Katholiek Nieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken.
DE EEMBODË
Kantoor: Langegracht 28, Amersfoort - Tel. No. 314.
Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag. - Prijs per drie maanden
zestig cent; voor buiten Amersfoort verhoogd met vijf cent voor
incassokosten. Afzonderlijke nummers vijf cent per exemplaar.
Abonnementen kunnen elke week ingaan, doch opzegging van
abonnement moet geschieden vóór den aanvang van een nieuw
kwartaal.
Dinsdag 18 Sept. 1917. No. 49. 31ste Jaargang.
Advertentiën: Prijs per regel 127a ct., met bewijsnummer. Voor incasso
wordt vijf cent per maand-nota in rekening gebracht. Billijke
tarieven bij geregeld adverteeren. AdvertentiCn moeten Dinsdag-of
Vrijdagmorgen vóór elf uur ten Kantore van De Eembode worden
bezorgd. Mededeelingen, ingezonden stukken en advertentiën te zenden
aan de Directie van De Eembode, Langegracht 28, Amersfoort.
Binnenlandsche Berichten.
De minima der huisbrand voorziening
stijn verzekerd door de Limburgsche
productievan de vraag of het lukt
overeenkomst met Duitschland of En-
geland te sluiten hangt het al, welke
hoeveelheden aan onze nijverheid kun
nen worden gegeven, en van die be
schikbare hoeveelheid hangt liet we
derom af wat zal worden toegewezen.
Het is van zeer veel belang, dat
niet te vroeg met stoken wordt be
gonnen, bijv. niet voor tegen Novem
ber in openbare gebouwen.
Stookt men royaal en vroeg, dan
krijgt het publiek, vooral bij een stren
gen winter, nog meer gebrek aan
brandstof, doordat dan de publieke
diensten om aanvulling van hun voor
raad komen en vóórgaan.
Ook de gemeentebesturen kunnen in
dezelfde richting een goeden invloed
oefenen. De Nederlandsche anrbte
heeft veel deugden, maar hij i
doorsnee kouwelijk. Op tal van bureau's
is het in den winter overdadig wart:
en dat werkt niet goed op de arbeid*
prestatie.
Contróle op te groot gaslichtvei
bruik bij openbare diensten is in hc
komende winterseizoen ook niet over-
Het werkt absoluut verkeerd, als de
overheid zuinigheid gebiedt en zelf niet
het voorbeeld geeft, meent de N. Ct.
De distributie.
- De 27ste broodkaart geldt tot en
met 23 September.
Tot en met 30 September is koffie
of thee verkrijgbaar op het lichaam
van elke broodkaart uitgezonderd al
leen zijn aanvullingsbriioiikaartcni. Af
geleverd wordt O.Oj K.'i. koflie <rt
U.05 K.fi. thee.
De n
K.G.,
impiij*
jan thee
I.4
K.U.
Allevt
ordea geacht, 0111 den landbouwers
eu behoorlijke winst te verzekeren
zoodat een ruime uitzaai kon worden
verwacht.
Sedert zijn intusschcn de omstandig
heden niet onaanzienlijk veranderd. De
en op een voldoenden aanvoer
graan en veevoeder uit het buiten
land zijn zeer verminderd, lerwiji door
enormen voedernood de geneigd
heid bij de landbouwers om in het
olgendc jaar veevoedergewassen te
verbouwen aanmerkelijk is toegenomen,
vooral in de zandstreken.
In verband hiermede heeft de mi
nister van Landbouw, besloten de hier
bedoelde prijzen nader vast te stellen.
De garantieprijzen voor den oogst
1918 worden gesteld voor tarwe op
f 21, voor rogge op f 22 en voor
wintergerst op f 18.50 per l'X) K G
De prijzen van het broodkoren zijn
thans geheel in overeenstemming met
de voorstellen, die den minister door
de z.g. pujzcncommissics, bestaande
uit vertegenwoordigers van den land
bouw, zijn gedaan, zoodat mag wor
den verwacht dal thans aan den uit
zaai van broodkuren de noodige uit
breiding zal worden gegeven, temeer
nu ook aan de andere grieven van de
landbouwers zooveel is tegemoet ge
komen als maar cenigszins mogelijk is.
Mocht blijken, dat deze verwachting
niet zal worden vervuld, zoo zal de
minister zich genoodzaakt zien lot zeer
ingrijpende maatregelen zijn toevlucht
te nemen, maatregelen, die veel ern
stiger in het landbouwbedrijf zouden
moeten ingrijpen dan lot dusverre het
geval is geweest.
Organisatie.
Pastoor Van Schaik uit Harderwijk
besprak op den Arnhemschen Katho
lieken dag „Do Standorganisatie". De
werkelijkheid i» hij ons anders dan bij
onze tegenstanders, waar zij eiken gods
dienstige» grondslag voor oiganisatie
en alles wat groeit en leeft gegeven
voor allen en komt het met Katholieke
opvatting niet overeen, dat de eenling
zich daarvan een groot deel toeeigent
ten koste van anderen.
Eenzelfde wanbegrip bestaat er om
trent het vrije pachtrecht. Het staat den
eigenaar niet vrij zooveel pacht te ne
uten 'als tengevolge va ongezonde
concurrentie mogelijk is. Ook het erf-
rccht-stelsel, tengevolge waarvan een
ongeschonden behoud van familiebezit
dikwijls onmogelijk is. dient verandert.
Om tol betere toestanden voor de
landbouwende bevolking te geraken is
het vooral noodig de arbeid te begin
nen bij de schoolvrije jeugd. Deze moet
in patronaten worden ondergebracht,
teneinde een grooterc mate van ont
wikkeling te verkrijgen.
Spr. begroet de oprichting van den
Aartsdiocesancn Boeren- en Tuinbou-
wersbond. Met deze en met K.K. On
derlinge Bijstand en tic K. K. Werk-
liedenorganisaties moet worden samen
gewerkt inzake jeugdorganisatie ten
platteiande. Uit de jeugdorganisaties
moeten in de toekomst de ma
komen, die onze plaltelandsorgani
krachtig maker.
De schipper werd at
n gewond.
Gemengde Berichten.
Oorlogsberichten-
De voorloopige Russische regcering
heeft den repubhkcinschen regecrings-
vortn afgekondigd.
Kr is een oorlogskabinti samenge
steld, dat bestaat uit vijf personen.
Kerenski bleef minister-president.
Kngclsche conservatieve en liberale
bladen juichen de uitroeping van den
rcptiblikeinschcn rcgeeriiigsvotin in
Kusland
■hc
an de
ve Uollte is verboden.
Vuoils is verboden de vcrtii-mgu
van koffie en thee met vreemde l
standdeclen, behoudens dispensatie.
Verwacht kan worden de invocrii
van een thee- en kofticdislrihutieka.i
Voor bessensap en appclsiroop zul
len maximumprijzen worden vastgesteld.
Men waclite daarop dus met inkoopen.
In voorbereiding is een distributie-
regeling voor winteraardappelen.
De maximumprijs van regering-
Staten Generaal.
De zitting der Staten Generaal werd
Zaterdag in vcrecnigdc zitting gesloten
en werd lieden door de ministers na
mens de Koningin geopend.
Voor de landbouwers.
Kenigen tijd geleden heeft de minis
ter van Landbouw, dc prijzen bekend
gemaakt, die aan dc landbouwers voor
den oogst 1918 worden gegarandeerd.
Ten tijde van het vaststellen der
prijzen konden deze alleszins voldoende
rschilletl.
plaats heelt en waarbij valt te cottsta-
leeren, dat de vakbonden zich gaan
I vervormen tot bedrijfsorganisaties, om
|*Oo een geheel nieuwe bedrijfsregeling
scheppen, overeenstemmend met dc
schen der moderne industrie, l'aar-
ce ral tevens de klassenstrijd-theorie
kelderen. Van dc standorganisaties,
.taande naast de vak-, straks bcdrijfs-
bonden. dienen geheel verschillend van
deze bonden waarvoor centralisatie nood
zakelijk is een gedecentraliseerde actie
uil te gaan. u.l. plaatselijke en gewes
telijke. ouder diocesane leiding, /.ij heeft
te passen aan dc organisatie
der Kerkzelve, wil zij voor de mai
practisch werk doen in wat de gods-
dienstig-zedelijkc belangen betreft.
De inleiding van ,,R. K. I'latteland-
organisatie", was toevertrouwd aan ba-
n van Voorst tot Voorst uitTwello.
Over het eigendomsrecht bestaat een
groot wanbegrip. N'iet als leenman van
God, maar als onbeperkt bezitter be
schouw men zich. Toch is de aarde
Volgens^Duit;
chc
in den grond
Volgen- berichten uit Lti|.
7 nieuwe scherpe afsluiting d.
nsche grens gelast.
Volgens mededeeling van Van der
Graaf it Co.'s Bureaux voor den Han
del zijn over de week, eindigende 15
Sept., iri Nederland uitgesproken 23
faillissementen tegen 11 faillissementen
dczellde weck van het vorige jaar.
ii 1 Januari tot en met 15 Sept.
640 faillissementen tegenover 766 over
hetzelfde tijdperk van het vorige jaar.
Bij het afweren van vliegers der ge
allieerden boven België zijn een
drietal Duilsche granaten op Neder-
landsch grondgebied terechtgekomen.
De eikeloogst is in vollen gang.
Kr zijn gezinnen, die met 't eikcllzoe-
ken f 25 en tncer per dag verdienen.
Vader klimt in den boom. slaat en schudt
de vruchten naar beneden en moeder
en dc kinderen zoeken ze op om ze in
manden en zakken te verzamelen.
Zoo'n extraatje komt de menschen
goed te pas.
Te Valtermond is de herbouw
dc bij den grooten veenbrand vernielde
woningen zoover gevorderd, dat {de
streek weldra haar gewoon
heeft herkregen.
Te Winschoten heeft de politie
goede vangst gedaan. De 14-jarige
Jan V., die van verschillende diefstal
len werd verdacht en na zijne aanhou
ding deze bekende, heeft thans de per
tinente verklaring afgelegd, dat hij ook
drie inbraken gepleegd heeft.
nschede is ten gevolge
bloedvergiftiging overleden een46-jarige
fabrieksarbeider die in dc fabriek aan
de hand werd gewond. De ongelukkige
duwnaar en vader van 6 nog
jeugdige kinderen. Zijn vrouw werd in
'iet vorig jaar door een trein overreden.
-- Ken man. genaamd ,.dc boelmaker",
werd 's nachts te Stiphout N.-Br. ge
wekt en naar buiten geroepen. Hij
itond op en ging. doch keerde niet te
ug. Door zijn huisgenooten gezocht,
werd hij doodelijk gewond gevonden,
butie. Naar Calderon.
Zaterdag had op de Woensdrechlsche
reide bij de handgranaatschnol een ern
stig ongeluk plaats. Toen decommao-
laat 'ii handgranaat wilde werpen, vloog
leze ouder het slingeren van de lu-al
en kwam tusscllcn den troep terecht.
De Cvmniandant wist zich in veiligheid
te stellen. Een sergeant-majoor kreeg
bij het uiteen springen eenige stukken
het onderlijf.
's Middags werd hij in het hos.
opgenomen. Kort na een operatie is hij
vertcdcu.
De ongelukkige laat vrouw met vier
kinderen achter.
Kruisschenders. In Siut-l'ietesrado,
n. Kerkrade. hebben onverlaten een
kruisbeeld, dat langs den openbaren
weg stond, gedeeltelijk vernield.
Ook te Hecrleheirde is een kruisbeeld
t den grond getrokken.
Tijdens een der jongste vliegeraan-
dlen op Gent is het vaartuig uil Bcr-
gen-op-Zoom, door een bom getroffen
an de achterzijde zwaar beschadigd.
rocg e
met schalkschen mededeeling
mond. |bouw
Wat op dit wijde wereldrond.
Het best verdeeld wel scheen
Kn 't antwoord gaf hij zeil..'t V
Want klein en groot, in stad
ls met het zijn tevreén."
Dc bóeren zaaiden graan
En konden zwoegend zweeten.
'och mochten zij van d'oogsl
leen graantje 't hunne heeten.
linister Posthutna kon 'l beter.
Hij is geen boerenzweeter.
ïn hij wind ging zaaien
Mocht hij z ij n storm toch maaien.
Aldus dichtte pater Zwijsen in het
Kath. Zondagsblad.
Gas-raad.
lo. Houd uw gasmeter gesloten als
r geen gas noodig is.
2o. Sluit uw gasmeter eerst, wanneer
alle branders dicht zijn, opdat bij het
openzetten geen gas onnut te loor gaat
door een vergeten pit.
3o. Waar de verlichting niet voor
woonkamers dient, late inen in de gan
gen de branders door kleinere vervangen.
4o. Wie op gas kookt zorge er voor
dat het stel niet op tocht staatwanneer
de vlam door tocht van den ketel of
pan wordt afgeblazen, vermindert de
warmte aanmerkelijk.
5o. Zoodra het eten of het water
kookt kan de vlam neergedraaid worden,
het koken blijft even snel gaan als bij
blazende vlam.
De pannen moeten ook van
onder schoon gehouden worden, omdat
slechte warmtegeleider is en
dus dc wamte minder gemakkelijk de
pan bereikt.
7o. Hoe dunner de wand van uw
keukengereedschap is te sneller kunt
gij koken, daar de warmte beter door
dringt. Een aluminiumpan is sneller ver
warmd dan een zwaar geëmailleerde.
Het waschwater kunt ge warm hou
den door dit boven op de potten te
waarin ge het andere eten kookt.
Houd de branders goed in orde,
slechte branders werken onvoordeelig.
lOo. Laat geen warmte te loor gaan
:rwarm steenen en breng deze met
t warme water van den voorgaanden
dag in een kookzak. Houdt uw booi-
kist in eere.
Een afdoend middel tegen wratten
gewoon wit krijt. De toepassing van
dit middel komt neer op geregeld be
strijken der wratten met een stuk krijt
enkele weken zijn deze dan ver
dwenen. Niet ieder heeft echter geduld
die wrijfkuur zoolang vol te houden
en daarom heeft, een practisch aange
legd geneesheer een zalfje bedacht,
bestaande uit vaseline, waarin geslibd
krijt is gemengd, en ook dit moet won
deren uitwerken na 14 dagen is een
wrat, goed is de zalf gezet, spoorloos
verdwenen.
Orankverbruik en voedselvoorziening,
In de eerste maanden van dit jaar
is het drankverbruik in ons land. helaas,
stijgende.
En dat in een tijd, waarin volgens
den Minister van Land-
beperkte hoeveelheid
de branderijen wordt gele-
j verd. Want geleverd wordt er nog ai
rstand i 'ij1'- Het Rijksgraandistributiebureau
if land i heeft wel voor dc maand .Augustus de
prijzen verhoogd, zoodat Schiedams
branderijen dan moeten betalen voor
I Kogge f 654.—. per last (te voren
f 595.—;Gerst f 574.— (te voren
f 524.— Mais f 474.- (te voren
f 41".Maar leveren doet de Regee
ring dan toch.
En de landbouwers moeten al hun
rogge, die ze eigenlijk niet kunnen mis
sen, afstaan. Niet maar omdat als men-
schenvoedsel moet dienen daar zou
zich gemakkelijk bij kunnen neer-
leggen doch voor een deel ook, om
te worden verstookt tot jenever. En
dat zwijgend goed te vinden, valt waar
lijk niet zoo licht.
De directeur van dc Glasgowsche
.mwegmaatschappij heeft een over
zicht in het licht gegeven, dat duidelijk
maakt, hoe groot het aandeel is, dat
f Het vierde gebod,
„Gij, Jasper van Kuilenburg, Itcbt
mij woorden toegesproken welke
votst niet ongestraft aanhoort. Ik n
echter de omstandigheden, waaronder
zij geuit werden in overweging, en
uwe straf zal zijn, dat een ander dan
gij, mijn lieer vader de tijding zijner
vrijheid zal brengen."
„En gij Henrick van Parwis en
tips van Wassenaar," vervolgde hij
tegen de beide ridders, „rijdt spoor
slags naar Buren en boodschapt daar
lieer Otto van Bijlant, mijn heer vader
onmiddellijk in vrijheid te stellen.
„Goed gedaan I" riep Karei triom-
feerend, en zich tot den bisschop Lucas
van Toledo wendende, den gezant
Pausen bij den Bourgondiër, die
vorst geen rust had gelaten met zijne
aanzoeken om de vrijheid van hertog
Aruoul te bewerken zcide hij: „Heer
bisschop, ik hoop, dat Uwe Hoog
waardigheid aan L. H. spoedig den
uitslag van dit onderhoud zult laten
weten, opdat mijn edelmoedige neef
ontslagen wotde van de kerkelijke
straffen, welke op hem rusten."
Adolf stond op om te vertrekken.
„Uwe Hoogheid," sprak de bisschop.
„Z. H. was overtuigd, dat heer Adolf
aan uwe raadgevingen zou gehoor
geven en voorzag mij daaront van
noodige volmacht om onmiddellijk
de bevrijding vatt den hertog van Gel
derland over te gaan tot de ontheffing
het kerkelijk vonnis, over
Adolf uitgesproken."
„Dat doet mij genoegen. Dank H.
>or zijn vertrouwen te mijwaart,
:ide de hertog vriendelijk, „en nt
neef, schrijf een briefje aan uw slot
•oogd te Buren, waarin ge hem ut
wil kenbaar maakt, want ik vcrondei
stel, dat hij zonder uw schriftelijk of
woordelijk bevel niemand op zijn
oord zal gelooven."
Adolf voldeed aan het verzoek en
reikte Kilips van Wassenaar het ge
wichtige document over.
„Gaat," zeide hij, „en brengt mij
zoo spoedig mogelijk bericht van dei:
uitslag uwer zending. Zoodra ge liiei
weergekeerd zijt mag jasper van Kui
lenburg naar 's Hertogenbosch vertrek
ken, om daar zijn heer te gaan be
groeten."
vin.
Op het slot te Buren heerschte dc
stilte des doods toen de bevrijders
hun opdracht hadden volvoerd.
Het afscheid van Burens slotvoogd
was koel van de zijde van Otto var
Bijlant. doch dc hertog was te geluk
kig om te vertrekken, zonder van zijr
geluk blijk te geven. Hij drukte hem
de hand en sprak hem zijn dank uit
voor de betoonde vriendelijkheid, ter
wijl hij
een woord
Otto van Bijlant zag hem met een
zonderling gevoel vertrekken en bleef
hem nog lang naturen.
„Het zij zoo het wil." zeide hij ein
delijk bij zich zeiven. „maar heer Ar-
nout blijft vorst tot in de minste bij
zonderheden. Ik gevoel nu eerst, dat
ik ook gelukkig had kunnen zijn in
zijn dienst, iets wat i'; nooit had kun
nen denken. Doch dat is voorhij. Maar
wat zal er nu gebeuren 1 Komaan,
breken wij daar ons hoofd niet mede
en wachten wij."
Met deze woorden ging hij
binnen.
IX.
Karei de Stoute ging er groot op
de bevrijding van hertog Arnout van
Gelder te hebben bewerkt en bazuinde
zijn eigen lof daarover zoo uitbundig
in het rond, dat Adolt, wien deze daad
lang niet van harte gegaan w
wendig kookte van woede, zoodra hij
er maar in de verste verte van hoorde
gewagen. Na rijp overleg
edelen van zijn gevolg, hadden deze
hem zoozeer bepraat, dat hij thans
zijne daad van gerechtigheid vloekte
en alles zon gegeven hebben om dc
zaken te laten zooals zij geweest
Adolf s'ond weldra voor zijn vader
i toonde zich niet in 't minst getrof
fen door de magerheid van diens trek
ken, noch door dc grijze haren, welke
hij slechts blondbruin gekend had.
Zelfs den oogslag van verwijt, waarin
echter de vaderlijke genegenheid nog
trhand had, liet hem koel, en
:t goed durvende wagen zijn
vader open in het gelaat te
wendde hij het hoofd af.
Heitog Karei verdubbelde zijne
plichtplegingen jegens den ouden her
tog en deed alsof hij volstrekt niets
n Adolfs koelheid bemerkte.
Hij liet vader en zoon weten, dat
hij hen beiden over hunne zaak wilde
hooren. Deze opvordering had bij
Adolf ecne uitbarsting van matelooze
woede ten gevolge, welke nog r
geheel en al bedaard was toen hij
-de zaal verscheen, waar Karei op zijn
rechterstoel zat, omgeven door alles
t zijn rijk groots en aanzienlijks had.
„Heer Adolf," sprak Karei ernstig,
„gelieve plaats te nemen. Uw heer
vader, hier tegenwoordig, heeft
gund, dat aan u het eerste woord zal
zijn, om de bezwaren in te brengen
welke gij tegen hem kunt doen gelden."
„Mijn heer vader is wel vriendelijk."
antwoordde Adolf ietwat spottend,
„doch ik behoef slechts den briet der
Gelderschc edelen cn steden, aan Uwe
Hoogheid gericht, voor te lezen,
ijne klachten tegen mijn vader te
doen hooren."
.Doorluchtige hertog," begon Arnout
zijne stem klonk klagend, „ik kende
dat stuk en ik zou u uit de hertoge
lijke archieven van Gelderland nog een
aantal dergelijke stukken kunnen bij-
Ik zal elk punt niet in bijzonder
heden behandelen, maar ik vraag u
heeft 't eerst het verdrag van
Batenburgh geschonden Wie anders
dan de Staten, welke hun vergrijp op
lijne rekening schrijven.
„Het is volkomen waar, ik heb
keuren en vrijheden gewijzigd, maar
wie zal het in mij laken dat ik onder
danen, die tegen mij opstonden, strafte
met verlies van rechten en daarmede
hen begiftigde, die mij trouw bleven
Dat was mijn recht, en de klacht der
Staten daartegen beschouw ik als een
inbreuk daarop.
„Als er hier sprake van misdaad
moet zijn, dan zijt gij toch wel de
schuldige I" riep Adolf.
De oude hertog beefde, doch hij
bleet kaim.
„Heer," vervolgde hij tot Karei, „ik
hoop dat uwe wijsheid mij ergerlijke
tooneelen zal sparen."
„Heer Adolf zeide Karei streng, „uw
heer vader bepleit zijne zaak in kalmte,
gelieve dat voorbeeld te volgen.
Wordt vervolgd.
