COMMANDITAIRE BANKVEREENIGING Giro en chequeverkeer met alle plaatsen van ons land FaUJUMUUD Motorbanden DE EEMBODE KATHOLIEK NIEUWSBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN VRIJDAG 3 SEPT. 1920 34*t« JAAROANO No. 48. Kantoor i Laagegracbt 28, Amersfoort DB BBMBODB verschijnt Dinsdag- ec Vrijdagmiddag. ABONNEMENTEN kunnen elke week in gaan, doch opzegging van abonnement moet feschieden voor den aanvang van een nieuw wartaal. Prijs per drie maanden f0,90 Bulten de gemeente Amersfoort f0.95. Afzonderlijke nummers 10 ct. ADVBRTBNTIËN 23 cent per regel. Billijke tarieven voor handel en nijverheid bij geregeld adverteeren. Voor blijmoedig levensgenot is dikwijls maar heel iceinig geld noodig. De Staat. stra en volgden hem toen hij nog een socialistische toekomstmaatschappij hen voorspiegelde en de klassenstrijd aan prees als het strijdmiddel om de hui. dige maatschappij om zeep te brengen. Thans blijven zij Troelstra bewonde ren nu hij zelf de schouders ophaalt over de vroeger gebouwde luchtkas- teelen en met volle zeilen aanstuurt op een staatssocialistische maatschappij. En de „bewusten" die hem nu ook toejuichen weten niet, dat nog maar kort geleden de sociaal-democraten van bet staatssocialisme niets wilden weten. Liebknecht eindigde in 1892 op den rooden partijdag te Berlijn een rede tegen het staatssocialisme met deze woorden„de laatste strijd, die de sociaal-democratie heeft te voeren zal uitgevochten worden onder den strijd kreet: Hier de sociaal-democratie 1 Daar het Staatssocialisme. En er werd een resolutie aangeno men waarin het beet„De sociaal democratie heeft met het zoogenaamde staatssocialisme niets gemeen," en ver der „Sociaal-Democratie en Staats socialisme zijn onverzoenlijke tegen stellingen." Troelstra heeft nu z'n partij een groote frontverandering laten maken of is daar nog mee bezig, Maar de „bewusten" snappen het niet. Hij leidt henbij den neus desnoods. Vragen we ons nu af, of misschien die frontverandering tot iets goeds ge leid heeft. Is staats-socialisme iets, waar wij v.ede mee kunnen hebben? Niet ieder ingrijpen van de Staats macht in het economisch leven is Staats-socialisme. De leidende gedachte van dit stelsel is, dat de souvereiniteit van den Staat zich onbeperkt uitstrekt op economisch terrein, zoodat den Staat 't volle recht toekomt het economische leven te re gelen, zooals het hem en wanneer het hem goeddunkt. Dus de Staat, dat is de regeering, kan en mag alles regelen voortbren ging, verdeeliDg, enz. ook als door vrije werkzaamheid het noodige kan tot stand gebracht worden. Waar de wereldoorlog het maat schappelijk leven ontwrichtte moest de staat soms wel regelend ingrijpen en wij, die zelf daarnaar gevraagd hebben, zijn daarom geen staatssocialisten. Want wij erkennen niet, dat de Staat in alle omstandigheden zoo diep in de vrijheid der bedrijven zou mogen in grijpen, zoo alles zou mogen regelen. Kan de Staat het economisch leven regelen Practisch is in de oorlogsjaren bewezen, dat dit om nu maar een zacht woord te gebruiken, niet meevalt. En dat is goed te verklaren ook. Zelfs als men den Staat almachtig ver klaart, dan is de staat het nog niet. Door zijn rechtsorde en door het ge weld kan de staat dwingend optreden, maar er zijn nog grenzen voor zijn mo gelijke werkzaamheden en voor het resultaat van zijn dwangmaatregelen. Als iemand een doel zich stelt, dan moet hij mede tot bereiking van dat doel stellen de noodige middelen. Zonder dat helpt de beste bedoeling niets. En de staat zal zeer dikwijls wel een plan desnoods vblvoeren kunnen, maar met een onevenredige opoffering van materieele lasten en' geestelijke krach ten, die hem dan dwingen tot inper king van zijn werkzaamheid op ander gebied. Als de staat maar steeds meer in grijpt en alles zelf wil doen, zelf regelen, zou de staal het meeste maar half doen of verkeerd doen, gelijk een particulier die te veel op zijn schouders neemt. Dikwijls zouden er nieuwe misstanden uit voortvloeien, die de voordeelen :er zouden opheffen. Daarbij de staatswerkzaamheid gaat niet buiten de individuen om. De eigen schappen van de overheidspersonen, de nauwgezetheid, werklust en eerlijkheid van de ambtenaren, de steun en mede werking van de bevolking zijo dingen rekening gehouden moet En de menschen, die meenen, >'at als de staat wil, de staat alles goed kan maken, zij vergeten dit maar al De staat regelt, ziet toe, controleert, jawel, dat doen zijn ambtenaren en als de staat alles op economisch terrein ten slotte moest regelen, beslissen, controleeren, dan zouden we nog wat anders beleven dan thans grenzelooze willekeur, verwarring, ambtenarij. Wij hebben er staaltjes genoeg van gezien om gewaarschuwd te zijn. Iogrgpen in de volkshuishouding door :n staat kan nood'g zijn, doch zij die eenen dat de staat alles moet en kan, vergissen zich zeer, Als men de Staat almachtig procla- eert bedrijft men niet alleen onrecht, doch begaat men ook een dwaasheid. Er is veel in onze maatschappij dat niet goed is en dringend verbetering behoeft. De maatschappij kan niet goed wor den zeiden de sociaal-democraten en zij beloofden een nieuwe toekomst maatschappij, een hemel op aarde. Maar het wachten duurde te laog. Nu heeft Troelstra het anders voor. Geen goede woningenvader staat zal er voor zorgen als het moet tegen lagere huur dan de kostprijs mogelijk maakt. Geen lekker en voedzaam eten: vader Staat zal het bereiden, je koopt het voor een prikje. Broodkoren te duut Vader Staat zal er het noodige geld bij leggen. Wat wilt ge meer de Staat is er goed voor. Maar het geld Wat nood! Vader Staat zal bedrij ven monopoliseeren, scheepsbouwer worden en fabrikant, landbouwer en winkelier. Hij zal produceeren en dis- tribaeeren, prijzen zetten en concur renten bedwingen. Denk er maar eens in. En ge past er voor. Maar de „bewuste" arbeiders Troel stra's volgelingen, meenen er gelukkig mee te worden. Binnenland Lintjesregen. j gelegenheid van den verjaardag H. M. de Koningin^werden onder scheidingen verleend o.ftt. aan Z. D. H. Mgr. Henr. van de Wete ring, Aartsbisschop van Utrecht, be vorderd tot ridder-grootkruis in de orde van Oranje-Nassau prof. mr. dr. Slruycken, staatsraad, O. M. F. Haffmans en Jhr. mr. F. X. A. Verheljen, leden der Eerste Kamer, mr. Baron de Wijkerslooth de Weer- densteijn, lid der Utrechtsche Staten, mr. Van Oppen, burgemeester van Maastricht, p. Mag. J. V. de Groot O. P„ hoogleeraar te Amsterdam, dr. C. J. Vinkesteijn, inspecteur der gym nasia te 's-Hage, J, H. Toorop, kunst schilder aldaar, benoemd tot riddersin de orde van den Nederlandschen Leeuw W. Mengelberg, bevorderd tot com mandeur in de orde van Oranje- Nassau dr. P. J. M. van Gila, inspecteur van het R. K. Onderwijs te Roermond, mr. F. I. J. Jansen te Maastricht, J. M. V. G. Dubois, arts te Venlo, A. M. J. Jansen, R. K. Pr. op Curasaobe noemd tot officier in de orde van Oranje-Nassau pastoor Lamb. J. J. M. Poell te Gemeit, pater R. C. H. Bouters O.F.M. te Leiden, B. E. A. Verkuyl, Boxmeer, J. J. J. Ruemkens, Heerlen, H. Th. Hermans te Amsterdam, J. Th. van Lent, Utrecht en J. P. van Term, jour nalist te Maastricht, benoemd tot ridder de orde van Oranje-Naaaau. Een 2-tal dronken lui wilden te Bokstel nog meer aan Bachus offeren. De kastelein weigerde de luidj ra binnen te laten en maakte, toen dezen hem te lijf wilden, gebruik van zijn revolver. Zekere P. werd daarbij zoodanig ver wond, dat hij naar het ziekenhuis werd vervoerd. Te Valkenswaard zijn wederom eenige sigarenfabrieken stopgezet. In de douanezaal van Hoek van Holland is een passagier vaa een portefeuille met 600 gulden beroofd. De berichten in Nederlandsche bladen, dat de koning van België de villa Mattenburg en landerijen te Bergen op Zoom heeft aangekocht, wat nog niet is tegengesproken, ver wekt in Koningsgezinde kringen in BelgiC levendige opschudding. Te Rotterdam bezweek bij een ver huizing plotseling een der consoles onder de dakgoot, ten gevolge waarvan de bgschbalk omlaag viel en terecht kwam op bet hoofd van een werkman. De ongelukkige werd opgenomen met brijzelden schedel en overleed kort daarop. Ter gelegenheid van de Berchem- sche kermis, stond de ruim 40-jarige M. Seimcn, met een tafeltje ko-k en snoepgoed in de onmiddellijke nabijheid een danstent. Zekere J. v. d. H., 11. L A. DULLAERT Co. Amersfoort - Soest - Utrecht - Steenbergen - Noordl de danstent komende, tiep onver hoeds op Seimen af en stiet hem een mes in het hart, zoodat de man dood neerviel. Hij laat een vrouw met 5 kinderen onverzorgd achter. In eene te Utrecht gehouden ver gadering van steenfabrikanten is gesticht een Onderling Verzekeringsfonds tegen schade, veroorzaakt door werkstaking. Alle aanwezigen traden met al bun fabrieken toe, met een gezamenlijke productie van honderd negentig miiüoen steenen per jaar. De te betalen verze keringspremie werd voor het eerste jaar bepaald op f2.50 per 1000 gevormde steenen. Voor zoover bekend is deze verze kering de eerste van dien aard. Dat een dergelijke maatregel noodig blijkt is een treurig teeken des tijds, maar het moet worden aanvaard, nu een werkstaking ris een vanzelf sprekend incident bij eder bedrijf wordt beschouwd. De fabrikanten zullen zulke incideoten kunnen afwachten en de verzekering wel op het product verhalen, waarvan de prgs natuurlijk verhoogd wordt met het bedrag der verzekeringspremie. De kosten dezes zijn alweer een half millioen gulden per jaar! Eenigen tijd geleden schreef Mr. Troelstia met betrekking tot het gebrek arbcidslust onder de arbeiders Het stereotype antwoord op klach ten daaromtrent van de zijde der arbei ders is: geeft ons als burgers der ge meenschap en als arbeiders in het bedrijf de noodige conti61e en mede zeggingschap en het bewustzijn, dat onze meerdere inspanning niet de van enkelen, maar den welstand allen ten goede komt, zonder dat blijft voor ons de productie een zaak waaraan wij liefst zooveel mogelijk ver dienen met de geringste inspanning, op dezelfde motieven, die ook den kapitalist beheerschen.» De beer Schaper, die, minder politiekt, gewoon is de dingen i nuchter te bezien, is het met deze uit spraken niet eens. »Dit betoog, zegt hij in het Populair- wetenschappelijk Bijvoegsel van iHet Volk», is m.i. zoowel onzuiver ais ge vaarlijk. •Gevaarlgk, omdat bet het gebrek aas arbcidslust idealiseert, dit als een ge wettigd strijdmiddel tegen bet kapita listische stelsel kan voorstellen en alzoo de arbeidersklasse zelve tot slachtcffei kan maken. »Het betoog is echter ook onzuiver. Het is niet waar, dat het stereotype Bates Continental Dunlop J Gaulois f Michelin Moseley Keflex Clipper Warwick Bates Dunlop i Firestone f Fisk i Goodrich I Goodyaer UIT VOORRAAD LEVERBAAR. Filiaal: ütrechtschestraat 25. antwoord der arbeiders isgeef ons als burgers der gemeenschap de noodige controle enz. Het antwoord in de Midden-Euro- peesche landen is eenvoudiggeeft ons meer en beter brood, geeft ons vet en vleesch, want wij zijn te hongerig] om flink te werken. ïn in de andere landen is het de onlust van de gewezen soldaten, om in den gewonen, maar onvermij- delijken maatschappelijken tredmolen te gaan, en voorts is het 't gevolg van de demoralisatie van oorlog en mobili- satietoestanden. •Als het motief was gebrek aan ledezeggenschap, waarom hebben dan de arbeiders in Rusland, toen zij het radenstelsel hadden veroverd, zoo wei nig uitgevoerd, dat Lenin en Krassin de gansche massa hebben gemilitari seerd, en worden in de Sowjet-republiek de arbeiders, die niet aanpakken, met -e straffen bedreigd DAir kon men toch dat verwijt van gebrek aan mede zeggenschap en van kapitalistisch regime niet laten gelden I •Afbeuling, zegt de heer Schaper tenslotte, is een methode, ook zonder 8-urendag te veroordeelen doch gebrek aan arbeidslust bij een korten werkdag zal zich het eerst aan de arbeiders klasse wreken, door het veroorzaken van dure woningen, dure andere ge bruiksartikelen en van levensmiddelen.» Amersfoort In het Moederhuis der Congregatie van O. L. Vrouw overleed op 77*jarigen leeftijd de Eerw. Zuster Maria Bernar- dine (in de wereld Mej. H. Bosman). 241 Aan de Neen, ik stiet tegen de scherpe punt eener Inns. Bijna werd ik gewond.» •En toch is Darma volkomen rustig.» •Zou ik mij dan vergist hebben Dat is niet onmogelijk.» Keeren we terug?» Nooit 1 Middernacht is nabg. Voor waarts, Kammamoerri.» De spitse punt der lans stuitte zijn voortgaan. Hij uitte een verwensching en pakte de lans, die zich horizontaal op de hoogte zijner borst bevond, vast. Hl) trachtte haar van sich af te duwen, doch de lans bleef onbewegelijk. »Wat heeft dat te beduiden?» mompelde hij. •Nu, meester?» vroeg ]de Maharat. •Wat is dat voor 'n ding?» Misschien een verdediging-, schien een folterwerktuigHi begrijp 't al, de lans is in den bevestigd. Gaan we dus linksaf, wij sullen den weg wel vinden.» Tremal-Naik liep nog een eindji verder, totdat hij met zijn hoofd tegen den bovenwand der galerij stiet. Een trzp leidde naar een andere gang. Vier of vijf ueden daalde hij naar beneden, toen hij plotseling bleef Hoort gc 't, meester?» vroeg de Mabarat. Ja, ik boor'tantwoordde Tietnal- Naik zacht. Wat is dat voor een gemurmel?» »lk weet 't niet. Zwijg en luister I» Zij luisterden aandachtig. Het was zonderling boven hunne hoofden hoor den zij een gemurmel, dat hethaald werd door den echo der gaiety. Een oogenblik daarna verlicbtte een licht straal 't gewelf, doch dadelijk verdween deze weer. Een doffe knal volgde. Kammamoerri en Tremal-Naik werden door een levendige onrust aangegrepen, en hielden de pistolen gereed. Na eenige minuten herhaalde zich hetzelfde ichijnsei. Begrijpt ge daar iets van?» vroeg de Maharat. k meen van wel,» antw?ordde Tremal-Naik. «Dit murmelen duidt de aanwezigheid van water aan. Misschien vloeit ergens een tivier boven onze hoofden •En die lichtstraal?» Misschien een lens van glas of kwarts. Het lichten wordt veroorzaakt door den bliksem, en de knal komt van buit Meent ge, meester?» Waarheid of niet, geen pas ga ik terug, middernacht is nabij. Zij hervatten hun marsch door de koude, donkere gangen, stegen en daal den, stieten dikwijls met het hoofd tegen het gewelf en drongen op goed geluk af door, steeds gevolgd door den tijger, die nog altijd kalm was. Nog tien mlnu- verslrcken, langzaam, als tien uren reeds meenden de Indiërs op den verkeerden weg te zijn, en dachten zij an, om te kcetcn, toen zij een groot tr in het midden der galerij gewaar den. Een half naakte ind ër, rustend een sooit spies, hield de wacht. Een vreugdekreet ontsnapte Tremal- Naiks's lippen. •Eindelijk», mompelde hij. »lk dacht reeds dat wij verdwaald rren. Opgepast, Kammamoerri.» Is de vijand in zicht?» •Ja, een Indiër staat daar.» O!» riep de Maherat bevend. Die mensch hinden ons, wij zullen hem dooden.» Kunnen wij dat niet vermijden?» •Ja, als we terugkeeren, doch dat doet Tremal-Naik nooit. Die persoon keen ons den rug toe eu Darma heeft een zachten gang.» Wees op uw hoede, meester.» Tremal Naik antwoordde niet, doch boog naar den tijger, die den Indiër reeds bemerkt had. »Ziet ge daar dien mensch, Darma De tijger knorde dof. •Ga en verscheur hem,» Darma keek zijn meester aan. Zgne oogen schoten bliksems. Hij had den slangenjager begrepen. Sluipende nader de hij den wachtpost en kwispelde licht met zijn staart. De Indiër had niets bemerkt, men zou zelfs hebben kuonen aannemen, dat hij op de lans geleund, ingeslapen was. Tremal-Naik en de Maharat volgden angstig, met bet ge weer in de hand, elke beweging van den tijger. Hunne barten klopten hevig. Een schreeuw van den Indiër was vol doende, om de gcheele koene onder neming te doen mislukken. Op tien schreden afstand van den Iodiër drukte de tijger zich plat ter aarde, cu wierp zich met ééa sprong op zijn offer. Mensch en dier stortten neer, en een licht gekraak als van brekende been deren, was hoorbaar. Tremal-Naik en Kammamoerri sprongen naar het dier. Dapper dier.» zei de eerste, terwijl hij den tijger streelde. De Indiër gaf geen teeken van leven meer en baadde in zijn bloed. De tijger had hem met zijn tanden het hoofd verpletterd. Hg is werkelijk dood», zei Tremal- Naik. .Darma had zijn aanslag niet beter kunnen uitvoeren. Ge zult zien, Kammamoerri, met dezen dapperen vriend verrichten we nog wonderen. Dat denk ik er ook van, meeste Wat 'n schoons verrassing zal dat zgn als Darma zich tusschen de bende stort; wij zullen ze allen verjagen.» In de verte klonk een schrille toon. De beide Indiërs herkenden hem ook dadelijk. •De ramsinga!» riepen beiden te gelijk. Een dof gerommel weerklonk. Tremal- Naik kon zich niet meer inhouden. Met opgeheven geweer liep hg snel voort. Middernacht 1» riep hg met een stem, die niets menschelijks verraadde. Als een razende liep hg door de galerg, gevolgd door Kammamoerri en den tgger. Aar. het einde van de galerg bemerkte hg een lichtschgn, en een luid geruisch van stemmen weerklonk. »Wg rijn aan het doel!» tiep Tremal-Naik met rochelende stem. Kammamoerri wierp zich op hem en hield hem met alle kracht terug. Kammamoerri nam Tremal-Naik's hand in de sgne en drong toen tot het hol door. Korten tgd daarna verscholen tg zich achter eene rware zuil. Van hieruit konden zg alles zien, zonder zelf gezien te worden. Een zonderling tooneel ontrolde zich voor hun oogen. (Wordt vervolgd.)

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1920 | | pagina 1