DE EEMBODE
KATHOLIEK NIEUWSBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN
KANTOOR LANCEGRACHT 28, AMERSFOORT
VRIJDAG 28 NOV. 1919 33» JAARGANG No. 70
TWEEDE BLAD.
Uit den Omtrek
Baarn
Alhier overleed de heer L. Kuijer,,
president van de .Broederschap „de
Amersfoortsche Processie naar Keve-
taer". De overledene was gedurende
ruim 38 jaar lid van het R. K. Zang
koor „Cantate Domino." waarvan hij
lange jaren secretaris was.
Ook was de overledene tot
enkele jaren lid van het Bestuur der
R. K. Kicsverecniging en penning
meester van het Plaatselijk Comité
der K. S. A.
Ingevolge opdracht van de R. K.
Kiesvereeniging is de Commissie van
Advies voor de Gemeentebelangen als
volgt samengesteld.
Mej, M. Gilissen en de heeren T. van
Daatselaar, H. Leemrijse, H. N. M. C.
Leijgraaff, Jos. A. M. Okhuijsen en
J. Zwetsloot.
Boogland
Voor het eerst vergaderde Zondag 1.1.
de Hooglandsche Mariavereeniging in
het nieuwe gebouw «Concordia*. De
trouwe opkomst getuigde van aller
belangstelling. Nog meer dan voorheen
werd gevoeld, dat deze groep drank
bestrijders, die nog bij lange
vrouwen der parochie telt, moet groeien
en ook zal groeien tot heil van allen.
Het bestuur deed het voorstel
dere bestuursleden te benoemen,
op bij de a.s. bestuursverkiezing zal
worden ingegaan. Ook zal de contri
butie wat worden verhoogd, zoodat de
Mariavereeniging in staat zal zijn, voor
komende onkosten uit eigen kas te
bestrijden.
Bij de aanstaande lezing van Dr.
Aritns en de toonecluitvoering van
het Kruisverbond waarbij heel Hoog
land zal willen tegenwoordig zijn, zal
aan de leden van de Mariavereeniging
een plaats gewaarborgd zijn. Door den
Z.Eerw. Adviseur werden de leden
voorts aangemoeeigd, om, waar haar
steun als vrouw gevraagd zou worden,
die van harte te verleenen, naar het
voorbeeld van de H. Elisabeth, zulks
vooral met het oog op den noodtoe
stand in Oostenrijk. Niet alleen moeten
wij hiervoor ons offertje brengen in de
bus achter in de kerk, maar wij moe
ten, als het ons gevraagd wordt en
wij kunnen het eenigsins doen er niet
tegen op zien, een dier ongelukkige
kinderen bij ons op te nemen, die daar
bijna sterven van ellende.
Na vijf Onze Vaders voor
overledene leden te hebben gebeden
werd de vergadering gesloten.
De 65-jarigen, die meenen recht
hebben op de ouderdomsrente en l
nog toe verzuimden zich aan te melden
wordt aangeraden zich ten spoedigste
te vervoegen bij den heer Te Lintelo
tusschenpersoon voor deze gemeente.
Ceusdcn
Bij een landbouwer was een varken
gestolen. Het beest werd in het hok
met een bijl bewusteloos geslagen en
daarna medegenomen. Vervolgens is
het dier door twee daders in een zak
per rijwiel vervoerd. Naar aanleiding
van dit feit kwam de rijksveldwachter
naar Amersfoort om het varken en de
daders op te sporen. Dit is hem mogen
gelukken. In de St. Annastraat werd
het afgeslachte varken in twee helften
gevonden en twee verdachten aange
houden. Zij hebben bekend het feit te
hebben gepleegd en zijn naar Utrecht
overgebracht.
nilktrk
In den nacht is de tabakschuur,
staande op het Vetkamp, naast het
Oude-mannen- en Vrouwenhuis, door
een onbekende oorzaak in vlammen
opgegaan.
Soesterbcrg
Zondag 23 Nov. had ik het genoe
gen een van het tweetal voorstellingen
bij te wonen, die gegeven zijn door
de onlangs opgerichte tooneelvereeni-
ging „Na arbeid kunst", onderafdeeling
van de R. K. W. V. „St. Jozef'.
Opgevoerd werd het dramatisch too-
neelstuk „Caranza", een bewijs, dat er
durf in het jonge gezelschap zit. „Ca
ranza" toch is een tooneelstuk, dat
voor dilettanten niet alleen intellectueele
leiding, maar ook lange en ernstige
studie behoeft; twee voorname facto
ren, die niet uit het oog mogen ver
loren worden. Of dit door alle mede
spelers wel voldoende in acht is ge
nomen Ik meen het te mogen be
twijfelen. Vooral de Caranza figuur
maakte op mij den indruk dat hij in
zjjn spel niet gaf, wat bij bij ernstiger
studie wel had kunnen geven. Gaf hij
somtijds blijken van kunnen en begrij
pen, over het algemeen voldeed zijn
spel niet, omdat zijn houding en ge
baren niet in overeenstemming waren
met de door hem uitgesproken woorden.
Of dan het spel der overige spelers
correct was Dit van dilettanten te
verwachten, zou te veel gevergd zijn.
Ik heb dan ook alleen de bovenstaande
lanmerkingen gemaakt, om de vertolker
>an de Caranzarol een kleine aanspo-
ring te geven, in het vervolg zijn rol
niet te licht te beschouwen, waardoor
zijn spel aanmerkelijk zal winnen. Want
talent bezit hij, en dat mag niet ver
doezeld worden.
Over het algemeen genomen is er
echter mooi spel gegeven, en in hel
3de bedrijf werden door de
spelers verschillende scenes voorgesteld,
mooi en hartroerend, dat het
ilijk verbeterd zou kunnen worden.
„Na arbeid kunst'heeft bij haar eerste
optreden het bewijs geleverd, dat ze
goed werk kan te zien geven, wat bij
doorgezette studie steeds hooger opge
voerd kan worden. In haar statuten
staat in de omschrijving van het doel
^oor de vereeniging beoogd, als eerste
punt aangegeven „ontwikkeling harer
leden." Welnu, daar de tooneelveree-
niging is, een onderafdeeling van de
R. K. W. V., kan die ontwikkeling niet
andeis loopen dan in de zuiver katho
lieke lijn, zoodat men er van verzekerd
kan wezen, dat de stukken door „Na
arbeid kunst" ih studie genomeu, steeds
zullen gekozen worden, uit die reeks
tooneelwerken, die doortrokken zijn van
:n gezonde en christelijke moraal.
Waaruit men geenszins de gevolg
trekking maken mag, dat het opvoeren
van kleine blij en spectakelstukjes ver
meden moet worden. Integendeel, dat
het opvoeren van een ernstig stuk,
aan spelers en toehoorders goed
doet, eens flink te kunnen lachen, dat
merkte men, toen na de pauze het
blijspel „Twee ruggen uit één varken"
met veel succes werd opgevoerd.
Moge „Na arbeid kunst" in de toe
komst steeds vanwege haar plaatsge-
nooten, de noodige moreele eu Titian-
cieele steun deelachtig worden. Dat zij
haar van harte toegewenscht.
Utrccbt
Alhier is de algemeane vergadering
gehouden van de V. P. N., onder lei
ding van M. L. Spruijt.
Na goedkeuring der noiulen werd
aangevangen met de begrooting 1920.
Groningen wil eerst de inkomsten re
gelen en dan de uitgaven vaststellen.
Vroeger deed men juist andersom
daarom zijn we nu f 30.000 kwijt.
Kooiman uit Amersfoort, zegt dat het
in de 18 jaar, dat de V. P. N. bestaat,
niet gelukt is haar te brengen waar zij
behoort te zijn. Er wordt in de V. P. N.
geen rekening gehouden met de ge
wijzigde economische en geestelijke
toestanden. Nu groote groepen zich af
scheiden wijst dit er op, dat de V. P. N.
haar tijd in de huidige vorm heeft ge
had. De pluimveehouders organiseeren
zich plaatselijk of districtsgewijser is
alleen nog plaats voor een federatie
Het aantal leden wordt voortdurend
minder. Van de 35000 is dit gedaald
tot de 20.000.
Het pluimveeconsulentschap, het or
gaan, het fokstation kunnen niet meer
door de V. P. N. onderhouden worden.
De afd. Utrecht, die spreker vertegen
woordigt heeft ernstige bezwaren tegen
de leiding. Er moet krachtig gewerkt
worden aan den opfok van den pluim-
•eestapelin de eerste 3 of 4 jaar is
het aanfokken het belangrijkste werk.
voorzitter zegt, dat hij de reorga-
opzettelijk heeft tegengehouden.
Hij vond bij zijn optreden alles in zoo'n
desolaten toestand, dat men eerst de
financién eens goed onder de oogen
moest zien.
De heer Hellendoorn (Z.-H.) zegt, dat
wel wat royaal is geleefd.
De bijeenkomst maakte de indruk,
dat de V. P. N. een zeer ernstige cri
sis doormaakt, die als niet krachtig
wordt ingegrepen noodlottig voor de
vereeniging kan worden.
De Centrale Propaganda-Club „Dr.
Schaepman" in den Rijkskieskring
Utrecht houdt hare Jaarvergadering
Maandag 8 Dcc. 2 uur in St. Joseph,
Kromme Nieuwe Gracht.
De Agenda vermeldt o.m.
Bespreking perspropaganda en Vrou-
en-propaganda. Bestuursverkiezing
(vacature H. van Dijk, Breukelen).
Volgens reglement heeft elke pro-
paganda-club het recht 2 afgevaardig-
digden te zenden. Propagandaclubs
bestaande uil 25 en meer leden hebben
het recht daarboven voor elk 25-tal of
gedeelte daarvan een afgevaardigde
te zenden.
Ingezonden.
(Bulten verantwoordelijkheid der Redactie.)
(J. v. d. Vondel).
Deze zoo dlepvolle beleekende woorden
ijn nog door anderen aan te vullen en toe-
tcpassen op ons maatschappelijke en oecono-
De
Wijsheid.
eh, waren alle menschen wijs
En deden daar bij wel
i paradijs,
Nu li
n hel.
Het k
In den anderen hals geloopen
En maakt dat er op aarde
Zoovele halze loopen.
Helaas, een wereld vol gift en kanker. Hel
schiet zoovele wortelen in de aarde (men-
schenharten) en vreet zoo diep in dat een
wereld thans maatschappij heette meer op
een ruïne dan op een door hoogere geest
geordende wereld gelijkt.
Spreken bovenstaande regels zich zelf, hel
lijkt ook lang niet overbodig nog eenige aan
dacht te wijden aan daarop volgende vers:
Hei komt van den ceneenz."
De mensch denk tegenwoordig zeil niet
neer maar laat voor zich denken, en zoo
;eleidt wordt hij misleid.
Sprekers, Couranten (brochures etc.), Boe
ken enz., zijn de lijnen waarlangs de mensch
zich tracht te ontworstelen uit het stof om
door dezelfde te worden neergeworpen in
hel slijk der aarde..
„Kennis is Macht." (Bacon.)
Welnu, opent u dan een weg waarlangs
gij u kunt verrijken met de kennis dezer
aarde waarvan de verhevenste verborgen lig
gen en nog zullen moeten worden opgedol-
"in uit den schoot der aarde.
Bedenk toch o Mensch,
Dat gij van slof zijtl
En tot stof zult gij wederkeeren.
Ondoorgrondelijk zijn Gods raadsbesluiten
i Zijne wegen zijn wonderbaar.
Zoovele verlichlte hersenen (geesten) heb
ben zich moeten neerleggen bij de Maje-
uze en Hoogsle Weienschap welke Hemel
Aarde aan 's menskhen geest te zier
geven. Beschouw een oogenblik de Hemel
en Aarde-lichamen, waarvan de laatste alleen
door 's menschen geest kan wordenjgjg
volmaakt.
Allen ziet echter wat door 's menschen
hand gewrochten alleen dienstbaar is lot eigen
rampzalige en tragische bestaanszekerheid
leidt
zijn daaruit
te pulten. Laten wij dan dikwijls onze oogen
ten hemel richtten omdat daar geschreven
staat„God, Kribbe cn Kruis" en wij hel rijk
Gods gezocht het overige
geworpen.
Een volgende maal eenige toelichting
welke echter door mij werd acelerwcge ge
houden omdat ik liefst ziet: „dat gij denkt
niet voor U."
De Natuur leidt tot God.
A. B
de verwarringen der staatkundige om
wenteling, heelt de bond van Katho
lieke Jongelingsvereenigingen in Duitsch
land wederom een jaar van vruchtbare
missiebeweging afgesloten. De bond
beoogt het missiewerk onder de jeugd
te organiseeren. Er hebben zich 31
'euwe vereenigingen bij het algemeen
cretariaat te Dusseldorf aangesloten
i de bond telt nu 35.000 leden.
Aan grootsche missie-avonden viei
sedert de woelingen in November oiet
- te denken toch werden door de
zorgen van het Secretariaat nog op
36 plaatsen missiefeesten gehouden
des morgens algemeene apostolische
H. Communie der leden, in den na
middag Pontificaal Lof met toespraak
door een der missiebisschoppen, daar-
feestelijke optocht naar het vere
nigingsgebouw, waar verschillende
voordrachten en toespraken werden
gehouden.
De bond verzamelde aan missiebij-
dragen 25114 Mark tegen 7676 in 1917.
leden traden in de verschillende
missiecongregaties.
Godsdienst en Kerk.
Epistel en Evangelie
Broeders 1 Wij weten, dat bet uur
reeds daar is om uit den slaap te
ontwaken. Want nu is onze zaligheid
nabij dan toen wij het geloof
aannamen. De nacht is voorbijgegaan,
de dag is genaderd. Laat ons dan
afleggen de werken der duisternis en
aandoen de wape'neu des lichts I Laat
s, als bij dag eerbaar wandelen, niet
brasserijen en dronkenschap, niet in
slaapvertrekken en oneerbaarheden, niet
in twist en afgunstmaar doet aan
den Heer Jezus Christus.
EVANGELIE
tolgens den H. Lucas; XXI, 3533.
In dien tijd sprak Jezus tot zijne leer
lingen Er zullen teekenen zijn aan
D, maan en stenen, en op de aarde
ontsteltenis der volken door vervaar
digheid wegens het bruiseD van zee en
golven, als de menschen uitdroogen
van angst en verwachting wat der ge-
heele wereld zal overkomen, want de
krachten der hemelen zullen geschokt
worden. En dan zullen zij den Zoon
des menschen zien komen in eene wolk,
groote macht en majesteit. Wan-
nu deze dingen beginnen te ge
beuren, ziet dan naar omhoog en heft
re hoofden op, want uwe verlossing
nabij. En hij zeide hun een gelijke
nis I Ziet den vijgeboom en al de hoo
rnen al zij reeds vruchten uit zich doen
voortkomen, dan weet gij dat de zomer
nabij is. Zoo ook gij, als gij deze din
gen zult zien geschieden, weet dan, dat
het Rijk Gods nabij is. Voorwaar, lk
zeg udit geslacht zal niet voorbijgaan,
totdat alles geschiede. Hemel en aarde
zullen voorbijgaan, maar mijne woorden
zullen niet voorbijgaan.
Iflissie°actie.
Niettegenstaande de groote moeilijk
heden van een vierde oorlogsjaar en
3—6 Jan. St. Jozefs-Ambachtslee'-
lingen.
1316 Jan. R. K. Boerenbond uit
Friesland, vergoeding f7,50.
1720 Jan. Mannen en jongelingen
lit Wijk bij Duurstede.
2427 Jan. Sticbtschen Boerenbond,
verg. f 7.50.
29 Jan.1 Febr. Ongeh. Dames
middenstand, verg. f 7.50.
36 Febr. Mannen en Jongelingen
uit Hoogland, verg. f 5.
710 Febr. Arbeiders uit Friesland,
verg. f 5.
Beleefd verzoek zich aan te melden
bij de Directie van het Relraitenhuis.
Godsdienst
Godsbestaan-
Wenden wij ons thans van de wereld
buiten ons tot de wereld binnen ons.
Wat zegt de stem van het geweten
Zij vermaant otts een onzichtbaren wre-
het kwaad te vreezen en op
rgelder van bet goede te ver-
in ons geweten voelen wij
beteugeld door een hoogere macht,
die alles overtreftdaar worden bevelen
uitgevaardigd, die onschendbaar zijn.
opgevolgd moeten worden, al kostte
het de geheele wereld, al kostte het
leven. Welk is die absolute
oppermacht
Waar is de mensch, die zich niet
door zijn beter ik gedrongen voelt over
de beteekenis van het geweten na te
denken? En waar is de niet verblinde
mensch, die door dat nadenken niet
tot het inzicht komt, dat het geweteo
uit God is? Gelijk ik aan de spraak
een mensch erken, ofschoon ik hem
niet zie, zoo erkent eenieder God
deze inwendige stem. Mijn verstand
verkondigt de wet en past haar toe op
verschillende gevallen. Maar de hoogste
wetgever is het verstand niet. Vanwaar
anders de angst, die ons na booze
handelingen overvalt Vanwaar het
bewustzijn een heilige, boven ons
staande macht te hebben getrotseerd,
die ons ter verantwoording zal roepen
Als de mensch zijn geweien vreest,
dan vreest hij niet zich zeiven, maar
een hoogeren Rechter en Vergelder.
Geen geschapen macht is in staat met
zulk gezag wetten uit te vaardigen, als
waarmede het geweten zijn wet aan
alle menschen stelt. Alle goede
menschen luisteren naar de stem van
het gewetenop het geweten berust
de orde in de menscbelijke maatschappij.
Wordt vervolgd.
Ingekomen giften
voor de nieuw op te richten »St.
Antonius-parochie. te Terwolde op de
Veluwe
J. E., Hilversum f 2.50
N. N„ Amersfoort - 2.50
N. N., Utrecht - 2.50
W. G., Utrecht - 1.—
M. B„ Mijdrecht - 2.—
Th. S., Linschoten - 25.
T. H-, Snelrewaard - 1.
P. B., Bussum -10.
A. H-, Culemborg - 1.50
A. B., Oudewater 5.—
Tb. B., Wijk bij Duurstede -25.
A. A.. Wijk bij Duurstede -10.—
N. N., Utrecht - 2.—
E. v. N., Amersfoort - 2.50
Van een oud militair 5.
Door een oud militair opgeh. 26,80
Mijn oprechten dank, het zijn aardige
cijfers. Maar denkt er aan, dat ik niet
persoonlijk kom vragen: ik moet thuis
blijven, wat evenwel mijn taak niet
gemakkelijker .-naakt.
Mag ik bij de lezers van dit blad
mijn klomp zetten
W. BOELENS, R. K. Pr.
Duister voorde (Twello).
Rotraiten In het St. Alfonsushuls
te Amersfoort.
6—9 Dec. Landbouwers uit Over-
ijsel, vergoeding f5,
1316 Dec. Heeren Middenstand,
'ergoeding f7.50.
1821 Dcc. Ongeh. dames midden
stand, verg. f7.50.
23—26 Dcc. Mannen en jongelingen,
vergoeding f5.
2730 Dec. Mannen en jongelingen
uit Montfoort en omstreken, verg. f5.
Binnenland.
Wat weg kan.
Het doet vreemd aan te bemerken,
it onze regeering die „den polsslag
in onzen tijd voelt slaan" en op
velerlei gebied metterdaad getuigt met
forschen geest te willen werken voor
betere toestanden, onaangetast laat wat
al veel eerder met aller instemming
had kunnen worden opgeruimd.
Zoo treft meo op de Staatsbegroo-
ting ook nu nog aan onder hoofdstuk I
(Kon. buis der Nederlanden) posten
bet Militair Huis der Koningin,
totaal overbodige instelling, die
absoluut niet past m het kader der
tegenwoordige toestanden en voor
Holland speciaal onzin is. Regeling van
benoeming enz. dateeren van 1820 en
1841, dienen noodig herzien te worden.
DaD verdient het aanbeveling ook
>g weer eens' te wijzen op het onge
hinderd voortbestaan eener instelling
als de Duitsche Orde Balye van Utrecht,
een college met tal van bezittingen
waarvan de opbrengst broederlijk ge
deeld wordt door zoogenaamde kapittel
ridders en commandeurs met een lands-
commandeur aan 't hoofdvoorts heeft
men nog ridders-ezpectanten ingeschre
ven. Ooder die inkomsten-trekkenden
bevinden zich diverse Duitse he edelen,
die met ons Holland niets hebben uit
te staan, maar geregeld als commandeur
hun portie ontvangen bij de distributie
der inkomsten van de Balye.
Indertijd beeft Victor de Stuers meer
malen gewezen op het „onmogelijke
geval" dat men zoo'n instelling sanc
tioneert en laat voortbestaan.
Bij deze heraldieke merkwaardigheid
hebben alleen belang de edele zielen,
die geregeld de inkomsten deelen,
waaronder we aantreffen de volgende
Deutsche Herrschaften
U. vrijheer von Küizberg, E. E. K.
A. B. P. prins (landgraaf) von Hessen-
Philippsthal,A. graaf von Alvens-
leben-Schönborn, id.H. O. L. C.
rijksgraaf von Schwerin.
Voorts dient nog bemerking dat de
inkomsten dezer Oide, alléén en uit
sluitend ten deel vallen aan gegadigden
--.n de Hervormde religie. Nochtans
deze Orde van oorsprong een katho
lieke stichting.
Zondag arriveerde te Zevenaar een
xtra-trein met 550 Weensche kinderen,
itgezonden door den R. K. Vrouwen
bond onder leiding van baronesse Rast,
presidente van dien bond. Maandag reis
den deze kinderen door naar Breda en
omstreken, waar zij door de zorgen van
het R. K. Huisvestings-Comité te 's-Her-
togenbosch onder dak werden gebracht.
De bouwhoeve van den landbouwer
Luyk, onder Zuid-Beijerland, werd een
prooi der vlammen, 13 koeien kwamen
in de vlammen om, ook de in de
schuur aaowezige gewassen zijn ver
brand. De paarden konden in tijds ge
red worden.
In de Piantenboterfabriek nam een
n uit speelschheid een ijzeren iso
latie pijp in den mond, om er op te
blazen. Het andere einde der vier meter
lange buis liet hij rusten op een in be-
weging zijnde centrifuge, waardoor de
PÜP gegrePen werd en deze door 's mans
hoofd en mond drong waareoor belaas
de dood onmiddelijk volgde.
De logger K. W. A] van de reer-
dmij Nooidervisscherij tert'XoO'den van
Noordwijk gestrand. De bemanning is
gered op een, die verdronk. De red
dingsboot van Noordwijk, die uitvoer
om deze bemanning te redden, is om
geslagen, waardoor drie personen ver
dronken.
De nieuwe regeling omtrent de
werkloozenverzekering maakt het wen-
schelijk, dat werklieden zich voor 1
Dcc. a.s. bij de organisaties aansluiten.
Zij zijn dan direct tegen werkloosheid
verzekerd. Bij aansluiting na 1 Dec.
moeten zij een vrij langen wachttijd
doormaken, voor zij kunnen profiteeren
van de werkloosheidsuitkeeriog.
