Staten de gemeentebesturen geweten
op het groote verschil tusschen Rijks
aanslagen en gemeentelijke taxaties.
Vooits deelden Ged. Staten mede, dat
dit verschil onmogelijk bestendigd mocht
worden, terwijl tij wenscliten te we
ten wat de gemeentebesturen hadden
gedaan om het verschil tc vereffenen.
Deze aandrang heeft schitterende
sulfaten gebracht. In een der groote
Drentsche gemeenten, waar de gemeen
teraad uitsluitend uit landbouwers-be
staat. betaalde een ambtenaar in 1915
f 148 en in 1916 f 60. Een raadslid-
landbouwer daarentegen ging van f1800
op f12.000 vodruit in inkomen.
Ook in de provincie Groningen
door verschillende gemeenteraden e
verandering in de hefting van d
hoofdelijkcn omslag gebracht, war
door die wijze van heliing gelijk is a;
de nieuwe inkomstenbelastii g, en
lasten billijker verdeeld worden.
Faillissementen tn Nederland. Volgens
mededeeling van het Handclsinlorma
tiebureau van Van der Graaf Co'
Bureaux voor den Handel zijn ove
de afgeloopen week, eindigende 30
Sept., in Nederland uilgesproken 16
faillissementen tegen 17 faillissementen
in dezelfde week van het vorige jaar.
Van 1 Januari tot en met bovenge-
noemden datum 809 faillissementen
tegenover 1059 over hetzelfde tijdperk-
van het vorige jaar.
Achteruitgang die vooruitgang is. De
Intern. Good Templar deelt mee, dat
in de Verecnigde Staten -in 1°15 de
uitgaven voor alcoholhoudende dranken
bedroegen f 5.421.027.850 bier
f 3.019.000.000wijn f 193.500.000
gedistilleerd t 2.208.000.000).
In 1914 was hot totale bedrag
f6.141.037.200. Dat is alzoo een ach
teruitgang. die inderdaad vooruitgang is.
Vruchten zijn gezond, maar ais voedsel
hebben ze weinig te beteekenen. De
meeste, zooals aardbeziën, kersen,
appelen, peren en pruimen, bestaan voor
vier-vijlde en meer uit water. De rest
is echter meerendeels suiker. Alleen
wal- en hazelnoten hebben een hoog
vetgehalte pl.m. het twee-derde deel'.
Maar over 'i geheel, zegt „Moteschott",
schuilt de waarde van vruchten bij onze
voeding in iets ander*. Het suikerge
halte, de vrije plantenzuren, de plarten-
zouten en de aromatisch-aetherische
stoffen moeten in de eerste piaats die
nen om den smaak onzer spijzen te
veredelen. Eti ook tot herstel van som-
„hij wat geen soldaat".
Toen deze twee antwoorden geen
van beide den onderwijzer bevredigden,
ging er een derde vinger omhoog.
En toen klonk door de klas ..Mees
ter, zijn lichting was nog niet opge-
roepen".
Oorlogshumor. „Kerst als de volke
ren hun oorlogen vooruit moeten be
talen, bestaat er uitzicht, dat hel rijk
van eeuwigen vrede nabij is."
„Het slimste voor Rusland schijnt
te zijn, dat het geen staand leger heeft."
„Niels gaat boven beleefdheid.
Het beleefde Russische front wil den
Czaar bij zijn eerstvolgend bezoek slechts
de lange reis bekorten."
De „Ulk" geeft een plaat, waar
op de Rus er hard van doorgaat en
in zich zei ven mompelt„Nu kan Ber
lijn niet ver meer weg zijn, want ach
ter me hoor ik reeds voortdurend
Duitsch praten."
Bedelen. Goed geven 'n kunst; maar
raak geven domheid.
Aalmoes zij geen rente op luiheid.
Weigeren vereischt wel eens moed.
Bedelen is 't gemakkelijkst am
bacht; stelen vordert vaak nog moed.
Bedelen zonder noodzaak is dief
stal met huichelarij.
Land- en Tuinbouw.
Met mate gebruikt, zijn de meeste
vruchten een genotmiddel. Doch over
maat. waartoe zij zich wegens haar
weinige voedzaamheid zoo gemakneiijk
laat verleiden, schaadt hier bijzonder,
omdat de vrije zuren en de suiker heel
licht een ongunstiger, invloed ophei slijm
vlies van het darmkanaal uitoefenen en
dus stoornissen teweeg kunnen brengen.
Vooral geldt dit voor onrijp ooft.
Het zou in het belang der volksge
zondheid zijn. wanneer v3n overheids
wege streng toezicht op den verkoop
van onrijp ooft werd gehouden.
Zeer onvoorzichtig is hel. een vrucht
met schil en al en dan nog saak onge-
wasschen te eten. De schil is vaak be
dekt met voor het bloote oog onzicht
bare schimmels en bacteriën,-the oor
zaak kunnen worden van typf#uc en
andere ziekten. Dus sieeds afschillen
en in elk geval afwasschen.
Ter overweging. Een man van God is
De zegen van den arme is de
zegen van God.
Naasteliefde blikke niet terug,
maar voorwaarts.
Ellende helpen is mooi, ellende
voorkomen mooier.
Hij seist 't. In de school vertelt de
meester de geschiedenis van koning
Das id en Saui.
De meester vraagt..Waarom trok
David niet mee ten Oorlog
Twee jongens steken den vinger
omhoog. De een meende: „hij moes
de schapen hoeden", de ander zeide
Voor Buren.
Opgaande boomen 1110
meter en heggen mins
:n meter van de scheidslinie tusschen
■ce perceelen worden geplant.
Hij, op wiens erf de takken der boo-
en van zijn nabuur overhangen, kan
'laatstgenoemde noodzaken, die tak
ken af te snijden. Indien de wortels
der boomen op zijn erf doorschieten,
heeft hij het recht om die aldaar zelf
weg te hakken.
Ook de takken mag hij zelf afsnijden,
indien de nabuur op zijn eersie aan
maning geweigerd heeft zulks te doen
en mits hij niet op den eigendom
den nabuur treedt.
Zoo luidt de wet. En het is goed,
.t men die kent. Maar beter, dan die
;t streng toe te passen is het zich
n het oude gezegde te houden Beter
u goede buur. dan een verre vriend.
Dagdieven.
Als men over dagdieven spreekt, dan
denkt men aan gehuurde arbeiders, die
plaats van te werken, weinig of niets
bestelen den werkgever het zijn
echte dieven.
Gij zult niet stelen I staat er ge-
Het gestolen goed
van salaris vragen.
Mag men niets doen, als men denkt,
dat het opgelegde werk minder doel
matig is
Neen.
Als het wat koud is, mag men dan
in een „Verlof' uren lang bij de kachel
zitten niks te doen
Neen.
Mag men weinig of niks doen, als
een ander zegt „ge zoudt wel gek zijn
uw eigen krom te werken voor het
armbestuur, dat bulkt van 't geld
Moogt ge niets doen, als andere
medearbeiders een lichter baantje heb
ben dan gij
Mag men dagdieven, als de leden
van het gemeentebestuur er toch niks
van zeggen
Mag men dagdieven, als men vroeger
hard gewerkt heeft
Dus geen verontschuldigingen 1
Met verontschuldigingen maakt
Als ge voor anderen werkt, moi
een trouwe dienstknecht zijn, die werkt
ook al zien U de oversten niet.
Verricht uw werk' niet slordig, mi
zoo, als ge zoudt werken, als het v<
u eigen was.
Eerlijk dunrt het langst.
Pastoor Roes
gever
t gij terug-
die dagdieven het
Bij arbeiders van boeren minder,
want de boeren zijn zelf bij 't.werk.
Bij arbeiders bij rijke heeren ziet men
het vaker. Ze slaan minder onder toe
zicht.
Het meest wordt er gestolen van
het Rijk, de Provincie, de Gemeente,
den Arme, de Kerk, het Waterschap,
den polder, enz.
Er wordt dcor die dagdieven soms
naar ce-ie verontschuldiging gezocht,
ais ..'t zit er aan", „daar zal niemand
onder lijden" enz.
Mag men van iemand stelen; die
rijk is'
Neen.
Mag men van het rijk of de Provincie
stelen, al zijn die nog zoo rijk'
Mag men stelen als anderen het ook
Als anderen in de put springen moogt
gij het nog niet doen.
Als de rentmeester of opzichter er
niets van zegt. als men niets doel,
mag men dan dagdieven
Neen.
Als het rijk enz. L' niet genoeg uit
betaalt. mag men dan dagdieven
Neen. ge moogt wel verhooging
Ingezonden.
Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.
Onderzoek van Katholieke zijde
naar de lectuur in de open
bare neutrale leeszalen.
De bespreking door den heer Thicn
in de „Eembode" van Vrijdag j.l.
aan ons artikel in liet „Katholiek So
ciaal Weekblad" over de openbare
neutrale leeszalen, gewijd, strekt ons
tot aanleiding, voor een antwoord
daarop, eenige plaatsiuinite aan dc
Redactie te verzoeken.
anzicn van de houding, die
de Katholieken tegenover bovenge
noemde leeszalen aannemen, doet zich
het volgende verschijnsel voor
ijl een deel der Katholieken
tl allen steun aan die inrichtin-
eent te moeten onthouden,
luidt de opinie van anderen, dat wij
de toekomst gerechtigd zijn. onzen
steun te geven aan de subsidicering
door de overheid en dat Katho
lieken zitting ruogtn nemen in het
bestuur van zulk een inrichting.
Polemiek daarover in Katholieke
bladen, door beide partijen veelal mei
scherpzinnigheid gevoerd, leidde tot
geen overeenstemming.
Nu denken wij geen tegenspraak te
ontmoeten, wanneer wij beweren dat
om meer dan den teden gewenschi
dezen twistappel onder ons uit den
weg te zien geruimd en wij ook in
deze gewichtige aangelegenheid, éenc'
lijn trekken.
Dok zal men het met ons eens zijn,
dat velen onzer, na kennisname van
en tegen in het geschil, dat
door partijen in hoofdzaak principieel
behandeld werd. zich geen besliste
eening in deze hebben gevormd.
De penncstrijd bewoog zich daartoe
te veel in de sferen van het hoogere
ntellect en partijen bleven, ieder voor
zich. op het eenmaal ingenomen
standpunt staan.
Het gevolg van een en
dat veel Katholieken het zwaartepunt
het geding zoeken in dtn aard
der lectuur in de neutrale leeszalen,
daaruit hunne toekomstige houding
tegenover die leeszalen vast te stellen.
Daarmede is de zaak op practisch
rrein overgebracht.
Omtrent bedoelde lectuur nu, werd
door meer dan één Katholiek, op per
soonlijke bevinding steunende inlich
tingen verstrekt.
In de „Maasbode" van 16 Juü j.l
jemt de schrijver van een ingezonden
artikel, met name. drie bepaald slechte
ichrijvers op zedelijk gebied, die door
meerderen hunner werken in een onze
openbare, neutrale leeszalen vertegen
woordigd zijn. Van een hunner getuigt
hij, dat er „een geestesproduct op de
planken dier boekerij prijkt,
gemeen, dat Zola's romans, -
ook al niet door afwezigheid schitte
ren er dragelijke lectuur bij zijn."
Van twee dier auteurs staan alle boe
ken op den Index. Nóg meerdere
vuilschrijvers, wier werken zich in die
leeszaal bevinden, zou hij kunnen
De heer C. D. Wesseling, katholiek
lid van den Haagschen Gemeenteraad
en lid der Provinciale Staten van Zuid-
Holland, bracht in de Statenzaal aan
het licht, dat in de openbare leeszaal
te Dordrecht, o.a. het oud-katholieke
propagandablad „De WillibrorduskloE,
verder „Theosophia" en de „Nieuwe
Tijd" aanwezig waren.
Ook ons is een neutrale leeszaal
bekend, waarin bepaald verderfelijke
boeken op zedelijk gebied ruimschoot!
voorhanden zijn en waar het alleiuiiins
aan werken ontbreekt, speciaal vijandig
aan ons H. Geloof.
En last not least op di
gadering van het diocesaan Comité
voor de K. S. A. in het Bisdom Haar
lem, den 4c September j.l. te Rotter
dam gehouden, sprak luidens liet
verslag in de „Maasbode." niemand
minder dan Professor Aengencnt zich
over de neutrale leeszalen uil, als heb
bende deze, verderfelijke gevolgen. Deze
uitspraak van den hoogleeraar aan hel
Groot-Seminarie van Warmond, kan
moeilijk anders slaan, dan op zich
die inrichtingen bevindende lectuur.
Waar nu de zaak zóó staat, daar
komen wij lot cene geheel andere c<
clusie dan de heer Thicn.
Deze toch meent het gevaar, dat
de lectuur der neutrale leeszalen a;
wezig kan zijn, te kunnen samenvatten
in lie veronderstelling, dat het „natir
lijk mogelijk is, dat er hier of daar
een leeszaal lectuur schuilt, die n
door den beugel kan."
Wij echter achten ons wel degelijk
gerechtigd, in het licht van bovenstaan-
de gegevens, tot liet stellen der vraag
Zijn in 't algemeen, de openbare neu
trale leeszalen, feitelijk, in hoofdzaak,
dan niet ais een propaganda voor
geloof en zedenbederf tc beschouwen
Een bevredigende oplossing van liet
geding, ligt, dunkt ons, zoo goed als
isloten in de beantwoording dier vraag.
Wanneer de beantwoording beves
tigend zou luiden, dan zouden wii ka
tholieken in geen geval en op geener-
i wijze, die leeszalen mogen steunen.
Omdat wij van de beantwoording
er vraag, herstel der eensgezindheid
uier, en daarmede het volgen van
:n vaste gedragslijn in zake deze aan
gelegenheid door ons katholieken ver
wachten, gaveil wij in liet K. S. W.
van 23 Sept. j.l., liet Bestuur dei
..Apologetische Vereeniging I'etrus Ca-
nisius" iu overweging, het initiatief te
'nemen, tot een naiiu-gczat onderzoek
naar dc lectuur in de openbare neu
trale leeszalen van ons land, door ecne
commissie, van daartoe in elk opzicht
bevoegde katholieken.
Dit onderzoek zou zicli o.i. dienen
uit te strekken over ai die inrichtingen.
Nu wijst dc lieer Tliien ons .op het
bestaan ecner offieieële commissie van
toezicht op de openbare leeszalen en
bibliotheken, wier taak hel is te waken
tegen het instroomen van verkeerde
In deze commissie hebben meerdere
personen van onderscheiden godsdiens
tige en politieke richting, zitting, waar
onder écn katholiek. Dr. M. Schoengeii,
rijks-archivaris te Zwolle.
Vervolge :s schrijft onze geachte op
ponent, na-r aanleiding van zijn be
merking, dat liet natuurlijk mogelijk is,
dat er hier of daar in een leeszaal
lectuur schuilt, die niet door den beu
gel kan„welnu, laat men zich dan
met juist omschreven, zakelijke klach
ten wenden tot bedoelde commissie,
die, waar 't noodig blijkt, stellig zal
optreden."
Hierop antwoorden wij: Waar wij
als doel voor oogen hebben, eenc be
vredigende oplossing van een zeer
belangrijk geschil onder ons katholieken.
een geschil, dat steeds een meer en
meer geprononceerd karakter onder ons
aanneemt, met gevolg liet jstiehten van
onzekerheid en verwarring in de gees
ten waar van deze oplossing afhanke
lijk is, liet al of niet verlcenen van
steun door ons Katholieken aan de
neutrale leeszalen, in den vorm als in
den aanvang van dit artikel werd ge
preciseerd, daar incenen wij de tus-
sclienkomst van bovengenoemde offi
cieële commissie, met beslissende uit
spraak in deze, niet tc kunnen nan-
als gezegd, leden van onderscheiden
godsdienstige en politieke richting zit
ting hebben, dus een gemengde com
missie, is uiteraard tot bedoeld onder
soek niet competent.
Aan dit onderzoek toch, zou, gelet
op het hier boven omschreven doel.
de volle, zuivere Katholieke maatstal
moeten aangelegd worden, en zulks
kan, liet behoeft geen betoog, sleclus
door ecne commissie alleen uit K;
ihoiieken bestaande, geschieden.
Ten aanzien van hetgeen de lieer
Tliien in het midden brenj.t o
actie der K. S. A., in verband
propaganda voor en de leidii
K. K. Leeszaal-beweging, gelde de
mededeeling. dat wij uit l.ct door
den Cenlralra Raad der K. S. A. :-o
nomen besluit, om de plaatselijke co
mités der K. S, A. aan te sporen, het
initiatief te nemen tot de oprichting
van K. K. leeszalen, de conclusie turende
te kunnen trekken, dat bij de oprich
ting dier leeszalen, deze Raad, desver-
langd, ook bereid is advies te ver
strekken.
Geringschatting of iels drrgi iijks van
den Bond van R. K. leeszalen in Ne
derland, lag. het behoeft nauwe
lijks gezegd geenszins in onze hc-
doeling. Dezen Bond laten wij onge
rept in zijn waarde en erkennen gaarne
zijne bevoegdheid in zake dc K. K.
leeszaal-beweging.
Echter. Professor Aengencnt zeide
hel nog op de vergadering van 4 Sep
tember tc Rotterdam de K. S. A.
moet de aandacht op de oprichting
van K. K. leeszalen vestigen, omdat
tij volksontwikkeling nas/ree;/
Waarom zou do Hond van K. K.
Leeszalen en ltibiiulheken iu Neder
land, die o,ui. toch hetzelfde doei be
oogt, zich dan niet bij den i 'cmralcn
Raad voor dc K. S. A. aansluiten, om
verder met de K. S. A. samen te wei
ken
Het is met onbekend, dal de heer
Tliien tot de leiders belloon dn K. K,
lecszaalbeweging te Amcisfoott. Zijn
kemiis en ervaring op dit gebied er-
de oprichters en het bestuur der R. R
Leeszaal en Bibliotheek, Kampstr. is'
Dit eert-saluut zij huil hier gebracht
Ook wij gaan er, om begrijpelijk
den, fier op, dat Katholiek Amen.
lourt door haar voorbeeld, dc w-gbe-
.-:j,ler gew(rcst Voor de oprichting
K. K. leeszalen cn boekerijen i*
Nederland. Reeds in 7 plaatsen werd
dit voorbeeld gevolgd,
Moge de R. K. Leeszaal en Biblio-,
theek in onze Vaderstad, op den dag
waarop zij het eerste lustuin van haar
bestaan herdenkt, door tal van R. R
zusteriniichtingcii In den lande, een
schitterende hulde te beurt vallen als
aan dc oudste in jaren, die met de
blijde voortvarenheid cn den onbezwo-
ken moed der jeugd, steeds aan haar
uitbreiding cn volmaking werkende i3
En wanneer zij, naar oude Roomschè
zede, deze hulde, als alleen den Heer
der Wetenschappen toekomende, van
zich af zou willen wijzen, dan hcrinnere
zij zich ook de woorden die Pastoor
Reik z.;;., een Katholiek burger van
Amersfoort toevoegde, toen deze het
ridderkruis in de Orde van den H.
Gregorius den Groote op dc bont
werd gehecht, en hij een oogenblik
onthalst was over deze, door hem n
verwachte eer. de woorden„neem
het gerust aan, gij hebt het verdiend,"
Ma nissen. JOS. P. H. HAMERS.
Bugurlijke Standen.
RAAKN.
Geboren Jansje, d. va« M. Brocri
en J. M. M, Hoolwerf. -- Hendrik, r.
van E. Nagel cn J. van Graderen, -
Alida, d. van *W, v, d. Burg e
van Hcmert.
Ondertrouwd: I. A. Nachtegaal e
en 11. Daatsctaar.
Gehuwd"mijdcr en J, J. M.
Knap. A. Kroeskamp cn J. Schram.
H. Koopt, en M. Batavier.
Overleden K. v. Klingeren,
- C. Hilli-i t, 66 jr. t chtg. van H.
v. Laar. W, v. Seiten. 60 jr.. echte,
van M. van Bleek.
HARNEVELD,
Geboren: Hcmliika. d. van W.
den Bónk en Luttikhuiccn. -
rla Gijsberta -l, van E, van de Wiel
cn H. Bosch
.ld c
W.
iri Door;
ij.-ling c-
zij li sen en I'. Dek
van J. Hiuinrkreeft
Gehuwd: J. Bror
Biink. H. J. van
Middendorp.
Overleden S. Kr
W. J. I «sot, 7b
kcrè'm-
•r trol 0:11 daaróm
propaganda-lectui
verband met het
grip van
doel en streven et
-aal en bibliotheek.
leeszaal
waarin weinig me*
uitgaven
van „Eulura" en
aanwezig zijn bc
natuurlijk
niet aan lumr d
K. Vaar-
Aaltje, t
v. Zijtvrld, I
-• -1- van J. Houw J
- Hendrik,
Brink -Gcrritjèi I
I H.
de gezamenlijke uitgaven dei beker,
Lcidsche Uitgtversvcniioot»cliap m
Katholiek tuighui-.
volk
tennis op velerlei
waarin wapens uit dc heste
worden uitgereikt, ui den
strijd tegen ongeloof en zedenbederf
Dit zij hier even gereleveerd, zon
der ook maar hel geringste op dc
verdiensten van soortgelijke uitgaven
m anderen te willen afdingen.
Met blijkbare ingenomenheid cn'
terecht releveert dc heer l liien het
feit, dat Amersfoort de eerste plaat:
land was, waar in 1913 een K
K. openbare leeszaal werd opgericht
Ons doet het leed, onwillekeurig te
hebben nagelaten, in ons artikel in het
'L S. W. bij de aansporing lot op-
ichting van K. K. leeszalen, ren ccie-
aluut ie brengen aan de Katholieken
an Ameisfoort en in 't bijzonder aan
A. Pc
I).
Getrouwd N. Westen tik
Boter cnbroud.
Overleden G. v. Veldhuizen, 84 j.
-- A. v. Dun schoten. H
Bank, IH j B. v. d. Hoorn, J d.
S( 1EST.
Geboren i t rijntje, d. vin J,
brugge «n J. van den Bos-
Hcndrikus Maitinus, z. van A. H'l-
:1c Groen. Mend
Hc!
Klein en G. H. H. Schutting. Hen-
drikje. d. van W. van der Laan er
\V. Rode wijn. Anna Conttanct
Danielle, d. van H. A, Bcijens en M
A. J. De KinjvseiIncobiu, ui
Meer ding A. N. v. d. Broek.-
Louis Johannes, z. v.m C, de Nijs en I
L. M. dc Bruijn.
Overleden J, 1». vim den Berg, 87 j,. I
ongch. J. van de Poel, 6 mr
P. il 84 j„ wed, vai A. Sws- I
nink.
gelijk gemaakt-; have en goed der in
gezetenen werd vernield en de omlig
gende streek geplunderd.
De zoo geduchte nederlaag voor de
muren van Amersfoort had Filipi
voorloopig gedwongen van rijn velden
veroveringstochten af tc
rel
mgen,
v hem
het
de gegeven omstandigheden mogelijk
w.v- bcsl-.iot dc B'.urgaridifchc hertog
de Eet» te blokkecrcn. Daarmee
hoopte hij twee voordeden tc verkrij
gen. Ten ccrite zou het zocr trotschc
Amcrstoort in dc voornaamste plaats
getroffen worden cn ten tweede zou
den de Hoekzchen. meesters als zij
waren in het ondernemen van ge
vreesde strooptochten, deze voorloopig
moeten staken.
Ellips «jg wel in. dal ecu blokkade
d«r tem niet gemakkelijk zou zijn
maar hij liet zich daardoor niet terug
schrikken.
Naar Amsterdam, Haarlem cn an
dere Holiandsche steden werd bevel
gezonden, om timmerhout, palen cn
planken tc leveren, die in kleine vaar
tuigen ,;cladcn naar den mond der
Eem gezonden moesten worden.
Du-ir nu werden blokhuizen gebouwd
en van stevige palissaden en grachten
voorzien. In den mond der Eem zelve
men oude schepen zinken, om de
er onbevaarbaar te maken. Twee
logsschepcn voerden gestadig tus
schen Amsterdam, den mond der Eem
Harderwijk heen en weer, om da
delijk tijdingen te kunnen overbrengen.
Dit achtte Ellips evenwel nog niet
ttdoende hij begaf zich in persoon
lar Amsterdam en liet daar onder
jen onmiddellijk toezicht een toestel
gade nooit aanschouwd had. Het was
een soort van stormtoren of blokhuis,
zooals die bij 't beleg van steden of
'lusteden gebruikt werden, van stevige
alken en planken gebouwd, ruim zes-
ig voet lang en dertig voet breed.
Rondom deze kleine vesting liep een
lekte galerij, behoorlijk van wacht-
s voorzien. Maar dit kasteel was
ingelicht, dat het ook op het wa
ter kon drijven; het verhiel zich dan
zestien voel boven den waterspiegel.
Het gevaarte bad niet minder dan
drie makten, waaraan louwen waren
gevestigd om het zeekasteel voort tc
trekken. De wanden van dit drijvend
biokhuis waren van buiten met huiden
cn geteerd zeildoek bekleed, ter be-
-chernimg tegen vijandelijke kogels cn
pijlen. Op liet dek, op de galerij eri
op de torentjes waren weVptuigen ge
plaatst cn stonden boogschutters, (lie
naar alle zijden hun pijlen konden af.
zenden. Nog was men met den bouw
dit gevaarte bezig, het was in-
tusschen reeds December geworden,
toen incn vernam, dat de Utrcchte-
lars een aanval op de blokhuizen
van den Eemmond wilden doen.
Eilips liet nu dc mannen tot moed
'aansporen, onder belofte, dat hij spoe
dig zelf overkomen 1.011.
Half Januari was het groote zee
kasteel in zoover gereed, dat het, door
een aantal kleinere vaartuigen gelrok
ken, de reis van Amsterdam
Zuiderzee kon ondernemen. Dit drijvend
bolwerk wekte dc algctneene be-
dering op en werd door liet volk ,,dej
groote kat" genoemd. (Onder „kal"
verbtond men toen een getimmerte,
dal op wielen iangznam de muren
der belegerde vesting naderde, om
tot bestorming tc kunnen overgaan
Uit vele plaatsen van Holland wer-
n nu zooveel mogelijk troepen bij-
ngebracht en den 13en Januari 142H
nvaaiddc dit leger den tocht naar
de Eem, om overrompeling te voor
komen. Het drijvend blokhuis wcnl
anker gelegd, cn de versterkingen
langs den oever nog beter van inan-
idiappen voorzien. Nadat Filips een
:en ander geregeld had. cn twee sein-
schepen tusschen dc blokhuizen en
rdam in de vaart had gebracht,
keerde hij in 't laatst, van Januari naar
zijn stamland. Bourgondië, terug. Zijn
doel was daar opnieuw een leger te
verzamelen daarom wilde hij tijdens
zijn afwezigheid het weerspannige
Sticht door allerlei- grensvesting-n
blokhuizen, zooals die aan dc Et
in toom houden.
Doch de Hoeken zaten intussclien
ook niet stil en belegerden zeifs den
Bisschop van Culemborg. Bijna had
den zij zich van dc stad meester ge
maakt, doch door dc kloeke houding
Ier burgers morsten zij ter elfder ure
met gevoelig verlies terugtrekken,
Intussclien biccf de blokkade der
Eem den U'trcchlsclien Hoeken een
doorn in het oog; het verwondert ons
dus niet, dat zij middelen beraamden
om weer toegang tul dc Zuiderzee te
Die begeerte werd cterkor, naarmate
.et weer zachter begon tc worden cn
Ie Zuiilcizce benevens de E»m zich
weldra van het ijs bevrijd zouden zie 11.
De voormalige strooptochten, konden
r ondernomen worden, indien
minste dc blokkade kon op
heffen.
Niettegenstaande de „groote kat" van
Ellips beproefden de Utreclitschen dan
ook zich met geweld den toegang tot
de Zuiderzee tc verschaffen. Van ge
schut en belegeringswerktuigen goed
voorzien, trokken zij op, als gold liet
de bestorming cener geduchte vesting.
Nadat zij dc Bourgondiërs uit dc blok
huizen op den oever hadden verdreven,
begonnen zij dc kat aan te vallen.
Zij beschoten de drijvende vesting
zoodanig met kogel.; en sirenen, dat
weldra hel voorste deel zware breuken
kreeg.
Maar ziet. wat gebeurt.' Danrernr-g
ijs in de Eem en dc Zuiderzee lag,
ran sten, raar 't schijnt, eenige schut-1
sen vast voor liet ankertouw, waaraan!
het gevaarte bevestigd lag tengevolge
'wordt. Toen de L'ticchl'chèii dit zo-
gen schreeuwden xij vso schrik en om-
stcltenls. Zij meenden dat liet reus
achtige gevaarte naar verkiezing g<
draaid kon wordenzij begonnen
•Ie kracht
tchts ren
)oor de vcre
ren cn ij* schotsen raaklcr.
I
I
11| /o.,- I
cel schrik li-I ingeboezemd, spoot-
De L-tr
t O
t teleur
stèren, cn aldus ontmoedigd trok.
ken zij wee: naar Utrecht terug.
Mur ook dc Knbeljouwsche solda
ten op het bloksehip zelf waren, toen
de kat plotseling omdraaide, door een
panischen schrik bevangen. Zij dachten
ets anders, of liet gevaarte *.,u in-
jrten en li.ii allen den (lood in de
dven doen vinden. Groot was dus
111 verrassing c vreugde, toen zij
bemerkten dal de llockcn het beleg
hadden opgebroken.
keerden op die I
I1"'1'-'! op hun beurt er ecu blok-1
1 Ir rie-,11(- K liwljoiuc. ,-lie'l, I
g op luiri scllepcn v >or di
'Ier Kern lag- poogden
leren. Dc L trechicnanrs v
huil m drr h.i.-t ojig'-u lipt
invingen zó,', g.ud te vrdedi- f
al ij hun hl"i !iui« koudon vol-J
Zoo was ten laatste dc
opgeheve
Eem
it de Zuiderzee
Cli liet
'.elfde
1. Well
(142*
Hij nieuwe troepen geworven liarl,
om nogmaals de Ken tc blokkce
maar eer liet daartoe kwam had
nlcin „Vrouwe Jacob" (gelijk Jncoli-il
van Heieren zicli manhaftig in de
konden noeniil, bij het verdrag
Delft zich aan hein onderworpe
keerden hui vrede in Kernland terug-1
