Katholiek Nieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken.
DE
Kantoor: Langegracht 13, Amersfoort - Tel. No. 314.
Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag. Prijs per drie maanden
zestig cent; voor huilen Amersfoort verhoogd met vijf cent voor
incassokosten. Afzonderlijke nummers vijf cent per exemplaar.
Abonnementen kunnen elke week ingaan, doch opzegging van
abonnement moet geschieden vóór den aanvang van een nieuw
kwartaal.
Dinsdag 20'Maart 1917. No. 100. Dertigste Jaargang.
Advertentiën: Prijs per regel 12'/ct., met bewijsnummer. Voor incasso
wordt vijf ce/ïit per maand-nota in rekening gebracht. Billijke
tarieven bij geregeld adverteeren. AdvertentiCn moeten Dinsdag-of
Vrijdagmorgen vóór elf uur ten Kantore van De Eembode worden
bezorgd. - Mededeelingen, ingezonden stukkeiN* en advertentiën te zenden
aan de Direbtie van De Eembode, Langegracht 13, Amersfoort.
Over ill SI. Iniskeik li imtislw!
sprak <ie Wclcciw. lieer C. van Dijk
in het tweede gedeelte van zijn laatst
gehouden lessing voor „Geloof en We
tenschap".
De eerste St. Joriskcrk was in Ro-
mnanschcil stijl opgfrlipkken cn ver
brandde bijna gehee"' in 1340. Men
herbouwde haar en behield wat na den
brand was overgebleven de toren en
een deel van 't middenschip. Hel mid
denschip werd naar het Westen met
twee traveeën verlengd en naar het
Oosten aangesloten aan een nieuw ge
bouwd deel (driebeukigo hallen kerk),
dat omstreeks 1374 voltooid was.
Meermalen schijnt het werk tenge
volge van mociclijke omstandigheden
(vijandelijke rooftochten van Maarti
van Rasstim enz.) onderbroken te zijn
geweest.
In 1442 begon men den bouw
liet Zuidelijk en daarna van liet Noor
delijk zijschip geheel naar itcl W<
door te trekken, zoodat de oude t
geheel werd ingesloten, een werk dat
eerst werd voltooid circa 1550.
De tegenwoordige kostersw,
diende tot sacristie en de la ;cr
bouwtjes aan de West- en Noordzijde
zijn de voormalige librije. De ..Zever
huizen" zijn van tateren datum cn wo:
den in 1609 genoemd. De Kerk slon
in den beginne geheel vrij en had dri
ingangen, waarvan er eénc in d<- Wind-
steeg is dichtgemetseld. De schildering
uit de !6c eeuw op de Iniitcnm uraan
de Langcstraat te zien, stelt de Kruis
draging voor en Christus als Man van
Het priesterkoor heelt kruisgewelven,
die in versierde sltlitslccncn zijn vcrec-
nigd. Het is met een kunstig gebeeld
houwd znndsteenen oksaal, van laai-
Gothischen stijl van 't schip gescheiden.
Later heelt men het middendeel w<
gehakt voor plaatsing van het org
In de Kerk bevonden zich eertijds iw
orgels, aan Noord- cn Zuidzijde
plaatst. Ongeveer vijftig altaren waren
rondom hei oksaal, langs muren cn
pilaren opgerichtprachtige koperen
kronen hingen in liet middenschip der
kerk.
Stellen wij ons nu eens de St. Joris-
kerk voor in de glorie van haar middel
ceuwschcn luister. Terwijl de klokken
hare blijde hymnen uitzingen en ter
Kerke roepen onze voorvaderen in het
geloof, die in dichte drommen de groote
ruimte gaan vullen, toovert In t zonne
licht door de kunstvol geschilderde
Kerk.
De orgeltonen ruischcn in wonder
schoons melodieën langs du tempel
wanden cn in kostbare gewaden ge
huld, komt een rij van koorknapen cn
prlcstcren om den plcchligen dienst te
celclSrcereii.
Helaas I de beeldstormerij heelt de
nstig gebeeldhouwde choorbanken
stuk gehakt, de altaren weggebroken,
beelden verbrijzeld, dc schilderijen
eggevaagd, het beroemde oksaal
grootendcels vernield; wandalisme in
liet geloof, kweekt wandalisme op elk
terrein.
I)e Papen-hofstede was de woonpli
der Kapittelhcercn daar woonden tn
dc kerk zij. die aan den tempel-
ziclcndiciisl waren verbonden, in la 20
werd dc Pnpeuhofstcde een prooi
vlammen, docli weder opgebouwd,
In en rondom de Kerk begroef i
de doodën.
In 1D23 kreeg liet Amersfoortscln:
Kapittel nsylrcchl, d.w.z. een vrije
plaats 30 schreden in 't rond; daarop
mocht niemand gevangen genomen i
vervolgd worden.
Vernielden wij nog. dat na dc w<
tenswanrdige verhandeling ecnige gr:
vuren van de St. 'oris werden getoon
en wij bovendien in dc gclegcnhci
werden gesteld om het oksaal naar
teekening van Wilhelm Mengelberg i
bewonderen, dan zul het overbodig zijn
te zeggen dat de leden van G. cn W.
weer cene intcrci.-.ante avond hebben
meegemaakt, waarvan de waarnemende
voorzitter dan ook in zijn dankwoord
gewaagde.
Na ecnige vragen die nog gesteld
en beantwoord werden, kwam liet einde
der llmk bezette vergadering met den
Christelijker! groet.
doorbraak te laten aankomen, trekken
de Duitschcrs „elastisch" terug, waar
het hun tc benauwd wordt. En zoo
blijft de g voor dc Engclschen lang
i moeilijk.
Op dc llanken moest dc beslissing
beginnen en omdat ze daar nooit
begin kon komen, is nu reeds
langer dan twee cn ecu half jaar de
ilissing achterwege gebii
zeiden voor. De grondbc-
ginseiln van den nieuwen Ru»si»chcri
.taat/ademen den idealistische» geest
falie revolutie-programma's, maar
geschiedenis heeft geleerd, dat er
praktijk cn bij de toepassing niet
pleegt over te blijven van idealen.
fWant men vergete niet dat de aan
hangers van het oude regime geenszins
I zijn vernietigd. Men heeft
De vraag blijft of dc Engelschcnf Weg geruimd maar hun invloed
nu door ontzaglijke kracht in staal zijrlis nog groot, vooral op het platteland.
uitkomsten tc geven, wclk<|j Ook zijn de leiders in St. Petersburg
glas
clschc
hunne oogen. Dc ultart
gewijd licht, onder dc bescherming der
heiligen ter wier eere zij werden opge
richt en die nu op de muren in keur
van fresco's zijn vereeuwigd.
Het triomfkruis, in het Onsten, hoog
boven de mcnschcn. die daar neer
knielend bidden in dc kerk, en anderen
rustend onder de hardsteen-r, vloerbe
dekking den slaap des vaders, te mid
den van de heiligen beeltenissen in dc
schoonste scheppingen van steen cn
kleuren dc gemeenschap d-.-r heiligen,
Dc strijdende, lijdende en zegepralende
FEUILLETON.
Van Heiden tot Christen
TDanhis vloog naar zijn zuster....
i Thelitis volgde, en wikkelde li »-m
voorzichtig ill een wollen mantel. AH i
het aangezicht bleef onbedekt, wa.»..p
een glimlach speelde tusschcn dankb in
tranen. Dan nam hij als ccnc moeder
het meisje in zijn armen.
„En nu voorwaart-!" zcidc Paulut).
Thellus begaf zich haastig naar dc
deur, terwijl l'nuliis, Chain.:- en l. ui
ginus volgden. In de gang beval Paulas,
dat Clinerias niet ecnige gewapende
lieden vóór Thellus. Liingiuu» met de
anderen achter Item moesten aankomen,
om zoo de kostbaren schat voor iedere»
aanval tc beveiligen. Zij waren weldra
het huis uitonderweg verhaalde TluT
lus aan Agatha, hoe een slavin bij hel
zien van dc brandende poort hen in
het huis had binnengelaten cn hoe zij
met moeite dc vlammen hadden ge
doofd.
Zoo bereikten zij den uitgang van
den tuin. Hun gevolg wa» voortdurend
versterkt door de mannen, die zich in
het struikgewas verborgen hadden.
„Waar gaan wij heen vroeg Agatha.
„Naar uwe moeder,"'fluisterde I bel
lus.
Hel meisje sloot de oogen en sliep
Uit het Buitenland.
Van den Oorlog.
De Engclschen zijn na hevigen strijd
liet belangiijke plaatsje Bapaumc bin-
nengcrakt.
Dc aanwijzing ,.na hevigon strijd"
zegt dat de Duitsciters nootiv dit stadje
aan hun tegenstanders hebben gelaten
en wettigt het vermoeden dal dc strijd
voor Bapaumc's val er geen geweest
is van opdringende Engclschen tegen
Duilschc aclttetliocdc-al'dceliiigcii.
do li i. komvntting, indien ze mogelijk*
gegeven zou
hebben.
Tusschcn Roye en Noyon gaan dc
Pratischen volgens hun legerbericht
voort vorderingen tc maken. Over een
breed front hebben zij de Duit
schcrs teruggedrongen en een honderd
tal gevangenen gemaakt.
Op verscheidene andere punten van
het westelijk front blijft de actie toe-
Een Zeppelin die op liet punt stond
Parijs binnen tc vliegen wcr-l op 3500
M. hoogte door het vuur der Pranscht
afweerkanonnen getroffen. Zij vie! brail
dendc iit de tuinen der stad. Noch di
val van het schip, noch dc ontploffing
der bommen hebben schade aangericht;
de gansche bemanning is verkoold.
Pransche vliegers hebben talrijk)
luchtgevechten aangegaan, waarin 1
Duilschc vliegtuigen verslagen zijn.
In Amerika dreigde een spoorweg
staking cn zoo werd dc oorlogskans
weer minder.
Een oorlog beginnen, terwijl het
gansche verkeer in de Unie stilstaat,
is zoo goed als onmogelijk ci:
Amerikaanschc spoorwegarbeiders
inen aldus als welkome bondgeno
voor Duitschland en de zijnen, lutus-
schcn deed de president alle mogelijl
moeite om de staking af te wendi
en volgens de laatste berichten is hij
daarin geslaagd-
De Duitschei» vernielden weer il
Amcrikiiansclie schepen.
Uit Rusland.
indcr
Dc
van vrijwilligheid uiig-
opdringende Bnltei
gezet worden, waar
tocht volgen zal.
Men mag aanm
seller,
wellicht tc staan komt, het-mm:
heeft weten te kiezen.
Maar hoezeer uit de gebcu
blijkt dat de Duitschcrs geen v
bieden aan de krachten t
hen, dat wettigt nog geen
veronderstelling dal het
n zeker
serde Duitse!
de
kwaï
Duits
waaronder ook
standige militni
2o. vrijheid
vrijheid van ver
vrijheid tot stal
i. palingen
iitiom.al gel
4 o. alge,
eer ze hOOtcn wat de
n" -c. als'licnst-vonnis:
gewelddaden van
hel nog lang niet in alles
lot van de gematigde groep
bedenkelijke wijze overeenstemming
kunnen vertoonen met dat der Giron
dijnen, die eveneens vol idealen waren
en te laat moesten inzien, dat zij furiën
hnddcri ontketend, die zij niet vcrmoch-
opnicuw aan banden tc leggen.
Rusland van 1917 vertoont in vele
opzichten overeenkomst iiiethet f rankrijk
Lodcwijk XVI, en vooral in dit
opzicht: het verdrukte onontwik
kelde volk lijdt honger en verwacht van
de omwenteling plotseling volslagen
verbetering van zijn lot. Maar het Ru-
land van 1917 voert oorlog, een om
standiglicid, die de mogelijkheden bij
deze revolutie nog belangrijk
meerdert.
Veel is nog duister in Rusland,
uit de bijzonderheden welke bekend zijn,
is duidelijk, dal de partij aan het roer
is, die krachtige voortzetting van den
oorlog verlangt.
Zonder twijfel heeft de voorzitter der
Docma krachtige leiding gegeven aan
de agitatie en zeker is ook, dat Engel-
sclie invloed werkzaam is geweest bij
deze omwenteling.
Rusland heeft op dit oogenblik geen
Tsaar; het „Uitvoerend Bewind" bezit
voorloopig, totdat de troon weer is
bezet, de hoogste macht in liet onme
telijke Russische rijk I Nicolaas i- afge
treden zijn zoon is geen „Tsarewitsj"
meer en grootvorst Michael die men
riep, acht den lijd nog niet gekomen.
De proclamatie, door den broeder
een merkwaardig stuk, Hij nam, om het
welzijn van zijn land te bevorderen, het
besluit dc hoogste macht te aanvaarden
..slechts als dit de wil zal zijn van ons
volk". Een voorzichtig en wijs besluit,
brts verzoekt Michael liet volk tc
;ehoorz
jeering.
lorlo
vpigc
Binnenlanüsehe Berichten.
Holland in last.
Dc r
ninister van Landbouw brengt
ter kemus, dal dc lengte van de wegen
in Nederland meer dan 30.000 K.M.
bedraagt cn dat vele dezer wegenzeer
brcede bermen of zijkanten hebben,
welke slechts voor een klein deel noodig
zijn voor het publiek verkeer. Op
wegbermen zouden du» met mee. a
lei voedingsgewasten kunne, w.i
veibouwd. In verband hiernn it wn
jelijk i
nteiicn c
r zake i:
loodigi
te bevc
bermen aan de productie van voedings
middelen dienstbaar worden gemaakt.
Zeker zal door velen in den lande
met genoegen vernomen zijn, dat van
Rotterdam en Amsterdam uit, schepen
zijn gaan varen om het voor ons land
bcnoodigde broodgraan uil Amerika te
halen. De uitgevaren schepen moeten
gaan naar de haven Halifax, en ofschoon
zij niets in hebben 't zijn schepen in
ballast moeten zij door Engclsche
ibtenaren worden onderzocht en kun-
n eerst daarna doorvaren naar de
haven waar zij graan moeten laden.
Hebben zij dan tarwe, zoo broodnoodig,
-.•oor de voeding voor het Nederland-
'Che volk ingenomen, dan moeten ze
veer naar Halifax terugvaren om op-
lieuw te worden onderzocht en krijgen
dan misschien toestemming om naar
Nederland door te varen.
De groote vragen zijn nu; Hoelang
zullen de onderzoekingen tc Halifax
duren en zal Engeland toestemming
aan de met graan geladen sche
lt naar Nederland door te varen?
Deze laatste vraag klemt te meer om
dat op het oogenblik reeds cenige weken
een O-tal booten met tarwe voor Neder
land bestemd te Halifax worden vast
gehouden en tot nu toe nog absoluut
nbekend is, wanneer deze mogen door-
raren Natuurlijk blijft dan nog het
gevaar op zee bestaan cn ook hiermede
moet de regcering voortdurend rekening
houden. Het is dan ook niet aan twijfel
hderhevig of er wordt ernstig over-
ogen om het broodrantsoen te ver
minderen.
Er werd gemeld, dal door Enge
land toestemming was gegeven aan de
daar tot mi toe vastgehouden schepen
met kunstmest en veevoeder 'om te
vertrekken. Nu deze toestemming is
verkregen moet nog met Duitschland
worden overlegd, hoe de veilige door
vaart van Engeland naar Nederland kan
plaats hebben en daarvoor is noodig
dat alle hierbij in aanmerking komende
duikbooten worden gewaarschuwd. Om
een absolute veiligheid te krijgen is
ongeveer O weken noodig en het vrij
laten van de schepen krijgt dus eerst
boteekenis als een deel van het vee
voeder niet meer noodig is, omdat de
koeien dc weide in gaan. In hoeverre
de aan te voeren meststoffen dan nog
van bctcekenis kunnen zijn, is niet ge
makkelijk aan te geven. Ken van de
Engclsche bepe rkende bepalingen is nl.
deze, dat de chilisalpcter niet gebruikt
mag worden voor de bemesting van
suikerbieten, zoolang niet vaststaat, welk
deel van de uit die bieten te ntaken
suiker naar Engeland zal worden uit
gevoerd.
Het vasthouden van deze schepen,
die m Engeland kwamen om hun pa
pieren tc toonen cn die mochten aan
nemen dat ze daarna weder konden
verdekken, zal ongetwijfeld zijn invloed
op den komenden oogst uitoefenen.
Dc schepen met voeder voor mensch
en dier, die in Engeland liggen, loopen
dei- groot gevaar hun lading dusdanig zien
te veranderen, dat deze, om verdere
schade te voorkomen, moei worden
opende Clinerias den
afgemeten soldatentre
gehoord buiten op straat, l'.uil
stelde lievig. Cltacrias sloot lui
poort.
„De stiaat is vol Praetorian.
„Dan naar den anderen k:
en tuin I riep Thelitis.
Daar aangekomen, zagen zij
Er is nog ten andei. „itgu
en K^.lll.jiiscltcn I. u.-vi! Da
heet
fitte
/.ij gingen haastig. m.ar no;
ij dien konden bereiken, «ui
oblaten in den tuin, en liadd
dan afgesloten, In hun angst tr
ij zich m "vu dicht struikgewas ie i
lergen.muar ach, van alle kanten kon
oortsen aanwalmen; de vijand In
„EheuEhcu I riep Paulus. ons laatst)
nr is geslagen Mannen, zult gij lie
iischuldig kind verdedigen?"
i den dood I" antwooiildcn zij
„Wie
nep c.
uabijlli
Paulus kwam naur voren„Goed
volk I" antwoordde hij.
„Mij dunkl ik herken die stem zijl
gij Paulus, de nieuwe Urijgstribuun
„Ja, zcidc hij, cn wie zijt gij?"
om uwé jonge *u»tc
op te spoten."
„Wat wilt'gij van
„Ik heb bevelen
v. Caesar Angus-
iu» haar in mvc haodc
Dc verbazing van
Paulus en zijne
gezellen laat zich b<
grijpen.
„Zij is reed* in ni
nc handen reide
Paulus.
Dc man kwam n
er, omringd door
zijne soldaten; men
minder gesproken i
F'
ciijk zijn i
lui o
tide
uder
I'm
„Jonge tribuun, ik heb in
dracht te vervalen. D:zc zegelring moet
U worden teiuggegcvcn. Gij schijnt in
de gunst te staan van een zeer hoog
geplaatst persoon."
in veel nand.iclit te schenken
i-mua' woorden onder een een-
„dank U," nam hij den ring.
verwijderde ticli de menigte
t tcgcnovcrgedelde richting dc
verschillen-
ingen tl
Ie zijne
Aglai:
hare dochter
tijd
die ia Ollbesch
:il afloop tegemoet
de armen drukte.
Er brak voor onze reiziger v
in vrede aan, bovendien vvnr<
•;t bezit van onmetelijke rijkdommen,
'ant wij weten, dat Augustus hem
:t il.indg.tcd van Posilippo eti van
Vcd US I'olito ten geschenke hadgege-
l>c ccnc verrassing volgde de andere.
Ecnige familieleden van Tiberius cn
F crmanicus waren in het bezit van het
landgoed aan dc Lirin, c.i nu zond Ti-
beiius, na aller goedkeuring, aan Pnu-
lus het bericht, dat hij bereid was hel
erfdeel zijner voorvaderen nel do
Je bezittingen out tc ruilen. Dc waarde
toch stond ongeveer gelijk. Het aanbod
Claudius, vvien Paul us het leven ge
red had, was in dien lusschcntijd ge
huwd niet dc bevallige Benignn, cn dc
nieuwe eigenaars van het naburig land
goed haalden gemakkelijk hel jeugdig
echtpaar over, ont bij hen te konten
wonen.'Beiden werden met 't toezicht
der slaven bel ist, bovendien kon Clau
dius. zoo Paulvis dit vvenschtc, als zijn
geheimschrijver optreden.
Philip, dc oude vrijgelatene, was op
hun landgoed werkzaam. Melana, de
slavin, kreeg hare vijheid, maar bleef,
naar eigen verkiezing, met de zorg over
vrouwe Aglais belast. Paulus drong cr
bij Thellus op aan, dat hij liet leger
wel zou zeggen en zich vestigen
ven kleine hoeve, die hem ten "ge
schenke zou gegeven worden.
„Maar, zcidc Thellus, gij hebt zelf
het leger nog niet verlaten, zou ik het
dan doen Bovendien heeft Gcrinanicus
gezworen nimmer tc rusten, voordat
de beenderen van Varus en zijne legi
oenen zijn teruggevonden cn plechtig
ter aarde besteld, Bij die begrafenis
moeten wij aanwezig zijn."
„Maar als wij behouden terugkomen,
dan moet gij op die hoeve uw intrek
nemen, en aan het ontbijt visch eten
van uw eigen vangst." X.oo werd be
paald. Gedurende het tijdvak van vrede
dat volgde kwamen velen een bezoek
brengen op het landgoed aan dc Liris.
Dionysius had men overreed zijn wo
ning in Roine te verlaten en gebruik
te maken van dc hem aavigebodeit
gastvrijheid, zoolang hij in Italic zou
vertoeven hij was besloten naar Athene
terug te lrccren. Ecu ander persoon, die
hen gedurende de verademing lusschen
dc Gcrinaanschc oorlogen dikwerf be-
bezoclit, was Vellejus Patcrculus.
Schitterende plannen, die ten gunste
van Paulus door Aglais cn Agatha
werden gevormd, wees hij wel niet met
verachting, maar toch met groote on
verschilligheid van dc hand.
Wordt voortgezet.
