Katholiek Nieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken.
DE EEMBODE
Kantoor: Langegracht 13, Amersfoort - Tel. No. 314.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagmiddag en wordt uitgegeven
door de Vereeniging De Eembode te Amersfoort. Prijs per drie maand.
zestig cent; voor buiten Amersfoort verhoogd met vijf cent voor
incassokosten. Afzonderlijke nummers vijf cent per exemplaar.
Abonnementen kunnen eiken dag ingaan, doch opzegging van abon
nement moet geschieden vóór den aanvang van een nieuw kwartaal.
Vrijdag 22 Dec. 1916. No. 76. Dertigste Jaargang.
Advertentieprijs: van één tot vijf regels vijftig cent. Elke regel meer
tien cent. Voor incasso wordt vijf cent in rekening gebracht.
Billijke tarieven bij geregld adverteeren. Alle mededeelingen,
ingezonden stukken en advertentiön gelieve men in te zenden ten
Kantore van de Directie van De Eembode, Langegracht 13,
Amersfoort, vóór twaalf uur op den dag van verschijnen.
TWEEDE BLAD.
EPISTELS EN EVANGELIEN.
vierde zondag van den
Advent.
LES uit den eersten brief v:in den H.
apostel Paulus aan de Korinthiers
IV. 1-5.
BroedersI Aldus beschouwt- men ons;
als dienaren van Christus en uitdeden
van Gods geheimen. Hier nu
de uitdcelers vcrcisclil, dat
trouw bevonden worde. Mij echter"is
er hel minste aan gelegen, dat ik door
u beoordeeld worde of door
menschelijken rechtdag; en ui.
beoordeel ik mij /elvenwant ik ben
mij wel niets bewust, maar daardoor
ben ik niet gerechtvaardigd: doch die
mij beoordeelt is de Heer. Will dus
niet vóór den tijd oordeelen. told u dc
Heer komt, die ook de verbolgenheden
der duisternis in liet licht stellen cii
beraadslagingen der harten openbar
/alen dan /al aau een ieder dc lof
geworden van God.
EVANGELIE
volgens den H. Lucas; III. 1
In het vijftiende jaar der regecting
van kiezer Tiberius, toen Pontius Pil.v
tus stadhouder van Judca, Herodes
viervorst van Galilea, l'hiiippus, zijn
broeder, viervorst van Iturea en liet
gewest Trachoniiis, c-n Lysnnias vier
vorst van Abilene was, onder de hoo-
gepriesters Annas en K.iïphas, geschied
de het woord des Heren tot Joannes,
den /ooi. van Zacharias, in de woes
tijn. Eu hij kwam in de gehcele Jor
daanslreek, een doopsel van boetvaar
digheid tot vergiffenis van zonden pre
dikend, gelijk er geschreven staat in
het boek der godspraken van den pro
feet Is.iias De stem cent roependen
in dc woestijnbereidt den weg des
Hecien, maakt zijne voetpaden recht I
Alle dal zal gevuld en alle berg en
heuvel zal geslecht wordenen I
kromme zal recht en het hobbelige
eene effen baan wordenvu alle tleesch
zal de zaligheid Gods zien.
hcirlcger. God lovend cn zeggend
Glorie aan God in den allerhoogste
op aarde vrede aan de mcnschcn
goeden will
Dl
KERSTMIS.
1ST DK KKMSI'Z MIS.
LES uit den brief van den H. apostel
Paulus aan Titus; II. 11—15.
Welbeminde I l)c genade van God
onzen Zaligmaker is voor alle inonschen
verschenen en leeil ons, dat wij, met
verzaking van de goddeloosheid cn de
weretdsche begeerlijkheden, matig, recht
vaardig en godsdienstig leven in deze'
wereld, verwachtend de zalige hoop en
de komst der heerlijkheid van onzen,
grooten God cn Zaligmaker Jesus Chris
tus, die Zich /elven voor onsgege.
heeft om ons vrij te knopen van
ongerechtigheid en voor Zich een wel-
behagclijk volk te reinigen, ijverig
goede \verken. Spreek dit en vermaan,
n Christus Jesus onzen Heer.
EVANGELIE
volgens den H. Lucas; II, 1 ld.
In dien lijd ging er een gebnd
van keizer Augustus, dal dc gehcele
wereld moest worden opgeschreven.
Deze eerste opschrijving is geschied
door Cyrinus, landvoogd van Syrië.
En allen gingen om zich aan te geven,
ieder naar zijne eigene stad. En ook
Jozef trok op van Galilea uit de stad
Nazareth naar Judca, naar David's stad,
die Bethlehem genoemd wordt, dewijl
hg uit het huis en geslacht van I):
was, om zich aan te geven met M
zijne verloofde vrouw, die zwanger
was. En het geschiedde, toen zij daar
waren, dat de dogen vervuld werd""
dat zij' baren zou. En zij baarde hm
eerstgeborenen Zoon, en wlkk< id<: Hein
in doeken, en legde Hem
erne kribbe; want rr was
geen plants in de herberg,
nu in dezelfde streek herders, die waak-
len en de nachtwachten hielden ov~
hunuc kudde. En zie, ccn engel d
Hcercn stond naast hen, enGodsbei
lijkhcid omslraalde hen: en z'j vm«
den met grootc vrceze. En de engel
zcidc hunVreest niet I wam «c, ik
verkondig u eene groole blijdschap,
die voor al het volk wezen zaldat
u heden geboren is de Zaligmaker.-.lie
Christus de Heer is, in óe stad van
David. En dit zij u ten toekengj
zult vinden een Kind. in doeken ge
wonden cn nedcrgelegd in eene kribbe.
En eensklaps vereenigdc zich met den
engel ccnc menigte van het hemclschc
Kerstnacht.
oude torenklok had ccn nieuw
lied gespeeld, toen volgden zeven
doffe slagen, daarna was het weer stil
Maar het was alsof dat lied nog
altijd nagalmde, alsof het telkens weer
opnieuw begon: O, kerstnacht, schoo
ner dan de dagen I" Wie voelt niet
den diepen Inhoud van dien eersten
regel van Vondel's lied.
Als een vluclrtigc droom gleed het
alles langs hem heen, zijn kindeijarcn
hel oudcilijk huis.... hij zag zich
zelf weer als ccn kleine jongen bij zijne
moeder zitten en moeder vertelde li-.-m
dat bekende verhaal hoe in dc dager
van keizer Augustus cn koning Hcrodei
het Cllri.stuskindje werd geboren in eer
stal te Bethlehem. En hoe dikwijls hij
dat verhaal ook hoorde, hij vond hel
altijd weer mooi cn treffend: dr fi;
van den machtigen keizer in pr.anl en
pracht cn daarnaast het kleine Christus
kindje in eene armoedige kribbe
Maar zijn kinderjaren waren voorbij,
hij was geen kleine jongen meer, hij
as nu een man geworden, het leven
i dc wereld cischten hem op
De donkere dagen voor Kerstmis,
waren er weer. en het leek hem
ze nog donkerder waren dan anders,
aar toch, hel kerstfeest naderde, d<
oude torenklok had het immers a
rngekondigd.
De dagen gingen voorbij, de een nr
:n ander, en ze werden al donkerder,
it 21 December k kwam. di
kortste dag van 't jaar.
Dan volgen dagen waarin w
rrandering bespeuren, totdat hij komt
r stille, heilige nacht, waarin het licht
schijnt te midden van duistere
den 24en December, de
rrstmis. De avond was vlug
voorbij gegaan en de nacht brak rei
n. Buiten was het donker en rnisi
Door d.- stille straten d'-r stad ?l
de hij langzaam rond. Hij had gi
st kunnen vinden, zijn hoofd was i
irin. zijn slapen zoo brandend.
Waar ging hij heen Hij wist het
met, hij liep maar voort, uren lang.
Maar binnen in hem was ei
:htig verlangen
De klokken begonnen te luiden, dat
aren de kerstklokken I
Hoe lieflijk klonk dat zoet geluid
ver de kale vlakte, plechtig, ontroerend
i die stille nacht.
Tusschcu de naakte boomen langs
«Ie wegen schemerde phantxstisflh een
flluw "licht. Dat was hel licht van de
parochiekerk.
Door dc smalle ruiten schemerde
:i naar buiten, 'l Stak zoo won
derlijk af tegen die diepe duisternis
In de verte ruischlen de accoorden
der engelenscharen „Vrede op aarde I"
„Vrede I" 't Wa.- .tl vrede diprbuin.-n
dc natuur, de klokken hadden liet
reeds verkondigd.
Maar hel licht daarbimn i
machtig, zó» overweldigend, d t hij
zijne schreden daarheen richtte. Hij trad
dc kerk binnen.
Daar knielde hij neer, vol aanbid
ding, vol intense bewondering.
Tal van lichtjes omlijstten het altaar
Gods tempel.
Lange «ritte kaarsen, ütvcr', bloei
groen I Boven 'n blauwe hemel
gouden stralen, ccn n -c-rdalende
witte duif als het symbool van ih
Heiligen GeestSaÜóönhcid I" dat
as het éénc woord
De grootc deuren, die toegang gaven
I de sacristie, v. -rden wijd gcopeid
Priesters in plechtgewaad, gevolgd
misdienaars,traden het priesterkoor
binnen en knielden voor hel altaar
lacht, toen het Christuskindjc weid
geboren, nu bijna 2000 jaar geleden,
zooals hij zich herinnerde uit het ver
haal dat zijne moeder hem zoo dikwijls
verteld had,
en dc kerk uit was, ging hij weer
huiswaarts en du torenklok speelde
eer liet nieuwe lied, dat toch eigenlijk
zoo héél ouil was
„O, kerstnacht, schooner dan de
dagen I" Lucio.
het
Zijn Kerstfeest,
Dc parochie van St. Thi
Zuid-Wcstciijk deel van Newfound
land strekt zich over een lengte van
ijf-cn-zeventig mijlen langs dc kust
it. Ze loopt langs brcede kaaien en
avens, cn zet zich zelfs voort tot aan
dc kleinste bochten en inhammen waar
liet moedige visschcrsvolk dc kostelijke
visch uit de diepte haalt, die het een ar-
:dig en sober beslaan verschaft,
ir het binnenland strekt ze zich uit.
it daar is nog ongerepte wildernis
bosschcn, struikgewas, en moeras-
land.
de voornaamste verkeers
weg tusschen de afzonderlijke visscliers-
dorpjes. Zoo ze n>rt bevaren kan wor
den wegens mist, ijs of storm, dan
moet ieder voor zich/elt een pad banen
door liet struikgewas.
is een ijzersterk gestel noodig
pastoor te zijn in de troostclooze
eenzaamheid -van een wildernis op New
foundland, waar ziekenbezoeken tot op
afstand van vijftig en zestig mijlen
geen zeldzaamheid zijn en waar één
zulk een bezoek soms een afwezigheid
van huis beteckent van een week. Er
wordt geen geringe moed vercischt, de
c'lende en ontbering te aanvaarden,
die hei leven van een pastoor hiér;
meebrengtliet urenlange zitten in een
open boot. het ttoostelooze wachten!
bij dc ingangen der havens, de
lijke slaapgelegenheden, welke nog de
beste zijn, die de visschcrs kunnen
aanbieden ut deze dingen zijn inder
daad harde beproevingen.
En toch zijn er mcnschcn, die zulk
een leven een halve eeuw lang hebben
geleid, cn die vurig en opgeruimd
zijn nis den eersten dag, w
bediening traden. Telkens
weer hebben ze hun leven in dc waag
schaal gesteld om de zieken te bezoe
ken en dc sacramenten loc te dienen
de stervendeneiken winter heb-
ze ellenden tc doorstaan, die i
noodlottige gevolgen voor hen kun
hebben maar ze blijven hun werk di
vol bei listing cn toewijding, zonder
iets heldhaftigs te zien in hun daden.
Dr. James O'Connell, was omniddet
lijk na zijn terugkeer van het collegi
pastoor benoemd van d- parochie
Thomas. Hij kwant in gijn parochie
i, op het eind van oen gure», storm-
achtigen Novcmbcr-avond. bleek en
vermagerd door cw -re studi-.-. Zijn
bagage b.slond slechts uil enkele kis
ten. lie landing was uiterst mo-iiijl;;
hij werd tot op dc huid toe nol, toen
hij aan wal werd gezel eil een van
njn kostbaarste kisten, die al dc weten
schap bevatte, di>- hij van Emopa had
meegenomen, werd bijna een prooi der
golven. Tenslotte kwam hij echter veilig
■cl in dc klei:..- p.i-ior.c aan cn
irste paar dagen interesseerde hij
voor niets andcis da:r voorde
oezigheden der eerste huishouding, Hij
betrok zijn kleine woning, waarin zijn
huishoudster, Utile Ter- sa", die de
«bast van huishouding ui
stond, bijna onbeperkte heerschappij
r gjifhaJ
klonk plechtig door dc grootc
kerkruimte «lat welbekende, schoonc
kerstlied„Stille nacht, heilige nacht I
't Was machtig cn grooMclt. Niet
alleen zijn ougen Waren geopend
al dat «chnone tc kunnen zien, n
zijn gansche ziel lag bloot om hel alles
op tc renten cn te bewaren.
Hij voelde warme tranen over zgi
wangen gigden. tranen die spraken v;
ontroering cn liefde, g-doof ik, ma
hij wist het niet. hij wist adeen dal
het hem was alsof alle, heilig
„I.„I i-^-s-iïïïsts
evenals dat v»
uitgebreide vrijheid
d .en en later,
haar teven,
ij i studeer ver
Hel studeer vertrek wan eyu gezellig
kamertje met lage zoldering en ié
enkel venster, dat uitzag op den ver
balgen Oceaan en klapperde bij hel
geweld van zijn machtige branding. In
dit vertrek- plaatste hij zijn schrijftafel
op een bockeii&tamla-ud lagen dc boe
ken, die hij noodig had voor onmiddel
lijk gebruik. Zijn overige boeken plaatste
hij op planki
het vertrek.
Dc pastoor was van plan eenige
originecle bijdragen tc leveren aan dc
Katholieke wijsbegeerte en hij was al
materieel gaan -.«zamelen. Hij kwam
echter spoedig tot de overtuiging, dat
zulk ecu studie voor onbepaalde-! tijd
dien wonderlijken I verlengd zou moeten worden, maar hot
was een doel, waarnaar hij met vreugde
heenzag, een aansporing cn een prikkel
tot den arbeid, een middel om zijn
geest te beletten mat cn terneergedrukt
Intusschen vroegen andere, dringende
zaken zijn aandacht, De voorbereiding
tot zijn wekclijkschc preeken nam een
deel van zijn tgd in beslag. Daarbij
kwam, dat zijn parochie een nieuwe
kerk noodig had cn voor dc middelen
daartoe moest gezorgd worden. Zoo
gebeulde het, dat vele boeken onge
lezen bleven. De pastoor van een arme,
hulpbehoevende parochie op Newfound
land kan zich moeilijk aan de studie
wijden.
Vele weken lang had Dr. O'Connell
vol verwachting uitgezien naai de boot,
die hem zijn langbcgeerile werken over
Piotinus zou brengen. Eindelijk kwam
liet bock aan en dc priester begon
dadelijk den drogen inhoud
doorworstelen, met al den
icin-ind. jong cn leergierig ais hij, eigen.
Hij wae verdiept in zijn arbeid, toen
hij in een afgelegen deel van zijn
parochie bij een zieke geroepen werd,
De zieke was oud en er was haast bij.
De pastoor en zij-» gidsen vertrokken
in het begin van den middag in een
kleine boot. Hei weer was eerst goed.
wind begon plotseling tc
krimpen,-en ging ten slotte geheel lig
gen. Een dikke sluier var. grijzen mist
breidde zich over het water uit er
twintig uren later kwamen zi
geheel cn al uitgeput in hel haven
plaatsje aan. Het was een moeilijk)
tocht geweest voor den jongen priester.
Hij had vaalt van zulke wederwaardig
heden gehoordhij wist, dat dit dc
moeilijkheden waren, waarmee hg zou
te kampen hebben, maar met de incon
sequentie van een jongen man, vol
idealen, had hij tv «oren nooit ernstig
eraan gedacht, zich er nooit rekenschap
van gegeven, wat lijdensgevaar cn ont
bering was. Toen hij aau het bed van
den zieke kwam, had hij juist nog kracht
genoeg om hem de H.H. Sacramenten
toe tc dienen, voor hij naast den armen
lijder in zwijm viel,
Hij moest zijn vertrek drie dagen
uitstellen om weer wat op krach
ten te komen. Een week later was hij
terug in zijn kleine pastorie, lichamelijk
gebroken, maar in geestelijk opzicht
vol vuur, vervuld van heilige vreugd*
dat hg ook op zijn beurt iets voor d
goede zaak van Christus had mogen
tijden. Met Paschco had hij een som
van vijfhonderd dollars bij elkaar ge
kregen, waarmede hij zijn nieuwe kerk
wilde beginnen ie bouwen cn ondanks
vele onderbrekingen cn belemmeringen
naderde het bock, dat hij aan 't schrijven
was, langzaam maar zeker zijn voltooi
ing. En toch gevoelde hij zich soms
ondanks zijn lust in de studie en llcl
bezit van die bronnen van kennis, wan
hopig overweldigd door een gevoel
n verschrikkelijke verlatenheid.
Er gingen dagen en dagen voorbij,
t niemand naar de pastorie kwam,
■intijds vroeg hij zich inisiioostig df,
it hij nu eigenlijk had aan zijne grootc
ontwikkeling. Wat had hij feitelijk aan
dc talen, de kennis, die hij z'cli eigen
had gemaakt. Er was letterlijk niemand,
die iets van dit alles afwist of crcenig
belang in steldeda gedachten zijner
parochianen concentreerden zich op
"ïrs dan de oogsten, de visch-
vangst en dc kleine alledaagsche ge
heimenissen. Doch dan schudde hij al
deze ni cl a ehoiiichc gedachten van zi
,fhij riep zich te binnen hoeveel
vhs, waarvoor hij dankbaar moest zi.
dat zijn parochie toch nog zoo kwaad
niet was, dat dc liefde en toegenegen-
li -id van zijn pnnn-hiancn v«r opwoog
moeilijkheden, die hij had tc
i. Zeker, hij had xijn zorgen
cn bekommernissen in zijn tegenwoor
dige» Werkkring, maar waar zou hij
lie niet vinden, en zuo zijn Heer hem
lie oplegde, was hel immers goed. En
ill' s wel beschouwd, was hij toch ecu
itrijderhij had zich vrijwillig het lot
verkozen, dat een soldaat is toebedeeld,
:n het paste hem dus alk-rmi
dienst met tegenzin te doen, noch "te
over het juk, dat hem
opgelegd
Het tweede Kerstfeest in de parochie
van St, Thomas beloofde voor Dr.
O'Connell een heerlijke plechtigheid te
worden. Vier weken van te voren al
was lig begonnnen met het koor te
oefenen en g heel klaar tc r
den dsg der viering van Christus' ge
boorte. Geen moeite w;i5 cr gespaard
om liet feest zoo plechtig cn luisterrijk
mogelijk te maken. De mannen zijner
parochie waren mijlen ver het binnen
land ingegaan om de mooiste rikken
wintergroen tc halen voor de versiering
van altaar en kribbe. De pastoor bracht
bijna den ganschen vooravond van
Kerstmis in de kerk door om de laatste
hand te leggen aan de- versieringen.
Eerst laat in den avond ging hij naar
huis om te rusten voor do Midder-
achtmis. Hij zat voor het vuur en
dacht met vreugdevolle verwachting
den volgenden dag, toen hij op
uit zijn gepeinzen werd opge
schrikt. Er kwam een dringende bood
schap of hij onmiddellijk naar een van
zijn verst gelegen statics wilde komen
een zijner parochianen was stervende.
Het was een verschrikkelijke teleur
stelling voor hem, het grootste deel
zijn parochianen op zulle ccn feest
f.octcn achterlaten, en ook de ge
dachte, dat alle toebereidselen tot het
feest nu voor niets waren geweest,
deed hem pijnlijk aan. Maar een pries
ter weet zijn persoonlijke gevoelens te
onderdrukken, wanneer een stervende
zijn hulp inroept. Dien nacht was het
weder tc winderig om over water naar
den zieke te gaan, cn dus ging de
priester in een slede met een hitje er
voor op weg door het ongebaande
land. De aarde was met een dikken
mantel van sneeuw bedekt. Alles lag
ouder de witte laag bedolven.
Na eenige uren gaans tc hebben af
gelegd, kwam dé priester op eert open
vlakte. Het kon de vlakte zijn, of ook
kon het ccn van de meren zijn, die
liet land in die richting in lange rij
doorsnijden. De gidsen verschilden van
opinie, dc oudste meende, dat men op
ccn meer was, de jongste zei, dat men
zich op een vlakte bevond. Het was
vrijwel onmogelijk te zeggen, wat er
onder d.it sneeuwtapijt was verborgen,
Dc priester nam geen deel aan het
geredekavel, hij was te afgemat cn te
verkleumd om de lippen te openen.
Maar terwijl de gidsen aan liet twisten
waren, hoorden ze opeens een hevig
gekraakhet ijs, want Itct was een
ijsvlakte zakte onder hen weg cn zij.
ploften in liet vreesclijk koude water.
Onder de eerste ijslaag was eerst water
:n tweede laag ijs, zoodat zc
niets anders hadden te verduren dan
het onaangename van ccn nat pak.
Zij zochten zoo spoedig mogelijk weer
itcn grond onder dc voeten tc krijgen
.sloegen de richting in, die, naar zij
meenden, de juiste was. Zc hadden,
rekenden zc uit, nog twintig mijlen af
tc leggen, en hoopten, als alles voor-
ipoedlg ging, dit in vijf uren tc doen.
Tegen den morgen ging de wind
liggen cn begonnen er kleine sneeuw
vlokken te vallen. Ze ltclcen elkander
vectbeteckcncnd aan, maar spraken geen
woord. Indien een sneeuwstorm lien in
die onherbergzame wildernis overviel,
stond hun ccn zekere dood té wachten.
uw bleef eerst een poosje
zachtjes vallen en dan dwarrelde ze in
grootcr vlokken neer, zoodat ze ten
laatste den kop vau het paard niet meer
konden zien. Het gelaat van den priester
was aschgrauw en hij slingerde hulpe
loos van den cencn kant van de slee naai
den anderen gelijk een beschonkene.
Jack, zeide dc oudste gids tot zijn
etgezcl, indien we niet spoedig ergens
onderdak vinden, zal de pastoor nog
onderweg sterven. Geef hem een
scheutje brandewijn.
zochten hem een mondvol of
een slokjvnn den drank tc
naar liet haatte niets. Indien
God hem op wilde roepen, zcide hij,
was hij niet bang om tc sterven, maar
hij wilde naar zijn Schepper gaan, na
zijn offer geheel te hebben gebracht.
Om hem uit zijn steeds toenemende
verdooving op te wekken nam dc oudste
der twee mannen Item bij den arm en
liep met hem achter de slede, terwijl
de jongste het paard stuurde. Maar hij
kon zich niet staande houden en bij
eiken stap dreigde hij ineen te zakken.
Dan trokken de brave lieden, zichzelf
geheel vergetend, hun jissen uit en na
hem er met roerende tccdethcid mede
tc hebben toegedekt, legden ze hem
de slee en terwijl hij daar slap
cu bewusteloos ncderlag, trachtten ze
wal brandewijn tusschcu zijn stijf opeen-
geperste lippen te laten vloeien.
Laat in den namiddag, toen dc gidsen
zelf bijna geheel waren uitgeput, meen
den ze door dc steeds dikker wordende
duisternis lichtjes te zien glimmen en
verre, vage kreten te hooren, die van
den rechterkant schenen tc komen. Het
was een groep mannen van het kleine
