DE EEMBODE
KATHOLIEK NIEUWSBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN
vrijdag 14 mei 1920.
34ste JAAROANfl No. 13.
Kantoor: Langcgracht 28, Aroerstooit
DE EEMBODE verschijnt Dinsdag- en
Vrijdagmiddag.
ABONNEMENTEN kunnen elke week In
gaan, doch opzegging van abonnement moet
Ecschleden voor den aanvang van een nieuw
wartaal.
Prijs per drie maanden f0.90 Buiten de
gemeente Amersfoort 10.95. Afzonderlijke
nummers 10 ct.
ADVBRTENTIËN 29 cent per regel. Billijke
tarieven voor handel en nijverheid bij geregeld
adverteeren.
AdvcrtcntlCn moeten Dinsdag en Vrijdag
vóór 9 uur worden bezorgd. Een bepaalde
plaats kan niet worden gegarandeerd.
Wie weet te ontberen, is altijd
rijk.
Dubbel Feest.
1L
30-]arlfl bestaan der R, K. Mllitafren-
vereenlglng te Amersfoort.
Behalve de H.H. Onderofficieren zul
len ook de K. K. soldaten een gedenk-
waardigen dag mee maken in deze
maand. Den 28 Mei immers zal het
30 jaar geleden zijn, dat het R. K. Mi-
litairenvereenigingsgebouw plechtig in
gewijd werd. In het archief lezen wij
dat bij deze inwijding tegenwoordig
waren de HoogE. Heer Deken Jansen
van Hilversum, de Zeereerw, Heer L.
J. v. d. Bosch, garnizoenspastoor, ma
joor Boogaard, overste Wellan, B. en
W., 12 onderofficieren en 60 soldaten.
Rechtens waren sinds dien president
der Vcreeniging de elkander opvolgende
pastoors der parochie St, Franciscus
Xaverius, resp. de Zeereerw. Heeren
L. v. d. Bosch, M. Berk, J. L. M, Hoor
neman, terwijl door dezen benoemd in
deze 30 jaren als Directeur optraden
de Weleerw. Heeren G. Hilhorst tot
1897, J. G. Wannet tot 1901, W. Grim-
melt tot 1908, J. Hooglugt tot 1917.
De alom bekende Broeder Lucas was
steeds concierge.
Al kon over het algemeen de sym
pathie van de inwoners van Amers
foort voor den soldaat grooter zijn,
aan de Militairen Vereeniging heeft
men zijn steun en belangstelling nooit
onthouden. Met dankbaarheid worde
dit erkend. Maar noodig was dit ook,
daar het anders niet mogelijk was ge
weest voor de soldaten te werken, zoo
als nu gewerkt is.
Ongeveer 6000 R. K. soldaten wer
den in deze 30 jaren als lid ingeschre
ven. Hierbij zijn niet geteld zeer velen
van hen, die in den mobilisatietijd de
Vereeniging bezochten en ook niet die
genen, die werden ingeschreven als leden
der R. K. Militairen vereenigingen, die
gedurende den mobilisatietijd aan de
Vondellaan en de Vlasakkers gevestigd
waren. Voor al deze jongelui bood de
Militairen vereeniging volgens haar doel
bescherming voor godsdienstzin en
zedelijkheid tegen de gevaren, die hun
dreigden in de kazerne en in de stad.
De Vereeniging tracht te zijn een zoo
aangenaam mogelijk tehuis, waar nette
R. K. Militairen zich op gepaste wijze
kunnen ontspannen, waar hun overvloed
van Katholieke bladen en couranten
wordt geboden. De Militairen hebben
daar bun eigen tooneclclub, die zorgt
voor gezellige avonden, eigen zangclub
enz. Dikwijls worden lezingen gehouden
en eens per maand worden zij aldaar
in een onderhoudende couferentie van
den Aalmoezenier voor de Maande-
lijksche H. Communie voorbereid.
De Directeur stelt zich la verbinding
met de ouders der recruten of de gees
telijkheid der parochies, waaruit de
jongelui afkomstig zijn.
Dit zoo schoonc werk gebeurt nu
reeds 30 jaren in het oude gebouw
aan het Zand.
De meeste waardecring wordt hier
voor ondervonden van de ouders der
jongelui, die natuurlijk ook op de eerste
plaats bij het waarachtig heil hunner
zonen zijn geïnteresse;rd. Ook de
hoogste Militaire Overheid begrijpt het
dat zij de beste soldaten heeft aan hen,
die godsdienst en plichtbesef hoog
houden. In 1919 bracht Z. Ex. de Mi
nister van Oorlog een bezoek aan ons
gebouw en enkele malen was reeds de
Generaal der IVe Divisie in ons midden.
Dezelfde belangstelling zou men ver
wachten van de H.H. Officieren cn
Onderofficieren van het garnizoen voor
al het goede wat iederen dag wederom
voor hunne soldaten wordt gedaan en
die belangstelling zal er ook zeker wel
zgn, maar een feit is, dat behoudens
2 k 3 loffelijke uitzonderingen, niemand
van hen ooit in de laatste jaren het
gebouw der Militairen vereeniging heeft
bezocht. Wat betreft de maandelijksche
conferenties en H. Communie, waar
voor vrij van dienst wordt gegeveu
voor alle R. K. militairen, van de zijde
van het R. K. kader tot dusverre na
genoeg geen belangstelling. Zoo blijft
er altijd nog veel voor verandering eD
verbetering vatbaar, hoeveel reden tot
dankbaarheid en tevredenheid er ook
zijn moge over deze 30 jaren.
Een nieuw gebouw met tuin was
ook wel wenschclijk, maar
Het zilveren feest der vereeniging
werd in stilte gevierd ook het 30-jarig
feest zal een zeer bescheiden karakter
moeten dragenvoor de trouwe be
zoekers der vereeniging echter zal de
avond niet ongemerkt voorbijgaan.
De eerstvolgende generale H. Com
munie der leden, zal voor de levende
en overledene weldoeners der Vereeni
ging worden opgedragen en zal een
dankoffer zijn aan God, Die 30 jaren
lang dit liefdewerk heeft gesteund.
Mogen deze weinige woorden over
het feest der Militairen vereeniging en
haar arbeid er ook weer iets toe bij
dragen om de bij velen gevestigde idee
weg te nemen, dat al wal militair is,
noodzakelijk door de kazerne bedor
ven wordt.
Neen. wie de middelen gebruikt, die
de R. K. Militairen vereeniging geeft
aan den R. K. jongen man, bij blijft
even braaf als hij kwam uit het ouder
lijk huis en keert dikwijls, gesterkt door
den strijd, nog flinker terug.
J. J. BROUWER,
Kapelaan-Directeur.
fKt boek naar bet
Platteland
De »goede, oude tijd» is voorbijl
Wie, die 't nog betwijfelt? Het kan
on« echter een troost zijn, dat niet
alleen het «goede» van den «ouden
tijd» vervlogen is, maar dat evenzeer
vele nadeelcn van dien tijd verdwenen,
vele bezwaren overwonnen zijn. Zoo is
voorbijde tijd, dat het platteland in
een slapeiigeu toestand verkeerde, dat
de landbouwer geen belang stelde in
de veranderingen in eigen vak, dat de
dorpsbewoner niet verder begeerde te
zien dan den kring van eigen kleine
dorpsgemeenschap. De tegenwoordige
plattelandsbewoner wenscht integendeel
op de hoogte te blijven vau zijn tijd,
de ontwikkeling van zijn vak te volgen
cn voeling te houden met de stroo
mingen in de maatschappij. Het voor
naamste hulpmiddel bij dit streven,
n.l, doeltreffende lectuur, was tot
binding met de stad, omslachtige ver
zending en dure vrachten vormden voor
velen onoverkomelijke bezwaren. Die
lijd is nu voorbijl
In 1919 werd opgericht de «Bond
van Openbare Leeszalen in de Provincie
Utrecht», die zich al dadelijk blijkens
de voor 1919 en 1920 verleende sub
sidie mocht verheugen in de mede
werking van de Prov.-Staten. Behalve
steun aan de Openbare en R. K. lees
zalen in de provincie, stelt deze Bond
zich zeer speciaal ten doel de bevor
dering der lectuurvoorziening ten platte-
lande door middel van correspondent
schappen. Op verzoek van ten minste
20 ingezetenen in een bepaalde plaats
stelt het Bestuur van den Bond ln over
leg met deze belangstellenden aldaar
een correspondent aan. Deze is de
tusichenpersoon tusschen de lezers en
de Openbare Leeszaal, waaronder zij
ressorteeren. Hij ontvangt en distri
bueert de boeken, die hem al naar
de locale omstandigheden ditwensche-
lijk maken toegezonden worden in
een groote zending ééns per half jaar
of bij kleinere hoeveelheden maandelijks
of wekelijks. Een eenvoudig reglement.
dat gaarne aan belangstellenden wordt
toegezonden, regelt de hoofdpunten van
de inrichting der correspondentschap
pen. Slechts de hoofdpunten: want het
ligt geenszins in de bedoeling van het
Bondsbestuur om de correspondent
schappen van te voren volgens theore
tische beschouwingen op te bouwen,
maar integendeel om hun de meest
mogelijke vrijheid van ontwikkeling te
laten, zoodat zij geheel naar de plaat
selijke behoeften kunnen uitgroeien en
des te vaster wortel kunnen schieten.
Wat bij den Bond voorzit, is enkel en
uitsluitend het openstellen voor het
platteland van de rijke boekenschat, in
de stedelijke leeszalen, zoowel Open
bare als R. K., nu reeds zoovele
jaren vergaardeen keur van ontspan
ningslectuur van alterlei richting, strek
king en smaak, stichtelijke lectuur
ontwikkelingslectuur als fraai ge
ïllustreerde reisverhalen, gedichten en
boeiende levensbeschrijvingen, stu
dieboeken op elk gebied van weten
schap, vakkennis en techniek.
Aan de plattelanders nu om bet ini
tiatief te nemen en hun wenschen aan
den Bond kenbaar te maken Aan hen
aan het Provinciaal Bestuur te
ien, dat de subsidie niet alleen niet
onrechte werd verleend, maar dat
zij spoedig te gering zal blijken om
aan de leesgierigheid van bet platteland
naar billijkheid te voldoen
Voor het Kath. gedeelte der be
volking van een plattelandsgemeente
geschiedt de lectuurvoorziening van
uit een R. K. Openbare Leeszaal. Als
regel zal in elke plaats niet meer dan
één correspondentschap van een Open-
re en één van een R.K. Leeszaal zijn.
Aanvragen tot oprichting van corres
pondentschappen te richten tot de Leid
ster van het Prov. Bureau van den Bond,
Mej. E. de Clercq, directrice der Open
bare Leeszaal, Voetiusstraat 2, Utrecht.
Namens den Bond van Openbare
Leeszalen en Bibliotheken in
de Provincie Utrecht.
Mr. G. A. E. B. MEIJER, Voorz.
E. DE CLERCQ, leidster van het
Centraal Bureau.
J. J. THIEN, Secretaris.
N.V. Centrale Crediet-
en Landbouwbank
AMERSFOORT, Kortegr. 6. Tel. Int. 383
UTRECHT, TH. Interc. 460.
SOEST, Van Weedestr. 206, Tel. Int. 6
SCHERPENZEEL, Tel. Interc. 6.
Telegramadres „Credo".
Nimin iiliii i dtpisi'.o ip lupin ii kiitm linlii.
Safe Deposit.
Amersfoort
Alg. Vergadering v. d. Hanze op
6 Mei.
Aanwezig 27 leden en de Geest. adv.
Deken Fock.
i een inleidend woord van den
Voorz. waarin hij herinnert aan het in
hem gestelde vertrouwen bij zijne ver
kiezing als Voorz. van de Hanze, daar-
>r zijnen dank betuigend aan leden
Bestuur, wordt de verg. met den
Chr. gr. geopend. Notulen werden ge
lezen en ongewijzigd goedgekeurd. 5
leden, die zich daarvoor hebben opge
geven worden op gebruikelijke wijze
geïnstalleerdde heer Tillemans, die
aanwezig is, wordt met een passend
woord verwelkomd. Voor deze verg.
was uitgenoodigd de Heer Engelbregt
uit Amsterdam die zal spreken over d~
instelling van
»De Hanze Onderlinge tegen ziekte.
Spreker zegt dat deze instelling
d. Ned. R. K. Midd. bond een teeken
des tijds is. Als eerstdaags de Rijks-
Ziektewet in werking zal treden, behoeft
men zich niet bij den staat te verzekeren,
de Minister heeft reeds toegezegd dat,
op goede basis bestaande ziekenfondsen
door den Staat worden erkend voor
Risico-overdracht. De standsorganisatie
is het aangewezen lichaam om de Verz.
tot stand te brengen b.v. door het aan-
s.ellen van een agent die daarvoor de
loodige propag. maakt. In de middel
eeuwen was reeds sprake van siekte-
en werkloozenverzekering, deze konden
echter niet bestaan omdat er geen, of
voldoende Reserve gevormd werd. Het
Zwitsersche systeem van ver», dat een
2e diegenen welke handenarbeid ver
richten.
3e diegenen welke gevaarlijke arbeid
verrichten.
een en ander steunt op de te bepalen
emie en event, uitkeering.
De R. K. Bond v. Bouwvakpatroons
i de R. K. Smedenpatroons hebben
reeds een collectief contract afgesloten,
deze premie is berekend naar het uit
f1000 uitgekeerd loon wordt o.a
premie betaald.
Voor de juiste berek. speelt de loon
lijst een groote rol en moet vooral be
trouwbaar zijn. Ook wordt er een dokters
controle ingevoerd die vele voordeden
afwerpt bij siekte of ongeval. Door de
heeren Valkenhoef, Luijcx, v. d. Heuvel,
Lensing en van Ditshuizen worden
vragen gesteld die tot aller tevreden
heid worden beantwoord. De Voorzitter
zegt spreker dank voor de heldere uit
eenzetting en vraagt om event, steun
voor het agentschap.
De heer Gelsing verklaart accoord
bevinding van de boeken v. d. penning-
neeste waarborg voor het behoud
bestaan. Bovendien is er een Hanze
garantie fonds opgericht met f200.000
tot steun der reserve bij eventeel voor
komende epidemién. Men onderscheidt
3 klassen van verzekeringen
le Ziekte- of Ongev. verzekering
2e Collectieve verzek.
3e Gezinsverzek.
Deze klassen zijn weer onderverdeeld
in categ. v. verzek.
le diegenen welke hoofdarbeid ver
richten.
Het sanator.fonds is aan de orde, de
tijd is te kort om daarover uitvoerig te
spreken, en wordt er een commissie
benoemd bestaande uit de heeren v.
Diishuizen en Th. Nieuwendijk om ver
dere regelingen te treffen.
Het Bestuursvoorstel tot contributie-
erbooging vindt weinig tegenkanting,
f 8.—, per kwartaal te innen, vindt bijna
algemeene instemming, zelfs zijn er 5
leden die de contributie op f 10.ge
bracht willen zien.
Voor de a.s. Centr. Raadsvergadering
worden afgevaardigd de Voorzitter, v.
Ditshuizen, Th. Nieuwendijk en Valken-
hoef, de heeren Stenfert, Köllmann en
Lensing worden voor reserve gekozen.
Na eenige discussies worden de
heeren v. Ditzhuizen en Th. Nieuwen-
dijk benoemd voor candidaat in de
vacature van het bestuur der Centr.
Raadsverg. Bij de rondvraag komt de
Hanzebank op nieuw ter sprake de
heer Nieuwendijk wijst op het royement
Roodesteinde Hanzebank heeft hem
onrechtmatig behandelt en verwacht van
het Bestuur dat het maatregelen zal
treffen om dit royement te doen in
trekken.
Door den Heer Valkenhoef wordt
de voorgestelde 7,10 uur sluiting op
Zaterdag ter sprake gebracht waarop
de Voorzitter van antwoord dient.
Hierna sluiting met den Chr. groet.
De woningstichting »Ons Belang»
Utrechtschen weg 13, heeft aan de
gemeente een aanvrage om tegemoet-
si Uil dl Fnnsclie Revolutie-jiren.
Rignard trad de kamer met eene
valsche vriendelijkheid binnen, groette
mijnheer de Tréseguidy bijna beleefd,
en ter sluiks eenen blik op de ver
zegelde deur van het kabinet werpen
de, zelde hij tot Janekin, die met
eerbied achter den ouden heer stond.
Janekin, gij moet een vasten
slaap hebben, als gij dezen nacht het
gedruisch niet gehoord hebt, dat de
ratten achter de deur maakten, die u
tot oorkussen dient.
De markies en mevrouw Tréseguidy
verbleekten.
Iudien ik iets kon hooren, wan
neer ik slaap, antwoordde Janekin met
inzicht, zou het mijn eigen persoon
zijn. Mijne vrouw zaliger zeide altijd,
dat ik snorkte als een os, en dat ik
zulk een leven maakte, dat onze buren
ontwaakten maar
Gij zijt gelukkig aldus te kunnen
slapen, viel Rignard hem in de rede,
terwijl hij een uitvorschenden blik op
hem wierpik slaap zoo goed niet.
Zoo I zeide de visscher op on
verschilligen toon.
En waarom kiest gij tot teger-
stede de planken der kamer en tot
hoofdeneind de deur van het kabinet?
Gij ligt zeer hard, dunkt mij.
Ik ben dat gewoonvoor het
overige verlaat ik mijnheer de Tiése-
guidy nimmer, noch des nachts noch
over dag.
De republiekcin ziende, dat hij den
visscher niet in de war kon brengen,
zweeg. Hij geloofde meester van zijne
slachtoffers te zijn, en door eene ver
fijnde wreedheid wilde hij hun liever
geene bekentenis afpersen. Des avonds
ging Janckin naar de keuken, sprak
eenige oogenblikken met de dienst
boden en de republikeinen, die hij op-
vroolijkte, en plaatste op de tafel ver
scheidene flesschen spaanschen, wijn,
en eene kruik uitmuntenden brandewijn.
Vervolgens begaf bij zich voorzichtig
naar den stal en zadelde een paaid.
Hij ging vervolgens uit om te zien
hoe het weder en de wind waren de
maan dreef als een zilveren schijf
het luchtruim. Men hoorde in de ve
den oceaan met een klagend geluid
zijne golven op de rotsen breken. In
de huizen van Conquet, aan de tegen
overgestelde zijde, zag men hier en
daar eenige lichten branden, die mei
de sterren van den gezichteinder als
het ware ineensmolten. De wind w
koud en scherp, maar hij waaide
eene gunstige richting. Janekin over
tuigde er zich verscheidene malen
door de hand telkens boven bet hoofd
tc steken.
De republiekeinen namen bet avond
maal toen hij binnentrad, hij ging tot
de deur der eetzaal, die ter oorsake
de koude gesloten was, en door
het sleutelgat zag hij Rignard voor het
vuur zitten. De kommissaris der repu"
bliek sprak zonder het hoofd naar zijne
manschappen te wenden
Drinkt zco veel niet, dronkaards
drinkt zooveel niet, denkt, dat dezen
nacht ieder op zijne beurt moet waken.
Gij, Romgoet, van tien uren tot mid
dernacht, en gij, Prichon, van midder
nacht tot twee uren, en ik tot des
morgens; gij ziet, dat ik voor mij zel-
i het beste deel niet uitkies. Indien
het minste gerucht in de kamer of
in het kabinet hoort, wekt mij dan
dadelijk, want die schelmen van aristo-
kraten moeten ons niet ontsnappen
Maar gij drinkt te veel, zeg ik u,
Romgoetgij drinkt als een karre-
manIk zou wel dadelijk die ver
vloekte Vendeërs naar hun hok hebben
gezonden, maar ik wil ze liever bijni
van honger doen omkomen, en ze dan
□aar de guillotine en naar den burger
Carrier zendenMaar nog eens, gij
drinkt te veel, schurken
Ellendige moordenaar 1 zeide
Janekin in zich zeiven, terwijl hij on
bewegelijk als een standbeeld stond.
Wij hebben toch veel moeite
gehad hen te achtervolgen, zeide een
der mannen, een glas Xévès uitdrin
kende; zonder dat duivelsch bosch
zouden wij ze geknipt hebben, alvorens
ze hier waren. Maar het is waar, wij
zijn niet slecht gehuisvesteen goed
bed, goed vuur, goeden wijn en eene
goede keukenEn hij vulde zijn glas
op nieuw.
Weet gij wel, burger Rignard
zeide een ander, terwijl hij een stuk
kalfsvleesch, dat de bediende rookend
op de tafel zette, met zijn blik lief
koosde, dat die Tre..., Tre.... siguini....
hunne markiezaten enz. gaarne zouden
geven voor een weinigje van dit ge
braad hunne darmen moeten een
aardig leven maken twee dagen zon
der eten is niet prettig, en toch is het
aardig.
De republiekeinen wisselden
ruwen lach, waaronder men de schelle
stem van Rignard, als het gesis eener
slang, bovenuit hoorde. Janekin, door
die ruwe spotternijen verwoed, voelde
het bloed naar zijn gelaat stijgen. Om
een uitval te voorkomen, die zijne
plannen konde omverwerpen, verwij
derde hij zich voorzichtig, en ging naar
de kamer. De markies en de gravin
zaten zaten voor den schoorsteen te
pratenRaoul onderhield zich met
zachte stem met de gevangenen.
Arme jonge meesterszeide
Janekin tot de heeren dc Tréseguidy,
nog drie uren van lijden, en gij zijt
gered. Ween niet, mevrouw de gravin!
het uur der verlossing nadertmaar
als ik u zal zeggen «vertrektaar
zelt dan geen minuut. Gaat naar be
neden, alle deuren zullen voor uwen
doorgang geopend zijn, loopt zonder
achter u te zien tot de rotsen van
Benaguetgij zult er mijn Pieter met
eene goede sloep, levensmiddelen en
uwen schat vinden. G$ zult weldra in
den docrtockt van Four zijn, en daar
kan men u niel meer achtervolgen
voor he» overige zal ik hier blijven om
uwe vlucht te beveiligeo.
Wat gij gaat niet met ons mede,
Janekin zeiden te gelijker tijd me
vrouw de Tiéseguidy en de markies.
Neen, ik moet bier blijven tot de
dag aanbreekt, ten einde te b rietten,
dat men u vervolgt.
Maarzeide de grijsaard.
Het moet zoo zgn, hernam Jane
kin op een eerbiedigen en vasten toon.
Wordt vervolgd.
