoeveel meters dijk zou men dan wel noodig hebben eer inen een groote oppervlakte als bijv. de Z.O. droog makerij had aangewonnen Dat zou zeker millioenen noodeloos in het water werpen zijn, gezwegen nog van de omstandigheid, dat zeker niemand bereid zou gevonden worden om stukken zand als bijv. langs de Ve- luwsche kust liggen te gaan indijken en dat men dan een veel minder goed geheel van kanalen wegen enz. in de nieuwe landen zou krijgen dan bij in dijking en droogmaking in eens. Men heeft echter ook voorgesteld n den afsluitdijk weg te laten en dan de vier groote deelen achtereen volgens te gaan afsluiten en droog maken. Op deze wijze werkende, spaart men de kosten van den afsluitdijk uit, die de begrootiug van het geheele werk bezwaren, omdat zij iu de eerste jaren van het werk moeten worden uitgegeven. Maar daartegenover staat, dat de meerdijken die auders de vier groote droogmakerijen moeten afsluiten, dan zeedijken moeten worden, wat (volgens de raming van 1894) 71 mil- lioen gulden meer zou kosten, terwijl ook dc gemalen voor de droogmaking en het drooghouden dan kostbaarder zullen zijn in aanleg eu onderhoud, omdat zij het water zooveel booger ,en kunnen opbrengen, n.l. op de open zee ,in plaats van op het IJsel- mccr. De intresten bijberekend zullen beide wijzen van uitvoering onge1 evenveel kosten. De voorstanders van liet weglaten in den afsluitdijk wijzen echter ook op het voordeel, dat men dan elk der vier deelen kan droogmaken als wil, bij minder gunstige tijdsomstan digheden de uitvoering kan uitstellen, terwijl daarentegen den aanleg van den afsluitdijk dwingt om zoo spoedig mogelijk daarna de vier groote deelen droog te maken, daar deze anders meer en meer met de renten der kos ten van den afsluitdijk worden bezwaard. Maar dit laatste argument vervalt als men de afsluiting ais een werk op zichzelf beschouwt, dal groote voor deden afwerpt. Men deinst voor zulk een niet te ontbreken uitvoering van het geheele werk terug. Maar vele anderen zien juist in het verkrijgen van het groote geheel een groot nationaal belang, terwijl boven dien de voordeden verbonden aan het maken van den afsluitdijk zoo groot zijn, dat zij meenen de afsluiting mogen, ja te moeten wagen. De Staatscommissie van 1892—1894 vam dan ook tot het besluit, dat de afsluiting met afsluitdijk te verkiezen is boven inpoldering zonder vooraf gaande afsluiting. Twee wetsontwerpen zijn reeds na het verslag der Staatscommissie inge diend. In 1901 dat van den minister Lely met afsluitdijk en uitvoering van de N.W. en Z.VV. droogmakerijen, door een volgend ministerie ingetrokken. In het verkrijgen van het geheel bestaat echter juist het groote voordeel zijn de twee genoemde droogmakerijen gereed, dan kan men bij een nieuwe wet dadelijk de beide andere tot stand En iu 1907 het wetsontwerp (Kraus) tot droogmaking van de Wieringermeer, eveneens door een volgend ministerie ingetrokken. Dit ontwerp wilde wel die droogmaking als een onderdeel het groote plan der Staatscom- e beschouwd zien, maar door de uitvoering zou alleen grond zijn aan gewonnen, terwijl alle groote econo- misschc voordeelcn, aan het groote plan verbonden, voorloopig achterwege zouden gebleven zijn en dus door de uitvoering geen prikkel zou ontstaan "n om liet groote en grootste geheel voltooien. Hopen wij dat de tegenwoordige regeering haar belofte wel gestand zal kunnen doen om een aanvaug te maken met het werk, dat Nederland menig opzicht waarachtig grooter zal maken. - Wat is liet gelukkig dat wij iu de gelegenheid zijn op zoo krachtige wijze onze welvaart te verlioogen, een gele genheid zooals geen ander laml ter wereld die bezitEn een regeering die dit iuziet mag geen oogenblik langer dralen, om daarvan gebruik maken. Electriclteitsvoorziening in de provincie Utrecht- Prof. C. Feldmann te Delft heeft e tweede rapport uitgebracht in zake de elcctriciteitsvoorziening in de Provincie Utrecht, Ged. Staten van Utrecht zijn plan omtrent deze aangelegenheid nadere voorstellen te doen, zoo mo gelijk in dc a.s. najaarszitting der Sta ten. Prof. Feldmann komt tot de vol gende conclusies in dit tweede rapport, lc. De nieuwe ramingen op grond in de inmiddels opgedane ervaringen leiden tot de conclusie, dat ook zonder medewerking der gemeente Utrecht nel voor dc geheele provincie, na o winning der eerste moeilijke jaren i voldoende rentabiliteit zou kunnen worden geëxploiteerd. Ik adviseer u daarom te beslui- tot den bouw van een dergelijk nel door dc provincie, welk net vankelijk zou worden gevoed uit de bestaande centrales 3e. Het verdient aanbeveling de aanvankelijk te lijden verliezen te vol doen door een geleende reserve. 4e. De onderverdeeling in districten verdient geen aanbeveling. Alleen bij wijze van overgangsmaatregel kon zij lijdelijk worden toegepast met het be paalde doel van latere centralisatie. 5e. Het einddoel moet zijn zooveel mogelijk in handen der provincie ge centraliseerd rendabel distributiebedrijf met invloed van de provincie op of deelneming van de provincie in de stroomproductie. 6e. Als bedrijfsvorm adviseer ik u kiezen de Naamlooze Vennootschap en wel eene met een kapitaal var. f1.000.000, waarvan haast alle aandeden handen der provincie zijn en blijven. 7e. Ik adviseer u voorloopig, be halve in het hierna te noemen geval, nog geen provinciale centrale op te te richten, maar overeenkomsten te sluiten, waarbij de reeds in of nabij uwe provincie bestaande centrales, bjj nader omschreven voorwaarden tot de stroomlevering zullen medewerken. 8e. Wanneer tot voeding van het sub. 2 bedoelde net niet tegen aanne melijke voorwaarden de beschikking over een voldoende hoeveelheid elec- trischen arbeid kan worden verkregen, van provinciewege een centrale en worden gesticht op een plaats deze ten opzichte van het te ver wachten verbruik gunstig staat. Coöperatieve meelfabrieken. Maandag had te Utrecht de verga dering plaats, waarin Commissarissen Directeuren gekozen werden. Fred. C. Slahïe deelde mede dat als rste Meelfabriek, die der firma H. Bruyelle te den Bosch is aangekocht. Tot commissarissen werden buiten de leden gekozen Mr. J. S. Biaupot ten Cate, den Haag, L. H, Bruyelle, Tilburg, Js. Reynvaan te Amsterdam, C. A. 1'. van Stolk te Rotterdam en H. A. Vosman te Leeuwarden, en uit de leden J. F. H. Wilmink, Amsterdam, A. A, Stuurman, Deventer, Fred. C. Stable, Amsterdam, L. Gantvoort, De- venter, C. W. Ninteman, Groningen i G. F. Swildens te Leeuwarden. Daarna werd overgegaan tot het be- icnien van de Directie, en werden benoemd J. 11. Collignon, bedrijfsleider der firma H. Bruyelle te den Busch en J. K. P. Kraan, Chef de Bureau der „Holland" te Amsterdam. Daar door een der aanwezigen over de uitsluiting der Coöperatieve bakke rijen gesproken werd, deelde de voor zitter mede. ofschoon de uitsluiting niet de sympathie van de voorloopige Com missie had, dat dit niet van de minste inloed was geweest op den gang van zaken. Immers, die Coöperaties, die bezoekers, die met de vertegenwoor digers van Coöperatieve bakkerijen heen gingen, nadat het besluit genomen was om geen Coöperaties toe te laten, had den allen te samen 21 aandeelen ge nomen vertegenwoordigende een kapi taal van f2100. Koers 4't 1 Obl. Amsterdam 6 Juli 551,1, Koers Ingelev. stukken 6 Juli 50'U In verband met de berichten van de Firma's GIL1SSEN Co- Amsterdam's Gravenhage en ARNOLD QILISSEN Rotterdam, kunnen de houders der certificaten zich ook ten onzen kantore aan melden, om teruggave der origineele bonds te verkrijgen. Commanditaire Bankvereeniging AMERSFOORT, Langegracht 30. SCHERPENZEEL SOEST. Uit het Buitenland. DE OORLOG. Belangrijke gebeurtenissen hadden er de laatste dagen niet plaats. Aan het westelijk gevechtsfront wor den de Duitsche aanvallen krachtiger. Tegen de Russen die al maar door teruggaan worden nog voortdurend achterhoedegevechten geleverd. Aan de Dardanellen komt men niet veel verder, hoewel er duizenden den dood vinden. De Duitsche duikbooten gaan gere geld voort met het torpedeeren van handelsschepen met Engelsche lading. Ook heeft een duikboot een groot Ilaliaanscb oorlogsschip doen kelderen. Aan de Italiaansche grens. Een aanschouwelijk beeld van het gevechtsterrein Oostcurijk-Italië geeft de correspondent van de „Vossische Zeitung" Op loodrechte muren gelijkend, stij gen rotsmassa's omhoog. Als smalle geulen zijn de daten er in gekerfd. In duizelingwekkende nauwe serpentines klimmen de strategische wegen naar de smalle toppen toe, die nu tot ver dediging zijn ingericht. De wegen klem- zich vast aan dc overhangende len en steil vallen de hellingen griezelige diepten. De veiligheids- n aan den kant van de afgronden zijn weggeruimd. Wie een van de scherpe boeken omslaat, ziet onmiddelijk den afgrond. Dat zijn de wegen, die troepen-re serves gebruiken, waarop artillerie, oorlogsmateriaal, ammunitie en levens middelen naar hel front komen. Als eindeloos lange, in vele kronkelingen kruipende slangen kleven de colonnes aan de rotsen. Groot is de verant woording van de commandanten, steeds staat te vreezen, dal aan de buigingen van den weg wagens en dieren in de diepte storten. Voerlieden den trein, die kort geleden nog op de hoofdwegen in Galicic reden, thans hun ossewagens zoo kalm :en haar af langs den afgrond, als n zij altijd in de bergen geweest. Boven, waar de winden om een smal naar alle zijden open liggend plateau fluiten, ligt het front. Iedere rots is een steunpunt, dat kloven en dalen, waardoor de vijand voorwaarts zou kun- dringen beheerscht. Elk daarvan :n vesting op zich zelf. Kelders, onderaardsche gangen en schachten heeft men in de rotsen geboord. Soms gaat men honderdvijftig meter ver in electrisch verlichte gangen den berg in - aan de stellingen van de kanon- te komen. In het donker ziet men den omtrek van zware machines. Bij nader toezien ontdekt men, dat het electro-motoren zijn voor de zoeklichten. In de rotsen nestelt ook de in fan- rie. Naast de brecde kelders voor de artillerie zijn de loopgraven. Kijkt men ongewapend oog naar boven, is meestal aan niets te zien, dat daar boven soldaten liggen. Slechts met een kijker ziet men de smalle strepen in het licht gesteente. Natuurlijk zijn er ook stellingen, waarbij gebruik is gemaakt van gol vingen en spleten langs de toppen loopende. Vooral op de meest voor uitgeschoven, aan de grens liggende toppen is dit het geval. Deze stellin gen moesten door de genie grondig worden voorbereid, omdat anders een inslaande granaat een regen van steen splinters zou veroorzaken, die de uit werking ervan nog zou verhoogen. Amersfoortsch Nieuws. 0e Raadsverkiezing*!). De uitslag der Donderdag gehouden gemeenteraadsverkiezing is als volgt District I. Herkozen de aftredende vrijzinnige leden R. G. Rijkens met 301 en S. J. van Duinen met 315 stemmen. De socialist Overeem bracht 't tot 246 stemmen. Van de 1097 kiezers bleven er 543 thuis. 23 FEUILLETON. DE LIJFEIGENE. HUtorUch-romantlaeh* laforcel uit de 8e eeuw. DE VLUCHT. E enige uren voordat de zonen Dreban zich naar den onderaard- scheu gang begaven om zich bij hun jongeren broeder aan te sluiten, bracht de lijfeigene een bezoek aan zijn ou den meester. Hij ontmoette hem tegen het vallen van den avond in de nabij heid der rivier onder de schaduw der treutwilgen op een hoop gras, dat den vorigen dag gemaaid wasde blikken van Hahriman dwaalden mijmerende! droevig over het water, dat langs de groene boorden der beek zacht mur melend vooitstroomde. Hahriman door de komst van Dreban uil zijne mijmering gewekt, noodigde zijn ouden dienstknecht uit zich aan zijne zijde te plaatsen. „Gaarne," antwoordde de lijfeigene lk moet u ook over ernstige zaken spreken." „Waarover vroeg Hahriman, die sedert zijn vreeselijke rampen altijd in ongerustheid leefde, vol opgewektheid. „Gij weet dat Warderick op het kas teel is en ingelijfd is bij dc soldaten van den leude, niet waar?" ,,Ja. en ik heb altijd dc onvoorzich tigheid van den jongeling atgekcurd, daar hij aldus zijn leven op liet spel zet. Wanneer Drogho terugkeer I hij hem wellicht herkennen." „Hij zal dc komst van uw wreeden vijand niet afwachten. Warderick maakt zich gereed om dezen nacht een ouder neming te beproeven, die. naar wij ho pen. de gevangene, dc moeder van Anthclmus, in vrijheid zal stellen." „Welk plan I eeft lig r" vroeg Hahri man, hoogst verwonderd over die tij ding. „Door zijne broeders bijgestaan, zal Warderick niet geweld den toren bin nendringen. waarin Valtruda opgeslo- n is en haar herwaarts brengen." „Zij zal bij ons niet veilig zijn," riep Hahriman uit, verschrikt over het stout ontwerp van den jongeling, „gij weet zeer goed, dat onze armoedige hutten haar niet tot toevlucht kunnen verstrek ken men zal haar weder gevangen nemen en haar lot zai zwaarder wor den. Deze poging zal ons ongeluk ten laat mij uitspreken, dan zult gij dat de zaak, wanneer zij met overleg behandeld wordt, alle kans heeft op goeden uitslag." „Verklaar u dan verder." ..Zoodra de gevangene bevrijd en aan het kasteel ontkomen is, zullen 'ij allen dc vlucht nemen; ik heb daar- oor alles in het geheim gereed ge laakt. De vorst Karloman is bij zijn broeder; wij zullen naar Kiersy-sur-üise gaan, waar hij zijn verblijf houdtwij hebben goede paarden, die ons spoe dig derwaarts brengen zullen, en zul len aan Karloman de boosheid van Drogho openbaren, en deze roemrijke vorst, eertijds uw beschermer, zai voor uw belang spreken hij zal u recht doen geworden en de bestraffing van den leude vorderen. Mijne zonen heb ben reeds hunne vrouwen en kinderen naar een toevluchtsoord gezonden. Mij ne vrouw en mijne dochter en ook uw edele echtgenoote, uwe dochter en uw zoon zullen ons te paard volgen." Hahriman had deze mededeelingen met de grootste belangstelling aange hoord; zijne blikken straalden van vreug de bij de gedachte aan een betere toe komst hij was op eens opgestaan en met vlammenden blik en kloppend hart zeide hij aan den lijfeigene „de op handen zijnde gebeurtenissen, welke gij mij bericht, betreffen zoo rechtstreeks Antlielmus, dat ik niet kan nalaten hem daarvan terstond te verwittigen." „Mij dunkt, wij moeten alles mede-1 deelen, niet alleen aan Anthelmus ook aan Kedrik, opdat zij ons des noods een behulpzame hand kunnen Op liet oogenblik, dat het gesprek eindigde, waren Anthelmus en Kedrik in de nabijheid gekomen, en op toeken van Hahriman naderden zij. Hahriman vatte Anthelmus bij de hand en lieni een oogenblik vol ont roering aanziende, zeide hij„Vriend, ik kan niet langer uitstellen u te open baren, wie gij zijt, en wie uwe ouders zijn." „ik weet het maar al te goed," zucht te de jongeling, wiens bleek en schoon voorkomen somber werd. „mijne der wordt gevangen gehouden op het slot Mello, en mijn ongelukkige vader stierf door de hand van een moorde- „Ik zal u heden iets meer zeggen, hernam Hahriman. „Uw vader was de wettige bezitter van het kasteel, hij was de oudste broeder van Drogho; hij stierf door de hand van een moor denaar, gelijk gij zooeven gezegd hebt." Deze ontdekking trof Anthelmus in het diepste zijner zielook de lijf eigene scheen verrast. Eindelijk, na een oogenblik van stilzwijgen vroeg de jon geling op een toon vol bitterheid: „Zal ik eindelijk gelegenheid hebben den moordenaar te kennen „Het is de man, die de hand gesla gen heeft aan uw erfdeelhij is het, die zulk een zwaar juk gelegd heeft op het geheele land, het is de leude van Mello. Hij zocht sedert uw> boorte ook u in het verlies va vader te doen deelen maar e dige vrouw heeft de woede monster misleid en u aan zijne wreed heid weten te onttrekken. Doch het der verlossing van uwe moeder zal weldra slaan. Om die reden heeft Warderick op liet kasteel van Mello dienst genomen dezen nacht, binnen weinige uren, zullen zijne broeders zich met hem vcreenigen. Zij zullen groote hinderpalen ontmoeten, maar I is sterk en hun hart moedig." „Ik zal met hen uittrekken", riep Ant helmus, „mij behoort de eerste plaats, wanneer het de slaking der ketenen mij ner moeder geldt." „Dat is goed, jongen," hernam Ha hriman, „ik wist, dat gtj deze edele taal zoudt voerenja. ik moedig u zelfs aan om u te vereenigen onverschrokken lijfeigenen, die dezen avond het vreeselijk slot zullen binnen „Ik zal dan zonder aarzelen gaan, riep Anthelmus in vervoering uit, „i zal mij gaan wapenen." „Wacht wathet is nog geen tijd, eerst moet dc zon aan den gezichtein der verdwenen zijn. Overigens heb ik u nog eenige aanbevelingen te doen verontrust u nietin zulke gewichtige omstandigheden zal ik u geen gewone maatregelen van voorzichtigheid aan de hand doener zijn oogenblikken.' waarin een dapper man niet bezorgd behoort te wezen voor zijn leven; de ze oogenblikken zijn voor u gekomen. Maar er is een ander punt, waarover ik u wensch te onderhouden: door uwe geboorte zijt gij de wettige heer van de domeinen van het slot Mello; Dro gho is slechts een indringer, een dief n houdt uwe schatten en uw grond gebied in bezit. Uwe tegenwoordigheid onder de aanvallers is noodzakelijk, om nog meer gewicht bij te zetten aau het werk, dat zal voltrokken worden. Gij hebt het recht om het bloed te doen stroomen der bandieten, die uw vaderlijk erfdeel in bezit hebben. Wij hebben geld noodig om onze vlucht te vergemakkelijken en in alle voor- ■•allen te voorzien; gij zult op het kas- -tcel eenig geld bemachtigen, hetwelk u toebehoort. Wapen u dus, gij moet de edelmoedige zonen van Dreban be geleiden." De lijfeigene gaf zijne goedkeuring „an de woorden van Hahriman, en Ant helmus bedankte den man, dien hij langen tijd voor zijn vader aangezien had, voor liet verlof dat deze hem ver leende. Kedrik, de vertrouwde vriend van Anthelmus, had dit roerend too- ncel zwijgend bijgewoond eensklaps riep hij uit„Gij zult het mij toch niet ontzeggen de gevaren te deelen van hem, dien ik als mijn broeder bemin." Wordt voortgezet.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1915 | | pagina 1