Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
voor Amersfoort en Omstreken.
H. L. A. Dullaert Co.
kluis SAFE-DEPOSIT.
DE EEMBODE
Kantoor: Langegracht 13, Amersfoort - Tel. No. 314.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagmiddag en wordt uitgegeven
door de Vereeniging De Eembode te Amersfoort. Prijs per drie maanden
zestig cent; voor buiten Amersfoort verhoogd met vijf cent voor
incassokosten. Afzonderlijke nummers vijf cent per exemplaar.
Abonnementen kunnen eiken dag ingaan, doch opzegging van abon
nement moet geschieden vóór den aanvang van een nieuw kwartaal.
Vrijdag 23 Juni 1916. No, 24. Dertigste Jaargang.
Advertentieprijs: van één tot vijf regels vijftig cent. Elke regel meer
tien cent. Voor incasso wordt vijf cent in rekening gebracht.
Billijke tarieven bij geregld ad verteeren. Alle mededcelingen,
ingezonden stukken en advertcntiCn gelieve men in te zenden ten
Kantore van de Directie van De Eembode, Langegracht 13,
Amersfoort, vóór twaalf uur op den dag van verschijnen.
EERSTE BLAD.
J. B. SCMEUER
AMERSFOORT.
Langegracht 9 - Telefoon 254.
Administratie- en
Effectenkantoor.
verkoop
Aankoop e
Coupons. Sluiten van pro
longatie.
Kantoor geopend van 93 uur.
Uit het Buitenland.
Van den Oorlog.
De positie
op het oorlogstcrrein in Gaiicië en in
de Bukowina. waar de Oostenrijkers
in een paar weken lijds 160.000 man
als krijgsgevangenen verloren en cnor-
me hoeveelheden oorlogsmateriaal buit
maakten, was voor de Russen tot nu
toe gunstig.
Maar nu sinds een paar dagen de
Duitschcr zijn benarden bondgenoot bij
springt, is het Russisch leger tot staan
gebracht.
Gevreesd wordt, dat Rumeniö met
Rusland zal gaan om een stuk Oosten-
rijksch gebied te bemachtigen.
't Bleef tot nu toe neutraal en ver
diende aan beide partijen veel geld.
Griekenland komt steeds meer in de
verdrukking. Engeland en de bondge-
nooten stellen harde eischen cn daar
die gepatenteerde redders van kleine
natiifn de havens afsluiten en honger
in Griekenland dreigt, moet de regcering
daar wel toegeven aan de eischen.
Tc Parijs vergaderden afgezanten van
de landen, die met Duitschland in oor
log zijm, om te overleggen hoe ze na
het sluiten van den vrede de D.uitschers
op de beste manier zouden kunnen
hinderen en bemoeilijken op handels
gebied.
Die besluiten zullen er niet toe bij
dragen de Midden-Europeesche Stalen
eerder tot vrede te doen neigen.
Elke handels-uitsluiting werkt naar
twee kanten. Wie het eigen land af
sluit voor producten van een ander
land. verliest voor zijn eigen producten
in dat land dc markt. Dat is ecu eco
nomisch axioma, waaraan geen confe
rentie afbreuk kan doen. En daude
kooper zoekt steeds de markt, waar
hij het goedkoopst en het best wordt
bediend. Zal dat na den ooilog anders
worden Het is belachelijk dit te ver
wachten en, mocht men den kooper
in het eigen land dwingen zijn benoo-
digdheden te betrekken van een zijde,
die hem niet het beste en het goed
koopste levert, dan is de slag aan eigen
handel en nijverheid niet alleen, doch
ook aan den binncnlandschen verbrui
ker toegebracht de zwaarste welke men
aar met mogelijkheid kan toebrengen.
Oe Oostenrijkers.
De verklaring voor het terugtrekken
n cindwcegs der Oostenrijkers is deze,
.t ze achter dc stellingen, welke de
Russen bij hun eersten onlstuimigen
aanval hadden genomen, geen tweede
linie bezaten, waarin de tcrrcingesteld-
heid een krachtigen en hardnekkigen
ren weerstand mogelijk maakte.
Derhalve bleef er niets anders over
zoo snel mogelijk terug te gaan
wel zóóver, dat men een goede
stelling, dus hoogteruggen, terreinaf-
scheidingen (rivieren of kloven) dorpen
bereikte, zoodanig gelegen, dat het ge
heel een stormvrije, domineerende posi-
icr de noodigc steunpunten bood.
Daar ook tijd moest worden gewonnen,
om die stelling te bezetten cn althans
voorlonpig in te richten, trok hel
Oostcnrijksche leger, daar, waar de
aanvankelijke linie was doorbroken,
buitengewoon snel terug. Onder zulke
omstandigheden zegt de Duitschcr
liegen bleibt, bleibt liegen" en
onverbiddelijk alles menschen en
materieel achter, wat de beweging nfet
kan volgen. Noodgedwongen zullen de
Oostenrijkers die leuze ook hebben
toegepast. Ook dit verklaart het groot
aantal gevangenen en kanonnen, dat
zij verloren.
De koston en vorliezen.
oorlog van 1866 heeft Duitsch
land per dag gemiddeld 8 millioen inark
gekost, die van 1870: 8,1 millioen.
De tegenwoordige oorlog kost Duitsch
land gemiddeld 68millioen mark per
dag. Toen hij in Augustus 1914 begon,
werden door deskundigen de dagelijk-
schc kosten op 25 lot 30, hoogstens
35 millioen mark berekend en daaruit
de conclusie getrokken, dat de oorlog
onmogelijk van langen duur kon zijn.
Nu hij dubbel zoo duur komt, geeft
en 't zelfs op een schatting te wagen
annecr er een eind aan komen moet.
De Duitschc verliezen berekent de
Times tot liet eind der vorige maand
op grond van de Duitsche officieelc
vcrlieslijstcn op 2,924,586. In Mei be
droegen de verliezen 102,507. Deze
:ijfers omvatten alle verliezen behalve
lie ter zee en in dc koloniën.
Binnenlandsche Berichten.
De toestand.
Dat de sociaal-democraten méér
aanhangers krijgen verwondert ons niet.
:t is een betrekkelijk jonge partij,
van haar standpunt zeer wijselijk
heeft ingezien, dat, wilde zij zich met
succes dringen tusschen de grootc par
tijen, die bij hare oprichting de politiek
behecrschten, zij moest speculeeren op
het zwak van de meeste menschen en
zij dus dc wondeplekken moest aan
wijzen in onze samenleving, niet de
plechtige verklaring, dat zij zc lieelen
zou, wanneer de S.D.A.I'. het bewind
in handen krijgt.
's we even onze gedachten laten
teruggaan tot Juli 1913, toen haar door
den Kabinetsformateur niet minder dan
drie ininisterieclc zetels werden aange
boden, toen zij dus een pruchtgelegen-
licid had om te beginnen op drie
departementen de misstanden uit den
weg te ruimen, die zij steeds met de
noodigc gebaren wist aan te wijzen,
dan zien we, dat dezelfde partij, die
zich opwerkte via het ve.-trouwcn .an
den kleinen man in een beter en meer
mcnschwaardig bestaan eenmaal op het
kussen gebracht, zich onmiddclijk
zakken liet oin onder dc tafel het
ipclletje van-voorheen voort te zetten.
Hun grootste kracht schuilt daarom
n de oppositie en zij voelen die kracht.
Maar zc raken de niacin kwijt, wanneer
zij na heel veel woorden eindelijk eens
daden moeten laten zien.
Ook kan niet ontkend worden, dat
de sociaal-dcmocraat eenmaal in dc
maatschappelijke positie der gehate
burgerij geplaatst, niet alleen dc
roodc theorie in zijn geheel laat varen,
maar zelfs de meest ongenadige heer-
scher blijkt te zijn over degenen, die
vroeger werden aangezet, niet te bui
gen eti zich niet te laten overdonderen
door wat boven hen was geplaatst.
Wij kunnen daarom 'begrijpen, dat
het sociaal-democratische beginsel meer
waarde heeft in de oppositie dan in
zélf-leiden.
En hoewel wel steeds gezegd maar
nog nimmer daadwerkelijk bewezen
werd, dat zij dc partij is van en vóór
den arbeider, de feiten wijzen Integen
deel op liet tegenovergestelde neemt
het getal der aanhangers met den dag
toe, omdat zij de kunst verstaat te
hekelen, wat ook door den atbcider
als ongewcnscht in onze samenleving
wordt aangemerkt.
AU zij nu ook maar eens de kunst
uslond om te regcvrc'als zij
>or werd aangewezen, dau zouden dc
arbeiders méér gebaat zijn, dan met
i halfslachtig en het is bijna
Silooflijk conservatief gedoe,
e vermeerdering hunner aanhangers
gaat ten koste van het liberalisme.
En ook de jongste verkiezingen wij-
in er op, dat de liberalen een anderen
koers hebben in te slaan, willen zij
hunne vertegenwoordiging in openbare
lichamen niet op nul zien teruggebracht.
Intusschen gaal de hccle beweging
m links, die een gevocligcn lik kreeg
i haar ovcrwinningslcustcel als een
kaartenhuis in elkaar zag vallen,
:cr broederlijk arm in arm.
Wij moeten onze oogen niet sluiten
jor den vrij belangrijken aanwas der
sociaal-democratische stemmen. Welis-
gaat het ten koste der liberale
partijen, maar wij moeten er in zien
cene absolute wijziging in de politiek
der toekomst.
Als wij ons daaraan niet zouden
aren, wanneer wij dus niet zouden
meegaan met den tijd, ons niet zouden
aanpassen bij de wijzigingen, die de
jaren nu ook eenmaal in de politieke
samenleving bicngen, dan toopen wc
gevaar binnen korteren of langcren tijd
voor een tegenpartij te koinen'staan
van geheel andere verhouding en sa
menstelling dan do tegenwoordige.
Bankwereeniglng
AMERSFOORT -
LANGEGRACHT 30 -
Scherpenzeel - Soest
TELEFOON INTERC. 363'
Verhuren loketten In hun „LIPS"
brand-, inbraak- en smeltproefvrlje
SPECIAAL TARIEF VOOR VAC ANTI ETIJDEN.
Op visite bij minister Cort.
Amsterdamsche vrouwen gingen bij
inisler Cort klagen over de duurte.
In zijn beantwoording der deputatie
zeide dc minister, dat het hem niet1
bekend was, dat er zooveel armoede
werd geleden, en dat de nood onder
de bevolking zoo hoog was gestegen.
Op alle aardappelen had dc rcgcrring
beslag laten leggen, en het jaargetijde
aanmerking nemende, waren deze
t zoo best meer. De nieuwe aard-
appelen zijn nog niet in voldoende
mate voorhanden, doch de uitvoer i
daarvan is verboden, zoodat de prijzen
wel zullen dalen, als er meer komen,
De deputatie bracht hierbij (nog in!
het midden, dal groote hoeveelheden
aardappelen verrot waren uit specula
tiezucht, terwijl het volk er gebrek
had. Zoo gaat het ook met de
groenten wanneer dc uitvoer verbo
den is, worden deze achtergehouden,
laat se liever verrotten nin tnclijj
dc markt niet te doen dalen.
minister antwoordde hierop, dut
dc regeering krachtig tegen deze spe-
culanten zal optreden, zoodat iets der
gelijks niet meer zal voorkomen. Ook
zal getracht worden, maatregelen tegen
de opdrijving der huishuren te nemen.
Dc deputatie vroeg of groenten in I
gedroogden of geconscrveerden vorm I
ook uitgevoerd mochten worden? Hierop
luidde liet antwoord, dat ook die uit-
verboden is.
minister deelde mede, dat dnori
het uitvoerverbod van groenten in
welken vorm ook, dc prijzen zullen
dalen, en dat van regeeringswege rijst,
bootten, suiker en visclt beschikbaar
gesteld worden. Evenwel diende inct
die artikelen de zuinigheid betracht tel
worden, omdat er een zekere hoeveel
heid aanwezig moest blijven in geval
het land in oorlog kwam. Ook wees
de deputatie op de schaarschtc van
cn dat de uitvoer van slachtvee
vlccsch wel verboden was, maar
dat dit nu als worst dc grenzen
?ing.
at het vet betrof, gaf dc minister
te kennen, dat in normale tijden veel
vet uil Amerika werd ingevoerd, welke
ivoer op het oogenblik zeer beperkt
Tegen de vervalschlng van verschil
lende artikelen beloofde dc minister
maatregelen tc zullen nemen.
Het gebrek aan levensmiddelen.
In vrij brcedc kringen heeft men
niet meer te eten, cn steeds duidcljj-
lijkers blijkt, dat minister Posthuma,
hoe overkropt druk hij 't ook moge
hebben, en hoe hij ook zich inspanne,
om in den bestiianden nood te kunnen
voorzien, niet dc man van het oogen-
blik is, schrijft dr. Kuyper in ,,De Stand."
Als landbouwman moge h(j nog zoo
hoog gewaardcecrde talenten bezitten,
steeds meer blijkt hij geen Staatsman
te zijn.
Ware de oogst tcgcngeslngen, kon
er desnoods van buiten geen hulpc
dagen, zoo zou ons een jammer kun
nen overvallen, waarvoor wij te zwich
ten hadden. Maar nu 't oogstjnar koste
lijk was, cn de voorraad er Is, maar
óf 't land uitgaat, óf 't land niet bin-
komt, óf In dc schuiten en sche-
llgt «e -A.rae.ron, ie O. Ivooft
gaande ontevredenheid van de bevol
king, die geen aardappelen op talcl
heeft, te verstaan.
Hier moet doorgetast worden.
Prov. Stalen.
Op de Utrechtsche Prov. bcgrooting
voor 1917 zijn uitgetrokken subsidies
voor Amerfoortsehe instellingen als: Am
bachtsschool f 5250, Avondteckcncursut
f200; Industrie- en Huishoudschool
f1950; Tuinbouw-wintercursus 175,
Landbouw-wintercursus f 45 Proeftuin
f250; Handelsschool f1943.
Almeloo.
Voor Mr. Aalberse's Kamerzetel in
Almetoo worden een menigte gegadig
den genoemd.
De heer Engels van de Kath. Soc.
Actie tc Leiden fungeert als de werk-
manscandidaat.
Verder worden door de landbouwers
genoemd de heeren Thlcn, Schoolhoofd
en landbouwkundige tc Borne cn
Mulders idem tc De.iekamp. In onder
wijzerskringen wijst inen op schoolhoofd
Suring te Zutfcn,
Roomscho drankweer-
In Den Bosch werd het Sobriëtas-
huis ingezegend en Mgr. Diepen van
den Bosch hield daarbij cene rede,
waarin hij o.m. zeide:
FEUILLETON.
De balling.
Dc andere papieren terzijde schui
vende, nam Alexis het blad, dat
dc handleekcning zijner stervende
moeder droeg. Hij drukte het aan
zijne lippen alvorens hij het volgende
las
„Constantijn Besbodko is dc tr
„denaar uws vaders, de man, die
„het geluk van ons bestaan vei woest
„heeft. Dat God hem oordeele, en
„mij vergevc, indien ik een onsclml-
„dige beschuldig.
„Uwe moeder,
„Amanda d'Ormond,
„Gravin Schuscikwa."
Alexis liet het papier vallen; zijne
oogen schoten vuur. Hij vergat dat hij
binnen de muren eener gevangenis
was opgesloten.
„En waar kan ik dien graaf Con
stantijn Besbodko vinden?" vroeg hij
met trillende slem.
Lafont kon niet antwoorden w
de deur knarste op hare hengels
een lang man trad het cachot binnen.
„Prins Orlowitsch I"
Veeleer met zijn hart dan met zijn
oogen had den jonge man zijn bezoe
ker in den wijden mantel, waarin hij
gewikkeld was, herkend.
De prins was dc laatste dagen zeer
veranderd en een ongewone somber
heid was over zijn gelaat verspreid.
Met onvaste stem sprak hij
„Mijn jonge vriend, in Éeodora's
lam kom ik u uwe vrijheid brengen.
Gij zijt veroordeeld tot ballingschap in
Siberië. Aan liet eerste station, waar
gij zult aankomen, zal u gelegenheid
ontvluchten gegeven worden maak
gebruik van. Besboredko de minis-
van politie, laat het oogluikend
toe. Gij zult niet vervolgd worden."
Zwijgend hoorde de jonge man hem
,n toen vatte hij 's prinsen hand,
en terwijl hij Item strak aanzag, zeide
hij
„Prins Constantijn Orlowitsch, hebt
gij mij verraden
Dc prins hief zijne hand omhoog,
als wilde hij een eed zweren, cn
zeide plechtig
„Neen I"
„Dan moet mijne vrijheid voor het
:n of ander vrecsclijk offer gekocht
worden cn dat otTer is
Mijn arm kind I" zeldc dc prins
bijna onhoorbaar.
„Het offer is Éeodora's huwelijk ntc
den cllendigcn Tessikofik weel het
maar ik kan dut offer'niet aannemen.;
Zij mogen mij naar Siberië zenden, zij
mogen mij ter dood brengen.... Alles
liever, dan de viijltcid tot zulk een
pi ijs. Zoo zou ik hebben gesproken
als Alexis Lafont, zoo spreek 'ik als
Alexis graaf Schuselkwa, want dit is
den naam dien ik draag."
Als door den bliksem getroffen deed
le prins een paar schreden achteruit.
„Hij is ecu Schuselkwa 1 De zoon
ran Michael Schuscikwa I Groote God!"
Lafont, die zich gedurende dit ge-
iprck in een hoek teruggetrokken had,
kwam nu naar voren, en den arm des
prinsen vattende, riep hij uit
„Ja, de zoon van Michael Schusel
kwa en Amanda d'Ormond, die u op
haar doodsbed gevloekt heeftde
zoon van het huwelijk van den zes
tienden Mei 1 Ik herken uAlexis
Schuselkwa, gij zocht graaf Besbodko...
Hij staat voor u I Nu geloof ik dat hij
het was, die u aanklaagde, dat zijn
oogenschijnlijkc genegenheid slechts
verraad was."
Opnieuw verhief de prins zijne hand,
als om een eed te doen, cn op
hopigen toon riep hij uit
„Zoo waar God leeft, ik ben on
rechtvaardig gevloekt I lk ben onschul
dig aan Michael's dood I Ik heb Alexis
als een zoon bemind 1"
Een doodelijkc stilte volgde.
„Grootc God I" zeide de jongeling
eindelijk niet nauwelijks hoorbare stem,
„wien moet ik gcloovcn I lier is mij
ne moeders beschuldiging, daar Éeo
dora's vader onder cene vreeselijkc
verdenking..., O Lafont I mijn gids,
mijn vaderkom mij te hulp
Hij wierp zich in de armen van zijn
trouwen vriend en snikte luid tegen
zijne borst.
De prins wilde spreken, doch op
dit oogenblik kwam de cipier haastig
binnen.
„Gij moet vertrekken," zeide hij. j
„De leden van den krijgsraad komen
om den gevangene zijn vonnis voor te
lezen. Men mag u hier niet vinden
het zou mij mijn post kosten."
„Slecht één woord," zeide dc prins,
terwijl !lij zich tot Alexis wendde,
„om der wille uwer moeder, om Éeo
dora's...."
Lafont viel hein in de rede, en naar
de deur wijzende, zeide hij
„Gelijk eenmaal bij het bed dor
stervende vrouw, wier levensgeluk gij
verwoest hadt, beveel ik u voor de
tweede maal te vertrekken."
En Orlowitsch ging. Met gebogen
hoofd cn langzame schreden verliet
hij de cel.
liet was werkelijk nacht in de ziel
van den ongelukkigen man, wiens i
een ondoordacht oogenblik iiiigespi
keil woorden dc vloek van zijn geheel
leven geweest waren. Hij had bitter
voor dat onbezonnen woord geboet,
en nu, met eer en rijkdommen bela
den, zat hij eenzaam in cene kamer
van zijn prachtig doch streng bewaakt
paleis.... een diep droefgeestig man
op wien de genccsheeren tevergeefs
hunne kunst beproefden, en op wiens
somber gelaat zelfs de tranen zijner
dochter geene verandering konden te
weeg brengen.
Arme EeodoraVoor wien zal zij
hare gebeden ten hemel zenden Voor
haar geliefden vader of voor den on
gelukkigen vriend, die wordt wegge
voerd naar het verre noorden, steeds
verder en verder, door steppen en
woestijnen naar den vreeselijken ker
ker, die erger is dan dc dood.,., dc
mijnen van Siberië.
XII.
Langzaam schreed een troep man-
in van verschillenden leeftijd voor
waarts over de met sneeuw bedekte
heuvelen op weg naar de Siberische
kolonie Smcjinogorstbicckc vermoei
de mannen, met woeste blikken, en
lange, verwaarloosde baarden. Kelens
rammeldenwant enkelen waren ge
ketend, en zij die dit niet waren, wer
den bewaakt door scherpziende, met
knoet en lans gewapende kozakken.
Rusland noemde hen, die hunne mis
daden, hetzij grootc of kleine, door
zwaren arbeid in dc mijnen van Sibe
rië moesten boeten, „ongelukkigen",
cn de meest gevreesde onder dc bal-
lingplaatien heette Smcjinogorst, dat
is „Stad van Angsten". Al de rampen
en akeligheden, die iu Siberië gevon-
