Katholiek Nieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken. DE EEMBODE Telefoon No. 314. Dinsdag 28 September 1915. No. 52. Negen en twintigste Jaargang. Kantoor: Lnngegracht 13, Amersfoort Dit Blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond en wordt uitgegeven door de Vereeniging De Eembode te Amersfoort. - Prijs per drie maanden zestig cent. Afzonderlijke nummers vijf cent. Abonnementen kunnen eiken dag ingaan, doch opzegging van abonnement moet geschieden vóór den aanvang van een nieuw kwartaal. Advertentieprijs: Van één tot vijf regels vijftig cent. Elke regel meer tien cent. Billijke tarieven bij geregeld adverteeren. Alle mededeelingen, ingezonden stukken en advertentién gelieve men in te zenden ten kantore van' De Eembode, aan de Langegracht no. 13, vóór twaalf uur op den dag van verschijnen. Geloof en Ongeloof. Niemand, die zich ecnigermate Itenschap geeft van tietgeen er 0111 hem heen gebeurtdie, al is 't ooit slechts eenige ledige uurtjes, aan het lezen van z'n krantje wijdt, is ten cene- niale onbekend niet de twee in 't oog- luopende kcniitcikcn onzer tegenwoor dige maatschappijeen ktachligc open baring van werkdadig geloof aan den eenen en van veldwinnend ongelool aan den anderen kant. Werkdadig, godsdienstig geloot liet treedt in onze «lagen m al zijn grootheid en verhevenheid op. Edele daden van liefde, offervaardigheid en kunr zellverloochening zien wc ons dagi lijks door getrouwe zonen van tien god: dienst voor oogen gesteld. Ken eenvoudige, nederige, maar da» en mannenschaar verlaat blocdverwaï ten en vrienden, huis en vadcrlam om in verie gewesten tien zegen van I gcn-tanders volgc i Christendom te lirengcn ot te vol I lie gojpen ook maken, 'en en lijdsclirlitei Talrijke schatten zien we door de De ^-.rij.l Christelijke liefde tc zanten gebracht j kan mag on- ten einde de smarten van armen, on- Uien wij daar. gelukkigen en zieken te lenigen, om openbare wang I onschuldige kleinen godsdienstig onder- godsdienst, heizij wijs te verscll&lfcii enz, betreffen. Ilirik en Klopt liet hart van lederen gcloovigc 1 I teckenen san liefde en zclfvcrloochc j inng sneller, zijn rechtmatige vreugde, i moet wel in liuugc mate getemperd I worden, wanneer hij nagaat, welke vcr- I woestingeil het ongelool tegelijkertijd h ui de harten en hoofden van vcl.-n,'1 blijven Neen. - De strijd wordt om en voor ons gevoerd, hoe kunnen wij daarbij lijdelijk blijven Voor onze dierbaarste belangen wordt immers gestreden Hoe dikwijls hebben we gelegenheid tc helpen bij 't verkiezen van een of ander lid van bestuur voor gemeen te, provincie of land bij liet in 't leven roepen van vercenigingen. zoo in deze handelingen de belangen van den godsdienst, rechtstreeks of zijde lings betrokken zijn bij het steunen van de gcloovigc pers, vertegenwoor digd in dag- en weekbladen, tijdschril- ccr het ongelool iigcn aanrandt, i niet onthouder igeloovige. ongod geschriften 5 at 't laatste bel in liet voorbeeld wijl de Franschen en Engelschcn en vooral de lielgen zich kunnen verheu gen over een bijna algemeeue sympa thie der Nederlanders. Kr zijn verschil lende oorzaken voor de antipathie in Nederland tegen de Duitschers. Het is niet slechts de vrees voor annexatie, niet slechts de afkeer van het Pruisi sche militarisme, dat Duitschland den Nederlanders niet sympathiek maakt, het zijn ook de nauwere betrekkingen die Nederland sinds langen tijd met Engeland en Frankrijk heeft onderhou den, niet slecht» in handels- maar ook in persoonlijk verkeer. Over het dienetboden-vraagetuk gal «Ie Maasbode 't volgende ie lezen De diciistbodcnkwci De dienstbode wordt niet meer in den familiekring geaccepteerd, zelfs het gemeenschappelijk avondgebed laat; haar niet meer in de huiskamer toe. Zij i» teruggewezen naar het terrein van de keuken, zij moet in de sfeer der dienstbaarheid blijven. De hoogmoed des levens heeft zoo wel bij patroon als dienslbcac den ouden eenvoud verdreven, de hartelijke harmonie verbroken. En toch ging die eenvoud vroeger zoo heel wel met oude deftigheid samen. Het genlis aan dien eenvoud heeft I de dicnslbodenkwestie doen onl." wclke wel nooit meer n geest opgelost zal word Zaandam. r den ouden b'j de de Z hand overgegaan in een dienstboden-1 Burgemees nood. houder Du>« hebben i I r zijn geen dienstmeisjes meer. van toelichting geschri De meisjes danken ei voor de muls I Zaandam»che bcgrooting. tc dragen en in de katoenen uniforml t U een droevig tafereel der dienstbare gekleed te gaan. Zij I ophangen van de nu gerei danken er voor de stoep tc boenen, heiWtad. die geen l'iopia mee vaten te wassctien. kieeden en matjes De bcgrooling van Zaan tc kloppen, en vooral om s avonds sluit met een tekort van alleen ui de keuken tc zitten en zich maar dat is maar houden met de aardappelen werkelijke toestand is nog veei erger. aller Hel >lcun-Coi christelijke grondtoon volkomen ont breekt. Bij het uitbreken van den oor log was dat anders. Toen viel onloo chenbaar een godsdienstige en zedelijke verheffing waar te nemen. Maar die verbetering is niet duurzaam gebleken. Bijna geen van de schrijvers van de artikelen over het afgcloopen oorlogs jaar durft tegenover de lezers een ge- loovigen toon aanslaan. Altijd weer hetzelfde hoogmoedige lied van het mensclielijk vernuft en de menschehjke kracht, van volkenhaat en volkenmoord. Geen woord over Gods raad en Gods daad, over Gods gericht en Gods straf, over Gods liefde en Gods genade." Niet de redacties dragen hiervan de schuld, ineent de Hist.-Pol. BI., maar de lezers, die weer lot hun oude ge- woonten vervallen zijn. Dat blijkt uit i 'Ie opnieuw opduikende klachten over 1 ervende jeugd, over de biosco- pen en schouwburgen, de klachten da: zij over d,. vrouwenkleeding. Vooral de ii seerde vrouwen hebben zich veelte verwijten. Het i» waar dat zij zicli aan de ver- pleging van de gewonden gewijd heb- 4, .(JOU. I |jen r.iaar mcn kan jen indruk niet rond cijfer de van a^cttcn, d.it ook in dit op gedaan wordt de ge- Binnenlandsche Berichten. nicht. Men ...1 seinen gCCII zich op drieste den, bij rijk en ar wij zulk- ili.ui» waa zagen egci de Keer ring rrland geldt, ng der neutraliteit op militair en ri staatkundig gebied van Dultxclic steeds erkend geworden en Üuitvch heelt van zijn Want de ncutraliteii loot slechts hier en daar bij dezen ot van N.-de.lan.l o-k nauwgezet ge- rr- wam.u .«elcerde echuisv.-s- lol bic.! V i >1 echter de N-derlnndschc land worden de patriarchale baarde "zich gewoonujl -;èVh,s „/hel ag-ft vefclmft hetwelk 'de -el!uil" mctuclc ov^rzee-nust'inel Engeland'de neutra- Als bij ons ec:i dienstbode onverschillig het litcil streng in acht genomen heeft is 'eed» twaall en een hall jaar onver seining net. s „-.i:, cr door jongens en knech'.s hslcn overgelaten om het c en slager Jag vnjslcr slaud te houden. 'orden, Eindelijk alle goede dingen I W ij lezen zoo juist in buitenlandsche moeten B. en \V. let couranten dat dc Duilsche keizerin ccn Zaandam zich met beslist. |,u. huisorde „pour merite" licctt ingesteld j houden van eik voorstel tot verlioo- 06 Balkan. ;ian voor dimsiboden die meer dan dertig I «mg van jaarwedden of zelts van tij- De mobilisatie van het Bulgaarsche ik,-l jvsicn in een en dezelfde betrekking dclijken oijslag. Zoo luidt de memorie leger, en die van de Griekschc krijg: ,„l I hebben gediend van toelichting op dc begroeting van macht welke volgde vraagt w Die Duitsche getrouwen krijgen van dc sociaal-democratische heilsiad. aandacht voor den Balkan, 't Is daar v.,., haar keizerin een bronzen herinnering»! hard voor dc roodc broeder» i etn verwarde toestand. Een blik op aid I medaille, en na meer dan veertigjan- en wie hunner kan 't aanhooren. vraagt hetgeen voorafging kan echter ophel- i gen dienst een gouden kruis. I Dc Maasbode. deren. Zul de landsvrouwe zich dikwijls n. In Maart 1012 werden twee trakta- van deze taak moeten Voor Duitschland locilijk over oordeelen, want schijn cn om zelfzuchtige redenen .,Ach. dat zoovelen den oorlog mis bruikcn om winst tc maken 1" Dt schrijver b-sluit, dat dergelijke ver schijnscien hem geen hoop geven O) een godsdienstige wedergeboorte vat Duitschland. kwijten D# Kuns,mest' kunnen wij er I De Kunstmestconimlssie L ii Duitsch-1ll<:t verkrijgbaa lullig Ha dc oogen rn wuorilig den ongel e regee ger. keldc n onder wikkelde i Bel- Tgaderingcii en bijeenkom- sten worden gehouden, waarvan wij de !<-' 1 droeve wetenschap bezitten, dat hel geeft. Hel schijnt sommige lieden zeil» een behoefte zoo nu en dan hun on geloof te luchten. lu geschriften voor klein en groot, oud en jong. dringt het zelfs «lc hui zen van argcloozc, eenvoudige, gods dienstige lieden binnen. De onbe schaamdheid. bij de verspreiding dier pcnncvruchten dikwijls aan den dag gelegd, grenst aan 't onbeschrijfelijke. (iclool en ongelool dc waarheid en dc logen I Waar twee elkander vijandig. nul willen verkoopen, gedaan heeft. I it openbaar geinaak- locuiucnten blijkt, dat Engeland gc- lil heelt ook Nederland te betrek- Duilschland vijam'.ige 't. Ne. crsierkint er. Ie jord- zal sschen i strijd ontbranden. Vandaar dan ooi tijd een lelie kamp nen van 't geloof en uie va loof moest ontstaat: een zich in alle vraagstukken va in politieke en sociale enz. baart een kamp, waarvoi die «enigermate strijdbaar is, gorden. Welke houding is de i hevige n "t onge- kamp, die dezen strijd schipperen is mogelijk. Als ge- loovigc. godsdienstige lieden moeten wij ons aan de zijde der strijders ve llet geloof plaatsen. Zullen wij daar werkeloos kunnen Vli»-mgi aan den mond der Schelde. Bhjkba was de/c versterking, die Engeland ook verhinderde over de Schelde en Neder- klinisch gebied troepen naar België te Engeland gericht. Nederland heeft iiet tegenover Puiischlam geacht een enkele voorzorgsmaatregel Ncdcrlii algeganc onderhandelingen nauwkeurig ndcrriclit omtrent hetgeen Engel; cn het hoofd hing. maar thans ge- chied i». Aan Nederland is de politiek er strenge neutraliteit ten goede omen. Had België dezelfde oprechte lolitiek gevoerd en zich geland laten verstrikken, r.ou het thans dcnzclftlcn betrekkelijk gunstige:: md verkeeren als Nederland. Ri derlanders hebben van Duitschland niet liet minste te vreezen. zoolang zij wer kelijk neutraal blij: Het is helaas niet te ontkennen, dat in de Nederlandsehe bevolking steeds een sterke vooringenomenheid heerschl tegen Duitschland, dat slechts liet telligente deel van het volk gedeelte lijk met Duitschland sympathiseert, ter-1 t beduidend verhoogde pro- e voor den uisschenlundcl I gen. In landbouwkrmgen wordt e aar gekiaagd, maar dat zal wel niet bij ccn I helpen, e heeft gediend, dan .en haar al reeds zulk een] Uit het BUlt8lllaild. udiglieid, dat haar portret De verdeeling van het tenein tus- schen Servie en Bulgarije bleef de groo- te moeilijkheid. Eensklaps kwam er verandering. Bul garije viel Servie aan en trachtte zicli 'oorloopig maar vast meester te ma len van het grootste deel der betwiste streek, terwijl het tevens een aanslag poogde te doen op Saloniki. Het kreeg het nu én inct Servie cn met Grieken land te kwaad. Griekenland nam hel idelijk gebied cn de Serviers sloegen aanvallers met bebloede koppen te rug. Daar de Bulgaren hun troepen uit Adrianopel hadden teruggetrokken, maakten de Turken van deze gelegen heid gebruik en heroverden Adrianopel. De tusscbenkomst van Koemenie dat tusschcn beide trad, redde Bulgarije voor algeheele vernietiging. Koning Ca ret liet zijn troepen tot bij de Oostelijke Bulgaarsche grens oprukken en nam bovendien een deel bij de Donau en de Zwarte Zee in bezit. Op den 10 Aug. 1913 werd te Bu charest de vrede tussclien de Balkan- gesloten. Kumenie kreeg een ai Bulgarije. Servie behield L's- Kumanowo cn verkreeg daarbij nog Monastir en Ochride. Griekenland behield Saloniki en kreeg bovendien Drama en Kawak, terwijl aan Bulgarije van Macedonië slechts een 'dein deel ten deel viel, terwijl hetbo- i-endien een kuststreek ontving aan de Aegeische Zee. Maar de haven Kawala, waarop het vast gehoopt had, kreeg niet. En Thracie ging wederom bij- geheel voor hen verloren. Koning l erdinand legde zicli dan ook alleen, loodgedwongen. bij dc regeling neer en verklaarde in de proclamatie aan zijn volk dat hij steeds zou blijven ijve- n voor dc bevrijding van Macedonië. Zijn tijd is nu gekomen. a DE OORLOG. geteekend. tegen 1 urkije gericht, een Servisch-Bulgaarse!) Montenegro stond Onder de vroegere voorspellingen naast Servië- en een Grieksch—Bul- welker uitkomst nu met met den te:- gaarsch. Yenizelos. de Griekschc pre- telijkeu toestand kloppen behoort ook opgemaakt. Na den strijd de voorzegging, dat de groote ,cl geïllustreerd Zondagsblad wordt ;czct, als bad zij ecu beroemde uit- •inditig gedaan of een heldendaad 'cmcht. Ür. Kuyper deed als minister-pre sident een van z'n sympathieke en populaire daden door persoonlijk de zilveren medaille van Oranje Nassau op de borst tc spelden van een Bossche dienstbode, die als zoodanig haar gou den jubileum vierde. Maar dergelijke gebcurteni: unica gebleven. I.cs rois s'en vont, maar ook de dienstboden verdwijnen. Onze kleedeu worden gestoft door den machinale:) stofzuiger, onze ven sters worden gcwasschcn door de gla- asschers. wij krijgen ons eten uit o- ipcralieve keuken, de boodschap pen worden gedaan door Fluksjes en i laax-mannetjes. misschien allemaal gemak kelijker, maar liet leven is er niet hui- iclijkcr op geworden. Wij omringen ons met vreemden, vij brengen ons huishouden op Welke dienstbode leeft nog mede met de familie, of het moet alleen nog zijn in zake het verval. Maar het is niet de dienstbode, bij wie de allereerste schuld moet gezocht worden. Het is wonderlijk, hoe juist tijd van democratie, van geëgaliseerde samenleving liet verschil der standen •scherpt, FEUILLETON Een vreeselijke nacht. \/I et inspanning van al onze krach- iVl ten drongen wc verder, doch liet volgende oogenblik verzonken wij w tot over de knieën in dc sneeuw voor wij weer vasten grond onder i hadden, had ons een wolf tot op v nige schreden bereikt. Wij zagen liet gloeien zijner oogen, hoorden het knar sen van zijn tanden en het hijgen van mijn pistool llaar het wapen weigerde. ichoot :t woedende dier was mij nu ge- genaderd en het zou mij zeker gepakt hebben, had mijn reisgenoot het 'et snel door een welgemikt schot neer- clegd. De wolf stortte huilend op den grond, waar hij in zijn bloed wentelde, ~ii in minder dan een minuut was hij iloor zijn laffe, ondankbare gezellen stukken gescheurd. Dit voor ons zoo gunstige voor: it ons tijd, ons uit dc sneeuw te w :n en de kapel te bereiken, voor oi bloeddorstige vervolgers ons opnieuw konden bereiken. Wij snelden ir koude. Icege gebouw en sloten nog juist op tijd de deur, om ons leven voor dc ons nasiiellcnde wilde bende in veiligheid te brengen. Het was een vreeselijke nacht, dien 'ij hier doorbrachten. Alleen door voortdurend op ei te loopen en met onze armen tc slaan, konden wij ons voor bevriezen bescher- Buiten vermengde zich het ge iler wolven met liet geloei den storm. Slechts weinige woorden werden schen ons gewisseld, want geen onzer voelde neiging tot spreken. Toen de morgen aanbrak, verhieven wij ons tot een gemeenschappelijk dank gebed tot God. Met het aanbreken van den dag kecr- di.i de wolven in het gebergte terug cn ik sloeg mijn makker voor, naar het dorp te gaan, om ons te warmen Z. H- de Paus .clittc tot de Duitsche bisschoppen een ichrijveti, waarin Z, H. o.m, den wensch uitdrukt, dal 't algemeen verlangen den vrede oij allen den konink lijken weg zal inslaan, welke in ver draagzame en mctischctihevcndc liefde vrede leidt. Van dezen weg zullen zij ver afdwalen, die misschien mochten meencn, dat het hun geoor-; loot'd is. dc daden van Katholieken van der land in woord en geschrift zoodanig af te keuren, dat zij zooals de Apostel zegt. elkaar uitdagen en elkaar benijden, en zoo nieuwen giond ir verbittering leveren, welker gloed door rechtvaardigheid van oordeel mildheid in gezindheid moesten blusschen. Terwijl Wij derhalve met innig verlangen den vrede afsmecken, iel een vrede, welke evenzeer met eischen der rechtvaardigheid als de waardigheid der volkeren over- temt, vermanen wij alle Katho lieken, dat zij elke tweedracht zullen vermijden en door Christelijke broeder liefde te zanten aan de totstandkoming n zulk een vrede zullen werken. Oorlog en Godsdienst- In de Historisch-PolUïschc BI; komt een artikel voor. waarin terugblik wordt geworpen op de gods dienstige toestanden na het eerste oorlogsjaar in Duitschland. Het komt ;ot de teleurstellende slotsom, dat bijna alle kranten dc godsdienstige, met den Turk zou aan Servië toeval len Oud-Servië en aan Bulgarije het gedeelte van Macedonië beoosten de Khodopc en de Stroema. De »tnjd ging aan met een door memand voorzien gevolg. Griekenland, Servie en Montenegro richtten hun aan vallen op liet terrein dat ieder voor zich verlangde, terwijl de Bulgaren in Thracie vielen. De Serviërs vochten dapper en met succes, maar de Bul garen overtroffen hen daarin nog. Zij stonden tegenover de hoofdmacht der Turken. Hun overwinningen, waren schitterend, De Turken waren blijde beschermende jlinie te vinden bij I Tschataldsja. Later wisten de Bulga-j bij stormloop Adrianopel te nemen. Hun droom om naar Constantinopel jp te trekken werd echter niet vcrwe- lenlijkt. De Turken hielden stand ach- er de linie en het Bulgaarsche leger ,iad na de geweldige inspanning van den strijd blijkbaar te veel geleden om nog verder voort te rukken. 't Viel de Bulgaren tegen dat dc Grieken zich door overrompeling van de havenstad Saloniki meester maakten. Ook 't succes der Serviërs die bovendien Bulgarije hadden moeten helpen bij den aanval op Adrianopel Hak de Bulgaren. Griekenland vocht voorts met succes in Epirus en Mon lencgro verkreeg Scutari. Hoe de buit zou verdeeld worden ..as slechts in hoofdzaak vastgesteld. Men had niet op zulk een volledig suc ces gerekend. Daarbij kwam de naijver der mogendheden, vooral die tctirijk-Hongarije, dat aan Servië het bezetten van het terrein aan de Adria tische zee met gunde, waarna Albanië erd geschapen. ons door een maaltijd versterken. „Neen," antwoordde hij bijna boos, „ik moet omkeeren." „Gij zult toch zeker niet die vreese lijke streek opnieuw willen doortrekken: ,,|a toch." antwoordde hij, dc lippen op elkaar persend, „ik heb geen den in het dorp." Maar er is daar een herberg. „Mijn vriend." zei hij, en lcgil zonderling ontroerd aanstarend, zijn hand op mijn schouder, „kan ik u op solda- tcaeer een geheim toevt „Zeker, kameraad." „Ik verlaat mij op u „Gij kunt liet doen „Nu, weel dan, dal gij den nacht hebt doorgebracht logskosten |het voeren van een oorlog zooal niet zouden verhinderen dan toch zeker zouden beperken tot een paar maanden. 't Bloedig krijgsbedrijf onteert liet menschdom nu al veertien lange maanden, maar de linanlieele uitput ting welke zoo stellig werd verwacht, openbaart zich nog niet. Speciaal Duitschland slaat de linan- cieele profeten niet verbazing, 't Plaat ste nu weer eene leening van twaalf duizend millioen mark, en is nu finan cieel in staat den strijd om 't bestaan voort te zetten. Die strijd is hoog cn bitter. Aan het westfront beginnen de En gelschcn, Belgen en Franschen liet lang voorspelde groote oltënsiel met liet kennelijk doel, den Pruis acheiuit rerpen cn liefst over den Kijn te drijven. De eerste resultaten van die poging zijn nog niet volledig bekend. Wel bleek dat de Franschen met hunne makkers niet onfortuinlijk vochten. Ze maakten Zondag ongeveer ló.lXJU Duitschers krijgsgevangen en bemach tigden reeksen loopgraven. Aan de zeekust bij Brugge kwamen de hu- gclschen een handje helpen en richtten hun zwaar scheepsgeschut op de Duit sche stellingen in de duinen, zoodat in Zeeland en West-Brabant de ruilen rinkelden. De Duitschers beantwoord den het vuur en beweren een schip ot zinken gebracht te hebben. Latere berichten doen uitkomen, dat t Fransch-Britsche offensief dc Duit- ichers blijkbaar heeft verast, Reeds het feit, dal de bondgenoo- 'tei: in 2 dagen tijds L'O.OOO gevange- i, maar verraad liet niemand." 3ijriep ik verwonderd en tl lijk ontzet uit. „gij waart de gevre rooverhoofdman." /Hij zeil, mijn vriend - doch gij hebt uw eer verpand, mij niet te ver raden, en ik vertrouw op u. Tot nu toe hebt gij den storm voor een onge luk gehouden en toch heeft de storm u het leven gered. Met het plan. u te vermoorden, vergezelde ik u. Ik wilde mij meester maken van uw klecren uw papieren, cn uw plaat; als koerier, om mij op die gang te verschaffen tot liet kasteel di Sangro. Ik kon u niet vermoorden, daai ik ii lot mijn redding uoodig had. Thans echter is de man. die mij bewees, van mijn bescherming zeker, ook een roover weet. wat eer is. a dezen ring. en mocht gij ooit een mijner lieden worden aange vallen. dan hoeft gij slechts dezen ring te laten zien, om van een veilig gelei de zeker te zijn. En nu vaarwel, hier icheiden zich onze wegen," Met vluggen stap verwijderde hij zich, Ik heb hem nooit meer teruggezien, Korten tijd na dit voorval vond liii sijn dood door de hand van landlieden, ZOOI wie hij reeds lang een voorwerp van vrees en van schrik geweest was. EINDE.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1915 | | pagina 1