„Pfaff=
naaimachines
uitverkocht.
H.H. Winkeliers.
Wat is „Wotsky"?
Louis Hanlo
Th. Steenaart-Uijen
Dames- en Kinderkleeding naar maat
Ooop. Stoomzüiveiiabriek
Borstelwerk
Station voor Maalderij en
Bakkerij te Wageningen
onder Rijkstoezicht.
Firrna H. KONING&Z0NEN
F.\?an lanschot'sBank
Handelscredieten - Incasso's
Rekening-courant.
vander Graaf Go's. B. v. d. li
Zeemspons.
Maison van Eimsren
HAOINsIIOHTSfiG
A. I Timiiiennans
L. J. Hemels
Joh. Rein boud
zijn
Van ontvangst van nieuwe zending
zullen wij in dit blad kennis geven.
Aanbevelend,
H. NEFKENS,
Varkensmarkt 5, Amersfoort
vraagt prijsopgave van alle soorten Poets
artikelen, tegen ongekend lage prijzen, tfij
J. A. v. Barneveld, Kampstraat 6, Tel. 193
voorheen Hof.
(Met schyf)
Te bevragen tn de Slijterij van Gedistilleerd en Wijnen
Telef. 292 Havik 41 Amersfoort
Utrecht
Breedstraat 20 - Tel. 460.
Amersfoort
Koriegracht 8 - Tel. 96
Effecten Coupons
Déposito - Prolongatie.
Pieter Bothiaan 26, Amersfoort.
Vertegenwoordiger te AMERSFOORT
H, J. Reems, Lieve Vrouwestr, 24-26
Hooggepasteuriseerde volle melk per Literflesch f0.20
Volle melk per liter (niet gepasteuriseerd)f 0.17
Heerlijke roomkarnemeik per Literfüi.7
Hooggepasteuriseerde koffieroom per Literf2.0ü
slagroom .12.60
Roomboter onder Rijks-controle thans per K.G. f3.50
De Directeur
\V. tt. GUIDE.
H.H. Winkeliers.
Het beste adres voor alle soorten prima
is cn blijft
J. A. VAN BARNEVELD,
Borstelfabrikant,
KAMPSTRAAT 6. Tel. 193. v h. Hof.
De Directeur van het Station voor Maalderij
en Bakkerij tc Wageningen brengt ter kentys
var, belanghebbenden, dat de
Bakkerij le Amersfoort, Poortwal 1014
den verkoop van haar brood onder controle
van het Station heeft gesteld, en dat uit het
onderzoek van monsters melkbrood, water
brood, ongebuild tarwebrood en beschuit,
in de maanden Juni tot December 1917 blijkt,
dat deze aan de eischen daarvoor door het
Station aangenomen hebben voldaan.
Afnemers hebben recht op gratis onderzoek
van monsters brood en beschuit. Aan belang
hebbenden v/orden dienaangaande gaarne inlich
tingen verstrekt
WAGENINGEN, December 1917.
De Directeur voornoemd,
BOONSTRA.
AMERSFOORT - Tel. 49 en 135 - MUURHUIZEN 15.
Naamiooze Vennootschap
AMSTERDAM.
Gemeente-Electriciteit.
VVtnscht U eene F.lectrische Licht- of Kracht-Installatie, samenge-
11 steid van uitsluitend eerste klasse materialen (elk onderdeel gemerkt)
Ornamenten welke nlol algemeen zijn, een prachtig
I j affect en groote stroc.mbesparing geven
Ij Een nooit weigerende elecirische Schei-Installatie op de
Ielementen en losse draden
Vtaagt dan nadere inlichtingen of demonstratie aan
i.PONHt. ito-toln, Snit, Vlasakkeiweg 41, Teisjih. 153
Motoren 1, 112, 2 en 3 P. R. ontgaand of op korte termijn
leverbaar tot billijken prijs.
Correspondenten over de geheele wereld, j
VERSTREKKEN
inlichtingen op allerlei gebied.
BEZORGEN
Adressen - Agenten - Agenturen.
Incasso's.
H.H. Winkeliers,
vraagt nog heden prijsopgaaf van mijn succesartikel
J. A. VAN BARNEVELD
kampstraat 6 Teleph. 193 - v.h. Hof
Coiffeur Coiffeuse
Wijersstrant 14 - Telef. 250
Schilder en Decorateur
lispjtiill tarsleiit
Timmerman er, Aannemer
Kaïnp 50, Tclephoon no. 449
Uitvoering van alle
Timmer
en Metselwerken.
Eerste Amersfoortscne
Begrafenisonderneming
NH5UWSTRAAT 14
AMERSFOORT
Telephoon 293.
BMIijke doelt vast* tarieven
Burgerlijke Standen.
AMERSFOORT.
GeborenRobert Julius,
A. Jacobs cn J. M. E. Somers
Clï:;>. Hendrik» Fetronella, d. v.
L. Koops cn I. J. Nieuwbocr
Elisabeth Hendriks, d. v. H. Ver-
stay en W. Groll Karei Pete:
Joseph, z. v. K. P. J. Wiss en
A. Waterkoort Antonia M;itia.
d. v. G. Koppen en M. Groene-
stein Thcodotus Joannes, z. v.
J. B. Jansen cnM. H. v. Zuilen
Jacobus I lendrikus, v. J. v. Nim
wegen cn A. v. Heil Lam-
berius, z. v. L. Oosterbos cn P.
Esskti Hendrik» Gccrtruid»
G.irarda, d, v. H. Bekkers en C,
Dijkhuis Cornells Gcrardus, z.
J. C. Hoefsloot cn M. v. Dijk
Magarellia Otharin-3, <1. v
Velzen en M. C. Cossé
Coosen, x. v. P. J. v. Lecut
et: A. Geijtcnbcek Johanna
Eveline Maria Pctronella, d. v. L.
J. Norenburg en C. M. v. Sclera
Ficderika Jacobs, d. v. P. T.
Stoel* en J. de Vries.
OndertrouwdA. H. Vande-
•ere en M. J. J. Gal J. H.
Giljani cn A. Bcrkeloo J. W.
v. Eist en J. H. v. d. Hengel -
P. J. Keniink en W. v. d. Veer.
Gehuwd: J. Drapers en X.
Waglho B. Frcmouw en J. M.
v. N'imwegen.
Oveileden Jacuba Wouters, 85
jr., ongeh. Dirk v. de Beek,
10 mnd. Theodora Janssen,
03 jr.. ongeil. Jacobs Geer
truida Casteleijm;, 6 mnd. Ger-
ril du Pree. 3 w. Piulippus
Johannes Schippers, 39 jr., ongeh.
- Melis B ikkenes, 64 jr., wedn.
K. Heilgyers Catharina Eli
sabeth Gall, 89 jr., wed. v. A.
Bont Henrië'le Elisabeth v.
Alphen, 87 jr.. wed. v. W. G. v.
d. Bos Karei Theodorus Spie
ring, 11 jr. Antonius vsn der
Flier, 4 d. Philip Arnoldus
Mannc, 84 jr., wedn. v. A. Mus-
man Hermanus Bernardus Tik-
kcl, 80 jr., wedn. v. C. M.
Amersbeeic.
BAARN.
GeborenAlbert, z. van H.
Kuilper en G. W. Heistra.
Evert, z. van G. van de Pol en
B. van T Veld. Aleida, d. van
J. D. van Voorthuizen en J. M.
Houtop. Mina, d. v. Breunesse
en W. Shouten.
Ondertrouwd L. J. v. Holk en
E. S. Wavrc. C. Wijk en
W. Hoinsvetd. H. Jager en C.
F. C. Mem sing. C. M. A. Quack
..a M. A. Boon Haitsinck, A.
G. v. d. Neut en F. G. Foppen.
C. Muis en W. de Vente.
Getrouwd C. J. H. Schrijven
eu E. M. Feij. J. L. Schulze
e M. van Neut.
OverledenJacobus Polderman,
41 jaar. Petrus Huurdeman,
echtg. van M. E. Bolden, 38 j.
Aleida J. van Aken, echtg. van
S. Hops, 74 j.
BARNEVELD.
GeborenGcrrit Pieter, z. van
J. v. Mechelen cn A. v. d. Kamp.
Ilcndrikje en Dirkje, d. van
D. J. v. d. Blink en II. Bettink.
Rijk, z. van R. v. d. Kraats
cn H. Hazeltger.
Ondertrouwd H. Dokter en E.
Boshuis. J. v. Duinkerken en
M. Kamphorst.
GetrouwdW. Rijken en G.
Kuijt.
OverledenBarend Brouwer,
40 mnd.
BLAR1CUM.
GeborenJohannes, z. van A.
G. Nagel cn E. Machielse. Ni-
colaas Hendrikus, z. van J. Vos
en M. v. Hoven. Hendrika
Margaretha, d. van E. Raven en
J. v. d. Hurk.
OndertrouwdG. v. d. Pal en
C. M. Dubbdaar.
Overleden: Cnthariua Beets, 18j.
Piet Puijk, 1 w.
HOOGLAND.
Geboren: Petrus, z. v. H. Vos
kuilen en J. Walet. Antonius,
t. van C. Huurdeman en H. Voor
burg. Bertus, z. van H. van
Essen en G. Wernsen.
GetrouwdP. Grocnestein en
M. Smeink.
Overleden Geertrnida v. Mid
delaar, 7 mnd. Catharina v.
Moorsclaar, 86 j., wed v. J. Traa.
LAREN.
Geboren Gerardüs, z. van G.
Kok en H. Wieger». Wilhel
mus, z. van G. Schaapherder en
N. Overhagen. Etbcrtus Nico-
iaas. z. van E. Splint en M. Mijn-
OndemouwdB. H. Marté en
W. M. C. Poclder.
LEUSDEN.
OodcrtrouwdJ. Lagerwelj en
M. Apeldoorn.
OverledenEvertje Lagerweij,
84 j., wed. van C. v. Barneveld.
NIJKERK.
Geboren Henriëtie, d. van J.
v. d. Hengel en A. Doornekamp.
Lammcrije, d. van B. v. d. Bor
cn J. Verhoef. Hendrik, z. van
E. v. d. Beek en M. Kas. Ja
cob, z. van A. v. Polen en J. v.
Essen.
OverledenTeunis v. Norden,
43 j., eeltig, van R. v. Korlaar.
Abraham Vonhof, 61 j., echtg.,
v. Dondersgoed.
STOUTENBURG.
GetrouwdR. v. Drie
Voskuil. R. v. Dieimen
J. Kaol en Nooriand.
OverledenHendricus Schipper,
84 j., ongehuwd.
W.
In dagen van Strijd.
Toen zij er van onderricht wart
gaven zij dan ook last den vica.
in hechtenis te nemen, wat evenwel
mislukte, daar Vosmeer tweemaal ge
legenheid vond aan de handen zijner
vijanden te ontkomen.
Reeds in 1592 was de geestelijke
rmcht van dsn vicaris-generaal door
den Nuntius, onder goedkeuring van
den Paus, aanzienlijk uitgebreid en hem
de titel geschonken van Apostolisch
Vicaris, onder welken naam al de op
volgers van Vosmeer in de 17e en
18e eeuw hier te lande hunne bedie
ning hebben uiigcoefend.
De Paus had echter besloten den
Apostolischcn Vicaris tot de Bisschop
pelijke waardigheid te verheffen. Im
mers, alleen een Bi-schop is bevoegd
priesters te wijden en 'l H. Vormsel
toe te dienen. Daarom ontbood de H.
Vader Vosmeer naar Rome, waar hij
met groote onderscheiding ontvangen
werd. Hij werd benoemd tot Aartsbis
schop *an I'hilippi, i. p. i. cn den 22
Sept. 1602 plechtig als zoodanig gewijd.
Tijdens zijne afwezigheid uit Neder
land had hij Eggi' s tot zijn plaatsver
vanger aangesteld. De Staten, die van
de aanstaande verheffing van Vosmeer
tot de Aartsbisschoppelijke waardigheid
kennis gekregen hadden, gaven ander
maal last lot zijne gevangenneming.
Een hooggeplaatst g-esiclijke viel ook
werkelijk in hunne handen, niet echtci
Vosmeer, maar zijn plaatsvervanger
Eggius. Uit Amsterdam weid de waar
dige priester, onder veel hoon cn smaad,
naar Den Haag gevoerd, waar hij 21/,
jaar in den kerker doorbracht, Toen
men hem losliet, werd hij buiten het
grondgebied van den Staat gebannen,
waarop hij naar Keulen trok, waar hij
eenige jaren later stierf.
Ook tegen Vosmeer werd cem: ver-
volging ingesteld. Men beschuldigde
hem, hoewel zonder grond, van ver
standhouding met den vijand, cn rlat
hij het op de veiligheid van den Slaat
had toegelegd. Aan alle gerechtsdiena
ren werd last gegeven „Sasbout van
Delft, hem seggendn bisschop van
Utrecht te wesen" gevangen te ne
men. Daar deze zich echter buitenslands
bevond, werd hij voor 't Hof van Hol-
laud gedaagd, om zich van dc beschul
digingen, die legen hem waren inge
bracht, te zuiveren. Natuurlijk wachtte
zich de Apos'. Vicaris wel de grenzen
le overschrijdenhij bleef te Keulen
wonen, uit we ke slad hij de vaderUud-
sclie Kerk bestuurde en waar hij in
1614 overleed.
De opvolgers van Vosmeer, die even
als hij dc bisschoppelijke wijding ont
vingen, werden onophoudelijk door de
Regeering vervolgd cn bemoeilijkt en
r dan een hunner trof een verban-
_svonnis. Daarom besloot de H.
Stoel in 1721 de Hollandsche Missie
zooals de Kerk in Nederland destijds
genoemd werd uit Brussel te doen
besturen door een geestelijke, die dep
titel kreeg van viosupérior. Die toe
stand duurde tot 1806. toen de zetel
van den vicc-supérior naar Noord-Ne
derland verlegd werd.
Reeds in de eerste jaren van Vos
meers bestuur kwamen kloosterlingen
van verschillende Orden, om hier in
's Hecrcn Wijngaard tc arbeiden. Het
eerst kwamen dc Jezuïeten, ecne kloos
terorde, door ee>: Spanjaard, den H.
Ignatius Loyola, gesticht. Tot de be
roemdste leden >!sr Orde behoort een
Nederlander, de Nijmegcnaar Petrus
Canisius, die zich, vooral in Duitsch-
land, door zijne prediking cn werkzaam
heden grooten roem heeft verworven.
Maar behalve Jezuïeten, kwamen hier
ook Minderbroedeis, Doininikanui,
Augustijnen en Capucijnen, om in de
verlaten gemeenten als helders en ziel
zorgers werkzaam tc zijn. Thans nog
bedraagt het aantal parochiën, die in
dertijd door reltgicusen hersteid werden,
in de verschillende bisdommen nage
noeg 50, die ook nog in onzen lijd door
reguiiere geestelijken bediend worden.
Doen wij nu een uitstapje in dc 17e
en 18e eeuw, evenals wij dat vroeger
in de Middeleeuwen gedaan hebben.
Wij schrijven 1650 en bevinden ons
in een Gcldersch stadje, niet ver van
dc Munstersche grenzen gelegen.
In een der straten vinden wij vóór
zeker huis, dat ons door zijn uithang
bord eene herberg aanwijst, een kuiper
bezig met hel herstellen van een va!
of ton. Hij kiest uit de duigen en hoe
pels. die hij meegebracht heeft, wat
hij noodig heeft, en werkt ijverig voort.
Ah hij met zijn arbeid gereed is, gaat
hij het huis binnen, zeker om het loon
voor zijn arbeid te ontvangen. Ook wij
gaan de taveerne binnen, om ons door
wat spijs en drank te verkwikken. Van
den waard vernemen wij, dal zijne stok
oude moeder gevaarlijk ziek is en dat
zij waarschijnlijk nog slechts enkele da
gen heeft tc leven. „Haar vurigste
wensch," zegt hij, „was vóór haar over
lijden bediend tc worden. Maar, zoo
ge weet, is het thans zeer moeilijk een
priester tc vinden, daar het hun op
zware straffen verboden is, binnen de-
stad tc komen. Nu hoor ik eergisteren
toevallig, dat Heer Peter, een priester,
die zich in deze streken gedurig op-!
houdt, te I.. is, waar ik Item door mijn
knecht liet verzotken vandaag hier te
komen, om moeder tc bedienen. Heer
Peter loopt, om geen achterdocht te
wekken, altijd met hoepels cn duigen
rond, om vaatwcik te herstellen, terwijl
ieder, die zijr.e geestelijke hulp begeert,
een oud vat voor dc deur zet, wat dan
voor hem een teeken is, om binnen
„Dus, de kuiper, dien we straks voor
uwe deur bezig zagen een vat te lier
stellen, was Heer Peter, dc priester,
van wien gij spreekt?"
„Dezelfde," antwoordt de kastelein.
„Hij heelt dezen dag niet in ledigheid
doorgebracht. Want behalve moeder
heeft hij vier zieken in de stad de laat
ste H. Sacramenten toegediend cn drie
kinderen gedoopt. Dezen nacht blijft
hij mijn gast, om morgen naar E. te
gaan, waar zijne hulp is ingeroepen.
De H. Handeling bij de zieke is
reeds afgcloopen cn deze, versterkt en
getroost door de Genademiddelen der
Kerk, gaat nu met groot geloof en
vertrouwen dc eeuwigheid tegemo*t.
De deur cener aangrenzende kamer gaat
open en wij hebben liet genoegen met
Heer Peter kennis te maken. Hij schijDt
een man van 50 jaar, is hoog en breed
van gestalte en bezit, naar hij ons ver
zekert, een ijzeren gestel, dat hem dan
ook zooals wij gaarne gelooven
in rijn moeilijk ambt uitmuntend te pas
komt. Daarbij schijnt hij opgeruimd en
vroolijk van aard te zijn en zegt, dat
hij alle moeilijkheden, gevaren en ont
beringen niets telt, als hij maar gele
genheid vindt in den werkkring, waarin
God hem geplaatst heeft, nuttig te kun
nen zijn. „Ja," merkt hij lachende op,
„gij zoudt stiaks in den kuiper, die
daar zoo druk bezig was met hoepels
cn duigen, zeker geen priester vermoed
hebben.
Wordt v«rvolgd.
