9!
Paschen is vroeg dit jaar!
H. Nefkens, Korte Bergstraat 28. Tel. 110.
Stel dus Uw order niet uit tot later.
Groote prijsverlaging van
en
AMSTERDAMSCHE BANK
LOUIS KLEIN
J. J. SMIT,
Klompen Klompen
Piano's - Orgels
Hofberg en Mannborg.
Firma R. van den Burg
Nieweg en Van Harten
Niets is voor ons
waardeloos
Ï8M ÏÏtET StóS-rSM,8'
g&fg 7ür"—
vm:
€*n nacbteitlkt aaneai der
Patriotten op 't Paleis
Soostdilk.
door T. PLUIM.
(Slot.)
Id versnelde marsch gingen nu
Patriotten op het Paleis af, in de hoop
nog tijdig hun slag te knanen slaan.
Maar Pullmanns schot was op Soest
dijk gehoord: terstond sloeg men al
arm en de besetting greep ijlings naar
de wapenen, velen zelfs nog in hun
nachtgewaad. Juist toen de Patriotten
het hek dachten binnen te stormen,
werden zij met een salvo door
bezetting begroet. Deze teleurstelling
bracht de aanvallers zoo in verwarring,
dat zij op de vlucht sloegen.
Toen evenwel de eerste schrik voor
bij was en zij tot bezinning kwamen,
zagen de Patriotten zelf in, hoe dwaas
zij hadden gehandeld door als hazen
de vlucht te nemen. Zij vermanden zich
en waagden nu een tweeden aanval.
Ditmaal waren zij op den tegenstand
der bezetting voorbereid en wilden zij
meer moed aan den dag leggen.
Doch de Soestdijker bezetting ont
ving hen ook thans zoowel »met hand-
granaaten en klijn geweer, dat die van
Utrecht in de grootste consternatie aan
het vlugten gingen». Toch werd er een
oogenblik hardnekkig gevochtende
bewoners van Soestdijk konden later
aan een ondervrager 'geen denkbeeld
geeven van de aakeligheid dier nagt,
daar zij behalve den schrik en het
vreeselijke rumoer tevens in het aller
grootste gevaar verkeerden, wijl de'
kogels wijd en zijd om en door hun
woningen vlogen en elk zig agter
een muur, In een kelder
waar men het best kon, moet
Doch, zooals gezegd is, de Patriotten
kozen spoedig het hazenpad en w
volslagen wanorde en met verlies
vele dooden en gekwetsten. De acht
wagens, die zij voor den buit meege
nomen hadden, werden nu gebruikt om
er de dooden en gewonden mee te ver
voeren wel een verschil
De vluchtende Patriotten intusschen
stoven naar alle zijden heen en slechts
betrekkelijk weinigen bereikten bij het
aanbreken van den dag de stad Utrecht.
Sommigen snelde in hun schrik den
weg naar Utrecht (langs de Praamgracht)
voorbij en rendeu den kant naar Soest
Amersfoort uitdaar verborgen zij
li in het koren, in heggen of achter
struiken.
Zij liepen echter den leeuw in den
muil, want kolonel Van Erpel had nog
nachts door een koerier den aanslag
in de Staten en den Prins te Amersfoort
laten bekend maken, met verzoek om
versterking voor een mogelijken her-
uieuwden aanval. Op dit bericht trokken
terstond uit Amersfoort eenige dragon
ders naar Soestdijk om de bezetting
vullen. Onderweg nu pikten zij
i daar de vluchtenden op en
brachten ze in tiiumf naar Amersfoort.
Andere Patriotten, die beter met het
rrein bekend waren, vluchtten over
Hilversum, Loosdrecht en Vreeland naar
Holland, «niet zonder onderweg eenige
molestie te doen*. Sommigen namen
allerlei listen te baat om onbekend ie
blijven, zooals vaandrig Geijsing, die
eerst als »vermist« werd opgegeven, i
maar later in Loerenkleeding te Woerden
weer boven water kwam.
Men vond te Soestdijk Ier gesneuvel
de Patriotten, waaronder cm officier
en een sergeant. Het aantal gevangenen,
te Amersfoort binnengebracht, bedroeg
80 man, waarvan de gewonden, volgens
getuigenis der Paliiotten zelf, goed ver
pleegd werden. Hoeveel dooden de
aanvallers hadden, hebben zij nooit op
gegeven.
Maar ook de dappere bezetting van
Soestdijk had niet zonder verliezen ge
streden. Volgens het rapport van Van
Erpel aan de Stateh te Amersfoort had
hij vier dooden, waaronder de kloek
moedige Pullmann, en verder 16 ge
kwetsten, waaronder ook hij zelf, hoe
wel slechts licht gewond.
Zoo was dan door deze wakkere
bezetting van nog geen 100 man een
5-maal sterker vijand op de vlucht ge
dreven. Dat de Patriotten zich er ge
ducht over schaamden, laat zich be
grijpen, maar ook toen trachtte men
de verliezen tot overwinningen om te
praten. In hun couranten wordt alles
alles even mooi voorgesteld 1 Door de
duisternis van den nacht was slechts
eenige verwarring* ontstaan en daar-
im 'besloot men tot de terugtocht*,
a, jal we gelooven het graag!
De Stadhouder waardeerde zeer den
moed der bezetting, die zjn Paleis zoo
manhaftig had verdedigd. Aan de Staten
van Utrecht (te Amersfoort) stelde hij
op 17 Aug. voor, allerlei belooningen
uit te reiken. Ook richtten de Staten
op de plek waar Pullmann gesneuveld
was, een eenvoudig gedenkteeken op,
immers door zijn seinschot was de
bezetting op Soestdijk nog juist bijtijd?
gewaarschuwd. In welk jaar dit gedenk
teeken is geplaatst, kan ik niet meer
opsporen, wel vond ik het reeds ver
datin 1791 verscheeD. Hollandsehen vorm' van Ritselaar of
meld In een boek. d
In 1882, toen het bouwvallig begon
te worden, werd het op kosten van den
Baarnschen gemeenteraad vernieuwd.
Het is thans naar ik meen in
onderhoud bij het domein Soestdijk.
Het was op den honderdsten gedenk
dag van Pullmanns roemvolle daad (27
Juli 1887), toen ik getuige was van
een eenvoudige en toch indrukwekkende
huldiging. Een groot aantal officieren
kwam van uit Amersfoort aanrijden en
hechtte een reusachtigen lauwerkrans
aan het eenvoudige monument, onder
het militaire eeresaluut der officieren.
Ook eenige gasten van het nabij gelegen
hotel Trier, met baron Snouckaert van
Schauburg aan het hoofd, brachten een
krans als huldeblijk aan de nagedach
tenis van dezen trouwen Duitschen'sol-
daat, die op een vreemden bodem zijn
krijgsmanseed met zijn jong leven had
bekocht, liever dan dien eed ontrouw
te worden.
Genoemde barod bleef voortaan elk
jaar op 27 |uli die huldiging in eere
houden tot aan zijn dood toe. Van dit
jaar af heeft het Domein Soestdijk zelf
die daad van piëteit overgenomen, i
nu op eiken 27sten Juli nam
M. de Koningin-Moeder aan
houten monument een lauwerkrans
levende bloemen wordt gehecht.
Tol besluit volge nog deze bijzonder
heid, die mij door een betrouwbaar
ingezetene van Baarn is meegedeeld.
Eén van Pullmanns wapenmakkers,
zekere B, Kitzlar, die waarschijnlijk ge
wond was, bleef hier in Baarn wonen.
Voor zijn bewezen diensten werd hij
door den Prins weldra tot boschwachter
Soestdijk aangesteld,
anderde zijn Duitschen i
Kietselaar. Toen Lodewjjk Napoleon,
broeder van den Keizer, als Koning
van Holland in 1806 ook van Soestdijk
bezit nam, liet hij van die inbezitneming
een notarieele acte opmiken, en die
door eenige voorname Baarnsche in
gezetenen benevens bet personeel onder-
leekenen, o.a. door »B. Kitzelsar en
W. v. Doorn, boschwachters vnn Soest
dijk.. zoodat toen de wapenmakker van
Pullmann nog in leven was.
Dat nu deze lamilie-overlevering op
goede gronden steunt, bewijst een aan-
teekening uit het oude Trouwboek der
R. K. Kerk alhier. Ik vond n.l. daarin
ve meld, dat op 29 Oct. 1819 gehuwd is:
.Steven kitzlar met Hendrica Vennis*,
Deze Steven zal wel een zoon van
B. Kitzlar geweest zijn. Twee achter
kleinzoons van deze laatste (den wapen
makker van Pullmann) wonen nog steeds
in Baarn, de eene is timmerman en de
tweede is koster der R. K. Kerk.
Laat mij nog even meedeelen. dat
de Patriotten geen tweeden aanval op
Soestdijk hebben gewaagd. Spoedig nu
zond, op verzoek van onzen Prins, zijn
zwager, de Koning van Pruisen, een
leger hierheen, dat binnenkort de rust
herstelde, zoodat gelukkig de vrede
terugkeerde.
Baarn, Jan. 1921.
Het beroemde F. N. Motorrijwiel met kickstarter, débrayage, versnellingen, en cardan-overbrenging voor
slechts f875.-. Automobielen verhuur 40 cent per Kilometer.
Firma Wed. W. SMIT, (imptrtampoul 3, tausliirl
Het Soliedste en Ooedkoopste
Adres voor alle Soorten Qoud
Zilver en Uurwerken.
Voorhanden een Prachtige en
I levens zeer Ruime Sortee-
ri n g Cantelie Qoud, alsook
Sloten, Kruizen, parures, coillers
brochen, bellen, knopjes,
Ketting Eerpl, Kappen Boeken, Naalden, Spelde:
uj Koralen, alsmede Gouden Trouw-, Fantasie-en Zegelringen,
5 Zilveren Beugels, Gemonteerd Kristal, Rozenkranzen, Servet-
co banden, Lepeltjes, Schepjes, Armbanden, Flacons, Horloges
of in Goud, Zilver en Nickel, Kettingen, Horloge-armbanden
a. Pendules, Regulateurs, Wekkers met en zonder muziek
Fantasie klokjes, Barometers, Enz. Enz
VM Je adres voor de Boerenstand. e
Speciaal adres voor Massieve Verlovings- en Trouwringen.
Reparatie van Goud, Zilver en uurwerken worden
billijk, spoedig en vakkundig uitgevoerd.
Inkoop van oud Goud en Zilver.
Piano's
Vleugels
Muziek
Utrechtschestraat 44
Prachtige moderne EiKenh. Piano f 550.-
OPGERICHT 1871
TELEFOON 176
Kapitaal
Reservefonds
f 55.000.000.-
f 38.900.000.-
Bijkantoor Amersfoort, Kortegracrit 16
Horlogemaker-Goudsmid - Krrmmestraat 12
Ruime keuze HORLOGES, PENDULES, KLOKKEN, REGULA
TEURS, WEKKERS, en BAROMETERS. Prachtige sorteering
HOUDEN- en ZILVEREN WERKEN, als: Gouden Zegel-, Fantasie-
i Verlovingsringen, Brosjes, Knopjes, Colliers, Armbanden, Scapu-
er-Medailles, Horloge-Kettingen, Cantilie-kruizen, Sloten, Bellen
Keltingen, enz. - VAKKUNDIGE REPARATIE-INRICHTING voot
alle soorten Uurwerken, Goud en Zilver, ook Cantilie-Goud.
Zeer sollede, billijk en onder garantie.
N B. Hoogste waarde voor oud Goud en Zilver.
Dc Klompenmakerij De Nijverheid van W. J. Gerritsen,
Weverssingel 28, Amersfoort, verkoopt en levert uit
voorraad prima
Hooge wilgen w-
ge peppelen KlOmpd!
Alsmede voorhanden een reuzen-parlij prima geschilderde
klompen, prijs voor mans klompen f 1.70,
Beleefd aanbevelend,
w. J. GERRITSEN
ARNHEM OPGERICHT 1866
Kantoor Amersfoort. Utrechtschestraat
Telef. 49 en 135
Kapitaal en Reserves f 18.622.000
Verricht alle bankzaken
OPGERICHT 1866 62 KANTOREN
Uitvoering van Effectenorders
Credieten voor handel en industrie
Behandeling van alle Bankzaken
jSAFE DEPOSIT J-
35-jarig jubileum.
Wat sen tijd, 't is vast geen dag
Dat ik mij nog in aller gunst vcihcugen mag
En steeds met de tijd ook meegegaan
Blijt ik in verkoop van Schoeisel aan dc spits dt
Is er wat nieuws of goed in onze branche
Ik ben er bij en waag een kansje
Op 'I gebied van ir"-*"'-"
Ecrat bei
RENTEVERGOEDING v
termijnen volgent
DEPOSITO op alle
ikomst.
Bijzonder voordeelige aanbieding van meer dan
50 ORGELS, speciaal uit de fabrieken van
Vraagt prijsopgaaf met conditie's.
Ibach - Steinweg - Rich. Lipp piano's
Arnhemschestr. 8, Amersfoort, Tel. 199
ELECTRO TECHNISCH BUREAU
LANGESTRAAT 105, LANGE BEEKSTRAAT 2
Telefoon 462 - AMERSFOORT - Telefoon 317
Plannen en begrootingen gratis. Alle uit
voeringen worden onder garantie geleverd
Wij kunnen alles voor onze armen gebruiken
dragen UeedinV"' d°e" °"s da"
den weggaan" a°*° meUbe'S Wdke bl' U misscl,le"
Wij en onze armen zullen er U dankbaar voor zijn.
üaarne zijn wij bereid de goederen bij U af te halen.
Zendt slechts een boodschap bij een der onderstaande
adressen der Magazijn-Commissie:
Porlt- U" 77. O.I. Conijn. UtedMrM».
