Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
voor Amersfoort en Omstreken.
groot f 125.000.000
DE EEMBODE
Kantoor: Langegracht 13, Amersfoort - Tel. No. 314.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- cn Vrijdagmiddag en wordt uitgegeven
door de Vereeniging De Eeinbode te Amersfoort. Prijs per drie maanden
zestig cent; voor buiten Amersfoort verhoogd met vijf cent voor
incassokosten. Afzonderlijke nummers vijf cent per exemplaar.
Abonnementen kunnen eiken dag ingaan, doch opzegging van abon
nement moet geschieden vóór den aanvang van een nieuw kwartaal.
Vrijdag 22 Dec. 1916. No. 76. Dertigste jaargang.
Advertentieprijs: van éón tot vijf regels vijftig cent. Elke regel meer
tien cent. Voor incasso wordt vijf cent In rekening gebracht.
Billijke tarieven bij gercgld advertecren. Alle inededeelingen,
ingezonden stukken en advertentiCn gelieve men In te zenden ten
Kantore van de Directie van De Ecmbodc, Langegracht 13,
Amersfoort, vóór twaalf uur op den dag van verschijnen.
EERSTE BLAD.
Het volgend nummer van
De Eembode verschijnt Vrij
dag 29 December 1916.
J. B. SCHEUER
AMERSFOORT.
Langegracht 9 - Telefoon 254.
Administratie- en
Effectenkantoor.
Aankoop en verkoop van
HHccten, Verzilveren van
Coupons. Sluiten van pro
longatie.
Kantoor geopend van 9—3 uur.
Dezelfde gevoelens van toen keeren
i terug.
Kn een strnid uit den Hemel vnlt in
zijn linrt, wanneer liij instemt met de
heilige Kerstbedc,
Kerstmis
Met welke reine liefde hel uilen bezielt I
e wereld gaat zich vereenigen om hel
feest der Menschwordin^ van Christus
Voor Kerstmis.
Plechtig gaan straks weer over stad
en land dc klokke-tonrn. Ze zingen
een lied van vrede.
Toovcrkrachtgaat uit van die klokken.
Wij allen gevoelen haar, onverschillig
of wij staan in den zonnigen morgen
van ons leven, of aan den naderenden
levenstond; onverschillig of wij kinderen
zijn des gcluks, of kinderen van het leed.
Wat is het, dat aan 't Kerstfe
too verkracht verleent?
Wat is het, dat niet slechts den geloo-
vigen christen ontroert, maar ook zachte
snaren weet te raken in het hart
hem die met God en godsdienst hecl't
gebroken
Waarom zijn onze kerken weer vol in
de n Kerstnacht met geduldig'' tncnschcn,
die ntt drie Missen nog te kort achten
en anders geen lijd hebben voor éc
Waarom gevoelt groot en klein, ar
en rijk, de macht die uitgaat van Christus,
den Zoon Gods, die is niensch geworden
om 't tnenschdom gelukkig te maken?
Wat ons zoo diep ontroert op het
Kerstfeest, is het niet dc zucht van
allen cn van ieder naar den innerlijkcn
vrede? Ja, het verlangen om anderen
goed te doen, om den last en den strijd
des levens voor een korte Wijle te ver
geten en een geluk te genieten, dat
men nergens zoo geniete» kan.
In den donkeren winternacht schitteren
de lichten van de vredige Kerstmisse.
In den donkeren nacht des levens
richten wij den blik omhoog naar
schitterende hemel.
Daar heeft het Geloof zijne wc
plaats.
Daar schittert voor ons dc Hop'
Daar ontvlamt weer de Liefde.
Aan deze macht van h-.t Kerstfeest
kan ook hij zich niet onttrekken,
wien het licht des Gcloofs niet brandt.
Met onweerstaanbaar geweld trekt het
Kerstfeest hem terug naar den tijd, toen
hij als kind bij het kribje zijne handen
vouwde Terug naar den tijd. toen
zijn hart nog vervuld was met innig
geloof aan den Christus.
FEUILLETON.
Van Heiden tot Christen
Zulk een wezen kan men zich denken.
Alleen kan men zich nicl
stellen, dat het niet bestaat. Welnu,
als er iets beslaat, waarvan men zich
het niet bestaan niet denken kan. ter
wijl men van het wezen zelf een begrip
heeft, door het zich bijvoorbeeld te
denken en te bepalen als dc eersti
eeuwige, oneindige kracht den geve
van alles, die zelf niets ontvangt -
dan is de zekerheid van zijn beslaan
reeds vastgesteld in iemands binnenste
cn dat is de toestand, welke In hel
aannemen van een waarheid allo be
wijsvoering voorafgaat want her
inner u, «lat ik heb aangetoond
wezen, dat wij allen als van nature
gedwongen worden veel meer te ge-
looven, dan iemand onzer ooi
bewijzen".
„Dit is dan, zeide Augustus, liet
duistere beeld, waarvan gij gesproken
hebt, de weerschijn van een ster
water".
„Ja, mijn keizer, antwoordde Diony
„jus, maar het is niet altijd duisterhet
is het krachtigste en helderste van alle
lichten, die door het watei weerkaatst
worden. Somtijds geeft het in het ge
bidden. Legt uwe vernieuwde voor
mens unit Zijne voetjes neder.
Zugene U dit Goddelijk Kind U cn
ve dierbaren 1
Wccst allen van goeden wil, opdat
de engelen ook over uwe zielen het
lied van vrede zingenvrede op aarde
den mcnschcn van goeden wil."
ZALIG KERSTFEEST I
Hij v
Hij leerde ons de liefde,
maande ons den arme bij
s arm kindeken zien we Hem-zolven
de kribbe liggen.
Als niensch heeft Ilij 't lijden van het
mcnschdom aan zich-zelven gevoeld.
Als God heeft Hij de grootste liefde
voor ons beoefend, doordat Hij zich-
zelven voor ons ten offer bnclil.
Daarom bezielc ons Zijn geest.
Onze liefde blijve niet.beperkt tot den
huiselijken kring. Zij trekkc ons naar
buiten, om dc smarten te lenigen cn
weldaden rond te strooien.
En de vrede doet ook zijn intocht in
de harten der misdeelden, wanneer de
engel der liefde bij hen verschijnt, hen
opbeurt en troost, wanneer een zonne
straal van geluk hun nederige woning
verlicht.
Zalig de mcn-ch, die op het Kerstfeci
in de armen en noodlijdenden deukt
i hun met liefde een aalmoes geeft.
Zóó gaan wij Keistmis vieren. Zoo
gaan we van nu af dat feest van liefde
vrede voorbereiden in onze harten.
Door onze harten te stemmen tot
goedheid, lot medelijden, tot mildheid,
t vergeving en verzoening.
„Maakt recht den weg dos Heren!'
Zoo heeft Johannes, tie wegbereider
in Christus, ons gewaarschuwd in dc
weken van tien Advent,
Wij moeten récht maken wal daar
krom, wat daar oneffen is, Door na
peinzen cn bidden, in biecht en boete
Dan worden wc weer goed cn een
voudig on oprecht als de Herders, die
het eerst bij 't Kerstkindje weiden toe
gelaten.
Ook wij zuilen hoorcn en beseffen,
at hun uit de hemelen word toege
zongen: Vrede aan de mcnschcn van
goeden willet
Terwijl regeeringen en legeraanvoer
ders voorthollen op den weg der ver
dwazing, en zinneloos zinnen op nieuwe
triomfen door geweld van wapenen,
staat op de puinen der vernieling, te
midden van het doodsgereutel der hon
derden en duizenden, wier jonge teven
werd neergehouwen door de onbatm-
harligheid van dezen barbanrschen krijg,
staat daar Jezus, onze Heiland en Vrede-
orst, om met de grenzclooze liefde
'an zijn H. Hart de gcheele wereld te
omvatten en de menschen met elkander
verzoenen.
Lezers en lezeressen, laat dit Kerst
feest voor U een heerlijk xielcfcest zijn;
feest van grootc geestelijke vreugde;
feest waarop gij U wcci inniger
hecht aan Christus.
Gaat in den geest naar het stalletje van
Bethlehem om in liet kleine schreiende
kind uw God en Zaligmaker te aan-
Uit het Buitenland.
Van den Oorlog.
De antwoorden op de Duilsche vrc-
deswenechen zijn gekomen.
Hard cn onverbiddelijk werden xc
ist in Rusland, daarna door Frankrijk,
Itallti en Engeland afgewezen.
oplaaien van het vernielend
oorlogsvuur tot to voren niet gekende
hoogte is nu te wachten.
Aan Duilsche zijde bereidt men zich
eensgezind voor op een laatste grootc
worsteling, waardoor het feit zal worden
beslist, wie de vrede zal voorschrijven.
Voor-ieder, die nog menschclijk ge
voel heeft, is 'l wel teleurstellend, dat
geen der oorlogvoerenden wil inzien
dut de voortgezette Kuropccsohc massa
moord eindigen moet cn eindigen kan,
wanneer men den hoovanrdlgcn macht*-
waan liet varen.
l)e Engelschc minister Lloyd Gcoigc
zeide
..Ieder, die moedwillig den strij l r er-
lengde. zou oen misdaad op zijn ge-
weten hebben. Maar ieder die den strijd
opgaf, voordat het doel werd bereikt,
zou daaraan persoonlijk schuldig zijn.
„Het aanbod van |e-n Duitschcn
Rijkskanselier aunnemtn zuil zijn
hoofd in een strop steken.
,Men is den oorlog begonnen,
einde Europa te verdedigen tegen den
aanval van de Pruisische militaire kaste.
Wij moeten aandringen op de mees'
volkomen waarborgen dat deze lcastr
nooit meer den vrede van Europa kan
Dc Brit-chc minister zou zijn ziel
belast achten met een misdaad als hij
dwillig hel conflict ver'tngdc, maar
hij wil ook niet de schuld op zich
nemen, waarmede een opgeven van
den sirijd, vóórdat het doel bereikt is,
hem zou beladen.
Hij meent dat aanneming van
voorstel (n.b. om (hans onderhand'
gen aan te knoopen, want meer is niet
voorgesteld) gelijk zou stami
steken van zijn hoofd in ccn strik, die
de Duitschcrs zouden kunnen toehalen.
En dan voegt hij er aan toe, dal
zonder volledig herstel vrede onmogelijk
is, dat volledige waarborgen moeten
worden geschapen tegen «Je mogelijk
heid dat ooit weer „de Pruisische
militaire kaste den vrede van Europ:
kan verstoren,"
Deze beide doeleinden, meent dus
de premier il-r geallieerden, als wij
hein zoo mogen noemen, niet door
onderhandelingen op dit «ogenblik te
kunnen bereiken. Wel door de wapens?
Deze rede va» Lloyd George moei
muziek zijn in de ooien der Pruisische
ilitairisten. Zij weten zich voortaan dc»
heel geen beeld; somtijds door den
storm voortgczwccptc wolken. Als gij
zcgl. dat gij werkelijk een beeld vormt
van een zaak, dan zegt gij daarmede,
dat gij er zeker van zijt, voor zoover
gij er u een beeld van vormt. Zoo gij
U een ding als zeker denkt, dan hebt
gij er de zekerheid van. Gij kunt bij
voorbeeld zeker zijn, dat een ding o
zeker is, dan zijt gjj met andere woc
den gekomen tot ceil klaar begrip vr
zijne onzekerheid. Als men ziclt ci
begrip vormt van de toevalligheid v.
een zaak, dan bezit men het heldere
begrip, dat liet ding toevallig is. Een
wezen als noodzakelijk op te vatten,
is hetzelfde als het luidere begrip te
hebben, niet alleen, dat het is. maar
ook dal liet moet zijn, Een wezen als
noodzakelijk, en tevens niet beslaande,
kan zelfs niet gedacht worden. Alle
denkbare dingen, één uitgezonderd, zijn
gedacht als mogelijk of als werkelijk
bestaande. Maar dat ééne alleen is
gedacht als noodzakelijk,tri moet daar
om noodzakelijk ook in de werkelijk
heid bestaan. Want ofwel men kan
zich geen noodzakelijk wezen denken,
eens weten -- kan zich niet neder
zetten en zich het begrip er van
menofwel men kan zich zulk
wezen denken, maar dan is zijne heer
schappij erkend, omdat in dat begrip
4 pCt. Vrijwillige Leening, Nederland 1916.
in Obligutiüii groot f lOOO, f 500 en f IOO aflosbaar A pari.
Inschrijvingen kunnen geschieden tol Donderdag 4 Januari n.s.
tegen den koers van 97 pCt. waarmede wij ons Qrntis Belasten.
Prospectussen op aanvraag verkrijgbaar.
Bankverecniging H. L. A. Dullaert Co.
AMERSFOORT - Scherpenzeel Soest
LANGEGRACHT 30 - TELEFOON INTERC. 363.
ïtssz&sa&asBii
vijand van Engeland. Men gevoelt, dat
hun macht als oorlogsmachine nijgt en
men gevoelt ook, wat dat voor dc onze
dige», vooral voor ons, du- tusscheu dc
beide partijen liggen, kan bettekenen.
Het gevaar, dat wij in den oorlog
worden betiokl.cn is door deze rede
er belangrijk gestegen.
Krachtige maatregelen tegen Grieken
land moesten vei hindert dat du ge
volgen van dcit Roumeenschen tegen
ging niet erger werden dan xij waren,
wie zegt dat men niet zal pogen een
tegenslag in liet westen in zijn gevolgen
minder ernstig te doen zij» door te
pogen een a ider onzijdige, Gricksch te
behandelen
De hittori'' zal rechten met Lloyd
George over de voorstelling die hij
geeft van een als lammeren zoo vreed
zaam Euu'pecsch stntcnenmplex mei
den Duitschcn wolf daartusachen, zooab
du historie zal vragen of er niet andere
Iractalcn dan dat der Belgisch'
schcnd&.iai'lieid verscheurd zijn, zij het
dan wellicht minder ostentatief of minder
oprecht cikcnd.
Wij herinneren ons te wel met welke
gevoelens dc Transvanlschc Boeren nog
eerst 15 jaar geleden spraken van de
Britten. Hel gevaar van em vernietigd
Europa zal te ccn of anderen tijd voor
Lloyd George en zijn medestanders
zwaarder wegen dan fict Pruisische ge
vaar en in zoover is liet jammer, dat,
hoeveel offer* Engeland ook gebracht
heeft, het dan nog steeds het land is
dat dun oorlog liet minst aan den lijve
voelt. Dat zou dc oogen eerder openen
voor wat er dreigt van een oorlog tot
het uitcistc.
Want hoe schitterend de Brltschc
soldaat aan dc Somme heeft gestreden,
hou prachtig Engeland (met hulp van
onzijdige immiticieverancicrs) hem had
toegerust voor den stiijd, als liet succes
van zijn inspanning niet gruoter wordt,
dan zal Europa lang vernield zijn, voor
dat de eerste Rijnvustingen in BriMCho
handen zijn. Eu dat Itij voor dien zou
kunnen krijgen „de meest volkomen
doeltreffende waarborg tegen de moge
lijkheid dat deze kaste ooit weer den
vrede In Europa stoort", zal dcEngelscb-
toch moeilijk zelf kunnen gclooven.
Kardinaal Mcrciti
protest gericht lol
ligt opgesloten dan zijn bestaan
alleen namelijk dc onmogelijkheid
ill zijn nict-bcstaan".
„Zijn dan ai de droontcn, onderbrak
hem Domitius Afer, of de verbeelding
van een dichter waarheid, omdat zij
gedachten zijn
Een kleine stilte volgde.
„Wanneer do dichicr, herman Diony-
is, zicli Inbeeldt, wat had kunnen
zijn, dan gelooft hij ook, dat hot had
kunnen zijn, en Itij vraagt van u slechts
t te geloovcn. Hij zou belecdlgd zij»,
.licn gij minder geloofdetbij zou
bclcedigd zijn, indien gij hem zeidot,
dat hij beschreef niet datgene, wat
nooit geweest is, want dat erkent hij
zelf, maar datgene, wat zelfs niet
ondersteld kan worden.
„Wat ik nu zeg, voegde dc Athener
er bij, behoort tot ecu anderen cn
eeiiigszin* hoogeren kring van gedach
ten. Dc onmogelijkheid om als niet-
bestaande te verondcrst- llcn ccn on
eindig volmaakt wezen, dat bevonden
is als zijnde niet onmogelijk, dat het
bestaat, behoorde aan bet hart van
den mensch het feit bekend temaken,
dat het werkelijk leeft. Zich op de
eerste plaat* van Hem een gedachte
te kunnen vormen, dit Hij bestaat, cn
onmiddellijk hierop zich bewust tc zijn
van de ongeschiktheid om zich het
begrip te vormen van zijn niet-bustaan,
heeft een tweede
den gouverneur-
generaal, legen het wegvoeren van
Belgen.
Dc kardinaal spreekt in dit tweede
otest zijn teleurstelling uit, dat de
Duilsche maatregelen nog altijd worden
toegepast en zegt, dat liet wegvoeren
met grootc willekeur geschiedt. Daarvan
haalt liij voorbeelden aan
Den 21 November liad dc aanwerving
plaats in de gemeente Kcrsbcek-Mfscom.
Op du 1325 Inwoners der gcmeenlr,
haalden dc nanwervers er 94 weg
trocpsgewijzc, zonder onderscheid van
stand of beroep; zonen van land
bouwers, kostwinners van bejaarde en
zwakke ouders, vaders, die vrouw cn
kinderen in ellende achterlaten, allen
»r htm familie zoo noodig al* het
nlfykaeh brood. Twee famililhi zien
Ier vier zonen tegelijk zich ontnemen.
Op ile 94 weggevoerden waren twee
wcrkloozeii. In de streek van Aerschol
geschiedde dc rccrutecring den 23 No
vember, te Rilaer, te Gelrnde, te Rol-
sclaere werden met geweld cn niettegen
staande al him protesten weggevoerd
jongelieden, die de steun zijn ecner
weduweboeren, hoofden van een ge-
een hunner, die de vijftig al
voorbij is, heeft 10 kinderen die hut
lar.il bebouwden, vee bezaten cn nooit
stuiver van de openbare liefdadig
heid hadden ontvangen.
geweldige stormen, die-iu Zwitser
land gewoed hebben, zijn naar liet
Italiaanscbe front overgeslagen. In het
hooggebergte van Tirol en Knrst bracht
een warme zuidenwind de lawinen aan
het rollen, vernietigde draadversper
ringen, verbrak telefooaverbindingcn,
deed kazematten instorten en vernietigde
gansche wegen over hun gcheele lengte.
In het Kustland dreven dc stortregens
aarde in de loopgraven the daardoor
Scvuld werden met modder die tot aan
kniel'n reikte. Dc Oostenrijks-Hon-
gaarschc soldaten hebben ziclt voort
end te weren tegen den gevaarlijken
lastigen tegenstander ril. den winter.
Italianen ondervinden dcnzelfdcn
en hebben bovendien voorloopig
de bedoeling om aan te vallen moeten
opgeven.
De Rumenen worden nog steeds
teruggedrongen. De Buzuu-linie waar zc
omdat wij ons Hem «piel anders kun
nen denken, dan nis noodzakelijk wezen
en eerste kracht, dat is geschreven in
dc ziel van icdcrcn mensch. HjJ leeft,
ik liciliaal liet met vreugde, die eeuwige,
noodzakelijke persoonlijke werkelijkheid.
Het bepip zelfs van Hem zou een
onmogelijkheid zijn, zoo zijn beslaan
geen feit ware j.i meer nog dan een
feit, het begin van alle waarheden, de
'Icrccrste noodzakelijkheid".
Terwijl de Athener aldus sprak
heldere stem, die nungenamur werd,
mate zij reus, stond Augustus op
randcldc ecu wijle over In t binnen
plein, met dc oogun op den grond
siigd. Allen waren terzelfdcrtijd
hunne zitplaatseri opgestaan, be
halve Li via, Julia, Antonia cn dc belde
Agrippina's.
„Dat, fluisterde Tiberius Domitius
Afcr in het oor. beduidt geen misluk
ken, nog bespotting of ongenade van
den Griek".
„Mijn voorganger, Julius Caesar,
zeide Augustus ten laatste, terwijl hij
stil stond en rondkeek, was de beste
sterrenkundige cn wiskunstenaar van
zijn tijd wij hebben zijne kalender
om het t» bewijzen«Ie beste werk
tuigkunde getuige de brug over den
Rijn du beste redenaar, éét uitgezon
derd, naar wie» Rome ooit luisterde;
een hoogst gezellig en onderhoudend
spreker over welk onderwerp dun ook;
een zeer begaafde en duidelijk ver
staanbare schrijverde grootste leger
aanvoerder wellicht, die ooit bcstuAn
heefteen vérziend staatsman, vlug
cn toch diepdenkend te allen tijde
ccn man, wiens geest een ontzaglijke
lichtbal was, en toch herinner ilt mij
levendig de ongerustheid, waarin hij
leefde, met betrekking tot de macht,
die het heelal, bestuurt cn met welke
angstvalligheid hij zijne voorzorgen
nam, zelfs de geringste, om eone goed
gunstige beschikking over zijn verschil
lende ondernemingen te verwerven
hoe hij tooversprcuken mompelde bij
het in- of uitgaan van den wagen, bij
hut bestijgen of afstijgen van zijn paard
liij iedere gelegenheid. Het Is duidelijk,
dat de grootste geesten cn dc hoogst-
beschaafden hel meest geneigd ziln tot
zulke verheven bngrippen als w|J van
Dionysius gehoord hebben".
„Julius Caesar, zcido Tiberius, dacht
over. zooals zoovele anderen, dat
het namelijk een moeilijk en een duister
vraagstuk is, waarin wij tot geen zekere
besluiten kunnen komen".
„Twee of drie grootc waarheden
evenwei, hernam Dionysius, xijn door
rcdeneeiingen verkrijgbaar. Een zoo
danig bewijs. het was er slechts
één uit vele waardoor werd aan
getoond, dat een eeuwige God het