atholiek Nieuws-
en Advertentieblad
Omstreken.
voor Amersfoort en
N.V. Centrale Crediet- en Landbouwbank
DE
ntoor: Langegracht 28, Amersfoort
Telefoon No. 314.
erschljnt Dinsdag* en Vrijdagmiddag. Prijs per drie maanden zestig
tvoor buiten Amersfoort verhoogd met v ij f cent voor incassokosten,
ouderlijke nummers vijf cent per exemplaar. - Abonnementen kunnen elke
k ingaan, doch opzegging van abonnement moet geschieden vóór den aan-
van een nieuw kwartaal.
Vrijdag 7 Sept. 1917. No. 46. 3 lste Jaargang.
AdvertentiënPrijs per regel 127» ct., met bewijsnummer. Voor incass» wordt
vijf cent per maand-nota in rekening gebracht. Billijke tarieven bij geregeld adverteeren.
Advertentiën moeten Dinsdag- of Vrijdagmorgen vóór elf uur ten kantore van De Eembode
worden bezorgd. Mededeeliogen, ingezonden stukken en advertentiën te zenden aan de
Directie van De Eembode, Langegracht 28, Amersfoort.
J. B. SCHEUER
AMERSFOORT,
ngegracht 32 - Telefoon 254.
Administratie* en
Effectenkantoor.
Aankoop en verkoop van
[Effecten, Verzilveren van
,Couponi. Sluiten van pro-
'longatle.
itoor geopend van 9—3 uur.
scheepsruimte en alle Engelsche re-
geeringsbluf ten spijt, kan het niet uit
blijven of de gevolgen van een tekort
schepen zullen zich bij munitie
voorziening en levensmiddelenaanvoer
drukkend doen gevoelen.
Over den vrede hoort men weinig.
De socialisten tobben nog altijd voor
hun vredes-vergadering te Stockholm.
Moge inmiddels 's Pausen vredes
boodschap in de kabinetten der Staats
hoofden worden overwogen en tot een
stilstand in 't gruwelijk oorlogsbedrijf
Uit het Buitenland.
'Van den Oorlog.
tuchteloosheid ontreddert de Rus-
weermacht en zoo kwam het,
groote havenstad Riga met het
ggende gebied geheel in Duitsche
en de stellingen in den omtrek
zwaar versterkt en meermalen
n vroeger de Duitschers in hun
ondervinden, dat het inbezit-
vau dit belangrijke centrum
offers vergde.
zijn de Duitschers er baas.
vanuit zee werden de Rus-
Rookt en .ras gedwongen tot een
aftocht. Groote voorraden
inoodigdhedcn enz. werden door
rwinnaars in bezit genomen,
felle vervolging dwingt nu den
steeds verder vluchten. Bran-
dorpen en totaal verwoeste
deen wijzen den weg, waarlangs
ische horden zijn getrokken,
litschland groote jubel over dit
ago krijgsbedrijf. Dc toestand
t er weer door, wijl de nu
wordende landstreken immer
let hongerspook is dus weer wat
iggedrcven.
Rusland verwacht men een Duit-
opmarsch naar Petrograd, de
Binnenlandsche Berichten.
OM DEN VREDE.
,,De Notenkraker" 'troode Zon
dagsblad van „Het Volk" vond men
teekening van Hahn met onder
schrift. Men ziet er een wsrkman, de
plaats waar hij zich bevindt heet Stock
holm, die met de hand aan den mond
'er bet barre oorlogsveld zijn geroep
n vrede doet hooren.
En heel in de verte in het donker
'rschiet, zien we een lichtvlek, waarin
de omtrekken van het Vaticaan, en waar
boven „Rome" te lezen staat.
Onder deze teekening staat„Hoort I
HoortDe Echo 1"
De bedoeling is hier duidelijk genoeg
zal door de lezers wel begrepen en
natuurlijk voor waarheid aangenomen
worden.
Men kon zulks dan ook wel ver
wachten, nadat „Het Volk" geschreven
had, dat al wat Z. li. de Paus thans
voorstelt, reeds vroeger door de Inter
nationale Sociaal Democratie als voor
waarde tot de totstandkoming van den
Vrede was gesteld.
'l Is mogelijk, dat met die plaat so
cialistische propaganda zal worden ge
maakt en daarom is het goed de scheef
ssischc hoofdstad. De afstand is wel
urn, maar men meent, dat de voort-
ende Pruis het wel aan durft.
Steeds ongeregelder worden de toe-
nden in het land van den Czaar. Er
•rscht in vele distiicten volslagen
Jceringloosheid. Plunderende soldaten-
nden loopen het land af en brand-
latten de plattelanders. Niets is ei
:er veilig. De voorloopigc regecring
den toestand niet meester. Het gczaB
tbreekt en voor de vechtende bond
en is Rusland een blok aan
been. <i
In Vlaanderen pogen de Engelschen
mr de Duitsciters weer fel aan ts
ikken, den Rus wat lucht te geven,
aar veel baten kan 't niet.
De li.dianca hebben ten ki>»t«
roomen blocds weer een paar berg
immcn op dm lijdensweg nas
cgeerdc Triest bezet.
Maar nergens is er ook man
icliijn van kans op overwinning.
De duikhooten der Duitsch-rs
ioiI met het vernielen j-an 's vijand:
5e. Dat reeds nu al vaststaat, dat
op het vredesvoorstel van Z. H. den
Paus een officieel antwoord door de
oorlogvoerende regeeringen zal worden
gezonden, dat, moge het misschien niet
direct leiden tot een onmiddelijken
vrede, voor het ideaal zelf zeker een
groote stap in de goede richting is.
Wij zullen de vredespogingen der
.Internationale" met belangstelling vol-
jen en staan tegenover elke dezer po
gingen natuurlijk sympathiek om ech
ter 's Pausen Vredesvoorstel als de
echo van Stockholm's pogen voor te
stellen, is wel wat al te bar om het
zonder eenige weerlegging te laten
Vredesmeeting te Gravenhage.
De Vredesmecting die Dinsdag 11
September te 's Gravenhage in den
Dierentuin wordt gehouden, zal precies
half elf geopend worden. Dedeel-
icrs worden daarom dringend ver
zocht, tijdig aanwezig te zijn.
De meeting zal worden opgeluisterd
door eenige toepasselijke zangnummers,
uitgevoerd door het Dameskoor „Kunst
Godsdienst."
Wijl het getal aanvragen om kaar-
n a 50 cent reeds zeer groot is, be
staat de mogelijkheid, dat aan de zaal
geen kaarten meer verkrijgbaar zijn.
Het is dus in elk geval voorzichtiger,
deze kaarten vooraf te bestellen bij
het Centraal Bureau v. d. K. S. A.
,R. K. Smodenpatroontbond.
Te Utrecht is opgericht de R. K.
Smedenpatroonsbond, ingedceldin plaat
selijke en gewestelijke afdeelingen. De
vereeniging stelt zich o.a. teu doel,
door onderlinge samenwerking de ze
delijke en stoffelijke belangen der leden
te behartigen, overeenkomstig de be
ginselen van den R. K. Godsdienst
goede plaats le zetten.
Men wetc dan
lc. Dat niet door de Sociaal-Demo
ïtie het eerste geluid om den vredi
gehoord (.laar waren de hecren toei
nog te strijdlustig voor), maar door het
Vaticaan, waar men op hel allerlaatste
oogenblik zelf den vrede nog poogde
bewaren.
Van echo kan dus geen sprake zijn
men moet de rollen onikoeren).
2e Dat voor de verzachting der
ellende en tot steun aan de ongeluk
kige oorlogs slachtoffers wél het Vati
caan en niet dc Sociaal Democratie
zich richtte tot regeerders in de oorlog
voerende landen.
3e. Dat de z.g. Socialistische V red.s-
conferentie feitelijk nog te Stockholm
moet gehouden worden en het vrij wel
zeker is, dat zij niet internationaal zal
it voor een ecnigszins gunstig
resultaat noodzakelijk is.
4e. Dat deze conferentie of
,vredes"-confercntic niet officieel door
de autoriteiten is erkend en slechts
wordt beschouwd als een beweging van
een gedeelte (zeker niet het grootste)
van hel volk in elk land, dal hare ver
tegenwoordigers kon zenden.
Rooda herrie op til.
De socialisten besloten tot str;
demonstraties op 23 Sept. a.s.
Ondanks de booze ervaringen
Amsterdam, waar betooging leidde tot
ongeregeldheden en ongeregeldheden
tot plunderen door het grauw, willen
de socialistische leiders arbeiders de
straat op brengen.
Politieke oorlogswinst 11
Te Aeien
werd het Landbuishcudkundig Congres
gehouden. Minister Posthuma was daar
't woord. Hij herinnerde
nog altijd leven in e«
crnsligen tijd, vat wel eens vergeten
schijnt te wordec. De factoren, die dezen
tijd zoo ernstig maken, zijn
schiilenden aard.
Vooreerst de „internationale moeilijk
heden". Van onze eertijds zoo hoog
geroemde Hollandsche vrijheid
nig meer over.
Dan komen de „binnenlandsche moei
lijkheden". Drie jaar is ons leger nu
al gemobiliseerd en dat geeft allerlei
moeilijkheden met den landbouw en de
industrie. Verder hebben wij de „moei
lijkheden voor de groote vereenigingen"
Het vierde gebod
'•itog
„Mijnheer ^rt,i[on", begon hij dezen
hand toce|{cnji „ontvang mijn
oprechten dan. jal gC ÏOo bereid
willig gehoor hi, gegeven aan mijne
uitnoodiging".
„Ik acht het eei„cju|t u van dienst
le kunnen zijn".
„Neem echter phts en antwoord
mij eens oprecht wat van je
komst der twee vorstei.joid'
„Wat ik daarvan dei. herhaalde
de ridder „wel, geheel '..t |,0f weet
reeds, dat Adolf niet van icr zaj ver
trekken, alvorens hij het byel heelt
geteekend om den ouden
vrijheid te stellen".
Commines schudde het hoofd.
„Zeg mij eens, welk voordeciziei
er in, dat onze hertog in deze a ak
als middelaar optreedt
„Maar ik geloof, dat onze vorst V
onbaatzuchtig is, om voordeel tc wil
len najagen, daar waar hij slechts ge
dreven wordt door eer en plicht I" riep
de heer d'ArtUlon.
„Gij begrijpt ntij niet. of wilt mij
ct begrijpen", antwoordde De Com
mines. „Verre van mij, dat ik de edele
bedoelingen van onzen heer hertog
misken, doch het zal u evenmin onbe
kend zijn, welke grootsche plannen
Karei herfl gevormd. Hij droomt van
:cn Bourgondisch koninkrijk en van
Ut toekomstig koninkrijk zou Gelder-
besturen niet altijd in staat zijn de
leden te bevredigen in dezen tijd.
Al die moeilijkheden geven allerlei
aanleiding tot meeningsverschil tusschen
de regeering en den landbouw, o. a.
de broodvoeding op bet platte
land, over de veevoeding en over de
prezen, die voor de landbouwproducten
door de regeering worden betaald.
de regeering zit de zaak anders
dan bij de boeren.
Wat nu de broodvoeding betreft, aan
:t verlangen der landbouwers, om
graan te mogen behouden voor het
bakken .van brood, kon niet worden
voldaan, omdat bet onbillijk zou zijn,
den een beter brood te laten eten dan
den anderde rechtvaardigheid eischt,
nu er een tekort aan broodkoren
allen brood eten van dezelfde samen
stelling.
Dat men vreemd opkeek, toen men
het veevoeder meer moest betalen,
dan de regeering betaalde voor het van
de boeren opgevorderde graan, is wel
te begrijpen, doch men moet in 'toog
houden, dat de regeering dit voer veel
duurder in 't buitenland moest aan-
koopen.
Wat nu de prijszetting betreft van de
ipgevorderde granen, men noemt die
e laag. Maar door wie zijn die prijzen
bepaald 1 Door de productenvereeni-
gingen, en die bestaan uitsluitend uit
practiscbe landbouwers. De vaklui zelf
hebben dus de prijzen vastgesteld, en de
minister heeft daaraan Datuurljjlc zijn
goedkeuring gehecht.
Dc regeering maakt bij het nemen
tn haar maatregelen altijd gebruik van
de adviezen van den landbouw, omdat
niemand anders den landbouw kent dan
de landbouwers zelf.
niet tevreden met de afge
sloten contracten, men bedenke, dat
nog nooit een contract is afgesloten,
'dre'iAnrfsiw'-tnrcf oar -»
landbouwers om hun medewerking te
blijven vcrleenen. Hoe meer men steunt,
des te gemakkelijker wordt het besturen
voor onze regeering, wat weer ten goede
komt aan ons volk. Ook voor de boeren
zelf is het goed, dat zij hun medewer
king voortzetten.
Iedere regeering moet maatregelen
nemen, en hoe beter die worden
gevoerd, des te minder nieuwe maat
regelen komen
Ten slotte wekte de minister dc land
bouwers op voort te gaan met 1
plicht te doen tegenover het land
dat niet ten halve, i
harte.
n ganscher
Gemengde Berichten.
Oorlogsberichten.
Duitsche vliegtuigen wierpen bom
men in Z.W. Engeland en op Londen.
Een paar dozijn vrouwen en kinderen
als slachtoffers.
In de Middellandschc Zee zijn v
65.000 ton scheepsruimte vernield.
Het min. van Buitcnlandsche Zaken
Washington verklaait, dat Amerika
AMERSFOORT, SOEST,
Langegracht 8, Tel. Int. 363. Van Weedestr. 206, Tel. Int. 6.
Telegramadres „Credo".
VirskeUin cndiitin in Handel. Lindbisw m Indsstri:.
Dipitili's Ml ipicillg condities nor Viiiniiiig.
Safe Deposit.
Hoewel in Amerika de uitputting
niet zulk een omvang heeft ge
en als in Europa, zou toch ook de
beurs aldaar het tot stand komen van
den vrede met vreugde begroeten. Alles
gaat daar in 't groot, zoodat na vier
maanden oorlog Amerika reeds even
veel voor oorlogsdoeleinden had uit
gegeven als Engeland na een geheel
De oorlogskosten komen de Nieuwe
Wereld op ruim 25 millioen dollar per
dag te staan.
Bij de familie te Gastel is bericht
igekomen, dat pater Bergmans S. J.
Kortrijk (België) gedood is door een
inslaande bom in zijn studeercel. Pater
Bergmans was 56 jaar.
De machinist Schoenmaker bevond
zich op de locomotief om zijn rem na
te kijken, toen hij bij den Haag van
de locomotief viel en met zijn hoofd
tegen een ijzeren leuning werd geslin
gerd. Zwaar gewond, werd hij opgeno-
1. Zijn toestand is zorgwekkend.
Op het traject Den HaagDelft
is een heer terwijl hij in de zijgang
een wagon stond, z'n porteraon-
inhoudende f 20, gerold.
Te Delft zijn 5 werklieden gear
resteerd wegens diefstal van steenko
len, ten nadeele der gasfabriek. Een
schuit was noodig, om de gestolen
steenkolen te v
1 October a.s. zullen de spoorweg-
gebracht worden op het peil
vóór de laatste verhooging. Der
halve zullen de oude tarieven worden
vermeerderd met een toeslag vau so v
verzocht 14 ounoer iana met kool
bebouwen. Ondanks weigerend a
woord plantte hij toch kool. Hij had
zich deswege voor den rechter te ver
antwoorden en hoorde f6000 boete
tegen zich vorderen.
Een 72-jarige boerenarbeider
Halsteren, wien, omdat hij veel n
bruik van sterken drank maakte, den
dienst vas opgezegd, heeft bij nacht
uit wraak de boerderij in brand gesto
ken. De bewoners konden zich slechts
redden. Acht stuks
kwam in de vlammen om.
Een werkman aan de Bierbrou
werij te Amsterdam Weesperzijde, werd
door een riemschijf gegrepen. Het to
taal verbrijzelde lichaam van den man
werd naar het Binnen-Gasthuis overge
bracht.
Volgens mededeeling van Van der
Graaf Co.'s Bureaux voor den Han
del zijn over de week, eindigende
Sept., in Nederland uitgesproken 15
faillissementen tegen 12
De Volksbond tegen Drankmisbruik
telt thans ongeveer 21000 leden. Een
commissie uit den bond heeft een rap
port opgemaakt omtrent de bestrijding
van het drankmisbruik op het platte
land. De commissie bepleitte de her
vorming van het herbergwezen door
het mogelijk te maken, flölilisfc -
gïKlliufcf)" ü1?orCmet dc vereen, van
koffiehuishouders in overleg te treden,
men in dezen iets kunnen bereiken
Een gezin te Drachtster Compagnie
aan tafel gaan. Daar braken plot
seling de varkens uit het hok. Heel dc
familie op de varkensjacht. Na veel
moeite kreeg men de dieren weer in
hok. Maar waar was nu weer de hit.
ie zooeven nog rondliep op het erf?
Drie man per fiets in verschillende
richtingen op onderzoek uit, de anderen
in den naasten omtrek aan 't zoeken.
Geen hit te vinden. „Nou, laat ons
aar eten," zei moeder, „alles
wordt koud". Men ging in huis en
daar was de hit in de woonkamer juist
bezig de laatste aardappelen uit de
schaal te verorberen. Ven kan wat be
leven op 't rustige platteland I
Amersfoortsche
Nieuwsberichten.
dezelfde week van het vorige jaar.
Van 1 Januari tot en met t Sept. 1917
601 faillissementen tegenover 734 over
hetzelfde tijdperk van het vorige jaar.
Toegelaten tot kl. 1 aan het gym-
ium Johanna B. van Doornik (Bus-
sum), Marie A. Hofman (Bussum) en
Cornelia van der Werff (de Bilt).
iand eene schoone provincie zijn
„Dat is voor niemand een gehei
zeide dc heer d'Artillon „maar il
dat het optreden van oi
de Gcldersche geschillen hem
t nader kan brengen bij den
Geïderschen troon. Ten andere zouden
de Geïderschen zich zulk een juk niet
op den hals laten leggen".
„Allemaal waar," hernam De Com
mines, „doch het moet ook langs een
geheel anderen weg gevonden worden
dan gij u voorstel'. Gij kent hertog
Arnout en daarom vraag ik u, roti hij
zijne vrijheid willen koopen in tuil voor
de teekening van een contract, waarbij
hij zijn hertogdom aan onzen
verpandt voor eene zekeie son
het recht, dat de pandsoin kan ingelost
worden, hetzij door hem of door zij''
opvolger
De oude ridder zag zijn ondervrager
verbaasd aan.
„Gij zoudt dus willen, dat onze her-
iog Gelderland kocht 1" riep hij.
„Juist I" was het antwoord, „en wij
liötben het tbans in de hand den koop
te Corceeren".
dArtillon dacht even na.
„bat middel gaat nooit op zeide
hij na eene pauze. „Hertog Arnout zal
het stuk nooit tcekenen, vooral niet
als het hem door Bourgondiërs wordt
schcn te vinden zijn".
„Dan bedriegt gij u," zeide de ridder.
„De Gclderschcn mogen onderling
twisten en zelfs elkaar verdelgen, in
ééne zaak zijn allen het eens, namelijk
hun afkeer van den Bourgondischen
naam".
.Als ik mij niet vergis, zijt ge hier
gekomen in gezelschap van een jong
Gelderse!) edelman, wellicht kan hij
i deze goede diensten bewijzen".
„Jasper van Kuilenburg I"
„Dezelfde".
„Dan kent gij dal karakter ni
,ep de ridder. „Jasper stierf liever den
madelijksten dood. dan zijn vors'
.err; den of te misleiden, wat in
geval op hetzelfde neerkomt".
„Maar gij spreekt van verraad
misleiding, alsof ge zelf een Gelders
man waart. Houd u kalm, heer ridder,
cn laat mij u den toestand uiteenzetten
zooals ik hem inzie. Veronderstel, dat
hertog Arnout uit zijn kerker verlost
worde en het beheer van het land weer
aanvaardt. Hij zal dan moeten beginnen
met zijn eigen onderdanen te beoor-
loogen, want noch dc Nijmegenaars,
noch Arnhem zullen zich op genade
of ongenade aan den man overgeven,
van wien zij slechts weerwraak over
hun opstand te vreczen hebben. Waar
toch sal Arnout troepen halen
voorgelegd". I nog, waar het geld óm hen te betalen
„Dat behoeft ook niet," riep Com- hk lees op uw gelaat dat ge aan dei
mines. „Ik wJ, dat er wel Gelder- lh<r»Og van
Kleef denkt. Goed. Doch
heer Arnout weet even goed als ge
heel dc wereld, dat de Klevenaar niet
zonder bijbedoelingen in de bres voor
hem springt en minstens zijn land zal
platrooven. Indien hij echter het con
tract, waarvan ik spreek, onderschrijft,
dan zal onze hertog hem een? groote
betalen, hem zedelijk steunen in
het heroveren van zijn gezag en hertog
Arnout blijft hertog van Gelderland tot
n ziju dood".
„F.n dan
„En dan? Dat behoort tot de toe-
komst. Als ik mij echter niet vergis,
dan heeft Adolf voor 't laatst Gelder
land gezien on volgt 's hertogs dochter
hem in het bestuur op".
De ridder keek zijn zegsman
baasd aan.
„En onze heer hertog, voegde de
heer d'Artillon er na eenige oogen-
blikken bij, „zal voor vorstin Catharina
wel een gemaal zoeken, die de eigen
schappen in zich vereenigt hertog van
Gelderlend te blijven cn werkzaam te
zijn in den geest der groote Bourgon
dische plannen".
PhiUippe de Commines stond op zijne
beurt verbaasd over dc scherpzinnig
heid van den ridder.
,Gij gaat verder dan ik, antwoordde
hij„maar uwe gedachte is even kloek
als uitvoerbaar. Welaan, heer d'Artillon,
gij weet nu alles. Wilt gij dit voor uw
vaderland zoo heerlijk plan helpen be
vorderen
De ridder zweeg. Hij dacht aan Jas-
:r en Machteld. Beiden hadden slechts
n wensch, het heil van hertog Arnout
_.i diens dochter. In het plan, dat
Philippe de Commines hem voorlegde,
werd het geluk van den hertog niet te
kort gedaan integendeel, hij begreep
zeer goed, dat Arnout zonder den deun
van Karei van Bourgondië zi L
meer hertog van Gelderland
noemen.
„dc neem het aan," zeide hij einde
lijkdoch houdt mij ten goede, dat ik
eenige voorwaarden stel," en hij deelde
den staatsman mede, welke ontmoeting
Jasper had gehad met Dirk Hackfort.
Deze moest onschadelijk gemaakt, want
hij zelf zou zich naar Burfn begeven,
om den hertog over te halen, het be
doelde stuk te teekenen.
„Nog heden middag," antwoordde
Philippe, „laat ik dien man gevangen
zetten. Ik zal er den hertog over spre-
beloof u, dat de gevangenne
ming zoo geheim zal geschieden, dat
niemand er iets van te we"~
d'Artillon stond op.
„Ik ga mij voor de afreis gereed
aken." zeide hij, „zorgt dat ik het
bedoelde stuk vroeg in mgn bezit heb".
De staatsman reikte hem de hand
en antwoordde:
„Over een uur zal ik het u ter hand
stellen.
Terwijl op een der bovenkamers
deze intrige werd afgehandeld, had
beneden iets dergelijks plaats, doch
van een geheel andere strekking. Dirk
Hackfort, die na de herkenning van
Jasper en de smadelijke bejegening
daarbij van een Bourgondisch edelman
ondervonden, van woede trilde, zon
op middelen om wraak te nemen, en
trachtte daarom oj> de eerste plaats
zijn meester in 't geheim te spreken.
„Wat verlangt ge vroeg Adolf,
kort toen de onridderlijke ridder zijn
vertrek binnentrad.
,Heer," zeide de aangesprokene even
kort, „ik kom u mededeelen, dat wij
hier in handen van den leeuw zijn ge
vallen".
dat al uw nieuws vroeg
de hertog.
„Ja heer, doch ik kan het met be-
.Spreek," was het antwoord.
„Ik moet beginnen met u mede te
deelen, dat hier aan het Bourgondische
if een Geldersch edelman verblijft".
„Zijn naam 1"
„Jasper van Kuilenburg, heer hertog".
„Gtj liegt l" snauwde Adolf hem toe.
„In Jasper stak nooit den verrader.
Adolf ging zitten en leunde met het
hoofd op de ellebogen, die op tafel
„Uwe Hoogheid gelieve een enkel
oogenblik kalm te luisteren," beraam
Hackfort„ik zal haar mededeelen wat
ik weet en wat ik vermoed".
Wordt voortgezet.
