Katholiek Nieuws-
en Advertentieblad
voor Amersfoort en Omstreken.
DE EEMBODE
Kantoor: Langegracht 13, Amersfoort
Telefoon No. 314.
Dit Blad verschijnt eiken Dinsdag* en Vrijdagavond en wordt uitgegeven door de
Vereeniging De Eembode te Amersfoort. Prijs per drie maanden zestig cent.
Afzonderlijke nummers vijf cent. Abonnementen kunnen eiken dag ingaan, doch
opzegging van abonnement moet geschieden vóór den aanvang van een nieuw kwartaal.
Vrijdag 14 Januari 1916. No. 83. Negen en twintigste Jaargang.
AdvertentieprijsVan één tot vijf regels vijftig cent. Elke regel meer
tien cent. Billijke tarieven bij geregeld adverteeren. Alle mededeelingen,
ingezonden stukken en advertentién gelieve men in te zenden ten kantore van
De Eembode, aan de Langegracht no. 13, vóór twaalf uur op den dag van verschijnen.
Ter overweging.
Wij, Koomschcn, zijn een vreemd
volk.
Eeuwen en eeuwen, al dc dagen
van ons beslaan, zijn we vervolgd.
De hedcndaagsclte papenhaters zijn
nog maar kinderen bij de mannen der
zestiende ceuvren deze konden ge-
rust nog les balen bij de oud-Komcin-
sche wreedaards.
Maar een taai bestaan hebben we.
Daar is eens een woord gezegd tot
Petrus, en vast en zeker, rustig cn
krachtig gaat de Kerk haren gang.
Daar is geen vervolging, die 'ons
kan dooddrukken, geen ketterij, die
ons kan vernietigen.
Al liet waken en werken voor
Koomsch geloof en Roomschc zeden
heeft met lot motief de vrees voor
onzen ondergang, ntaar dc bezorgdheid
voor elke ziel. die verloren zou kun-
Die gerustheid wordt soms een ge-
Va\Voidt soms ccn voorwendsel tol
icidelijk toezien.
Want met heel het leven, iedere
gedachte, ieder woord, iedere daad
moeten wc Koomsch zijn.
Het geloof is aan geen plaats of
kostuum veibonden.
Men bergt het niet op, als een ga
la-pak na een schitterend feest. Men
moet even goed Koomsch wezen in
dc Tweede Kamer als tehuis, in werk
kiel of toga.
Dat geloof kent geen uitzondering
geen „hceren- ul slavcn-moranl". De
zelfde wetten geldt n even dringend
voor den aristocraat als voor den ba
liekluiver dc professor en In
geletterde vrouwtje hebben het
n dezelfde leer.
Men wil voor mannen gehouden
orden niet biceden blik, met ruime
opvatting, met alzijdige kennis.
Men moet geven en nemen I
Laten we toch zelfstandig worden.
Kecht-door de Roomschc richting in!
anders worden we nooit mondig.
Niet met schipperen zullen we be
reiken, waarnaar we allen verlangen,
lar door de eerlijke belijdenis van
't Moest niet mogelijk zijn, dat Ka
tholieken zoo weing den moed hunner
'ertuigiug bezitten, dat ze zich niet
Koomsch vereenigen, ondanks tic be
slist uitgesproken mecning der kerke
lijke Overheid.
Gebeurt echter 'l incest, in die
kringen waar weing belangstelling i->
Roomschc politiek en Roomschc
doen altijd c.-i overal, anders is hij
:r vijan.l van den godsdi
volbloed-liberaal.
Gce
asch ir
In ziel cn zin, in hoofd en hart.
Die waarheden zijn bekendmaar
niet altijd wordt cr naar gedaan.
Men mist nog te veel den Room-
schcn durf, den stouten moed zijner
vaste ovci tuiging.
Waarom
Is men niet genoeg doordrongen v.
liet edel karakter van onzen godsdien:
Waar ter wereld, door welken wijze
wordt zulk ccn gezonde, zulk een
evenwichtige leer voorgehouden
Waar worden waarheden geleerd,
die zoo overeenkomen met dc diepste
en wezenlijkste verlangens der
Niet dat daarom dc Roomschc;
godsdienst al het ware zou zijn.
Zijn goddelijke oorsprong slaat vast
door dc geschiedenis en de wonderen.
Doch men durft niet.
Men heeft schrik van liberalen, so
cialisten, cn halven.
Men bloost uil verlegenheid als ca-
tliolica ter spraak komen. Men vermof
felt z'n overtuigingwipt over z'n Ie-,
vensrichting heen, haalt losjes de
schouders op, lacht goedig en zegt
och 1 kalmpjes aan. Niet te hard van
stapel loopen.
Wie
ilsch
Rot
inch
J. B. SCHEUER
AMERSFOORT.
Langegracht- 6 - Telefoon 254.
Administratie- en
Effectenkantoor.
Kantoor geopend v
Uit het Buitenland.
Priester-soldaat.
Om zijn landgenooten te vrijwaren,
tegen overdreven geestdrift bij 't zien
van 't goed, dat ook tegen de bedoe
ling der anti-christelijke wetgever:
Ook de „Civilla Cattohca". liet tijd
schrift der Italiaansclic Jcsniclcn, be
vatte cene merkwaardige studie over
dc „priester-soldaten".
De schrijver keurt levendig de wet
af, welke, voortgekomen uit den geest
van anti-clericaiisme. in Italië zoowel
als in I-'rankrijk den geestelijken dwingt,
om te dienen in het actieve leger.
Deze wet noemt hij betreurenswaardig.
„In 't begin van den buidigen oor-
log zijn honderden cn duizenden Fran-
sche priesters onder de vaandels ge
roepen.
„Hun gedrag is bewonderenswaardig,
zij geven bewijzen van heldenmoed en
oefenen onder hunne kameraden een
nieuwen vorm van apostolaat uit.
welks resultaten wonderbaar zijn.
..Daarvandaan dat vele katholieken
zich hebben laten verleiden tot een
verkeerd begrepen patriotismezij
hebben deze geheel moderne li;-uur
van den priester-soldaat verheerlijkt,
daar zij slechts den goeden invloed
zagen, dien dc priesters iti het leger
Zonder twijfel moeten wij dc Voor
zienigheid /--genen, die liet goed-:
weet te verwekken uit het kwade,
doch larom -Ie slechte tjj4e der wet
welke den elc.-us dwingt tot militairen
is bovendien cene groole tegenstrijdig
heid tussclien het karakter van den
dienaar van Christus cn de daden,
welke men van hem vraagt op het
slagveld, Dc priester is dc vredes-he-
raut, de vertegenwoordiger van Hem,
die den vrede op dc wereld gebracht
heelt. De soldaat is de brenger des
doods. Waarom zendt men eer. pries
ter in cene loopgraaf, insschcn cenc
bajonet-charge - Heeft hij geen uitge
breid arbeidsveld als ziekenverzorger,
als aalmoezenier
sclic
door
e priest
•solda
ichrcef kardinaal
Hillot o. a. „Wij moeten sterk over
tuigd blijven, dat (ie wet, die dc gees
telijkheid dwingt soldaat te zijn, een
goddelooze, schenncnrle, rcvulutionnaire
wet is. in algehcelc oppositie met de
dooi God ingestelde orde".
„Kri denkt eens, wij alleen, wij [al
leen hebben onze prie.tcrs in de legers
ingelijfd. Noch het I'rotestantschc En
geland, noch het schismatieke Rusland,
noch het Luthcrschc Duiischland, noch
het Mahomcdaansche Turkije hebben
er zclls aan gedacht dc priesters te
mobilisccrcn.
„Het is de plicht van ons priesters
op andere wijze ons te wijden aan hel
aderlancl, en zoo het moet. zelfs lol
iet storten van ons bloed, maar dan
volgens de orde, binnen de roeping,
welke God ons gegeven heeft. Wij
dienen ons aardsch vaderland,
nj dc belangen behartigen
het hcmelsch vaderland, omdat „de
godsvrucht tot alles nuttig is, de be
lofte hebbend voor het leven, dat nu
:il het toekomstige."
FEUILLETON.
MARIA TER GOES.
DF. ABDIJ VAN RIJNSBURG.
In de tijden, toen Nedcrlaud evenals
Engeland liet land der Heiligen mocht
genoemd worden, namelijk in sommige
eeuwen, die dc Hervonning voorafgin
gen. was er in het heerlijke boschrijke
Holland geen piachtigcr cn beroemder
abdij dan die van Kijnsburg. Door de
weduwe van graaf Kloris II gesticht,
bood zij een zoele schuilplaats aan
dc adclijlie jonkvrouwen, en nicer dan
een jeugdig hoofd, waarvoor een her
togelijke of gravenkroon was bestemd,
had er zijne schoonheid onder den
sluier van de bruiden van Jcsus Chris
tus verbolgen. Het volk benijdde de
abdij hare rijkdommen zoo min als de
reiziger aan dc fontein haar water, dat
wel haar alleen toebehoort maar waar
mede allen luin dorst lesschen.
Het was in 't jaar des Hceren 1571.
I)o avonddienst liep ten eindede
laatste stralen der zon verlichtten dc
kloosterkerk en door de geschilderde
vensterramen gekleurd, bedekten zij dc
heiligen cn ridderbeetden met de heer
lijkste tinten. Onder dal purperkleurig
licht schenen de marmeren beelden tc
herleven, men zou gezegd hebben dal
zij aandachtig deel namen aan dc ge
beden cn gezangen der vrome kloos-
Bij den Paus.
Onze buitengewone gezant bij het
Vatikaan is dezer dagen door H.
den Paus in gehoor ontvangen. Wijlen
Regout's opvolger kan nu zijn
werk beginnen. De storm tegen de
instelling van liet buitengewoon ge
zantschap bij Z. H. den Paus is be
daard. Veel woorden werden gebruikt,
welke grievend waren voor ons. Ka
tholieke Nederlanders, maar cr werd
och ook een enkele maal gesproken
en edel woord.
Zulk ecu woord was zeker 't geen
de Prolcstantsehc Predikant Fleischer
tc Winterswijk ten antwoord gaf op
uitnoodiging voor een meeting
tegen liet Nederlandsch Gezantschap
bij den 1'aus.
„Hebt de vaderen licl cn gevoelt
hunne asch kloppen op uw hart
„Voorzeker maar vergeet ook de
deren niet van een eeuw vroeger, u
Roomschc godsvrucht dc lijdelijke
goederen bijeenbracht en afstond.
uit nu nog zoo menig Hervormd
cn Lutlicrsch predikant zijn leven
derhoud ontvangt 1 Ook de vaderen
lerlingen. Het orgel vulde de gewei-
met zijne majestueust; toonendi
ere stemmen der religieuzen zon
gen liet Salve Rcgina en hare akkoor
den klommen ten hemel met de geurige
ieroolcwalmen.
Opeens bogen zich al de hoofden,
de priester gaf den zegen met het
H. Sacrament. Toen de ciborie weder
in liet tabernakel geplaatst was. ble
ven de meeste religieuzen nog in aan
bidding verzonkendoch twee liarci
volgden dc meisjes, die in het kloos
ter werden opgevoed, naar buiten, waai
zij z.icli op het wollige gras aan hare
vroolijkc spelen overgaven. Dc groot-
sten plaatsten zich onder een beeld va:i
dc H. Moeder Gods en onderhielden
elkander over hetgeen zij dien dag
hadden verricht. Weinige mimiten
later, trad ccn der zusters tol de groep
cn zeide lot liet grootste der meisjes
„Mevrouw verbeidt u laat 1-Iare Hoog-
li;id niet wachten, jonkvrouw Marie."
Het meisje was reeds opgesta in.
„Lieve Maria," zeide een barer speel-
genooten, „wat wil de Eerwaarde moe
der van U In uwe plaats zou ik van
schrik bezwijken
,,Ik ben niet bevreesd," anlwoordde
Maria met een zoeten glimlach,
heb niets kwaads bedreven en daarbij
onze moeder is zoo goed."
Zij groette hare vriendin en volgde
de religieuse, Beiden verlieten de zijde
Binnenlandsche Berichten.
L-r Koomschcn van nu zijn dc vade-
rn der Protestanten van nu. En daarom
dien we ook hunne Roomschc zonen
als broeders liefhebben en met nobel
uwen tegemoet treden. En hunne
instellingen willen wij niet. omdat liet
unschc organisaties zijn, verwerpen
c. dacht maken, doch we willen tracli-
cr liet goede van te erkennen cn
:cren. cn willen probeeren, cr me-
samen tc werken tot gemeenschap-
.lijk erkende cn begeerde doeleinden."
>t zooveel breedheid van opvatting
'hristeiijke verdraagzaamheid zijn.
is, niet allen in staat, zelfs niet in
de beschaafde 20c eeuw
Federatie R- K. Burgerjongelingen
Vereenigingen.
IV Zwolle h»d een vergad-nng san
bovengenoemde Vereenigingen plaats.
De vergadering werd geopend door
Pastoor" O vervelde uit Gorsel. De
ze heette dc aanwezigen welkom, in
zonderheid den voorzitter van de
Hanze in het Aartsbisdom, pastoor dc
Grij- ii.t Assen en den heer Ii.anchi
mt Amersfoort a's vertegenwoordiger
v.vi het Dioc. Bestuur sar. dc K. S. A.
Hierna werden behandeld »lc Onwcrp-
Staluten ccncr Federatie van R. K.
Burgeijcngelir.gcn-Vereenigingen.
De algemecr.e beschouwingen, die
rle behandeling der ontwerp-staluten
inleiden, betroffen hoofdzakelijk den
aard der vereenigingen. die voor dt
opname in dc Federatie ir. aanmerking
komen. De voorkeur der mccningen
verdeelde zich over deze beide hoofd
typen dat, hetwelk het patronaats
wezen bezit, d.w.z. zonder noemens
waardige medezeggenschap der leden,
en dat met zelf-, althans medebe;
van ben.
Als argumenten voor dc wcnschelijk-
heid van dit laatste haalde
toor de Grijs aan. dc leerschool, die
vslcetn biedt in het zelfbestuur,
en lateren middenstanders
Bankvereeniging H. L. A. Dullaert Co.
AMERSFOORT - Scherpenzeel Soest
LANGEGRACHT 30 - TELEFOON INTERC. 363.
dat dc burgi
.ongebogen zich als regel op ouderen
leeftijd dan de patronaatsteden,
censUlitcn. Na breedvoerige discussie
wordt liet systeem van zelfbestuur als
eest geschikte» vorm vastgesteld.
De ontwerp-staluten, door pastoor
Overveldc. met medewerking
den Hengel en dr. Schr.ider
opgesteld, werden met betrekkelijk ge-
:ge redactie-wijziging goedgekeurd.
Tenslotte werd als voorloopig be
stuur benoemddeken Fock. Amersf.,
kapelaan Wcijenborg. Utrecht, mr. v
Grocnendael. Zwolle, mr. Th. Wüstv
berg. Utrecht, Wijte te Groningen
Verhoef te Arnhem.
Op ccn vraag van den heer Bianchi
werd geantwoord, dat de Federatie
zich beijveren zal voor het oprichten
n meerdere afdeelingen.
Melk.
De minister van Landbouw, wijst
op de bepalingen betredende het ver-
afgeroomde melk. karnemelk
inrichtingen waarin melk
dan een eigenaar wordt ver-
de kerk cn richtten zich naat
klooster, dat tegenover Gods huis ge
legen was.
De woning der abdis cn hare rcli-
euzen was in een heerlijken stijl op
getrokken, maar beantwoordde aan dc
eischcn der evangelische eenvoudigheid;
geen overvloedig sierraad versierde de
gangen of de zalen, die hot meisje met
de zuster doorwandeldemen zag er
slechts ecnige schilderijen, godsdienstige
talcreclcn voorstellende, portretten van
overleden abdissen en begunstigers van
liet klooster, teekeningen en plannen
dor abdij op koper en pergament ge
trokken. Boven iedere deur zag men
een beeld van een heilige. De zuster
hield eindelijk voor een dier deuren
stil, waarboven liet beeld van den H.
Bcncdictus, patroon des kloosters stond,
cn zeide tot Maria, terwijl „ij de deur
opende: „Hier wacht u Hare Hoog
heid."
Dc abdis was cene vrouw van
ernstig en indrukwekkend voorkomen
zij droeg met een buitengewone
digheid het kleed van den H. Bcncdic
tus. Maar toch-droeg haar gelaat den
stempel van een onveranderlijke goed
aardigheid, die hare natuurlijke deftig
heid adel in bevalligheid bijzette. Zij
las in een boek van Thomas .1 Kern-
pis, dal van de pers vau Laurens Kos
Verstrekken en nemen gelden tegen
effecten-onderpand.
Verhuren loketten in hun „Lips"
brand- en inbraakvrije kluis.
Men zal geen gevaar loopen in
strijd met de verbodsbepalingen te
handelen, indien men zorg draagt,
geen aaoderc dan gekookte of tot een
temperatuur van tenminste 85 gr. C.
rrhitte afgeroomde melk, karnemelk
wei te vervoeren. Bij verspreiding
m mond- en klauwzeersmetstof,
:r'iand staande met overtreding
bovenbedoelde bepalingen, zal aan
cehouders, op wier vee de smetstof
rerd overgebracht, geen vergoeding
an bebrijfsschade worden toegekend.
Eerste Kamer.
Het lid der Eerste Kamer
Noord-Holland. P. B. J. Ferf. heeft
wegens ongesteldheid ontslag genomen.
Emmabloem-
Op tweeden Paaschdag zal dit jaar
de verkoop der Emmabloem ten voor
dode van de Nederl. Centrale Vcrec-
nigiag tot besnijding der tuberculose
Ts hebben.
Gemengde Berichten.
Van den Oorlog.
De toestand.
Duiischland heeft de Entente at
Dardanellen een belangrijk échck toe
gebracht, kort nadat het gedekt door
de Bulgaren, diezelfde Entente uit Ma
cedonië wierp.
Men denke nu eens aan die duizen-
Icn cn duizenden, welke op Gallipoli
rolslager, nutteloos zijn geofferd en na
dapperen strijd ver van hun geboorte
grond in Turksche aarde begraven
liggen.
Het is waar. dat zij langen tijd de
Turksche krachten op Gallipoli hebben
gebonden. Maar men vergete niet dat
hun aanval het verworden Turksche
leger tot nieuw leven heeft gewekt
dat de Duitsche generaal Liman
Sanders, thans als de held aan 1
hoofd staat van een Turksche strijd
macht van honderdduizenden cn dat
ook de Entente-troepen, terwijl elders
ernstig behoefte werd gevoeld aan
sterking, evengoed op Gallipoli wi
gebonden en nu met een totaal verlies
van circa 120.000 man den aftocht
hebben geblazen.
ter gekomen was de staf, het tcckcn
harer waardigheid, stond tegen den rug
van haren antieken leunstoel. Maria
knielde aan hare voeten neder, en de
abdis, na haar gezegend te hebben,
beschouwde haar met teerderheid en
aandoening. Het jonge meisje durfde
niet sprekeneindelijk echter hief zij
haren blik op en zeide stamelend
„Eerwaarde moeder, ik wacht uwe
bevelen.helaas, gij schijnt bedroefd
Zou ik u bclcedigd hebben, zonder het
te weten
,Neen, mijn kind, ik heb slechts
lofspraak cn zegeningen voor ut
toch ben ik treurig, want gij gaat
die allen u beminnen, verlaten."
„O moeder, roept mijn vader mij
reeds terug Meer Uon zij niet zeggen,
hare tranen verstikten hare stem en zij
liet haar schoon hool'4. zakken in de
handen der abdis, die haar droevig
bleef aanstaren.
„Mijne lieve Maria," zeide deze,
„waarom weent gij Aanbidden wij
den wil van God en geven wij ons niet
aan zondige droefheid over."
„Gij, moeder, gij weent ook," riep
Maria, de bi eek e cn gerimpelde han
den der abdis kussende „gij ziet du:
dat ik reden heb voor mijne droefheid.'
„Gij zijl mij dierbaar, mijn kind, dit
weet gij, ik zie u voor altijd vertrekken.
God, iioop ik, zal mij die tranen ver
geven. Ja Maria, gij zult niet meer
fer en Montenegro gaat Oostenrijk
geweldig te keer. Het is een strijd
i den eenen rotsheuvel op den an
deren. De Montcnegrijnen houden elke
hoogte vast, totdat ze van verscheidene
richtingen aangevallen worden. Zij ver
dedigen zich met hardnekkigheid. Bij
deze gevechten spelen de vliegtuigen
een belangrijke rol. Dc Montcnegrijnen
haten de vliegers en vrcezen bommen
uit vliegtuigen. Ook dc marine beeft
een grool aandeel in deze gevechten.
De groote vloot ondersteuut de artillerie
te land, terwijl torpedobooten en duik-
booten den aanvoer van levensmiddelen
oorlogsmateriaal naar Montenegro,
die slechts over zee kan plaats hebben
belemmeren.
Lovtsjen-berg, Montenegro's
sterkste en belangrijkste verdedigings
stelling is voor de Oostenrijksche
overmacht bezweken. .Daarmee is
Montenegro van drie kanten ingesloten.
Ook biedt nu de haven Cattaro een
tiliger basis voor de Oostenrijksche
vloot. Gemakkelijk beeft het Oosten
rijksche leger niet 't gehadde Montene-
grijnen zijn een moedig en strijdbaar
volk. Drie dagen heeft de strijd ge
duurd de Montengrijnen hadden het
voordeel op een berg tc zitten daar
tegenover beschikten de Oostenrijkers
het zware vlootgeschut, dat leza-
met hun veldartillerie den weg
bereidde.
Na den Duitschen aanval en de
Fransche tegenaanvallen in Champag-
is het weer rustig geworden.
In Galicië zetten de Russen niet
groote volharding het offensief voort,
zonder dat zij daarbij voordeelen heb
ben behaald.
De Engelsche regeering heeft ernstig
de financieele positie van het land
overwogen, die nog groote toenemen
de eischen zal stellen waardoor zuinig
heid dringend noodig zal zijn. De re
geering is tot de conclusie gekomen,
dat met het oog op den dringenden
nood alle loonsverhooging streng dient
te worden geregeld in verband met
den plaatselijken toestand. Alle andere
verhoogingen zullen worden geweigerd.
terugkomen, en mocht gij deze plaats
soms ooit wederzien, dan zult gij puin-
hoopen vinden, waar tussclien den lof
des Hceren niet meer gezongen wordt.
Ik zal de laatste abdis van Rijnsburg
zijn."
„Heinel, moeder, wat zegt gij
„Luister mijn kind. Sedert dertig ja-
i woedt de ketterij om de grenzen
n ons land. sedert vijf jaren hcerscht
zij op onzen dierbaren geboortegrond.
De edelen willen liet juk van Spanje
niet langer dragen de rijken dorsten
naar de bezitting der kerken, cn de
Heer heeft tot straf voor onze zonden
ons ongelukkig vaderland aan hunne
hebzucht overgeleverd. Ik ben oud en
zal, hoop ik, deze muren waarachter
ik vijftig jaren heb doorgebracht, niet
overleven, maar u beklaag ik, want
gij, jeugdige maagd, zult aan velerlei
stormen zijd blootgesteld, ja, ik be
klaag u, arme Maria. O mijn kind, zult
gij getroww blijven aan uwen God en
aan het geloof uwer vaderen Zult gij
ontsnappen aan dc strikken der be
lagers Wie zal over u waken, daar gij
geen moeder meer bezit
Maria dacht een oogenbhk na
daarop hare hand uitstrekkende
ccn Mariabeeld, dat geplaatst was
ven de bidbank der abdis, zeide zij
met vaste stem„Mijn hetnclsche
moeder zal over mij waken. Ik beloof
liet plechtig voor God, dc Allerheitig-
s Maagd en voor u, dat ik leven en
erven zal in het Katholieke geloof."
„Gode neme u in Zijne H. hoede,
antwoordde de abdis, terwijl zij de
oogen ten hemel hief.
TERUGKEER IN HET OUDERLIJKE HUIS.
Tot dusverre had Maria alleen den
onbeschrijfelijken vrede van het kloos
terleven gesmaaktzij had niet anders
gekend dan het gebed, de studie en de
reine vriendschapsbetrekkingen der jeugd
terwijl de woelingen der wereld, aan
den voet der muren van Rijnsburg
wegstervende, hare ooren nimmer be
reikt hadden. Zij wist, dat Holland
een Katholiek land was, dat haar stam
huis aan Rome was gehechtin de
flauwe, onbestemde, herinneringen ha
rer kindschheid zag zij hare moeder
die haar deed bidden, cn haren vader,
die dc knieën voor het kruisbeeld boog
bij het avondgebed, en zij kon zich
niet voorstellen dat er iets veranderd
was. noch in haar geboorteland, noch
in liet ouderlijke huis. Maar tijdens
liarc reis van Leiden naar den Haag
zag zij dingen, die haar met schrik
vervulden. Benden gewapende avontu
riers liepen het land afhet waren
Duitsche voetknechten in soldij van
den Prins van Oranje, en Maria hoorde
limine^ vloeken en hciligscbennende
Wordt voortgezet.