Katholiek Nieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken.
DE EEMBODE
Kantoor: Langegracht 13, Amersfoortf-YTel. No. 314.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagmiddag en wordt uitgegeven
door de Vereeniging De Eembode te Amersfoort. Prijs per drie maanden
zestig cent; voor buiten Amersfoort verhoogd met vijf cent voor
incassokosten. Afzonderlijke nummers vijf cent per exemplaar.
Abonnementen kunnen eiken .dag ingaan, doch opzegging van abon
nement moet geschieden vóór den aanvang van een nieuw kwartaal.
Vrijdag 23 Juni 1916. No. 24. Dertigste Jaargang.
Advertentieprijs: van één tot vijf regels vijftig cent. Elke regel meiy
tien cent. Voor incasso wordt vijf cent in rekening gebracht.
Billijke tarieven bij geregld adverteeren. Alle mededeelingen,
ingezonden stukken en advertentien gelieve men in te zenden ten
Kantore van de Directie van De Eembode, Langegracht 13,
Amersfoort, vóór twaalf uur op den dag van verschijnen.
TWEEDE BLAD.
EPISTEL EN EVANGELIE.
TWEEDE ZONDAG NA
PINKSTEREN.
LES uit den eersten brief van den H.
apostel Joannes; III, 13—18.
Zeer geliefden Verwondert u niet,
zoo de wereld u haat. Wij weten, dat
wij uit den dood tot het leven zijn
overgebracht, dewijl wij de broeders
liefhebben. Die niet liefheeft, blijft in
den dood. Al wie zijnen broeder haat,
is een moordenaaren gij weet, dat
geen moordenaar het eeuwig leven
heeft in hem blijvend. Hierin hebben
wij de liefde Gods gekend, dat-Hij
zijn leven voor ons gegeven heeft; ook
wij moeten voor de broeders ons le
ven geven. Indien nu iemand de goe-i
deren dezer wereld heeft en zijnen
broeder gebrek ziet hebben, en zijn
hait voor hem sluit, hoe blijft de lief
de Gods in hem Mijne kinderkens
laat ons niet liefhebben met woord of
met de tong, maar in daad en waarheid!
EVANGELIE
volgens den H. Lucas; XIV, 1624.
In dien tijd sprak Jesus tot de Pha-
rizeën deze gelijkenis: Zeker man recht
te een groot avondmaal aan en tioo-
digde velen. En tegen het uur des
avondmaals zond hij zijnen dienaar om
den genoodigden te zeggen dat zij zou
den komen, daar alles reeds toebereid
was. Doch zij begonnen zich alien ge
lijkelijk te verontschuldigen. De eerste
zeidc tot hem Ik heb eene landhoeve
gekocht en moet noodzakelijk uitgaan
om die te bezien; ik bid u, houd mij
voor verontschuldigd I Een ander zeidc:
Ik heb vijf koppel ossen gekocht en
ga ze beproevenik bid u, houd mij
voor verontschuldigdEu een ander
zeidcIk heb eene vrouw getrouwd,
en daarom kan ik niet komen. De die
naar nu keerde terug en boodschapte
dit zijnen heer. Toen werd de huisva
der vertoornd en sprak tot zijnen die
naar Ga haastig uit naar de straten
en wijken der stad, en breng de armen
en kranken en blinden en kreupelen
hier binnenDe dienaar nu zcide
Heerhet is geschied gelijk gij bevo
len hebt, en er is nog plaats. En de
heer sprak tot den dienaarGa uit
naar de wegen en heggen, en dring
hen binnen te komen, opdat mijn huis
vol worde I Doch ik zeg u, dat geen
van die mannen, welke uitgenoodigd
waren, mijn avondmaal proeven zal.
Voorzichtigheid
Christus heeft gezegd dat wij niet
alleen zoo eenvoudig moeten zijn
als duiven, doch ook zoo voorzichtig
als slangen. Die voorzichtigheid is voor
ons Katholieken even onontbeerlijk, als
de oprechte liefde, waar sprake is van j
onzen omgang met andersdenkenden.
Voorwaar niet zonder reden noemt
dc katecliismus, onder onze plichten
jegens nict-katholieken, ook dezen: „Wij
moeten in den omgang niet niet-ka-
tholieken een al te groote gemeen
zaamheid vermijden."
„Al te groote gemeenzaamheid." Daar
is natuurlijk niet mee bedoeld zondige
gemeenzaamheid, want die moeten wij
overal vermijden, zoowel met katholie
ken als met nici-katholickcn. Neen, blijk
baar is hier een gemeenzaamheid be
doeld, die bij katholieken onderling ge
oorloofd is, maar bij katholieken in den
omgang met anderdenkenden moet
vermeden worden. Dc katecliismus wil
zeggen wees voorzichtig in uw om
gang met. nict-katholieken, in gemeen-1
zanten omgang met hen steekt groot
gevaar. Dc gevaarlijkheid uit dien om
gang is natuurlijk minder groot, wan
neer hij voortspruit uit en zich beperkt
tot handelsbetrekkingen en ambtelijke
bezigheden. Maar zécr gevaarlijk is hij.
waar katholieken en nict-katholieken
samen komen {om te eten en te drin
ken en zich door zang of spel cn dans
te ontspanner, cn te vermaken. Hier
schuilt een driedubbel gevaar.
1. Vooreerst een gevaar van ge-
loofsverzwakking. Wie al te gemeen
zaam omgaat met andersdenkenden,
loopt gevaar schade te lijden ill zijn
geloof. Want óf wel men spreekt over
het katholiek gclool', of niet. Spreekt
men over het katholieke geloof, dan
krijgt men vaak allerlei spitsvondige
moeilijkheden te hooren, lasterpraatjes
over geestelijken, spotternijen over
godsdienstige gebruiken, ophemeling
van godsdiensten cn tegen dat alles
zijn de meeste katholieken op den duur
niet bestand, Zonder het te beseffen
drinken ze een langzaam werkend
vergif.
Of wel, men spreekt nooit over
godsdienstzaken. Maar wat doet gij
dan uw geloof een geweld aan, als ge
veelvuldig met andersdenkenden ge
meenzaam omgaat, cn bij eten en
drinken, bij sport en spel maar altijd
uw geloof onder stoelen en banken
steektWat is het verloop van zulk
een feitelijk huichelachtig leven Door
dat men er nooit over spreekt, begint
men ook te vergeten er aan te den
ken, dat men overal katholiek is, en!
moet zijn en door er niet meer aan
te denken, beginnen wij in onze ma
nier van doen hoe langer hoe heiden-
scher te worden en waar blijft dc leer
van de H. Schrift: ,,'tZij gij eet hetzij
gij drinkt, 't zij gij iets anders doet,
doet alles tot glorie van God!"
2. Dan is er ook nog een niet ge
ring gevaar voor zondigen uit mensche-
lijk opzicht. Hoe gaai het dikwijls bij
gemeenzamen omgang tusschen katho
lieken en nict-katholieken? Dc katho
lieken zijn dan degenen, die 't gewil
ligst zijn, zich 't meeste laten welge
vallen, de anderen het meest naloopen
Uit vrees van de andersdenkende
te stootcn, lacht men ook maar mee,
als er iets tegen den godsdienst ge
zegd wordt, praat men ook maar mee,
wanneer er een taal gevoerd wordt,
die niet past op de lippen van hem
die te Communie gaatkeurt men ook
maar af, wat de andersdenkenden in
de katholieke Kerk afkeuren.
Uit vrees van voor een fijn-katho
liek door te gaan, durft men aan tafel
bij andersdenkenden geen kruisteeken
te maken durft incn niet te protcs-
tccren als er iets tegen geloof en goede
zeden gezegd wordtdurft men bij partij
of feestgelegenheid niet vroeger op
staan, of met drinken ophouden, als
men don volgenden dag te Communie
zou willen gaan. en 't dan in Gods
naam maar niet doet
Uit vrees voor achterlijk te schijnen,
gaat men dan de gevaarlijke boeken
en romans lezen, waarover de anders
denkenden spreken wil men ook graag
op dc hoogte blijven, wat er alzOO in
de anti-katholieke bladen staat, en
aboncert er zich op -alleen maar
om mee te kunnen praten, gaat
men mededoen in lichtzinnige kleeding
en lichtzinnige dansen, alleen maar
omdat anderen het ook doen 1
3. Een derde gevaar, 't dreigendst
van alle, is het gevaar voor gemengde
huwelijken. Daar hebben de bisschop
van Roermond cn de bisschop van
Haarlem nog dit jaar genoeg op ge
wezen, om tot het besluit te komen,
dal is „de" ramp der Roomsche Kerk
in Nederland En 't verband tusschen
het kerkelijk verbod van gemengde hu
welijken, en het gebod in den katecliis
mus „wij moeten in den omgang met
nict-katholieken een al te groote ge
meenzaamheid vermijden springt te
zeer in het oog, om er nog op te
wijzen.
Hier zijn de gevolgen van onvoorzich
tigheid in den omgang te overzien.
Bleef een gemengd huwelijk nog maar
een ramp voor twee. dan was het al
tnctr dan vcrfoeiclijk. Maar het is een
ramp voor het kroost.
Mgr. Charles Gay schrijft ergens
„Ieder kind is ccn broneen bron op
geestelijk terrein, een bron op maat
schappelijk terrein, een bron van daden
zonder tal. die het kind zelf zullen voe
ren tot zijn laatstcn einddoel, invloed
zullen uitoefenen in de wereld, cn glo
rie aan God't kind is ook ccn bron
van andere wezens, 't zij naar 't vlcesch,
't zij naar den geest, 't zij naar de
natuur, 't zij in dc orde der genade,
Het kind dat is..,, een familie, later
een stad, later.... een volk
Nu vraag ik iedereen, die cenigzins
weet, wat er van een kind te maken
ishoe kan hart cn hoofd van een
kind uit een gemengd huwelijk zicli
gezond en verstandig zonder verwarde
denkbeelden, ontwikkelen, wanneer het
dagelijks ondervinden moet, dat de
twee hem dierbaarste wezens, zijn va
der en zijn moeder, van elkander ver
schillen, tegenstrijdige opvattingen heb
ben omtrent de meest gewichtige ic-
lcvcnsvragenliet bestaan van God,
de ontsterfelijkheid der z:el, de verlos
sing door Jesus Christus, de noodza
kelijke genademiddelen, dc voorspraak
der onbevlekte Moedermaagd? Wat
mist een kind niet, als moeder zelf
't op haar schoot niet leerde zeggen
„Onze Vader die in de hemelen zijt...
Wees gegroet Maria.... als vader zelf
geen kruisteeken maakt vóór en na
het eten. Wat moet zoo'n kind
niet denken 1 Wat een ideaal van va
der- cn moederschap hebben dan toch
die jongelieden, die een gemengd
huwelijk sluiten, dat zij hun kind, hun
schat hun bloem, met zorgen gekoes
terd en met kommer bewaart', toever
trouwen aan een mcnscl), die God niet
eert, die geen kind van Jezus Christus,
geen kind van Maria is
Wanneer zelfs dc heidenschc dich
ter Juvenalis den grootcn eerbied be
zingt die men hebben moet voor het
kind, dan is het van Katholieke ouders
niet te veel gevraagd, dat zij uit eer
bied voor hun kinderen, hen hoeden
voor al te gemeenzamen omgang met
andersdenkenden, waaruit gemengde
huwelijken kunnen ontstaan, die voor
zoovele andere kinderen een ramp zijn
Eenvoudig dus als dc duif, 'maar
voorzichtig als de slang
J. ZEIJ. S. J.
Arbeiderstuinen.
Er bestaat over „aibciderstuinen"
een groote litteratuur en al blijft het
nog altijd iets nieuws, heel nieuw is
het toch niet. Wie bijvoorbeeld het in
1905 verschenen boek van J. Bruin-
wold Riedel opslaat, ziet gcheele lijs
ten met boeken opgegeven, handelend
over dit onderwerp. Ook in ons land
is de zaak bekend cn van katholieke
zijde is eveneens meer dan een poging
gedaan. Wij herinneren er aan, dat op
de eerste algemeene vergadering van
de confercnticn van den H. Vincentius
,'i Paolo to 's Gravenlage. op 7 en 8
Augustus 1901, besloten werd dc zaak
der arbeiderstuinen in hare kringen te
bevorderen.
De instelling der „arbeiderstuinen"
is dus een opzettelijk sociaal werk. een
instelling van voorzorg, waardoor de
toestand van den arbeider op gemak
kelijke wijze veel kan worden verbeterd.
Zij houdt verband niet het instituut der
tuinsteden, maar is hiervan toch in we
zen onderscheiden. En ook gemakke
lijker te bereiken.
Men treft dit voorzorgsinslituut het
eerst in Engeland. En het komt hierop
neer. dat de overheid, of een of ander
sociaal lichaam, zooals b.v. dc St.
Vincentiusvereeniging, een groot stuk
land bij gedeelten aan arbeiders onder
bepaalde voorwaarden ter beschikking
stelt en hen op eenige wijze bij de
bebouwing daarvan behulpzaam is.
Wat in Engeland bereikt werd om
schrijft, V. A. Huber in zijn „Rcise-
briele aus Engeland", als volgt
,,'t Is heerlijk, deze tuinen te zien.
Men zou uit den indtuk, dien zij ma
ken, een beeld kunnen verkrijgen van
de persoonlijkheid van lien die zc be
zitten en bewerken. Deze tuinen dienen
ongetwijfeld en tc recht eerst lot het
voordeel dat zij kunnen opbrengen.
Maar in sommige zag ik toch ook
bloemen cn de door deze opgewekte
vreugde. Het hoofddoel, dat men zich
met deze tuinen voorstelt, is in de
meeste gevallen volkomen bereikt
vermeerdering van dc noodige voedings
middelen, met de minst mogelijke kos
ten gekweekt in een tijd, die van den
gewonen arbeid vrijvalt en die andeis
nutteloos zou zijn verloren gegaan
voorts lichamelijke cn geestelijke op
wekking cn verfrissching in de natuur,
waarvoor de Engelschman meer dan
iemand anders zin heeft."
Uil dit citaat kan men zicli reeds
voorstellen wat een arbcidcrsiuin eigen
lijk is een groot stuk grond in vele
kleinere parten verdeeld, door arbei
ders naar hun individucclcn wenscli
bewerkt en bebouwd. Het doel is het
welzijn en het belang der arbeiders en
er mag dan ook voor de gemeente of
voor de coiporatic, die zich met dc
zaak belast, geen geldelijk voordeel
Het valt gemakkelijk te begrijpen
dat zulk een instelling groote zrgenin-
:gen voor een stad kan opleveren.
Waar hier aan plannen van stads
uitbreiding wordt gewerkt, moet aan
de wenschclijkhcid van „arbeiderstui
nen" worden gedacht cn gronden hier
voor beschikbaar worden gehouden.
Men kan er trouwens een soort parken
door scheppen, die aan de .gemeente
niets kosten cn die tocli op vele ma
nieren aan dc volksgezondheid ten
goede komen.
Uit den Omtrek.
Baarn.
Een der slagers die zich niet ge-;
houden had aan dc voorwaarden, waar
op dc rcgceringsvarkens worden ver
strekt, maar het vleesch aan een koop
man afstond, die voor het buitenland
opkocht, is gestraft met het inhouden
van varkens.
Naar aanleiding van de botsing,
die voor een paar weken op het kruis
punt voor liet hotel de la Promenade
plaats had tusschen een auto en een
rijtuig, zijn aldaar waarschuwingsborden
geplaatst.
Barneveld.
Dinsdagmorgen geraakten paard
en kar van een landbouwer te Voort-
huizen in dc sloot. Op het voertuig
bevond zich een mand met een 600-
tal eieren, die verloren gingen. Verder
liep het ongeval goed af.
De allevering van schors heelt
weer een aanvang genomen. Dank zij
het gunstige weder in Mei, is de schors
in deze omgeving over liet algemeen
van uitstekende kwaliteit. Op de Hoo-
ge Veluwe daarentegen, waar men half
Juni nog aan het schillen was, heeft
deze looistof veel van den regen gele
den. Voor eerste kwaliteit wordt de
nooit gekend hooge prijs van f 105 per
voer (816 K.G.j besteed, terwijl de
prijs van het schilhout den laatslen tijd
ook nog gestegen is. Hiervoor bedingt
men thans tot f6.50 per vim (104
Eamnes.
De hooioogst is in aantocht. Met
het maaien van het gras is reeds een
begin gemaakt. De arbeiders zijn ech
ter schaarse!) en alleen tegen hooge
looncn te verkrijgen. De grasmaaiers
vragen 7 ;t 8 gulden voor het maaien
van ccn dammaat.
De maaimnchincs worden daarom
meer cn meer in werking gesteld.
Lunteren.
In De Valk is een inbreker op
brutale wijze aan het werk geweest.
Zoo is o,m. ingebroken bij het hoofd
der openbare school, bij wicn geld, en
spaarbankboekjes ontvreemd zijn. Hier'
had men van die inbraak niets be
merkt. Dit was wel echter het geval
bij den landbouwer Hazeleger, wiens
vrouw door cenig gerucht wakker werd
cn toen een kerel met een lichtje voor
het geopende kabinet waarin zicli nogal
wat geld bevond, zag staan. Doodelijk
verschrikt, begon de vrouw tc gillen,
waarop de inbreker, die blootsvoets
was, door het opengeschoven raam het
hazenpad koos, zonder gelegenheid ge
had te hebben wat mede te nemen.
Nijkerk.
I)e lokaal spoorwegmaatschappij
De Veluwe, die de lijn NijkerkBar
neveldEde exploiteert maakte in 1915
bijna 15 'luizend gulden winst, waar
mede oude schuld wordt afbetaald,
Utrecht.
Door het L'trcchtsch Mannenkoor
Euterpe" directeur Alphons Vranken,
zal ter gelegenheid -an het 20-jarig
bestaan, in November van dit jaar een
nationale zangwedstrijd voor manncn-
cn gemengde koren worden gehouden.
Dc rechtbank deed o.m. de vol
gende uitspraken
1'. V. 33 jaar, W. V. 29 jaar, bei
den arbeider te Amersfoort, wegens
mishandeling van G. M. huisvrouw H.
B. ieder 7 dagen gevangenisstraf,
J. H. 52 jr, bakker tc Amersfoort,
wegens mishandeling van K. M„ wed.
A. L, M. tot f 10 boete sub 10 d. heel).
A. B. boerenknecht 24 jaar tc Bar
neveld wegens mishandeling van A. v.
1'. tot 14 d. gevangenisstraf.
Voonendaal.
Dc bekende jaarlijkschc bijenmarkt
zal Dinsdag 11 tot cn met Vrij
dag 14 Juli 1916 gehouden worden
bij de Wed. H. Hupkcs aan de Klomp
en J. van Kcsscl aan den Nieuwen Weg.
Marktmeesters zijn J. Hupkcs en J.
van Kcsscl. Op eiken maiktdag zal de
Jury, beslaande uit H. Burck, H. de
Gooijer en J. J. van Woudenberg, dc
inzendingen keuren.
l'rijzen en diploma's worden uitge
loofd.
Voorthuizen.
Het landgoed Kiefveen, te. grootte
van ruim 114 H.A., is ingezet op f64790.
Gemengde Berichten.
I'oor Indië. Bij den Raad van State is
een credictaanvraag voor nieuwen aan
bouw van schepen, ten behoeve van
de verdediging van Ned.-Indië
I.e.-mugTc Rotterdam is bij den ge
meenteraad het voorstel ingediend tot
het aangaan van een 4'/, perceuts-
leening van 6.000.000 gld.
Een tehuis. Er is definitief besloten tot
de oprichting van ccn tehuis voor Oud-
Indische militairen in de nabijheid van
Nijmegen, met daaraan verbonden ar
beidsbeurs en voorschotbank.
Verdronken. Er zijn twee kelners van
liet familiehotel te Patcrswolde in het
Paterswolder meer verdronken, door
dat de zeilboot, waarin zij met nog
twee andere kelners zaten, omsloeg.
's Rijks middelen hebben Mei van dit
jaar f3,787,002,08 meer opgebracht dat:
in Mei 1915, terwijl over de eerste 5
maanden van dit jaar f 17,416,583,37
meer ontvangen is dan in gelijk tijdperk
van 1915.
Oorlogswinst. De Koninklijke Petroleum-
Mij. heeft in 1915 een winst gemaakt
van bijna 30 millioen gulden.
De boerenbevolking van Vlaanderen
heeft 't best. Requisites worden goed
betaald. Alle producten gaan weg voor
fabelachtige prijzen, ondanks de wette
lijk vastgestelde maxima. Zij houden
ze vast, en verkoopen in 't geheim aan
grage klanten, die geld bezitten. Zoo
kocht men in Brugge aardappelen voor
27 tot 30 frank de 100 kilo van de
boeren. Maar met geld in den zak te
kort komen, doet niemand graag.
Het Hoj. H. M. dc Koningin zal zicli
gedurende eenigen tijd met H. K, H.
dc Prinses vestigen te Katwijk Buiten.
Prins Hendrik gaat voor de variatie
in Zwitserland bergen beklimmen.
.tan see. Aan het strand te Hoek van
Holland dreef aan het in staat
van ontbinding verkeerend lijl; van een
man, gekleed niet ccn blauwe trui,
bruine broek en korte laarzen. Ook
dreven een aantal tonnen en kisten aan
met reeds bedorven appelen.
Spion. De gemeentepolitie van Neuzen
heeft een onbekend persoon wegens
landlooperij in bewaring genomen. Hij
gaf voor Engelschman te zijn en door
de Duitschcrs te zijn vastgehouden se
dert de bezetting van Antwerpen. Hij
was nu ontsnapt en wilde naar Enge
land, waarvoor hij zich op het Engelsch
en het Belgisch consuitaat vervoegde,
geheel uitccnloopende inlichtingen ge
vende. Hij bleek een merkwaardige
kennis te hebben van onze grensstreek,
waardoor de verdenking rees, dat men
hier te doen had met een persoon, die
op spionnagc uit was.
Bioscoop. De commissie van toezicht
op het lager onderwijs tc Vlissingcn
heeft uitgegeven ccn woord aan dc
ouders over het bioscoop-bezoek door
kinderen, waarin wordt nagegaan hoe
groot het aantal kinderen is, dat ge
regeld de bioscopen bezoekt. De com
missie is van oordeel, dat dit bezoek
zeer slecht voor de kinderen is cn
daarom af te raden. De commissie
licht haar mccning uitvoerig toe.
Doodslag. Voor de Rechtbank te Am-
steidam werd met gesloten deuren de
behandeling voortgezet van dc zaak
tegen de letterkundige, dr. H. B., te
Hilversum, beklaagd van doodslag op
zijn echtgenoolc, of van doodslag op
verzoek der cchtgcuoote.
Het 0."M„ cischte zes maanden
gevangenisstraf.
Slakkenplaag. Uit tal van plaatsen in
Noord-Brabant wordt geklaagd over
een ware slakkenplaag, die een ge
volg is van het natte weer der laatste
weken.
Het zijn de grijze tuinslakkcn, die
de tuingewassen vernielen cn hun
vraatzucht bot vieren nan boonen,
aardappels, cn zelfs dc bloemen weg-
In veel Brabantschc dorpen ziet.nen
dan ook ijverig jongens aan het werk.
die met spits gemaakte stokken de
schadelijke beesten oppikken cn doo-
den, zoodra de stok'-en weer zijn vol-
gereger..
De jongens zijn daar zeer bedreven
in. Ze kloppen de slakken van dc
planten af, zoodat zc op den grond
vallen en rijgen zc dan aan het spit.
Zoodoende worden de gewassen door
het prikken niet beschadigd. Duizenden
dieren worden op deze practische
wijze onschadelijk gemaakt.
