i
COMMANDITAIRE BANKVEREENIGING
Giro en chequeverkeer met
alle plaatsen van ons land
DE EEMBODE
KATHOLIEK NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN
KANTOOR LANGEGRACHT 28. AMERSFOORT
VRIJDAG IS AUG. 1919 33" JAARGANG No. 40
DE EEMBODE verschijnt Dinsdag- en
Vrijdagmiddag.
ABONNEMENTEN kunnen elke week in
gaan, doch opzegging van abonnement moet
Eeschicden vóór den aanvang'van een nieuw
wartaal.
Prijs per drie maanden 10.75. Bulten de
gemeente Amersfoort f 0.80, Afzonderlijke
Stenografisch Raadsvcrslag der gemeente
adverteeren.
Advertentiün moeten des Dinsdags en des
Vrijdags vóór 10 uur worden bezorgd.
Sparen.
Het behoeft geen betoog, welk een
allernuttigste instelling ccnc spaarbank
of spaarkas is. De jonge man leere
zich zoo in zijD jongelingstijd reeds iets
ontzeggen, menige cent wordt van
nuttelooze uitgave gered, men leert de
heerlijke, schoone deugd der spaarzaam
heid beoefenen, men leert beseffen en
waardecren, dat vele kleintjes één groote
maken (een kostbare wetenschap voor
het leven).
Door te sparen zal hij, die spaart,
de waarheid ondervinden dat: «sparen
is zichzelf 'bewaren.
De handeling, waardoor de mensch
aan zijn genotzucht weerstand biedt en
een deel der vruchten van zijn arbeid
ter zijde legt voor later, noemt men
sparen. Deze handeling is steeds ver
dienstelijk en moeilijk. Buitendien sparen
beteekent vooruitzien, berekenen, reke
ning houden met en zorgen voor de
toekomstmen kan het niet genoeg
aanmoedigen en aanbevelen.
tasch een voorwerp, dat het modci
van een slaapwagen bleek te zijn. On
middellijk zag Carnegie het belang der
zaak in en verzocht den uitvinder, inr.
"Woodrufl eens bij zijn chef te komen.
Ook deze begreep de uitvinding en
sloot een overeenkomst, volgens welke
twee wagens als proef op den spoor
weg zouden loopen.
Mr. Woodruff vroeg mij of ik geen
aandeel in de zaak wilde nemen, dus
schreef Carnegie later. Niets liever,
luidde het antwoord, maar... hoe aan
de maandelijksche stortingen van 540
te komen." Eindelijk besloot ik aan te
kloppen bij den bankier van ons stadje
en vroeg heul die som ter leen, met
belofte elke maand f40 af te betalen.»
En de Woodruff's slaapwagens zou
den Carnegie een vermogen opbrengen,
dat hij belegde in ijzer- en sualwals-
werken, die van jaar tot jaar toenamen
de grootste ter wereld werden. In
lijn fabrieken werden maandelijks ruim
140,000 ton ruw ijzer en 100,000 ton
gietstaal geproduceerder werkten
25,000 man en voor het vervoer hin
de fabrieken waren 100 locomo-
noodig.
latenschap is gebleken, dat deze in het
Ursuliner klooster te Oudenburg 7 groote
kisten met kostbaarheden had verborgen,1
die afkomstig waren van aartshertog
Friedrich.
Buitenland
De Amerikaansche geld-man An-
dries Carnegie is op hoogen leeftijd
overleden. Deze Amerikaan was be
roemd als man van zaken, die zijn
geweldig fortuin zonder minderwaardige
praktijken bijeenbracht, als schrijver en
filantroop.
Den 25sten November 1837 werd
hij in Schotland geboren als zoon van
een kleinen wever. Deze laatste kon
echter de concurrentie tegen den
stoom niet volhouden en toen Amlrles
11 jaar oud was, trok hut geheete
gezin naar Amerika.
Vooral zijn moeder, een ernstige,
vrome Christin, heeft grooten invloed
op hem uitgeoefend en al zal ineu
later in den filantroop geen theologische
belangstelling kunnen ontdekken, het
zijn toch dc leuringen en het voor
beeld van zijn mucdcr geweest, die
hem goeil deden doen.
In l'itsburg werkte Andrew eerst een
jaar in eeu katoenspinnerij, vervolgens
in een kleine machinefabriek, waar hij
beurtelings de waardigheid van stoker
machinist cn van schrijver op het
kantoor bekleedde.
Eindelijk kwam er uitkomstop zijn
14c jaar werd hij telegrambesteller.
Door zijn grooten ijver kreeg hij
reeds na niet le langen tijd f 60 per
maand, dat was een fortuin voor den
armen jongen.
Na cenige jaren ging Carnegie naar
den Pennsylvania-spoorwegmaatschap-
pij over. Toen hij op zijn 24c jaar
eens iu den trein zat, trad iemand op
hem toe, die er uit zag als een heercu-
boer, en deelde hem mede, van den
conducteur te hebben gehoord, dat
Carnegie een beambte was van
spoorweg. Daarop haalde hij uit
Het z
zgn i
dustrieclc loopbaan verder te beschrij-
daarom volstaan we met de
mededeeling, dat hij volgens de ge
middelde schatting op zijn 60ste jaar
een vermogen bezat van 350 millioen.
Toen trok bij zich uit het zakenleven
terug en wijdde zich geheel aan zijn
idealen, die vooral op de bevordering
der wetenschap gericht waren.
Voor hel stichten van universiteiten,
bibliotheken, enz., zou hij meer daD
200 millioen hebben geschonken, doch
het meest bekend van zijn stichtingen
is geworden het Vredespaleis te
-Gravenhage,
Dc benoeming van dr. August Miiller
tot opperpresident van de provincie
Saksen, heeft thans plaats gehad. Muller
behoort tot de sociaal democratische
partij. Hij begon zijn loopbaan als tuin
mansjongen te Dortmund.
Op het uitgestrekte gebied van het
Russische rijk wordt nog steeds hard
gevochten. Dc strijd tegen de Bntsje-
wiki duurt cr voort en wordt met fel
heid en naai het schijnt met wisselend
succes gevoerd.
Eerst kwamen de berichten van Bols
jewistische nederlagen, waaidoor de
Bolsjewiki uog maar een smalle strook
langs de Zwarte Zee overhouden boven
dien hadden de mannen der Oekraine
ing Doebno genomen en Kon-
stanlinof bezet en de Bolsjewiki trokken
haastig in Wolhynië terug. Ook de
Polen zitten niet stil; ze hebben
hcelcn stoot voorwaarts gedaan.
Dc positie van de Sovjet-regeering
iu door al die tegenslagen geschokt
zijn dat zij maatregelen zou nemen
Moskou, waar zij zich veilig genesteld
had te ontruimen.
Uit Boedapest wordt bericht, dat,
mededeelen, ten
gevolge van het voorloopig onderzoek
naar de door de communisten begane
misdaden, 21 volkscommissarissen,
leden van den arbeidersraad, en
anderen in hechtenis genomen zijn.
Bij de huiszoekingen kwam aan
licht, dat tal van communistische leiders
zich groote bedragen hebben toege
ëigend. In de woning van Bela Kun is
bedrag van 180.000 kronen in den
gemetseld gevonden, terwijl bij
n Santuely'
f Mgr. Giesen.
Door den Provinciaal der Minder
broeders. werd, telegrafisch bericht
ontvangen, dat te 'l'sinanfu (China) is
overleden Mgr. Ephrcm Giesen, titularis
bisschop van Palle en Vieaiis van
Noord-Shautung.
Mgr. Ephrcm Giesen was om zijn!
geleerdheid cn vroomheid, om zijn
onverschrokken moed en apostolische
sterkte een figuur van geheel bijzon
dere beteekenis in de geschiedenis der
Chineesche Missies, en .in de rijen on
zer wakkere Nederlandsche geloofsver-
kondigeis neemt deze- heldhaftige bis
schop-belijder een waardige plaats in
naast den bisschop-martelaar Mgr.
Hamer.
Mgr. Giesen werd den 16 October
1868 te Amsterdam geboren.
Het verbod tot vervoer van goe
deren per spoor tusschen z.g. natte
plaatsen zal binnenkort worden opge-
Nadat te Gravenbicht tusschen ver
schillende vereenigingen en een Bel
gisch elftal voetbalwedstrijden hadden
plaats gehad, weid het Belgische elf
tal overwinnaar. Ouder geleide van de
muziek met de vlag voorop, werden
de Belgen naar de grens begeleid.
Aan de grens verzochten de Belgen
de Hollandschc vlag te mogen mee
nemen en wat gebeurde...,, onder de
oogen der Limburgers werd de Hol-
landsche vlagverbrand.....
Op de Binnenrotte te Rotterdam is
iemand beroofd van f 950.
De tuinder N. D., die op een bank
op het Van Hogendorpsplein had zit-
slapen kwam, toen hij wakker werd,
de ontdekking dat hij beroofd was
f 70 en zijn gouden horloge.
Binnenland
Duitschland koopt geen of weinig
meer, daar het met onze koeien,
ondanks alle maatregelen, het mond-
klauwzeer binnen zijn grenzen heeft
gehaald. Onder vee uit Friesland, Gro
ningen en Gelderland, naar Hannover
en Westfalen verzonden, is de gevreesde
ziekte uitgebroken. Ook een der dure
Fiicsche stamboekkoeicn heeft, hoewel
gebeterd», de ziekte in Duitschland
ipnieuw gekregen.
Er zijn nog 140 koeien voor Saksen
en Miichen aangekocht, waarvan bij
onderweg de ziekte is geconstataieerd,
D:i 140-tal zal nog naar Duitschland
gaan, maar dan worden verder de aan-
koopen gestaakt, hoewel Duitschland
nog vergunning had 400 stuks ln te
De uitvoer vau rundvee wordt dus
geminderd, Maar (laardoor zal geen prijs
daling voor die vcesoort komen. Eerst
e a.s. herfst weer volop in de
varkens zitten en het spek en varkens-
vleesch weer concurrentie aandoet, is
een belangrijke prijsvermindering te
wachten. En de volop voer gevende
weiden zullen straks ook weer slachtvee
opleveren.
De hooge prijzen, welke de boeren
thans voor hun melk maken, blijken
verschillenden nog niet voldoende
te zijn, zoo schrijft men uit Amster-
Geeu dag gaat voorbij of dc keurmees-
:rs nemen vervalschte melk in beslag.
Over het algemeen trekt men zich
m de verbalen weinig aan. Een fltnke
hoeveelheid vervalschte melk, deD vol
genden dag de stad binnengesmokkeld,
vergoedt alle schade ruimschoots.
Naar het »Vad.« verneemt, zullen
de Duitsche deserteurs, die gedurende
den oorlog in ons land zijn gekomen,
binnenkort genoopt worden ons land te
verlaten. Het aantal deserteurs heeft
ongeveer 6000 ;'i 7000 beloopen. Velen
hunner gingen vrijwillig terug. De ande-
worden nu gedwongen heen te gaan.
Mr. Trotlstra die in Zwitserland
toefr, is daar aan 't praten geraakt over
de kans op revolutie hier te lande.
In het overgangstijdperk van hei
oude naar het nieuwe systeem verwer
pen wij noch onwettige middelen noch
dc diciatuur van het proletariaat» heeft
Troelstra gezegd.
Dit is duidelijke taal. Wij ken
den dit standpunt van den heer
Troelstra reeds uit de Novemberdagen,
doch onder den indruk van de verze
keringen der meer gematigde socialisten
was men maar al te zeer geneigd te
gelooven, dat de roode leider lichtelijk
had overdreven en dat men zich r
zoo bijzonder ongerust behoette
maken. Thans, na 9 maanden, blijkt
echter, dat de heer Troelstra, dat is
90 pCt. van dc S. D. A. P., nog
zelfde standpunt inneemt en zoodra de
gelegenheid gunstig is voor onwettige
middelen niet zal terugschrikken en de
diciatuur van het proletariaat zal
instellen.
Landbouw.
De landbouw voorheen
door T. G,
II.
't Ploegeo geschiedde met ossen. Het
koren werd tot garven (verwant met
de woorden: garen, grijpen, greep) ge
bonden en met den vlegel gedorscht.
De maat was toen al de mud thans
_,aa steeds gebruikt voor H.L,
(oud-Saksisch muddi maat).
den Karolingisctlen lijd had de
overgang plaats tot het groot-grondbezit.
Dc kleinen konden zich niet handhaven,
Kaïel de Groote hield veel
landbouw, deed er veel voor; zijn
boerderijen waren inodel-boerdeiijen
waren zin van 't woord, dus wa
leeren kan hoe men zijn bedrijf
,t inrichten om rendabel le boeren
iet zooals thans vaak met model
boerderijen hut gevat is, een voorbeeld,
hoe nten zoo gauw mogelijk
wórden-
Tijdens Kaïcl de Groote werd veel
gedaan aan ontginnen, droogleggen
assen. Door zijn voorbeeld werd
het drieslagstelsel hier meer
-■gel. Wat wel eens geleerdwordt.dat
Karei het invoerde of wettelijk voor
schreef, is uit de historie niet te be
wijzen. Dit drieslagstelsel, afwisselend
de grond gebruiken voor winterkoren,
zomerkoren en bouwland had groote
economische voordeelen, welke van
wege ons bestek niet behandeld kunnen
worden. Bij de oude Germanen was
het reeds bekend en had men zelfs
en vijfslagstelsels.
Zomerkoren moest het onbemest
doen. Winterkoren bemest met stalmest
ook reeds met mergel, 't Bemesten
t mergel is reeds oud. Plinius spreekt
H. L. A. DULLAERT Co.
Amersfoort - Soest - Utrecht - Steenbergen - Noordbroek
reeds van en Tacitus noemt de
Ubiërs, die »de kunst verstonden met
mergel de akker te verbeteren». Tijdens
Karei moesten de boeren er niet veel
in hebben.
Karei was het ook die den land
bouwers leerde hooge eischen aan het
zaaizaad te stellen. Had men geen goed
zaaizaad, dan moest het m
elders aangevoerd worden.
Interessant is het te lezen, dat Karei
al wetten uitvaardigde, die thans wi
nieuw zija geworden, als een verbod
'oer wegens scbaarschte
verbod van vruebten op stam te
koopen en zelfs dat hij maximumprijzen
van landbouwproducten vaststelde.
Gewassen uit dien tijd zijnpeul
vruchten, vlas, hennep, tarwe, speit en
de 9e eeuw in gebruik gekomen
Als handelsgewassen uit dien
tijd vindt inen: meekrap, hennep
De tochten der Noormannen hebben
den landbouw veel kwaad gedaan.
De lateren eigenaars van den grond
lieten zich niet veel aan den landbouw
gelegen liggen. Ze inden de pacht
bekommerden zich niet om den v
uitgang van het bedrijf, dus stond die
stil. De jaren die daaina aanbraken
zijn vol veldtochten, plundertochten,
oproeren enz. en zijn zeer ongunstig
voor de ontwikkeling van het boeren
bedrijf. Alleen valt er op te merken,
dat waar vroeger veel boeren in de
steden woonden, ln dc 12e tot en met
de 15e eeuw er meer en meer een trek
de boeren naar het platteland valt
r te nemen, zoodat er niet veel
boeren in steden gevonden werden
de 15 eeuw.
is natuurlijk in hooge mate
bevorderlijk voor het marktwezen
den handel in 't algemeen. Toch werd
dezen geen vrijheid van handelen
gelaten. De marktreclnen en stapelrech
ten gaven beperking, 't verbod
vrijen handel en 't gebod alleen op
open markt te verhandelen van Karei
V, zoowel als de bepaling van Philips
II, dat men zijn'koren op de naastbij-
zijnde markt moest brengen, gaven veel
belemmering aan de vtije ontwikkeling
van den handel.
Leed in het begin der 16e
landbouw nog veel door de veroverings
oorlogen van Karei V, omstreeks
midden dier eeuw leek het wat bi'
te zullea worden, maar helaas 1 de i
jarige krijg gaf al weer stagnatie, De
verandering die 't vermelden waard is,
was, dat men niet enkel ossen gebruikt!
voor het ploegen, maar 't ook door
paarden liet doen.
Als gewassen uit dien tijd vinden
wij vermeld koren, tarwe en boekweit.
Akkerbouw vond men in Zeeland en
Zuid-Hollandschc eilanden. Holland
-j Friesland en ook Groningen waren
meer veeteelt-streken.
De prijzen die betaald werden hebben
oor ons betrekkelijke waarde, daar het
geld veel meer waarde vertegenwoor
digde dan thans. Als we dus vermelden
dat 1 mud (H.L.) tarwe in 't midden
der 14e eeuw verhandeld werd voor
«.80 4 (5.30; I. 1481
9 goudguldens en in 1550 ongeveer 22
goudguldens, dan zijn dat dus betrekke
lijke waarden. Slechts als we weten
dat het dagloon in 1481 ongeveer 22'/!
cent bedroeg krijgen deze cijfers eenige
waarde voor ons.
Tot op Kareis tijd leefde de land
bouwende bevolking onder hooge be
lastingdruk. Alle of bijna alle belastingen
moesten de boeren opbrengen. Dit vCT.
anderde door Karei V toen alle be
woners gelijkelijk belast werden, maar
toch bleef nog eeuwen in veel gevallen
.n extra last op het land drukken in
:n vorm van tienden en cijnsen.
Nog mag niet vergeten worden, dat
de kloosters in de middeleeuwen veel
hebben bijgedragen tot de ontwikkeling
van het boerenbedrijf. Vooral bij ont
ginningen, lieten zij «rich gelden.
Tijdens de Republiek der zeven ver-
„enigde Nederlanden, dus van 1581—
1795 bleef de landbouw op ongeveer
hetzelfde peil staan.
Gedurende het begin van deze periode i
wordt de landbouw zelfs geheel ver
zwegen in de werken van de toenmalige I
geschiedschrijvers. Alleen was er oog
or handel, zeevaart en nijverheid.
't Was een benauwenden lijd voor
den landbouw. Het land werd in 15W
verhuurd voor 39 ct. per H.A. en
lichtere grond voor f 1.50 per HA.
(b.v. te Zuidhorn) vele landen lagen
onverhuurd en ongebruikt en de ved
voorkomende clausule in de pacht-
contracten: .als het vredelicke jaertn
bint» (dus alleeo dan zou de pacht
betaald worden) zegt ons genoeg om
trent de oorzaken.
Na het aanbreken van rusfiger tijden
bemerken wij dat veel landerijen, vroeger
meest aan kloosters behoorend aan
particulieren zijn gekomen, die niet meer
een zeker deel van de opbrengst vragen
als pacht, maar een vaste som. De
pachter is nu minder zeker van te zullen
blijven wonen, want elk jaar of periode
jmeerbiedende U«m
verdrijven.
In 't begin der 17e eeuw wordt veel
geld besteed aan droogmakerijen en
daagt een tijd van welvaart voor de I
boeren. Toen was ons rundvee al bc-
roemd. V
Wordt vervolgd.
24)
FLORA.
>lk beveel bij mijn gunstspreek
Het zij zoo, hoogheid. Het betreft
uw levenPeretti en Torre beramen
een samenzwering tegen u... en Carlo...
ach, dat ik het moet zeggen... Carlo
is als werktuig uitverkoren, on
zwarte misdaad uit te voeren».
Als versteend staarde Alexander Cat-
taui aan.
•Een zamenzwering En dat tegen
mij prevelde hij dof. «Spreek je de
waarheid, Paolo
De gunsteling zette een droevig
gelaat.
»U twijfelt, hoogheid», zeide hij
drietig. «Welnu, dan wil ik niets gezegd
hebben.»
Alexander liep opgewonden in
vertrek heen en weer. De gedacht!
een samenzwering deed hem beven.
Tijdens zijn regeering waren reeds ver
scheidene samenzweringen, tegen hem
gericht, ondekt geworden. Te midden
van zijn weelderig, door genietingen
omgeven leven, waande hij zich toch
voortdurend door dolk cn vergif be
dreigd. Reeds meer dan één burger en
edelman van den Staat had zijn leven
geëindigd in den kerker of onder het
zwaard van den scherprechterzij had
den tegen Alexander samengezworen
of waren ten minste van samenzwering
beschuldigd.
De hertog bleef nu voor
hooge vensters staan, die uitzicht gaven
op den prachtig aangelegden tuin.
Plotseling keerde de vorst zich i
:ijn gunsteling.
»Ik dank je, Paolo, voor je gehoor
zaamheid zeide hij. »Ik zal je weten
te beloonen.»
»Nog één verzoek heb ik, hoogheid.
«Dat je gaarne wordt* toegestaan.
Spreek I»
•Noem mijn naam niet als aangei
U weet, hoogheid, dat Marco Torre en
Peretti vele aanhangers hebben, voor
namelijk onder het volk en de burgerij.
Mijn leven zou geen ceutesimi mee
waard zijn, wanneer men wist...
•Goed, dat je mij daaraan herinnert-
viel hertog Alexander zijn gunsteling
in de rede. »Je wil zal vervuld worden».
Dc vorst liet den ellendigen laste-
raai verstrekken, na hem herhaaldelijk
de verzekering van zijn genegenheid te
hebben gegeven.
Nauwelijks had Paolo zich verwijderd,
:of de hertog deed den bevelhebber
zijner lijfwacht bij zich te ontbieden,
De verscheen en ontving uitdehan-
zijn meester het geschreven
bevel, den senator Marco Torre, den
geneesheer Peretti en den edelman Carlo
Ferroni oogcnblikkelijk in hechtenis te
nemen.
De bevelhebber verwijderde zich.
Een half uur later hield een troep
van twaalf man stil voor het huis van
den senator Marco Torre. De hoofd
man verlangde toegang.
•Waar is je meester?» vroeg de of
ficier den bediende, die open deed en
op het zien der soldaten verschrikt
terugdeinsde,
•Hij bevindt zich in zijn vertrekken,
gaf de bediende ten antwoord.
Leid mij tot hem.»
De bejaarde bediende liep voorop,
de officier en twee soldeniers volgden.
Het wapengekletter was reeds tot de
ooren van den senator doorgedrongen,
Nog vóór de soldeniers zijne vertrek
ken konden betreden, verscheen reeds
de majestueuze, slechts weinig gebo
gen figuur van den grijzen Morco Torre
op den drempel der deur.
Wat beteekent dit binnendringen in
mijn huis?» vroeg hij toornig den offi
cier. »Hier zijn roovers noch dieven te
vinden.»
Maar wel verraders en samenzweer
ders, gaf de officier ten bescheid co
toonde den grijsaard het bevel tot in
hechtenisneming. Marco Torre las het
daarbij drukte zijn gelaat een stoïcijnsche
kalmte uit. Slechts toeu hij de
Peretti en Ferroni las, zeide hij.
Het is dwaasheid, zulke meoschen
le beschuldigen van verraad. Maar ook
ik ben mij van geen schuld bewust. Ik
»En Peretti Waar vinden wij hem
Daar, waar een geneesheer zijn moet,
bij zieken,» luidde Torres bedaard ant
woord. Men wilde de handen van den
senator boeien, verontwaardigd wees hij
de soldeniers af met de woorden.
„Lafaards I Zijt gij bang voor een
grijsaard
Marco Torre verliet het vertrek,
met den hoofdman naar de staatsge
vangenis te gaan.
Toen de kleine stoet op str;
scheen, liepen van alle kanten
schen te hoop. De plotselinge inhechte
nisneming van den geachten
maakte de toorn van het volk
hoogste mate gaande. Het scheelde
weinig of het zou zich op de soldaten
geworpen hebben, om hun de gevangene
te ontrukken. Marco Torre echter bracht
de menschen tot bedaren.
Het is een vergissing, die tot mijn in-
heebtnemiag geleid beeft,» zeide hij op
milden toon. 'Ik zal spoedig weer in
vrijheid zijn.-
Wij zelf zullen u bevrijden 1» riep
de saamgeschoolde menigte >als gij
niet binnen twaalf uren in vrijheid ge
steld zijt."
Een uur later werden ook Peretti en
erroni ir. de gevangenis afgeleverd. De
opgewondenheid onder 't volk steeg
bedenkelijk. Wel had zich onder de
burgers der stad het gerucht verspreid,
dat men een samenzwering op het spoor
gekomen was, door de gearresteerden
tegen het leven van den hertog
maar niemand heehte geloof aan
dit bericht. Men wist, dat vooral Marco
Torre en Peretti door het hof gehaat
werdenmaar nooit had men van deze
rechtschapen mannen 'ook slechts het
geringste kunnen zeggen wat hun goe
den naam werkelijk kon benadeelen.
De bevelhebber der lijfwacht ver
scheen voor zijn heer en meester en
lichtte hem betreffende de dreigende
houding van het volk in.
De groote hoop moet in bedwang
gehouden worden,» verklaarde Alexan
der toornig opgewonden, „roep terstond
de lansknechten opf»
•Ik vrees, dat het reeds tc laat
Er zal bloed vloeien.»
•Des te beter. Het volk heeft een
aderlating noodig. Het is reeds lang te
volbloedig en daardoor eigenzinnig, niet
onderdanig en oproerig. Gij kent nu
lijn bevelen, kapitein
Deze verliet zijn heer met een be
klemd hart, de man gevoelda, dat hij
onrechtvaardige zaak te verdedigen
had. Doch als gehoorzaam krijgsman
moest hij zich aan den dwingeland
onderwerpen.
Op het plein voor het hertogelijk
paleis krioelde het van menschen. Drei
gende kreten werden geuit tegen Alexan
der en het doen zijner gunstelingen.
Men hoorde het geklettei van wapenen
de burgers hadden zich ten strijde toe
gerust en waren tot den hevigsten
tegenstand bereid.
Opeens verhief zich een luide stem.
•Lever de gevangenen uit of wij be
stormen de gevangenis i<
Dat was voor de lansknechten het
teeken tot den aanval over te gaan. Zij
wierpen zich onstuimig op het gewa
pende volk. Zij stieten met hunne zes-
tien-voet-lange lansen de dichtopeen-
gedrongen hoop, om deze uiteen te
drijven. Maar het volk stond zoo pal 1