Giro en chequeverkeer met
alle plaatsen van ons land
Morgenavond HEROPENING
pvT
|*Tïx
VLEESCHHOUWER
5RJ
Fi.L. A. A. v.HAMEflSVELO
mam
DE EEMBODE
KATHOLIEK NIEUWSBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN
VRIJDAG 19 NOV. 1920
list* JAAROANO No. 61.
Kontoor i Lans «gracht M,
DB BBMBODB verschijnt Dinsdag- en
Vrijdagmiddag.
ABONNEMENTEN kunnen elke week In
gaan. doch opaegglng van abonnement moet
(escnleden voor den aanvang van een nieuw
wartaal.
Prijs per drie maanden 10.90 Bulten de
gemeente Amersfoort 10.95. Afzonderlijke
nummers 10 ct.
ADVERTBNTlfiN 25 cent per regel. Billijke
tarieven voor handel en nijverheid bij geregeld
adverteeren.
AdvertentKn moeten Dinsdag en Vrijdag
vóór 9 uur worden bezorgd. Ben bepaalde
plaats kan niet worden gegarandeerd.
Een vader vindt eer honderd
woorden om te zegenen, dan een
zoon een enkel woord om te
danken
Binnenland.
In de Tweede Kamer heeft men
verschillende kleine wetsontwerpen af
gehandeld.
Aangevangen werd met de alge-
meene beschouwingen over de Staata-
begrooting, waarbij gewoonlijk het be
leid der Regeering ter sprake komt.
De opinie over de kwaliteiten der
regeering wisselt af naar gelang de
politieke richting is van hen die het
regeeringsbeleid ter sprake brachten.
't Zwakke punt in 't kabinet is voor
nagenoeg allen de minister van finan
cien. Men moest echter toegeven, dat
diens taak moeilijk en ondankbaar is.
Bij de algemeene beschouwingen
was van de rechterzijde aan h 'woord
Mgr. Nolens. Op de discussie c er de
socialisatie kon hij moeilijk ingaa.i. Dat
woord is nog maar een klank en het
begrip dat het vertegenwoordigt ia niet
omlijnd. Het is nog maar een leus en
het is al bedenkelijk dat het gewenschl
is van een Staatkundig plan een leus
te makten zoolang het plan niet om-
Ijjnd is en het zelfs niet vaststaat of
van de uitvoering iets kan komen.
Daarom noemde de heer Nolens de
socialisatie een roekelooze proefneming.
De historische ontwikkeling der laat
ste vijf- en twintig jaren is zoo geweest
dat het absoluut individualistische
stelsel is losgelaten. Het streven naar
een overheersching van de gemeen
schap wordt nu als andere uiterste
verdedigd. De heer Treub heeft deze
twee richtingen tegenover elkaar ge
steld als scherp divergéerend. Volgens
den heer Nolens was deze tegenstelling
te scherp geformuleerd. Tusschen de
beiden uitersten ligt nog een zeer groot
veld van middeloplossingen. En op dit
veld ligt ook de oplossing zooals de
katholieke partij ze denkt. De ontwik
keling van de individueele capaciteiten
moet niet belemmerd worden zij dient
de volle vrijheid te kragen in alle
gelegenheid om tot bloei te komen.
Échter dient het gemeenschapsleven
daarnaast uitbreiding te verkrijgen,
gelijk dat in de laatste 25 jaren is
geschied. De sociale wetgeving die
geleidelijk voortgaat, heeft reeds een
aanmerkelijke verbreeding gekregen en
in die richting dient te worden voort-
gegaan.
De samenwerking van de individuen
in bet belang der gemeenschap kan
geregeld worden gelijk dat reeds op
beperkte schaal geschiedt door geor
ganiseerd overleg, door medezeggen-
p. door collectieve arbeldsconlrac-
e.d. In die richting wenschte de
Nolens voort te gaan, waarbij hij
overleg tusschen de producenten en de
umenten als een onmisbaar element
beschouwt. De uitwassen van het een-
j kapitalisme dienen te worden
bestreden, maa- een gedachte als die
socialisatie kan hij niet aanvaarden.
Trouwens zoolang die nog alleen als
leus rondgezwaaid wordt, kan moeilijk
de waarde en de uitvoerbaarheid
gesproken worden. Een 'oekelooze
proefneming is natuurlijk uil den booze.
De denkbeelden door Mgr. Nolens ont-
'ikkeld zijn die van ae algemeene
Katholieke paitij waarbij rekening
wordt gehouden met de meest radicale
groepen in deze partij. Met dat al
naderen zij nu steik de vrijzinnig-
democratische beginselen.
Te Bussum heeft de politie een
4-tal rijwieldieven achter slot gezet.
Het zijn jongens van ongeveer 20 jaar
Bussum. Op 7 rijwielen is reeds
beslag gelegd, waaronder éen dat even
ren onder Naarden ontvreemd was.
Met een geweldigen knal vloog
terwijl het bedrijf in vollen gang was,
het groote vliegwiel van de ijzerwaren-
fabriek »Astra« te Weenum uiteen.
Projectielen van meer dan 500 kilo
rte zochten en vonden een uitweg
door het dak en den muur, waar zij
en afstand van 100 u 200 meter
iet bouwland terecht kwamen.
Wonder boven wonder is niemand bij
ngeval gek witst; alleen de machi
nist liep een geringe hoofdwond op.
Vlak voor de fabriek was een ploeg
spoorwegarbeiders bezig die zich plot-
teling ter aarde wierpen en liet er
allen ongedeeld afbrachten.
1920 is in Friesland een enorm
grasjaar geweest. Het voorjaar was
vroeg en de herfst mooi. Er zijn
boeren, die hun melkvee 7 maanden
het welland hadden. In de gemeente
Opsterland werd een stuk land 10
aal gemaaidom de drie weken
stond er toch telkens weer een flinke
snede gras.
De Vereeniging van den H. Vin-
tius van Paulo viert hier te lande
het volgend jaar haar 75-jarig bc
staan. Den lOden Februari is het 75
aar geleden, dat te 's Gravenhage de
eerste conferentie werd opgericht.
Na geruimen tijd in hechtenis ge
zeten tc hebben, als verdacht van
diefstal van f 14000Juit de brandkast van
de Zuivelfabriek te Aalten, hebben ein
delijk G. J. W. en H. P. bekend de
daders te zijn.
De Tweede Kamer heeft aangeno-
de plannen tot uitbreiding der
gemeente Amsterdam met deelen der
omliggende gemeenten. De gemeenten
Sloten en Nicuwer-Amste) worden ge
heel geannexeerd.
Te Margraten is weer een kind door
auto overreden. Het jongetje werd
gegrepen, een eindweegs meegesleurd
met een bloedende hoofdwonde bf
ouders in huis gedragen, waar
spoedig overleed. Hoewel de chauffeur
die macht remde, was het ongeluk
toch waarschijnlijk niet gebeurd, als hij
zoo hard gereden had.
Door den hevigen stormwind is een
boerderij bij Havelte geheel uiteenge-
Toen vrouw R, t« Deventer in haar
beroep als portier besig was hare
cliëntéle te wekken, werd zij eensklaps
door een hevige windvlaag opgenomen
en van den Imogen Kaaimuur geelln-
gerd. Door den lagen IJselstand kwam
zij in de modder terecht en bracht het
er gelukkig met den schrik en bevuilde
kleeren af.
Een inwoner van Leiden, die bj
een familie te Amsterdam op bezoek
was en aan den maaltfd deelnam, heeft
zich in een stukje vlcctch verslikt,
aardoor hij bewusteloos geraakte. Ge-
necsheeren konden slechts den dood
In de hoofdbesluurtvergadering van
den Mariabond is besloten een Dioce
saan Bureau te stichten, met bezoldigd
ambtenares. Hiertoe werd aangesteld
de Bondssecretaresse A. Rciih te
Maartsen. Het nieuwe hoofdbestuurslid
mej. E. '1 hole te Bussum Is tot preai-
deotc van den Mariabond gekosen.
Een jonkman wonende in het Cu-
lemborgtch veld, is bij het atroopen op
wild onder Beesd, zóódanig door een
schot in lijn buik getreden (vermoede-
ijk door een Rijksveldwachter), dat hij
'ondagnaebt tengevolge hiervan ia
verleden.
Een 5-jarlge knaap te Jabeek speelde
net een geweer. Plots klonk een schot
en de kogel Uof een 6-jarlge speel
kameraad in een been. Het ventje is
de gevolgen overleden.
Onder Haanrade, werd onbeheerd
langt den weg gevonden een auto, welke
icrmoedelijk moest worden uitgevoerd,
:n door de politie is in beslag genomen.
Te Zaandam hebben kwajongens de
irievenbua aan het hoofdpostkantoor in
brand gestoken, waardoor de inhoud
goed alt geheel verloren is gegaan.
COMMANDITAIRE BANKVEREENIGING
H. L A. DULLAERT Co.
Amersfoort - Soes! Utrecht - Steenbergen
der Banketbakkerij van de
Firma HOOQENBOOM
Lindestraat 29 Amersfoort.
Amersfoort
Dinsdagmiddag vergaderde de ge-
eenteraad. Afwezig waren wethouder
Jorissen en raadsheer Nieuwcndijk.
Medegedeeld werden eenige beslis
singen door Ged. Staten genomen.
Ken schrijven ging om advies naar
en W. van J. Bijl, houdende ver
zoek hem met ingang van 1 Januari
eervol ontslag te verleenen als onder
wijzer aan de C-school no. 4.
Voor kennisgeving werd aangenomen
n schrijven van Ged. Staten waarbij
wordt toegezonden een afschrift van
het Kon. Besluit inzake verlenging met
3 jaren van de verleende concessie aan
de gemeente Hoogland tot tolheffing
op den weg van Amersfoort tot Groot-
wede met zijtakken.
Bij de benoeming van een wethouder
wegens niet aanneming der benoeming
door mr. A. van Traa, werden uitge
bracht 16 stemmen, waarvan 8 op
Ruitenberg, 7 op Kroes en 1 blanco,
zoodat gekozen is Ruitenberg.
Bij 't voorstel van B. en W. tot wij
ziging der begrooting van het Bur
gerlijk Armbestuur dienst 1920 vindt
Hofland vindt de toelichting op de
staten betreffende de af- en overschrij
vingen poover. Aan het Sl. Elisabets-
gastbuis is uitbetaald f 10.000. Er be-
stond een overeenkomst, maar hij
herinnert zich niet hoe. Door aanneming
doet de raad niet anders dan toestem-
HOF 46 AMERSFOORT
LUXE MEUBELTJES VOOR ST. NICOLAAS
si
zonder dat hf iets van de zaak
afweet. Hf wil voortaan meer inlich
tingen hebben.
Zulks werd hem toegezegd.
Voorstel van B. en W. een verhoogd
voorschot aan te vragen voor den
bouw van woningen in het Woestfger-
wegkwartier wordt aangenomen.
Bij Rondvraag vroeg Leinweberspoed
maken met het adres der Polltle-
rreeniging om uitbetaling voor het
verrichten van werkzaamheden op
Koninginnedag.
De Voorzitter deelt mede, dat er
ig een spoed voorstel tot het uilgeven
in gronden in erfpacht aan de Mtd-
denstandsbouwver. „Frisia" was. Dit
werd ten slotte aanvaard.
't Is een paar weken geleden sinds
de R. K. Vereeniging «Geloof en We
tenschap haar programma voor hel
en 1920—1921 publiceerde en de
e samenkomst met Albert Vogel
als conferencier is nu alweer voorbij.
De keuse van Vogel voor inleiding
van het seisoen bleek een voortreffelijke.
Werd een avond van kunstgenot
de aanwezigen die iets goeds weten
te apprecicercn.
Albert Vogel gaf drie stukken. Hf
begon met »jcao Marles, een gev<
vol weergegeven drama van liefde
waarin naast doffe weemoed,
teleurgestelde trouwe liefde verklankt
werd op een wijze die ieder treffen
Maar Albert Vogci's onmiskenbaar
talent demonstreerde zich meer intens
bij de vertolking der Forurn-ecénc
Shakespeare's drama juli us Caesar
de overzetting van Burgeradfk.
Filiaal: Utrecht ach entrant 25.
Zfn Brulus' toespraak tot bet Ro-
mcinsche volk en de rede van Marcus
Antonlus waren een geweldige praestatie.
Mrcsleepend door woord en gebaar liet
Vogel one doorleven de tragische mo
menten van dit historisch gebeuren.
Vogel beeloot met het drama Bal-
sar". van Gonggrijp.
Ken bfbelach drama vol realiteit,
tarvan bf de figuren voor tfn gehoor
deel leven. Meesleepand waa rijn voor
dracht en voor de verbeelding der toe
hoorden voltrok zich de treffende
tragedie van dien wuften koning in
zijn val.
Dat allee was vol beheerscht tempe-
ment,stoer mannelfk van volle, breed*
bewogenheid kernig gezegd met statige
plaatiek.
Vogel heeft velen doen genieten, die
hem dankbaar een volgende maal ver
beiden.
DE STORM
Dien somberen namiddag van het
stormachtige voorjaar lag de witte hoeve
treurig tusschen haar uitgestrekte boom
gaarden. Anders, op zonnige dagen,
kon zij blij blinken als een ster, doch
nu terwfl daarboven zware brokken
van grauwe wolken heel den dag
en langt en door elkander schoven,
dat de stralen der zoo telkens werden
stukgeperat tot een spichtig schijnsel,
toonde haar witheid zich vaal, gelijk
de angstige gelaatskleur van een men6ch
die plotseling met zekerheid zijn onder
gang naderen voeltin dat dunne licht
leken ook de bloesemende vrucht-
boompjes geen feestelijke ruikers meer,
maar hun kruinen hingen als vol met
die kransen, welker wit tegen het rouw
floers van een lijkwagen zoo beklem
mend aandoet.
En uit het donkere westen dromden
de wolkenmassa's steeds onheilspel
lend aan.
De hoeve was nog nieuw ei
boomgaarden waren nog jong, toch vol
deden de weinige jaren om dat alles
tot een onmisbaar geheel met de om
geving te vormen, doordat hier zoo
menigmaal een deel der groote geschie
denis werd doorleefd van de roomscbe
bevolking uit deze landen.
In dezen tijd woedde de vervolging
op haar hevigst, en door deze boom-
gaaiden hadden de overhaaste vluchten
plaats gehad der katholieken, die uit
geheel den omtrek hier in de hoeve de
heilige geheimen waren komen vieren
en dan gewaarschuwd voor de komst
van den schout, goed en bloed hadden
moeten wagen voor het ware geloof,
gelijk de eerste christenen.
Nooit had de schout de samenkomst
kunnen overvallen, nooit de gevluchten
ondervangen, noch den priester ont
dekken, die achter in den stal tusschen
een dubbelen muur verborgen zat
Sinds eenige weken was de priester,
die ondanks zijn ouderdom en ziekte
dezen gevaarlijken missiepost tot het
laatste toe behouden had, gestorven,
maar de hoeve bleef de overheid ver
dacht, vandaar dat de huiszoekingen
werden herhaald, al maar drukker in de
laatste dagen, zoo zelfs, dat, of de
spionnen der Staten een nieuwen priei
ter naar deie gewesten op weg wisten,
na een lang bezoek vanmorgen, onver
wachts de schout met zijn rakkers
's middags terugkwam.
Buiten stond de boer met zijn z
en zorgde voor de paarden,
i Niets op 't gelaat van dan boer
ried eenige ongerustheid, niet
omdat er sich geen priester in huis be
vond, maar omdat de omstandigheden,
welke bem steeds op zijn hoede deden
zijn om toch maar datgene In het open
baar te verbergen, wat het wezenlijke
zijn innerlijk leven uitmaakte, hem
volkomen zelfbedwang over zijne
uitingen had geleerd.
V/el keek hij met zoo'n onderzoeken
den blik van ondervinding naar de
dreigende lucht.
De zoon echter leek onrustiger, ook
minder door het ondersoek daarbinaen
als wel door het onheilspellende weer,
maar vooral sochten zijn oogen een
hoeve wat verder op.
»A1» ons dat maar niet ovmkomt,
vadert* zeide hij suchtend, terwijl hij
zich met de emmert weer naar binner,
begaf om water voor de paarden te halen.
Wij zijn in God* hand*, antwoordde
deze hem achterna, en wachtend op de
emmers keek hij oplettend naar de on
rustige wdlken en het duistere land
ook naar die hoeve wat verder op.
Die wae eenmaal omringd geweest
met boomgaarden, ouder dan de zijne,
zoo, dat zijn aanplantingt t erdoor tegen
de westenwinden waren beschut.
Toen kwamen de voorJaarttM
en verwoestten er ia Één nnch
geboomte. Zoo goed als arm, kon de
eigenaar nauwelijks met nieuwen aanleg
beginnen, hij waa hem dan ook komen
vragen, voortaan den priester te willen
heibergen, dien hf immer had onder
gebracht i hf dorst het nu niet langer
wagen, want bij ontdekking sou de op
gelegde boete sijn ondergang voleinden.
De soon was intuaachen met de em
mer* weer buiten gekomen, al* tfi
vader tfn gedachten besloot metsWf
hebben tenminste het geld nog van
toeder saliger*.
Dit zeide hf om hem tc troosten,
want zijn jongen wilde trouwen met de
dochter van dien buurman, doch bij
gebrek aan geld van haar kant ward
het huwelijk uitgesteld, sou nog langer
uitgesteld worden, soo ook hem na een
gelfk ongeluk eenzelfde armoede trof.
Maar dan nog bleef het geld van
moeder zaliger om veel weer te redden.
I.iefst sprak vader weinig over dat geld.
Daaraan kon bij niet denken tonder
hevig* gevoelene van haat en van wrok,
waarbij al zijn christelijk zelfbedwang
en dagelfkzch gebed noodig waren
er niet ann toe te geven.
En hf wilde die gevoelens niet koes
teren.
Toch kwaaien af vanself bf hem op,
paarden en een oógenblik sich de oude
herinneringen voor sf n geest hernieuw
den. Jarenlang had hf ingewoond bf
den broer «fner vrouw, bewerkend
uunen dezelfde landen.
Buitco zfn schuld et oneenloheid
ontstaan met veel getwist en gescheld.
Behalve dat dit tfn gevoel van ckrta-
lelijke liefde kwetste, bad hf het vootal
ergerlfk gevonden voor dien bross t'n
zoon, die priester wilde worden.
7-oo'n voorbeeld van ouderen achtte
hf een diepwerkende ergernis voor
iemand met zulk een heilig strevsn, en
daarom had hf de minste willen «fn,
vroeg het erfdeel zijner vrouw aan geld,
vestig ie zich in deze streek, win al
heel spoedig uit verdriet of uit hesaiwaa
zfn vrouw overleed.
Die dood, het wilde maar eist uit
zijn gedachte, die dood was de schuld
van haar broerhf waa ar te sekse vaa.
Op het sterfbed, toen de koorts baar
too meeeter waa dat sf itch self niet
meer beaat en da gedachlea, welke tf
al dien tijd door haar liefde had onder
duikt. vrf tpel kregen, had tfn vrouw
t «aar hat driakea i
op, gevoela
dei Woidt
Toch koette het hem moeit* aan tfa
■oslane van haas. niet toe te geve».