DE EEMBODE
KATHOLIEK NIEUWSBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREREN
DINSAG 8 FEBR. 1921
34»te JAAROANQ No. 90.
Kantoor Lancegracbt 38,
DB EBMBODB verschijnt Dinsdag- en
Vrijdagmiddag.
ABONNEMENTEN kunnen elke week
doch opzegging van abonnement moet
,jen
n aanvang vi
geschieden
Prijs per drie maanden f0.90 Bulten de
gemeente Amersfoort 10.95. Afzonderlijke
nummers 10 cf.
AD VERTENTlfiN 25 cent per regel. Billijke
tarieven voor hand'', en nijverheid 61] geregeld
adverteeren.
:t worden gegarandeerd.
Het geluk is de ">ereld nog niet
uit; maar het dient niet alleman.
Op, tegen de prikhaartcn
i.
Het bekende R. K. Opvoedk. Tijd
schrift ,,0os Eigen Blad" heeft einde
lijk den strijd durven openen. Het
moest er ééns van komen. In naam
van duizend en een mooie en liefda
dige doeleinden werd in de laatste jaren
't kind geëxploiteerd op 'a wijze, die
met alle regelen eener opvoedkundige
voorzichtigheid brutaalweg streed.
Heilig en lofwaardig enthousiasme voor
't „goede doel" deed de grootste ge
varen voor karakterbederf gladweg
over 't hoofd zien.
Daar de ondervindingen in Ons Eigen
Blad medegedeeld met de onze over
eenkomen geven we er om begrijpelijke
redenen de voorkeur aan eerstgenoemde
onder de aandacht van het publiek te
brengen. Onnood'g te zeggen, dat we
een warm hart hebben voor elke lief
dadige actie, die niet aan de hier be
schreven gebreken mank gaat. Wat
Missieliefde en Missieactie betreft be
schouwen we deze onder dezelfde
voorwaarden als een integreerend deel
van elke goede Roomsche opvoeding.
fr. M. THOMAS.
Wij lezen in Ons Eigen Blad
Prlkkaarten, Bloemetjes, Prentjes, enz.
„Niet zonder een vleugje ijdele inge
nomenheid lazen wij de beschouwingen
over de prikkanrtenoverstrooming, den
prentjesverkoop, en bloemetjes- en
vlaggetjescolportage.
Het is ons een raadsel, hoe men dit
nog onder liefdadigheid kan rangschik
ken en aanprijzen, gezien de omstan
digheden, welke van de beoefening
dezer liefdadigheid eer een ondeugd
dan een deugd maken.
Ruim een half jaar geleden noemden
wij het gebruik, beter nog misbruik van
kinderen bij zulke gelegenheden, een
voudig Kinderexploitatie.
Meestal is het niet te doen om onze
kinderen een begin van Missiekennis of
Missieactie bij te brengen, maar oi
op weinig kostbare en snelle wijl
zooveel mogelijk centen te krijgen.
Bleef het bij Missiecollecten, dan
zou er kans wezen, dar de kioderen in
hun later leven aan de Missie bleven
denken, maar er zijn Sobrifitasdagen,
Tuberculosedagen, Weduwen- en Wee
zendagen, enz. enz-, zonder einde.
In den beginne werd een zekere leef
tijd vcreischt om te „mogen" meedoen
17, 18. 19 jaarweldra echter bekoelde
de geestdrifthet waren altijd dezelfde,
men kwam te dikwijls men werd het
bedelen moe 1
Geen bezwaarde kinderen van
1014 jaar waren er oogzij zijn ge
makkelijk te krijgen, zeer veieerd zelfs
met de opdrachteen mooi korlje, een
leuk kussentje met vele kleurige bloemp
jes, en daar gaan zij, twee en twee,
slenteren langs 's Heeren wegen om
„goede werken" te doen en te laten doen
Mogen de kinderen anders nooit op
straat, wil moeder ze zooveel mogelijk
onder de oogen hebben, nu moeten zij I
Is moeder doodsbenauwd, als het
kind een half uur over tijd uit de school
komt, het mag nu zonder gevaar
een heelen dag roDdloopen.
ContrAle op de kinderen is uitgeslo
ten, vlakweg onmogelijker wordt op
zulke dagen door de aanminnige, edel
moedige kleben heel wat „gestolen"
kinderen zien meer geld, dan oog en
hart en hand verdragen kunnenzij
krijgen bovendien meer te hooren in
één dag, dan anders in jaren misschleD
menig bloempje wordt duur verkocht,
de koopers betalen helaas niet alleen
met geld, maar tevens met schunnig-
Komt het arme kind 's avonds thuis,
dan glunderen de ouders over hel resul
taat zooveel gulden, dat zijn zooveel
zwartjes vrijgekocht, en zij vragen zich
niet af, of zij niet een zwart zieltje
thuis gekregen hebben,
Dat er diefstal van komt, zouden wij
et meer dan één voorbeeld kunDcn
bewijzen, zelfs op groote schaal, na
algemeene afspraak. Wij zouden de
latere mislukking van een braven jongen
eener zeer goede familie trapsgewijze
kunnen terugvoeren naar het herbaalde
misbruik, hetwelk men van hem bij
gelegenheid van collectes heeft ge
maakt. Wij zouden kunnen vertellen
van collectes, welke groepjes kinderen
ten eigen bate organiseerden cn dit
verklaart, waarom wij„kinderf xplotatie"
een niet te sterke benaming vinden.
Het kind wordt voor deze goede
werken gebruikt, omdat het gewillig
is, en aanminnig, laat ons er niet meer
van zeggen, een goed verstaander kan
het met een half woord doen.
Laat ik beginnen schrijft een in
zender met te zeggen, dat ik hoofd
ben van een zoogenaamde burgerschool.
Mulo, met pl m. 350 leerlingen van 6
tol 17 jaar. Het „missiebusje" is in
iedere klas te vinden. Verder worden
plaatjes of platen uitgedeeld naar de
verhouding van de „afgedragen" aal
moes. Daarbij komt ai en toe (eerlijk
gezegd veel en veel te vaak) een be
zending prikkaarten, bonbockjes, loten-
boekjes, enz. enz. voor „een of ander
prachtig doel".
Welnu, al deze praktijken stuiten mij
ontzettend tegen de borstzelfs het
missiebusje viodt geen genade meer.
Ik heb besloten, om er kort en goed
ern eind aan te maken, aan alles. Od-
noodig 1} te zeggen, dat ik een warm
voorstander van missie en missieactie
ben 't spijl me ten zeerste, dat ik zulk
een besluit moet nemen, maar 'tgaat
om de belangen, om dc heiligste belan
gen mijner leerlingen, Mijn ondervin
ding van verscheidene jaren is lang
niet van de rooskleurigste.
U haarfijn alles meededen, zou
veel tijd kosten in het belang der
zaak echter zal ik U in groote lijnen
een en ander uit mijn ondervinding
tellen,
(Slot volgt).
Binnenland
De meesten) die in het kwaad ver
zinken, beginnen met zich té bedrinken.
Te Wageningen ontdekte G. v. D„
eigenaar eener waschinrichting, dat zijn
dienstbode f65 h»d weggenomen uit
de geldlade, Het geld werd terugge
vonden te zamen met een valschen
sleutel verstopt in een bed. Bij nader
onderzoek kreeg v. D. vermoeden dat
de dienstbode zich reeds geruimen tijd
geld van haar meester bad toegeëigend
Zij gat dat t.an aan haar moeder.
Beide vrouwen werden gearresteerd en
legden een volledigr bekentenis af, Io
totaal hebben zij ruim f 2000 ontvreemd
roor verschillende huishoudelijke
doeleinden verbruikt.
In het kort ia reeds melding ge
maakt van dc inbeslagneming van val-
sche bankb-'jetten van f 25 serie B. X
Deze bankbiljeUen voelen vettig aan,
doch zijn over het algemeen goed na
gemaakt. Sommige zijn zelfs voorzien
:en watermerk. Het valsche bank
papier wordt bij groote boeveelheden
ons land gebracht, .en wordt ver-
ledelijk in België en Duitschland
-vaardigd. Reeds heeft onze recherche
Duitschland, meer in het bijzonder
bij Dusseldorf een onderzoek ingesteld.
Een paar personen, die vei dacht wer
den, de valsche biljetten in omloop
gebracht te hebben, zijn gearresteerd,
en ook iemand, die van de vervaar-
diging op dc hoogte moest zijn, is aan
gehouden. doch zij zijn weer losgelaten.
Zeker is het dat de biljetten in Dussel
dorf gedrukt worden. Weldra zal de
recherche opnieuw in die stad en ook
eenige Belgische steden naspeuringen
doen want de mogelijkheid bestaat, dal
Duitschland en België een com
plot bestaat van valsche
deze bankbiljetten in ons land
Naar wij vernemen is thans in dc
Residentie de verlaging van den gas-
prijs, wegens de verbeterde kolenpositie,
lastgesteld. De prijs wordt 16 cent
per Kub. Meters-
Te Nibbrxwoud kwamen vier indi
viduen per auto, met de bedoeling het
oude echtpaar v. d. Gracht te bestelen.
Onder bedreiging met een revolver
n ze van de oude vrouw, die
alleen thuis was, het aanwezig zijnde
geld at te persen.
Te Bobeldijk geraakte een rijtuig
passagiers en al te water. Alle
inzittenden konden worden gered, be
halve de vrouw van J. Broertjes, die
later verdronken werd opgehaald.
- Bij het Kamerlid Mr. Troelstra is
gebroken. Er wordt zilver vermist.
De inboedel werd geheet overhoop
gehaald.
Er zal een Prot. Chr. Boerenbond
opgericht worden. De voorbereidende
werkzaamheden staan onder leiding
Doude van Troostwijk. Deze bond zal
samen weiken met den R. K. Boerenbond.
Een centraal bestuur uit beide bonden
zal de stoffelijke belangen behartigen,
terwijl ieder afzonderlijk in eigen huis
zijn geestelijke belangen regelt.
Os klemmende Belastingschroef
»In Steenbergen,» aldus de «Nieuwe
Tilburgsche Courant», is een bond v:
wanbetalers van gemeentebelasting!
opgericht, met twi-ehonderd leden.
Dit bericht teekent de tijd.
»Het is natuurlijk een snood plan van
gemeentenaren om hun belasting niet
te betalen, maar dat 200 menschen zich
vereenigen op zulke snoode voornemens,
bewijst toch wel, dat er iets niet in den
haak js.
De burgemeester van Arnhem sprak
in zijn nieuwrjaarsrede over de gemeen
tebelastingen, die de middelmatige
beurzen uitmergelen cn de rijken de
gemeente uitjagen en mr. Samuel van
Houten spreekt in zijn laatsten Staat
kundigen Brief over het tot een ruïne
maken der gemeente finanoëo.
Zoo klinkt de klacht algemeen en
:ral.
Eigenaardig ia, hiertegenover, dat
i weinig op den voorgrond wordt
gesteld, dat er eeo besliste grens is
n de rechtvaardigheid der belastingen.
»In ieder katholiek boek over natuur
recht kan men daarover lezen cn dc
ten over de rechtvaardigheid spre
ken op dit punt duidelijk genoeg. De
burgers hebben alleen den plicht op te
bieogen, wat in goed beheer der ge
meenschap noodzakelijk is.
Als men dien maatstaf aanlegt kun-
veel belasligen tegenwoordig niet
door den beugel.»
Buitenland.
villen der tegenstanders. Voorstellen
medegedeeld. Op 1 Mei van
beginne de reeks afbetalingen
die gedurende 42 jaar door Duitschland
volgehouden moet worden en die zich
in stijgeode lijn beweegt. Met de toe
neming van de welvaart wordt ook de
jaartijksche afbetaling zwaarder. Dat
Duilschlands welvaart geleidelijk toe-
al, ondanks de enorme ader
lating, wordt te Parijs klaarblijkelijk
niet betwijfeld. Om het gevaar tegen
te gaan dat deze welvaart die der
Geallieerden overvleugelen zal, dat
Duitschland, tengevolge van zijn lagen
marken-koers, een onoverwinnelijke con
current op de wereldmarkt worden zal,
heeft men ten overvloede bepaald, dat
van de totaal-waarde der uitgevoerde
goederen een belasting van 12.5 pCt.
zal worden geheven.
De eerste termijn vervalt alzoo 1
Mei 1921; dan moet 2 duizend millioen
mark in goud worden betaald. Vervol
gens in driejaarlijksche termijnen be
dragen van 3, 4, 5 en ten slotte be
dragen van 6 milliard. Om Duitschland
aan te sporen tot spoedige schulddel
ging zal een disconto van 5 procent
worden toegekend voor vervroegdr
betalingen.
De Belgen vragen 25 milliard in
papieren francs of 10 duizend millioen
gouden francs.
Toen een ploeg arbeiders te IJber-
stedt in de kalimijn wilde afdalen,
stroomden hun giftige gassen tegemoet.
Zestig man werden bewusteloos.
Uit de Nationale Bank te Annopolis
Amerika werd 31.000 dollars geroofd,
het gebouw daarop in brand ge
stoken. Het gebouw en al wat het be-
vernield. Van de dieven geen
Te Kortrijk is in de Kerk ingebro
ken. Verschillende heilige vaten en
sieraden zijn gestolen. Uit het tabernakel
stalen de dieven de pyxis (de verguld
zilveren doos, waann de H. Hostie
bewaard werd). De H. Hostie hebben
de heiligschenners weggeworpen.
Aan een bespreking van het pas
verschenen nieuwe »AnnuarioPontificio«
door den >Osservatore Romano*, ont-
I een en we, dat het H. College op 31
Dec. 1920 59 kardinalen telde vao wie
één »in petto». Er zijn dus 11 zetels
vacant. Gedurende het pontificaat van
Benedictus XV zijn 31 kardinalen over
leden en werden 7 nieuwe Apostolliche
Vicariaten opgericht, waardoor de ker
kelijke hiërarchie vermeerderd werd mét
een zestigtal aartsbisschoppen, bisschop
pen en Apostolische delegaten enz.
Het diplomatieke korps bij den H. Stoel
geaccrediteerd, telt 5 ambassadeurs en
19 gezanten.
Te Bolog .a is tot bisschop van
Commacchio gewijd de Zeereerw. pater
Capucijn Gerard Menegazzi, die eertijds
huisknecht was bij graai Ghcrardo,
hertog van Tornano. Na diens plotse-
lingen dood trad Menegezzi in de orde
der Capucijnen, werd priester en mis
sionaris, was als zoodanig met groote
vrucht werkzaam in India en Polen en
zag zich ten slotte beroepen op den
zetel van Commacchio.
In Rusland eet en leeft men gratis.
Weldra zal men er ook gratis wonen.
Misschien is deze maatregel reeds In
gevoerd. Dat men daarentegen gratis
weiken moet behoeft geen betoog.
Het werd ook moeilijk om de dikke
pakken bankpapier, die men noodig
had om een paar aardappelen te koo-
pen, in de hand te houden of te tellen.
Dfc economische toestand is de laatste
maanden zoo bedenkelijk geworden,
dat, naar via Berlijn uit Moskou ver
luidt, arbeidsplicht noodzakelijk is. Maar
wat blijft er op deze wijze van de
volksvrijheid over De arbeidsplicht is
noodzakelijk, beet het, om een cata-
strope te voorkomen. .Men heeft geen
brandstoffen meer, hout is ei niet vol
doende cn de winter is nog tang niet
achter den rug. De voorraden die door
de Tsaristische regeering opgestapeld
waren, raken uitgeput. Zal nu de knoet
weer dienst moeten doen om de on
willige arbeiders-massa naar de mijnen
en fabrieken te drijven
Amersfoort
De lijst der aanbiedingen van werk
zoekenden, doot de gemeente-arbeids
beurs gepubliceerd, geeft een beeld van
de groote werkloosheid.
Er wordt werk gezocht door:
1 Chauffeur, 1 leerling chauffeur, 4
tabaks-strippers, 1 tabaksbew-, 2 dek-
ophalers, 2 bosjesmakers, 2 banket en
broodbakkers, 2 bankwerkers, 1 bier-
bottelaar, 2 boekdrukker», 3 brood
bakkers, 1 fabrieksmeisje, 100 grond
wetkers, 1 beeldhouwer, 1 leert, beeld
houwer, 7 borstelmakers, 1 correspon
dent (Duitscb), 1 vr.-jongste kantoor
bediende, 1 magazijnm., 1 lotnpensort..
1 plakker, 4 kantoorbed. (maan.), 2:
kleerm., 1 kruideniersbed., 4 letters.,
2 loopkn., 80 losse arb„ 1 machinale
houtbew., 3 meubzlbeitsers, 4 balfw.
meubelm., 2 leerl. meubelm., 2 magaz.-
knechts, 5 metselaars, 11 meubdm-,
3 costuumn., 43 opperU, 3 huisschilders,
7 scboenm., 66 sigarenm., 11 sigaren-
sort., 1 stoker, 6 straatm., 1 hafwas-
metselaar, 1 straatm. handl., 1 scheer
de xtiel), 3 confectie werksters, 1
tabaksstripster, 2 cigarillomaaksters, 1
tabaksvochter, 3 timmerl., 2 winkel-
juffr., 1 leerl. timmerman, 1 uitpoetser,
2 schoenwikkers, 1 leerl. monteur, 3
wevers, 1 expeditieknecht.
21 HARRY SHARPE
O'schoon er niet zoo heel veel ijs
in den stroom was, scheen het toch
een onmogelijkheid om in zulk een
koud bad te zwemmen.
Hij zal verdrinken, zoo zeker als
iets I< riep de man, terwijl hij zfch naai
de brug haastte waar op hetzelldi
oogenblik een kaïreije met twee men
schen oveiheen reed. De een wai
eeo dokter de ander een koetsier. De
stationsbeambte hield hen staande,,
vertelde wat er gebeurd was.
De jongen kan onmogelijk in deze
koude, met zijn kleeren aan, zw
ze vriezen hem dadelijk aan het lijf
vast,» zei de dokter.
»Hij zal verz... als een baksteen,,
veiklaarde de koetsier terwijl beiden
uitstapten om den b:ambie in zijn
or der zoek behulpzaam te zijn.
Zij keken over de brug in de stroo
mendedieptedaarbeneden, ieder oogen
blik verwachtende het hoofd van den
jongen boven te zullen 'zien komen,
Maar tevergeefs. Zij zochten de heele
brug langs, zij daaldeD naar beneden,
naar den oever van de rivier, geen
spoor van den jongen was te vinden of
te zien.
Hij zal met den vloed meegesleept
den, dat kranige ventje I»
stationschef, half boos en toch ook vol
bewondering.
Intusschen had het er oog niet veel
van dat Ben als een lijk door den stroom
werd medegesleept. Terwijl hij
leuning sprong, had zich een tamelijk
groote steen losgelaten en dat was de
plons dien de man in het water had
gehoord. De jongen was volstrekt n
gevallen. Zijn vlugheid kwam hem i
stekend te pas. Hij klemde zich v
aan het timmerwerk onder de brug,
daar langs kruipend vond hij eindelijk
een hoekje, waar hij door de duisternis
die er heersebte zoo veilig zat, dat er
niet veel gevaar was, dat men hem
vinden zou, hoe men ook mocht zoeken.
Daar bleef hij tot de mannen, eindelijk
hunne vruchtelooze pogingen- stakende
vertrokkentoen kroop hij voorzichtig
weder te voorschijn, en vervolgde zijn
weg naar hel dorp.
Hij had nog niet ver geloopen,
hij een groepje mannen en jongens
moette, die io de grootste opgewonden
heid met elkander stonden te redeneer .-n.
Wat is er aan de hand vroeg Ben
aan een knaap die een weinig achteraan
Er Is een jongen verdronken, daar
bij de brug. Ze gaan allemaal dreggen.
Jackson dc stationchef had juist in hem
jorgen deugniet uit New York te
pakken was het antwoord.
Hei, wacht eens even,* riep Ben,
toen de jongen verder wilde gaan. »Heb
je ook een paar vreemdelingen hier
de buurt gezien, vanavond? Je ziet
nog al naar uit, of je je oogen goed
te kost geeft, en ik wed dat jij ieder-
zoowat kent, die hter in de buurt
Nou, dAt
dadrlijk.»
Maar het is best mogelijk, dat ik
hier kom wonen, als ik vind wat ik zoek.
gaf Ben zoo onverschillig mogelijk tei
antwoord, om alle verdenking te weren.
Er stapten hier twee vreemdelinge:
af, met den vootlaatsten trein de eet
had een raren voet en de ander wa:
Heb je ze gezien?» vroeg Ben tér
wijl zijn hart zóó hevig klopte dat hij alli
moeite had om zijn ontroering niet tc
toonen.
Natuurlijk heb ik ze gezien.»
Waar gingen ze heen?»
Waarom moet je dal alles eigenlijk
Ben had den knaap wel kunnen
gen van Bpijt en woede, juist op het
oogenblik dat hij hoopte de zoo vurig
verlangde inlichtingen te krijgen scheen
zijn zegsman evenals de stationschef,
eensklaps achterdocht te krijgen en zich
niet verder te willen uitlaten.
Ik heb ze noodig,* zei Beo, wm
•oegde bij er bi), ik kan het evengoed
•an een ander te weten komen. Je bent i
:en Yankee, je beantwoordt een vraag
door een andere te stellen. Dat is me'
kinder achtig.»
En Ben wilde verder gaan, toen de
andere bijkrabbelde.
De mannen, waar je naar vraagt,
•ijn te voet dien weg daar ipgeslageo.
IK heb ze nog een eindje gevolgd, om
dat ik ze zoo vreemd vond, maar die
tl dien olifantspoot wilde mij
steen gooien, dus maakte ik
dat ik wegkwam.»
Dat is je geluk, want, zie je, hij
zou je in een ommczienijc vermoord
hebben als hij er slechts even kans toe
gezien had,» zei Ben en liet den jon
gen in doodsangst achter bij de ge
dachte aan de mogelijkheid van nog
maals dien horrelvoet tegen te komen.
Ben had intusschen het spoor weer
gevonden, en alle bezwaren en moei-
lijkhe len ten spijt was hij van de over
winning verzekerd.
HOOFDSTUK XIII.
Alweder die landlooper.
Terwijl onze jeugdige held zulke on
miskenbare bewijzen van moed en
tegenwoordigheid van geest gaf, werd
hij in het geheim bij zijn pogingen ge
holpen op een wijze en van een kant
waarop en waarvan hij het nooit had
verwacht.
Nauwelijks toch was hij uit den ledi
gen wagen gesprongen en het station
binnengestapt, of een ander stapte ins
gelijks uit den trein en volgde hem
zonder dat bij er iets van bad bespeurd
en dadelijk willen wij onze lezers mee-
deelen, dat dit dezelfde armoedig ge-
kleede vreemdeling was, die reeds een
maal Ben ter hulp gekomen was in zijn
gevecht met Lon.
De conducteur kwam juist uit een
der wachtkamers en de landlooper hield
hem staande.
•Zijn er menschen in dc wachtkamer,
vriend vroeg hij den conducteur, ter
wijl hij met zijn duim achterwaarts wees.
•Ja, de stationchef en een kleine
jongen, was het antwoord. Maar waar
kom jij zoo.ineens vandaan, zeg? Je
hebt je stellig in den trein verborgen
gehouden, daar wil ik een dollar onder
verwedden. Wordt vervolgd.