Katholiek Nieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken.
DE EEMBODE
Kantoor: Lnngegracht 13, Amersfoort - Telefoon No. 314.
Dit Blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond en wordt uitgegeven door de
Vereeniging De Eembode te Amersfoort. Prijs per drie maanden zestig cent.
Afzonderlijke nummers vijf cent. Abonnementen kunnen eiken dag ingaan, doch
opzegging van abonnement moet geschieden vóór den aanvang van een nieuw kwartaal.
Dinsdag 30 November 1915. No. 70. Negen en twintigste Jaargang.
Advertentieprijs: Van één tot vijf regels vijftig cent. Elke regel meer
tien cent. Billijke tarieven bij geregeld adverteeren. Alle mededeelingen,
ingezonden stukken en advertentiCn gelieve men in te zenden ten kantore van
De Eembode, aan de Langegracht no. 13, vóór twaalf uur op den dag van verschijnen.
Leven en laten leven.
Wij lazen eens in een Fransch blad
„Het is onze plicht aan onze lezers
den raad eens te herhalen, die in aller
belang is; Laat uwe medeburgers Ic-
„Dc kleinhandel en de kleine nijver
heid vcrkccrcn overal in een moeilij
ken toestand en het zou niet onmoge
lijk zijn, dat zij daardoor te gronde
worden gericht.
„Wat is mede oorzaak van die crisis?
„De treurige gewoonte van een
groot aantal personen om zooveel
mogelijk hunne aankoopen te doen in
de groote steden en dc grootc maga
zijnen, ten nadecle der kleinere
meenten en hunne inwoners.
„Men gaat in den vreemde en bij
onbekende personen zoeken wat men
gemakkelijk zou vinden onder zijn be
reik en bij vrienden en bekenden."
Dat gedrag is niet verstandig het
is ook niet maatschappelijk.
Lenige jaren geleden werd elders-
tijdens een crisis, welke handel en in,
dustric doorleefde, genezen op het
gewicht van den plicht om in zijn
eigen gemeente te koopen en als be
weegreden daarvoor m herinnering
gebracht
lo. Het belang van den plaalsclijkcn
koopman, winkelier, fabrikant, werk
man, van wiens welvaart afhangt hoe
het dc gemeente gaat. die een klein
vaderland vormt te midden van he
grootc.
He. Het belang van den kooper
want wanneer winkelier rn koopmni
goede zaken maken zullen rij goed
kooper kunnen vctkoopen en de con
currcntie met de grootc magazijnen
beter kunnen volhouden.
3o. Het belang van den werki
en van allen, die betrokken zijn bij handel
en nijverheid, het werk zal toenemen
naar evenredigheid van dc zake- 1
handelaar, die bij het einde v
jaar ziet dat hij goede zaken heeft
gemankt, zal niet aarzelen, wat te la
ten verdienen, Hij zal zijn liuir
laten inrichten, meubelen en si
4o. Het belang der armen. Koop
man en winkelier zijn gewoonlijk
edelmoedig. Vraag hem iets voor een
goed werk, voor dc armen, hij zal ge
woonlijk niet Oost-Indisch dool zijn,
maar de hand gaarne in den buidel
steken. Tenminste als hij wat ontvangt
en wat verdient cn dat kan hij door
te verkoopen. Wat wilt gij. dat ictr.and
geven zal, die misschien den ganschcn
ilag geen twee cl katoen heeft verkocht
of geen pond zout of z.ccp
Hij vindt in zijn handel op die
nier geen middel van bestaan
zich en zijn gezin cn kan this aan
mieren niet denken.
Men zal ook nog zeggen
„In de groote steden vindt men
beter wat men hebben wil cn in
grooter verscheidenheid."
Lr op alles dient hetzelfde ant
woord gegeven zorg dat de handelaar
op dc kleine plaatsen meer verdient
en gij zult goedkoopcr koopen
meei keuze hebben.
Wat den prijs betreft, gij gelooft
voordeel te betrachten door builen dc
gemeente te kooperidat is
gissing, dat schijnt slechts zoo. Voeg
eens bij den koopprijs dc verplaat
singskosten, ofwel de kosten van
schiijven en porto, van verpakking
Zie ook eens naar dc hoedanigheid
der koopwaren, die IS keer op dc 20
in de overeenstemming zal zijn
hetgeen is aangewezen cn die dus
ten gevolge zal hebben, dat zij niet
i lang duren als gij verwacht had
zeg dan nog eens. waar uw goede
koop blijft.
Bij uw buurman koopt gij zelf.
ziet wat gij koopt, desnoods ruilt gij
nog als gij lot andere gedachte komt.
i woord, gij kunt ZOO voor-
deelig en zoo gemakkelijk hhndcicn
als gij wilt. en tegelijkertijd maatschap
pelijk handelen.
gezegd i» van het koopen,
geldt tegelijkertijd van het weiken.
Hoeveel werklieden, en niet de
insle, zijn zonder werk cn welhaast
luier brood, terwijl zij het moeten
inzien dat het wcik naar de
de gaat.
t misbruik dient veranderdcn
lot dienen wij liet besluit tc no
tie werklieden uit onze eigen ge
ile te laten werken en alleen bij
eigen winkeliers te koopen.
Ik v
wacht hier allerlei tegenwer-
„Maar, zal men mij zeggen, bij
kost alles duurder dan in dc grootc
steden cn dc kwaliteit is minder goed."
FEUILLETON.
De geschiedenis van een
Zeeman.
T n Bengalen heb ik grijsaards, die
l de Franschc koloniën dienden cu i
niets van dc Engelschcn krijgen
heb talrijke landverhuizers familiën. die
door den Engelsch-lndischen oorlog zijn
ten (.ronde gegaan; ik heb arme l'-""-
schen, die zonder middelen naar
vreemde gingen, dewijl zij door de re
volutie werden verdreven en die nu
geld noodig hebben, om een beetje
land vruchtbaar tc maken ik heb vro
me mannen, die zich onder de heide
nen begeven, om het woord Gods tc
prediken, en die door het tegenwoor
dige ongeloof van alle middelen zijn
beroofd. Welnu, ik ben hun aller ver-
zoigcr. Ik geef de invaliden pensioen,
de ten gronde gerichten schadevergoe
ding, dc landverhuizers ondersteuning,
de 'missionarissen steun en levenson
derhoud.
„frankrijk doet het niet, als ik het
niet doete Parijs wordt geen enkele
brief geopend, waarin dc ver verwij
derde zonen des lands tevergeefs
hulp verzoeken. Wat zou cr van
worden, als Robert Surcouf dc wapens
neerlegde en dan gedwongen is, zijne
hand van hen af te trekken I"
„Noch dc ontoegankelijke wegen,
noch dc onbegaanbare. Iioog besneeuw
de bergen, noch het gebrek aan aan-1
inilcr dak hebben het opruk-
ken der verbonden troepen kunnen
verhinderen.
„Meer dan 100.000 man. d.i. ongc-
er de helft van het gcheelc Servi
sche leger, zijn gevangen genomen.
!>c verliezen «iet Serviërs m den strijd
cn door desertie zijn met te schatten.
Ka.:
nog niet overzienbare boe veelheid
oorlogsmateriaal van allerlei aard
den buitgemaakt.
..Dc Duitschc verliezen kunnen
kelijk betrekkelijk gering genoemd
worden, hoezeer zij ook op zichzelf tc
betreurt: zijn. Van ziekten hebben de
troepen in liet geheel niet te lijden
gehad.
Ouitache verliezen.
Allen, vertegenwoordiger van d
Hritschc per» bij dc I'ranschc legen
schat het totaal der Duitselir verheten
gedurende de 15 eerste maanden van
den oorlog van Augustus 1014 tot
October 1015, op ongeveer 4'mil-
lioen man, aan dc gezamenlijke fron
ten. Drie millioen man zullen voorgoed
buiten gevecht zijn gesteld, terwij hij
meent, dat de overblijvende 1 5 mil
lioen man naar de ge vechtdmics zijn
teruggekeerd. Een correspondent te
Kopenhagen geeft een schatting, die
nagenoeg geheel overeenstemt met dc
(loot Allen gegeven cijfers.
Voorheen en thans.
Ken Oostenrijksch dagblad schrijft
„Hoe bescheiden klinken dc rifchen,
die I luitschland aan België gesteld heeft
tegenover de malcloozc eischcn van
Lngclaml cn frankrijk jegens Grieken-
tand: La welk een storm van verent-
aardigiug verhief zich tegen Duitsch-
Binnenlandsche Berichten.
Uit het Buitenland
Oe strijd in Servië.
t)c Duitschc staf publiceerde het
ilgendc over het verloop der krijgs-
crrichlingen in Servië
„Na dc vlucht van dc armzalige
erbhjfsclcn van het Servische leger
het Albanccsche gebergte zijn dc
grootc operaties tegen Scrvic geëindigd.
„Haar doel. liet tot stand brengen
:i ccn vrije verbinding met Bulgarije
hel Turksche rijk, is bereikt.
„Dc bewegingen van dc onder op
perbevel van gencraal-veldmaarschalk
Von Mackenscn staande legers werden
begonnen den 6den October.
.Sindsdien hebben de verbonden
troepen niet alleen de geweldige
dementing van een overgang over
Donati in liet gezicht van den vijand,
welke bovendien door het slechte weer
bemoeilijkt werd, snel cn krachtig ten
uitvoer gebracht en de vijandelijke
versterkingen, snel veroverd, doch ook
den door de terreinmoeilijkheden on
dersteunden tegenstand van den aan
den oorlog gewenden cn zich dapper
verdedigenden tegenstander volkomen
gebroken.
ml ('.hl al* schender van hel volken
recht. verachter van verdragen cn vijand
der beschaving gebrandmerkt weid!
De Engclschc regcering greep de wel
kome gelegenheid aan om den lang
voorbeiciden aanval tegen Duiischtand
het vooi wendsel van een strijd voor het
recht en de bescherming der zwakken
blad stelt vast, dat de monar-
•II hare bondgeoooien nooit er
aan gedacht hebben Griekenland te
dwingen dc neutraliteit op te geven,
doch altijd de grootc redenen hebben
erkend die Griekenland er toe hebben
gebracht, bij een jegens onze vijanden
zeker niet vijandig gezinde houding te
volharden.
Wat een vreesclijk geschreeuw, zegt
:t blad verder, over inbreuk op het
volkenrecht, mishandeling der zwakken
en minachting voor verdragen zouden
wel onze vijanden hebben aangeheven,
wanneer Oostenrijk-Hongaarsche ol
Duitschc troepen te Saloniki waren ge
land of door Griekenland naar de Bul-
gaarsche grens getrokken waren."
De pot cn de ketel!
Davidson sprong op om den bra-
..'ii zeeman de hand te geven. „Ka
pitein, ik weet alles," riep hij uit, „want
door mijne hand gingen zooveel uwer
giften. Frankrijk vermoedt niet. wat
voor een man het hier in dit hoekje
der aarde bezit, en..."
Hij werd onderbroken cr trad een
...atroos van Surcouf binnen die zijn
iiecr meldde, dat dc Eagle" eergiste
ren ten oosten van het eiland eenc
plantage overvallen had en een pries
ter had medegenomen.
„Wie zcidc het vroeg dc kapitein.
„Zoo even is er een Hollandsche
tweemaster geankerd, cn deze verhaal
de het oils."
„Dus is liet geen uitstrooisel. Ziet
Davidson, dat ik niet mag dulden!
Die kerel wil den prijs verdienen, die
de hceren Engelschcn op mijn hoofd
gezet hebbentot heden heb ik echter
tevergeefs zijn spoor gezocht. Nu vind
ik het, en mi zal ik hem mijn hoold
toonen. Adieu. Davidson. Ik Iaat alles
in den steek, want ik weel, dat^wij el
kander spoedig zullen weerzien,
De zeldzame man liep in cene stem
ming. die men wel begeestering mocht
noemen, naar dc haven en naar zijn
schip- Een kwartier later had hij dc
kleine haven reeds verlaten en nauwe
lijks had hij Kalima achter zich. of twee
mannen werden aan dc boeg ncderge-
laten om de naam „Juffrouw Antje
Belasting op de Ooode Hand.
„Dc Tijd" schrijft
Er bevtaan in Nederland verschil
lende religieuze Congregatie* fmei
denke aan dc Congregatie der Broe
derschap van Maastricht, van Fraters
en Zusters van Tilburg, van 's-Bosch.
Sclhjndel cn Veehei enz., die ccn
mogen bezitten van een millioen.
kelc misschien miliocnen alleen
inrocrcnd goed, al* daar zijn reu*
tigc Moederhuizen met dc noodige lo-
calitcitcn aan kweekscholen, noviciaten
nz„ dikwijls in het centrum der stad
gelegen dc talrijke daarvan afhanke
lijke succursaalhuizen in liet binnen-
cn buitenland, die haar als eigendom
tocbclioorcn enz. Die instellingen heb
ben bovendien aanzienlijke inkomsten
gedeeltelijk van Rijks- cn andere sub-
-idles, gedeeltelijk van eigen roerend
ferm ogen effecten enz. Doch alle
genoemde Congregaties hebben die
inkomsten broodnoodig, om aan haar
doel te kunnen beantwoorden, o.a. om
het onderwijs en de opvoeding der
jeugd naar behooren tc kunnen be
hartigen, dc gebouwen Ic onderhouden
en, zoo noodig, verder uit te breiden,
haar liefdewerken, hier cn elders, o.a.
in de missie-landen, te vestigen en
verder te planten enz. enz.
Het i* ons bekend, dat thans reeds
alle door ons genoemde instellingen
over tc weinig kapitaal beschikken,
om naar wensch ten atgemcenen nutte
werkzaam te kunnen zijn. Vandaar dat
sommige voor nieuwe ondernemingen
grootc schulden moeten maken.
Men verbeelde zich nu. dat de ont
werpen Treub wet mochten worden.
Wat een ontzagclijke sommen zouden
bedoelde Congregaties dan jaarlijks
opbrengenMen rekene het
t. en zal terstond in
zulke last de expansie-kracht
moet verlammen cn velen
dergang zal voeren.
Pensioen.
Een wetsontwerp is inged
pensioen te verleenen aan wei
weezen van onderwijzers, dii
Januari 1006 zijn overleden gepensio
neerd of op wachtgeld gesteld.
Tegen 't smokkelen
gaat dc regeering ernstige maatrege-
de maaucgcFnoodxakelijk geacht wordt
ook om den gercgelden aanvoer van
goederen voor dc Nedcrlandsche be
hoefte te verzekeren. In hun kortheid
:ijn deze woorden veelzeggend.
gtng
weg tc nemen. Dit was spoedig gedaan
i toen werd de eigenlijke naam van
:t schip „le faucon" weer zichtbaar.
Dc wind was gunstig, en daarom
bereikte de „Valk" reeds na drie uren
liet oostpuut van Java, waar de plan
tage zijn moest. Tusschcn hier en liet
eiland Bali, op kaap Butus aanhoudend,
ontdekten zij aan de monding van een
riviertje de geraamten van verscheidene
verbrande hutten, waarnevens ecnige
lieden reeds bezig waren, anderen te
bouwen. Surcouf liet de zeilen re
dicht mogelijk aan land cn
in ecne boot plaats oti
ïst roeiende te bereiken.
De lieden hadden het schip e
naderende boot bemerkt cn warer
spoedig mogelijk in het naburig woud
teruggetrokken. Toen de kapitein aan
land stapte, zag hij wel verbrande hut
ten, verwoeste tuinen en velden, maar
geen menschen, die hem ophelderingen
konden geven. Eerst na lang roepen
vernam hij uit de verte een mcnschc-
lijke stem tot antwoord cn toen hoor
de hij de vraag:
„Wat is dat voor een schip?"
„Een Franschman," antwoordde hij.
Uit voorzichtigheid had hij de vlag
gestreken. Op zijn antwoord ontstond
er spoedig geruisch in de struiken,
hij zag een man naderen, die ccn
lossalen knuppel in de hand hield.
„Kom nader en wees niet bang,
ïen a
In de toelichting leest
„Ten einde, in verband met de te
genwoordige tijdsomstandigheden, beter
tc zijn gewapend tegen smokkelarij
met ten uitvoer verboden goederen
en den geregelden aanvoer van goe
deren voor de Ncderlandsche behoefte
te verzekeren, is het noodzakelijk bij
zondere bepalingen vast ie stellen be
treffende het vervoer en dc nederlagen
van goederen in de nabijheid der gren
zen. waardoor kan worden voorkomen,
dat goederen anders dan op regelmatige
wijze worden uitgevoerd. De bestaande
wettelijke bepalingen dienaangaande
zijn daartoe niet voldoende."
Het moet de aandacht trekken dal
Gelegenheid gaven tot ontvluchting.
Door het Militair gezag te Harder
wijk is, zooals door ons werd mede
gedeeld, aangehouden en in bewaring
gesteld de visschcr J. L. Dc u
hcclerdaad betrapt, dat hij
vischschuit geïnterneerde Belgen tot
ontvluchting gelegenheid gaf. Hij moet
reeds meerdere Belgen geholpen hebben.
Vermoedelijk staat het bovenstaande
in verband met hetgeen de te 's-Gra-
venhagc verschijnende pro-Duilsche
„Toekomst" dezer dagen publiceerde,
namelijk
„Het is een algemeen bekend feit,
Amersfoort en vermoedelijk ook
andere plaatsen in de buurt van
het interneeringskamp zich Engclschc
agenten ophouden, die Belgische sol
daten. als deze zich buiten het kamp
bevinden, tot vluchten bewegen, en van
geld en kleederen voorzien ea daarna
met tusschenkomst var een Consu
laat Generaal naar Engeland zenden.
Naar ik hoor is dat ook in Harder
wijk. Hoevele geïnterneerden dagelijks
op die wijze weder naar het Belgische
lront teruggaan is mij niet bekend,
maar hun aantal moet betrekkelijk groot
zijn. Niettemin geschiedt er niets.
Wij lezen herhaaldelijk van territori
ale bevelhebbers, die personen,
aanwezigheid ter plaatse niet wensche-
lijk geacht wordt, het verblijf ontzeggen.
Heeft de territoriale bevelhebber
:r wien Amersfooit en omstreken i
sorteert, die macht niet? Zoo ne
wordt hem die dan niet
geven, zoo ja, waarom laat hij die dan
ongebruikt
Van andere zijde verneemt de Toe
komst, dat men indertijd diepe teleur
stelling heeft ondervonden van de be
wakingsdiensten welke, door geïnter
neerde Belgische officieren aangeboden,
in een der kampen aanvaard war
Deze heeren zjjn, volgens het blad,
niet te voorziene mate in bekwaam
heid of zorgzaamheid te kort gescho
ten. Binnen veertien dagen na den
vang hunner werkzaamheid was
zeer groot aantal onderofficieren ont
snapt. Het bleek, dat deze verlokt
ren door de plausibel klinkende
waarschijnlijk ook heel serieuse verze
kering, dat zij wegens bestaand groot
gebrek aan officieren in de restes van
het Belgische leger dadelijk als luite
nant zouden worden benoemd.
Onze autoriteiten, gaat het blad voort,
vervullen hun bewakingsplicht ontwij
felbaar me. groote toewijding. De Nc
derlandsche officieren gaan in een ge
val, als het hierboven vermelde, vrij
uit, want zij moesten, van de Belgische
collega's verwachten, dat deze het
hunne goede zorg gestelde vertrouw
niet zouden beschamen. Zij zullen on
twijfelbaar, indien de klacht van onzen
briefschrijver gegrond zou blijken, scher
pe maatregelen nemen om het kwaad
van werving en ontvluchting verder
zeide de kapitein. „Ik ben een vriend
van alle vreedzame lieden, cn
niets dan goed doen. Overigens
gij, dat Ik alleen ben. Mijne roeier
in dc boot gebleven."
Dc vreemdeling kwam nader. Het
was een groote en breedgeschouderde
man met een slim uiterlijk, waaruil
echter zwaarmoedigheid sprak. Hij had
cene dunne witte broek aan en ee-
witten kiel.
„Uw schip kwant ons verdacht voor,
zcidc hij verontschuldigend, „daarom
trokken wij terug."
„Wat kwam u dan aan mijn schip
verdacht voor?" vroeg Surcouf.
„Hum, niets bijzonders. In deze
ken zijn vier van de tien schepen
roovers, cn na de ondervinding, die wij
gehad hebben, is liet ecne kunst
vertrouwen te bezitten."
„Ik heb gehoord, dat de „Eagle'
hier is geweest. Gij behoort zeker
deze volksplanting
„Van af eergisteren slechts. Ik be
hoorde tot de bemanning van de „Eagle"
en heb van dc gelegenheid gebruik ge
maakt, om hier te blijven."
„Ahriep Surcouf verbaasd uit.
„Hebt gij met Schootor gevaren
„Helaas, ja! Hij heeft mij genood
zaakt, ik ben er slecht genoeg gevaren,
alvorens ik kon ontsnappen."
„Als het zoo is. beziet mijn schip
dan eens. Hier hebt gij mijn kijker."
den kop in te drukken cn niet schro-
daartoe verloven sterk in te krim-
cn desnoods geheel in te trekken.
De geïnterneerden zelf zullen 't euvel
wel afdoend gaan bestrijden, als zij ont
waren, dat door de vrijheid van den
een dc massa hunner lijden moet. Als
dan kunnen verloven misschien spoe
dig weer wat.milder worden.
Het socialistisch standpunt inzake
duurtetoeslag.
In het jaarverslag van de Socialis
tische Co-ip. Verbruiksvereeniging De
Volharding leest men, dat het bestuur
niet is kunnen ingaan op aanvragen
toeslag op het loon. niet omdat
niet overtuigd zou wezen, dat bij
de voortdurende stijging der prijzen
alle levensbenoodigdheden het le-
voor de gezinnen steeds zwaarder
wordt, „doch omdat het bestuur het
legenover de groote massa der leden
billijk achtte om ten hunnen koste
ven lichter te maken".
Een zeer juist standpunt, dat het
bestuur van De Volharding hier heeft
ingenomen, zal men zeggen. Maar
wat opmerking verdient, is dat hier
een socialistische kring dit standpunt in-
t, zoolang.... het eigenbelang er
bemoeid is. Zoodra echter van
gewest of gemeente duurtetoe
slag of verhooging van loon gevraagd
wordt, verloochenen zij het standpunt,
waarop zij zich in eigen huis plaatsen
en vinden het gemakkelijk, van eens
andersmans leer riemen te snijden.
N. Ct.
Uithoorn—Nieuwenluis.
De spoorlijn UithoornNieuwcrsluis
wordt Woensdag geopend. De lijn be-
het bestaande station Uithoorn
en eindigt in het station Nieuwcrsluis.
Behalve begin- en eindstation liggen
aan de lijn de volgende halten en
stopplaatsenMijdrecht, Wilnis, Vin-
keveen en Oudkooperdijk.
Amersfoortsch Nieuws.
Handel en Nijverheid
vergaderde onder leiding van den heer
Krook in De Zwaan. Met 5 bestuur
ders vormden 4 leden deze „algemee-
ne" ledenvergadering.
Blijkens het verslag dezer vergade
ring in het Amersf. Dagblad bestaat
kans dat de boekhoudcursus door
gaat.
Woorden van waardeering werden
door den voorzitter gewijd aan de na
gedachtenis van wijlen dep. heer
Meeuwsen, alg. leider der Ned. Mid
denstandsbeweging. Om den afgestor
vene te eeren, zoo lezen we verder,
verheffen de aanwezigen zich van hun
zitplaatsen, nadat de voorz. den ver
scheiden leider gekenschetst heeft als
„man gladder dan glad, een paling
zeep besmeerd."
Hinderwet.
Ter kennis van het publiek is ge
bracht, dat een door D. Prins inge
diend verzoek, om vergunning tot het
uitbreiden van eenc bakkerij, door bij-
De man nam den kijker; nauwel'jks
had hij de brik beschouwd, of vol ver
bazing riep hij uit:
„Le faucon! Is dat mogelijk! Le
faucon, kapitein Robert Surcouf ben ik
zelf."
„Gij, zijt hetO heer, dan zegen ik
het uur, waarop ik van den „Adelaar"
gevlucht ben, want nu weet ik, dat die
verschrikkelijke Schooier zijn loon zal
ontvangen I'
„Als het in mijne macht is, zal hij
het ontvangen. Verhaal eens!"
„Sta mij eerst toe, de anderen mede
te deelen, dat zij niets te vreezen heb
ben."
Hij verwijderde zich en keerde spoe
dig met twaalf personen terug, acht
volwassenen en vier kinderen, die Sur
couf juichend welkom heetten.
De kleine kolonie had uit twee ge
huwde Hollanders, drie Franschen,een
Belg en een Zweed bestaan. Bij den
aanval was deze echter gedood.
„Ik geloof, dat er ook een priester
bij u geweest is?" vroeg Surcouf.
„Zeker," luidde het antwoord. „Hij
kwam van Djokjokarta, om zich met
de Javanen bezig tc houden, die in de
hier nabij gelegen bosschen wonen.'
„Het was dus ccn missionaris?"
„Ja, het was een missiepriester van
de orde van den H. Geest. Wij noem
den hem vader Martin."
„Ach I" riep Surcouf uit, terwijl bij
opstond, „Vader Martin van de orde
van den H. Geest Dat is zonderling I
Dien ken ik deze mag niet in de han-
:n van die lieden blijven I Verhaalt
it eens I"
De ontvluchte matroos begon te ver
halen:
„Wij lagen voor Palembang," zeide
hij, „toen wij hoorden, dat de „Valk"
aan de noordkust van Java kruiste.
Kapitein Schooter had gezworen, den
„Valk" te nemen, en lichtte dadelijk
het anker. Wij zeilden langs de kust,
zonder uw schip te ontdekken, kapitein,
bemerkten deze kleine kolonie toen.
Schooter zag er met zijn kijker naar en
bemerkte een priester. Dit was de reden,
om de kleine volksbeplanting over
vallen werd."
„Hoe. de tegenwoordigheid eens
priesters zou de cenigc oorzaak voor
zulk cene treurige daad zijn?" riep
Surcouf uit.
„Ik weet het niet; maar het iseene
daadzaak, dat Schooter op het gezicht
van een priester woedend wordt. Men
verhaalde, dat hij zelf vroeger lid eener
orde geweest is, Hij is een Ier en moet
uit slimme beweegredenen protestant
geworden zijn. Vandaar zijn priesterhaat,
die bij hem eene werkelijke manie ge
worden is. Het is de goddelooste kerel,
die ik gezien heb, een dronkaard, een
vloeker, een barbaar voor zijn minderen.
Wordt voortgezet.