Rover
Giro en chequeverkeer met
alle plaatsen van ons land
Rijwielen
ADEK eiTUNION
Fa. L. A.A.v. HAMERSVELD
DE EEMBODE
KATHOLIEK NIEUWSBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN
VRIJDAG 23 APRIL 1920.
34*te JAARUANO No. 7.
KontoorLintegracht 28, Amersfoort.
DB BEMBODE verschijnt Dinsdag- en
Vrijdagmiddag.
ABONNEMENTEN kunnen elke week in
gaan, doch opzegging van abonnement moet
geschieden voor den aanvang van een nieuw
kwartaal.
Prijs per drie maanden f0.90 Bulten de
gemeente Amersfoort f0.95. Afzonderlijke
nummers 10 ct.
Stenografisch Raadsverslag der gemeente
Amersfoort voor geabonneerdenf 1.25 per jaar.
ADVERTBNTIËN 25 cent per regel. Billijke
tarieven voor handel en nijverheid bij geregeld
adverteeren.
Advertentifn moeten Dinsdag en Vrijdag
vóór 9 uur worden bezorgd. Een bepaalde
plaats kan niet worden gegarandeerd.
Goed, beginnen ia ietsgoed
eindigen alles.
lustitia.
Onder de verschillende karaktertrek
ken van den geest onzer dagen, treedt
meer en meer het streven op den voor
grond om voor de misdadigers partij
te trekken tegen de menschelijke ge
rechtigheid.
Ik weet wel, dat er heel veel loos
lawaai-maken is in dat op-commando-
verontwaardigd-zijn, waar onze oorea
vaak van tuiten, maar er blijft toch
altijd iets van hangen, al was 't slechts
de legende van 'n Kerk, wier lust en
leven is geweld te plegen en te martelen.
Laat ons daarom de zaak van naderbij
beschouwen, zonder onredelijke toorn,
maar ook zonder valscbe gevoeligheid.
Eerst en vooral komen wc er dan
recht voor uit, dat de Kerk inderdaad
niets zoo zeer haat dan 't kwaadwant
z§ bemint gerechtigheid en goed. Zij
is volstrekt niet onverschillig voor mo
raliteit, de zedelgkheid der hande
lingen, zooals vele gcoieters van onzen
tijd, die graag genot scheppen in van
alles, onverschillig wat. Haar redekun
dig wet- en strafboek is scherp omlijnd
en kordaatvan 'n inschikkelijk sub
jectivisme wil het niets weten. Het ge
looft aan geen esseotieele ontoereken
baarheid der menschelijke handelingen.
Ia zijn oog is de normale mensch wel
degelgk verantwoordelijk voor zijn be
slissingen, doen en laten.
De Kerk haat dan het kwaad, kent
den mensch toe het vermogen om het
kwaad niet te bedrijven, en verkondigt
dan ook de noodzakelijkheid van een
straf, die der wet als sanctie wordt bij
gezet. En aangezien de Staat krachtens
zijn natuur de handhaver der orde is,
legt zij dezen den plicht op om zijn
leden te verdedigen tegen onrechtvaar
dige aanvallen.
De wettelijke onderdrukking van mis
daden is voor den Staat een recht en
tevens ook een plicht van verdediging.
De uitoefening van dit recht er aan
geven, ware gee.a medelijden maar laf
heid, onrecht en wreedheid, gepleegd
ten koste der goeden, die zoodoende
opgeofferd worden om wille van anderen.
De gerechtsdienaar, die den dief het
hazenpad laat kiezen, de magistraat,
die 'n strafwaardig misdadiger zoo-mi
vrijspreekt, kunnen zich heusch n
schoonwasschen met te bluffen op
daad van medelijden.
»Niet voor de leus* zoo zeide
reeds St. Paulus «draagt de burger
lijke macht het zwaard.*
De plicht om de misdaad te onder
drukken vloeit voort uit 'n refiel feit I
men niet kan loochenen zonder
kinderachtig te zijn, n.l.het bestaan
in schadelijk kwaad.
De gemeenschap nu is verplicht de
schadelijke elementen naar best ver
mogen uit haar midden te verwijderen
i wel op de eerste plaats door maat-
gclen van preventieven aard (morall-
itie, onderwijs, verbetering van be-
staaade toestandenvervolgens door
't onderdrukken der misdaden. Een
ideaal-gemeenschap zonder eeoige
rechts- of wets-overtreding is eenvoudig
weg 'n hersenschim. En al was zoo'n
gemeenschap ook te verwezenlijken,
zou de gemeenschap zooais zij
s, toch niet kunnen ontwapenen,
vóór dat de schavuiten den staatshoofden
hun wapen uit de hand zouden hebben
geslagen.
Vreemd dat princiepen van zóó
elementairen aard, beginselen die 't
gezond verstand ons van zelf leert,
tegenwoordig nog in herinnering moe
ten worden gebracht. En toch 't is
broodnoodig. want ze worden brutaal
weg geloochend door heel 'n school
ic droomers.
Eenigen hunner nemen die looche
ning slechts te baat als 'd noodzakelijk
hulpmiddel voor hun anti-clericale po
lemiek. Anderen houden het met een
of auder soort van leeken-moraal en
gronden hun meening dan op 's men-
schen ontoerekenbaarheid. Voor leeraars
als deze is natuurlijk heel de instelling
der menschelijke gerechtigheid niets
'n ongelukkig overblijfsel uit
'en van barbarendom. De hervor
mingen, waarvoor zij hun stem ver
heffen en die zij als zalig aanprijzen
vermoffelen onder 't masker van me
delijden en clementie de diep-grondige
■zedelijkheid van al hun theorieén.
Overal waar hun ideSen ing'icg
vinden, verliest de gerechtigheid baai
gezag.
Zonder der. minsten twijfel, de Kerk
heeft het volstrekt niet op zulke de-
moraliseerende leeringen.
Zij is, alleszins te recht, bezorgd
jor 't wisse verval van 'n gemeen
schap, die haar plichten zoo lichtzinnig
vergeet. Maar daarmede is nog vol
strekt niet gezegd dat zij genot schept
straffen en evenmin dat zij den ge
straite medelijden weigert. Wilt gij een
bewijs hoe deze laatsten haar ter harte
gaar,Denk dan eens aan dc priesters,
de kloosterlingen, die heel hun leven
opofferen aan de weder opheffing der
gevangenen. Ziedaar welke stelling de
Kerk inneemt tegenover de schuldigen.
Neen, zij eischt voor hen geen onstraf
baarheid, dat ware 'n nieuwe misdaad;
zij verkleint in hun oog allerminst
maar al te verkeerde van hun
wandaaddan sloot zij hun harten
>or elk gevoel van berouw.
Maar wat de Kerk wel doet is dit
Zij bereidt de zedelijke wederopstan
ding dezer ongelukkigen voor door hen
te leeren eerbied voor de gerechtigheid,
geduld in de verdiende straf, de waarde
der uitboeting, 't Is dus geenszins een
geest van wraak, die haar bezielt,
maar wél de werkdadige, energieke
liefde van den geneesheer, die sogdt
en brandt, doch om te redden wat
redden is. T. G.
2> Uil Ui FiiiiscIm Riiotóit-jaim
Goeden dag, Janekin, riep hem de
Tréseguidy reeds in de verte toe
kom uw huis met mijne manschappi
bezetten, mijn vriend I
Mijnheer de markies! antwoordde de
visscher ernstig buigende, over hetgei
de Hemel aan Janekin gegeven heeft,
kunt gij beschikken over alles,
zijne arme hut, zijne netten en zijn
leven.
Dank u, mijn vriendzeide de Tri
seguidy, de ruwe en gespierde hand
van den visscher drukkende,
Bij elk uitstapje van den markies,
viel hetzelfde tooneel voor, altijd op
dezelfde wijze, eenvoudig zonder
minste opgesmuktheid.
Des winters werd de tijd anders
doorgebracht. De markies en zijne
kinderen schaarden zich rondom een
dier hooge schoorsteenen van uitge
houwen steen, waaronder een opge
toomd paard zonder hindernis kon
staan. De graaf las met luider stem
zijne geliefkoosde boeken voor, die
altijd eene godsdienstige strekking
hadden, en voedsel voor verstand en
hart bevatten.
Mevrouw de Tréseguidy luisterde
met ingespannen aandachtde baron
Binnenland.
Blijkens het voorloopig verslag kon
den vele leden der Tweede Kamer zich
niet vereenigen met bet wetvoorstel
'ijziging der drankwet in verband met
invoering van plaatselijke keuze.
Sommigen hunner waren van meening
it aan de invoering van een stelsel
in plaatselijke keuze bezwaren van
ethischen en socialen aard verbonden
:ijn. De vrijheidsbelemmering die daar-
lit voortvloeit zou bij een groot deel
/an ons vrijheidlievend volk de drank
bestrijding. in diskrediet brengen, vooral
nu de belemmerende bepalingen zich
ook zullen uitstrekken tot besloten ge
zelschappen als sociëteiten enz. Naar
het oordeel van vele medici is in ons
ochtig klimaat een matig gebruik in
vele gevallen aanbevelenswaardig. Mis
bruik van alcohol is geen gevolg vaD
het gebruik daarvan. Voor zooverre dit
wel geschied, moet men om de men-
schen te verbeteren en hcD van het
kwaad der drankzucht af te houden de
individueele wilskracht versterken, maar
moet de oplossiog niet zoeken in
belemmeringen volgens wettelijke rege
len voor de rest der bevolking. Deze
leden merkten voorts op, dat men niet
bij meerderheid van stemmen diLjsen-
schen redelijker lean maken dan zqzijn.
Voorstanders van maatregelen, als thans
den voorgesteld, gaan lir.ht tot ex-
:n over. Zoo is in Amerika na de
algelieele drooglegging reeds een actie
begonnen tegen tabaksgebiuik.
Sommige leden merkten op, dafhet
wetsontwerp uitgaat van het beginsel,
dat het stelsel van plaatselijke keuze
de vermindering van het aantal ver
gunningen tot beperken van het ver
bruikt leidt. Naar huDne meening zal
de practische uitwerking op het drank
misbruik echter garing zijn Voorts zal
er veel meer binnenshuis worden gedron
ken. Ook in het buitenland beeft men
dergelijke ervaring opgedaan. Clandes
tien zal in een drooggelegde gemeen
te wellicht meer worden gedronken dan
ooit te vorenin den sluikhandel is de
qualiteit veel slechter dan in openlijken
handel. De kofüehuishouders vreezen
Ie concurentie van dien clandestienen
erkoop, tiie niet op zware lasten zit
n waarbij dus %oedkoop geleverd kan
worden. Ook bestaat het gevaar, dat
het gebruik vaa cocaïne, opium, spiri
tus en dergelijke middelen toeneemt,
zooals ia Amerika is geschied. Voorts
zal men in drooggelegde gemeenten
meermalen, vooral op vrije dagen, jonge
lui zien uittrekken Daar nabij gelegen
gemeenten, waar zij zich
sterken drank kunnen voorzien en
zich weinig stichtelijke tooneelen
voordoen.
Vele andere leden juichten het
ontwerp toe. Zij wezen op het kwaad
dat door den sterken drank wordt ver
oorzaakt en op de veie gezinnen,
door in het ongeluk worden gestort.
Het groot aantal vergunningen is een
verleiding voor de zwakke naturen.
Zelfs een bescheiden gebruik oefent
nadeeligen invloed. Sportbeoefenaars
hebben dit ingezien en onthouden zich
dan ook van ieder gebruik. Al zal ont
duiking niet te voorkomen zijn van de
verbodsbepaling, daarom behoHt er
1 van afgezien te worden.
Het bericht in de bladen, dat nieuwe
verhooging van spoorwegtarieven te
wachten is van niet minder dan 40 pCt.,
is niet juist.
Te Naarden is op den gevaarlijken
straatweg naar Laren een dochter van
den heer B. tusschen twee automobie-
len bekneld geraakt en deerlijk
minkt met een der auto's naar de
Majella-stichting te Bussum gebracht.
maakte nu en dan eeue opmerking
de kleine Raoul, het hoofd op den
schouder zijner moeder geleund, leende
aandachtig het oor, en de oude mar
kies, onder den last der jaren gebukt,
overwoog de woorden, die gelezeD
werden, in zijn hart.
Maar de dag brak aan, waarop die
familie niet langer zulke rustige dagen
zou doorbrengen. De vulkaan, die te
Parijs was uitgebarsten had zijne
woestende lava tot zelfs in de bosscben
der Vendée voortgerold. De Blauwen
doorkruisten het land in alle richtingen,
met den oorlogsfakkel en den degeo
in de band. De jeugdige Laroche-
Jacquelin riep al de edellieden eo de
boeren tot zicb, die der godsdienst en
den kODing getrouw gebleven waren.
De heeren de Tréseguidy geloofden
die oproeping te moeten volgenzij
verlieten, in een duisteren nacht, in hel
geheim hun kasteel, en kwamen, na
duizend gevaren getrotseerd te hebben,
in het hoofdkwartier der Vendéers aan.
De oude markies bleef alleen te Ploiler-
neck met zijne schoondochter, mevrouw
de Tréseguidy, en zijn kleinzoon Raoul.
Janekin vestigde zich op het kasteel,
terwijl zijn zoon Pieter, een jongeling
van negentien jaren, stevig en stout
moedig als een Jan Bart, zijn beroep
COMMANDITAIRE BANKVEREENIGING
H. L. A. DULLAERT Co.
Amersfoort - Soest - Utrecht - Steenbergen - Noordbroek
Troelstra is 60 jaar geworden, en
de Kamer gaf de communist Van
Ravensteijn het volgende karakterbeeld
van den jarige:
„Een reformist van marxistische af
komst. een parlementariër, met wel
verdoofde maar niet gedoofde revo-
ladonnaire instincten, met ruimer blik,
meer phantasie en grooter waardeerings-
vermogen dan zijn grootendeels huis
bakken medestanders. Rustelooze, maar
onrustige geest, principieel opportunist,
ondoyant et divers. Nooit geheel tegen
xijn overtuiging sprekend, maar niet
zelden met overtuiging tegen een ander
zijn overtuiging. Hier sta ik. God
helpe mgik kan ook anders I'
De ernstige onderbreking vi
iteenkolenproductle in Duitschland doet
de vraag naar petroleum band over
hand toenemen. Weinig lust tot arbei
den in de suikerfabrieken jaagt den
prijs voor Java-suiker de hoogte in. De
steeds wijkende kans op aanvoer van
industrieeie producten uit het buiten
land komt de inheemsche nijverheid
teo goede enz. Het l$stje kan naar
believen worden aangevuld en zal
steeds leiden tot de conclusie dat tie
ontreddering van het oude Europa het
pr^speil opjaagt, omdat, wét ook uit
zijn voegen gerukt moge zijn, de
eeuwige wet van vraag en aanbod on
verbiddelijk en cynisch haar gezag doet
gelden. Met bun arbeidswoelingen en
stakingen zonder eind striemen de
werklieden zich zelf dan ook het re
omdat bet lichtzinnig stilzetten va
oeconomische raderwerk zich het
en het sterkst op hun eigen hoofd
wreekt. Zij spelen slechts in de kaart
van het kapitaal, welks macht zij wil
len fnuiken, doch dat de omstandig
heden rijp vindt om de prijzi
de dividenden te verhoogen.
Ook de dienstbode valt onder de
Invaliditeitswet en dus moet
:egeltjes voor haar plakken.
Maar bij menige mevrouw
op verzet. Want straks, over een paar
jaar, gaat haar dienstbode trouwen en
dan is dat geld, voor de zegeltjes be
steed, immers zoo goed als «wegge
gooid*.
Die meening, dat men dan kan spre-
:n van «weggegooid* geld, schijDt
io zeer verbreid, dat men het noo-
dig heeft gevonden ie officieus tegen
te spreken. In een schrijven a
Haagsche corr. bureau wordt
gewezen, dat het voor de dienstbode
gestorte bedrag, ook als zij geen loon
dienst meer verricht en niet meer ver
zekeringsplichtig is, op haar naam blijft
geboekt. Bij invaliditeit of het bereiken
als visscher te Conquet
graaf de Tréseguidy had, alvorens t
vertrekken, zijnen vader, zijne ecbtgi
noot en z0nen zoon aan den zeem ar
wiens trouw hem lang bekend wai
aanbevolen.
Drie maanden gingen voorbij, zonder
dat de jongelieden iets van zich deden
hooren. Eens bracht een bewoner van
Conquet een briefje, dat slechts deze
drie woorden bevatte«wij zijD wel
varend.* De jonge vrouw bracht hare
nachten weenende doorde markies
werd, om zoo te zeggen, aanziender
oog ouder, en Raoul, ongerust en
angstig, had naargeestige droomen.
Op een avond, terwijl de Tréseguidy
zich gereed maakte om naar zijne
kamer «e gaan, trad Janekin binnen
met een toegevouwen briefje
hand. Mevrouw de Tréseguidy
het met eene krampachtige beweging
aan zie bier den inhoud
«Het vendeesche leger is, drie dagen
•geleden, te Savency geslagen. Wij
«zijn als door een wonder
«bloedbad ontsnapt. Wij zijn op dc
«vlucht, en men vervolgt ons. Indien
«de hemel ons bestaat, zullen wij deo
«27 November des nachts te Ploüer-
«neck zijn. Laat Janekin ons tegemoet
«komen van den kant van het bosch
de alleroudste en beste
Engelsche machines.
eerste klas Hollandsche
Rijwielen, uiterst stabiel
en lichtloopend
Uit voorraad leverbaar.
Ulr. straat 25 - Amersfoort
65 jarigen leeftijd geeft dit
bedrag recht op een zekere rente
Maar de huwende dienstbode is tevens
bevoegd de verzekering voor eigen reke
ning voort te zetten. ZIj kan daarbij zelve
bepalen in welke loonklasse zij die
verzekering wensebt en zij kan b.v.
volstaan met een wekelijksche premie
Betaalt zij een hooger
premie (30, 40, 50 of 60 ceot), dan
wordt de eventueel uit te keeren rente
natuurlijk ook in verhouding hooger.
Wordt de voormalige dienstbode b.v.
aa een verzekeringsduur van 20 jaar
invalide, dan heeft zij bij geregelde
premiebetaling van 20 cent per week
recht op een rente van ongeveer f 2.20
per week. Bij het bereiken van den
65-jarigen leeftijd zal de rente na een
verzekeringsduur van b.v. 40 jaar en
premiebetaling van 30 cent per week,
bedragen ongeveer f 2.85 per week.
Een ander voordeel is oog, dat de
dienstbode, als ze later na haar huwe
lijk ziek wordt, b.v. tuberculoos, zoo
dat gevaar bestaat voor blijvende in
validiteit, als zij dan in de verzekering
is gebleven, geheel voor rekening van
de Rijks verzekeringsbank kan worden
opgenomen in een sanatorium. Ook al
betaalde zij slechts de laagste premie,
dus f 0.25 per week.
Het belang van de huwende'dienst
bode brengt dus mee, dat ze de ver
zekering v
«wij zullen hem aan den vijver wach-
«ten. Tot wederzien tot morgen 1 gij
•alleD, die wij liet hebben.
C. H. de T.
Maar het is heden den 27 November,
zeide janekin.
Welnu I vertrek, mljo vriend I riep
mevrouw de Tréseguidy uit. Gij hebt
nog den tijd u naar de plaats der
samenkomst te begeven, ga 1
Janekin nam zijne pistolen en ver
wijderde zich met groote schreden,
Terwijl de brave visscher in het diep
ste gedeelte van het woud doordrong,
waar de maan, half door wolken be
dekt, hier en daar een blauwachtig
licht verspreidde, hield eene bende
ruiters voor den stoep van het kasteel
stil. Een van hen steeg af, en trok
dreigend aan de bel. De markies trilde
in zijn bed, Raoul werd eensklaps
wakker en riep zijne moeder. Mevrouw
de Tréseguidy, die haren man ver
wachtte, en op baren stoel aan den
haard in eene zachte sluimering ge
vallen was, sprong spoedig op, spoedde
zich naar het veniter, opende het
riep met eene stem, bevende van
roering: «Zijt gij bet Charles Maar
zij week verschrikt terug. Bij' het
schijnsel der maan had zij, onder
mantel der ruiters, de uniform der re-
publiekeinsche soldaten herkend. Daar
zij niet wist welk besluit te nemen en
door schrik overmand was, wierp zij
zich in de kamer van den ouden
markies zelf.
Welnu, mevrouw 1 hebt gij ze ge
zien ga hen te gemoet, Mijne arme
oude ledematen beven zoo sterk vaa
vreugde, dat ik niet gaan kan. Breng
ze bij mg.
Zg zijn het niet vader I riep de jonge
vrouw uit, die bgna bewusteloos in
een stoel nederzonk. Het is mgn echt
genoot, het zijn uwe zonen niet. Het
zgn republikeinen. Ach 1 alles toch is
nu verloren.
Op dit oogenblik werd cr voor de
tweede maal en nog heviger aan de
bel getrokken.
Wat zullen wij doen f zeide dan de
markies door schrik bevangen.
Indien Janekin niet vertrokken was,
zeide mevrouw Tréseguidy, zou hg
ons thans goed de behulpzame hand
kunnen leenen.
Raoul trad de kamer binnen en zeide,
dat de bediende veie ruiters binnenliet.
Inderdaad, men boorde bet klinken der
sporen in den gang.
Wordt vervolgd.