DE EEMBODE
KATHOLIEK NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN
KANTOOR LANGEGRACHT 28. AMERSFOORT
DINSDAG S NOVEMBER 1918 32* JAARGANG No. 63
5 Cl, Aboiiiicinciik-Ii kunnen elke weel; inr.'uii,
doch opzegging van abonnement
schicdcn vóór den aanvang van c
kwartaal.
Uit het Buitenland.
Oorlogsberichten.
Vier jaren achtereen zijn kalme, ar
beidzame bevolkingen uil hun werk
gerukt en aan hun gezin en huis ont
rukt, om te moorden.
Maar verreweg de raeesten wennen
nooit aan dat bedrijf.
Op den langen duur, wanneer leed
en lichamelijke en geestelijke verzwak
king genoegzaam hebben meegewerkt,
treedt de afkeer, de walging van den
oorlog met onweerstaanbare kracht op,
plotseling en bij massa's inenschcn te
gelijk die al dien tijd in dczcltde om
standigheden verkeerden. En geen
plichtsgevoel, geea tucht, gccu kracht
woorden van koningen en generaals
kunnen het dan keeren't is als een
paniek die zich meester maakt van de
menigte, een algemecne inzinking van
energie.
Wij liebbeu dit 't eerst zien gebeu
ren bij het Russische volk. Onlangs
brak plotseling de weerstand der Tur
ken. En zoo pas nam men bet waar
te Boedapest en te Weenen, met de
ontbinding van het Oostenrijksch-Hon-
gaarschc leger als gevolg.
Alles is nu vastgeloopen, ontwricht
alle betere gevoelens schijnetrgcsmaord.
Tien duizend maal duizead menschen
hebben in pijn en ellende hun graf ge
vonden in den bloeddoorweekten grond
en tientallen millioenen méér zagen
hel liefste en beste dat zij bezaten,
verloren gaan, onherstelbaar. Ruïne
dreigt overal, honger en ziekte schrij
den over de wereld.
En nog draalt men in de kabinetten
der ministers, die voorloopig nog de
leiding hebben, met het spreken van
het verlossende vredeswoord.
Iedere dag talmens vergroot de macht
der moordzieke revolutie-
in vele landen aansturen oj
pen van al het bestaande.
In Hongarije juicht men over de
revolutie, die tot stand gekomen is
zonder ernstig bloedvergieten. Maar hoe
lang zal het doren? De militairen hebben
de republiek uitgeroepen.
Ook te Weenen nemen soldaten bet
initiatief tot het vormen van bestoars-
commissies.
Keizer Karei doet geen pogingen
om de republikeinsche beweging tegen
te gaan omdat hij machteloos is.
Te Weenen is, naar Russi^h voi
beeld, een roode garde gevormd.
Wat doet de Keizer eigenlijk nog
Weenen nu zoowel de Doitsch-Oosten-
rijkscltc als de Horigaarseha bevolking
de republiek uitgeroepen beeft
Wat Keizer Wilhelm befreft, het mag
niet waarschijnlijk geacht worden dat
hij nog laug Keizer in het Duitsche
rjjk zal zijn
Inmiddels is de Ilaliaaasche oorlogs
vloot de Oostenrijksche havens binnen-
geloopen.
Wat Italië bezet heeft, zal het niet
zoo gemakkelijk meer prijsgeven. T<
Triest zijn Italiaansche burgers mei
Zuid-Slaven slaags geweest.
De ServiCrs op den Balkan zijn de
grens van Bosnië genaderd cn hebben
Belgrado bereikt. Daarmede is de be
vrijding voltooid eu de Servische re-
gecring kau naar de hoofdstad terug-
keeren.
De Italianen zetten de ktijgsbedtijven
voorloopig voort. Het Oostenrijksche
leger vlucht zonder tegenstand te bieden
i laat het kostbare materiaal achter.
De aan Turkije opgelegde voorwaar
den wijzen 't uit: Turkije heeft zich op
genade of ongenade moeten overgeven.
De economische voordeden die Enge
land door de capitulatie van Turkije
krijgt zijn enorm. Over het door de
Britten veroverde Syri6 eu Mesopota-
mifi leidt de weg van Egypte naar
Perzifi, dat gritscb protectoraat zal
warden. Batoem aan de Zwarte Zee
Bakoe, het belangrijke petroleum-
centrum aan de Kaspische Zee, worden
door de Geallieerden bezet. Turkije zal
alle betrekkingen met de Centralen
moeten afbreken en de Armeniërs wor
den eindelijk bevrijd. Ook hebben dc
Geallieerden recht op het vrije gebiuik
in wegen en spoorlijnen.
Uit deze regeling blijkt dat Engeland
profiteert en door handig optreden de
grootste voordeelea weet ie behalen.
Zooals 't trouwens altijd heeft gedaan.
Gemangd» Berichten.
Het wordt bevestigd dat de Duit-
sobers bezig zijn hun stellingen in Vlaan
deren te ontruimea. Volgens bewoners
van Assenede konden de straten aldaar
den drang van troepen haast niet ver
zwelgen. Achter zich lieten de Duit-
sobers de spoorbaan en de wegen sprin
gen op regelmatige afstanden. De be
volking op het Belgisch deel is zeer
ve.-blijd. Wegens het laten springen van
de kunstwerken zijn vele woningen ver
leid. Een afdeeling mariniers wilde
aar Holland uitwijken, maar werd
daarin verhinderd door andere troepen.
Er zijn slechts enkele deserteurs over
de grens gekomen. Vluchtende Belgen
dcelen mee, dat de Belgische troepen
genaderd zijn. Vooraf heeft de Duitsche
bezettjpg de phosphaatfabriek te Sel-
zaete, die bergplaats van legcrvoorra-
dcu was, in brand gestoken. De teer
fabrieken zijn ook in vlammen opge
gaan en ook dc alumioiumfabrick is
vernield.
De Bolsjewistische regeering in
Rusland deelt dc bevolking in 4 groe
pen. Dc eerste groep, die der arbei
ders, krijgt 200 gram brood en 6 ge-
rookte haringen per dag. De tweede
groep, die der kioine beambten 100
gram brood en 5 haringen, de derde
groep, die der ambtenaren, 50 gram
brood en 3 haringen de vierde groep,
die der bourgeoisie, alleen 3 haringen
per dag. Met de doodstraf wordt het
in- of verkoopen bedreigd van niet op
rechtmatige wijze verkregen levensmid-
In tegenwoordigheid van een tal
rijke menigte is tc Tirnova ia Bulgarije
de Bnlgaarsche volksrepubliek uitgeroe
pen. Koning Boris heeft afstand gedaan
van den troon. Aan het hoofd van den
staat heeft zich een regentschaps-raad
geplaatst. Dc leiding van de bcwegiug
is in handen van bet hoofd der boe
renpartij. Een leger van 40.090 man
heelt zich ter zijner beschikking gesteld.
Er is een treiu met militaire ver
lofgangers voor het station van Briesen
op ecu gedeelte vat» een goederentrein
gereden. 19 militairen cu een remt
den goederentrein zijn gedood.
Bij de oefeningen in het kamp tc
Oldebtoek is een kanon gesprongen,
waardoor eeD milicien zoodanig werd
gewond, dat hij spoedig overleed. De
overige manschappen en toeschouwers
bleven ongedeerd, ofschoon de stukken
wel 40 meter ver vlogen.
Bonn aan den Rijn werd door vij
andelijke vliegers aangevallen. Hierbij
werd een groot aaatal personen gedood
gewond.
In de Kampioen worden met 't
oog op den rijwielbandennood, volgende
nuttige wenken gegeven.
Rijd nooit met slappe banden, pomp
vooral uw achterband keihard op.
Belast uw rijwiel met niet meer, dan
waarvoor het gemaakt is.
Leg uw banden om en neem ze af
bij voorkeur met dc bande». Gebruik
nooit scherpe voorwerpen, om banden
af tc nemen.
Vermijd het rijden over losse steenen.
De invoering der nieuwe dienst
regeling op de spoorwegen is uitgesteld
lot 16 December a.s.
Door bet werpen' van bommen en
door bet geschutvuur zijn in verschil-
leade plaatsen in de buurt van Dooraik
10 butgers gedood en 8 zwaar gewond.
Tc Quercgnon werden 44 burgers
gedood en 110 gewond, meest vrouwen
en kinderen die aa afloop vaa een
godsdienstoefening op de markt liepen.
stand gevoed, alsof het de eenvoudig
ste en verstandigste zaak van de
wereld is, om zooveel mogelijk ge
meentelijke groentenkweekerijen te gaan
stichten, ja, om zelfs van gemeente
wege den landbouw te gaan beoefe
nen, moet dan ook ten sterkste wor
den bestreden.
Natuurlek is het mogelijk, dat de
kweekerij slaagt, dat zij geregeld goede
opbrengsten levert, maar men moet
niet vragen, wat dat alles kosten zal,
afgescheiden oog van alle lasten en
onaangenaamheden, die men noodza
kelijk krijgen moet bij een zeer sterke
uitbreiding van bet gemeentelijk arbei-
derspersoneel.
De landbouw biijve een vrij bedrijf,
i ook de tuinbouw, dan is hun pro
ductie het grootst, waarvan direct of
indirect ieder profiteert.
Land- en Tuinbouwkroniek.
Handel en Landbouw.
Zoodra de handel weer vrij is zal
hij wel zorgen voor een aaovullig van
elk tekort, zoodra dit bier of daar
ontstaat.
De handel heeft altijd gezorgd, voor
:n aanvoer van broodkoren, van
veevoeder, van kunstmest, van land
bouwwerktuigen, enz. enz. Er zou maar
één geval denkbaar zijn, waarin
regeering zou moeten blijven ingrijpi
ii.l.: als kon worden aangetoond, dat
dc aanvoer van buites niet voldoende
was. Dus als we na den oorlog
keerden in precies denzelfden toestand
als waarin we thans zijn geraakt. Maar
dat is ondenkbaar omdat na den oor
log alles weer in volle productie komt
ook in 't buijenland.
Nauwelijks is de gelegenheid
de vaart gunstiger of direct trekken
onze schepen er op uit.
Het aantal menschen, dat persoon-
lijk belang heeft bij een weder opbloei
van vrijen handel, is zoo groot, dat
we het gerost op hen kunnen laten
aankomen.
Voor den arm6tea bedelaar was
voar dea oorlog nog iederen morgen
een boterham na den oorlog zal ei
voor iederen aijvcren arbeider minstens
toch ook wel weer te eten zfa, zon
der dat de regeering zich daarmede
bemoeit.
Het doel, dat de regeering zich
voorstelt, is veel cn goedkoope pro
ductie, teneinde daarvan het volk te
laten profiteerea. Dat zoo'n productie
alleen mogelijk is bij een geheel vr|e
beweging van den producent, dat
scb|'nt men niet in te zien. Nergens
cn nooit is bewezen, dat de regeering
of gemeente iu staat is goed en goed-
koop te kunnen voortbrengeu.
Het tegendeel is algemeen. Iedereen
weet, dat alles door gemeente ot re-
gecring uitgevoerd, altijd dnur is.
De gedachte, door den oorlogstoe-
Eemnes. Het vorig jaar werd door
de brandverzekering besloten dc premie
onveranderd te laten, doch in geval
brand de uitkeering met 35 procent
verhoogea. Besloten is ook het
volgend jaar dezelfde gedragslijn te
volgen, met dit verschil, dat bij brand
de verhoogde uitkeering 50 procent
zal bedragen.
Als resultaat van propaganda in
September konden door de Maria-ver-
ecnigiug zes nieuwe leden worden ge
boekt. De vereeniging telt thans 42
leden. Ook werd, een St. Anna-ver-
eeniging opgericht, welke omvat
gezinnen met 148 kinderen.
Er werden in den polder groote
vluchten wilde ganzen waargenomen,
Zuidelijke richting.
Deze voorteekenen beloven vroege
i strenge koude.
Uit den Omtrek.
Meermalen hebben belanghebbende
Dners te Buitendijk er over geklaagd,
dat, tengevolge van het onvoldoends
open houden der Gooieigracht, hun
gronden geheel onder water loopen,
doch zonder succes. Waar de
schapslasten de laatste jaren
zijn gestegen, vragen de landbouwers
niet zonder recht verbetering.
Op verzoek van den Boeren
bond sprak hier R. Frantsen, direc
teur van het aankoopbureau van erkende
zaaizaden te Utrecht.
Eenvoudig maar duidelijk zette Spr.
4e voordeelen uiteen van het gezamen
lijk inkoopen van zaai- en pootgoed.
Hierdoor verkrijgt men de zekerheid
steeds de 1ste klasse qualileitcn
komen.
Ongeveer zestig gezinnen wachten
nog op aansluiting van het electriciteits-
aet. Ia Buitendijk wordt de kabel der
verlichting tot het Einde verlengd.
Het aantal griep-patiSnten neemt
met den dag toe, doch dc ziekte is
niet kwaadaardig. In bijna ieder huis
houden liggen meerdere gezinsleden
te bod. De soholen worden slecbt be
zocht.
riamcrsvold. In de laatst gehouden
vergaderiag van den Raad der gemeen
te Leusden stelde de Voorzitter aan
de orde de salarisregeling der onder
wijzers, die iu overeenstemming is ge
bracht met de voorschriften vaa Gede
puteerde Staten.
de vaststelling der gemeeatebe-
grooticg kwam ter sprake 't verzoek
van don gemeente-geneesheer, dr. Vis-
scher, ora verhoogiug zijner jaarwedde.
De Voorzitter stelt voor hierop afwij
zend te beschikken en dat wcxd aan
genomen.
Dc begrooting is vastgesteld, met
eea ontvangst en uitgaaf van f 80246.58s
waarbij f 207.08s voor onvoorziene
uitgaven. Voor Onderwys is f 6050.20
geraadvoor de Levcnsmiddelcnvoor-
ziening f 4000. De Hoofdelijke omslag
zal f 16350 moeten opbrengen.
Het kohier van de hondenbelasting,
f 259.50.
Ook werd het plan betrekkelijk de
gasleening verhoogd tot f 18000.
Bij van Loenen op Bieshaar zijn
twee fietsen gestolen. Later werden
ze teruggevonden, ontdaan van de
banden.
Hoogland. Dijkgraaf en Hoogheem
raden van den Bunschotur Veen en
Vcldendijk maken bekend dat de be-
grootiog van ontvangsten cn uitgaven
voor 1919 cn de aanvullingsbegrooting
voor 1918, gedurende 14 dagen voor
belanghebbenden ter inzage liggen ter
secretarie van het Hoogheemraadschap,
Laugegracht 23 te Amersfoort.
Van 3 tot en met 9 November
kan worden gekocht:
Op bon 45 ons havermout.
46 2'lf suiker.
47 1 reep chocolade (voor
zoover voorradig).
10 der kinderkaart 2'/, ons
suiker.
Zij die carbid w?rischen tc ontvan
gen voor huisverlichting kunnen sieh
vervoegen aan bet Levcusmiddelenbe-
drijf, teneinde ces bon tc ontvangen,
op Vrijdag 8 Nov. tusschen 9 cn 12 uur.
Aan het Leveusiaiddelenbedrijf is
>or hen, die dringend behoefte heb
ben aan nieuwe schoenen of reparatie
der oude schoenen gelegenheid, een
formulier af te halen, onder vertoon
der oude schoenen of de te maken
sohoenen. Men lette er op, dat men
dan een formulier kan halen, wan
neer de schoenen kapot of versleten
zijn. Zij, bij wie zulks niet het geval
i, kuaucn geen formulier bekomen.
- Na het Lof hield Zondag op Leo's
oord het Kruisverbond de maamdelijk-
sche vergadering, die ondanks de
Spdbnsche Griep in vele gezinnen, look
door velen werd bijgewoond. Na ope
ning met gebed en een welkomstwoord
v. d. Eerw. Voorzitter werden de notu-
:dgakcurd. Een nieuw lid weid
geïnstalleerd. De Eerw. Voorzitter
heette hem welkom en wenschte hens
geluk met zijn genomen besluit, als
mede alle leden, daar nu zeker ver
schillende anderen zouden aangespoord
worden 't voorbeeld te volgen. Hierna
werd door den penningmeester een
keurig verslag uitgebracht over de
vergadering van de propag&nda-Com-
missje Eemland, waaruit wij mochten
vernemen, hoe in de omliggende ge
in dc Blauwe maand was ge
werkt, als ook de werkzaamheden der
ie zelve. Met 't besluit, de
inspectie uit te stellen wegens gebrek
licht, kon men niet algemeen ac-
«oord gaan, daar men van ooi deel was,
dat deze inspectie bij licht b.v, 's mid
dags kon plaats vinden.
Hierna bracht de Secretaris van het
Ziekenfonds nog verslag uit van het
R. K. Ziekenfonds, en ook daaruit bleek,
dat het Kruisverbond mocht roemen
op hare ouderafdeeiing, daar deze zeer
verdienstelijk bleek te werken.
Door den Heer H. Karsbergen werd
Mtilinp na het gioit» ligti.
I.
Zoowel bet pijnigend ongeluk, als
het buitengewoon - geluk vernietigt in
de borst der edele menschen alle be
drog cn begoocheling. Het edel hart.
gelouterd en beproefd, blijft vol innige
deelneming.
Napoleon, die zoolang zegevierend
en met schrik over de bevende aarde
hcerschte, had zijn krijgskundig helden
spel verloren. In het met ijs omgeven
Noorden, was de luister zijner tallooze
krijgsbenden, de kern van het ontvolkte
Europa in verschillende richtingen ver-
Wel wisten de vluchtende troepen,
dat Napoleon zich over de Moskowa
teruggetrokken had, maar den werkelijk
ellcndigen toestand van dit buitenge
woon groot leger vermoedde niemand.
Omtrent het midden der maand De
cember, trok een handvol Beieren,
met ernstig en treurig gebogen hoofd
door ccn dicht bosch.
De zon verborg zich achter zwaar
opeengepakte wolken en dc sneeuw
viel in groote vlokken neder. Eenc
woedende storm kuilde door het woud,
cu schudde de donkere pijiibeomca,
ijskegels beladen, dat zij kraakten
zuchttenIn de gansch onmeet
bare vlakte, die zich aan geac zijde
van het woud uitbreidde, bevond zich
gccu menschelijk wezen zelfs bespeurde
men er de trage vlucht van een roof
vogel niet.
Aan een eenzaam gelegen gedeelte
lijk afgebrand riddeihof, werd op bevel
van den generaal halt gemaakt. Nadat
hij met zijnen adjudant ecu geruimeit
tijd gesproken had, sprak deze uil
naam van den generaal, de manschap
pen als volgt toe«Soldaten I d.iai
wij ia de laatste degen geen vijand
hebben Ontmoet en morgen de Niemed
bereiken, soo maak ik u uit naam van
den generaal bekend, dat dc groote
gevaren voorbij zijn. Zoodra wij ds
Niemed overgetrokken zijn, zullen wij
,c8e" Becn vjjand meer te strijden, maar
alleen uog de koude te bekampen
hebben. De generaal rocint uwen krijgs-
baftigen, onverschrokken moed, v
om hij nu, bij het afscheid met
roerd cn beklemd hart, u zijne volle
tevredenheid wil beluigen.»
•Wat 1 Bij het afscheid? Wat
wil dit zeggen «Dit was, nadat de offi
cier geëindigd had te spreken, de vraag,
welke met schrik vati mond tot mond
voortliep, totdat, de ofiicier het woord
hernam, en wéér eenc diepe stilte
ontstond.
Soldaten,» aldus hernam de adjudant
zijne rede, «gij moet uelvea inzien, dat
zoovele ofiiciercn en stafoversten bij
zoo'weinig soldaten overbodig zijc. Dc
generaal laat u daarom eeu dapper cn
verstandig ofiicier tot aanvoeder, en
gaat zelf met dc overigen naar de be
stemde verzamelplaats, om de ver
strooide krijgers weder te verceoigen
cn te wapenen. Daarbij hoopt hij dat
gij uwen nieuwen aanvoerder zoo ge
hoorzaam rijn zult, als gij het hem
zclvon geweest zijt, en wenscht hartelijk
u alien, m dezellde goede gezondheid
als gij nu zijt eens behouden wcér te
Nadat de adjudant zijne rede geëin
digd had, wenkte dc generaal ontroerd
de veisiomdc soldaten een vaarwel toe,
wendde zich daarop tot de stafofficieren
met de woorden«volgt mij, mijnt
heereo,» en reed door hen omringd
weg.
Nu eerst, nu de officieren ver
dwenen waren, welke de soldaten met
hoogmoed hunne aanvoeders noemden,
doorliep een dof gemor dc treurige
groepen. Eenigcn zetten en anderen
legden zich op de bard bcvrozen aarde
neder, de oogea hopeloos in de verte
gericht, dit gezicht scheen hun de moed
e ontnemen ouu door die schrikkelijke
eensratnbeid en onmeetbare ijsvelden
bunnen tocht voor te zetten.
Na vele vergeefschc moeite, gelukte
het de weinig bij dc troep gebleven
officieren, bet neerslachtig gemoed
hunner onderhoorigen, door de hoop
op eene aabij zijnde redding, weder op
te beuren. Zuchtend vcrh'cf zich dc
een na dea anderen van den sneeuw
zwijgend op marsch gaande, schreden
zij sprakeloos door den huilenden storm
en sneeuwregen voort, die hunne oogen
verduisterde cn prikkelde.
Tot aan de knieën, trapten de onge-
lukkigen op die slechte wegen, in di
sneeuw. Allen sidderden van koude
over geheel het lijf, en toen zij
cenige uren gaans, op eeneu vei
afstand rook bemerkten ontvielen hunne
van koude bevende lippen woorden
vreugdein de hoop zich wéér t
te kunnen verwarmen, iedereen liep
zoo hard als het zijne bevroren leden-
maten dit toelieten.
Op de plaats aangekomen, zagen zij
tot hunne groote vreugde dat hier vele
vuren wareu aangelegd.
Eenige manschappen werden voor-
uitgezonden otn te zien of het geei
vijanden waren die bij het vuur legerden.
Spoedig keerden zij terug en berichitcn
dat hei soldaten van het groot leger
waren, die van de Moskowa. terugge
keerd, zich bij de vlammen van etu
bijna in asch gelegd dorp verwarmden.
Nu stapten dc krijgers luid jubelend
naar den brand; ieder was nieuwsgierig
eenig bericht over den tegenwoordige
gesteltenis van Napoleon te vernemen.
Doek hoe groot was de verbazing der
Beieren iu plaats van gewapende sol
daten, ongewapende in lompen gehulde
en door de koude verstramde menschen
tc zien. In zulken ellendigca toestand
hoopten zij die manschappen, nog on
langs zoo uitmuntend gewapend, moe
dig en trotsch, niet teiug te zien.
Dc meesten dezer vluchtingen hadden
noch schoenen noch laarzen, maar
half versleten lompen en pclssiukken
om hunne bevrozen voeten gewonden.
Paardendekens, vlechten van stroo,
vrouwenrokken, kortom alles wat hen
maar cenigszins tegen de koud; kon
beschutten, omhulde hun hoofd on
schoudets. In stomme vertwijfeling dicht
tegen elkaar gcdrongcu, plaatsten deze
otigelukkigen zich naast hunne officieren
bij het vuur, want de geweldige stroom
der tijdsomstandigheden hadden het
ondet scheid tusschen rang en stand reeds
weggenomen, (Wordt vervolgd.)
