Katholiek Nieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken.
UITGIFTE
Geldieening groot f22.000
H. L. A.DULLAERT&Co.
DE EEMBODE
Kantoor: Langegracht 13, Amersfoort
Telefoon No. 314.
Dit Blad verschijnt eiker. Dinsdag* en Vrijdagavond en wordt uitgegeven door de
Vereeniging De Eembcde te Amersfoort. Prijs per drie maanden zestig cent.
Afzonderlijke nummers vijf cent. Abonnementen kunnen eiken dag ingaan, doch
opzegging van abonnement moet geschieden vóór den aanvang van een nieuw kwartaal.
Vrijdag 3 Maart 1916. No. 97. Negen en twintigste Jaargang.
Advertentieprijs: Van één tot vijf regels vijftig cent. Elke regel meer
tien cent. Billijke tarieven bij geregeld adverteeren. Alle mededeelingen,
ingezonden stukken en advertentiën gelieve men in te zenden ten kantore van
De Eembode, aan de Langegracht no. 13, vóór twaalf uur op den dag van verschijnen.
twee bladen.
EERSTE BLAD.
Uit het Buitenland.
Van den Oorlog.
Als in een hel
was 'trond Verdun toen de Duitsche
legercorpsen daar poogden de Fransche
liniiin te doorbreken.
Een ooggetuige schildert ons dien
gruwel en zegt
„Donkere massa's trekken op over
het met sneeuw bedekte terrein, liet
is Dnitschc infanterie, die komt, om
aan te vallen, liet is een liclsch ge
zicht. In de verte in het dal en op tic
hellingen spreiden regimenten zich uil
en. terwijl zij zich ontplooien, stremmen
vcrsche troepen toe.
„Er lluit iets over onze hooiden heet
en het wordt een zondvloed van zware
projectielen over den vijand uitgestort.
Door een kijker kan ik zien, dat de
soldaten als verdwaasd en met aarde
cti bloed bedekt op elkaar vallen.
Wanneer de eerste golf van den aan
val gedecimeerd is, is de grond met
hoopen lijken bedekt. Maar de tweede
golf komt al aanzetten en tracht vot
iefs
liet
Zij wordt teruggedreven. Opnieuw
ploegen projectielen verschrikkelijke
gapingen in de gelederen. Niettemin
blijven de Dtiitschcrs als een leger van
ratten oprukken. Dan barst zware artil
lerie in verwoedheid los. Het gcheelc
•lal verandert in een vulkaan en de
uitgang ervan is verstopt door een dam
van lijken. Na een reeks van dergelijke
aanvallen werd hoogte 145 in het front
van Douuumont ten slotte genomen en
bruiste hel bloedige getij van den sl
den
de hoog
rstclde de infan
terie. in ilcn eeneii aanval na den an
deren, Vegen de hellingen op. om weer
weg te smelten onder liet niccdougcn-
looze vuur van de Fransche artillerie,
tot ten slotte dc zevende golf van aan
vallers, het 24c Brandetiburgsche regi
ment, Op den top en in hel lort, dal
hem bestreek, bracht.
In dien witgloeienden oven kwam
het tot een slachting zonder weerga.
Het resultaat
van al dat bloed vergieten nu is een
betrekkelijk geringe terreinwinst voor
de Duitschers. die de frontlijn hebben
reelit-gemaakt. en de zeer geringe kans
dat de vesting Vei dun hun in handen
Dan werden aan ongewonde gevan-
getten 228 officieren cn 10,575 man
geteld. Verder vielen 78 stuks geschut
cn 80 machinegeweren cn veel
tcriaal in Duitsclie handen.
Door Duitsche duikbooten
2 Fransche hulpkruisers, elk
kanonnen voor if Havre en v
bewapend lvngelsch bewakings
in de Thecmsmonding vernielt
In de Middellandsche Zee werd dc
Fransche hulpkruiser La Provence me
een troepentransport van 1800 man dii
op weg was naar Saloniki, ver
vernieldslechts 096 ntan moeten ge
red zijn.
Het aan de Syrische kust gelorpeileet
de Fransche oorlogsschip was de Frar
sche pantserkruiser Charner.
Duitsche verliezen.
De Engelsche bladen publicceren
telegrammen, waarin wordt gezegd, «lat
dc verliezen door de Duitschers bij
Verdun geleden ontzaglijk zijn. Van een
legercorps zou men één enkel regiment
hebben gemaakt. Bij Haumont zouden,
na een enkel gevecht, 8000 doode
Duitschers op een terrein van 1 K..Ma
zijn gebleven.
J. B. SCHEUER
AMERSFOORT.
'Langegracht 9 - Telefoon 254.
Administratie- en
Effectenkantoor.
lunsatle.
Kantoor geopend v
Binnenlandsche Berichten.
Oorlogswinst.
In het ontwerp-Ooriogswinstbelasting
ordt een heffing van 25 pCt. van de
gemaakte oorlogswinst.
Een verklaring.
In dc Eerste Kamer is officieel me
degedeeld, dat op 3 Augustus I9l4 dc
Duitsche gezant verklaarde dal, indien
Nederland neutraal bleef, Duitschlar.d
die neutraliteit strikt zou eerbiedigen.
n soortgelijke verklaring werd af
gelegd aan onzen gezant te Berlijn.
Op 4 Augustus 1914 heeft Von Ja-
gow aan den Engelschen gezant me
degedeeld, dat Dultschland aan Neder-
nd plechtig zijn woord had verpand
n onze neutraliteit niet te schenden.
Deze verklaring van Von Jagow be
rustte dus niet op c;ruge overeenkomst
net ons maar enkci cn alleen op een
:enzijdigc verbintenis, die Dutlschland
•crklaard bad tegen ons te zullen na-
:omen. Dc Ncderlandschc regceitng
heelt nimmer hare volledige vrijheid
handelen ook maar in een enkel
opzicht prijs gegeven.
Uit deze mededeelingen zou men
innen afleiden dat ccnc bestendiging
■•r dure mobilisatie noodig blijft als
laalregcl van voorzorg tegen even-
icelc aanvallen'van niet-Duitsche zijde.
De Kamerverkiezing te Apeldoorn.
Bij de in het district Apeldoorn ge
houden stemming voor de verkiezing
:en lid der Tweede Kamer fvaca-
gr.iaf Van Bvlandt) zijn uitgebracht
10.413 stemmen." Van onwaarde 117.
ieidige stemmen 10.296, waarvan op
de Itceren J. Esmeijcr, v.-h., 4005. J.
inocek Hënkeniar.s. c.-h., 5737 en
van l'rigl, 8. D. A. P.. 534 stem-
Zoodat gekozen is de heer J. K.
rek Herikemar s. oud-lid van de
Tweede Kamer.
De uitslag dezer stemming geeft alle
eden tot blijde voldoening.
Wat rechts was, bleef rechts en met
iverwicht. Het trouwe samengaan der
thristelijkc kiezers, hun volhardend en
jvcrig werken, werd mei succes bekroond.
Zulks is een hoopgevend verschijn
sel. hetwelk bemoedigend werkt op hen
e in angst en vrceze zitten voot
tslag der a.s. Statenverkiezingen,
De landbouw.
Om de moeilijkheid bij de bepaling
ui de oorlogswinsten, in den land
bouw verworven, te ontgaan, zal, daar-
een heffing per bunder worden
■gesteld. Men hoopt voor de ver-
schillende deelen des lands, cn de ver-,
schillende qüaliteiten van grond, tot
bepaling van vaste bedragen te kun-
begint er allerwege gebrek aan papier
te komen, nog meer dan aan lood. Er
wordt zoo machtig veel gedrukt cn dc
oorlog heeft groote belemmering ge
bracht in den geregelden aanvoer der
grondstoflcn. De Engelsche couranten
denken reeds aan een verschijnen in
kleiner formaat. Zc zullen minstens een
kwart, misschien zelfs meer dan de
helft moeten inperken.
Voor Nederland staat iets dergelijks
te wachten. Sommige bladen hebben
het reeds gedaan en meerdere hebben
den abonnementsprijs of den adverten
tieprijs verhoogd, of zullen daartoe
rrstdaags overgaan.
De wereld kan nu eenmaal niet
Arme man. Ken koetsier, paard cn rij
tuig bevinden zich voor een huis. De
koetsier zit ineengedoken op den bok...,
slaapt. Overgroote vermoeidheid
deed hem in dien toestand komen, j
Zijn gelaat gedeeltelijk zichtbaar, in een
kleur, die donkerrood genoemd wordt, j
versierd door ecu glimmende paars-
ichtig getinte neus. weerspreekt het
-•erstc vermoeden, maar enfin, hij slaapt.
Het lange wachten begint het paart
te vervelen, het kijkt eens nieuwsgierig
achter zicli om cn gaal met rijtuig
koetsier eerst kalm daarna
eene straat in. de andere
zich in den weg te vergissei
het, kennen den xoct'
wisten ze te vertellen, dat de koet-
onder eenig ongeval naar dc stal
houderij is gebracht m zulk een vaste
slaap, dat hij met moeite was wakker
te krijgen. En hebben nu de verschil
lende Vcreenigmgen tegen het mishan
delen van dieren ook bij liet paard zoo
handen vol werk, komen ook daar mis
standen, komen ook daar gevallen voor,
dat de mensch zijn macht over de die
ren misbruikt, We willen hier niet op
nemen dc beschrijving van de weerzin
wekkende tafereclen, welke in onze,ha
venplaatsen soms worden waargeno
men bij dc aankomst van de afgebeul
de dieren uit Engelsche mijnen, en be
stemd voor de slachtbank. Zien we
rondom ons. dan komt het bij de stal
houders al heel weinig voor, dat ze
niet goed zijn voor hun paarden, ge
woonlijk is dc vracht niet te zwaar, dc
gang niet te snel, of het mocht zijn,
dat een laatste rit met wat grooteren
spoed werd afgelegd. Neen, daar schuilt
het kwaad nietbij dc slecpcrspaarden
als die dieren zwaar beladen vrachten,
eu.ig
s het
Mcnschen
Gemengde Berichten.
Carmen Sylva, de koningin-weduwe I
ui Roemenië is overleden.
Elizabeth Pauline Ottilie I.
koningin-weduwe van Roemenië,
1843 te Ncuwied geboren als doch-
van vorst Hermann von Wied
rstin Maria, prinses van Naussau.
Aan liet hof te Berlijn leerde /ij den
1014 overleden koning Carlo vi
Roemenië kennen en zij huwde ni
hem op 15 November I860. Zij maak-
als schrijfster.
Mobilisatie uitgaven. De min
Oorlog heeft overgelegd een
"inde de uitgaven van liet departe-l
ment van Oorlog in verband met de
mobilisatie. De uitgaven bedragen
f64.751.000.
Typhus. Te Gorinchem konten 18 ge
vallen van typhus, uitsluitend bij dc
militairen in dat garnizoen, voor.
waarvan twee gevallen een kapitein
en een sergeant met doodelijki
afloop.
Gestikt. 1" een dorp bij Miinchen zijn
vier kinderen door dc onvoorzichtigheid
der moeder treurig om liet leven ge
komen. De vrouw had vochtig bout
op den kachel te drogengelegd
gaf zich ondertusschen naar haar buur
vrouw terwijl zij haar vier kinderen ii
den leeftijd van drie maanden tot ze
jaar in de gesloten kamer achterliet
Het hout vatte vuur en de vier ver
stikten in den rook, voor luilp kon
verleend worden.
Gebrek aan papier. Er wordt in den
oorlog wel niet met papier geschoten
I was dal maar zoo I maar toch
erbetering van den weg zelve, dan
bemerkt men spoedig, dat ook daar
icrlui bun dieren een goed hart
toedragen en gaarne dc gelegenheid
hunne dieren op tijd
laten drinken, hel voederen van hunne
wachtende dieren te vergemakkelijken
Zeker, er kruien wel eens beulen
maar liet toeziend oog van
mcnschen voorkomt hier veel. Op
badplaatsen kan 't gebeuren, dat de
rijdieren wel eens wat minder goed be
handeld worden, maar ook daarin
rrbclering aangebracht door het aa
brengen van drinkgclegenlieden er
Eere daarom den verstandigen vöi
die liet goede beest nooit m
handelt, het zoo min mogelijk
het onmogelijke
het dier vergt, het 's winters beschut
tegen koude cn regen, des
gen zonnehitte cn insecten, die zorgt,
dat zijn wagen zoo licht mogelijk loopt,
steeds zoigt dat liet tuig niet knelt of
rondtin 't kort die de vriend i
hel trouwe dier, die hem doet lever
„Weekblad voor dierejivriendcn.
Amersfoortsch Nieuws.
„Handel en Nijverheid"
hield eene vergadering waarin bes
werd 10 gulden te offeren voor "t
ten van ecu gcdenkleeken
den ontslapen middenstands voorin
Vervolgens kwam weer eens dc
kantoor-miserie ter sprake, 't Resi
was dat een adres zal gezonden
den aan den Minister, om zoo verbe
tering ie krijgen.
Ook over een vervroegde ocliler
bestelling werd geredekaveld.
Dc heer Egginlc bepleitte die verbe
tering. maar de Voorz. zcide op 't ge
zag van den poslinspcclcur Giinthcr
Molir,,'t zal niet gaan"
Redacteur Frederiks had compassie
met een bevriend gezin, wa;
dienstbare deserteerde, omdat
groote be
lagen er
iruk bezig
i drinkbakken
i inkwam, wegei
loepassen van contante betaling. Naar
zijn inccning moest daaraan eens wor
den gedacht. Zooals 't hier ging, had
't „contant" weinig aantrekkelijks voor
Het fooien-stelsel acht men immoreel,
mas- de lieer Frederiks verduidelijkte
allcln korting bij contant ter sprake en
onder de aandacht te willen brengen.
P.
Journalistiek.
Amersfoortsch Dagblad meldt, dat de
op 1 dezer aan da; blad verbonden
hoofdredacteur, de heer F. A. Ebbinge
Wubbi n, werkzaam zftl zijn in de tot
hiertoe gevolgde richting.
Mr. D. J. van Schaardenburg hoopt
echler nog menigmaal voor z'n oude
lezers le schrijven.
We gaan er dus niet op achteruit
Vooruitgang.
a Gebr. Hamers heeft aan
ouds bekende zaak een al-
deeling dames- en kinderconfectie toe
gevoegd, waarvan de opening dezer
dagen plaats had.
De eendenkolonie.
Een journalist, die de eendenkolouie
n den Ham bezocht, vertelt als
•Igt wat hij zag
Op het weiland heen
ijviglitidgeweldige
pengaas en derinenpa:
opgeslagen en men w
raardigen
het maken van betonm
ilangs. Reeds zijn tientallen stukken
eiland algerasterd en inet palen be
et, ter hoogte van een halven
ongeveer. Ontzaglijk veel eend<
i al ingedeeld in iedere ren
60. De dieren worden met
het water hunner tegenwoordige
verblijfplaats naar land gcdri
•ehen geïmproviseerde
jangen le looper. die naar de rennen
leiden. Vóór ze hierin komen, worden
gekortwiekt en ge moet zien, hoe
handig dit in zijn werk gaatin 'n
heeft men er 60 klaar en
sluk worden ze dan over
het gaas in den loop gegooid. En als
r -zestig hijeen zijn. dan jagen de
■ijdbrocken dc groote troep een eindji
verder cn vullen een nieuwe ren. Ei
dat gaat zoo den heclen dag door. In
elke atdeeling staat een zinken drink
bak, er wordt wat stroo gelegd, gere
geld maïs gevoerd en zoo moeten de
kwakers hel maar uithouden. Men tobt
vandaar, dat het
een heelc karwei is eer alle drinkbak
ken gevuld zijn.
Ruim twintig Volendaminers zijn
:r plaatse aanwezigzij worden ge-
igcld afgelost door anderen, naar ik
erneem, komt elke twee weken 'n
ieuwe ploeg. Ik had even de gele
genheid een kijkje te nemen in de
barak, waar deze stoere kerels slaap
gelegenheid vinden tegen eiken wand
stonden ijzeren kazernclcdikailten, daar
liong hun typische Zondagsche
plunje cn hoog tegen den achtermuur
n crucifix.
Om liet aanbrengen van het benoo-
digde voedsel voor de eendenkolonie
(straks met Ilpendam en Landsmeer
irbij circa 90.000 stuks] gemakkelijker
c maken, is men voornemens wagen
tjes op rails te laten loopen van dc
de Ecm af, tot het afgehuurde
n toe. Dezer dagen vei wacht men
Volendam zendingen visch, die
de eenden zeer noodig hebben en dan
hoopt men dat „de leg" spoedig zal
igeif. In normale omstandigheden
had dit al moeten begonnen zijn.
De Gemeenteraad
■ergaderde Dinsdag van 's avonds 8
tot bijna middernacht. Na mededceling
eener serie missiven van Ged. Staten,
houdende goedkeuring van diverse
vroeger genomen raadsbesluiten, werd
kennis der leden gebracht, dat aan
Arbeidsbeurs zijn benoemd mej,
Muller uit Utrecht en de heer G. van
Wyland.
Om advies werd gesteld i
in B. en \V. een adres var
in behangers, stoffeerders ei
makerspatroons, houdende
UITGIFTE
4'|2 °|o Obl. R, K. Parochie van den H. Jacobus
te Winterswijk.
Geldieening groot f 20.000.
rentende 4'2 verdeeld In 35 Obligatiën van
f500. en 25 Obl. van f 100.-,
Goedgekeurd door Z. D. H. den Aartsbisschop van Utrecht.
De inschrijving op deze Obligaties zal zoolang de voorraad
strekt, tegen den koers van 100 °/0, opengesteld zijn te
AMERSFOORT ten kantore der
Bankvereeriiging H. L. A. Dullaert Co.
alwaar prospecti en inschrijvingsbiljetten verkrijgbaar zijn.
4' i Obl. R. K. Parochie v. d. H. Clemens Maria Hofbauer
te Hilversum.
rentende 4'/j °i„ verdeeld in Obllgatiën van f 500f 250. en f 100-
Goedgekeurd door Z. D. H. den Aartsbisschop van Utrecht.
De inschrijving op deze Obligaties zal zoolang de voorraad strekt,
tegen den koers van 100 0,'0l opengesteld zijn ten kantore der
Commanditaire Bankvereeniging
alwaar prospecti en inschrijvingsbiljetten verkrijgbaar zijn.
stand hier beter dan ergens anders en
kan zich niet begrijpen, dat de Amers-
foortsche onderwijzers "niet dit adres
komen. In een andere gemeente zou
het misschien zijn nut hebben, maar
hier niet.
Lid Holland betwistte dat, maar
hij had geen succes. Mèt hem waren
alleen de leden Leinweber cn Ooster-
iderwijzer Ktioot uit Laag
Ingesteld werd eene comi
bijstand voor de afdeeling Maatschap
pelijk Werk, tot leden waarvan wer
den benoemd de heeren Jorissen, Ko
ning, Rant cn Kempenaar.
De heer Jorissen opperde bezwaren.
Z. i. ware 't beter éérst de afdeeling
Maatschappelijk Werk in 't leven
roepen, en dan de commissie.
Het lid Hofland verdedigde de
stelling der commissie, maar de heer
Jorissen verklaarde niet het vóór of
tegen te hebben besproken, maar te
zijn opgekomen tegen de hier gevolg
de werkwijze.
Toch werd de zaak goedgekeurd
legen dc leden Jorissen en Kroes.
Vastgesteld werd vervolgens een
Verordening, regelende de in gcbruilc-
geving van lokaliteiten der Gemeente
•n vcrecnigingen. enz.
Eervol ontslag kreeg de heer Groo-
Haar als directeur der Burger-avond-
school en de dames van den Hoven
den Hartog als handwerkonderwij-
handen
de Ve
beddei
het schilder- en behangwerk
apart aan te besteden.
Over het adres van den Onderwij
zersbond, houdende verzoek aai
lijdelijke leerkrachten een salaris
te kennen van f50 per maand, zulks
met terugwerkende kracht tot 1 Sept.
1914, ontspon zich eenigc discussie.
Wethouder Rijkeus noemde de toe-
lasting zal moeten worden verhoogd
als doorgegaanjwordt niet grond koopen.
De heer Jorissen bemerkte, dat't nu
et ging over den prijs, maar om het
principe, dat men de gronden moet
hebben om de wijze van bebouwing in
handen te hebben. Daartegen wil hij
waarschuwen. Die gronden stijgen, maar
zullen dan heel wat gekost hebben. En
verkocht worden, zullen ons de
kiezen niet meer pijn doen.
Dc heer Kroes achtte het terrein,
:n driehoek, minder-waardig en de
heer Houbaer adviseerde liever grond
te koopen voor arbeiderswoningen en
fabrieken. De villapolitiek leidt tot
ongunstige toestanden.
Dc Voorzitter echter noemde de toe
stand van het grondbedrijf gunstig.
Aan fabrieken en arbeiderswoningen
wordt gedacht.
Het voorstel werd ten slotte met 13
tegen 3 stemmen, [Kroes, Houbaer en
Jorissen] aangenomen.
Tot verhuur van een woning met
bouwland aan de Barchman Wuytiers-
laan, voorheen toebehoorende aan wij
len den heer Koppen, werd besloten.
Bij het voorstel tot het planten van
boomen in de Schimmelpenninckstraat
deelde de Voorz. mede een schrijven
te hebben ontvangen, van de Hcide-
Maatschappij, meldende, dat een be
planting van een stadswijk met popu
lieren niet aan te bevelen is. Daarom
schrappe men dezen naam in 't
voorstel.
De heer Kroes verzoekt den afstand
op 12 M. te brengen.
De voorstellen tot liet aanbrengen
van beplantingen aan de Daan Fockema-
laan, de Vondellaan en het Da Costa-
plein waren den heer Jorissen een aan
leiding om te verklaren dal hij tegen
iedere verbetering van de builcnstad
zal stemmen als men niet eerst begint
met de verbetering van de binnenstad.
Hij kwalificeert den toestand op vele
•egen in de stad bij nat
:rd.'
Na afdoening van eenige voorstellen
betreffende ruiling cn verkoop
stukjes grond werd den Raad
is een groote portie grondpolitiek
slikken gegeven.
't Gold ditmaal grond aan den ge-
zen Kaikweg welke voor 60 cl. perl:
Ms werd overgenomen van Baron weder als schandelijk. En toch kan
Looxnia Van Weideren Rengers 't beter. Van eene straat-schoonmaak-
lengte 300 M„ grootste diepte 160 M.
Als argument werd gebezigd dat de
gemeente dan de bebouwing in hand :n
geeft, maar de heer Jorissen bewees
't voozc dier redeneering door als
consekwentie daarvan te presenteeren
dat dc gemeente dan idle gronden zou
dienen te koopen.
De Voorzitter vertelde, dat de gron
den gekocht zijn voor 60 ct. ii. 1914.
We koopen dus voor deiizclfdcn prijs,
hoewel de gronden 'thans hoogere
waarde hebben.
De lieer Houbaer vreest, dal de be-
rpisodc gaf Spr. dan de volgende klas
sieke schets Hel geheel lijkt een Ro-
meinsche triomftocht. Voorop een man
met een bezem, daarachter een watcrwa-
gen en daarbij gelijk de «lectoren, man
nen met bezems.
De heer Hofland meentwc kunnen
het eene doen en behoeven het andere
niet te laten.
De heer jorissen wees verder op de
schade, direct of indirect, welke de
middenstanders lijden door die verkeerde
toestanden.
De Voorzitter vindt de critiek nic