Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
voor Amersfoort en Omstreken.
DE EEMBODE
Kantoor: Langegracht 13, Amersfoort - Tel. No. 314.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagmiddag en wordt uitgegeven
door de Verecniging De Eembodc te Amersfoort. - I'rijs per drie maanden
zestig cent; voor buiten Amersfoort verhoogd met vijf cent voor
incassokosten. Afzonderlijke nummers vijf cent per exemplaar.
Abonnementen kunnen eiken dag ingaan, doch opzegging van abon
nement moet geschieden vóór den aanvang van een nieuw kwartaal.
Dinsdag 24 Oct. 1916. No. 59. Dertigste Jaargang.
Advertentieprijs: van één tot vijf regels vijftig cent, Elke regel meer
tien cent. Voor incasso wordt vijf cent in rekening gebracht.
Billijke tarieven bij geregld adverteeren. Alle mededeelingen,
ingezonden stukken en advertentiön gelieve men in te zenden ten
Kantore van de Directie van De Eembode, Langegracht 13,
Amersfoort, vóór twaalf uur op den dag van verschijnen.
Uit het Buitenland.
Van den Oorlog.
De toestand.
Een blik op het oorlogslooneel geeft
nog steeds bloed en rouw te aanschou
wen atoinme.
Aan het Westfront, blijven de dap
pere Franschen, die grooten helden
moed toonen, aan dc winnende hand.
Maar slechts voetje voor voetje ver
mogen zij de Duitschcrs terug te dringen.
En dan ten koste van reusachtige
offers aan menschen en materieel.
De hoop dat men aldus voortgaande
binnen afzienbaren tijd tot een over
winning komt, is niet gewettigd.
De feiten wijzen 't uit.
Aan het Russische front zijn dc
massa-aanvallen der talrijke Russische
legers door den Duitscher in bloed en
Een uitgestrekt gebied van 't Czaren-
rijk blijft dientengevolge in 't bezit van
den Duitscher.
Rumenië dat zich moedwillig in
't oorlogsgevaar stortte, loopt groot
gevaar verpletterd te worden, gelijk
alle kleine staten, die door de grootc
hccrschers in den oorlog werden ge-
Engelsche bladen geven toe, dat de
Rumeenen danig in den knel zitten.
De berichten van het Kumeenschc
oorlogsterrein wijzen «rop.
Ondanks een stroomenden regen en
doorweekten boden, hebben de verbon
den troepen in de Doebroedsja in
een onvermoeid, snel oprukken, den
tegenstand, welke hier en daar werd
geboden, gebroken.
Verder is Contstanza juist 8 weken
na de oorlogsverklaring van Roemenië
door Duitscli-Bulgaarsche troepen ge-
Contstantza, aan de Zwarte Zee, ligt
aan het uiteinde van den spoorweg
naar Tsjcrnavoda. De stad heeft ruim
12.000 .inwoners. De haven beslaat 80
H.A. en heeft twee grootc bekkens
moderne silo's en laad-machines). twee
golfbrekers en grootc kaden.
Over de verovering van Constant»
zegt de Neue l'reie Fres.se, dat de ver
overing van deze grootc Roemcensche
zeehaven op politiek gebied beteekent,
dat het plan om over Rocmeensch
gebied in Bulgarije te vallen en dc
Russische heerschappij over Turkije te
verzekeren, als mislukt moet worden
beschöuwd. De overwinning bij Con-
stanza maakt een van dc belangrijkste
oorlogsdoeleinden van Rusland en de
Entente onbereikbaar en toont dat de
MicMen-Etiropceschc mogendheden op
volle kracht zijn, wat dc Entente niet
had verwacht.
De vertegenwoord'/ers van de 1' lan-
sche en Engelsche reg^ .-ringen hebben
weder een conferentie gehad om over
den militairen en polilieken toestand te
spreken.
„Kan de minister ons verzekeren,
dat de regeering niet weer te laat zal
zijn," vroeg majoor Hunt in het La
gerhuis, toen dc toestand van Roemenië
was ter sprake gebracht. Het antwoord
bleef uit. Een veeg teeken voor den
derden Balkanstaat, die het slachtoffer
dreigt te worden van hetzelfde lang
zame optreden, dat Servië en Monte
negro overleverde aan de Middenstatei
De loop der krijgsverrichtingen wijt
erop dat dc toestand voor Roemenië
steeds hachelijker werdt.
Politieke moord.
De Oostenrijkschc minister-president
Stiirgkh werd het slachtoffer
moordaanslag. Terwijl Stiirgkh
hotel het middagmaal gebruikte, trad
de schrijver Adlei op dc tafel toe en
loste kort na elkaar drie schoten op
den minister-president. Stiirgkh werd
aan het liootd getroffen en was on
middellijk dood.
Fransch oordeel.
Anatole France, een bekend Fransch
schiijvcr. meent, dat tot nu toe nog
liet over de oor/aken van den oorlog
kan worden geoordeeld. Slechts na
lange jaren, na degelijke studie, zou
men in staat zijn, de aanleiding van
den oorlog te kennen.
Hoewel men moet erkennen dat de
haat tegen Duitschland bij het l-'ransche
volk zeer groot is, het verlangen naar
ede is z.i. nog sterker.
De vrede zou misschien niet meer
over verwijderd zijn, indien men
slechts van één zijde te kennen gaf,
dat n
ander te luisteren. Maar
klinkt overal slechts haat en woede
iedere officieels uiting en cr wordt
verder geslacht. Bergen van doi 'zn
stapelen zich op en een hagel van
ijzer woelt de schoone Fransche aarde
stuk. Iedere uiting van haat maakt
den regen van ijzer krachtiger, elk
woord van haat van de leiders der
regeering vermoordt honderd duizenden.
Ieder reikhalst naar den vrede. Het
verlangen der moeders, vrouwen en
kinderen, dat de man. de vader weer
zal thuiskomen, aan hun tafel zal zit-
de spade weer in de hand zal
en om den vaderlandschen bodem
tc bebouwen, is groot 1 Wannfcer de
ten weer zijn teruggekeerd in de
werkplaatsen, in de fabriekeu, in de
kantoren, zullen niet meer de namen
worden gevierd van degenen, die den
oorlog leidden, docll den naam van
dengene die ze weer terugbracht uit
de hel van vuur en ijzer, van moord
cn bloed: den naam van den man,
die den vrede bracht.
Binnenlandsche Berichten.
Uit de Tweede Kamer.
De grens van dc kieswet Van Houten
heeft na twintig jaar werking, die dc
gewenschte geleidelijkheid van de uit
breiding van het kiezerskorps heeft
verzekerd, uitgediend. Ziedaar eigenlijk
lijk het behcerschcndc argume.u voor
de invoering van het algemeen man-
nenkiesrecht het argument dat men,
schillend geschakeerd, terugvindt en
minister Cort Van der Linden, Cn
bij Lohinan, Toelstra, De Beaufort, c. a.
De grens is onbillijk geworden, onvind
baar, absurd, willekeurig, zoo zeggen
zij elk naarhunderik-ofuitdrukkingswijze.
Voor Toelstra komt het algemeen kies
recht altijd tc laat, voor n:ij altijd nog
te vroeg, had De Beaufort eens ge
schertst maar ik vind noch in dc wer
king der tegenwoordige ki.-swel noch
in de toestanden gelijk zij ich hcoben
ontwikkeld de gronden, krachtig cn
overtuigend genoeg om het af te wijzen.
ken paai eigenaardige correctieven
tegen de macht van PI lus bij de ver
kiezingen, die dreigt toe te nemen naar
gelang het aantal onvermogende kie
zers wast, vindt De Beauf >rt in de toe
lating der wanbetalers tot de stembus,
cn in den stemplicht. Er dan geen
electoraal belang meer bij betrokken
achterstallige bclastingpenningen
r kiezers te voldoen, of om kiezers, «li-
duur betaald, naar dc stembus tc drij
ven. Deze laatste overweging verzekert
ook inr. Lomans' steun aao den stem
plicht. Alleen zal de kiezer de bevoegd
heid moeten behouden zich van de kie
zerslijst te laten schrappen.
Ons antwoord.
De Regeering heeft in antwoord op
het memorandum der geallieerden in
zake de toelating van duikbooten in
neutrale wateren, verwezen naar dc
Xederlandsche neutraliteits-proelamatic.
Cacao,
van cacaoboonen is
voorloopig geheel stop gezet.
's Rijks middelen.
's Rijks middelen hebben over de eer
ste 9 maanden van 1916 opgebracht
f168,511,111 35' tegenf136,II2.30796.
gelijk tijdperk van 191J.
Ongevallenwet.
De Centrale Raad van Beroep heeft
beslist, dat een moten 'wiel is een
krachtwerktuig in den zin der Ouge-
allenwet.
Het doet cr niet toe, dat dit eigen
dom is van écu der werkgevers en
door dezen ook voor andere doelein
den wordt gebezigd en evenmin dat
het personeel, in de onderneming
werkzaam, er niet mede in aanraking
komt cn dat gecn~ in het bedrijf ge
bruikt gereedschap en mede in wer
king wo'dt gebracht, noch dat het
tijdelijk niet wordt gebruikt.
Elk patroon, wiens personeel in zijn
bedrijf een motorrijwiel berijdt, maakt
dus daardoor in 't vervolg zijn bedrijf
'erzekeringsplichtig.
De Kranten.
„De Telegraaf' cn „De Courant"
nen weet dat nog uit dc Schrüder-
affaite maar ook nog andere bladen,
:aan meer, dan voor ons volk dienstig
onder den invloed van Frankrijk of'
an hier vertoevende Belgen.
Deze ongelukkige Belgen zijn ons
hier welkom als broeders cn vrienden.
moesten het ons ten goede
houden„magis arnica vcritas". Met
redelijkh. id, bezadigdheid en waarheid
blijven we ook gaarne bevriend.
Wij betreuren het dan ook, dat aller
lei menschen gingen ageer en, zelfs
tegen de opname van zwakke. Duitsche
kindertjes bier in ons land en wjj
den het zeer bedenkelijk, dat in
van de bladen een hartstochtelijk
zeer verblind Belgisch onderwijzer als
Emile de Bruyne over neutraliteit heeft
kunnen schrijven op een wijze, die lijn
recht indruischt tegen de opvattingen
van ons volk, van onze Koningin en
ook van onzen H. Vader den Paus.
In het begin van den oorlog heeft
de Koningin groote voorzichtigheid in
geschrifte verzocht. Nu evenwel in en
kele organen voortdurend een even
stelselmatige als lichtzinnige campagne
tegen Duitschland en Oostenrijk wordt
gevoerd, kan 't ook wel eens nuttig zijn
op te wijzen, dat er ook nog wel
goed ingelichte en ontwikkelde inen-
schcn zijn, die beter over Duitschland
denken, dan menig dagblad er over
schrijft.
levensmiddelen-voorziening.
Tc Utrecht werd een vergadering
van Christelijke Vakbonden gehouden,
waarin de levensmiddelen-voorziening
werd besproken.
Door verschillende sprekers werd op
:n ernst der tijden gewezen.
Van Rijzewijk, de verschillende spre
kers beantwoordend, merkte op, aan
gespoord te hebben de gemeentebe
sturen niet met rust te laten, zulks met
het oog op de toekomst, daar de dis
tributie-wet nog niet overal in vollen
omvang werkt.
Het is de bedoeling als regel in 't
leven te roepen levcnsmiddelcncom-
missies uit en door de leden der Chr.
organisaties. Als eerst uitgerekend moest
worden, wat de distributie precies kost
aan Rijk en Gemeente, dan zou mis
schien het grootste deel van ons volk
verhongerd zijn, voordat men met die
berekening klaar was.
Waar de regeering millioencn uitgeeft
voor de mobilisatie en de arbeiders
zulks niet becritiseeren cn de regeering
daarvoor het geld weet te vinden, daar
kunnen en mogen de arbeiders eischen,
dat ook millioenen uitgegeven worden
voor de volksvoeding.
Voorts merkte spr. op, dat drang
itgeoefend kan worden op B. cn \V.,
door eventuecle wenschen per r:qucst
den gemeenteraad tc richten, welke
requesten in de Raadsvergadering moe-
n worden behandeld.
0. die soldaten
(Ingezonden.)
Wie heeft dit niet vroolijk gezegd,
als hij de muziek hoort schetteren en
een poosje stil blijft staan om onze
soldaten kranig voorbij te zien mar-
cheeren
Inniger wordt het gezegd, als er
n kerk vol Roomsche soldaten is,
die de godsdienstoefeningen bijwonen
en ter H. Tafel gaan.
Maar op welken toon zegt gij„o,
die soldaten", als iemand komt be-
toogen, dat die noodzakelijke mooie
beweging voor de roomsche militairen
handen vol geld kost, en nu met een
leege beurs voor u staat Ik hoop dat
er in ligt opgesloten; „daar heb ik
In Amersfoort staat sinds een half
jaar een garnizoenskerk. Daarbij be
hoort noodzakelijk een R, K. Militai-
ren-vcreeniging.
Eindelijk kan een houten directie-
keet welwillend in lijdelijk gebruik
worden, totdat de vcreeni-
ging een eigen gebouw, kan zetten
maar wat is dit klein zaaltje voor zoo
velen En toch heeft de inrichting
reeds veel geld gekost. Gaarne had
den wij de onkosten uit eigen krachten
bestreden, maar vooral met het voor
uitzicht op wat nog noodzakelijk ge
daan moet worden, is dit onmogelijk.
Met vertrouwen op God streven wij
echter verder, maar dit vertrouwen
mede op uw vr^gevigheid cn
deze zal ruim zijn, indien gij weet hoe-
velen cr des avonds met dc verveling
op hun gezicht door dc stad en langs
de wegen dwalen, en dikwijls daarheen
verdwalen, waar zij niet komen moesten,
alleen omdat er in de omgeving van
hun kazernes niets is, waar tij goed
terecht kunnen, waar zij lectuur en
ontspanningsmiddelen vinden, die hen
aangenaam bezig houden.
Daarom doen wij een beroep op
allen, die het wel mcenen met onze
soldaten, en dat zijn er velen. Bijna
iedere familie klopt een hatt voor
den militair, voor een broer, een
verloofde, dien gij zelfs voor geen goud
zoudt willen verloren zien en voor
behoud gij nu met uwe giften
kunt bijdragen.
Terwijl de soldaat dc ongemakken
der mobilisatie draagt, wordt door velen
u nog goed geld verdiend, die dit
willen weten, maar als gij met uwe
ten onze lasten helpt dragen, zul
len wij u niet verklappen.
Iedere gift wordt dankbaar aanvaard,
ook goede lectuur, boeken en tijd
schriften.
Het werk waarvoor wij ijveren is
van blijvcnden aard, want ook bij de
mobilisatie blijven in de Iiifantene-ka-
zerne tal van roomsche soldaten, voor
gezellige Militairen-Vcrecniging
noodzakelijk is.
O, die soldaten,
Scheep ze niet af met praten
Pater R. VAN GENT.'O.P,
Pastoiie Vondellaan, Amersfoort.
Eleclricitei» in de provincie Utrecht.
buitengewone zitting der
Staten werden Gedep. Staten gemach
tigd het noodige te verrichten om ie
komen tot oprichting eener Provinciale
Utrcchtsche Electricitcitsmaatschappij,
die bestemd zal zijn om de provincie
Utrecht van elcctrischen stroom te
i. Dc oprichting van die maat
schappij heeft plaats gehad. In de
-lergadering van aandeelhouders
leden van den raad van com-
benoemd uit het college
Gedep. Staten mr. Bildcrdijk en
baron van Ittersum en voorts Fentener
Vlissingen, directeur der Stccnko-
lcn-Handclsver. te Utrecht, graat van
Kandwijck, burgemeester van Amers
foort, mr. baron de Wykerslooth de
Weerdcsteyn, lid van dc Tweede
Kamer en mr. van Zijst, lid der Prov.
FEUILLETON.
Van Heiden tot Christen.
„Gelijk ieder spicekwoord, begon dc
de ontvangmeester, diep buigend naai
den jongen Atheenschen philomof,
heeft het «enige waaide en een echten
grondslag, ofschoon Tiberius het met
terdaad heeft gelogenstraft. Gij moet
welen, dat gedurende de burgeroorlo
gen. die dc roemrijke regeering van
Augustus voorafgingen, nooit iemand
in hat strijdperk verscheen zoo lijk
gewapend als Cnejus Sejanus, wiens
naam aan dat ras is verbonden ge
worden.
„Zijn paard, geweldig groot zooal*
het beest, dat gij daar sirt, tiachtte
eerst zijn berijder op den grond tc
werpen om hem daarna op te eten.
Slechts weinigen konden het berijden.
Het ging aldus te werk Wiet hel op
den grond wierp, sloeg het dood nut
zijn voorpoolen, en dan scheurde het
met zijne tanden de stukken mt zijn
lichaam indien liet zijn berijder met
uit het zadel lichten kon. dan draaide
hij zijn nek gelijk een slang, en pakte
niet zijn scherpe tanden de knie van
den bcrijJcr, en rukte hem op den
grond, al had hij ook ceil Bucephalus
bereden. 'vVat daarna gebeurde was
verschrikkelijk; na de eerste slagen,
de ccistc beien in zijn lichaam,
het bceBt liet hoofd van dien
ongelukkige in zijn muil om het t«
veibrijzelcn en te verslinden. Daarna
trapte het zijn offer zoolang, dat geen
mcnschclijken vorm inctr te erkennen
viel. Maar het tegenwoordige paard
Sejauus, dat ge zooeveu gezien hebt,
gaat zijn voorganger te boven in
kracht, schoonheid en woede. Het be
urt aan Tiberius."
„O goden, riep de arme Bcnigaa.
it is meer eene beschrijving van een
ioz,e geest dan van een dier."
Dionysius en Pau'us wisselden cea
•cibcteekencndcii blikdaarna zeide
eerstgenoemde
„Hoe liep het af met den eerateu
bezitter, die zijn naam gaf aan dat
paardenras zonder wederga 1 ioe is
iiet den edelman Sejanus gegaan
„Men heeft gefluisterd, edele heer,
zeid* de ontvangmeester, dat deze
ztigelukkigc man hel beest met men-
schenvlccscll heeft gevoed. Marcus
Antonius, die het zoo gaarne wilde
bezitten, bracht eene beschuldiging
tegen den edelman in, waardoor hij
ter dood veroordeeld werd. Maar Do-
.bclla, dc voornaamste stadhouder
an Julius Caesar ,had het dier reeds ge-
kocht van Sejanus voor honderd duizend
sistertiën, zoodat Antonius d«n cdcl-
tevergeefs vermoord had. Dola-
bella was ook niet gelukkighij ver
moordde zichzelvcn spoedig daarop.
Toen kwam het Sejanuspaard in hel
bezit van Cassius cn Cassius bereed
het in den r.oodlottigen slag bij Philip-
pi, maar daar hij dc schande van dien
nederlaag niet wilde dragen, maakte
hij een einde aan zijn leven. Nu was
de wensch van Marcus Antonius ver-
•uld, hij werd meester van het paaid,
naar met het paard vond hij den
doodwant gij weet boe Antonius
kort daarop zich zeiven te Alexandria
vermoordde. Zoo had het paard vier
eigenaars in een korte spanne tijds de
eerste werd wreedaardig vermoord, dc
inderen benamen zich zeiven het leven,
i'an daar, edel* heer. komt het onheil-
ipellend spreekwoofdhij heeft het
paard Sejanus.
Onder het gesprek van den onlvang-
ecster, was de duikte van de straat
:rdwenen alles was wederom rustig.
In dc kamer had mcu niets van die
verandering bemerkt, want allen had
den aandachtig geluisterd naar dat
verhaalallen hadden het ongelukkig
van den slaaf Claudius ingezien,
:cn nieuw bewijs ontvangen van
Tiberius' wrevel cn wraak.
De ontvangmeester, Claudius cu
Benigna gingen eindelijk naar het
andere gedeelte dor kamer, waar de
slaven zaten te schrijvenPaulus en
Dionysius bleven in gedachte verzon
ken bij het raam.
„Nu is het mijn beurt, morgen we
derom iemand anders I" riep Claudius
wanhopend.
Tenslotte geraakte hij met Benigna
in geregeld gesprek, en begonnen zij
lang, en minzaam te fluisteren. De
ontvangmeester stond een weinig ter
zijde, zijn peinzend oog geslagen naar
den grond, cn zijn kin omvat met de
rechterhand. De slaven zaten, gebogen
over hun werk, in diepe stilte te
schrijven.
Pan! u» zeldc op kalmen toon tot
Dionysius„Gij hebt veel invloed bij
den keizer, edele Athener, en zeker
zal hij, wanneer gij hem met alles in
kennis steil, dat wreede besluit van
Tiberius trachten te vernietigen."
„Wat. zou .Augustus dat doen voor
een slaaf? hernam Dionysius, De kei
zer wilde niet, en volgens de wetten
kon hij niet lusachci beide komen bij
Vcdius Pollio, een gewoon edelman,
toen hij zijne slaven zoo wreed be
handelde, omdat zij een onbeperkt
eigendom ziju van hunne meesters
en meent gij nu «lal hij zich zal be
moeien, met het besluit van Tiberius
Caesar over een enkelen slaaf?"
Paulus wierp ccn medelijdendcn
blik naar het einde der kamer„sla
ven, vrouwen, wetten, zwaardvechters,
mompelde hij, en dieihjke kracht re
geert als ccn God, lederen dag, edele
Alheuer, verneem ik iets wat mij
toorn vervult over den toestand,
in wij verkeeren." Hij verhaalde
hem de geschiedenis van Thellus en
Alba, cn herinnerde hem het zooeven
gebeurde met Claudius en Benigna.
„Ik verklaar u plechtig, zoo ging hij
voort, ofschoon ik niet ontwikkeld ben,
en geen natuurlijke gaven of vcrwor-
•en kennis bezit zooals gij. dat ik
nets gehoord heb meer verheffend,
neer troostend, cn voor mijn klein
•erstand meer redelijk en waarschijnlijk,
dan dat spoedig een God van den
hemel zal komen om geheel die ver
achtelijke wereld tc hervormen. Wat
zeg ik, waarschijnlijk Neen het pa-u
en God dat tc doen. Ik zou slechts
erlangen u tc volgen cn met u tc
„aan over dc geheclt: wereld om
overal de rechtmatige klachten der
menschen over hun toestand n tc
nen. Ik zou in uw gezelschap wil-
wezen, wanneer gij nagaat cn na
cht of deze edele, verheffende cn
troostgevende droom waarheid is ot
helaas slechts zinbedrog
Dionysius sloeg zijn minnend oog
op Paulus, die vervolgde
„Wat zou dat goddelijk wezen, dat
wij verwachten, wanneer het in deze
kamer was, moeten oocdcclen, over
hetgeen zoos ven voor onze oogen
heeft plaatsgehad
Wordt voortgezet.
