DE EEMBODE KATHOLIEK NIEUWSBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN DINSDAG 22 MAART 1921 34ste JAAROANQ No. 102. Kantoor i Langogracht 28, Amersfoort DB EEMBODB verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag. ABONNEMENTEN kunnen elke week In gaan, doch opzegging van abonnement moei Eeschledcn voor den aanvang van een nieuw wartaal. Prlja per drie maandenfl.00 Bulten de gemeente Amersfoort 11.10. Afzonderlijke nummers 10 ct. ADVERTENTIËN 25 cent per regel. Blliqke tarieven voor handel en nijverheid bij geregeld advertecrcn. AdvertentlCn moeten Dinsdag en Vrijdag vóór 8 uur worden bezorgd. Een bepaalde plaats kan niet worden gegarandeerd. Weldaden leven nog na den dood. Cectuur. De boekenmarkt blijft overstelpend van aanbod. Het zü wel zijn, dat de drang naar lectuur "an het lezend publiek onzer dagen e»r. evenredigheid hiermee vormthoe zou anders die ontstellende s'room 'van rijp en onrijp niet eens gestuit worden in zijn ver vaarlijke stuwkracht? Nu de lectuur uitgroeide tot levens voorwaarde voor den geest kan ieder een te gast gaan aan alle denkbare voortbrengselen van rijkbegaafde, van alledaagscbe, zoowel als van minder waardige auteurs. En van de beide laatste soorten, ia 't aantal niet 't ge ringst I Edoch, niet allereerst, in vele gevallen tenminste, de schuld gegeven aan de schrijvers. Er behoort meer dan gewone geest kracht toe terwille van een hoog be ginsel finantieele voordeelen terzijde te stellen en niet te offeren aan de vraag van de massa, die bevrediging zoekt van lagere verlangens en hiervoor tijd en geld over heeft. Middelmatige talenten toch, dienstbaar aan den suijd om het bestaan, kunnen wellicht weinig anders doen dan zich laten gaan, om haar De zedelijke en litteraire waarde der verschijnende werken is te beschouwen als een spiegelbeeld van den smaak van het publiek en het schijnt nog wel eens de moeite loonend er over te gaan denken hoè deze in rechte banen is te leiden en althans erop te wijzen dat de smaak op dit gebied heel wat wijziging behoeft, voor ze »op peilt kan worden genoemd. Het verlangen van den mensch om zich een poos aan de realiteit van het leven te onttrekken door te toeven in eeu gedachtenwereld ver van den kring van 't dagelijks eentonig gebeuren, lós van eigen steer zich in te leven in ander leven, al is het soms pijnlijk zich daarmee tot de werkelijkheid te zien teruggekeerd, is zee begrijpelijk. En dat dan ook zoodanig doorvoelen van het gelezene met zal nalaten indruk te makeu en slerken invloed uit te oefenen op de ontwikkeling van 's menschen denken, het laat zich in 'n korte uiteen zetting slechts zeer onvolledig schetsen, maar de praktijk levert in ieders om geving wel meermalen overtuigende bewijzen. Het is dus zaak door een juist oor deel en voorlichting van bevoegde zijde in de keuze van lectuur zón te zijn, dat de ontwikkeling er door gebaat zij. Met andere woorden is het noodzakelijk in die keuze streng, te zijn, zich het woord herinnerend «Veel lezen is geen zeker teekeo van omwikkeling, het li aar de vraag wót ge leest.» Voor den Katholiek intuaschen, moet uit den aard der zaak de kring van zijn lectuur aanmerkelijk besnoeid zijn. Maar ook uitsluitend met dien meer beperkten kring als uitgangspunt, geld het vóór alles, en zéker voor de velen, die zoo graag voor ontwikkeld doorgaan, een zuiver oordeelte hebben over de lectuur, welke wèl en welke niét tot de vor ming van bun goeden smaak kan bij dragen en daarnaar exclusief te werk Het is vooreerst de dichtkunst, die leidt tot veredeling van den geest en :rfijmog van den smaak. Maar ons Nederlandsche volk schijnt nogal tame lijk gestoten voor poSzic. Er is wel dikwijls diepere studie voor noodig om de verzen naar waarde te kunnen ge nieten zooder inspanning is het be grijpen ervan en zonder begrijpen het proeven hunner schoonheid uitgesloten en dan is de laksche geest, die ook op ander gebied zoo dikwijls remmend werkt oorzaak, dat na 'n luttele poging, rerzen ongelezen terzijde worden Toch zou een krachtiger doorzettings vermogen zich meestal rijk feloond zien. Ook hier valt inderdaad wel veel te schiften, maar een waarachtig dichter, onder ingeschapen schoonheidsdrang zich uitend, weet zich meestentijds te hoeden voor excessen, die in proza breed uitgesponnen, zoo fataal kunnen Laat eens de kleine, Roomsche dichterschaar in uw sfeerlaat bun gedachten komen spelen in uwe hoofden :ts van hnn diepste innerlijk komt uwe vullen met weldadigen groei en bloei. Aan hen de plaats ingeruimd de zonlooze. leege en ziellooze ins van zoogenaamde letterkun digen, die het belachelijk klein beetje t hebben gevernist met meer dan gedurfde stellingen, die door hun valschc prikkeling de onverdiende belangstelling moeten opwekken. Mogen ze met direct schadelijk zijn, wie zal er door winnen De onbewuste afstomping van het litterair inzicht is al wrange vrucht ge- om ze zooveel mogelijk te wezen, ïur aandacht geschonken aan dezen, .8 een verloren uur, waarvoor reken schap zal zijn af te leggen. Wanneer we dan in lectuur onze ontspanning zoeken, heeft 'l wel zijn DUt te be denken dat onze Katholieke auteurs op de eerste plaats onze belangstelling verdienen. Van den everkant zijn ze wel dikwijls hopeloos genegeerd of dooi vernietigend vennis in een hoek geduwd, waaruit slechts weinigen en naar voren brengen. Aan den duren daukplicht tegenover hen i onze steunende waardeering hun te doen geworden I Er wil zich nog wel eens het zonder ling idee vastzetten onder sommigen, dat boeken zooder pikant tintje niet voor vol* kunnen worden aangezien en dat zij zeker niet kunnen meedingen naar vooraanstaande plaats in onze letter- Laat ik hierin even Vincent Cleerdln ,n 't woord, waar hij zich indertijd bij de beoordeeliag van zeker Handboek de Geschiedenis der Letterkunde aldus uitliet De «moderne», die rondwoelt in realistische critiek en moddert li onderste lagen der maatschappij, krijgt brevet van levenswaarheid schoone uitbeeldiug, al wordt zijn boek gereserveerd voor volwassenen. De geloofsgenoot, die ook wel klodder* verf zou kunnen uitsmeren tot uitbeel ding van hevige passies, maar wieus zelfbeheersching en nobele toewijding hem doen gaan tot de beschrijving van het stille leven der armen van geest en eenvoudigen van hart, hij krijgt te hooren, dat hij burgerlijk is of niet boeit, et «gezien* heeft, wat hg schaft. Het is vooral de critiek en de achterklap der binnenkant erbewoaers, die aan den arbeid der Roomsche schrijvers de on misbare bekendheid en waardeering ont houdt. Daarbg komt het ontstellend gemis aan inzicht in de opofferingen, welke ieder Koomsch publicist zich voortdurend getroost om trouw te bigven aan zgn leer, trouw aan de leer en de lessen der Kerk; gemis aan inzicht in de zelfbeheersching, welke menig maal noodig is, om de pen in te houden, anneer het bloed brandt Waarlijk, de dikwijls ventende critiek t eigen kamp doet wel eens pgnigk in. Maar genoèg hiervan. Laten we tenminste door niet kennen den tóch reeds zoo kleinen groep van Katholieke schavers en schrgisters niet nog kleiner Aan ons blijft de taak daadwerkeigk eun te geven door hunne werken aan te schaffen, de schoonheid ervan te leeren genieten, alzoo den durf der uitgevers beloonend, om door aller samenwerken de levensvoorwaarden der Katholieke auteurs zoo gunstig mogeigk Onze aanmoediging vorme 't sterk fundament voor hua verder werken. En is hun kunst nog niet volkomen rgp en absoluut gaaf soms, opbouwende critiek in haoden van onbevooroor- deelden moge de zwakke plekken aan- toooen, opdat van de reeds hoogstaande werken van onze beste schrijvers véél tot volgroeide Katholieke Nederlandsche litteratuur zal kunnen gedgen. Amersfoort. F. DE HAAN. Uit den Omtrek Baarn Het gebouw van het gemeenteigk Leveosmiddelenbureau is door de ge- eente voor f34,000 verkocht. Geboren Aartje Hendrika, d. v. D. B Streefkerk en H. v. d. Lee Johannes Wilhelmus, z. v. J. W. Meijer en H. Hartog Maria en Engeltje, dochters E. Altena en A. Estie. OndertrouwdH. v. der Veer en j Ijken P. G. d. Hollander en N. Plomp Overleden Ada M. v. Heel. echtg. Th. H. M. Terwee, 41 j. Maria B. Hoitingh, 2 j. Barnmid Door het op hol slaan van het paard de 34-jarige landbouwerszoon Melis Davelaar van zgn voertuig tegen boom geslingerd en oogenblikkelijk gedood. ■Er is proces-verbaal opgemaakt tegen 'ee caféhouders die, in overleg met hun collega's, tot in hoogste instantie beslissing zullen uitlokken tegen het Raadsbesluit, waarbij sluiting der café's wordt gelast van Zaterdagavond 8 uur tot Maandagmorgen 7 uur. Ëcmnes GeborenJohan Louis, z. v. M. C. Rueter. Overleden Dirk van der Wardt, 51 jr. echtg. v. A. J. P. van Kas Johannes In de Zuzterachool werd een ver gadering gehoudeo van den Boerenbond. De heer C. Willeman, hoofd van den landbouwwintercursus, met zgn leer lingen was ook present. R. Frantsen, directeur van het r.aaizaadbureau te Utrecht gaf een interessante voordracht over »de waarde van eerste klas zaai zaad en pootgoed.» Spr. gaat in den breede na op welke wgze de uiterste superioriteit van het gewas wordt ver kregen en zet uiteen welke eischen ge steld worden aan de rgksproefveldcn. Hoogland GeborenCornells Jozef, z. v. W. Henkers en B. v. Kleinwee Gijsbertus Antonius, z. v. L. v. Dijk en C. v. d. Velde Anna Josephina, d. v. J. G. Chr. IcUelsheimcr en J. Tondeur. OndertrouwdG. v. Valkengoed en M. Tolboom. OverledenGgsberta Voskuilen, 60 j., echtg. v. IJ. v. d. Hegden Maria van Winsenburg, 71 j., wed. v. J. v. Kleinwee. Eeusdtn Geboren: Jacobus z. v. Arie de Krugff en C. W. Budding. Earen GeborenHans, z. v. A. D. Snitslaar en A. M. van Soeren Joaephus Ger- ardus, z. v. A. de Lange en G. G. Steen voorden. OverledenHermanus J. G. Spill, 3 mod. Nicolaas J. Lamaker, 2 jr. naturk Geboren Aart, z. v. H. v. Corler en B. v. Zevenbergen Maria Grietje Hendrika, d. v. H. Gijtenbeek en J. v. d, Akker Angcnietje, d. v. E. Walet eu B. v. d. Horst Jacob, z. v. C. de Jong en N. Coster Geertje, d. v. D. Blankestegn en H. v. d. Bunt Hendrika, d. v. J. v, d. Berg en G, v. Doornik. Ondertrouwd: E. Fenger en C. M. d. Mast, GehuwdE. v. d. Veen en E. v. Drie v. d. Brink en A. Steenkamer. OverledenHarmen v. Drie, 84 j., wedr. v. H. v. Meerveld Heintje Pol, 36 j., echtg, v. W. v. d. Brink Frank Veenhof, 70 j. Gerarda J. Kuijt, 48 j. echtg. v. E. Guliker. Stoutonburg Gerardus Jozephus z. v. Wilhelmus in Nimwegen en Petronella Engelen. Utrecbt Het kerkbestuur der St. Aloysius- parochie gaat over tot den bouw van nieuwe kerk. Ter beschikking is terrein aan de Adriaan van Ostade- laan. Er zal een kerk worden gebouwd, ruimte biedende aan ongeveer 1200 personen, het maximum aantal, dat Z. D. H. de Aartsbisschop voor kerkgebouw goedkeurt. Vóór in kerk zullen cenige rijen vrije plaatsen komen voor armen en kinderen. Aan de kerk zal worden aangebouwd een groote kapel, toe te w$den aan den H. Antonius, waarin een altaar zal worden opgericht. Deze kapel zal ongeveer 200 personen kunnen bevattCD en hoofdxakeUjk gebezigd worden v< de bijeenkomsten van congregaties broederschappen enz. Het college van Ged. Staten heeft het Gemeentebestuur kennis ge geven, dat het ztyn goedkeuring heeft onthouden aan het onlangs genomen raadsbesluit om vacantiebgslag uit te keeren aan het gemeenteperaoneel, waarmede circa f83.000 gemoeid was Ged. Staten hebben deze beslissing ge grond op den hnidlgen financieelen toe stand der gemeente, die zulke uitgaven niet gedoogt. De Raad gaat in beroep. Uetnttidaal Door den Raad werd in beginsel besloten tot het aanleggen van een waterleiding. De levering van het water werd opgedragen aan de Edesche Water- t1.l<jjng-JU"<fft"ppg Amersfoort In de plaats van wglen den heer Tromp van Holst, is tot lid der Com missie van Toezicht voor het Rginop- voedingsgestiebt benoemd L. A. Baron Ittersum. De Administrateur 5e Regiment Infanterie zal op Dinsdag 5 April ver pachten le. Het weghalen van de spoeling, aardappelschillen en verder afval van de soldaten menage's van de Ve Infanterie Brigade, gedurende het tgdvak 16 April 1921 tot en met 15 April 1922; 2e. Als voren van de vleesch-beenderen. De voorwaarden liggen ter inzage n bureele van voormelden Admini strateur, Kamer 35, Inf. Kazerne 2. lis een bewgs, hoe mén ten stad- huize werkt en zorgt voor de ontwikke ling van raadsheeren op finantieel ge bied, diene de volgende mededeeliog, T »Dc Toorts» ontleend: 'De gemeente secretaris beeft (voor Raadsheeren) een lezing gehouden over de werking van de centrale boekhouding. Zeer interessante bijzonderheden over dit bedrgf werden medegedeeld. Zoo bleek, dat de Gasfabriek een verlies had geleden tot ultimo Dec. '20 van f338.500.Tot dekking hiervan is f 500.000.door de gemeente aan het bedrgf geleend, tegen jaarlijksche af lossing van 50.000.Bg de calcu latie der gasprgzen wordt dit bedrag in de winst- en verliesrekening inge- De boekwinst over 1920 der C. B. bedroeg f 28.619.welk bedrag ten goede kwam aan de verschillende diensten. Het aantal kwitanties dat uitge gaan is 54.305.waaronder cenige dubbel-aanbiedingen. De kosten van inning der kwitanties bedragen gemiddeld 6'/, cent. De kap. omzet bedroeg f 11 millioen 833.747.61in 1920. Er waren ia 1917 2398 gaaver- bruikers cn in 1920 2770; Stroomverbruikers resp. 488 en 1403; Waterverbruikers 3186 en 4165; Muntgasverbruikers 2317 en 3168; Huurders van krotwoningen nihil en 685. Aantal werklieden in de bedrgven 4 en 269. Het personeel bestaat uit 36 personen. Alle leerlingen der Amersfoortsche Industrie- en Huishoudschool, - die dit voorjaar opgingen, legden bet examen nuttige handwerken af met gunstig Bg vonnis van het kantongerecht is aan Alphonse Theissing te Bussum, de bevoegdheid motorrgtuigen te besturen ontzegd voor den tijd van 3 maanden, te rekenen van 8 dezer af. 33 HARRY SHARPE De boer liet zich overhalen. Binnen twintig minuten was het wild, nog slechts half gedresseerde dier, voor een stevige kar gespannen en vgf minuten later vlogen de vagebond met zijn ver bonden oog en de doosbenauwde boer te zamen in wilde vaart over den barden, hobbeligen grond, koers zetlende naar dezelfde heiberg welke Ben, ongeveer op 't zelfde oogenblik, met een flink span paarden en een veel grooter rijtuig, verliet. Ecu vreemde jacht 1 HOOFDSTUK XIX. Ben's moesterstuk. Het huis, waarvoor Ben stil had ge houden, zag er zeer verwaarloosd uil, Een geopende stal er vlak bg, en dil was het eenige bewgs, dat de plaats bewoond was. Vóór dien stal hing lantaarn die een liauw scbgusel r buiten wierp. Blijf waar je bent,riep Dick hem toe, toen hij aanstalten maakte om van den bok te klimmen, waarop bg weder rustig zgn plaats innam. Op hetzelfde oogen blik slenterde een man laogzaam uit den stal naar buiten. Haast je wat,« beval Underwood kortaf. Reeds sedert een half uur meende hg duidelijk het geratel van een achter opkomend rijtuig gehoord te hebben. Hij was wel niet dadelijk bevreesd achtervolgd te zullen worden hij meende daarvoor alles veel te goed overlegd te hebben, maar toch wilde hij liever door niemand hier gezien wordeu, Hij had er in de verste verte geen ver moeden van, dat een agent der geheime politie hem op de hielen zat. Hij vreesde voor niemand dan voor Ben, dien kran.gen bestellersjongen. Datjeugdige individu op den bok was gcmakkeigk met geld te paaien. Wat kon een verlaten arme straatjon gen doen tegenover rgkdom en macht Heb je róu de paarden noodig?» vroeg de mau, die uit den stal te voor schijn was gekomen. •Ja, waarom heb je ze al niet bulten gebracht? Twee dagen van te voren heb je de bevelen er voor al gekregen. Als je ons laat wachten, dan zal 't je heugen hoor l« »Ik dacht niet dat je in 't eerBte ui komen zoudtde paarden hebben pi krek 'er voer gekregen. In vgftien minuten zgn ze klaar.» Vgftien jaar zou precies 't zelfde voor mg zgn zei Underwood, woedend op den man toeloopeude. Hg pakte hem bg den schouder, schudde hem driftig heen en weer en duwde hem weder in den stal terug. Haal dadeigk de paarden naar buiten 1 Of wacht, span deze hier eerst al, Hoor je wat ik zeg Haast je wat, als je leven je lief isl» De man begon zicb zenuwachtig haasten. Om de waarheid te zeggen bij in slaap gevallen en had daardoor verzuimd de paarden eerder voedsel te geven. Nu begon bg te jachten alsof zija leven er van afhinghij had de paarden in minder dan geen tijd afge- spanneu cn bracht die thans 10 den stal. Dick Underwood volgde hem, mei de zweep in de hand. En toen voor 't eerst waagde Ben het, een blik achter zich in 't rijtuig tc werpen, dat door de lantaarn inwendig werd verlicht. Het licht der stallantaarn viel juist oo de beide het rijtuig zittende vrouwen, die hg thans duideigk kon zien. Zg hadden hare voiles teruggeslagen. De oudste was een vrouw van onge veer veertig jaar met een zacht gezicht en zulk een treurige uitdrukking in haar oogen, dat Ben zich onmiddeigk tot haar aangetrokken gevoelde. De andere wvs een meisje van ongeveer vgftien jaar, met een vriendeigk gezichtji levendig van uitdrukking en schitterende oogen. Zg zag echter zeer bleek, «as zg pas ernstig ziek geweest. Toen Ben in het rijtuig keek, keek zij ook juist naar hem, en hg bemerkte hoe zg, ziende dat Ben op haar lette, plotseling haar voile weder neersloeg, als wilde zg niet gezien te worden. •Zij gedraagt zich al heel vreemd voor een meisje dat tegen haar zin ontvoerd wordt,» dacht Ben bg zich- Op dit oogenblik trad de man naar builen met een span versche paarden. Het hoofdstel was nog slechts los aan gelegd, daar zg nog bezig waren met li t kauwen van hun voedsel. Dick stond er bg, terwgi de man ze naast den boom van het rijtuig plaatste. Ben te draaien op den bok, angstig wachtend op een gelegenheid om een stout plan ten uitvoer te brengen. Hg vreesde reeds dat de gelegcuheld daartoe zich in het geheel niet zou voordoen, vooral toen hij Dick op zich al' zag komen. Deze kwam echter alleen om de zweep weer in den koker te zetten, die hg er had uitgenomen om er den stalknecht mede te dreigen. Na de zweep weer op haar plaats gezet tc hebben, trad hg weder op den knecht toe. Kom, sta daar niet den heden nacht peuteren l« snauwde hg. »BeD je nu nog niet klaar Waarom sta je daar te kijken als een idioot Ze ze hebben nog geen drinken gehad, meneer,» zeide de man. »En u zult er last mee hebben als ze niet eerst nog wat gedronken hebbea, meneer.» En waarom haal je dau geen water? Maak voortHaal de emmersIk zal wel helpen een beetje haast achter de zaak te zetten. Hemelsche goedheid Wij verliezen meer tgd dan wanneer wg met de oude paarden waren door gereden.» De pomp en de emmers zgn achter de schuur, meneer,zei de man, terwgi hg zoo hard bg kon wegliep. Underwood volgde hem op de hielen. Ben's hart klopte hem in de keel, toen hg de beide mannen achter de schuur zag verdwgnen. Zij zouden binnen enkele minuten terugkomen, toch aarzelde de jongeu. De teugels lagen los op de ruggen der paarden, die reeds ongeduldig stan den te trappelen.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1921 | | pagina 1