KATHOLIEK NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN KANTOOR LANGEGRCHT 28, AMERSFOORT - DINSDAG 5 FEBRUARI 1918 3I« JAARGANG No. 85 rait Bind verschijnt Dinsdag- en Vriidag- middag. Prijs per drie maanden 60 cL; builen de slad Amersfoort 05 cl. Afzonder lijke nrs. 5 ct. per exemplaar. Abonnementen kunnen elke weck ingaan, doch opzegging van abonnement moet geschieden vóór den aanvang van een nieuw kwartaal. Vaststelling van de nieuwe Kiezerslijst. De nieuwe Kiezerslijsten xijn fot en mot den Isten Maart a.«. ter sccre- taric van iedere gemeente voor ieder ter inzage gelegd. Tot en niet den 23 Februari a.s. is ieder bevoegd bij het Gemeentebestuur verbetering van de vastgestelde kie zerslijst te vragen, op grond dat hij zelf of een ander, in strijd met de wet, daarop voorkomt, niet voorkomt of niet behoorlijk voorkomt. Amersfoort in 1917. ii. Dat van onbewoondeperccelcn, zelfs al zijn zij onbewoonbaar verklaard vrijwel nooit sprake is, behoeft helaas geen betoog. Al zal de op groote schaal voorgenomen bouw aan den Woestij- gerweg waarmede zeer spoedig cep aanvang zal worden gemaakt vol tooid zijn, dan, nog, duif ik gerust zeg gen, zal de woningnood niet zijn opge heven. Van waar deze verzekerdheid, kan men vragen en dan verzoek ik U slechts mij in gedachten te volgen naar het terrein in den zomer van 1915 gekocht cn toen bekend, als de „Jodenhoek" cn hetwelk thans, doorgesneden door een tlinken straatweg met ruime trot toirs, bezet is of weldra zal worden met fabrieken, die gretig uitzien naar woongelegenheid voor arbeiders; ook het vetalerop gelegen terrein onlangs nog gedeeltelijk aangekocht van het St. Picters eu Blokland.gusttuiiscri van het Burgerweeshuis, thans ter grootte van -fr- 80 H.A* in handen dor gemeente, zal vermoedelijk weldra van aanzien veranderen en, in verbinding gebracht tnct Waterweg cn Spoorweg, terrein gevcu tot uitoefening van Nijverheid. Waterweg ik hooi reeds smalen op dat woord, inderdaad eer, ideaal is dc Eem niet. toch, als brengster van overstrooming, twee malen in enkele weken, te spoedig na den giootcn vloed van Januari 1916. inplanLs van' eens in een inenschenleeftijd, gelijk de traditie scheen toe te lattn. noch ais scheepvaartwater. maar is U wel be kend, dat terwijl de aangenomen maat voor de vaart op de Ecin was, niet boven de 200 ton er schepen boven de 300, zelfs tegen dc 400 ton wer kelijke lading binnenkwamen Ik sprak van Waterweg, van Spoor weg, zij zijn, zij blijven er! Wat er was, doch verdween, is onze tramweg door paarden getrokken, was de tram een symbool van den goeden ouden lijd velen is zij van nut geweest, doch het gemis aan rentabillitcit maakte een einde aan haar leven. Verbetering en aanleg van nieuwe wegen, gedeeltelijk ondernomen ter verschaffing van werk, v,as overigens AFGEDWAALD. „Het was maar een droom," 2egt hij cn valt weer op liet kussen terug. Opnieuw komt de slaap over hem, en met den slaap een benauwende droom. Hij gelooft zich ver weg van kat ijs, op een groot plein voor eene kerk. Helder rijst de maan boven déze op cn werpt haar licht cip een groot kruisbeeld, dat boven het portaal slant. Dreigend blikt het oog ucs Heeren hem aan. Hij wil vluchten, maar hij kan niet. Het kruisbeeld begint zich naar vo ren te buigen, van zijn steenen voet stuk raken stukken los cn vallen tiaar beneden, het kruis wankelt, het moet vallen, liet zal hem verpletteren, eu hij kan zich niet beschermen, liij kan ook niet vluchten, want uit den grond zijn slangen te voorschijn gekomen, zij hebben zich om zijr.e voeten gekron keld cn houden zc vast, zoodat hij niet ontsnappen kan. Hij stoot een akeligen kreet uit en ontwaakt weder. Hij springt uit het bed, steekt bevend zijne kaars nan, maar liet droombeeld wil hem niet uit de oogen. „Mijn God, ik racp tot U uit dc diepte mijner ellende 1" Dit eenvoudige gebed stijgt op uit zijn beangstigde ziel, en God is niet -.er van hui, die Hem toe roepen. aan de orde van den dsg. Ik noem U de to'. standkoining van de straat, ver bindende den Hocvelakcrwcg met den Hciligenbergerwcg met den gewapend bctoiibrug ovv.r de beek, de vol looiïng van het wegenconplex op de terreinen van Volkshuisvesting II aan dc Kruiskamp met brug over dc Beek bij dc Coninckstraat, de verbetering van den kleinen koppclweg, de straat- aanleg door het industrieterrein, van den .Sncstervrcg naar de Eemstraat.de verharding van den Ouden Utrechtschen wtg tot aan de Kmmalaan het grond werk voor wegen en paden op het monument door dc Balgen opgericht, welk bouwwerk wel gereed kwam. doch nog niet aan dc Gemeente kou worden overgedragen. De verbetering van de Langestraat kon nog wel nir.t worden uitgevoerd bij gemis aan materiaal, terwijl evenmin de onderhandelingen over overnemiag van stoepen geëindigd waren, maar het r.auwe gedeelte, waar eertijds de Roodc Toren-Poort stond, werd verbreed van 6.5 tot 11 Meter, terwijl aldaar nieuwe flinke winkelhui zen, zijn en nog worden gebouwd. De andere sta-in-den-weg in de groote vct- binding van Utrecht Zwolle, de Kampsrbinnenpoort bleef ongestoord voortbestaan, hoewel de Gemeente een stap nader deed in de verkrijging van eigendom ter plaatse. De toegangs weg naar het Station werd verbeterd en door aanleg van plantsoenen ver- Gij ziet, er was veel om handen aan de Afdeeling Publieke Werkei, maar op een van de merkwaardigste werken hebt gij mogelijk niet eer.s ge let en daarom juist wil ik er in het bijzonder Uwe aandacht op vestigeo n.l. het afbreken van dc eerste der 4 peilers van den Lieve Vrouwe Toren cn het wedcropbouwen daarvan. Deze werken, voorafgegaan door den bouw van een reusachtig stijgcrwerk, «ijn van den bega,-ten grond af niet te vol gen, ntaar ik kan U verzekeren, dat het werk in alle stilte daarboven ver richt door ieder zonder onderscheid, prootelijks waardccring verdient. Het brengen van gronden in cultuur, tot nu slechts eenigc H.A. grond be treffende, werd dit jaar van belang, om dat er alle aanleiding bestond, gelet op het mogelijke stopzetten van den aanvoer van granen van overzee, om zooveel mogelijk het eigen land vruch ten te doen voortbrengen; 15 H.A. grond werden bebouwd, waarvan 6 H.A. welwillend door particulieren ter beschik king gesteldde oogst van dc voor naamste pioductcn bedroeg 100 H.L. bruine boonen eu 2800 H.L. aardap pelen. Deze beschouwingen brengen mij als van zelf tot het levensnuddelen- bedrijf moesten aan dit, als uit den grond gestampt dedrijf, in den aan vang onvermijdelijk fouten kleven, met den tijd werd de organisatie baterde ontvang werd steeds grooter het aan tal artikelen dat gedistribueerd weid, groeide San tot 50, maximumprij zen werden gesteld voor 70 artike len, terwijl bepalingen betreffende ver koop, aflevering cn vervoer werden vastgesteld voor ongeveer 120 artikelen het toezicht op en liet inbegrijpen van overheidswege in den vrijen handel werd dei halve van steeds meer be- teckcnis gelijken tred daarmee houdt Uitgeput «inkt hij op een«n stoel neer, hij kan zich niet meer staande houden, hij slaapt weder in. Maar zie, een andere arm strekt zich naar het kruisbeeld 'uit, en nog een. en een meitschelijk gelaat wordt zichtbaar..... is dat Martha niet Het kruisbeeld wordt weer opgericht, het wankelt niet meer en het oog blikt hein niet dreigend aande Heer kan vergeven. De morgen was aangebroken. De neef trad de kamer binnen. „Reeds wakker, Karei?" vraagde hij luchthartig. We zullen «en mooien dag hebbenkom, we willen hem ge nieten van den ntoigen tot ia den nacht." Karei keek hem somber aan en zeide„Aan dit leven moet een einde „Begint het geweten te knagen, waarde neef?" „Tracht het niet meer in slaap te wiegen." ,,Zoo gaat het alle nieuwelingen het vroolijkc, vrije leven bcgiut hen spoedig tc walgen. Mij is het ook zoo gegaan, maar ik heb overwonnen en kan nu het leven genieten met volle teugen, zonder dat eenigc wroeging het mij verbittert." Karei keek zijnen neef huiverend aan. „Het uitstapje moeten we vandaag neg mee gaan maken. Onze vrienden waarschijnlijk de wensch van allen, die van nabij, met de leiding van distribu- tiewet zijn betrokken, dat de tijden, die bedoelde regelen naar het (schijnt on vermijdelijk maken, spoedig verbeteren het materieel voordeel is ongetwijfeld, dat zooveel mogelijk ieder het voor zich benoodigde krijgt, doch op de na deden, ook op moreel gebied mag ook wel eens gewezen 'worden, want het is helaas maar al te waar, dat jaloersch- hcid welig tiert en dat deze aanleiding is om soms de meest onzinnige praat jes ten nadeele van zijn medeburger of van dc overheid te gelooven in elk geval over te vertellen. Financiiel drukt de uitvoering van de distributiewet zwaar op de Gemeene 1917 werd er door gedrukt met een post van ongeveer 140.000 gulden. De Centrale keuken in Februari in enkele dagen in werking gebracht, had destijds weinig levenskracht, in Augus tus beter en grootscher voorbereid, le vert zij thans ten minste een ved groo ter aantal porties af in hoever zij wel precie» haar doel bereikt, valt nog niet juist aan te geven, mocht dit wel het geval worden, dan zuilen de aanzien lijke sommen aan haar besteed, met te meer berusting gedragen worden. Na de uitvoerig* discussies bij de Gemeent«begrooting behoef ik U niet te vermoeien met cijfers betreffende den financiïelen toestand van dc Ge meente, die, vergeleken met zuster ge meenten betrekkelijk gunstig mag ge noemd worden, waarbij ik dan de klemtoon laat vallen op het woord „betrekkelijk". De steun van de gasfa briek was ver te zoeken ten gevolge van de hcoge prijzen, later het rant- soeneeren van dc [gaskolen. Van het electriciteitsbedrijf valt met blijdschap te vermelden, dat de aansluitingswaardc voor licht vermeerderde van 353 op 500 K. W. en voor kracht van 220 op 414 K.W.het aantal motoren bedroeg in 1916, 82 met 275 P.K., in 1917, 132 met 645 P.K. Dank zij de beschikbaarstelling van goedkoopen bouwgrond door het grond bedrijf viei in onze gemceute niet te klagen over werkloosheid in het bouw vak, in gunstige tegenstelling met elders. Op de arbeidsmarkt was de toestand echter in het algemeen achteruitgaand- de oorzaken zijn niet ver te toeken weinig en dure steenkolen en weinig en dure grondstoffen. Dese omstandigheden en de steeds grootere moeilijkheden van de voed selvoorziening werpen haar schaduw reeds vooruit over het ingetreden jaar maar moge de druk. waaronder wij meer cn meer komen te verkeeren, ten gevolge hebben, dat zij ons volk ten slotte wat geleerd heeft en dat dc burgerij als het ware gelouterd uit de crisis te voorschijn treedt. Binnenlandsche Berichten. Het Bestuur van de Anisteidamsche Vleesch.-Ver. „De Eendracht", de „Amst. Grossiersver. voor den Vieesclt- handel" en de Varkensslacbtersveree- niging „Amsterdam", brengen ter ken nis van de N'ederlandsche Siagers. dat zij besloten hebben geen hoogere prijzen voor liet vee te besteden dan fl.80 per kilogram voor lc kwaliteit, fl.60 voor de tweede en fl.40 voor dc 3e kwaliteit. „Dat zijn geen vrienden, dat weet ge wel. Als ze ons geplukt hebben, laten ze ons loopen, cn geen hunner bekommert zich nog om ons, geen hunner kent ons meer." „Wel, wel, wat zijt ge vannacht verstandig geworden." „Was ik het altijd maar geweest, dan zou ik nu gelukkiger zijn." „Goed, ni3ar onze eer staat op het spel. Wij kunnen toch niet wegloopen als schooljongens, die door moeder in huis geroepen WordenMaar laten we nu eerst gaan ontbijten, intusschen kunnen wij verder praten." Zwijgend gingen dc twee jonge mannen naast elkander voort. Eensklaps stiet Karei zijnen neef aan. „Kijk daar eens! Is dat mijnheer Gunther niet „Laten we hem ontwijken 1" zeide de neef. Maar dat ging niet meer. Zoo vroeg in den morgen was het gedrang op de straat nog niet groot, ook had de heer Gunther hen reeds herkend. Met snelle schreden kwam hij hen tegemoet. Het verheugde hem, twee landgenooten aan te treffen in de vreemde stad. Bovendien was hij bevriend met den heer Leder. Na de eerste woorden der begroeting waagde Karei het, naar zijn vader te vragen. Slechts met moeite bracht hij er de vraag uit. „Mijnheer uw vader is zeer terneer- Zij hopen door dezen maatregel den kelliugliandel, wr.lke den laat8ten tijd zulk een enorme afmeting heeft aan genomen, den kop in te drukken en zoodoende de veeprijsen normaal te brengen. Zij vragen daarvoor den steun van alle collega's in den lande door in dienzelfden geest te handelen. Ouderdomsrente. Dc Tweede Kamerleden Dujrs, Mar- chant, d« Muralt, van Raaltc, Teenstra en Troelslra hebben aan de Tweede Kamer aangeboden een voorstel van wet, woordelijk gelijkluidend aan het ontwerp van wet tot verlcening van ouderdomsrente, zooals het luidde na de aanneming op 18 Mei 1916, door de Tweede Kamer, en door d« Eerste Kamer verworpen. Het algemeen kiesrecht. Te Rotterdam komen thans op de kiezerslijst ruim 108.000 namen voor, tegen 75.000 namen in 1917. Het aan tal is dus door ia voering van het alge- metne kiesrecht met bijna 45 pet. aan gegroeid. Te Leeuwarden komen thans op de kiezerslijst voor 9899 kiezers tegen 6467 het vorig jaar. Ken vermeerdering van maar eventjes 53 pet. Tc 's-Graveuhage stijgt het aantal kiezers met 43 pet. tot 74.583, het aantal stemdiatricten van 41 op 84. Te Utrecht stijgt het aantal kiezers van 21.800 tot 30.200. Het aantal kiezers te Amsterdam bedraagt 151.197 tegen verleden jaar 105.266. Tweede Kamer. Nadat de begrooting van Binnenland sche zaken is aangenomen met enkele vrijzinnige stemmen tegen kwam de oorlogsbegrooting aan de orde. In twee dagen tijds een dozijn spre kers. En nog was het einde niet te zien. Ieder liefhebber praat er maar op los. Men schrijft thuis een rede (I) op en draait haar op het Binnenhof af, pre cies als in de bioscoop. Dc Voorzitter is geduldig en er is toch niemand, die er naar luistert. De Nederl. Volksver tegenwoordiging geeft in deze be- grootingsdagen geen verheffend voor beeld van plichtsbetrachting. De namen der leden zijn behoorlijk ingeschreven op de presentielijst, maar present zijn er geen twaalf tegelijk. De heeren schij nen wat beters te doen te hebben dan tc gaan luisteren naar collega's. 't ls wel een beetje gek. Straks wordt het geheele land in rep en roer ge bracht om toch maar de rechte man op dc rechte plaats gekozen te krijgen. En loopt het goed, dan blijft die rechte plaats meestal onbezet, omdat de volks vertegenwoordiger geen tijd beschikbaar heeft om zijn mandaat behoorlijk waar te nemen. Er werd aangedrongen op het naar huis zenden van eemge lichtingen, nu het gevaar voor overrompeling vrijwel verdwenen is. Er is maar één wensch in het leger zeide een der sprekers, men wil naar huisl En dat is volkomen begrijpelijk. Het leven en de toekomst van vele menschen zijn bedorven. In den beginne droeg men de lasten gewillig; men voelde, dat het noodig was. Maar nu draagt men het niet meer. In Duilsch- land en Engeland en Frankrijk draagt men het, omdat het moet. M. ar hier geslagen," was bet antwoord. Karei verbleekte. „Weet ge het nog niet riep de landgenoot verbaasd. „Het treft al zeer ongelukkig voor mij. dat ik u het eerst bericht van het gebeurde moet geven. Mijnheer uw vader is bestolen ge worden." „Bestolen?" riep de neef. „]a, maar waarschijnlijk zal hij zijn geld terugkrijgen. Men heeft dc dienst bode, Martha, gevangen genomen. Waar zou ze al dat geld gelaten heb ben Men heeft ze den morgen na de daad gearresteerd. Blijkbaar heeft ze een medeplichtige. De dievegge heeft men, haar minnaar en het geld zal men ook wel vinden." ,,'t Is te hopen!" riep de neef. Karei echter zeide: „Ik vertrek met dan eersten trein-" De landgenoot prees hem om dit besluit, en in zijne tegenwoordigheid kon de neef er niets tegen inbrengen. Hij verborg dus sijn misnoegen achter een opgeruimd gelaat. Een zware dag was voor Martha aangebroken. Maar het swaarste lag reeds verre achter haar. Dit had zij gedragen in den morgen, toen zij uit bet huis van den koopman naar bare moeder vluchtte. Nadat zij echter, zeer zeker niet dan na een moeilijken strijd, den vrede had weergevonden, kon baar niets meer te ■waar worden, omdat d« vrede haar wil men naar huis. Het leger hier is een school der luiheid. Er wordt wel geoefend, dat is waar, maar men be denke, dat sommigen al 63 maanden onder de wapenen zijn. Men kan toch niet altijd recruut blijven. Is de dienst om 3, 4, 5 uur afg-loopen. dan is er niets meer te doen. En bovendien, wat heeft men aan de oefeningen, als men op schildwacht staat, soms om de 2 nachten. Wat geeft dat voor den geest Veel beter is hel, dc grenswacht en de wachten naar huis te zenden, en alleen de jongeren te houden. De kinderen thuis groeien op zonder toezicht van den vader en verwilderen; het huiselijke leven van duizenden lijdt onder de afwezigheid van den man. En geen Minister hesft aangetoond dat het noedig is om al de lichtingen on der de wapenen te houden. Eiken dag kost *t leger een half mil- liocn, ongerekend de bedrijfs- en nering- schade. Hier valt te bezuinigen. Ook de heer Eland gaf te kennen, dat er wel wat ve«l menschen onder de wat pener zijn. Ean sterk bakje. In de bladen kon men lezen, dat de koffieprijzen waren verho-gd met 20 cent per half K.G. De reden van deze verhooging is volgens De Maasbode de volgende: De koffievoorraad is zeer klein en men heeft zich verplicht gezien 130.000 balen Java koffie te gaan onteigenen, welke indertijd waren opgeslagen, met uitvoerconsent naar Duitschland. ▼óór 10 Maart 1917 is deze koffie verkocht met een zedelijke garantie dat ze zou mogen worden uitgevoerd, waardoor importeurs fl tot fl.25 per half K.G. voor de koffie ontvingen. Na desen datum verviel die z.g. waarborg cd daalde deze koffie tot circa 60 ct. per half K.G. De importeurs hebben dus het geld verdiend en de „ketting- har.del" zou het verlies van circa f7.000.000 lijden. De raadgevers van den minister hebben het beter geacht, om den minister te adviseeren alle ver liezen op het publiek te verhalen. Ten einde oorlogswinstmenschen voor dit verlies, dat intusschen nog slechts een klein gedeelte bedraagt van de oorlogswinst door hen gemaakt, te dekken, moet iedereen in deze zeer moeilijke lijden 20 ct. meer betalen voor zijn pondje koffie. En wanneer wij er bij bedenken, dat juist het „volk" in evenredigheid veel meer koffie drinkt dan de betere standen, dan kunnen wij dezen maatregel, met medeweten van dc regecring genomen, op zijn zachtst uitgedrukt niet anders dan zeer een zijdig noemen. Manufacturen. De Minister van Landbouw maakt bekend, dat het vervoer van manufac turen uit oeDig deel e«ner gemeente naar alle overige deelen des rijks ver boden is. Onder Manufacturen worden in deze beschikking verstaan, alle texticlgoe- deren, niets uitgezonderd. Het verbod is niet van toepassing op zendingen van niet meer dan 10 K.G. bruto gewicht en voor zoover liet vervoer gedekt is door eene vervoer- vergunning (geleide-biljet), afgegeven door het Rijksbureau voor Manufacturen. deel bleef. Geboeid voor het gerecht er, de wereld was zij immers eene eerloore, eene lage misdadigster werd zij naar de gerechtszaal geleid, om haar vonnis De ruimte voor het publiek bestemd was stampvol. De gezworenen hadden plaats genomen. Martha zette zich op de bank der beschuldigden neder. Tegenover haar bevonden zich de getuigenmijnheer Leder, mijnheer Georg. de postbode en de buurman, die dezen had verteld, dat hij Martha des morgens vroeg op de straat had gezien. Men beschouwde het als eene verregaande onbeschaamd heid van de ongelukkige, dat zij haren heer in het aangezicht keek cn hem eerbiedig groette. Voor haar was slechts één getuige verschenen, de pastoor harer geboorte plaats. Maar wat kèn dese te haren gunste getuigen De president liet de gezworenen den eed afleggen. Zij zwoeren, dat zij slechts naar recht en gerechtigheid, volgens plicht cn geweten uitspraak zouden doen. De officier van justitie droeg zijne aanklacht voor. Daarin werd Martha geschilderd als eene verstokte zondares, die niet tot bekentenis was te brengen geweest. Wordt veivolgd.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1918 | | pagina 1