DE EEMBODE
KATHOLIEK NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN
KANTOOR LANGEGRACHT 28. AMERSFOORT
DINSDAG 10 DECEMBER 1918 32E JAARGANG No. 77
e maanden 75 et. Afzondurlijkt.
:t. Abonnementen kunnen elke week ingaan,
doch opzegging van abonnement moet ge
schieden vóór den aanvang van een nieuw
Uit het Buitenland.
Z. H. de Paus
heeft een schrijven uitgevaardigd waarin
vreugde wordt uitgesproken over hel
tot stand komen van den wapenstil
stand, waardoor slachtingen cn ver
woestingen tc land, ter zee cn in de
lucht zijn opgehouden cn de weg naar
den vrede gebaand is.
Binnenkort zullen dc gedelegeerden
van dc verschillende naties op een
congres bijeenkomen, om aan de we
reld een rechtvaardigen en duurzamen
vrede te schenken.
Zij zullen beslissingen hebben te
nemen ernstiger en ingewikkelder dan
ooit door de mcnschheid genomen
werden.
Het is niet te zrggen hoeveel ver
lichting des verstands de gedelegeerden
noodig zullen hebben, om zich van
hun taak tc kwijten.
Het schrijven beveelt de christenen
aan tc bidden, opdat de christelijke
beginselen van rechtvaardigheid de
vrucht mogen zijn van liet aanstaande
\Tat Ons betreft, zoo zegt Z. H. de
Paus verder. Wij zullen al Onzen in
vloed gebruiken opdat dc beslissingen,
om aan de wereld rust, orde en een
dracht te verzekeren, overal gretig door
de Kath'-lieken aanvaard en g-. trouw
uitgevoerd zullen worden.
Oe vredesconferentie
wordt gehouden te Versailles bij Parijs.
In de eerste plaats zullen dc vertegen
woordigers van Frankrijk, Engeland.
Italië cn ile Vcreenigde Staten beraad
slagen over de punten, die op het eind-
congres behandeld zullen worden. Deze
eerste conferentie zal vermoedelijk du
ren tot begin januari Nadst het voor
naamste aldus geregeld is, zal de vol
gende stap zijndu bijeenroeping in
Maart of April van de voltallige vre
desconferentie van Geallieerde naties.
In de vergaderingen die in de ceist-
volgcndc weken te l'aiijs cn Versatile;
worden gehouden, zullen de arbeuU-
methoden van die voltallig* conferentie
geregeld worden, in welke vergaderin
gen echter geen vijandelijke gedele
geerden toegelaten zullen worden, omdat
er op he t oogenblik geen regeering in
Duitschland is. die dc natie vertegen
woordigt. Deze conferentie zal het
groole vredescongres van alle gealli
e-.-rde staten met inbrgrip van dc nieuwe
staten zijn in hare besluiten zullen den
grondslag vormen van den volkeren
bond li
Hindenburg.
Hoe oordcelen zijn vijanden buitens
lands over htm?
De Eng-.-lsche Westminster Gazette"
schrijft: „Hij schijnt in liet ongeluk
grot-ler dan toen hij de afgod van
Duitschland was. Hij heeft ten minste
het zinkende schip niet verlaten en een
roemlooze toevlucht iu het buitenland
gezocht. Hij tracht integendeel nog te
reddan wat tc redden is. Hij staat op
zijn post cn geeft zich moeite de wa
penstilstandsvoorwaarden uit te voeren
en zijn vaderland voor erger te bewa
ren. Voor een soldaat is zijn positie
deemocdigtnd genoeg, maar hij heeft
den moed te erkennen, dat Duitschland
den oorlog verloren heeft, cn hij is te
groot om aiet een deel van den last
op zich te nemen."
Afstand no. 2.
De oorkonde, waarin de vroegere
kroonprins afstand doel van zijn rech
ten op de kroon van Pruisen en de
keizerskroon is te Berlijn ontvangen cn
luidt als volgt:
„11: doe hiermee uitdrukkelijk en de
finitief nfstand van alle rechten op dc
kroon van Pruisen cn de keizerskroon,
die mij, hetzij op grond van den troons
afstand van Z. M. den Keizer en Koning,
hutzij uit een anderen rechtsgrond
mochten toekomen.
Gegeven op Wieringcn, den 1 sten
December 1918." Wilhelm.
Uit de toekomststaat.
Het bericht, dat dc Bolsjcwiki groot
vorst Sergius, grootvorstin Elisabeth
cn dc prinsen Johannes, Konstantijn,
Igor cn Paul hebben vermoord, wordt
bevestigd. Zij werden allen gedwongen
in een mijnschacht te springen, waar
hun lijken zijn gevonden. Dc bladen
melden, dal dezelfde troep de Tsaritsa
cn haar kinderen had vermootd,
Dc heer Oudendijk, Ncdcrlandsch
zaakgelastigde te Pctrograd, waar
schuwde alle landen tegen het bolsje
wisme, dat, naar hij zeide, „het eir.d'
van alle beschaving is." De werkende
klassen in Rusland zijn er nooit
slecht aan toe geweest, de fabrieken
zijn geruïneerd en kunnen niet herleven
zonder buitenlandsch kapitaal. De cor
ruptie en de tirannie zijn ongelooflijk.
Toen ik drie weken geleden I'etrogmd
verliet, heeischte cr niet minder dan
hongersnood. Dc toekomst is niet tc
voerspellen, maar de gelicele wereld
moet schouder aan schouder staan,
opdat er uit deze puinhoopen iets ver
rijzen zal.
Bezat gebied.
Naarmate de bezetting van Duitsch
gebied vordert, worden de noodkreten
klemmender. En met recht, waar het
geldt dc komst van negers en ander
volkje, dat zich in 't land van den
■erwonncne beestachtig gedraagt.
Het „ridderlijke" der Franschen zit
blijkbaar erg aan den buitenkant, ge
tuige liet zenden van die zwarte benden.
Diiiseldorf. dc stad die opdenrccli-
r rivieroever ligt, is volkumen van
dc westelijke wijken gtïteleerd en ver
keert daardoor in banarde omstandig
heden. Wie in het eene gedeelte woont
ijn werk in de andere helft van
de stad heeft, is werkeloos, in vele
gevallen broodeloos en men vreest
tor de burgerij ernxtigen nood.
Tc Straatsburg worden Duiuclie bur
gers uit dc stad gejaagd, terwijl zrj
gedwongen worden al luiti bezitliugen
achter te laten.
Binnenlandsche Berichten.
Do Room8che „Courant".
Amsterdam is besloten tot stich
ting van het reeds lang verbeide
Roomsclte volksblad, dat de neutral'
.Courant" uit de gezinnen moet ver
dringen. Het wordt evenals de „Courant"
een tweemaal daags verschijnend blad
voor het gehcclc land, waarmede beter
als met de nu bestaande Roomsclic
dagbladen, die te veel aan provincialisme
doen, het Koomschc Volk bevredigd
zal worden.
In de Tweede Kamer
heeft mgr. Nolens bij dc nlgemcene
beschouwingen over dc staatsbegrooting
gezegd, du ?if die droomefi van i
idcrc partijgroepecting, niet beboe
te rekenen op de katholieken. Tot
katholieke pattij behoortn uit haar aard
alle katholieken en zij laat zich ni
ileeleu in conservatieven cn dein
Cralisehcn. Men ral steeds te doen he
met de katholieke partij ia haar
geheel. Na de verkiezingen was
katholieken samenwerking met
derc rcclttsche groepen ter vort
r parlementaire meerderheid als
elf aangewezen. De opdracht tot
ictformatic was aanvaard nadat
gebleken was dat van een gemengd
kabinet geen sprake kon zijn. Daarom
het uiterste gedaan voor het laatste,
ïdat anders een parlementair kabinet
wellicht voor lang onmogelijk zou ziji
geworden. Toen bleek du de vorming
een rechtscli kabinet mogelijk
heeft spr. zieh teruggetrokken met het
oog op gevoeligheden, die zouden ziji
gekwetst als hij zelf een portcfcuilh
had
I den 8 u
ernalionale
Mgr. Nolens
sen opgchangc
unferentie. Hij
zicning in aansluiting bij de invalidi
teitswet. Spr. wacht overigens mede
deeling af van de plannen der regee-
ig van wie de leiding moet uitgaan.
Verbetering in de werkwijze der Ka-
er is in vooibereiding. Mr. De Geer
dringt aan op bezuiniging door uit
roeiing van den administraiicven romps
lomp op beperking op dc militaire uit
gaven en acht ophcfliRg der Eerste
Kamer niet geweascht, uu zij op de
mocratische wijze wordt samengesteld.
In de trsebele dagen
toen de revolutie dreigde, waren cr
burgemeesters, die 't blijkbaar met zich
zelf niet eens waren of ze wel burge
meester of gezagdrager waren. Amster
dam bezit er ook zoo eeneen die
schuw is voor rood.
Een der Anisterdamsche raadshceren
as zoo vrij daarover eens tc praten.
Prof. Diepenhorst wees erop dal na
de mislukte revolulie wan den burgc-
.-estcr is verzucht zich aan het hcofd
stallen van de hulde der burgerij
t hij dit heeft geweigerd. Spr. viocg
of dat juist is cn wat daarvan de reden
was. In Rotterdam en Den Hang heb
ben dc burgemeesters zich vrijwillig die
taak wel opgelegd. Dit was wel een
sclttil contrast met dc houding van den
Amsterdamschen burgemeester.
De lieer Zwart criliseerdc het optre-
:n van wethouder Wibaut, die als
16 December ni
der spoorwegen, n
revolutie-redenaar het land doortrok.
Het is spr. ter oorc gekomen, dat op
den revolutie-Dinsdag de banken te
Amsterdam de credieten tot een bedrag
30 miliiocn opzegde. De wethouder
had op dat moment zijn
moeten nemen.
Nu alles weder gericht moet worden
op herstel van normale toestanden,
het misschien het be»tc, dat wethouder
Wibaut zijn proefnemingen staakt. Spr.
geeft Wibaut in overweging o.m. als
hij zijn proefnemingen nog wil voort
zetten, het in Amerika te doen. Men
keurt voorts af, dat wethouder Wibaut.
mitlionair, heeft' mecgeloopen in
een hongcroptoclit. Beneden peil is het,
:en wethouder van Amsterdam op
t loopt te manifesteeren tegen
regeringsmaatregelen.
Mogen onze lezers uit deze tncdc-
deelingen de les trekken by de stem
bus alleen mannen van orde en gezag
steunen.
Da Belgen.
Ternauwernood zijn dc eerste Bel-
:n onze deur uit of in België begint
liet gestojk en gelastcr ten omen op-
c. Ze protesteeren tegen 't pas-
tn der ongewapende Duitschers
Zuid-Limburg. Men kan het nau
welijks gelooven. D; oorlog is feitelijk
uit. I)c wapcnstiKtandsbepalingen heh-
ben het onmogelijk gemaakt, den oor
log tc hervatten. Officieel wordt een
beroep op ons land gedaan, om de
krijgsgevangenen die uit Duitschland'
komen niet slechts i'r ons land tae te
laten, doch hulp cn uijstand te verlee-
ncn. Wij doen wat wij kunnen, om dt
duizenden, die ons land ovemroomen,
verder tc helpen. Gewapende kruisers
sri torpedojagers der geallieerden wor
den weer in onze havens toegelaten
moet misschien de Duitsche regee-
ring tegen «deze schending van dc
onzijdigheid» protesteeren? wij la-1
ten de geïnterneerde Engelschcn ver
trekken cn geven de Belgen dc vrije
hand om hun heengaan te regelen.
iu ccn protest, onidat wij geen
dwaasheid begaan h.-bber. Want eene
dwaasheid zou het toch werkelijk ge
weest sijn, deze Duitschers te gaan in
terneeren. terwijl alle andere geïnter
neerde Duitschers. Engelschen en Bcl-
:n hun vrijheid weerom kregen.
Ook woelt en kuipt men in België
li Zecuwsch Vlaanderen van Holland
s te werken.
In samenwerking met de grootc
Fransche bladen, betoogen vele Bel
gisclie couranten dat Holland dc Schel-
demonderi niet mag bezetten enz. enz.
zijn er ook al, die Zuid-Limburg
opcuchen enz.
't Is te hopen dat Wilson hun ver
ag te beduiden wat recht is.
Gemeente-winkels.
Onze ervaren Roomsche midden-
standslcider Dr. J. van Beurden, schreef
in liet bondsblad het volgende i
't Is drie jaar geleden, dat de Raad
van Amsterdam besloot, om bij wijze
van proef elf gemeente-winkels te stich
ten voor den vctkoop van visch.
Het heette toeu, dat deze winkels
in hoofdzaak zouden dienen om de be
volking van Amsterdam tot meerdere
visch verbruik aan te zetten.
Zelfs werd de toezegging gedaan,
dat die gemeentelijke vischwinkels later
weer aan particulieren zouden overge
dragen worden.
Onder deze en soortgelijke «welwil
lende' voorwendsels beproefden de
sociaal-democratische weth. Wibaut dc
dwingende bemoeiing en gemeentelijke
regeling van het economisch leven al
door verder uit te breiden.
Door geleidelijke socialisatie toch van
de onderscheidene takken van bedrijf
moest de komst van den socialistischen
heilstaat worden voorbereid
spoedigd.
der laatste jaren.
Een sterke reactie tegen liet sociaal
democratisch drijven is eindelijk los
gekomen cn spelt niet veel goeds voor
nieuwe plannen, die wethouder Wibaut
mocht uitdenken, om het getal midden
standers te «vermeerderen».
Ten einde een «juist» overzicht
te verkrijgen van den in Nederland
rwezigen voorraad manufacturen en
confectie wordt
houden.
Men wil gaan
dal door dan blij;
loopig nog hoog.
inventarisatie ge-
Gemengde Berichten.
En n
ede in
cht -
wethouder Wibaut
voordracht, om tot belangrijke
uitbreiding van liet getal vischwinkels
over te gaan.
Doch krachtig werd zijn voorstel door
meerdere Raadsleden bi streden.
Waartegen Wibaut op zijne beurt
aanvoerde, dat door vermeerdering der
Gemeentelijke vischwinkels. dc midden
stand eer zou worden gebaat, dan ge
schaad.
Want. zoo wist hij te verzekerd
door uitbreiding van het aantal Gi
mccntewinkels, zal naar verhouding ook
liet getal particuliere winkels
~Doch dc meerderheid der Raadsleden
liet zich niet zóó gemakkelijk by den
Want als over de voordracht werd
gestemd, kelderde zij met 21 tegen 13
De Raad bleek dus genoeg tc hebben
an Mc socialistische «proefnemingen*
De scheepvaart neemt dagelijks
toe, waardoor vele zaken goedkooper
worden. De gevaarlijke mijnen in dc
Noordzee en elders worden opgevischt.
Uit Rotterdam meldt men dat
Goesseels uit Teteringen, een hengst,
ongeveer 2 jaar oud, verkocht beeft
f 35 000, zegge vijf en dertig
duizend gulden.
B nnenkort zal tc Doetinchem een
fabriek worden geslicht voor den bouw
van spoorwegwagous uit gewapend
beton.
In Gaasterland waar Russen ge-
islerneeid sijn, wordt het gedurig
veiliger. De Bolsjcwiki stelen alles
er te stelen is, cn zelfs wordt het i
getrokken, wanneer geweld moet i
den gebruikt om begeerde voorwerpen
te bemachtigen.
De burgerlijke geneeskundige dienst
aamt het aantal dooden op Java ten
gevolge van de griep op een millioen.
Tc Soerabsja zijn een aantal sol
daten en matrozen gearresteerd die
pl innen mankten om een „matrozen-
raad" te vormen.
Te Batavia zijn opruiende pamfletten
beslag genomen.
In Wychen, zoekt men in
dennenbosschcn stokjes met hars
terpentija, om voor verlichting tc
Velen gebruiken zelfs de disrri-
butieboter als kaars en eten droog
brood. De toestand in vele plattelands
gemeenten is op het gebied van licht
allertreurigst.
dankbaarheidEen Amster
dammer is te Antwerpen door een troep
opgewonden Belgen doodgeslagen.
Oud-rfïicisler Posthuma krijgt een
zeer vet gesalarieerd ambt bij
groote verzekerings-organisatie,
van de Landbouw-Ondetlinge
as gevolgen van ongevallt
Kenige jaren terug was de beer Post
huma als propagandist voor die onge
vallen-verzekering ten plattelaude werk-
De Landbouwhoogeschool te Wage-
ningen benoemde Posthuma tot
Nu er in ons land op vrij groote
schaal konijnen gelokt worden
slachttijd gaal. aanbreken is het wel
van belang, er eens op te wijzen, dat
konijnenfokkers tot nog toe veel te
weinig aandacht hebben geschonken
aau de handelswaarde van de pelsjes
cn daardoor zich zelf aanzienlijk heb
ben benadeeld. Niet alleen dat een
groot deel van de opbrengst bleef
hangen bij de heele reeks tussohen-
personen door wier handen een huidje
ging, doch met o zoo weinig moeite
had de fokker een heel wat waarde
voller huidje aan de markt kunnen
brengen en daardoor zij» inkomen en
het nationale vermogen aanzienlijk
kunnen vermeerderen. Indien we het
jaarlijksche nadeel voor het land in
guldens zouden berekenen, zouden wc
een cijfer vinden niet verscheidene
nullen. Een korte toelichting met ceni-
ge nuttige wenken mogen iner volgen I
Konijnenhuidjes worden hoofdzake
lijk voor drie doeleinden gebezigd
a. Voor het vervaardigen van klein
bontwerk.
b. In de villindustiie.
c. Voor het vervaaidigen van leder.
Slechts in dezen abnor malen tijd nu
liet aanbod van leder sterk gedaald is,
zijn konijnciihuidjcs tot leder verwerkt,
Eli dan nog slechts een zeer klein
percentage n.l. die van zeer oude ram
men van bijzonder grootc rassen. Voor
de viltindu*t.'ie worden slechts de kleiuc
of slecht behaarde huidjes gebruikt.
De hoogste waarde hebben die huidjes,
welke tot bont verwerkt kunnen wor-
n flinke oppervlakte
ook zeer dicht be
den. Daartoe moeten ze in de eerste
plaats voldoen aan de volgende twee
eischen
1. Ze mc
hebben.
2. Ze m
haard zijn.
Thans worden nog vrijwel alle huid-
s na gelooid te zijn door de bont
werker geverfd. Dit gebeurt om het
konijnerhuidje «om te zetten in een
zeehondenvel (sealskin).
Deze huidjes hebben een hooge
aarde. Een mooi konijnenhuidje vak
kundig gelooid geverfd en geschoren
door den niet-vakman bijna niet te
onderscheiden van het echte zeehon
denvel
f omdat hei zeer moeilijk is zelfs
een flinke partij huidjes van da
zelfde natuurlijke kleur eenige stuks te
irleeren die in die kleur ook dezelf-
tint hebben. Dit is noodig als af-
mderlijke huidjes tot één bonlstuk
verwerkt moeten worden. Hoe meer
de fokkers er zich op toe gaan leggen
konijnen in één kleur te fokken (b. v.
wit, blauw, of donker ijzergrauw) hoe
gemakkelijker bet maken van een der
gelijke sortecring zal vallen. Voor een
deel der huidjes zou dan het verven
overbodig worden, wat aan de waarde
er ten goede kan komen.
Het beste eD het mooiste huidje
riiest echter voor goed zijn waarde
indien het niet onmiddellijk na van het
konijn getrokken te zijn, doelmatig
wordt behandeld. Alle vet of vleesch-
dcelen moeten cr van worden verwij
derd men moet het langzaam laten
drogen zonder dat er plooien in kun-
Kort samengevat gelden dus voor
den fokker, die prijs stelt op een
waardevol huidje, de volgende wenken
Fok uitsluitend groote rassen I
Fok bij voorkeur in een kleur I
Houd de konijnen zindelijk I
Slacht een konijn nooit, terwijl het
erhaart (de pels is dan vrij wel
waardeloos.
Slacht zoo weinig mogelijk 's zomers
(de dieren zijn dan te licht behaard) l
Slacht de dieren als ze niet jong
meer zfln en in den winter (de pelzea
zijn dan uitgegroeid en het dichtst
behaard) I
Span het huidje dadelijk, strak en
zonder plooien om een plankje)
Laat het langzaam drogen in de
frissche lucht (nooit bij een kachel).
Zorg dat bij de gedroogde huidjes
geen mot of ander gedierte komt I
Looi de huidjes nooit zelf (dit kun-
:n alleen dc enkele ingewijde goed)
Amersfoort.
Donderdagavond vergadert de R. K.
Kiesvcreeniging Recht en Orde in den
R. K. Volksbond. Wijl er een groote
agenda is, wordt tijdig begonnen.
Na eenige duizenden zonen Albions
te hebben ondergebracht, werd de stad
nu weer bezocht met groote groepen
havelooze Fransche krijgsgevangenen.
De bekende kapitein der infanterie
Schacpman komt te Assen in garnizoen.
De nieuwe spoorwegdienstregeling
verslechtert den treinenloop van onze
stad niet weinig en er is een adresbe-
weging gaande om daarin vcbctering
te krijgen naar aanleiding van hel voor
nemen om den laatsten trein uit Utrecht
naar Amersfoort op te heffen.
Reizigers uit den Haag en Rotterdam
:n zij die in Utrecht samenkomsten bij-
vonen, zouden door de opheffing ge-
ichaad worden.
De plaatselijke
zicht op het lager onderwijs in de ge
meente Amersfoort, vergadert Donder
dag 12 December 1918, ten 4 ute tcu
Kaadhuizc. AgendaNotulen, Ingeko
men stukken, Rondvraag.
Dc eerste les van den gemeente
lijken cursus tot opleiding van hoofd
onderwijzer-bessen), tot oprichting waar-
de gemeenteraad 3 Dec. j.l. besloot,
gegeven Maandag 9 Dcc., in het
schoolgebouw aan de Hellestraat.
De leeraren, aan genoemden cursus
verbonden, zijn T. 1'. de Jongh (tevens
Directeur), leeraar R.H.B.S. alhier, Ned.
en Geschiedenis; W. A. W. Moll, on
derwijzer tc Amsterdam, I'aedagogiek;
H. J. Veldhoen, hoofd eencr school
alhier, RekenenA. B. v. der Klein,
onderwijzer alhier. Teekenen J. jansma,
onderwijzer alhier, Aardrijkskunde; P.
v. d. Lijn, hoofdonderwijzer R. O. G.,
Kennis der Natuur.
Ter gemeente-secretarie bestaat als-
nog gelegenheid zich als deelnemer van
den cursus aan te melden.