DE EEMBODE
KATHOLIEK NIEUWSBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN
DINSDAG 13 APRIL 1920.
34*te JAARQANO N*. 4.
Kantoor: Lanzcgracht 28, Amersfoort.
DE EEMBODB verschijnt Dinsdag- en
Vrijdagmiddag.
ABONNEMENTEN kunnen elke week in
gaan, doch opzegging van abonnement moet
Eeschlcden voor den aanvang van een nieuw
wartaal.
Prijs per drie maanden f0.90 Buiten de
gemeente Amersfoort f0.95. Afzonderlijke
Stenografisch Raadsverslag der gemeente
Amersfoort voor gcabonneerdenf 1^5perjaar.
ADVERTENTIEN 25 cent per regel. Billijke
tarieven voor handel en nijverheid bij geregeld
adverleeren.
Advertcntiün moeten Dinsdag en Vrijdag
vóór 9 uur worden bezorgd. Een bepaalde
plaats kan niet worden gegarandeerd.
lil de Paaschdagcn hadden te Jeruza
lem betreurenswaardige opstootjes1
plaats. Gevechten tusschen Joden en
Turken, die iederen Jood die zij maar
zagen, aanvielen onder het geroep van
»Wij hebben het land met het zwaard
veroverd eu zullen het met het zwaard
behouden".
De Joden schencb o|) iets dergelijks
voorbereid te zijn want zij waren met
nessen gewapend. Zooals later bleek
lijn ongeveer 250 personen gewond,
va ar van een tiental aan hun kwetsuren
overleden. Den volgenden dag heeft de
Engelsche bevelhebber de pootten ge
sloten. Niemand werd meer in de stnd
toegelaten.
Een man, die zich zeiven zoekt,
zal overal tegenstand vinden.
Buitenland
De Duitsche regeering stelt in een
nota de Fransche aansprakelijk voor alle
schade, berokkend door de bezetting
van Duitsch gebied.
De Engelsche regecring verklaart
een ander standpunt in te nemen dan
de Franschc met betrekking tot het
ingrijpen in Duitschland.
Italiö en de Ver. Staten van Noord-
Amerika keuren eveneens de Fransche
bezetting af.
De inter-geallieerde militaire controle
commissie verbiedt de Duitsche regee
ring het gebruik van burgerwachten en
dringt aan op vermindering van het
leger tot 200.000 man.
Te Devon (Engeland) is John Bubeer
dezer dagen 103 jaar geworden. Hij
loopt nog goed en scharrelt in zijn tuin
ijverig rond. Onlangs klom hij nog op
een ladder, omdat hij zelf probeeren
wilde een kanarievogel, die uit zijn kooi
ontsnapt was, en op het dak zat, te
grijpen. Bubeer is 'n beetje doovig,
maar verheugt zich overigens in het
volle ongestoorde bezit van ai zijn geest
vermogens en zintuigen. Hij is oud
militair, gedecoreerd met de China- en
dc Krim-mcdaille (uit de expedities van
1840 en 1854) cn woont te Devon reeds
70 jaar. Zijn grootvader werd 106 en
zijn grootmoeder 108 jaar.
Nu de Duitsche regeeringstroepen in
het Rburgebied schoon schip maken en
met hun zuiveringswerk vorderen blijkt
pas hoe ontzeltend de burgerij onder
dc wandaden der zoogenaamde Com
munisten geleden heeft. En tevens hoe
groot de verbittering dier burgers is
over de slappe houding vr.n den rijks
kanselier die zoo wanhopig lang n
krachtdadig ingrijpen heef', getalmd.
Maar de uitbreiding van de Fransche
bezetting heeft het bewijs geleverd, dat
de Duitsche regeering reden had om
met gewapend ingrijpen te talmen. Dat
zij toch ingegrepen heeft is natuurlijk
een gevolg vao bittere noodzakelijkheid.
Het gebrek aan pasmunt van ge
ringe waarde in Duitschland is nijpend.
Van welk metaal of men de munten
van 1 tot 50 pfenning ook slaat, steeds
is de metaal-waarde grooter dan de
nominale, zoodat zij onmiddelijk uit de
circulatie verdwijnen. Men behelpt zich
daarom met allerlei «erzatz» en ge
bruikt postzegels, spelden en zelfs,
bouillonblokjes als pasmunt.
HENKIE.
Henkic was een ziekelijk-teuger v
tje uit het dompig oud gedeelte i
een groote stad; van heel de mooie
lieve wereld met haar velden, met haar
bosschen kende hij zijn eerste jaren niets
anders dan wat vergoorde gangen, dan
wat vervuilde trappen, dan wat
rookte kamerhokken.
Henkic werd geboren in «DeSlurf»,
een kromme, doodloopende armoe-stèeg
met een twiotigtal vierhoog huizen
rechts en links, zoo dicht over elkaar,
dat de drooglijnen dwars gespannen
hingen van het eene raam naar be'
dere, druipende drooglijnen vol gelapte
wollen dekens, groezelige hemden,
broeken en lakens.
Niemand kende den eigenaar van
«De Slurf*, de onzichtbare poliep, die
haar wrecde armen tusschen die
schen kronkelde en zoog zooveel zij kon.
's Maandagsmorgens kwamen er wat
vloekende kerels rond, sjofele huisjes
melkers, die in alle vroegte reeds op
een stoep afstands naar jenever roken; i
en zij draafden af die tnenschen-pak-
huizen van dertig gezinnen in één krot,
van drie, vier gezinnen in één vertrek,1
mannen, vrouwen, jongeDs, meisjes,
samen in cén vertrek, waar gekookt
Binnenland.
Vanwege het hoofdbestuur der
posterijen en telegrafie wordt mede-
In verband met den beperkten dienst
op dc spoorwegen op Zot.- ea feest
dagen en dc wenst'helijliheid om ook
het persoheel der posterijen op
genoemde dagen zoo weinig mogelijk
dienst op te dragen, is tot belangrijke
beperking van het postvervoer op Zon-
feestdagen moeten worden over
gegaan.
Hierdoor zal men er niet op kunnen
•ekenen dat stukken, wcllce des Zaler-
daginiddags na 12 uur worden ter
post bezorgd, steeds des Maandags in
eerste bestelling worden opgenomen.
Het ledental van de organisaties,
aangesloten bij het Bureau voor de
K. Vakorganisatie, og in 1919
:er sterk vooruit. Op 1 Jar.ueri 1919
'aren 84 bonden aangesloten
97.618 leden, op 1 Januari 1920 27
bondeD met 148.981 leden. Een io
uitgang derhalve met 51.363 leden.
Het Ned. Vak- Verbond 1 Januari
259.739 leden, groei in 1919 59.471.
In de kringen van het R. K. Vak
bureau rekent men erop, dal in 1920
het ledental boven de 200,000 zal
worden opgevoerd.
Moge de invloed, welke
georganiseerde katholieke volk uitgaat,
aan die macht geüvenredigd
worden
In de Geldersche grensplaatsen
profiteert de bevolking thans wel van
de schoolvacantie in Pruisen. Honder
den kinderen komen dagelijks
de grens en vallen de bewoners lastig
brood te krijgen. De bewoners zijn
bij het broodrantsoen niet bij machte
de vele aanvragen te voldoes.
Daar de kinderen die er ontredderd
:n, 's nachts niet naar huis gaan.
ten zc bij de landbouwers in de
schuur slapen.
Bij het betrekken van een nieuwe
pas geschilderde woning heeft men
gewoonlijk te kampen met 't zeer
merkbare ongerief der verflucht. Na-
deelige gevolgen zijn hiervan wel
te duchten, mits cr goed gelucht wordt
en de schilders het gebruik van verf
met loodbasis niet tc ver hebben ge
dreven, maar toch kan het te pas
komen alsj men dit kleine ongemak
weet te verhelpen.
Daartoe plaatst men in de vertrek
ken, waar de verflucht heerscht, hier
daar schotcis met water, waarbij
al ie weinig zwavelzuur is godaaD,
Dit .water worde twee of drie dagen
lang dagelijks vervcrscht. Na verloop
van dien lijd heeft het water al de
uitwasemingen der verf iu zich opge
nomen en men zal geen lucht meer
Te Rolde is een inrichting verrezen,
eenig op het vaste land van Europa,
n.l. een groote Hoenderfokkerij, Ameri-
kaansch systeem. De prachtige machi
nes, die duizenden eieren kunnen be
vatten, zijn hiervoor uit Amerika ge
ïmporteerd. De eerste kuikens worden
:r drie weken verwacht. Interessant
het »kecrcn der eieren». Met een
slag aan een kruk worden duizenden
eieren gekeerd.
Ingediend is ecu nota van wijzi
gingen op liet ontwerp Lager Onder-
'ijswet, waarin dc regeling der onder-
'ijzerssatarissen uit het ontwerp is
gelicht en wordt voorgesteld die bij
algem. maatregelen van bestuur tc
doen geschieden.
Opgenomen is in het ontwerp
voorschrift dat dc nieuwe salarisregc-
ling van 1 Januari 1.1. af 4al werken.
De regeering heeft de bedoeling,
de eerlang in tc dienen militaire pen
sioenwetten terugwerkende kracht te
geven tot 1 Januari 1920.
De uitsluiting ia de meubelindustrie
opgclicvcu.
Dc overeenkomst tnel Duitschland
inzake ecu crediet van 25 milliocn
levensmiddelen is gcteckcnd.
werd en gewasschen cn gegeten en
gedronken en geslapen.
Soms, als zij weer geen geld genoeg
kregen, werd er een troepje armoed
zaaiers meedoogenloos op straat gezet.
Dan krioelde »De Slurf» als een
mierennest, waarhi een trap was ge
geven. Uit alle ramen en voor alle
deuren keken slonzig gèklecde
verwaarloosde kinderen op haar an
aan haar rokken en rond het piepend
karretje, waarop het armelijk huisraad
ond - half-vergane mati assen er. lompig
beddegoed, verdrongen zich de orgel
draaiers. liedjeszangers, dc Stoelcnmat-
ters, de scharenslijpers en wat er verder
zich in die grilles had vaslgewoekerd.
Maar niemand, die partij trok vr
de gesjochte buren, omdat de huisji
melkers ook verdienen moesten, ome
die niet werkten voor zich zelf, m:
voor een baas; en grof verwenscht
werd door die vrouwen, dnor die ms
\nerr, de baas, dien niemand kende.
In die weerzinwekkende omgeving
j groeide Hcr.kie optusschen dat bob
belend schuim, dat een groote stad als
een kokende waschkctel naar haar ran-
I den schuift. Voor zijn onschuldige kin-
deroogen speelden zich dagelijks de
gruwzaamste tooneelen af van schof
terige vechtpartijen, liederlijke dronken
Wij vernamen dat het in dc be
doeling ligt de functie van chef van
den Generale» staf, opengevallen door
de benoeming van luit.-generaal Pop
Minister van Oorlog, niet te doen
In een vergadering te Utrecht van
het R K. Vakbuwau is besloten op-
v vast tc steilen, welke houding
de Katholieke Vakbeweging zal in-
imeir in dezen cn in den naasten tijd.
Algemeen was men het er over eens,
uat zoo spoedig als mogelijk is, een
einde gemaakt moet worden aan het
oncontroleerbaar opdrijven van de
prijzen.
Door de aangestoten organisaties
dient overleg gepleegd tc wrrden, om
te lcomcn tot het vaststellen van be
paalde Ioonminiina voor verschillende
doelen van het land, opdat daardoor
bereikt wordt, dat er meer lijn kontt
n de acties van de vakbonden.
De volgende conclusies werden
dgcmcene stemmen aangesomen:
1. De katholieke Vakbeweging stelt
zich op het standpunt van de christe
lijke solidariteit in het bedrijfsleven,
overeenkomstig de stellingen, neerge
legd in het Paaschmanifest 1919.
2. Zij ziet in de gevormde bcdrijfs-
raden en deu Cenlralen Raad van Be
drijven de instellingen, waardoor het
resultaat van den Arbeid meer
eenkomstig de katholieke opvatting
rechtvaardigheid onder de bedrijfsbe-
oefenaars wovdt verdeeld.
3. Zij ziet, overeenkomstig de be
doeling van den Ccntralen Raad van
Bedrijven, in de samenwerking tusschen
producent en consument het middel,
om verhouding te brcngeD met be
trekking tot prijzen en loonen.
4. Vooralsnog moet worden gccon-1
stateerd, dat ecu groot deel van de
werkgevers nog staat op het standpunt
van de alleen-heerschappij in de be
drijven. Daardoor kan het noodig zijn,
dat met kracht tegen bedoelde, werk
gevers wordt opgetreden.
schap, smerige beestachtigheden.
Maar al die schanddaden lieten zijn
zieltje wonderlijk ongedeerd. Er woon
den ook katholieken onder dat volk
«De Slurf», verloren zonen er
dochteren, die zich van het genadenrijki
Vaderhuis nog juist genoeg herinner
den om in den hemel tc kunnen komen,
namelijkdat er een God bestond,
dat die God de belooner was van 1
goed en de straffer van het kwaad.
Alleen in gevaar van sterven, voor
ich zelf, voor anderen, riepen de
plichten van hun godsdienst boven hun
zondige begeerten uit, als een laatst
alarm. Zoo met den vader van Henkie
en dc moeder.
Al hun kinderen waren, eer de ellende-
wereld hen voorgoed kon aanvaarden,
weer door dc tering tciuggegrepcrien
zij hadden hun het nooddoopsel ge
geven. Die lering-greep scheen de eerste
oogenblikken ook Henkic tc zullen
wurgen. Toen hadden zij ook hem her
nood-doopsel toegediend,
En een gedoopt kiud is niet als iederi
ander kind. Onder meer ontvangen wij
door het H. Doopselgenade van bij
stand om een christelijk leven te leiden.
Zoo was het verklaarbaar, dat de
ziel van Henkie daarna langen tijd
glanzend ongerept bleef, als een gaaf
5. Het is noodzakelijk, dat in dit
verband dc reserve van het Fonds bij
Staking en Uitsluiting belangrijk wordt
aaogevuld.
Aan het slot 'van de vergadering
ere een motie aangenomen, warrin
het Vakbureau-bestuur wordt uitge-
noodigd met voorstellen te komen,
waardoor bereikt wordt, dat meer een
heid komt met betrekking tot het geven
leiding in de aangesloten organi
saties.
Te Boxtel is het woonhuis van B.
geheel afgebrand. Het vee werd op een
geit na gered. De kinderen, die op zol
der sliepen, werden met moeite in vei
ligheid gebracht. Dc inboedel ging ver
loren. evenais een bedrag van onge
veer 500 gulden.
Te Wychen gingen twee vechters
bazen naar de woning van „Valendries"
hebben daar met zware knuppels
een achterdeur verbrijzeld om toegang
tot de woning te vinden. Door dit
vreeselijk lawaai stond de man op en
trachtte de aanvallers uit zijn huis te
kecren, maar ontving zoo'n hevigen slag
op zijn hoofd, dat hij bewusteloos
viel. Daarop hebben zij hem nog vele
slagen op hoofd en borst toegebracht,
zoodat het bloed uit neus eu mond
vloeide. Ten slotte hebben de wn
daards zijn neus afgesneden en zijn
n van door gegaan.
Wat op 'tN. A. S.-congres vertoond
is, schrijft dc „Volkskrant", kan
iders dan krankzinnigenwerk genoemd
orden. De agenten van bolsjewieken
voerden- er het hoogste woord
eischten voor de arbeiders opde
te ellende van den hongersnood.
Onomwonden werd gezegd, dat
steeds hooger loon moest worden ge-
ischt cn tegelijk minder productie. Wat
beteekent dit anders dan stelselmatige
voorbereiding van de razernij der
>!utie
Tegelijk vlogen de „leiders" elkander
het haar en verweten elkaar meer
dan kwade trouw.
Wie van zulke tooneelen getuigen
,n in onzen tijd eu dan constateeren,
dat nog duizenden arbeiders zulke lei
ders naloopen, kunnen slechts besluiten,
dat die menschen krankzinnig geworden
en dat 't N. A. S. het grootste gek
kenhuis van ons land is.
En dan zal niemand een gevoel van
diep medelijden kunnen onderdrukken
met- deze arme verdwaalden, en van
lachtir.g jegens de „leiders", die zulke
menschen exploiteeren ais redeloos vee,
n hun politiek doel te bereiken.
Nooit heeft een werkgever zich zóó
vergrepen aan de belangen der arbei
ders als deze vlegels.
Tc Achtmaal onder Zundert is in
gebroken bij den landbouwer F. v. D.
Een kistje is ontvreemd, dat voor een
waarde van f 17000 aau effecten en geld
'bevatte.
Amersfoort
Ter informatie van enkele bewoners
i den Soesterweg die ontstemd zijn
:r de vertraging der verbetering van
dien weg, laten we hier volgen wat de
buigemccster over die verbetering in
de laatste raadsvergadering mededèelde:
..Hetkost f65000. Rente en afschrij-
.ivg stellende op 10 pCt. kost ons dat
f6500 per jaar.
„De laatste jaren is er aanzienlijk veel
gedaan. Ik wijs maar op den kroontjes
molen cn op den Bisschopsweg en
achter Luiaard. Aan den Leusderweg
was het vroeger een verschrikkelijke
toestand. Tot het Zwarte Bergje is het
nu goed en binnen kort is het geheel
goed. Aan het Sasje en den Arnhem-
schenweg was het vroeger ook een
ongelukkige toestand, maar die is nu
verbeterd. Er is in de laatste jaren
stellig veel gedaan, maar men kan niet
alles tegelijk doen. Het verharden van
een MJ kostte vroeger f2 en nu f8.
Waar die prijs zoo hoog is geworden
en de rentelast toch ook is toegenomen,
kan ik u zeggen, dc wil is heel goed,
maar wij kunnen niet de toezegging
doen, dat het 't volgend jaar op de
begrooting zal komen."
Door notaris Johs. Knoppers werden
geveild de landerijen behoorende van
ouds lot de hofstede «Vrijburg» of
»het Hek» aan den Heiligenbergerweg.
De perceelen met de daarop staande
boomen werden in massa toegewezen
aan C. Geertsema q.q. te Leusden voor
f66900.-.
Bij herstellingswerk in de lnfanterie-
kazerne moest op de hoogte van on
geveer 15 M. een vergaarbus boven
aan de afleidingsstraatgoot worden los
getrokken. Deze bak was cenigszins
los, waardoor dc werkman het even
wicht verloor en van den stijger op de
straatsteenen stortte. Geconstateerd werd
schedelbreuk en gebroken pols. Dc on
gelukkige zekere Baggel uit Barneveld
werd naar het St. Elisabeths Gasthuis
overgebracht.
.De Kerkeraad der Neder!. Herv.
Gemeente besloot adhaesie te betuigen
aan het adres, tot Invoering van een
tapverbod op alcoholhoudende dranken,
dat door het Drankweer Comité aan
den Gemeenteraad is gezonden.
Het Venduhuis aan het Havik is
aangekocht als wijkgebouw voor de
Ned. Herv. Gemeente.
GeborenAlbert, z. v. J. Prins en
M. F. Kamman Hendrik z. en En-
geiina d., v. W. v. Korlaar en W. v.
Vliet Johannes, z. v. A. v. de Pol
A. Burggraaf Dirk, z. v. K. Pater
A. Schipper Cornclis, z. v. R. v.
Drie en W. Voskuil Jan Hendrik,
r. G. J. Stokkers cn M. J. Deijs
Barbera Anna Bertha, d. v. H. A. Bre-
C. M. Wijngaards Catharina
Elisabeth, d. v. J. F. Snijdcwint en M.
Grotendorst,
Door not. Knoppers werden ge
veild Winkel- en woonhuis Langestr.
(no. 87a en b). opgehouden f38.400.
Huis (vroeger venduhuis cn V. P. N.)
T. vanHoogevest f13.000. Heerenhuis
met tuin (v. Asch v. Wijckstr. 13, op
gehouden 18800. Heerenhuis met tuin
(Schimmelpenninckstr. 31) uit de hand
verkocht 3 woonhuizen met erven en
tuinen Stellingwcrfstraat 58, 60 en 62),
uit de hand verkocht. Woonhuis met
stalgebouw (Appelmarkt la en b) M.
Ramselaar f4500. 2 woonhuizen rr.et
ren (Nieuwstraat 20 eó 22) resp.
opgehouden f 2600 en verkocht aan B.
Nieweg f 2150. 6 woonhuizen met tuinen
(v. Bemmelstraat 6772) opgehouden
voor f9120. Arbeiderswoning met
schuur, tuin, bouwland cn houtwal (Mon-
nikenpad 212) opgehouden f2750.
Woonhuis met erf (Langegracht 17)
de hand verkocht. Woonhuis met
schuur, erf en tuin (B. Wuytierslaan 23)
opgehouden f4950. Pakhuis Valkestr.
10, uit dc hand verkocht.
pitje in een mand rottende vruchten,
misschien ook, dat hij behoefte gevoelde
later, om telkens terug te komen
dat altijd-open kapelletje van het n<
Denklooster uit- de buurt.
Een winterdag was hij daar ee
binnengeloopen, in plaats van op het
postkantoor, om zich te warmen, en hij
vond het er zoo mooi, nog, als de
winter al gedaan was.
Het altaar de tombe van zwar^
glanzenden hardsteen, gedragen door
vier groen-marnreren halfzuilen met
koperen h jour bewerkte basementen,
waartusschen roodkoperen gedreven pa-
ncelenin het midden het Christus
monogram, opzij korenaren en druiven
de retabels, in dof brons bewerkt,
trapsgewijze oploopcnd naar liet witte
tabernakel met zijn geschubd dak en
kanten koningskroon Henkie kon er
naar staan turen en alles vergeten.
Vooral de geschilderde ramen i
het priesterkoordat werd een kleuren-
bad voor zijn verontreinigde verbeel
ding, zijn prentenboek om altijd mee
open te zitten. Best kon hij zich voor
stellen, dat die gedaanten in bruin
in blauw en geel en paars uit I
venster nissen daalden en processie
hielden door de kapel.
En ais hij weer buiten speelde,
lend met een eindje hout in het drab
big water van een goot, en hel zonlicht
streek over hem heen, zag hjj langs
zich trekken dien kleuren-stoet, zag
witte leliën, roode rozen, gouden krui
sen en staven.
Tot Henkie niet meer bleef: het
kind, dat niet is als ieder ander kind.
De laaie brand der hartstochten om
hem heen moest ook eenmaal blaren
trekken op zijn zielin de jaren, dat
hij had moeten gesterkt worden door
godsdienstonderricht, gevoed worden
door andere sakramenten.
Nog bedreef Henkie zijn eerste kwaad
niet, ómdat het kwaad was.
In den snoepwinkel op het hoekje
lag een tol voor de ramen, een met
dikbeverfdc strepen en kringen tartend
lag die er, als een rijkdommetje, voor
geen kind uit »De Slurf» te koopen
een kleuren wondertje, waar Henkie
telkens naar kijken moest als hij langs
kwam, kijken, tot die tol draaide in zijn
verbeelding, dag en nacht.
Toen hij eens niemand in den winket
dacht, gapte hij hem.
Betrapt werd hij, en zijn vader, uit
een eigenaardig besef van rechtvaar
digheid, ranselde hem, dat hij het eerste
uur niet kon loopen of zitten.
Wordt vervolgd. Jos. v. Dnrnrwt S.J.
