Giro en chequeverkeer met
alle plaatsen van ons land
DE EEMBODE
KATHOLIEK NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN
KANTOOR LANGEGRACHT 28, AMERSFOORT
VRIJDAG 27 JUNI 1919 33* JAARGANG No. 26
I)it nummer bestaat uit twee bladen.
EERSTE BLAD.
Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag. Prijs
per drie maanden 75 ct. Afzonderlijke nrs.
5 ct. Abonnementen kunnen elke week in
gaan, doch opzegging van abonnement moet
geschieden voor den aanvang van een nieuw
kwartaal.
Stenografisch Raadsverslag van Amersfoort
tl.— per jaar.
Advertentifn 15 cent per regel. Billijke
tarieven voor handel en idustrie bij gerc-
Seld adverteeren. Advertentiün moeten Dins-
ags en Vrijdags vMr 10 uur worden bezorgd.
Landbouw.
0* Prijsopdrijving.
Kemt toch tot bezinning, liep de
voorzitter der l-riesche Landbouw-Maat-
schappij, toen bij zag hoe de boeren
de prijzen bi) de verpachtingen allengs
meer opdreven.
't Hielp niet veel.
Er werden sommen geboden als
nooit te voren. Petceelen die in ge
wone lijd' a f 200 huur opbrachten,
werden in dollen overmoed gehuuid
voor het 4 voudig bedrag en meer.
Huurders gaal zoo doorl Rekent
maar niet meer. Verhaast het tijdstip,
dat gij uwe verplichtingen niet meer
na kunt komen.
Is het niet beter, niet te huren en
uw koeien te verkoopen, dan tegen
prijzen, zooals gij thans doet, hooi te
krijgen, prijzen, die gij uit de meerop
brengst van vee of melk, nimmer terug
krijgt. Door uw niet nadenken, maakt
gij vele slachtoffers è.i uw gezin
en uw personeel doet gij lijden, terwijl
de terugkeer van .normale omstandig
heden door uw onbesuisd optreden, in
erge mate wordt tegengehouden.
Gaat aan het rekenen I en huurt niet
of alleen voor billijke prijzen.
Op alle mogelijke wijzen heeft men
de boeren gewa.-irscbuwdhet helpt
alles nielsOok buiten Friesland stijgen
de pachtprijzen tot het onzinnige. De
vraag houd! eenvoudig geen rekening
meer met het geld. Het is niet vol
doende, dat de zuivelindustrie nu reeds
de eerste teckeneu vertoont van een
val der prijzen, het is niet voldoende,
dat de veeprijzen ook reeds omlaag
gingeD, het helpt niet als men met
zekerheid de ernstigste verliezen be
rekent voor den komenden winter.
De stijging der pachten is een ver
schijnsel geworden, dat de koelste
economische hoofden in verwarring
brengt. En het geldt niet alleen de
pachten op korten termijn van weide
of hooiland, ook de verhuringen op
langeren termijn brengen sommen op,
waarvan men duizelt. Er is een ajachta
naar landgebruik zooals nooit te voren
bekend is geweest, waarbij de factor
berekening* absoluut uitgeschakeld is.
Het is een verschijnsel van oorlogs
waanzin waardoor onze economische
toestand bedenkelijk verslechterd wordt.
Pachters en boeren kunnen nu laler in
hun organisatie trachten de prijzen hoog
te houden, maar dat moet mislukken.
De waanzin is het gevolg van de
regeeringspolitiek gedurende den oorlog.
Onze regeering heeft toen reeds met
de producenten geraadpleegd over vast
te stellen prijzen, waarbij het bedi$f
loonend zou blijven. Er werd dan uit
gerekend hoeveel de produc ie kostte,
een werkje, waar bovendien enorm mee
geknoeid is en op grond van die
rekening stelde mei den prijs van het
product vast. Die redeneering is fout
en indien zij gehouden wordt door
landbouwkundigen, bijna misdadig.
Het was een ontwrichting var
groote landbouw-waarkeid, dat de prijs
van het product zich niet regelt naar
de pacht, maar dat de pacht zich regelt
naar die prijzen.
Doordat de regeering nu z.g. »het
bedrijf loonend hield» op grond van
productierekeningen, steeg de paebt.
De grondgebruikers mee ren r"
leerd te hebben, dat zij den priji
hun product zelf bepalen kunnen op
een hoogte, waarbij hun winst gewaar
borgd wordt, onverschillig de kosten,
die zij maakten. De onwaarheid vao
dia stelling zal hun bewezen worden,
als Amerika graan levert (nu reeds f 10
lager per 100 kg. hier ter lande dan
onze prijs I) en als wij onze overschotten
moeten exporleeren. Onze landbouw
ia afhankelijk van den export zoodra
de productie weer normaal is. De
pachters van heden zullen dan inzien,
hoezeer zij zich vergisten.
Ook de grondprijzen zijn door deze
crisis geweldig gestegen. Meer dan dehelft
der millioenen. die het Rijk beschikbaar
stelde voor distributie en hulp aan de
boeren, is terechtgekomen bij de grond-
dgenaars. Zonder zelfs de oorlogswinst
e rekenen, ging hun kapitaal in onge
hoord sterke mate vooruit. Het ver
dubbelde en verdrievoudigde zich, een
voudig door het feit, dat de regeering
de prijzen vaststelde op het niveau van
haar foutieve redeneering. Alle kosten
moesten goedgemaakt worden door den
prijs. Dus die kosten, 4n de pacht èn
de grondprijs stegen steeds sterker.
Zelfs in 1918 maakte de boer met de
dubbele kosten toch nog een dubbele
t. Dat begrip sloop als een be
smettelijke ziekte in de hersens van
alle grondgebruikers. Het werd wel
haast: >hoe hooger de kosten, hoe
eer de winst
Het spreekt vanzelf, dat het een
goede economische politiek is, de prij
zen met alle middelen te doen dalen.
Dóirdoor zal zich op den duur de
pacht ook weer ia meer normale banen
begeven, maar vóór dat dit zoo ver is,
zullen velen geruïneerd worden.
Bovendien moet de regeering, zaoals
i onlangs ook werkelijk bleek, in de
belastingpolitiek een rem zoeken tegen
dit gebeuren. In de eerste plaats zal de
hertaxstie voor de grondbelasting, zoo
als bekend is, op een andere basis ge
schieden en zal de oogenblikkelijke
grondwaard# zeer hoog bevonden wor-
len en de druk der belasting dus veel
:waarder worden. Maar bovendien zal
de waardestijging na 1914 apart belast
worden zooals de berichten luiden. Die
belzsling is voor den grondeigenaar
hoogst pijnlijk.
De stijging der pachten zal een cri-
i uitlokken, een hevigen strijd om
hooge prijzen, want de boeren zullen
hun br-st doen de geweldige kosten
die zij heden maken, te vergoeden,
aar het is te verwachten dat ten slotte
:t evenwicht weer gevonden zal worden.
Dat vóór dezen strijd de boerenor-
ganisaties allereerst zullen moeten zor
gen voor prijsverlaging der grondstoffen,
wordt niet genoeg ingezien. De prijzen
i de kunstmest blijven veel te hoog,
juist dódr zal men alle kracht moett
gebruiken om die omlaag te kragen
Mond- en Klauwzeer
Zet elke koe, die mond en klauw
er krijgt dadelijk in een luchtige schuur
of stal en houd haar daarin, tot zij
ongeveer generen ia (circa 10 dagen).
Pas de dieren goed op en geef ze booi
te eten, met een weinig krachtvoer en
groenvoer als dit voorradig is. De
eerste dag of vier mondjesmaat, later
volop. Dan verloopt de ziekte in dan
regel gunstig en heeft men weinig of
geen verliezer.
Als de dieren mond- en klauwzeer
gehad hebben, zijn ze gewoonlijk 1 A
2 jaar onvatbaar geworden voor
re besmetting.
Binnenland
Er heeft op het gehucht Heusden
onder Aaten een eigenaardige stemming
plaats gehad waaraan alle hoofden van
gezinnen deelnamen. Aaa de R. K.
school aldaar moesten twee onderwijze-
benoemd worden dat geschiedde
bij stemming door gezioshaofdea.
In de stad gaan dienen. Immer
blijven we zoo ernstig mogelgk waar
schuwen tegen stadsdiensten, zeg pas
toor Roes.
We woonden eens eene boerianen-
ergadering bij te Berlacr, in Balgië.
Een Antwerpsche dame bield een rede
voering tot de boerinnen, dat ze hun
meisjes toch thuis zouden houden van
de stad.
Deugde in de Belgische steden
heclemaal niet.
Nu lezen wij een staaltje hoe slecht
4 er ia Den Haag uitziet.
In 1918 hebben zich in den Hai
gevestigd 1234 Roomsche meisjes 81
'aren dienstmeisjes. De jangste
•n was door haar moeder
den Haag gestuurd, waar ze in eet
vaarlijke omgeving werd aangetroffen.
Bij ongeveer 100, zegge honderd
meisjes werd vastgesteld verwaarloozing
der godsdienstplichten of totaal verlies
van geloof, 25 hadden een gemengde
verkeering. Er waren velea van slechte
of verdachte zeden.
Aldus het verslag van de R.K. Ver-
ceniging lat bescherming van meisjes
in Den Haag.
Moeders, hebt ge het
Verdwenen mot f12000. Een klerk
van notaris S. te Druneo, is Maandag
verdwenen me» f12 000, die bij te
Waalwijk mocat gaan wisselen.
De Vereeniging tot bevordering der
Pluimveehouderij en tamme Konijnen
teelt in Nederland xond ons ter kennis
making een Handboekje voar Konijnei
fokkers, samengesteld door den heer
W. Janssen, assistent-pluimveeteelt
consulent der V. F. N.
Het werkje, dat tal van nuttige weoken
op dit gsbied bevat, wordt door ge
noemde Vereeniging aan belangstellen
den gratis toegezonden.
Aanvragen gelieve men te lichten tot
Bureau V. P. N., Regentesselaan 6, te
Amersfoort.
Te Scheonbovea zjjn twee personen
aangehouden, die verdacht worden van
het in omloop brengen van valsch geld.
Bij een huiszoeking, die in de woning
een der verdachten gehouden werd,
riet minder dan 1081 valsche rijks
daalders in beslag genomen.
Tijdens de boterschaarschte smul
den wij van «Risette», z.g. «ontbijt
boter». Zij bevatte: 3 4 4 pet. boter,
70 pet. suiker en 10 pet. aardappel
stroop. Wat als jam onder den naam
Mio» in den handel kwam, was een
engsel van wortelen, kroten, suiker
aardappelmeel, inplaats van verduur
zaamd ooft. De theehandel was ver
boden, maar de sluikhandel bood »stof-
aan. Inderdaad, 't was de goede
i't was al. niet anders dan slof
den vloer (opvcegsel) met eeD
weinig thee.
Verder werden onder allerlei fan-
sie-namen minderwaardige voedings
middelen ia den handel gebrachi, te
gen prijzen, die in geen v'erbouding
stonden tot den kostprijs van de samen
stellende bcstanddeelen. Vooral met de
onder verschillende benamingen (Nero,
Kralade, enz.) aangeboden skrachtvoed-
ls« was dat het geval.
Vele dezer surrogaten waren scha
delijk voor de gezondheid. Men weet
dat ook gedroogde bloembollen als
zoodanig gebezigd werden. Onder de
bloembollen zijn enkele, b.v. de nar
cissen, zeer schadelijk. Het aftreksel
van gesneden, gedroogde en half ge-
brande narcissen is een sterk vergif
12 gram ervan is genoeg om een groo-
ten hond te dooden.
Een papmeel, dat bestemd was voor
den handel, werd vooraf onderzocht.
muis, die men er van te slikken
gaf, stierf, 't Zelfde resultaat werd
kregen bij onderzoek van puddingpoe
der, dat uit crocussen bereid was.
De keuringsdieost te Amsterdam ont
dekte bij een bakker 2000 K.G. »wit-
meel», dat bij onderzoek gips bleek
te zijn. «Nougatballen», die ziektever
schijnselen hadden opgewekt, bleken
bestaan uitcacaodoppen met t
baksstof. Enzoovoort.
Zou de lijd van wareavervalsching
op groate schaal thans voorbij zijn f In
elk geval neemt de behoefte aan su
rogalen af. Maar het gevaar is nog nii
geheel en al voorbij.
Van het Driebergsche bosch, dat
eenigen tijd geleden door de nieuwe
eigenaren aan de gemeente te koop
werd aangeboden, doch waarvan de
koop niet doorging, is thans voor
f 104.500 aan dennenboomen verkocht.
Hierdoor zal de natuursehoooe omge
ving onherstelbaar verwoest wordeo.
De bevolking van Amsterdam be
droeg op 1 Mei j.l. 643.404 personen.
In 1918 bedroeg het totaal van den
omzet van alle fruit- en groentenvei-
lingen in Nederland f 117.297.550.
Buitenland.
De gemeente-straatvegers te Parijs
verdienen op het oogenblik 14 francs
per dag en hun loon zal weldra tot
18 franc per dag verhoogd worden.
Deze proletariërs vinden heel wat be-
nijders. Nu verscheen kort geleden in
een Parijsch blad een advertentie, die
aldus luidde Commies redacteur aaa
ministorio wenscht te ruilen met
gemeente-straatveger». De advertentie
had bij hooge ambtenaren verontwaar
diging gewekt. Vele andere menschcn
hadden haar als een grap beschouwd.
Volgent de sMatin» was hel ernst
geweest. De commies-redacteur in kwes
tie wat echter niet geslaagd.
Een straatveger, die op de advertentie
geantwoord had en in bespreking ge
treden was, was teruggedeinsd voor
den achteruitgang in salaris, die de
wisseling van ambt hem bezorgen
In plaats van 14 frank per dag, wel
dra 18 frank, als straatveger, zou hij
namelijk als commies-redacteur aan
ministerie slechts 12 frank 90 per
verdienen I
De Turksche vredesafgevaardigden Men deelt ons mede, dat e
zijn te Parijs om hun vonnis te ver- tal ingezetenen plannen beramen
nemen. De Turken komen er beter af, met uitschakeling van winkeliers, v
dan gedacht was. Constantinopel, onder schillende artikelen in te koopen i
COMMANDITAIRE BANKVEREENIGING
H. L. A. DULLERT Co.
Amersfoort - Soest - Utrecht - Steenbergen - Noordbroek
oppervoogdij van den Volkerenbond,
blijft Turksch gebied. Maar de Turk
sche macht wordt aanmerkelijk inge-
knot, en wel dusdanig, dat er geen
kans bestaat, dat de wereld nog eens
getuige is van christenmoorden, als
waarvan de laatste eeuwen gewagen.
Turkije zal blijven bestaan, maar de
macht der Tuiken is voorbij.
"ulgatije zal in den loop van eenige
jaren moeten betalen een bedrag van
'ijf milliard als schadeloosstelling, ter-
vijl het zich verplicht een gedeelte van
zijn levensmiddelen-productie ten gunste
der Geallieerden te reserveeren.
Verder zal Bulgarije aan Servie en
Roemenië de weggenomen gebieden
moeten teruggeven.
De Duittche vloot die tot zinken
werd gebracht, vertegenwoordigde een
waarde van 720 millioen gulden. De
admiraal die „zinken I" commandeerde
alle verantwoordelijkheid op zich.
De Engelschen en Franschen doen fel
'erbolgen, maar dat is minder. Elk
oorlogsvaartuig dat zinkt is verminde-
i oorlogsgevaar en winst voor
den vrede.
Ook de Fransche vaandels in den
krijg veroverd, zouden de Duitschers
uitleveren. Maar 't zal niet gaan.
Te Berlijn waar ze bewaard werden
beeft een groep militairen ze wrggeno-
verbrand.
Het bericht, dat Duitschland zich
bereid verklaarde te ttekeaen, gaf te
Parijs aanleiding tot een geweldige
manifestatie van vreugde.
Een oatelbare menigte vulde den
grooten boulevard, Place de l'Opéra
Concorde. Men zong en juichte
de Amerikaansche, Belgische, Italiaan-
schc en Engelsche soldaten toe. Het
verkeer was gestremd.
De Duitsche kanonnen werden van
de Place de la Concorde weggevoerd
triomph door de straten geredeo,
getrokken door soldaten.
Amersfoort
- Terwijl de Hoogeerw. Heer Kanun-
ik L. A. F. X. Fock, deken en pastee'
dor Par. O. L. Vr. Hemel wan, Woens
dag de gewone vergadering van het
Metropolitaan Kapittel t» U cht bij
woonde, werd hij door eene ingesteld
heid overvallen. De ontboden genees
heer adviseerde tot opname in hel St.
Antonius Ziekenhuis, waar Z.Hoogeerw.,
uit voorzorg, de laatste H.H. Sacra
menten werden toegediend. De toestand
sindsdien veel verbeterd.
Met zeer groot leedwezen zal deze
tijding in en om Amersfoort worden
vernomen en ongetwijfeld zullen velen
den Hoogeerw. heer Deken in hunne
gebeden gedenken, opdat spoedig
volledig herstel intrede.
De Eerw. Zuster Christina (in de
wereld mej. Elizabeth Bolk), algemeeo
ste der Zusters van de Congregatie
St. Jozef, alhier, werd onderschei
den met het Kruis van Verdienste der
Souveraine Orde van Malta. In 1915
werd deze religieuse door het Kon. Nrd.
Roode Kruis begiftigd met het gouden
kruis spro merito».
Ingekomen is een verzoek van Her-
Maria Fransen, om verlof vooi
verkoop van alcoholhoudender
anderen dan sterken drank, voor ge
bruik ter plaatse in de beneden voor-
laciteit van het perceel Kruikamp po
128. Binnen twee weken na deze be
kendmaking kan ieder schriftelijke be
zwaren tegen het verleenen vai
verlof kan inbrengen.
zoo goedkooper waren te kiijgen. Voor-
loopig wil men zich bepalen tot melk,
groenten en schoenwerk. Reeds hebben
velen zich bereid verklaard mede te
werken, terwijl eok een belangrijk be
drag is toegezegd om io te koopen.
Politiezakeo.
Aan het politiebureau kwam een man
zich beklagen dat hij met kaartspelen
m den trein f38 had verloren,"op het
baanvak Gouda Amersfoort Eerst had
bij toegekeken boe eeDige iheeren» met
drie kaarten aan het spelen waren. Voor
de grap liet bij zich 't spel verklaren ea
won toen ook voor de grap zevenmaal.
De achtste keer dorst hij wel om f 10
e wedden dat hij weer de goede kaart
ou aanwijzen, met het noodlottig ge-
'olg, dat het toen toevallig mis was.
Dan nog één keer vlak voor Amers
foort om f25. Nu was hij f35. kwijt.
Twee wielrijders redeo tegen elkaar
op den hoek van de Kronimcstraat en
Pepeisteeg en veibrijzclden een winkel
ruit in de slagen] van den heer Willen-
borg.
Bij de politie werden aangebracht
twee losloopende koeien. Ean is door
den eigenaar teruggehaald.
Bij de muziekuitvoering kreeg een
militair een toeval.
De rechtbank te Utrecht veroordeelde
J. v. B.. 35 j. melkslijier alhier wegens
vervoer van rundvleesch tot f 25 boete
subs. 25 dagen hechtenis.
Er werden voor het hotel »Monopolc«
iee rijwielen ontvreemd.
Naar het Utr. Dagblad
zal het Rijksboschbouwproefstation voor-
loopig alhier gevestigd worden. De
houtvester bij het Staatsboschbeheer
E. Hesselink, ia tot directeur van dit
instituut benoemd. Deze zal in het
-r dezen nieuwen dienst inrichten,
an uit bet buiteuland te zijn terug
gekeerd, waar hij thans vertoeft.
Het Bestuur der Oranje Vereeniging
alhier, deelt ons mede, dat in den loop
der volgende weekdag, uur en plaats
van bijeenkomst zal nog nader per
adverteotie worden medegedeeld, eene
ilgcmeene vergadering zal worden be
legd ter bespreking van aanstaande
feestelijkheden.
Tot deze vergadering zullen ook
toegang hebben met-leden der Oranje
Vereeniging en zal gaarue worden ge
zien dat zoo mogelijk alle vereenigin-
gen hier ter stede, bij deze vergadering
zulien vertegenwoordigd zijn.
De Burgemeester brengt ter a'ge-
le kennis, dat binnen deze gemeente
gevallen van mond- en klauwzeer zijn
geconstateerd,
11^ ondeihandsche aaabesteding is
aan de Aannemers H. v. Keulen en W,
Bunnik alhier opgedragen de verbou
wingeo van het Bankiersbuis der Com
manditaire Bankvereeniging li. L. A.
Dullaert en Co te Utrecht.
De broodkaart 101e tijdvak is gel
dig vu 30 Juni tot en met 8 Juli
terwijl die van bet 102e tijdvak loopt
van 9 tot en met 17 Juli 1919.
Van .30 Juni tot en met 12 Juli 1919
zal woiden gedistribueerd
Bon 74 12 K.g. aardappelen; bon
75 7 ons suiker.
Voorkinderen leeftijd beneden jsar
op bon 15 kindcrmeelkaart 3 101 kin
dermeel leeftijd van '/z2 jaar op
bon 15 kindrrmeelkaait 6 ons kinder
meel bon 20 van de suikerkaart 7 om
Het kindermeel (prijs 20 cent per
K g.) is in dit tijdvak vtrkiijgbaar bij
Ons Belang» Stationsstraat 31. W. v.
d. Biezenbos en Co Bloemend.bittn.p.
H. Dijkhuis Soesterweg 167. S. J. En
gel Gerard Doustraat 1. J. Hofland en
Co. Beekensteinsche laan 34. M. R. N.
Oosterveen Lingesti. 47. H. Valken-
hoef van Rossum Kampstr. 37. r