KATHOLIEK NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN KANTOOR LANGEGRACHT 28, AMERSFOORT DINSDAG 12 MAART 1918 31» JAARGANG No. 97 p\it Blad verschijnt Dinsdag- en Vrijdag- middag. I'cijs per drie maanden Ou cl.; buiten de slad Amersfoort 65 et. Afzonder lijke nrs. 5 cf. per exemplaar. Abonnementen kunnen elke weck ingaan, doch opzegging van abonnement moet geschieden vóór den aanvang van een nieuw kwartaal. Is fi Kilholieki tut tin «ijnndia nn dan nitwit? „Ja!" schreeuwen cn schrijven so cialisten. „Neen I" getuigen de kerkelijke ge schiedenis en de dagelijksche onder vinding. Wie hebben gelijk In de hcidenschc oudheid was dc werkman een slaaf. Hij werd beschouwd cn behandeld ais een gereedschap, een trekdier. De liter kon naar willekeur over hem beschikken, Item verknopen, zelfs dooden. Christus komt op aarde cn sticht zijn Keilt. Het heidendom gaat plaats ma- kun voor liet Christendom. De Kctk achaft de slavernij a( en heeft nooit opgehoudci' zc te bestrijden cn vrijheid cu recht voor alle incnschcn op te cischtn. Zij leert, dat alle menschep voor God gelijk zijn, cn dc werkman niet du slaaf, maar de dienaar is van den rijke. In zuiver kerkelijke zaken kent zij geen verschil van s'.aid. Tegelijker tijd herinnert dc Kerk aan J- verplich ting van den arbeid, doer Cud opge legd. En zij wijst op het H. Huisgezin, op de Apostelen, die in de visscherij hun bestaan vonden. De Kerk bostiend ledigheid en luiheid. GHoofslcerli gc i pas gedoop „Zor r toch inden d- Apostclcn, „dal er geer. enkel Christel weikloos .tij." En ze-: en hen volgers gaven e.n geven voorrijt: rrr.d het voorbeeld van arbeidzaamheid Zou werd dc arbeid verh n c:i gc heiligd door dc K rk. Et i UMlOlC lie Katholieke Geloof zich vcr-pt-addi' verdwenen dc onn-vtt ch ri'j'rirc -r v t het heidendom, kreeg de werkman mee vrijheid cn recht cn werd rijn lot r.cli ter cn dragelijker. O.nder medewerking van 'h-Kerk ci door haar geest bezield werde-. in d Middeleeuwen broederschappen en gi! den opgericht, v/Tiriii dc wi-rkli -.it i va, eenzelfde ambacht of beroep rich vet eenigden om elkander tr tulpen en t steunen. Door dc or.lblnJr-g der gilde kwam de wcrk.nai weer alleen te Maar afhankelijk van willekeur. Nog slechte; werd de lecsl -i den werkman, toen hij. door de voi J-. ringen van wetenschap cr.ijrcihri' genoodzaakt werd, z.ij.i levcr.oudcrhou te gaan zoeken in fabrieken cn v<eii plaatsen, waar hij als 'l ware het rade werk eer.er machine is. Wie zal medelijden in et hem hebbel hem beschermen en behoeden vor algclleclcn ondergang? De Katholieke Kerk. Door de beroemd-: Encycliek va Paus Leo XIII „Over hel arbeider vraagstuk" herinnert rij \vetkg:vi - werknemers aan hun rechten ca pitch ten, Zij waarschuwt dc werkgevers, „dat de werklieden met »!s slaven u beschouwd ca behandeld worden sij veeleer dienon gcëcibiedigd t> den in hun persoonlijke waarde, di: door hun waaidighcid tds Chri geadeld; dat handwerk of arbeid geen schande is, maar di t het naar waar heid moet gelden als een eet, door eigen krachtinspanning ziclt datgene te verwerven, wat men voer zijn lerens- onderhoud noodig heeftdat hel on waardig cn schandelijk is, mcnschen enkel tot eigen gewin te gebruiken cn hen slechts zoo hoog te schatten als hun arbeidskrachten reiken." Dc Kerk roept den werkgevers verder toe. „Geeft acht op het geestelijk heil, op de gods dienstige belangen van uw werklieden gij zijt verplicht hun den tijd tc laten voor hun godsdienstoefeningengij moogt hen bij hun arbeid in uw dienst niet blootstellen aan verleiding en zede lijke gevarengij moogt den zin voor huiselijkheid bij hen niet versirkken het is onrecht, als gij ben met meer arbeid beiast dan hun krachten toela ten, of werkzaamheden van hen eischt, waartegen hun leeftijd of hun kunne zich verzet. Vóór niks evenwel ver maant de Kerk de weikgcvers, om het naleven der leer„ieder hel zijne" steeds als een eersten plicht te beschouwen. Ongetwijfeld moet, om een rcchim&'.i- gen loonitandaard vast tc stellen, met verschillende omstandigheden rekening worden geiioude. in het algemreu ge sproken evenwel, h.bben dc bemid delden cu dc wcikg. vers te bedenken, tint het zoowel met het goddelijk als schelijl: recht in st'tjd is, lodlfjdcnden te verdrukken en te ge bruiken te erger, bi.tc Den werkman w-j-t dc Kerk in 't ider op het volgende, als op de crpiichtmgen. rijn *u». eigei ..ecihjk trouw dei: arbeid te verrichten, waar- j hij rich vrij cn bij icchtvaardigr recnkonut heeft verbondenden rcrkgevef r.och in zijn goed, ncch in 'i te bfliadeclen in de har.d- n zijn iccbt zich te onthouden iddadighrderi er. in geen geval bij -b. i -i, ii ;;roole ver- opwekken en gouden ber ven en cirkel bittere lek stelling ca verarming berokkenen." Tcrwiji d: Keik door hare leer inningen werkgever cn werk- ader tot elkander tracht te tot beider welzijn ets geluk, ijvert zij in 't bijzonder nog ten gunste den werkman. Zs bevordert inigingcn cu volksbonden, leu [ibarken, 1). uwt scholen ca patro- natei', srichl huizen voor wecze gebrekkige mannen ea vrouwen, reken en z-.lfs voor gevallen VtOU 8) DE KOLENBRANDER. Historische schets uit de middeleeuwen. De vrouw mist hare dochter, argwaan op en verbergt haastig alles wat met uc misdaad in verband staat. Spoedig terug, en toont wat meer nauwgezetheid voor de be langen van onzen heer!" Met beschaamde kaken en wrevelige gemoederen dropen de knechten cn sloegen nogmaals den weg naa kolenbrandershut iu. Gonda had deze woordenwisseling geheel aangehoord, /.ij geraakte daar door nog meer van dc wijs. Wat be- tcokcndcn die verschrikkelijke woorden van Wilhelm Juist vroeg zij zich dat «f, tor stalmeester zich tut haar wcnddi de woorden „Ik weet niet of gij aan het schelm stuk medeplichtig zijt, ja of neen. Zijt gij onschuldig, zoo vrees nietsgeen haar zal van uw hoofd gekrenkt den. Maar bekend zijt gij er m«. ieder geval, dit is ons uit dc getui genis van Lieva gebleken. Daarom heeft heer Jan bevolen u herwaaits te brengen, opdat gij zoudt antwoorden op dc vragen, die hij u zal stellen. Volg mij cn wees oprecht 1" Deze aanspraak was niet geschikt om aan den angst cn de verwarring van het arme meisje een einde den werkman va» de Kerk den cn afvallig te maken, hem zijn Ge loof cn zijn eerbied voor gezag cn zedelijkheid tc ontrukken en hem van zijn vrijheid en waardigheid te berooven. Velen helaaslaten zich door valsche volksvriend.:!! bedriegen en verleiden en worden zoo niet alleen tijdelijk maar misschien ook eeuwig ongelukkig. Gelukkig daarentegen de katholieke werkman, die zijn Kerk eert en bemint als zijne moeder en zijn liefde toont, door hare geboden en voorschriften trouw te volbrengen eu de raadgevin gen en vermaningen IfSrcr Bedienaars bereidwillig op te voigcr. Hij cn zijn gezin zullen er wel bij varrn. De dagr- lijkschc oadervinding Inert het. P. RE IJS, S. J. Binnenlandsche Berichten. Brandstoffen. I>c RijUskoIendistributic is bezig een nieuwe regeling te ffen .-oor de brand stoffen voorziening. Geleerd door de on dervinding, zal men thans niet verschil lend- factoren tekening houden. Hel ligt in d<- bedoel'ng om ook nog in April brandstoffen ter beschikking te stellen. Nadere en uitvoerige mededee- lingen omtrent de regeling volgt n. De Mm Vet- r heeft mat men tot iszameling v.-n Daartoe is bepaald, d.-.t tiging van den burgemec deren en schapen mogi 'icht, terwijl a'. het vet o:t worden ingeleverd. Ook tiet slachten tdcre bepaling: ii ,11 d: Rijkscomn: vadte" s rolgendc 12 n door worde:\ Ja, gre cfd: der Kcik v.ior liefde duurt vooi racht ci den werkman en t tot na den dood. en vrienden der.'ten inc'cr ssh dierbare overledenen, 'chtcr dc K.tk. Jaren, eti Ootbijf.ann, in de H. Mi gndcdier.xtoefeiiingeo büjlt zij ook ieletuii bidden. Zieda-.r in grout e trekken, hoe de ii'.bc-iickc Kek altijd ea overal kwam voor de vrjjheid en waardighi li werkman, en dc wetten v ardighcid en liefde iu toepassing bracht tot zijn tijdelijk en geesle'ijk welzijn. L du alies b:t werk ijaniln? Wat kunnen de socialisten daar tegenover stellen! Zij trachten op alle mogelijk dat zij, hoewel ■nrust cu ontsteltenis bij ridder van Bocckct i.ir.l binnenbad. Doelt de ridder kei luchuldlg, >p het gelaat, ilechll «-en bewijs van mede- n deze di-.-rc zulke demonstratie gevoelt, houding van de christelijke ar de vermaning karei die zich richt leidslieden. Wat beeft bereikt? i met demonstraties Nie- geslaagd nóg meer ont- tevredensn te ksfeeken, dan er reeds waren, en heeft men het volk een toe stand als óór den oorlog voorgespie geld, dart her ft men het eenvoudig voor den gek gehouken. Een toeBtand als vóór den oorlog is onbereikbaar. Maar ook toen was dc Sociaal-demo cratische Partij als nu bezig met het het kweeken van ontevredenen. Wat toer. voor een onmenschwaardig bestaan, voor i jons'avcinfj, voor een leven vu:, ellct.de eu verdriet werd uit gekreten. heet nu een ideaal, waarvoor men demonstreerca moet. Nieuwe banen. Gi»teiniddag werd te Arnhem in Hotel Nobic de oprichtingsvergadering gehouden van het Ulrechuche Priester- Kruisvcrbond. Het ledental is reeds tot Ï70 gestegen. R. K. Middenstand. Te., bewij/e dat de Roomscht mid denstand zelfstandig wil aanpakken 't stichten va iaf.-bu.-eaux enz., diene rf.it het Be tuur van den Nedrrl. R. K. Middenstandsbond voor het Nationale R. K. M dde.-.s'.Aads-bureau vraagt een bekwaam R. K. jurist, om als Directeur werkzaam tc zijn. Gemengde Bericnten. tens is aan Oorlogsberichten. trbonóen. O. i. moct|N ia Rusland alles in honderd te iis«ic van t eir. hebben gejaagd, gaat Trotsky been. ..air van het na I Trotsky tr^k naar Brcs'.-Litowsk, inde vleeschhandel lamgeslagen. Van 1916 liggen er nog 700.000 balen in Australië, lederen dag bederven er groote hoe veelheden vleesch en graan en de rat ten cn muizen vieren hoogtij. Aan het einde van 1917 lagen er zooveel levens middelen, grondstoffen en andere waren op verscheping te wachten, dat er 653 stoomschepen van gemiddelde grootte voor noodig zouden lija geweest om dat alles t« vervoeren, en sedertdien is er nog heel wat bijgekomen. Van bevoegde Duitschc zijde wordt ons verzocht het volgende mede te De laatste maanden bevatten de bladen herhaaldelijk berichten betreffen de textielfabrieken, d;c bij gebrek aan kolen genoodzaakt zouden zijn, het be drijf stop te zetten. Een dienaangaande ingesteld onderzoek heeft aan liet licht gebracht, dal het sluiten dezer fabrieken :n de meeste gevallen niet aan gebrek aan kolen is toe te schrijven, daar de kolen voorziening der textielindustrie veeleer voldoende is. Daarentegen moet het stopzetten van deze bedrijven ge weten worden aan de Engelsche be- petkiDgsn,33irege!en inzake den aan voer van grondstoffen naar Nederland. in den loop dei eerst- landcn in hui-slachting cliten. Het vet van ir i behoeft l tngc sverd. Rijkikletkrlnr; Utrecht. De R. K. Alphftbetische Groslijst is s volgt samengesteld J. Balvers, Hilkgom. H. Brouwer, ilversum. G. Bruna, Utrecht. Mr.Duij zings, l'irecht, P. llaazevoet. Utrecht, H. Hermans. Maastricht. Mr. KocKn Utrecht. C. J. Kuiper, Utrecht. J. Th. Lent, Utrecht. F. A. M.c:ei,Oude- jr. Dr. Nn'.-ns, De:, H-.ag. Th. Schaepmaii, Dc: Haag. Mr. v.Schaik. Arnhem. Mr. Sc'.iretlcii, Utrecht, I'. .huif. Uaarn. J. VV. Stokman. Wijk bij Duurstede. J. G, Suring. Maarsso i. on de Wtjkerslooth. Utrecht. Mr. :on van Wijnbergen. Utreclit. Je jaarvergadering van dc.r Alge- cutn Bond van R. K. Kissverecr.i gingen, waar liet Concept program iu behandeling komt cn mgr. dr. Nolens een politieke rede zal uitspreken, :t ■vórdert gehouden op 11 Mei. Volksbedrog. Bij een levensmiddelen-demonstratie te Leiden zei een sprekvr„Vu ver gij nog niet ontevreden zijt. lt, dr.t gij liet dezeo middag word'." En een ander„men moet demo ren, om een toestand te krijgen die vóór den oorlog." Dergelijke uitlatingen rechtvaardigen teil volle de verachting, die hoop daar een kansel te vinden voor itondig.ng van zijn ideeën over ::eidrevo!utie. Het bleek daar cedig, da* hij het ree; den vrede ernstig mecr.de. Geen nuddel liet nub p-oefd om dc onderhandelingen -eprnde te hcuden. Trouki herf: door zijn optreden des ucod in Ru«'.a::d vergroot e» hel land; ichting prijs gegeven. Het uilvocrc-'d comité te Petrograd :eft lie: vredcivetdrag goedgek.urd. Een licgrr.iaaval op Parijs werd erd door verschillende Duitschc skaders. Verscheidene vliegers wi :-; echter ten gevolge van het hevige af- iggekeerd. Voor zoover lol beke r.; is. zij-, er :,i dc voor- ■cden vau Parijs 29 meuschca gedood i 60 gcw-.-.d. In net boscii v„n Compiègne is cc ucgiu g gevondei:. waarvan de vii - Dc sedeu December 1917 door Ce: en bcluside oorlogsbuit w; ^rooiendeeis van Fiausch ju Engelsch übrika-'.t en verleg.-:, woordigt schatte waarde var, ver over de dui/eud De verscliepingsmociiijkhcden doen i vooral iu Austiahë zeer crnsli. sier. De koelhuizen vuur bevi iccsch zijn zoo propvol, dat de lokker» hunne kudden ia de w< :tcu latcu iuplaats vun dc slachtrijpe cn tc slachten. Ds Australische tv, handel is, evenals de graan-, huiden- ,11c lteb u hier laten brengt ondcivrngcu," begon heer Jan; „zult gij mij auiwoordcn naar waarheid icsïire," stotterde Gouda, heeft uvr vader u deze m gen gezegd?" Het inct'je hcrlianrde letterlijk woorden, welke Diederick tot haar had gericht, toen zij op het punt stond oi waldbezicn tc gaas zoeken. Dc ridder cn Wilhcm wisselden een gelicinisinnigen, goedkeurenden blik. „En welk bevel gaf hij u vervol gens Ook ditmaal kwam het antwoord ,n Go idu letterlijk met de getuigenis ui het kamermeisje overeen. „Huc gedroeg uw vader zich aan tafel luidde de derde Ofschoon hare beklemdheid bijna den hoogsten grand had bereikt, slaagde Gonda er evenwel nog ia, hierop duidelijk antwoord l wederom geheel i gev t bleek beweringen i somber ca zwijgend ,Ach, messirc," zeidc Gonda, e:i barstte in tranen los, „dat weet ik niet ik heb het vader gevraagd eu kreeg g«eu antwoordik heb er met moeder over gesproken, en die er evenmin iets van als ik. Maar gelooven toch allebeide, dat cr met vader is voorgevallen...." „Wat niet goed, wat schandelijk slecht is," vulde heer Jan driftig „Wilhelm, haal den gevangene hier Gonda slaakte een kiect, een poo:jc daarna haar vader geboeie zag binnenvoeren krampachtig strekte zij de armen naar hem uit toen bewusteloos neder. Diederick veischrok ook zichtbaai en hij onverhoeds tegenover zij: dochter stond, zijn schrik vcrmeerdeide nog aanmerkelijk toen hij haar zsg zijgen, doch hij sprak geen enkel woord, In dit alles, in dc bezwijming der dochter en de droefheid var. den vadci zag dc ridder slechts nieuwe bewijzen vuil beider plichtigheid. Met moeite brachten twee meiden het bewustclooze meisje weder hot ti nu oprecht," hervatte Vnn 1, „en zeg mijwaarom gaf L-k u dat bevel, w; hst noenmaal d«i bij, zij zetten het toen op een stoel verwijderden zich weder. „Uwe dochter, Diederick" begon Van Bocckcl, heeft bekend dat gij haar naar huis hebt gezonden Ds Tweeds Kamer heeft ecs motie aangenomen, waarin gevraagd wordt een algemeen alcohol-verbod voor de Indische bevolking. Wordt deze motie uitgevoerd, dan bcteckent dat een alcohol-verbod voor heel Indie. Reden waarom het papier zoo duuri«. De papierfabrieken van Van Gelder die tegenwoordig ongeveer 't monopolie hebben vsn de papierfabricage, keeren :r 1917 7,8 ®/j op pref. aan- rieelen. 15 op gewone aandeelen. Afgeschreven wordt voor 1 'jt millioe», ton stort men ia 't reservefonds. vendien duisenden guldens voor tan- lèmes aan directeuren c ichcig was eu dat gij aan tafel be.- zfgeirokken en beangstigd waart. Is ailes weikelijk zoo .Ja, messirc, antwoordde de kolen brander bedaard cn gelaten. „Eu waarom hebt gij dat alles ge- :gd en gedaan Wat voor reden be- „Ik kan eu mag dit niet zeggen, klonk het bescheid. „Wederom hetzelfde antwoord," nep in Bocckel toornig uit„gij kunt of moogt het niet zeggen I Neen, gij durft of wilt uw schelmstuk niet ,Ik heb geen schelmstuk bedreven, hervatte Diederick, sterk in het be- wusttijn van zijne onschuld, „onder, vraag mijne dochterindien van iets kan betichten dut niet oorbaar i, wil ik vandaag nog stervt „Neen, neen 1" riep Gonda opge wonden, „Vader heeft nooit iets slechts gedaan, vader is onschuldig I" „Een zuiver geweten is niet onrustig, sen braaf mensch sluipt met al» een dief hel kasteel rond en verbergt zich iu geen houtmijt I" zeidc de ridder schamper. Toen Gonda deze laatste woorden hoorde, ontstelde zij opnieuw. Hoe, had vader zich in bet hout verborgen? Wat was er dan toch met hem ge- zij Ibcurd? Zou hij dan werkelijk er- het geweten hebben lietl Een pijnlijke twijfel welde i Besloten i» tot htt plaatsen van ee-woud'j gtd nkteeken voor Tho- s a Kenipis. op der: Agnietinberg Zwolle. Dr. Cuypers l'ertt een schets ostrrorpen. Honger voor de deur. u een rede te Arnhem heeft mr. tsseihuys, lid der Tweede Kamer, rcrklaardd*t Nederland op 31 Mei korrel graan zal verbruikt hebben, tenzij wo:dt aangevoerd van :r,, waartoe weinig kan» bsitaat. Te Havelte is ds r.ooti van een arbeider nvt een beladen kruiwagen i'.len. Hij heeft zich daarbij zoo lezesrd, dat hij, na een vrceselijk ijden, aan dc gevolgen is overleden. Ter kennis van belanghebbenden oidt gebracht, dat her verbod van per' sp >i in bitinenlandsch verkeer van ïunderea buiten werking gesteld. Te Tiel is binnengebracht een 18- ige jongeling, die op heeterdaad was •tr>pl bij het openbreken van offer blokken in de R. K. Kerk. Hij bekende hebben ingebroken in de R. K. reiken te Kerk-driel en te Alm. Hij is herkomstig uit Rotterdam en was door den Voogdijraad als schildersleerling gesteld in Rossum. De burgemeester van Dreumel heeft vaikens in beslag genomen, die na gemoed op. Aan de grootste angst •n prooi vroeg zij „Vader, maak toch een einde aan rijnen angst, cn zeg tcch wat u op het hart ligt 1" „Ik heb het reeds gerend," antwoord de Diederick, „tk kan niet,.... ik mag niet." .Waarom kunt en moogt gij niet vroeg Gonda. De kolenbrander wierp een donke- n blik op zijne dochter, als verweet hij haar dc stoutheid, hem deze vraag does. Deze blik ontging den ridder :tcn bevestigde hein in de meeaing dat dc kolenbrander phchlig was, doch gaf hem tevens de overtuiging van Gonda's onschuld. „Laat het meisje ongehinderd ver trekken," beval hij aan zijn opperslal- knecht, „doch breng haar hardnekki- jlü rader naar zijn kerker terug 1 Wij zullen sisn of dc tijd hem tot betere gedachten zal stemmen 1" vul Toen Gonda thuis kwam, trof zij hare moeder en broertjes iu de groot ste ontsteltenis aan. Dc terugkomst van hare dochter deed echter vrouw Ctinegondis terstond hare tranenvloed opdrogen. „O Gonda," zeide de goede vrouw, „wat beu rk toch ongerust geweest ui Wordt vervolgd.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1918 | | pagina 1