DE
KATHOLIEK NIEUWS. EN ADVERTENTIEBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN
KANTOOR LANGEGRACHT 28, AMERSFOORT
DINSDAG 19 FEBRUARI 1918 31* JAARGANG No. 91
H" Blad verschijnt Dinsdag- en Vrijdag-
middag. Prijs per drie maanden GO et.;
buiten de stad Amersfoort 05 ct. Afzonder
lijke nrs. 5 ct. per exemplaar. Abonnementen
kunnen elke week ingaan, doch opzegging
van abonnement moet geschieden vóór den
aanvang van een nieuw kwartaal.
Binnenlandsche Berichten.
Geloofsleer.
In „De Tijd" lazen we onlangs dc
volgende mededceling
„Een Haagsche bekeerlinge uit de
hoogere kringen, verklaarde na hare
opneming in de Katholieke Kerk, dat
het haar toch zooveel moeite gekost
had, met den katholieken godsdienst in
aanraking te komen. De katholieken
verbergen zich achter een dikken muur.
reide zij, zij scheiden zich in alles af.
De leeken zijn huiverig om met anders
denkenden over hun godsdienst te spre
ken en om nu ineens naar een pastorie
of een katholieken priester te gaan, dat
stoot natuurlijk de meeslen tegen de
borst. Eer men daattoc komt, moet
men eigenlijk in zijn hart ai katholiek
zijn. Ik heb in den letterlijken zin den
katholieken muur moeten bestormen,
om in de binnenwerken door te dringen.
„Is dat wel de bedoeling van Christus?
„Ik ken nog zoovele heeren en dames
uit mijn omgeving, die heel graag wel
eens wat meer van den katholieken
godsdienst zouden hooren, maar die
geen kans zien, dat op eigen initiatief
tut de elkaar vaak tegensprekende god
geleerde boeken van alle richting te
gaas opdelven. Zou het niet mogelijk
zijn, eens een cursus te organiscercu,
te gevea door een katholiek van naam,
voor niet-k3lholickc toehoorders, die-
althans zóóveel belang stellen in de
Roomsch-katholicke opvattingen, dut zij
er graag eens in den breede over in
gelicht zouden worden, en dat niet al
leen omtrent de dogmatische, maar ook
over de praktijk der katholieke devotie
in den loop der eeuwen.
„Nadat lang het voor eu tegen over
wogen en een onderzoek ingesteld was
naar liet werkelijk getal der deelnemers,
op wie te rekenen viel, werd aan dr.
Jac. van Ginncken S. J. het verzoek ge
richt, om dien cursus te geven. Deze
verklaarde zich bereid en pastoor J.
Jorna stond welwillend de groote zaal af.
„Er zullen nu met eeu tussclteu-
pooze van veertien dagen gegeven
worden tien groote conferenties, elk be
staande uit twee deeleneen ntin of
meer systematische uiteenzetting telkens
van een groep van leerstukken, ct
de pauze In aansluiting daaraan
kalme overweging, die er de conclusies
uittrekt voor de katholickeievenspraklijk.
„De eerste conferentie werd door 29
personen bezocht. Er waren vertegen
woordigers uit dc hofkringen evengoed
als uit dc kleine burgerij. In dezelfde
zaal zaten hoog-adclijke vrouwen en een
man, die een pet draagt- Onder adem-
looze stilte en met groeiende instem
ming werd de gelijk te verwachten
was zoowel litterair als wetenschap
pelijk uitstekend verzorgde voordracht
aangehoord."
Db Zuiderzee-
Een bekend militair schrijver, majoor
der artillerie W. K. van Dam van ls-
icll," publiceerde een artikel over de
drooglegging der Zuiderzee.
Aansluitend bij generaal Eland's
woorden in de -Kamer dat bijna nie
mand liet goed zou vitidcu als dc mili
taire overheid de macht zou hebben
dit grootschc werk zoo lang tc vertra
gen als zij goedvindt geeft de schrij
ver aan zijn betoog deze slotsom
„Rtiitn beschouwd, biedt de totstand
koming der afsluiting en inperking van
de Zuiderzee ook uit een militair oog
punt zóóveel vootdeelen van allerlei
aard, dat juist mede de verhooging van
onze weermacht en van onze weerbaar
heid er ons toe nopen moet om het
grootschc plan hoe eer hoe liever aan
Laat ons hopen, dat deze uitspraak
van een vakman ernstig worde over
dacht, en men er in slagen zal, dc
stroeve machinerie van het militaristi
sche vooroordeel uit den «"'g te zetten
Gemengde Berichten.
OOflVOGSBERICHTEN.
Volgens te Riga ontvangen berich
ten zijrt in Dorpat 300 Duitschcrs en
tal van niet Duilschlarid bevriende
Esthen gevangen genomen. Alle levens
middelen zijn get onlisceerd, zoodat d
voeding der Duitsche vrouwen en kin
deren nauwelijks meer mogelijk is. Het
leven der gevangenen verkeert eik
osgenbhk in gevaar, daar de max-rea
listen deze gevangenen als gijzelaars
tegen Duitsclilaiid wenschen te gebrui
ken en gedreigd hebben onder dr niet-
inhcchtenisgcnonter.bcvolkingeenbloed-
bad aan te richten.
Uit Petrograd aangekomen reiziger'
schilderen de toestanden in Rusland
als afschuwelijk. Er hccrscht een alge-
mccne onveiligheid. Goed gcklecde
personen worden op de openbare straat
gedwongen hun kleeren af tc geven,
belastingen worden niet meer betaald.
Hij een verdeeling va:t den grond zal
geen boer méér land bebouwen dan
hij voor zijn eigen onderhoud ooodïg
heeft, zoodat hongersnood in dc steden
niet zou kunnen uitblijve-t. De geeste
lijken leven van bedelarij. In dc scho
len wordt geen les meer gegeven. De
Bolsjewik' houden daar redevoeringen
en sporen de kinderen aan tot onge
hoorzaamheid aan hun ouders. Het
stelsel van omkooperij bloeit meer dan
In l-'rankrijk wordt weer aan een
politiek schandaal een eind gemaakt
door de veroordeeling van Bolo Pasja.
Deze groote avonturier, die met ntil-
lioerien om zich heen smeet, ten einde
invloed op de l'ransche pers te krijgi
ten behoeve van Duitschland, en die
dc oogen van voorname politieke per
soor.lijkhf-den wist te verblinden, zal
den kogel krijgen. Zijn ntiilioencn kun
nen hein daarvoor niet behoeden. Bolo's
machtigste vrienden worden als zijn
medeplichtigen even fel vervolgd- als
Bolo zelf.
In Duitschland beschouwt men met
inning den afloop der gebeurtenissen
Rusland. Het schrikbewind der Bols-
j, wiki kan onmogelijk lang duren.
't I» ccn tijdelijke verdwazing, in de
geschiedenis meer gekend, maar dan
I» kleiner schaal.
Straks zal een meer geregeld bestuui
de zaken ter hand nemen.
AU oorlogspartij heeft Rusland ii
middels afgedaan.
De afdecling Poeldijk der Ver.
Weslland zette in 1917 op de veilingen
om voor f 1.520.000 aan product. De
besomming in 1916 beliep f 1.420.000.
Bij een rentenier te Zevenbergen
is een inbraak gepleegd, waarbij een
som van ongeveer f6000 i f8000 is
ontvreemd, Later is het geld gevonden
in den toren der ProtcstantBche kerk.
Als verdacht van dezen diefstal wer
den twee manneu aangehouden.
Bij de echtgenootc en twee dienst
boden van den burgemeester van Voor
schoten hebben zich, na liet gebruik
van melk, ziekteverschijnselen voorge
daan. die aa:i vergiftiging deden denken.
Bij onderzoek van de melk duor den
keuringsdienst bleek, dat er arsenicum
In het klooster der grijze Zusters
te Montreal is een groote brand uit
gebroken, waarbij 50 kinderen omkwa
men. Van de soldalen, die in de be
nedenverdieping van het klooster waren
gelegerd en die de zusters hielpen bij
het redden der kinderen van de 4de
verdieping, werden er 500 gewond.
O. W. T. Bij een winkelier in
de Goudschc Wagenstraat, tc Roiter-
dam, zijn in beslag genomen 48 kilo
thee, die hij verkucht voor f 14 hel kilo.
In een Friesch stadje kwam een
schipper twee pond thee knopen. De
winkelier zei, dat die fJO k »stte. Geen
bezwaar bij den schipper, die de thee
bij z.eh stak e:t één rijksdaalder op de
toonbank lei. De winkelier sputterde,
maar zweeg ai gauw, toen de schipper
sprak van verkoopverbod «n maximum
prijs van thee.
De bezorgde bakker. De ge
meentepolitie tc Heemskerk heeft eer,
broodbakker bekeurd wegens het te
licht afleveren van brood. Aan drie
kropbrooden ontbraken tc samen 3 ons,
Blijkbaar vrcesdde bakker, dat de.
msüsclicn zich zouden
Hel luiiJsUchliugverbod is uitge
vaardigd, opdat dc regeering meester
zal kunnen worden vaa alle varkens-
vlecsch, wat r.oodig is tot bereiding
van de eenheidsworst, die binnenkort
word! beschikbaar gesteld. Een tweede
voordcel van dezen maatregel ligt hierin,
Jat het varkensvleesch nu niet uitslui
tend kan verhuizen naar de meerge-
goeden.
Voor verschillende plattelanders
genoemd verbod een tegenvaller. En
de boeren, die «en varken gemest
hebben, is hel een hard gelag, als zij
zelf geen stukje spek daarvan mogen
behouden.
Van het graan, dat hij verbouwt,
mag hij zelf geen brood bakken, en
't varken, dat hij mest, kijjgt hij
zelf geen spek. In 'l voorjaar, in
hooibouw, in den graan- en bietenoogst.
waarin zeer hard gewerkt wordt, veel
harder, dan een stedeling zich voorstelt,
n een boer, een bot renarbcidcr, juist
n flmk stuk spek gebruiken.
Het spreekt vanzelf, dat alles zeer
onaangenaam is, maar we moeten wel
bedenken, dat de oorlogsmisè.-e ons
anderen wordt aangedaan en w<
daaraan niets kunnen veranderen.iNeder-
laod is bezig zijn voorraden op te eteD,
en uitzicht op aanvulling bestaat er niet.
Het wordt dus eiken dag moeilijker.
Wij eten ons geregeld aimer.
Naar men verneemt, is binnenkort
te verwachten een wijziging in de post-
ir drukwerken eu kwitanties.
Bij de nieuwe spoorwegdienstregc-
ling, die Maart iu werking treedt, zai
een nieuwe sneltrein VenloAmster
dam via NijmegenKesteren worden
ingelegd.
Het ILjarig dochtertje van een
machinist is in de machinekamer van
de Technische Hoogeschool te Delft
door een machine gegrepen, gruwelijk
verminkt en terstond gedood.
Te Nieuwaal is een vrouw, die
's avonds met haar ongeveer 14 jarig
dochtertje huiswaarts keerde, door de
duisternis misleid, in dc sloot vóór
haar woning geraakt. De moeder werd
bewusteloos er uitgehaald, doch het
meisje was verdronken.
Voor levende varkens is vastgesteld
maximum-inkoopprijs van fl,50
per K.G. slachtgewicht.
Dc maximumprijzen voor varkens-
vleesch in den kleinhandel blijven on
gewijzigd.
Trijntje,, een boerin te Stecnwijker-
wold. die consumptie-aardappelen aan
vee voerde, is deswege door de
Rechtbank veroordeeld tot (25 boete
-f 50 dagen hechtenis.
Naar de „Tel." verneemt, heeft het
Tweede Kamerlid, Van Beresteyn, een
nieuw stuk samengesteld, dat binnen
kort zal worden gepubliceerd.
In dit stuk geeft van Beresteyn een
•verzicht van de winsten, door boeren
n 1917 gemaakt. Hij gaat daarin voor
•crschillende landbouwbedr ,ven in ver
schillende deelen van het land na. hoe
het verloop der exploitatie gedurende
de laatste zei jaren is geweest, hoeveel
H.A. grond er bebouwd rijn, hoe groot
de exploitatie-kosten waren en hoeveel
winst er per H.A. is gemaakt. Hij ver
gelijkt ook de aanslagen in de belasting
niet elkander en komt tot de conclusie,
dat. onder de nieuwe tceltrcgeling. het
jaar 1917 over 't algemeen een zeer
gunstig jaar voor den landbouwer is
geweest.
Het overzicht zal aan dc Kamerleden
worden aangeboden cn openbaar ge-
Een Arnemuidsch visschersvaartuig
was des morgens bij Westkapelli
het visschen en kreeg toen een mijn
in het net. De schipper sneed het net
af en verankerde de mijn. Een torpedo
boot werd door den visschcr in kennis
gesteld met het feil, waarna de tor
pedoboot naar Vlissingen stoomde en
kennis gaf, dat er een mijn verankerd
Daarop vertrok het stooniloodsvaar-
tuig onder bevel van een loodsschipper,
Vader, naar het Oostgat. Een luitenant
ging mede. teneinde de mijn onschade
lijk te maken. Behalve deze 2 officieren
waren nog aan boord 18 mai
Het loodsvaartuig stoomde
Oostgat, teneinde de verankerde mijn
op te zoeken. Dat ging niet gemakke
lijk. doelt ten slotte weid de mijn toch
gevonden en begaf de luitenant ter
iiclt aan boord van het
vaartuig.
Nauwelijks was hij aan boord, of
het loodsvaartuig liep op eee mijn en
een vrecselijke ontploffing volgde. De
commandant werd dadelijk gedood.
Van de andere opvarenden van het
loodsvaartuig werden 5 loodsen in de
golven geworpen eu men slaagde er
niet in hun lijken te vinden.
Door de reusachtige ontploffing was
ook het visschersvaartuig snel gaan
zinkeo. Van de 5 zich daarop bevin
dende opvarenden werden er 2 gered.
Dc geredden werden spoedig opge
pikt en naar Vlissingen overgebracht.
maximum-prijzen voor rund-
vleesch, die 20 Februari in werking
treden, zullen, er toe leiden, dat de
meest gebruikte rundvieeschsoorten
weldra tegen behoorlijke prijzen te
krijgen zullen zijn. Daarnaast kan bin
nenkort worden verwacht de beschik
baarstelling der eenheidsworst, waarop
van regeeringswege een belangrijke
toeslag zal worden gegeven, zoodat
ook de prijs daarvan bij de verbruikers
geen bezwaar zal ontmoeten.
Voor de meeste soorten, tezamen
uitmakend bijna dc helft van het
slachtgewicht, wordt nu de prijs 65
cent per pond (zonder been), afgehaald
den winkel;aanzienlijk lager dus
ii in den laateten tijd. Ook vet wordt
belangrijk goedkooper. Daarentegen is
de prijs van biefstuk, en dergelijke
stukken, zóó 'gesteld, dat de slager
dooreengeaomen een behoorlijke winst
kan maken, wanneer hij zorgt, niet te
duur in te koopen. Mocht door den
thans gencmen maatregel te weinig
vee voor de slachtbank worden san-
geboden, dan zal tot inbezitneming
worden overgegaan.
De Minister van Landbouw heeft
.eenheidsworst" tot nadere aan
kondiging vastgesteld "ccn maximum-
kleinhandclprijs van f 1.10, per K.G.
Aan de lijst van goederen aange-
ezen ingevolge Distributiewet 1916
wordt toegevoegd het artikel „Een
heidsworst" vervaardigd uit 10 pCt.
varkensvleesch en 90 pCt. rundvlccsch.
In verband met dc stijgende papier-
prijzen cn de toenemende schaarschle
aan karton is onderzocht het formaat
der broodkaarten te verkleinen.
Men is daarin geslaagd, zoodat men
rekent niet alleen een groote papier-
besparing te zullen verkrijgen, maar
ook de kosten der broodkaarten met
geveer f 25.000 per periode van 4
weken te kunnen verminderen.
Meer dan een jaar lang kwamen
de omgeving van Waalwijk voort
durend groote diefstallen van Ieder
>or, gepaard gaande niet inbraak.
De diefstal bij Donkers te Baardwijk,
:s weken geleden, alwaar voor onge
veer f 8000 leder ontvreemd is, was
de grootste en de laatste.
De geheele dieven- en helersbende
telt ongeveer veertig personen, van
wie de meesten in arrest zitten. Men
heeft blijkbaar de voornaamste aange
houden, want sedert deze arrestaties
hoort men niet meer van inbraak.
ruwe schatting vertegenwoor
digt het op de verschillende fabrieken
en leerlooierijen ontvreemde leder een
waarde van ongeveer f 30,000.
!1 DE KOLENBRANDER.
Historische schets uit de middeleeuwen.
De nturen waren uit teenen gevlocl.
ten cn met leem bestrekentwee
vorinlooze ongeschaafde planken voi in
den de deurlucht en licht konden
alleen door eene opening in het dak
van mos, dat tegelijk tot schoorsteen
diende, naar binnen dringen. Achter
deze hut was eene kleine ruimte nut
ruwe palen afgcscliot' tlin Het voorste
gedeelte darteltfcn ecu paar kinderen,
vriendschappelijk niet een zwijn en vier
ganzen in liet slijk liet achterste ge
deelte was bebouwd met peulvruchten
en aalbessenstruiken.
Dit was de woning van Diedericl:
den kolenbrander.
Omstreeks denzelfden tijd, dat dc
jachtstoet van ridder Jan de slotpoort
uitreed, verliet Diederick zijne hut en
stapte welgemoed het bosch in. Zwart
was zijn gelaat, bijna even zwart als
het ravenzwarte hoofdhaar dat mis
schien nog nimmer met een kam in
kennis was gekomenvoor Meeding
droeg hij niets dan een lederen broek,
en een hemd van grof linnen.
Eene vrouw, die een zuigeling op
den arm droeg en eene frissche deerne
van ongeveer zestien jaar, oogden den
kolenbrander na, totdal hij achter eene
verhevenheid van den bodem verdween
en traden toen weder de hut binnen.
Nauwelijks was Diederick vijf t
ten op weg, toen nj ie opmerkz
luid plotseling door een zonderling
gediuisclt weid opgewekt. Zonder
eigenlijk te weten Wi.irnm, liet hij ziclt
oogenblikkelijk op den grond neerval-
ca kroop op handen en voeten in
een soort van ondiepen kuil, waaruil
hij deu omtrek kon bespieden zonder
zelf zichtbaar te zijn. Hij had er alras
geen berouw over, deze voorzorg gc-
nomcu te hcbbir.want in dc verte
bespeurde hij «en zestal mannen, di.
omzichtig voorwaarts slopen. Doch al
had hurt gang hun ooit niet verraden,
oo voorspelden hunne gezichten reeds
•einig goeds. Een hunner droeg
geweldig langen zwarten baard.
Het angstzweet brak den eerzanien
kolenbrander uil» toen hij deze duivels-
bende gewaar werd, bevende sloeg hij
kruis *n kroop zoo diep mogelijk
weg in den kuil,, uit vreeze van
dekt te worden.
De zwarte kerels slopen Item op
:n afstand van een steeuworp voor
bij en verdwenen spoedig in de richting
van het kasteel. De schrik hield Die
derick nog w«l vijf minuten aan zijne
plaats gekluisterdeerst toen luj de
de volstrekte zekerheid had, dat de
bende ver genoeg verwijderd
waagde hij zijnen schuilhoek te
laten.
Een poosje bleef hij roerloos i
als was hij er nog niet gansch zeker
van dat de zwarte bende hem
„Wie waren die kacrcls?" vervolgde
hij, „en waar gingen zij heer. Zij
sloegen den weg naar het kasteel ir,„.
Zouden zij iets kwaads in het schild
teren?... Dat moet wel zijn, anders'
luden zij zich niet zot zwuc hebbenj
gemaakt... en zij slopen zoo stil
'rt één die eca woord sprak... Als ik
ns naar het kasteel ging
Diederick bleef nog cenigc oogen
blikken aarzelende vree» van door
de bende opgemerkt te worden, weer
hield hem.
„Kom," zeide hij, „wat gaan mij die
kaerels aan rn wat zij willen uitvoe-
Ik heb ze niet ontboden.,
kolenbrander, die voor vrc
kinderen den kost moet verdienen, kan
zija werk zoo maar niet in den steek
„Schaam u, Diederickvervolgde
hij na eene nieuwe pauze, „gij kunt
-misschien eene euveldaad beletten eu
gij zoudt er geen kwartier van uw
werk voor willen kwijt zijn Mis
schien hangt J3ti van Boeckel een groot
ongeluk boven bet hoofd, cn hij is het
die u verlof heeft gegeven or
bosch uwe hut te bouwcu
broodwioning uit te oefenen... neen, gij
waart een slecht en ondankbaar mehsclt
ais gij Item niet gingt waarschuwen..."
Toen stond zijn besluit onherroepe
lijk vast en begaf hij zich terstond op
weg. Hij sloeg echter, eene andere
ichtiog in dan de bende.
Pas had hij een vijftigtal schreden
gedaan, of hij werd in de verte zijn!
dochter gewaar, die met een van tenei
gevlochten mandje onder den arm, dc
hut uittrad, Diederick wilde haar
pen, doch hij bedacht zich en besloot
i.ir haar toe te gaan.
Diederick wenkte haar thans
ziclt toe.
„Gnnda, waar gaat gij heen?" vroeg
hij naar zijn adem hijgende.
„Waldbczién plukken, vader,
het noenmaal,"
„Doe dat vandaag niet." hernam
Diederick, „doch g.i terstond weer naar
huis, sluit dc deur van binnen en kom
teer uit alvorens ik zelf weer
bij tt ben,"
Gouda keek bij het hooren van dit
streng bevel, haren vader met ver
wonderde oogen aan.
„Maak zoo'n dwaas gezicht niet!"'
irvolgde de kolenbrander, „er is on-
ad in bet bosch. Als gij gezien hadt
wat ik heb gezien, zoudt ge reeds lang
weer tehuis zijn."
„Wat hebt gij dan gezien, vader
vroeg Gonda meer nicu 'sgicrig dan
ontsteld.
„Iets verschrikkelijks 1 Maar wat, da
zeg ik u niet; misschien later wel.G;
nu spoedig naar huis en doe wat ik i
gezegd heb, want het is niet richtigii
het bosch
Gonda gehoorzaamde.
Diederick hervatte zijn tocht niet,
vóór dat hij eich overtuigd had dat
Gouda zijn bevel volvoerde.
Er was met dit al een geruimen tijd
voorbij gegaan, Diederick mceade dc
zwarte kacrcls tc vermijden, en zie, o
schrikdaar loopt hij ze bijna tegen
hel lijfHet schemert hem voor de
oogenhij wil vluchten... doch het is
te laat.
„Haltbromt dc zwarte met den
vreesclijken baard meteen voelt Diede
rick een ijzeren vuist op zijn schouder.
Het gezicht van liet gevaar dat hij
loopt, geeft hen ai zijnen moed weder.
Met een krachligen ruk wringt hij zich
los, en wendt zich om, teneinde zijn
aanvaller met zijn eerlijke vuisten een
antwoord op zijn vriendelijken groet
toe te dienen. Doch de zwarte mannen
laten hem daartoe de tijd oiet, vijf
hunner vallen op hem aan, knevelen
zijne handen op den rug cn duwen
hem een* prop tusschea de tanden
wat den zesden bandiet betrof, deze
zag dit tooneel werkeloos aan, daar
lijj een in doeken gewikkeld pakje in
zijne armen droegeen pakje met
levenden inhoud, want het gesteun van
een wicht steeg er nauw hoorbaar uit
op. Diederick had het nochtans ge
hoord plotseling ging er een lichtstraal
op voor zijnen geest „zij hebben den
ctfgenaam van Boeckel gestolen 1"
dacht hij
Wordt vervolgd,