DE EEMBODE
KATHOLIÉK NIEUWSBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN
DINSDAG 5 APRIL 1921.
35ate JAARGANG No. 2.
Kantoon Langegracht 28, Amersfoort
DB EBMBODB verschijnt Dinsdag- en
Vrljdngmlddag.
ABONNEMENTEN kunnen elke week In
gaan. doch opzegging
geschieden voor den a
adverlecren.
Adverlentlün moeten Dinsdag en Vrijdag
vóór 8 uur worden bezorgd. Een bepaalde
plaats kan niet worden gegarandeerd.
Dagen van weelde zijn zorge-
lijker en zwaarder te dragen dan
kwade dagen.
Itlenscbenwaarde.
Het behoeft nauwelijks meer gezegd
te wordeo, maar wij menschen, leden
van één groote gemeenschap, die maat
schappij heet, staren ons blind op het
uiterlijke. Dagelijks offeren wij op hel
altaar van den schijn. Hoe angstvallig
zien wij toe, dat toch de menschen met
wlc wif omgaan, wel bij ons kleuren.
Of zij toch vooral niet béneden onzen
stand* zijn. Vooral niet beneden je
stand trouwen, zoo klinkt het den jon
geling al vroegtijdig in de ooren. Je
moet je Diet afgeven met een meisje
van ouders uit een minderen stand, dat
gaat nu eenmaal niet, Vooral soort bij
soort, nerjes afgepast, één snit, en van
hetzelfde gewicht.
En o wee, als de jonge man »eigen-
zinnig* genoeg is den raad zijner ou
ders in den wind te slaan en verliefd
te worden op een meisje, z. g. n. vaü
mindere komaf als bij, dan zullen er
woorden van gramschap en vei bitte
ring over zijn jeugdig hoofd worden uit
gestort. Blijft de jongeling volharden
bij zijn Ideaal*, dan zijn daarmede tal
rijke schreden gezet op den weg, die
tot een onherstelbaré breuk zal leiden.
De ouders redeneeren ongeveer zóó en
als ze het niet uitspreken, dan deDken
ze het welonze zoon heeft die en die
positie, verdient dat en dat geld, bij
draagt een hoed en een gekleedejas
dus spreekt het vanzelf, dat hij zich
niet met de dochter van een timmer
mansknecht, die een pilowbroek en een
pet draagt, mag verloven en haar niet
tot vrouw mag nemen.
Die onverstandigen 1 Begrijpen
dan niet, voelen ze dan niet, dnt de fac
toren voor het menscheli|k geluk niet
zitten in iemands kleercn, houding en
manieren, noch in zijn hooge boord
noch in z!Jd manchetten, noch in alle
andere uiterigkc dingen, maar dat ze
alleen wonen diep in eigen binnenste.
Staat daar niet geschreven en heeft het
niet zijn waarde behoudeD tot op den
huidigen dag»Wat baat het den
raensch, zoo hij de geheele wereld ge
wint en schade lijdt aan zijn onsterfe
lijke ziel
Wat zal je jongen wordeD, wordt
een vader gevraagd, die met handen-
ai beid een goed stuk brood verdient.
Zal hij uw voetstappen drukken en het
vak leeren, waarin gij een goed en
onbezorgd bestaan vindt?
O, neen, het jochie moet naar eer
kantoor. Dat Is veel netter positie, jt
handen blijven er mooi blank bij en j<
hebt geea smetten op je beddegoed. Je
ruikt ook niet zoo naar je werk, ajakkes
:e, kantoorschrijver ia veel netter.
Wederom dwaze, domme ouders I
Uw jóngen zou, als gij lieden niet
io verblind waait door bet klatergoud
van den schijn, als opvolger van z'n
vader eeu goede toekomst tegemoet ge
gaan zijn, terwijl gij nu, door uw ver
langen om hem den heer te laten uit
hangen, het groote getal der hoeden-
iroletnriifrs met een vermeerdert. Ja,
i, die afkeer van handenarbeid, in ver
band met de zucht naar meer genot,
opschik, meer weelde, heeft al
heel wat goede elementen aan hun be
stemming onttrokken en de maatschap
pij van beste krachten beroofd.
Want het zit 'm heusch niet in de
boeveelheid werk, die we afmaken, niet
e soort van arbeid, dien we ver
richten, het zit 'm in den geest welke
D9 werk moet spreken. Ons werk
het stempel onzer persoonlijkheid
dragen, het moet gekenmerkt worden
door datgene wat ooze ziel er in gelegd
heeft.
Nu weten we wel dat onze teger-
woordigc wijze van produceercn, liet
geestelijk aandeel van den vervaardi
ger in zijn weik, zeer op den achter
grond beeft gedrongen.
De machine heeft ook dat van hem
weggenomen, zoodat een massa atbcld
eenvoudig tot een sleur, tot een dood
beweeg van handen is geworden.
Maar dit terloops' opgemeikt. We
willen maar zeggen, dat het er al bitter
'einig toe doet, wat de mer.sch voor
zijn levensonderhoud want dat staal
bi) het werk, jammer genoeg, alleieerrt
•p den voorgiond doet,
Dat moet onbesproken blijven bij de
bepaling van zijn waarde als inensch.
Immers, alle eerlijke arbeid 1b nuttig
i ieder die werkt, draagt met den
arbeid dien hij verricht bij tot het' in
beweging houden van het groote rader-
•V'k dier maatschappij.
Het zijn niet enkel de groote raderen
die het uurweik drijven ook de kleine,
:elfs de kleiDljrs, doen onmisbaar
weik,
Nog eensniet welke positie dn
mcnscli inneemt in de maatschappij,
niet de uiterlijke omstandigheden, waarin
hij verkeert omstandigheden zoo ge
worden dikwijls buiten zijn toedoen,
denk aan de vijf talenten en aan dat
ééne bepalen den stand, de waarde
in een mensch.
Daarvoor moet hem een andere maat
staf worden aangelegd.
Gevraagd moet worden welke eigen-
ichappen van gecBt, karakter en hart
bezit hij, door welke invloeden wordt
hij geleld, uit welke bron wellen zijn
gedachten en handelingen op.
er warmte is in zijn hart v
groote en heilige belangeD.
Of hij bij alles voelt den eisch
:n zedelijk en leidend beginsel.
Want geen ledepoppen hebben
noodlg, geen holle vaten, geen wez
gesneden uit riet en biezen, maar m
oen en vrouwen van karakter, van
dchjke grootheid, die als eikeboomen
diep hun wortels hebben geboord In
den grond, in den grond van een we-
:olijke en diep-innerlijke overtuiging.
Daar gaat het om bij de vaststelling
in de waarde des menschen en naar
zulke parelen moet vóór alles gezocht
worden, eer men een oordeel over zijn
medemensch uitspreekt, eer men lletn
als een minderwaardige beschouwt.
Het begrip stand krijgt daardoor e
geheel andere beteekenis, komt in vele
gevallen zelfs niet in aanmerking,
D.<t het nog mogelijk is zoo standen-
verliefd, zoo sinndcnbevooroordeeld te
zijn nn eeuwen Christendom I
Want het was toch het Christendom
dal de waarde van den mensch tot rle
hoogste hoogte opvoerde de gelijkheid
in allen, zonder onderscheid, voor God.
Deze leer van de broederschap aller
menscheo, grondvestte de goddelijke
timmermanszoon uit Nazareth.
En wat hebben wij, <|ic ons zijne
'olgelingen, zijne belijders noemen,
gedaan
Wij hebben overo' scheiding gemaakt
wij hebben mureu 'opgetrokken, hoog
breed, om toch maar afgezonderd
elkaodcr te zijn. De «broederschap
aller menschen* is tot een paskwil ge
worden, tot iets dat alleen goed is
gepredikt te worden in de keiken, maar
dat op het terrein van het practische
leven geheel niet tot zijn recht komt.
En toch zijn er velen, die met vroom
oogengedraai luisteren naar du gedeelte
uit Vondel'* Kerstzang
.Het kleine heelt zich Ood verkoren
Al wie uit ootmoed wordt herboren
Is van hel hemelsche geslacht."
Klein en ootmoedig dat zijn geen
woorden die begrepen en werkelijk ge
voeld worden door de kinderen van
izen tijd op de markt van liet leven.
De gelukkige uitzonder.'-jen daarge
laten.
31 HARRY SHARPE
Ben herinnerde zich namelijk dat bij
de courant, waarin het bericht harer
schaking stond, in den zak van zijl
bestellersuniform had zitten, die onder
den bok lag. Hij had de courant spoedig
te voorschijn gehaald, cn haar voor het
jonge meisje openvouwende, las zij de,
met groote letters gedrukte mededee-
ling, die harer eigen geheimzinnige ont-
voering.
•Ik begrijp er heusch- niets vao,*
zcide zij. En de vei baasde blik, dien
zij op Ben sloeg, was zoo oprecht, dat
hij overtuigd was dat zij niet huichelde.
Wilt u me wijsmaken, dar uw vader
weet waar u op 't oogeublik zijt?«
Vroeg hij.
Natuurlijk weet hij dat.*
•Hóe weet hij dat?*
•Wel, ik heb hem bijkans lederen
dag geschreven, sedert ik nu vnn huis
t gij of bij die brieven ont
vangen heeft?*
Hij heeft ze steeds trouw beant
woord.*
•Heeft bij de laatste twee of drie
dsgen ook nog geschreven
Jn, hij schreef mij nog gisteren.*
Hebt u dien brief bij u?«
•Ja ik kau hem u best laten lezen,
er staan geen geheimen in.«
Zij baalde den brief uit haar zak
overhandigde hem aan Ben, die het
volgende te lezen kreeg:
New-York, 30 Dec.
Mijn lief kind. Alles blijft hier bij het
oude en ik ben gelukkig heel gezond.
Dick zal je ergens heeD brengen waar
je rustig blijven kunt totdat ik denk dm
het goed is dat gij terugkomt. Ik hoop,
dat het spoedig zijn zal, want ik mis
mijn kleine zonnestraal erghet huls
lijkt uitgestorven zonder je. Houd maar
goeden moed en schrgf zoo dikwijls als
je dit doen kunt. Je trouwe broer Dick
za! de brieven wel bezorgen, enjekum
er zeker van zijn dat alles wat hij je
aanraadt tot ons beider bestwil is.
Met innige liefde je Vader.
Een andere onderteekeolng had de
brief niet, en Ben las hem zeer nauw
keurig tweemaal over, terwijl allerlei
gedachten eu vragen elkander in zijt
hersenen verdrongen.
•Dat klinkt alles heel mooi,* zeide
hij eindelijk, «maar het is mij niet
duidelijk waarom hij verlnngt dat u
voorloopig wegblij't. Ik denk dat dit
iets is wat u mij niet kunt vertellen ?-
Binnenland.
In de Eerste Kamer zeide
Aalberse hel volgende over de publiek
rechtelijke bedrijfsorganisatie.
Ik verklaar i pnicuw, dat de regeering
nog slechts luistert naar de adviezen
die zij van verschillende zijden omtren
dit vraBgstuk omvangt. Reeds in eer
aitilcel lb «De Katholiek* van 1891
heeft spreker uiteengezet, dat we levei
tijd van felle reactie tegen het
individualisme, waarin groeit het
bewustzijn, dat de menschen niet tegen
maar uaaxl elkaar hebben ie werken
voor de vcibcictde inrichting vou dc
maatschappij. Dat bewustzijn moet van
onderen op voortbreugen de sociale
wetgeving, die de maatschappij noo
dlg heeft.
Van bovenaf moet niets worden op
gelegd. De wetgever kan slechts een
dood ding maken, zonder leveD. Een
levende maatschappelijke organisatie
moet uit het leven zelf groeien, even
als de gilden. Spreker heeft 26 jaar
geleden een l.rochure over christelijke
jolitiek geschreven, die velen zijucr
onge vrienden wel eens mochten her
lezen. H^ schreef daarin ook een hoofd
stuk over sociale wetgeving. Deze moet
op den bodem der vakorganisaties
worden gebouwd. Dit moesten de hei
palen zijn, waarop een christelijke sa
menleving werd opgetrokken.
Ecu eerste stap in de richting deed
ipreker door oprichting van den Hoogen
Raad van Arbeid, waaruit eeu com
missie is belast met bestudeering van
deze vraagstukken. Vanwege bet mi-
I _|van blnnenlandschc zaken is
tegelijk een commissie onder deozelf-
den voorzitter belast met dc bestudee
ring van de socialisatie. Een leiddraad
is nau de commissie voor de bedrijfs
organisatie veistrekt, waarvan spreker
de vrngeo voorleest, om te laten zien,
hoeveel er aan dat vraagstuk
Men heeft hier te doen met ee
pkx van zeer moeilijke problemen, die
ille in elkander grijpen.
Met groote woorden komt men op
dit gebied niet verder. Noodlg Is his
torisch inzicht, bezonken nadenken. Bo
venal horde men zich voor den waan,
dat de wetgever nieuwe levende orga
nen kan scheppen, gelijk Pallas Athene
uit het hoofd van Zeus kwam. Het
rijsje der vakorganisatie wordt een
boom spreker kan echter geen boom
maken. Onder publiekrechtelijke bedrijfs
organisatie moet men dus niet verstaan
een wet, maar een stuk maatschappe-
lijken groei waarbij de wetgever alleen
een taak zal hebben te vervullen
leiding, aanvulling en toezicht.
Overeenkomstig het bepaalde In de
Algemeene Statuten voor de Katholieke
Sociale Actie had de verkiezing plaats
van een voorzitter en een penning
meester, met het resultaat, dat tot voor
zitter werd gekozen prof. L. van Aken,
en tot penningmeester J. van Rijxewljk.
Daar de Directeur van het Centraal
Bursau secretaris is van het Centraal
Bestuur, en voorzitter, secretaris en
penningmeester samen het Dagelijksch
Bestuur vormen, ik dit laatste thans
als volgt samengesteldprof. L. van
Aken, voorzittermr. A. Tepe, secre
taris J. van Rijxewljk, penningmeester.
Te Vinkoveen ia door onbekende
oorzaak het gebouw van de R. K.
Coüp. Verbritiksvereenlglng, waarin ook
de broodbakkerij Ie gevestigd,
grond toe uitgebrand.
De eigenaars der bioscopen te Venlo
hebben hunne Inrichtingen gesloten,
naar aanleiding der hooge stedelijke
belastingen vao 30 pCt-, waardoor hun
bedrijf niet meer loonend was. Zij zullen
hunne bioscopen niet eerder openen,
dan nadat de belastingen op het oude
peil (20 pCt rijn teruggebracht.
De Hamburgschc firma Paul Kossel
en Co. heeft van het gemeeotcbestuur
van Rotterdam opdracht ontvangen tot
het bouwen van kleine woningen voor
het bedrag van 40 mlUIOtti mark. De
uitvoering zal geschieden volgens het
systeem snelbouw Kossel. De firm»
heeft daarmede de Hollandsche, Bel
gische, Engelsche en Fransche concur
rentie geslagen.
Te Aalten heeft de politie een inval
gedaan in het huia van K-, wt
geheime jeneverstokerij is ontdekt. De
gereedschappen en een vat gezuurde
rogge zijn in beslag genomen.
Op de heide nabij Buaaum Is een
poging tot moord gepleegd. Zekere D.
uit Amsterdam greep den 15-jzrigen S.
onverhoeds beet en bracht hem met
geopend mes twee steken
hals en voorhoofd toe. De dader meldde
het gebeurde bij de politie
>Hei Rechte Spoor* meldt, dat de
R. K. Bond van Spoor- eu Tramweg
personeel »St. Raphndl* In 1920 zijn
ledental van 12.212 zag klimmen tot
13 646. De toename was van dien
aard, dat men op 1 April de 14.000
dacht te bereiken.
leeod tot het oprichten
houwer) in het perceel, gelegen aan
den Bisschopsweg no. 83.
Paardenmarkt. Aanvoer 280 stuka,
waaronder 60 hitten en 10 veulen*.
Luxe paarden f900 1 f 1100; werk
paarden f600 k f8(X); veulen, f300
4 f6C01-jarigen f325 if300; hitten
f200 A f430.
Op de marktZandaardappelen f4
4 f 3 hoendereieren f 8 A f 9.30 per
100 «tuks; hooiboter 12.40 i f3.30
per kilo; kippen f3 A f3; kuikens f3
a f6; piepkuikens f2 A f3; oude
eenden f130 A f3; tamme konijnen
f2.30 A f4; duiven fl.SO i f I 80 per
paar; magere va/kens f55 if 100;
drachtige zeugen f 280 i f 330biggen
f26 A f30; guste zeugen f 160i('jl0.
Aangevoerd waren ongeveer 25 heet.
zAndaatdappelen 18CXXX) stuks hoen
dereleren 200 kilo hooiboter 90 ma
gere vnrken*210 biggen; 18 zeugen.
De afd. Amersfoort v. d. R. K. Bond
i Handels-, Kantoor- en Winkelbe
dienden hield Vrijdag bare ledenverga
dering. De opkomst was gelukkig wat
beter dan den laatstcn tijd het geval
geweest is. Twee nieuwe leden werden
door den ZeerEerw. Adviseur geïnstal
leerd, waarna de verkiezing van afge
vaardigden voor de a.s. Bondsverga
dering plaats had. Hiervoor werden
benoemd MeJ. v. Hamersveld en «le
Heer Lubbcrls. Verder ging de voor
zitter over tot het doen van eenlge
mrdedcelingen betreffende den Propa-
ganda- feestavond op Zondag 10 April.
De programma's hiervoor zullen na
a.s. Dinsdag verkrijgbaar zijn bij de
bestuursleden. Laten de leden sooveel
mogelijk hun best «loen c
-Neer, dat is een za.tk van persoon
lijken aard. Hij zelf heeft er mij slechts
gedeeltelijk van op de hoogte gebracht.*
•Zoo, heeft hg? Hg zendt zijn eenige
dochter dus weg, nattr een totaal on
bekende streek met dien fijnen broer,
die al zgn tanden laat zien sis
gehocgeide jakhals, cn vertelt
eens waarom hg dit doetl En nadat hg
dit gedaan heeft, gaat hg naar het hoofd
bureau der geheime politic en zet Jan
en alleman »»n het weik om u op te
sporen. Dat lijkt me al een heel rare
geschiedenis. Hoeft uw vader u gezegd,
eer ge wrggingt, dat hg u vooreerst
niet terug wou hebben
Neer, dat scllteel hij mij eerst
mijn vertrek. Maar hg schreef mij i
bruf
Hoe weet ge dnt hij u een briel
schreef
Ik kreeg dien brief na mgu vertrek
uit Brooklyn.*
Wie haalt de brieven voo
•Dick.*
•O, Dick,* riep Ben uit, met een
vcrachleigken nadruk op dien naam.
•Dick haalt de brieven, co al die brieven
zeggen u, dat ge precies moet doen
wat Dick zegt I En dat diezelfde Dick
een engel is, zonder vleugels
groot aantal tanden daarvoor in de
Amersfoort
Niet heden-, maar Dinsdagavond
12 April rrcullectic in de parochiekerk
O. L. Vrouw Hemelvaart.
Burgemeester cn Wethouders i
plaats 11 O, die Dick is eeu lievertje. Nu
juffrouw Dolly, nu moet u óf het
óf het ander aannemen. Of Dick ii.
schurk, óf uw vader is de grootste
idioot van het geheele Manhattan-eiland.
Hrt is uict zeer waarachgnlijk, dat hg
de geheime politie san 't werk zou
zetten om u op te sporen, als hg niet
verlangde dat \>Jj gevonden werd. Oor-
derfl hierover manr zelve. Laat r
echter alleen zeggen dat uw vader
eeu van die brieven geschreven hcefr,
nucli er ooit een van u ontvangen heeft,
Als ge dit als een f<-it aanneemt, zul de
rest u wel rluidcigk worden.*
Dol'y wi-t niet meer hoe <g het had.
noch wat *g er van denken moest. Het
was niet alle» om aan zulk een schande
lijk bedrog te geloovcn. En daarenboven
was het een *eer armcigk en haveloos
uitziende kleine landlouper, die haar dit
alles vertelde.
Ik weet niet wat ik doen m<
riep xij, In tranen los barstende,
U behoelt Diets le doen; laat alles
ann mg over, tot ik een en ander
den agent der geheime politie
Sharpe, in New-York, hieromtrent heb
kunnen melden. Dan zal dat heertje,
die mgnheer Dick, ook drommels op
:ijo neus kgken, dat verzeker ik u[«
Zóó vervuld was Ben met alles wat
Onze vroegere stadgenoot, de heer
H- J. D. van Wessum, hoofdcommies
van het Ministerie van Financiën, is
bevorderd tot den rang van referendaris
aan dat Departement.
Ken nchtjarig meisje ksratu spelend
n der zijstraten van de Leusder-
I en bemerkte niet een juist pas-
seerende auto, met hel noodlottig ge-
volg, dat zg werd overreden.
De bestuurder gooide zgn stuur om
en hierdoor kwam de auto In botsing
en boom, waardoor de Inzittende
dame licht werd verwond.
In Hilversum met een Katholieke
bevolking maar een weiuig grooter dan
hier, zflti bij de R. K. Kicsvcreeniging
thans 1686 personen nangesloten. Hier
bedraagt het aantal leden der R. K.
Kicsvcreeniging nog geen duizend.
- In de Eerste Kamer verklaarde de
Minister van Waterstaat:
-Met betrekking tot de Gcldertche
Vallei zal men zich bepalen tot het
afdammen van de Kcm en het stichten
van een stoomgemaal.*
Minister Aalberse is voornemens in
het wcrkliedenbesluit voor winkels te
bepalen, dat men in winkela niet langer
arbeid mag verrichten dan 9 uur per
dag en 50 uur per week, een jeug«lig
persoon of een vrouw niet langer dan
acht uur per dag en 45 uur per week.
Tusschen 9 uur des avonds en 6 uur
des morgens mag niet gewerkt worden.
Voor het kappersbedrgf worden thans
bgzondere regelingen getroffen.
Hg het lowerklng-tteden dezer voor
schriften, zal onze desbetreffende ge-
mcente-verordening wel worden Inge
trokken.
Dolly betrof, dat hg hare medereizigster
geheel had vergeten. Eensklaps echter
herinnerde hg zich harer, en wederom
doorstrponule hem hetzelfde vreemde,
onverklaarbare gevoel dat hem had
aangegrepen, toen hg haar voor het
eerst zag, toen zij het rgtuig instapte,
»Ik zou u wel eens willen vragen,*
zei Ben, »*er wg in deze zaak verder
gaan, wat Dick Underwood met deze
zaken te maken heeft ?a
-Dat zou een le lange geschiedenis
zijn om u te vertellen,» zei Dolly's be
geleidster 0|> zachten toen.
•Ja, we lirbb®\nlct veel Tijd voor
lange geschiedenissen. Maar kunt u
mg niet even zeggen, waarheen hg u
brengen wil?*
-Dat weet ik niet.*
-Zijt gg uit vrg* vetkieung mede-
gegaan
-Ik dacht dat het beter was. Ik weet
zelf niet meer wat ik denken of ge
ven moet. Er I* zooveel raadsel
achtigs inIk begrjlp er niets meer
ik weet zelfs zoo weinig om-
mij zelve.*