KATHOLIEK NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN
KANTOOR LANGEGRACHT 28, AMERSFOORT
DINSDAG 26 MAART 1918 31» JAARGANG No. 101
Dit Blad verschijnt Dinsdag- en Vriidac-
middag. PrUs per drie maanden 60 cl
buiten de stad Amersfoort 65 et. Afzonder
lijke nrs. 5 et. per exemplaar. Abonnementen
kunnen elke week Ingaan, doch opzegging
van abonnement mnef Di>«rhf,iinn „a/..
Binnenlandsche Berichten.
Twee
Stemmen.
wetsontwerpen zijn Ingediend,
strekkende tot het geven van gelegen
heid aan personen, die niet ia hun
woonplaats kunnen stemmen, om elders
aan de stemming deel te nemen.
De Schepenroof
De Minister van Binnenlandsche Za
ken heeft krachtig geprotesteerd tegen
het feit, dat de geassocieerden tot in
beslagneming der schepen zijn over
gegaan. Ons volk, zeide spreker, is
hierdoor geschaad en onrechtvaardigen
dwang opgelegd.
Onder levende bravo's en hoera
geroep betuigde de minister, dat onze
zelfstandigheid ons meer waard is, dan
brood en de vloot, en wij daarom tot
aan den bedelstaf trouw zullen blijven.
Er is gezegd, dat de eigenaars zullen
worden schadeloos gesteld.
Niet de vraag of eigenaars schade
loos gesteld of afgekocht worden, maar
de vraag of het zeevarende en koloni-
seerendc Nederland nog een vloot be
zitten zal na den oorlog daarop
komt het aan.
Engelsch.
Naar aanleiding van de Engelsch-
Amerikaanschc schepenroof wordt een
opsomming van de Eiigclsche geweld
daden gegeven.
„In de eerste plaats werd (in het bc-
laog der neutralen) het Engelsche Ka
naal met mijnen versperd, en de Neder-
landsche schepen gedwongen zich aan
een onderzoek te onderwerpen alvorei s
zij naar Amerika of zelfs naar onze
eigen kolomen mochten varen voorts
werd de post van boord gehaald en
alle brieven geopend en grregistreed
een dwingelandij zonder voorbeeld werd
ons opgelegd wal betreft onzen haodel
over zee er werd openlijk verklaard,
dat het Nederlandschc volk op rantsoen
gesteld werd en een gedeelte van de
vloot werd opgeSischt om voor de
Entente te varen. Wat in Amerika of
elders gekocht werd, hield men op de
meest willekeurige manier op in En
gelsche havens, totdat kostbare levens
middelen bedorven waren. Zelfs wan
neer grondstoffen voor onze industrie
in Nederland gelost waren, mochten die
niet afgeleverd worden, voordat Enge
land toestemming gaf. De beruchte
zeven schepen, die getorpedeerd wer
den door de Duitsche onderzeebooten,
werden wekenlang in een Engelsche
haven opgehouden, totdat de fatale ter
mijn verstreken was toen werden zij
losgelaten als om de proef te nemen
of het werkelijk ernst was met het duik
bootengevaar.
Verleden jaar werd onze visschers
vloot ingerekend en de lading werd op
gegeten, in dit geval niet zoolang vast
gehouden tot ze bedorven was, zooals
met Nederlandsch graan gebeurde.
Men beschiet in onze territoriale
wateren Duitsche handelsvaartuigen.
Laat ons vooral niet vergelen, d
leze vernederingen werden ondergaan
geduld alleen om permissie te krijgen
0Dze behoeften van ovfcr zee tr
gaan halen I Tegenprestatie was er zoo
als minister Posthuma zeide, zoo goed
als niet.
De permissie om ons brood te gaan
halen, U nu weer voor de zooveelste
maal bij ccne belofte gebleven, men,
heeft onze schepen in een hinderlaag
gelokt en gevangen genomen.
In plaats van de legende van Enge
land edelmoedigheid, waarmede een
groot gedeelte van het publiek sedert
jaren gchypnotiserd is, ziet eeB nuchtere
toeschouwer onbarmhartige dwingelandij
getemperd door vrome spreuken, die
ij de menigte inslaan.
Men hoort op het oogenblik de vroom-
e verklaringen, dat Eogeland geen
-i'.fzuchtig doel najaagt en niets voor
zich zelf verlangt, terwijl intusschcn
Egypte, Palestina cn Mesopotamia op
afrekening worden genomen. Beschouw
in dit verband de roof van onze han
delsvloot gelooft men in gemoede dat
men die terug zal krijgen wanneer En
geland bij den vrede gebrek lijdt
Distributie.
In de Tweede Kamer heeft Minister
Cort van der Linden namens de regcc-
ring een verklaring afgelegd in zake de
lcvensmiddelenpolitick.
Het beslaande distributie-Btelsel zal
worden herzien en uitgebreid. De orga-
ïisatie wordt geheel gewijzigd. De com-
mssies van bijstand, de commissie-
-an toezicht en de vereenigingen zullen
verdwijnen en door ambtelijke colleges
worden vervangen. Er komen wettelijke
maatregelen tegen den ketunghandel.
De rantsoenen zullen algemeen gaan
werken. Bij die alles zullen de belangen
der voedselvoorziening voorop staan.
Gemengde Berichten.
Oorlogsberichten.
Woensdagmorgen tulf tien begon
het Duilsclie offensief in Frankrijk op
,eer krachtige wijze na wekenlange
'oorbereiding.
Mag men Duitsche berichten gcloo-
'en, dan zijn de verliezen, die de En-
gelschcn en Franschen, geleden hebben,
buitengewoon zwaar, die der Duitschers
boven verwachting gering geweest,
Vermoedelijk hebben beide partijen
oeten bloeden. Want dat de Duitsche
soldaten bij massa's door het Britsche
vuur neergemaaid zijn behoeft niet te
verbazen, wijl zij aanvallers waren.
Hindenburg doet een poging, om een
doorbraak te forceeren cn wanneer zijn
divisies verdwijnen onder stroomen van
granaten worden nieuwe in den strijd
geworpen.
De berichten die sinds loskwamen,
zijn wel in staat de gemoederen in de
Entente-landen te verontrusten.
Keizer Wilhelm heeft in persoon de
leiding van den slag in handen geno
men hetgeen beteekent dat Hin
denburg vast op ecu overwinniog
rekent, en de Duitschers noemden
Zonddg reeds een heele reeks dorpen
die door hen bestormd en veroverd
zijn geworden.
De Engelsche staf erkent, dat terug
getrokken moest worden om meer
westelijk gi legen stellingen in te gaan
De gehcele wereld hoopt hartstoch
telijk cn wenscht niets liever dan dat
de oorlogvoerenden eindelijk tot bezin
ning komen en aan deze slachting van
de beste krachten der volken, aan deze
menschenmoord en levensuitputting een
einde maken. Maar vóór wij den dag
van den vrede beleren mogen, zal het
westelijk front nog eens In vuur en
vlam worden gezet en zal de lente
van dit jaar duizenden en nog eens
duizenden lijken zaaieo.
Het Duitsche trommelvuur werkte
vernietigendde loopgraven liggen vol
dooden. In de artilleriestellingen liggen
de manschappen, door gas verstikt,
dood over hun kanonnen.
Zondag werd reeds bericht dat ruim
25000 Engelschen gevangenen waren.
Bovendien werden ongeveer 500 kanon,
-in veroverd.
Het Duitsche geschutvuur heeft de
vele maanden aangelegde, sterke
irsperringen vernietigd. De Engelsche
loopgraven, in graven veranderd, lagen
vol dooden.
Op het terrein, waar Hindenburg
jnist een jaar geleden in oostelijke
richting terugtrok, drong au de aanval
"iar het westen voort.
Lstere berichten doen uitkomen dat
de Duitschers doorzetten en met gewel
dige kracht alle wecrsland breken. Alle
erreinwinst sinds 1916 door Engelschen
n Franschen ten koste van groote op.
fferingen behaald, is reeds verloren.
Het getal krijgsgevangen E"grlschen
teeg reeds tot Over de 50.000. M-rr
dan öOO stukken geschut en ruim 1000
ichinegeweren werden buitgemaakt.
Er zijn nu ongetwijfeld binnen
enkele dagen reeds tienduizenden men-
schenlevens weggemaaid, cn wat zal er
nog volgen? Men huivert bij de name-
'ooze ellende die nog weer in het ver-
ichiet ligt.
Het Engelsche derde cn vijfde leger
gedeelten van de aangevoerde
a-isch-Amerikaan sche reserves zijn
eeds verslagen en onder de zwaarste
i'liezen teruggeworpen.
En daarbij komt nog de tijdi
door het absoluut ontbreken van wtfrk-
gen. Op de spoorwegen ziet men
:ts dan een krioelende massa gede
mobiliseerde soldaten. Intusschen is
ander verkeer onmogelijk.
Duitschers drijven de roode
garde uit de Oekrsjlensche korenschuur.
Dat beteekent niel alleen, dat groote
graanvoorraden in handen van Dultscli-
land vallen, maar vernietigt ook het
laatste beetje hoop, dat er nog graan
zou kunnen worden verkregen voor
overig Rusland. De duizenden die
Petrograd verlaten en bereid zijn hun
leven te wagen door 500 tot 1000
mijlen op het dak van een waggon
of op de bufferi te reisen, doen dit
voedsel te vindeo.
verschrikking voor Frankrijk,
De Duitschers hebben in gebruik ge-
imen zeer vci-dragend geschut en be
schieten daarmede Parijs. Om het kwar
tier valt een granaat in de Fransche
hoofdstad en reeds zeer talrijk zijn de
slachtoffers van deze geheel onverwachte
beschieting.
Het gebruik van dit geschut stelt de
militaire autoriteiten plotseling
moeilijke problemen.
oo'n kanon is het b.v. mogelijk
Emmerik Amsterdam
schieten.
In Parijs hecrscht dan ook groote
ontsteltenis.
Ock op 't frontgedcelte waar de
Franschen staan werd 't roerig.
Het geheele front wordt door den
vijand met zware artillerie beschoten.
De beschieting is zoo hevig, als zij in
dezen oorlog nog ooit werd waarge
nomen. De militaire overheden hebben
bevel gegeven de burgerbevolking uit
Verdun te verwijderen. Het vijandelijke
artillerievuur is zóó geweldig, dat de
hniën in dichten geel-zwarte rook
gehuld zijn.
Het landbouwbedrijf,
land beslaat, is bijna geheel stopgezi
Als een verbluffend staaltje van
die venbrutaliteit kan worden medege
deeld, dal dieven uit een goederentrein
op het stationsemplacemcnt te Hilver-
twee balen koffie, een vat boter
en vat jenever gestolen hebben.
Op de Maas te Rotterdam is een
roeiboot, waarin gezeten waren schip
per Kruithof met zijn beide zoons,
overvaren, Alle drie inzittenden geraak,
ten te water. De oudste zoon kon met
de grootste moeite worden gered. De
beide anderen zijn verdronken.
Sinds September vorig jaar ver-
e de landbouwer van Beusekoni te
Licnden geregeld geld uit zijn kas. De
bleek steeds goed gesloten en van
inbraak was geen spoor te ontdekken.
Intusschen steeg het totaal van het
irmiste tot ongeveer f3000. Thans
heeft de justitie licht in deze zaak ge
bracht. Het 12 jarig kleinzoontje
den bestolene bood een bedrag van
f24 ter inschrijving in de schoolspaar-
bank aan. Dit wekte achterdocht. Bij
onderzoek vertelde de knaap, dat hg
dil geld van een buurman bad gekre
gen, omdat hij dien den sleutel van
'ers kast bezorgde, als deze niet
»s. Deze buurman
kazerne te Amersfoort, waar bij als
landstormman vertoefde, aangehouden.
Zaterdagnacht is de stal van een
landbouwer in de Kerkelanden, bij Hil-
urn totaal afgebrand. Dertien stuks
kwamen in de vlammen om. Ook
een hooiberg brandde af.
De politie te Vlissingen heeft een
kaltenslacbterij ontdekt, waar reeds me
nig den laalsten tijd ontvreemd poesje
gestroopt en voor de consumptie ge-
ichikt is gemaakt.
Te Epe (Geld.) verkocht een dag-
looner zijn eenige koe voor f 190. Een
paar uur later geraakte zijn woning door
spelen met lucifers door kinderen
brand. Het huis brandde af en de nog
geleverde koe kwam in de vlam-
Amorsfoortsche
Nieuwsberichten.
Ie voor hedenavond aangekondigde
is-vergadering in den R. K. Volks
bond gaat niet door en is uitgesteld
tol Donderdag 4 April a.s. ter zclfder
behoefte hebbende kinderen van alle
openbare en blxondere scholen, het
welk van de gemeentekas f2500 vordert.
De Centrale Keuken zal voorlaan
als gemeentebedrijf worden geëxplol-
teerd. Een directrice komt aan 't hoofd.
In een nota werken Burgemeester en
Wethouders weg misvattingen als zou
b.v. vleesch worden ontirokken aan de
porties, door 't personeel.
De oprichtingskosten der ireuken heb
ben ruim 26 dulsend gulden bedrsgen.
Tot 1 Jan. j.l. bedroeg het verlies op
de exploitatie ongeveer f4000, terwfl
tbans een wekelijks tekort wordt geschat
n f700.
Van 25 tot en met 30 Maart zal
rden verkrijgbaar gesteld op bon
No. 61
Groene Erwten 2 ons per persoon,
(of naar verkiesing capucijneri tegen
54 cent per K.G.)
Havermout I ons per persoon.
Bak- en Braadvet 1 ons per persooa.
Varkensyleesch ons per persoon.
Eenheidsworst (indien voorradig).
Aardappelen 4 K.G. per persoon.
Vervolgens is goedkoope melk ver
krijgbaar (voor hen die daarvoor in de
termen vallen) op bon No. 10 tot en
met No. 16 en wel van 24 tot en met
30 Maart.
Politiezaken.
Bij den heer G. aan de Anna Pau-
lownalaan werden kledingstukken be
nevens tafelzilver ontvreemd. Bij dr. D.
aan dezelfde laan 2 rijwielen. Aan het
fokstfttlon van de V. P. N. bij Birlt-
hoven heeft men kippengaas en 50
kippen gestolen.
4 beruchte rijwieldieven zijn gear
resteerd, die op verschillende plaatsen
in den omtrek diefstal van rjwieten
pleegden.
De vcreeniging tot bestriding der
tuberculose hield hare jaarvergadering,
waarin verslag omtrent hare verrichtin
gen werd uitgebracht.
üc vcreeniging betrok eigen huis en
'igen terrein kwam ter beschikking van
haar patiënten. Daarbij gejukte het neg
in het najaar aan te koopen het aan
grenzende perceel met terrein.
De lighallen waren meestal bezet,
betreurd moet echter worden, dat steeds
de gevreesde ziekten haar slachtoffers
blijft maken.
Het Consultatiebureau werd In 1917
bezocht door 78 mannen, 46 vrouwen
83 kinderen. Het aantal afgelegde
huisbezoeken bedroeg 1865. Overleden
zijn 11 patiënten, terwijl buitenshuis
werden verpleegd, ir. het Ziekenhuis 6,
Sanatorium 7, Lighallen 18 en Her
stellingsoord 1.
- „Handel en Nijverheid" hield eene
.algemecne" ledenvergadering, die door
drie leden werd bezocht, en waarin
werd besloten de Handelsschool weder-
f20 ie tubsldleeren. Dc heer
Houbaer deelde mede, dat het lijvig
rapport inzake gas cn electriciteit aan
den Raad is ingediend en verzocht
machtiging, om indien de draconische
bepalingen mochten gehandhaafd bij
ven, de actie tot het uiterste door te
zetten.
De ingezetenen worden dringend
aangemaand zoo zuinig mogelijk te zijn
met het waterverbruik. De onlangs ge
vraagde bezuiniging is onvoldoende
uitgevoerd.
I2> DE KOLENBRANDER.
Historische schels uit de middeleeuwen.
T-.cn Diederick eer. uur later in h-
woonvertrek burner-Had, cord l i
het ledig inaar door de h.nl g'.iip. n
deur klonken hem stemmen cn b ij.>
gillen tegemoet, Op zijne teenen -do-
hij naar de voordeur en stuk zijn h- oh
naarbuitcn.
Gonda zat op de groene graszodei
onder een breeden lindeboom neder
op haren schoot hield zij een aanmin
nig knaapje van vier maanden, me
goudgele haarljes op het klein rond
hoofdje, fonkelende koontjes en aller-
poczelstc handjes, dat haar met zijn
heldere kijkers aanlachte; Dirk cn
Floortjc lagen ieder aan weerszijden
van hunne zuster ook in het gras, cn
trachten om strijd door allerlei teekens
en kreten de aandacht van het kindje
op zich te vestigen telkens als zij er
in slaagden een zijner heldere, hemels
blauwe blikken machtig te worden,
gilden zij het uit van de pret.
Moeder stond voor hare dochter
liet hare oogen vol innig genoegen
over dit schouwspel weiden.
Nadat de kolenbrander geruimen tijd
ongemerkt dit toonceltje had gadege
slagen, verloonde hij zich ook buiten
de deur.
„Vader 1 vader 1 Zie eens 1"
Uit drie monden klonken hem deze
kreten tegen, drie personen sprongen
r?"
op
v eld n
Gonda op hare b- uri, met eene
kende stem ,,ik zal cr moeder
zijn, vader. Zie eens, wat een
dulje I Gij kunt bet onmogelijk
stootcn I"
„Als het een vondeling is, Gonda,"
antwoordde dc kolenbrander, „dan zou
het onbarmhartig van ons zijn, het niet
op te nemen. Wij zullen voortaan geen
gebrek lijden cn kunnen dit kindje ge
makkelijk groot brengen."
De kolenbrander bracht het overige
van den namiddag door met een wieg
te timmeren, waarbij Dirk hem zijn
best hielp.
„Vader," zegt Goda, „hoe zullen
wij het kindje noemen
„Daaraan heb ik nog niet gedacht,"
antwoordde de kolenbrander.
„Het is Sint-Lambertusdag vandaag,"
vervolgde Gonda, „wanneer wij
eens Lambcrtus heetten
Zoo werd dit dan besloten.
„Goed gedacht," hernam Diederick
„Lambcrtus zal zijn naam zijn."
crl, M
XI.
vrrlu-s van haar kind had de
d'-krouw M ichtclde getroffen
e- plotseling opkomende tlor
dm leederen bloemknop treft.
d, -In- tu««chen leven en dood
I - h't»b--n doorgebracht,
d j ge levc-skiacht de -
Macliteld van B-»Ckel wa<
toch n
tijd
ii.1 g
tijd open en stortte een -iruppel
den beker van haar geluk.
Wat L-eva, het kamermeisje betreft,
heer Jan had het weder in zijnen dirnsi
genomen, omdat zij zich bij het ont
dekken van den gewaanden kinder-
roover zoo verdienstelijk had gemaakt,
doch Machtelde wilde haar niet meer
bij zich dulden, en toen Diederick des
morgens ontsnapt bleek te zijn, vielen
de vermoedens op het meisje en werd
zij, zonder dat men op hare tranen cn
onschuldsbetuigingen nog lette, wegge
zonden.
Drie maanden verliepen er in deze
doodsche afzondering, toen
heraut van den graaf van Kleef op
het kasteel verscheen en heer Jan de
uitnoodiging tot een steekspel bracht,
dat over acht dagen te Xanten zou
gehouden worden. Niets kon den rid
der wclkomer zijn dan deze boodschap.
Hij schonk den heraut het warmste
onthaal, hield hem een geheelen dag
bij zich, liet hem wijn drinken zooveel
hij begeerde en vroeg hem alle bij
zonderheden omtrent de aangekondigde
feestelijkheid uit.
„De graaf." dus vertelde hem de
bode. „gaf het feest ter eere van zijn
aanstaanden schoonzoon, den baron
van Niirdhausen, die met zijne tweede
-torhier verloofd was en haar daags
i óór het steekspel ten altare zou ge
leiden.
Van B -eckel nam de uitnoodiging
net beide handen aan. Welke afwis-
■eling kon hem aangenamer zijn dan
een tornooi Nu was de verveling
hem en Michlelde geweken, lederen
dag oefende hij zich op h*.t bi
plein* van den burcht in het hantee-
ren van lans eo zwaard, waarbij Mach
telde bij een der geopende venster-
nissen stond en toezagde tijd, welke
cr na deze oefeningen overig bleef,
bracht de ridder bij Wilhelm, zijn
ouden wapenknecht door, die de ge
heele wapenrusting van zijn jongen
meester in behandeling nam terwijl
Machtelde met alle vlijt aan eea
wapen werkte, dat zij In den zijden
wapenrok van haren heer co gemaal
borduurde.
Welk kleed zult gij aantrekken,
Machtelde, als gij ten steekspel mede-
tijgt r
„Ik, heer Jan Denk er niet aan.
Voor u is deze afleiding na het
telijk verlies dat wij geleden hebben,
zeer gewenscht, maar ik zou mij in
een stoet van vroolijke en ichitterende
edelvrouwen niet op mijne plaats ge
voelen. Ik wil op het kasteel blijven
en een vermaak opofferen, nadat ik
aan het al te lichtvaardig deelnemen
nan oen ander genoegen het verlies
in mijn Kcinoud te wijten heb."
„Lieve Mach'teld." zelde hij, in het
bewustzijn van zijne overijling, „gij
hebt gelijkhadde ik van den brginne
et over geoordeeld zooals gij. dan zou
ik mij minder ongeduldig hebben ge
toond om aan het tornooi deel te ne-
i. Maar, het is nog niet le laat, ik
kan den g-aaf van Kleef mijne ver-
onlscbuldiging nog doen aanbieden en
dat zal ik ook, morgen vroeg zend ik
Wilhelm met deze boodschap naar zijn
hof."
„Lnat dat, mij ten genoege," ant
woordde Machteld, „het is goed voor
u, dat gij het hanteeren der wapenen
niet verleert.
Het gevolg van dit gesprek wat, dat
Van Boeckeï zich liet gezeggen en
twee dagen later In volle wapenrusting
van zijne jonge vrouw afscheid nam,
zijn prachtig roz steeg en in gezelschap
van Wilhelm, de slotpooit uitreed en
den weg naar Xanten Insloeg.
Die oude, stad bood een ongewoon
schouwspel in drukke feestelijkheid aan,
toen beer Jan haar binnenreed.
Wordt vervolgd.
