DE EEMBODE
KATHOLIEK NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN
KANTOOR LANGEGRACHT 28, AMERSFOORT
DINSDAG 22 JULI 1919 33* JAARGANG Ne. 33
DE EEMBODE verschijnt Dinsdag- en
Vrijdagmiddag.
ABONNEMENTEN kunnen elke wee
gaan, doch opzegging van abonnement moet
geschieden vóór den aanvang van een nieuw
kwartaal.
Prijs per drie maanden f 0.75. Bullen de
gemeente Amersfoort 10.80. Afzonderlijke
Stenografisch Raadsverslag der gemeente
Amersfoort één gulden per jaar.
ADVERTENTIËN 20 cent per regel. Billijke
tarieven voor handel en nijverheid bij geregeld
Japan.
Japan heette oudtijds Zipangoe, een
verbastering van den Chineeschen naam
Dschi-pan Wu«, «land van den zonsop
gang',synoniem inel Levant, Orient enz.
Het «land der rijtende Zon« zeggen
we nu.
De oudste berichten zijn van Marco
Polo, een Venetiaan die vele jaren in
Cathai» (China) vertoefde, en in 1293
in Buropa terugkeerde.
Van zijne wonderverhalen wist ook
Columbus, die daarom twee eeuwen
later in San Salvador een der vele eilan
den van Zipangoe meende te hebben ge
vonden.
De Portugees Mendas Pinto, een
zeevaarder-avonturier werd in 1542 met
zijn gezellen in een storm, na 23 dagen
ellendig op zee te hebben gedwaald,
op de kust Kiaeshioe geworpen.
Japanners ontvingen hen vriendelijk,
en hun vuurwapens en buskruit had-'
dei zij spoedig nagemaakt.
Mendaz Pinto deed ook al wondere
verhalen van dat «kleine volk« (klein
van stuk I) doch ook hij werd niet ge
loofd, en men liet het niet aan zin
spelingen op zijn naam ontbreken
(Mendaz zwetser, leugenaar).
Maar de wakkere Portugeesche koop
lui stevenden er op af, en er onstond
weldra een bloeiende handel. Zelfs was
de gastvrijheid der Japanners zoo groot,
dat in de havensteden weldra Portu
geesche kolonies bloeiden, en vreemden
tn den echt traden met rijke Japansche
De koopman werd op den voet ge
volgd door den Missionaris. Franciscus
Xaverius, dc eerste stichter van Chris
ten-kerken in de Oost-lndidn, kwam in
Juli 1549 met twee geloofshelden in
De groote geloofsverkondiger, die
even veel talent als moed bezat, won
de japanners door nederigheid en be
langeloosheid. Hij bouwde hospitalen
en scholen, en was letterlijk alles voor
allen, voor zoover een racnsch dat ver
mag te zijn.
Rijksvorsten, aanzienelijken en min
deren werden tot het Christendom be
keerd, en weldra konden de Christenen
in Japan bij duizenden worden geteld.
In de berichten van de Missionarissen
worden de gunstige gemoedstemming
en de leerzaamheid der Japanners
om strijd geroemd.
In 1568 werd te Nagasaki een Chris
ten kerk gebouwd, en de in dit deel van
Japan regeerende Vorst bepaalde zelfs
den Christelijken godsdienst als alleen
geldend.
In 1582 toog prins Mancio Ito tnet
vele hooge Japanners naar Rome. Drie
jaren en twee maanden na 't vertrek
uit Japan deed het Gezantschap zijn
plcchtigen intocht in de hoofdstad der
Christenheid.
Paus Gregorius XIII ontving hen
Paus Sixtus V zetelde op Petrus' Stoei
toen de Japanners weer heengingen.
Na achtjarige afwezigheid kserde 't
Gezantschap in Nagasaki terug. Hier
waren groote gebeurtenissen voorge
vallen. Het Christendom vijandige in
vloeden hadden aan het Hof de over
hand gekregen. De Missionarissen wer-
den verbannen
Een boerenjongen, doch militair
genie, stond toen aan 't hoofd van 't
bewind. Deze oefende feitelijk het
hoogste gezag uit, terwijl de wettige
stamhouder der eeuwenoude Dynastie
in de residentie Kioto was opgesloten,
slaaf van een overdreven ceremo
nieel, voorwerp van schier afgodische
vereering.
Deze, de Mikado szoon des He
mels» kon zich evenmin deen gel
den als bijv. de Monarch van den
Middeteeuwschen Leenstaat in Europa,
En evenals de Europeesche maatschap
pij der Middeleeuwen was ook Japan
eeuwen lang door veeten, adeltwisten.
bloedige burgeroorlogen verscheurd, ten
koste van het landvolk en den rustigen
Op bet einde der 16e eeuw bedroeg
het aantal Christenen in Japan om
streeks 200,000; onder hen was het
beste deel der Japausche natie, Vorsten,
Prinsen, Generaals enz. De naijver der
Spanjaarden deed er den Portugeezen
veel kwaad. Van de Philippijnen uit
trachtten de Spanjaarden zich in Japan
te vestigen, en zij schroomden niet zelfs
den Christelijken godsdienst verdacht
te maken.
Het kwam zoa ver, dat de «Shogua»
(opperbevelhebber, regeerder) de kloos
ters ea seminsrién deed omsingelen en
allen, die er in waren, gevangen nemen.
Op 5 Februari 1597 ondergingen drie
Portugeesche Jesuïeten, zes Spaansche
Franciscaners en zeventien Japansche
Christenen in Nagasaki den kruisdood,
de eerste martelaren in 't Verre
Oosten, door Paus Urbanus II in 1627
heilig verklaard. De onderlinge naijver
der Europeesche Christenen was eene der
redenen, waardoor de toestand in Japan
onhoudbaar zou worden. Ben nieuw
tijdperk begon in de Geschiedenis van
Japan met de verdrijving der Christe
nen cn de daarmede gepaard gaande
afsluiting des lands. Er kwam een stel
sel van bestuur, waarin geen plaats
meer was voor de vrijheid' Een 250-
jarige periode begon, waarin Japan vol
komen geïsoleerd was, en alleen Chi-
ncezen hadden een beperkten toegang
en Hollanders.
Toen de eerste Hollanders kwamen,
om handelsbetrekkingen aan te knoopen
begon er een booze tijd voor het Chris-
dom Zoowel uit handelsnaijver als uit
geloofshaat hebbeu de Hollanders door
hun stoken tegen Portugeezen en Span
jaarden invloed geoefend op de bloe
dige geloofsvervolgingen.
De eene maatregel volgde op den
anderen, om den Christelijken godsdienst
uit te roeien. Met een voorbeeldelooze
wreedheid werden de Christen-inboor
lingen ter dood gebracht. In 1614 werd
de vervolging in 't gansche land ver
plicht gemaakt, somdat de Christenen
lar Japan waren gekomen, om sich
in het land meester te maken», heette
:t in de beruchte Proclamatie
De vervolging begon met de gevan
genneming van alle Priesters, zoo
vreemdeling als Japanner: 22 Francis
canen, Dominicanen en Augustijnen,
117 vreemde en ongeveer 200inlandsche
Jesuïeten. Het Christendom werd toen
nagenoeg vernietigd in Japan en eerst
ïze dagen begint het weer te winnen.
Binnenland.
In 1916 meldde zich bij de Amster-
damsche politie een doofstomme aan.
Zoover men kon opmaken was de on
geveer 20 jarige man uit Duitschiand
gekomen. Van welken landaard hij
eigenlijk was wist men niet vast te
stellen.
Een onderzoek kon niet uitbrengen,
wie de ongelukkige was eigenlijk was.
Men wist feitelijk niet, wat men met
hem doen moest, en ten slotte kreeg
hij een plaatsje in de doofstommen-
inrichting.
Tot Maandag heeft hij daar vertoefd,
toen werd hij gearresteerd. In den laat-
sten tijd waren in de buurt verschillende
diefstallen gepleegd; de politie kon
maar geen spoor vinden van den dader.
Eindelijk kreeg zij ten aanwijzing, die
leidde naar de inrichting voor doof-
Eerst meende de politie nog
het spoor te pakken te hebben,
r steeds werd het duidelyker, dat de
dader daar moest schuilen en kwamen
er aanwijzingen tegen den doofstomme.
Een rechercheur ging tot arrestatie over
en toen deze den doofstomme plotseling
een revolver voorhield, zeide hij, geen
tegenstand te zullen bieden. De recher
cheur was zeer verbaasd, toen bij den
doofstomme hoorde spreken, 21/, jaar
heeft dc jonge man die Duitscher bleek
te zijn, gesimuleerd doofstom te
Bij het onderzoek, dat volgde bleek,
dat men hier te doen had met
seer gevaarlijk misdadiger. Hij had
stel loopers bij zich, waarvan ee
klasse-inbrekers zouden watertanden. Id
zijn kastje in het gesticht werden
schillende voorwerpen van diefstal af
komstig gevonden. Uit verschillende
verhooren is ten slotte gebleken, dat
de man uit Berlijn kwam, waar ook
zijn ouders wonen. Tweemaal is bij
gedeserteerd uit het Duitsche leger.
Hij hield zich doofstom omdat hij
begreep anders naar Bergen te zullen
moeten en wellicht te worden uitge
leverd.
Het is, hem dikwijls zeer moeilijk
gevallen niet uit zijn rol te vallen. Alt
hij alleen was, sprak hij dikwijls in
zichzelf, om zich te overtuigen, dat hij
het spreken niet verleerd had.
Door de politie is aangehouden
20-jarige kantoorbediende, verdacht
diefstal van f35000 uit een kantoor op
de Heerengracht te Amsterdam.
's Nachts botste een auto, bestuurd
door den eigenaar Bieze, tegen bet hek
van de brug bij de Prins Hendrikkade
tegenover het Victoria-Hotelte Am
sterdam. Bieze en zijn echtgenoote
werden te water geworpen. Hij kwam
met den schrik [vrij, terwijl de dame
bewusteloos het hotel werd binnenge
dragen, waar bleek, dat zij eenige kneu
zingen aan borst cn dijbeen had bekomen.
Te Eindhoven is gearresteerd een
postbode uit Woensel, die in den nacht
uit den posttrein Eindhoven-Helmond.
i postzak had opengesneden, de
geteekende brieven geopend en den
inhoud ter waarde van f 15000, ont
vreemd. De diefstal kwam aan het licht,
de moeder van den gearresteerde
een biljet van f1000 liet wisselen. Ook
was achterdocht gewekt, doordat de
verloofde groote verteringen maakte en
nan zelf zich keurige kleeding en
kostbaar rijwiel had aangeschaft.
Eenigen tijd geleden zijn de voor
de Raden van Arbeid be
noemd. Wil het instituut goed werken,
dan moeten de leiders van de Raden
Arbeid het vertrouwen weten te
en van de bevolking en zij zullen
dat zeker verkrijgen, indien zij zoo
weinig mogelijk aanleiding geven tot
de critiek der openbare meening.
Reeds maakte het echter een weinig
gunstigen indruk, dat het personeel,
vóór dat het nog één zaak had kunnen
behandelen, een vereenieing oprichtte
om te komen tot... loon^verhooging.
Maar dat is vrij onzchulcFg.
Erger is, dat er voorzitters van Raden
van Arbeid zijn, die meenen, dat de
rijksgelden niet komen uit de beurzen
van de toch al zwaar belaste burgerij.
Bij het aankoopen van kantoren wordt
blijkbaar op geld niet gekeken.
Te Maastricht kocht de Raad van
Arbeid een pand voor f60.000, dat nog
niet lang geleden voor f35.000 was
overgegaan. En te 's Gravenhage meen
de men niet lager te moeten gaan dan
honderd en zestig duizend gulden I
Ook in de tegenwoordig zoo dringend
noodige zuinigheid kon de overheid
voorbeeld geven.
De gemeente Apeldoorn kocht een
groot complex gronden voorname
lijk bosch ter oppevlakte van 525
H.A., gelegen tusschen Amersfoortsche
straatweg en Asselscheweg, met het
doel er een villapark aan te leggen.
In het plan zijn drie kerken aange
geven, waarvan de ligging zoodanig is,
dat de kerkgangers zich dadelijk in alle
richtingen kunnen verspreiden.
Behalve op 7 lagere scholen werd
gerekend op twee bewaarscholeneen
H. B. S., waarbij een botanische tuiD.
Behalve voor deze inrichtingen van
onderwijs is in het plan een plaats
gegeven aan een tweede openbare lees
zaal en bibliotheek en het museum
«Felua»in het centrum is gezorgd
voor een hulppostkantoor, een politie-
gebouw en een gebouw voor de brand-
Daar het bestaande ziekenhuis nu
reeds te klein blijkt te zijn voor de
toekomst, werd in een mooi gedeelte
van het villapark een nieuw ontworpen
een terrein van 4 H.A. is er vooi ge
reserveerd.
In de dichter bebouwde wijken werd
plaats gedacht voor restaurants met
vergader- en ontspanningslokalen
tooneel, en coöperatieve winkels.
De wandelparken zullen gezamenlijk
ruim 80 H.A. groot zijn.
Voor Volksfeesten en sport is een
terrein van bijna 10 H.A. beschikbaar,
dat zóó is ontworpen, dat het binnen
de bebouwde terreinen ligt en door
vier toegangen met de omliggende
wegen verbinding heeft.
Achter de huizen zijn veelal kinder
speelplaatsen aangebracht, vooral in
de sterk bebouwde gedeelten.
Voor begraafplaats is ongeveer 19
H.A. gereserveerd.
De uitgifte der gronden zal deels in
erfpacht deels bij verkoop geschieden.
die aller liefde gewonnen had door
gTOOteo ijver en door de sympathieke
wijze, waarop die ijver zi«h open-
Vooral het werk der jeugdorganisatie
:n wat daarmede verband houdt, had
:ijn daadwerkelijke belangstelling. In de
Centrale Patronaatscommissie, waarvan
den Raad van
Amersfoort
Rtclor de Groot.
De Zeereerw. Heer B. H. de Groot,
die nu als Rector verbonden is aan
het Rijksopvoedingsgesticht alhier,
wordt in Arnhem noode gemist.
In een aldaar verschijnend Kath.
Weekblad, ons van hooggeachte zijde
toegezonden, vonden wij Rector de
Groot gekenschetst als een priester
Beroepskeuze, zal zijn verlies bijzonder
gevoeld worden.
De Secretaris van den R. K. Raad
tn Beroepskeuze, Ingenieur Remmers,
„We verliezen in hem den man, die
door zijn organisatorisch talent, door
zijn groote kennis van zaken de ziel
was van het R. K. jeugdwerk te
Arnhem.
„Noemde hij ons de motoren in dat
bedrijf, hij was de ingenieuze bedrijfs
leider, die iederen motor aaa den gang
zette, die door zijn uitstekende, hem
nooit te veel moeite gevende leiding,
zijn motoren wist te doen draaien en
door zijn hartelijke, opgewekte woor
den, door raad en daad, die olie aan
zijn machine wist te geven, die voor
hun goeden gang noodig was."
Paraonalia.
Te Velp overleed de gep. Luit. Kol.
Paardenarts Moubis, vroeger hier in
garnizoen.
De heer Koppejan, directeur der
gas- ea electriciteitsbedrijven alhier,
wordt als zoodanig te Delft ter be
noeming voergedragen.
Onderwijs.
Van de Rijks Hoogere Burgerschool
alhier zijn bij het eindexamen nog ge
slaagd E. H. Berkhuysen, T. Evekink,
C. L. Jurling, G. J. van der Werf.
„St. Aloysias".
Doer verschillende omstandigheden
was de othcieele jaarfeestavond der
R. K. Burgerjongelingenveteeniging uit
gesteld moeten worden. Men besloot
toen het seizoen te sluiten met een
intiem feest-avondje voor de leden, ter
wijl de officieele feestvergadering aan
het begin van het winterseizoen zal
worden gehouden.
Deze zal dienstbaar worden gemaakt
aan de propaganda,
Bij 't intiem feestelijk samenzijn, pas
seerden de jongelui een paar gezellige
uurtjes.
Te duur.
We lazen in Amersf. Dagblad
„Eenige weken geleden abonneerde
een Hagenaar zich op ons Dagblad,
waarvan hij vooral de adveitentieiubriek
wilde raadplegen omdat hij hier een
huis wcnschte te koopen.
„Thans schrijft hij aan de admini-
Beleefd verzoek ik u mij uw Dag
blad niet meer te zenden. Aanbeve
lingen tot het wonen ten uwent helpen
weinig, wanneer men zulke bloedprijzen
vraagt voor koopwoningen. Ik ga mij
elders vestigen."
„Inderdaad zoo zal de „trek naai
Amersfoort" wel spoedig verdwijnen.
Wie het onderste uit de kan wil heb
ben
De melk.
Burgemeester en Wethouders maken
bekend, dat de melk geleverd door de
melkslijters J. Gerritsen, Van Bemmel-
,t 93, C. van Drie, Liendertscheweg
H. Kirpensteijn, Flierbeekstraat 2
op 8 Juli 1919 in ondeugdelijken toe
stand verkeerde, door het in die melk
iwezige koevuil.
FLORA.
17)
«Alle huizen der straten zijn van nacht
met peslzalf bestreken, alleen het jouwe
niet, dokter Perettil» riep een tweede
met een dreigend gebaar.
»En daarvoor zou ik verantwoorde
lijk zijn Welke duivel heeft jelui dat
ingeblazen zeide Peretti. «Nlenschen,
gebruikt toch je verstandik ben immers
tot zulk een daad niet in staat. Heb ik
niet ontelbare malen bewezen...,)»
«Weg met hemdood aan den ver
iader I Naar den burgemeester
schreeuwden dc mannen,
Dc belhamel een door Ferroni en
Cattani omgekochte schurk pakte
met w.lilen greep Perctii in de borst
en wilde hem met zich sleuren.
Opeens wieip Flura zich voor de
voeten van den wocdeoden man.
Hebt medelijden, mannen l« riep zij
luid weenend. «Mijn vader is onschuldig
Gij allen weet, hoe edel hij steeds aan
ulicden gehandeld heelt.»
«Zwijg, signorinaschreeuwde de
raddraaier het meisje toe.
Maar Flora liet zich geen vrees aan
jagen. Haar moed klom zelfs door de
tegenspraak, die zij ondervond, en deze
moed, hare schoonheid, haar engelach
ig voorkomen troffen ten leste de onge-
'oelige harten dezer ruwe mannen.
«Ja, eigenlijk heeft de signorina geen
ongelijk,» was een uit d«n hoop van
meening. «Dokter Peretti staat er anders
niet bekend voor, dat hij een schurk is I»
«Zool En hoe verklaar jij dan, dat
juist zijn huis vrij gebleven is van de
zalf?» vroeg hem de boosaardige opruier
schamper. «Dat heeft toch een doel?»
Het eenvoudige, bekrompen verstand
dezer lieden was niet genoeg ontwik
keld, om de list te bespeuren, welke
achter het gezegde van Caprano zoo
heette de kerel schuilde.
Doch Peretti verzwakte den indruk,
door Caprano's woorden te weeg ge
bracht, terstond, door te zeggen
«Mannen, gaat naar den burgemeester
en meldt hem wat gij weet. Zegt hem,
dat hij mij onmiddellijk in hechtenis laat
nemen; ik zelf verlang zulksl»
Deze woorden werkten vernuchterend
op de bende.
Een hunner was van meening, dat
men op dat voorstel konde ingaan. Men
wilde zich terstond naar den burge
meester begeven.
«Maar een paar mannen moeten hier
bleven, ten einde de wacht te houden,»
schreeuwde Caprano, «want wie weet
of niet de dokter ons door deze list uit
zijn huis wil verwijderen, om, al* wij
weg zijn, ijlings de vlucht te nemen.»
Peretti wierp den kerel een blik van
verachting toe en noodigde de bende
andermaal uit, te doen, wat hij hun
verzocht had.
«Mijnentwege moogt gij twee mannen
ter mijner bewaking achterlaten, doch
niet hem 1» dit zeggende wees hij
op Caprano. «Hem wil ik niet in mijne
nabijheid dulden I»
«Hahaha!» lachte Caprano ruw. «Je
woudt mij dus beletten hier te blijven,
zoolang ik zulks verkies?»
Ja, dat wil ik,« hernam Peretti.
Mannen, ik smeek u, gaat bedaard
de kamer uit,bad Flora roerend. «Mijn
vader zal zelve voor den syndaco ver
schijnen en het zal hem gemakkelijk
vallen, zijn onschuld te bewijzen.»
Terwijl Flora nog sprak, ontstond er
een nieuw gerucht voor de deur. On
middellijk daarop drong een edelman
zich door de menigte heen.
Peretti's verbaasde blik herkende in
hem Carlo Ferroni.
«Signor Peretti,» begon Carlo, «ik
heb zooeven vernomen, welk gevaar u
bedreigt. Ik had een boodschap in deze
straat, toen mij de volksoploop te ken-
nea gaf, wat cr gebeurd was. Hier sta
tot uw hulp.»
Carlo trok des degen en plaatste zich
beschermend voor Peretti.
)e eerste, die den dokter aanraakt,
wordt doorboord I» riep Carlo dreigend
zijne oogen schoten bliksemstralen.
Wat kom jij hier doen?» riep het
volk hem hoonend toe. «Wij breken je
breipen doormidden en werpen dan jou
net de stukken het raam uit.»
«Nu, probeert het maar eens, mij te
ia te komen,» gaf Ferroni ten bescheid.
'Ik ben een gunsteling van den hertog.
Vergrijpt jelui maar aan mij, als je er
lust toe hebt I
Maar niemand bezat den moed. Zelfs
Caprano begon den aftoeht te blazen.
«Vrienden,» zeide hy lot zijn aan
hangers, «dien signore daar mogen wij
"et aantasten, ik ken hem I»
Deze toespraak bracht de opgewon
den schaar tot bedaren.
Peretti bedankte den jongen edelman
tor zijn moedige lusschenkomst. Fer-
ni wees dien dank af, door te wijzen
op den plicht, welke op eiken ridder
I, om den in 't nauw gebrachteu
nmenich bij te staan.
Signore,» verzocht Peretti den edel-
n, «wilt ge zoo vriendelijk zijn, mij
j den burgemeester te vergezellen
Met genoegen,» hemam Ferroni,
terwijl hij den degen in de scheede stak.
iVader, wilt u inderdaad gaan
vroeg Flora bezorgd. «Aeh, als u eenig
leed overkome
«Wees bedaard, mijn kind l« zeide
Peretti. «Mij kan niets geschieden. Ik
ga alleen, om aan deze lieden mijn
onschuld zoo spoedig mogelijk ie be
wijzen. Ik kom gauw terug. Wees in-
middels onversaagd.»
Hij kleedde zich aan, nam van z(jn
dochter afscheid en verliet het huis,
vergezeld door Ferroni en het volk.
Flora bleef weenend aohterLeonarda
de dienstmaagd, gaf ziah alle moeite
haar te troosten, wat haar ten leste ook
Nauwelijks was Peretti op straat ge
komen of de volkshoop groeide met
de snelheid eener lawine aan. Toornige
kreten en bedreigingen klonken uit de
huizen, men noemde hem een moorde
naar in 't groot, een giftmenger, kortom,
alles wat de waan den mensch in
oogenblikkelijke verstandsverbijstering
ingeeft, kwam uit den mond der tie
rende menigte. Nu eerst werd het dui
delijk, hoe verbazend snel het gerucht,
dat de aanlegger der lage daad, welke
de straat della Trinita en omgeving tot
schouwplaats had, Peretti was, zich
verspreid had.
Wordt vervolgd.
i' beklTm^thanV niet" dezen debreedejen verzocht dezen, bij gelegenheid hem te houden.
schouwers met beslistheid te keer gingeu.j dat deze hem t
