DE EEMBODE
KATHOLIEK NIEUWSBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN
DINSDAG 10 MEI 1921.
35ste JAARGANG No. 12.
KsotoorUu(«(r<cht 28,
DB EBMB0D8 verschijnt Dinsdag- en
Vrijdagmiddag.
A80NNBMBNTBN kunnen elke week In
gaan, doch opzegging van abonnement moet
geschieden voor den aanvang van een nieuw
Priji per drie maanden (1.00 Bulten de
gemeente Amersfoort f 1.10. Afzonderlijke
nummert to et.
ADVBRTBNTlfiN 25 cent per regel. BUiqke
tarieven voor handel en nijverheid 6IJ geregeld
adverteeren.
Adverientlün moeten Dinsdag en Vrijdag
vóör 8 uur worden bezorgd. Een bepaalde
plaats kan niet worden gegarandeerd.
Weet ge wat hel behoud der mensch-
heid is
Het zijn die tallooze verborgen goede
handelingen, die onbekend blijvende
offers, die stille zelfverloochening, die
vele gaven der liefde, waarvan God
alleen getuige Is.
Binnenland
Ned. R. K. Huisvestingscomité.
Afdeel! ng Amersfoort en omitreken.
Op 20 Mei e.k. sou wederom een
transport Hongaarsche kinderen in ons
land arriveereu.
Zeer tot ons leedwezen kregen wij
geen voldoend aantal plaatsen beschik
baar. Voor 300 kinderen konden wij
helaas geen onderdak vinden.QOns
Hoofdbestuur heeft daarom besloten
dit transport 14 dagen of een maand
uit te stellen en nogmaals een beroep
te doen, op Uw aller medewerking,
om deze arme Hongaarsche kinderen,
die reeds zoolang te vergeefs om uit
zending smeeken, een liefdevol tehuis
te verschaffen.
Vele van deze arme kleinen hebben
geen onderkomen en wonen met hun
ouders in goederen- of veewagens-
Het is ons gebleken, dat de moeilijk-
heid der taal geen beletsel behoeft
te zijn om deze arme kleinen onder te
brengen binnen een paar dagen Inmnen
rij zich voldoeode behelpen en zich
betrekkelijk goed verstaanbaar maken.
Ter liefde Gods doen wij nogmaals
een beroep op U, teneinde Uwe zoo
dikwetf beproefde hulpvaardigheid
wederom ten hunnen dienste te stellen
om daardoor voor 20 Mei e.k. voor
plaatsing te zorgen.
Wanneer elke kring 20 plaatsen be
schikbaar stelt, zijn wij voldoende ge
holpen.
In verband hiermede is ook het
terugtransport van 23 Mei naar Buda
pest uitgesteld mochten er echter Hon
gaarsche kinderen zijn die weg moeten
of terug willen reizen, dan kunnen deze
opgeven worden en met de Oostenrijk-
schc trein van 18 Mei vertrekken. Zij
zuilen dan van af Weeoen door eene
Hongaarsche dame verder worden ge
bracht.
Ook voor deze Hoogaarsche kinderen
is een toegangskaart voor den trein
noodig en moeten dus de opgaven
ons spoedig bereiken.
Opgaven van hen die een Hongaarsch
kind wenschen te huisvesten, worden
ingewacht bij den secretaris der afdee-
ling Amersfoort den heer J. W. JorisseD,
Muurbuizen 23.
Het Ned. R.K. Huisvestingscomité-
Vergroving is het kenmerk van
dezen tijd. De geestelijk rijk-be
gaafde wordt meer en meer terugge-
drongen, de ruimte is aan den schree-
wer. Manieren, vermaken, oordeelvel
lingen, se gaan van het oppervlakkige
naar het brute. Indien de taal ganscb
het volk is, dan spreekt het peil van
het huidige volk triestig uit die wijze
waarop het zijn taal hanteert. Zie de
taai van de breede massa,Jin opschrif
ten, advertenties, aankondigingen
de tien zijn er nauwelijks negen die
iets van terecht brengen. Maar zie ook
de circulaires en de brieven van den
handel, dan „hoogeren" handel zelfs:
het is van een gruwelijke zotheid wat
daarin met de taal wordt uitgespookt.
De man die sinds jaren met frisschen
en scherpen spot de ontwrichtingen ge-
geeseld heeft die aan onze taal worden
begaan, Charivarius, heeft als censor
in deze materie een veel grootere be-
teekenis, een veel hooger waarde dan
als louter de humorist, dien men wel
algemeen in hem erkent. Zijn kostelijke
en'vlijmende ironie heeft een grimmigen,
een bijna tragischen achtergrond, en
het is goed en weldadig, bet is ook
ten zeerste, helaas nuttig en Boodig,
dat zijn vermanend geluid het misselijk
rumoer van knoeiers, sjacheraars, ideaal-
loosen ca ongevoeligcn overstemt. Hij
verdient grooter eer, meer dank, dan
wie de snelheid van een motor opvoert,
een nieuw ontploffingsmiddel uitvindt,
of een buitenlandsch bokser overwint.
Charivarius speurt in de verwording
van onze taal dieper oorzaakde ont
aarding van het volks-innerlijk, dat
zich niet met geestelijke waarden te
verrijken tracht, maar botte voldoenin
gen zoekt in bedwelming en verstrooi
ing van laag stoffelijk soort. Waarvan
de sportverdwaxing er een is. Hoor
hoe hij daartegen in een hekelrijm te
velde trekt:
De lof der zotheid
O, menichen, wordt wijsKomt tot inkeer 1
[Houdt opl
Beiint u I Niet verder, gij dwucn I
Staat de wereld dzn nog niet genoog op z'a kop?
Laat af van je tieren en men!
De Kunst telt maar weinig, dc Wetenschap niets.
Die kost is tc «waar voor de magen;
De held van den dag is de ploert op de fiet3
Lees de motorfietsweclstrijd-verslagen I
De god deicr eeuw is de schop-maniak,
Van den nimbus der grootheid omgeven,
Maar iedere schouwburg-atfaire staat rwak,
En rekt met een suaufooi het leven.
De hero des volks Is de bloedneusproleet,
Hoe «oo'n bruut van de glorie omstraald wordt!
Met 't purper der roem van de natie omkleed
Maar vraag niet hoe een schrijver betaald wordtl
De schrijver, de schilder, de vorst van den Geest,
Zij, die scheppen, voor vele geslachten,
Het spook van 't Gebrek houdt hen stadig
(bevreesd.
En vervolgt hen in slapelooze nachten.
De bladen besleden een regel aan Kunst,
aan sport-gclal vele kolommen,
Want anders verliest d'onderneming de gunst
Van de sport-overdrijvende stommen.
Een kroegvlerk, die handig biljart heeft geleerd.
Wordt bcjuicht en bebruld door die gekken.
Verheerlijkt, bekranst, als een koning vereerd,
En het schuim staat het vee op d'r bekkcnl
er nog een voorwerp voor 't vaderiandsch
Den Wercldkampic
Krankzinnige hutdigers-
Juichcrs, kransers, fanfare-malloten
Al krijg 'kvandieknokkersmiuchienopm'nkop.
Ik veria—
Sden duur:
eren
i-horde, houdt op I
Te fel l Ongetwijfeld. Den dichter
past eeo andere hulde dan den wiel
renner, een ander publiek brengt hun
die, en ze dient gemeten te worden
naar de maat van beider partijen aspi
raties. Maar Charivarius zal aan de
zachte heelmeesters gedacht hebben
grands maux les grands remèdes.
De ware matige is volgens den
•ijze Senecca, hij die van het goede
iet te veel en van 't kwade niets ge
bruikt.
In de, onder voorzitterschap van
Minister Aalberse, gehouden jaarver
gadering van het R. K. Spaarfonds
bodcmcultuur, werd de balans e
verlies- en winstrekening over 1920
vastgesteld en het dividend bepaald op
7 pet, (vorig jaar 6 pet.).
Tevens werd besloten de spaarbank-
nte met ingang van 1 Mei te ver-
hoogen tot 4'/4 pet. voor alle bedragen
zonder onderscheid en de deposito ti
brengen opvoor één jaar vast 43/t pet.
voor twee jaa« vast 5 pet., drie jaar
vast 5pcLi vijf jaar vast 5'/» pet.
- Op 14 November 1918, deed in de
iabijheid van Kampen een Duitsch
vliegtuig, bemand met twee militairen,
:n noodlanding.
De machine keerde en kwam plots
:er temidden van de opeengedrongen
menigte toeschouwers, van wie eeo
tweetal, het echtpaar Albert v. Bruggen,
door dc schroef doodelijk verwond werd.
Thans heeft de Duitsche regeering
,n de beide minderjarige kinderen van
wijlen Van Bruggen een schadeloos
stelling toegekend van f3000-
De regeering heefteen wetsontwerp
ingediend tot verhooging van het tarief
der invoerrechten. De grondslag hiervan
is een verhooging van de heffing van
naar waarde belaste goederen van 5
tot 7 pet.
In den nacht is ingebroken in villi
Rijnzicht» onder Jutphaas. Gestolen ii
voor 5000 gulden aan tafelzilver. De
daders zijn te Reokum aangehouden,
varende in een motorboot. De politie
moeBt op hen schieten om hen in
handen te krijgen. Zij gooiden vóór
bun aanhouding het tafelzilver in de
't, waar nu gevischt wordt.
Te Den Burg (Texel) zijn
fietsrijders tegen elkaar gereden. Een
hunner, de 21-jarige C. Smit wi
stond dood.
Te' Bussum is een 74 jarig heer, die
zich juist aldaar metterwoon gevestigd
had, en bij bet zien van een bekende,
dwars de Lindelaan o verstak, door een
auto overredin. De man werd gedood.
In enkele plaatsen van Friesland
heeft men jonge tunderen in de weide
dood gevonden. Men vermoedt dat zij
tengevolge van koude zijn bezweken.
Uit den Omtrek
Saam
Geboren: Maurits, z. v. E. Eljan en
R. Kruitman Augustina, d. v. C. A.
A. Petzfiftld en H. v. d. Heiden Jao,
v. G. v. d. Broek en E.Lammertsc
Anthonie, z. v. W. G. v. Ee en G.
v. Zijst Hendrik Jan, z. v. W. Schol
ten en H. Tesselhoff Marritje, d. v.
Dijk en H. J. v. Slootcn. Ge-
zina johanna, d. v. D. de Gier en G. J
Bergman Anna Maretje Gerdina, d.
v. G. v. Schaaik en A. M. Brand
Anna Catharina Marie, d. v. H. J, W.
Horstioken C. E. Hemmelder Helena
Geertruida, d. v. G. v. Ginkel en H.
Jungen Wouter, z. v. Q. Breunesse
i W. v. d. Meent.
OndertrouwdM, de Regt en A. C.
Bongers G. J. J. Broerre en J. v. d.
Dolder.
Gehuwd: J. v. Slootcn en G. Lan-
gerhorst G. Benschop en D. G. v.
Dongen.
Overleden: Wilhelmina J. Pen, 68j.
Adriana Pluijgers, 31 j., echtgen. v.
C. P. v. Dankelaar.
€emnes
Gehuwd: H. F. v. Wijaen en M.
d. Linden.
Ceusdtn
Uit het verslag over 1920 van de
Coöperatieve Boerenleenbank te Leus
den blijkt, dat de in dit boekjaar be
reikte resultaten gunstig waren.
In 1920 bedroegen de ontvangen
spaargelden f216.240,91, de terugbe
taalde f 187.116,99. Bij het einde van
bet jaar beliepen de spaargelden op de
Bank geplaatst tezamen f430.511,93.
Gedurende 1920 werd f154.350 op
voorschot verstrekt terwijl de terug
betaalde voorschotten f55.413,38 be
liepen. waardoor aao bet einde van het
boekjaar het totaal der uitstaande voor
schotten f 279.343 bedroeg. In loopende
rekening werd f 247.900 bij ontvangen
"02,87 uitgegeven. Het te goed
ank in loopende rekening be
droeg ultimo December nog f 148.711,14
Het reservefonds steeg tot f5760,96.
De winst- en verliesrekening wees een
netto winst aan van f 1546,57.
Rekening houdende met de geregelde
stijging van den omzet en de daardoor
meerdere werkzaamheden besloten de
leden eenstemmig, op voorstel
bestuur, het salaris van de kas
f500 op f1000 te brengen.
Soest
In den gemeenteraad had plaats de
beScdiging van den heer H. Butzelaar
's nieuw benoemd lid.
De stemming voor een wethouder
had tot resultaat dat van de 10 stemmen
7 zijn uitgebracht op P. van den
Breemer, benevens 3 Manco, zoodat
den Breemer is benoemd tot
wethouder.
De heer Van den Breemer neemt de
benoeming aan, waarna de Voorzitter
hem toewenscht, dat hij met dezelfde
toewijding als zijn voorganger de be
langen der gemeente moge behartigen.
De heer Van den Breemer dankt den
Voorzitter voor zijn gelukwensch en de
leden die hem gekozen hebben voor
hem gestelde vertrouw
De bevolking, die op 1 Jan. 1920
3835 mannen en 3622 vrouwen, totaal
7457 personen bedroeg, vermeerderde
door geboorte en vestiging in de ge
meente met 810 mannen en 829 vrou
wen, terwijl zij verminderde door over
lijden en vertrek uit de gemeente met
526 mannen en 508 vrouwen, zoodat
zij op 1 Januari 1921 bestond uit 4119
mannen en 3943 vrouwen, totaal 8062
personen. Hieronder is begrepen
bevolking van de Luchtvaartafdeeliog
te Soesterberg.
Volgens den Uitslag der volkstelling
aren op 1 Januari 1921 in de ge-
eente:.l746 geheel of gedeeltelijk
bewoonde huizen, 12 daarin voorko
mende gpbewoonde woningen, 96 ge
heel onbewoonde woonhuizen, 81 woon
huizen in aanbouw, 101 verdere onbe
woonde gebouwen, als kerken, scholen,
schuren, pakhuizen enz, (welke van een
huisnummer voorzien zjn), 2 lijdelijk
aanwezige bewoonde schepen.
In 1921 vermeerderde de bevolking
in Januari met 27 personen, in Februari
met 28 en in Maart met 41, zoodat dc
gemeente op 31 Maart 8158 zielen telde.
de groote zaai van het Gebouw
or Kunsten en Wetenschappen, even-
is aan de Mariaplaats. In de ochteod;
■gadering spreekt dc heer Mr. J. R.
H. van Schaik, Tweede Kamerlid, over
>Onze Regeering,in de middagverga
dering mevrouw S. C. C. Bronsveld
Vitringa, Gemeenteraadslid te Hoorn,
over «Het Vrouwenapostolaat." In de
slotvergadering houdt de ZeerEerw,
Pater Felix Otten O.P. van Zwolle een
propaganda-rede, getiteld «Met vollen
stoom a. Op een flinke deelname uil
geheel de provincie wordt gerekend.
Het houten Restaurant-gebouw van
de Jaarbeurs op het Janskerkhof is
verbrand. Het gansche gebouw is niet.
alleen een prooi der vlammen gewor-
maar tevens een groot aantal
stoelen en tafels, eigendom der Jaar
beurs, alsmede het archief der Utrecht-
sche bloemenveiling, die in dit gebouw
wekelijks een veiling hield. De brand
is waarschijnlijk veroorzaakt door vuur
tje stoken van kwajongens.
Kaasmarkt. Aanyoer: 89 wagens,
wegende 17266 K.G. Eerste kwaliteit
f 59 k f 64 tweede kwaliteit f 53 a
f58.50 Rijksmerk f62 k f70.
Handel matig.
Amersfoort
Heden, Dinsdagavond, half acht
recollectie voor oud-Retraitanten en
leden van Retraile-penningvereenigingea
in de parochiekerk van St. Franciscus
Xaverius aan het Zand.
Overzicht van de werkzaamheden
der arbeidsbeurs gedurende de maand
April 1921. Afdeeling voor manacn
Aanvragen van werkgevers 220aan
biedingen van werkzoekenden 777
aantal plaatsingen 175 (over de maand
April van het vorige jaar waren deze
cijfers resp. 149, 593 en 64). Afdeeling
voor vrouwen. Aanvragen van werk
gevers 19 aanbiedingen van werkzoe
kenden 33 aantal plaatsingen 4 (over
de maand April van het vorige jaar
waren deze cijfers re6p. 40, 24 en 8).
In de maand April werd bij de
Nutsspaarbank ingelegd f 28353.77 en
uitbetaald f 13511.56.23 nieuwe boekjes
werden uitgegeven en 6 spaarbusjes.
1 spaarboekje werd ingenomen. De
Nutsspaarbank wordt gevestigd in het
pand Utrechtscheweg
Alhier vergaderde de Geidersche
Vallei Kanaalvereeniging in hotel «Mo-
nopole», onder voorzitterschap
J. C. Graaf van Randwijck, burgemees
ter van Amersfoort. Nadat was goed
gekeurd, het jaarverslag over 1920,
werden tot bestuursleden (wegens pe
riodieke aftreding) herkozen de heeren
mr. J. C. Graaf van Randwijck, Hes-
seling van Suchtelen, van Haren Noman
Van Daalcn.
Tot nieuwe leden van het bestuur
der Vrijzinnig Democratische Kiesver-
eeniging werden gekozen: Mevr. Snellen,
vr. WolffKlein, mej. v. d. Hoeve
mej. W. van Achterbergh. Kapitein
Kooiman, die periodiek aftrad, werd
herkozen. Er zal worden uitgegeven
Provinciaal vrijzinnig-democratisch
maandblad.
Utreebt
In aansluiting bij vroegere berichten
kan thans worden gemeld, dat de Eerste
Utrechtsche R. K. Politieke Landdag
op 16 Mei (Tweede Pinksterdag) tc
Utrecht te houden, begint met et
Mis, des morgens om 9,45 uur
parochiekerk van den H. Domlnicus
aan de Mariaplaats te Utrecht, De drie
vergaderingen worden alle gehouden
De Roomsche Garde zond als voor
bereiding der Encycliek-meeting op 22
circulaire aan de Roomsche
vereenigingen, waaraan het volgende
is ontleend
ipstelling van den stoet zal plaats
hebben op het Zand des namiddags
één uur.
Aan elke vereeniging zal
worden uitgereikt hetwelk duidelijk zicht
baar door één der leden achter
vaandel gedragen moet worden.
De geheele regeling zal volgent
het nummersysteem volgens volgordt
geschieden, nummering en volgorde
geschiedt geheel volgens inzicht der
Roomsch Garde en wij vertrouwen dat
k een zich daaraan zal onderwerpen.
Er zal gcloopen worden vier aan vier.
Vrouwen en kinderen mogen zich
absoluut niet aansluiten bij de manne
lijke deelnemers.
Het spreekt var, zelf dat organisaties
m vrouwen wel toegelaten zijn docb
>k vóórhaar geldt dat zich geen manne
lijke personen bij hen aan mogen sluiten.
Alle functionarissen zijn kenbaar aan
een insigne in de Pauselijke kleuren.
Deze insignes worden uitgereikt door
het bestuur der Roomsche Garde
zijn van het stempel der club voorz
Geen propaganda zal mogen gevoerd
worden dan door propagandisten
gesteld door de Roomsche Garde.
Indien eventueel organisaties propa
ganda wenschen te voeren buiten de
Roomsche Garde om, moet dit eerst
bij dc Roomsche Garde worden aan
gevraagd en zullen ook deze propa
gandisten een insigne ontvangen.
Dit insigne moet duidelijk zichtbaar
gedragen worden.
De stoet zal In zijn geheel het terrein
binnen trekken en ook verlaten en zal
nader te bepalen plaats ont
bonden worden.
de deelnemers zal oiemand op
het terrein toegelaten worden zonder
geldig toegangsbewijs.
Deze zijn vooraf aan nader bekend te
maken adressen verkrijgbaar en bj de
gang van het terrein k i 0.20 per stuk.
Onmiddellqk na het binnentrekken der
stoet worden de hekken gesloten en zal
toegang uitsluitend plaats hebben door
de contróle.
Geen liederen zullen mogen gezongen
worden tenzij met goedkeuring der
Roomsche Garde.
De toegang tot de zalen des avonds
Is geheel vrij, overigens gelden dezelfde
regels als hierboven aangegeven.
Wij meenen u e* nogmaals aan te
oeten herinneren dat de herdenking der
uitgave der Encycliek Renira Novarum
niet is bedoeld uitsluitend voor arbeiders
doch juist is ingesteld om alle standen
van de betetkenls der Rerum Novaram
te doordringen.
U gelieve uwe leden er op te w$tcn
tijdig tegenwoordig te zijn bij de op
stelling daar onder geen voorwaarde
zal worden toegestaan dat deelnemers
zich onderweg aansluiten.
Verder w^rdt verzocht zooveel moge
lijk transparanten mede te brengen, de
opschriften hiervan zijn natuurlijk aan
de goedkeuring der leiding onderworpen,
wij mogen echter aannemen dat dit punt
geen aanleiding tot moeilijkheden zal
geven.
Wij verzoeken verder uwe uiterste
medewerking opdat dit feest een onver
getelijke dag moge worden in de ge
schiedenis van Katholiek, Amersfoort.
- Men meldt dat het Tweede Kamer-
I, W. Wijk, voorzitter van de Onder-
derofficiersvereeniging «Ons Belang»,
bij de komende verkiesingen voor de
Tweede Kamer in 1922, geen candi-
datuur zal aanvaarden.
Te Utrecht slaagden voor het
nen voor onderwijzeres de dames
C. W. S. J. Kooy, J. F. H. Klokke,
A. W. van Ouwerkeik, H. C. Kwak,
E. Gaveel en M. A. van Wijk.
Bij het op 4 Mei te Apeldoorn ge
houden examen van den Ned. Sneno-
grafenbond «I. Pitman» slaagden o.a.
voor diploma A. de dames A. Brinks,
N. FrohD, P. Posthumus, B. de Vries.
Voor diploma B. de dames: N. Boen
der, C. Hagelüken.
icht: Zandaardappelen £4
k f5; hoendereieren f7.50 k f8.75 per
100 stuks hooiboter f 2.40 f 3.00
kippen f3 k f4; kuikens f4 k f5;
piepkuikens f 1 A f 2.50 oude eenden
fl.50 A f3; tamme konijnen f2kf4;
duiven f 1.50 k f 1.80; magere varkens
f60 f105; drachtige zeugen f185
i f 320biggen f 20 k f 45. Aange
voerd waren 15 heet. zandaardappelen;
170.000 stuks hoeadereiereD 250 kilo
hooiboter70 magere varkens300
biggen10 zeugen.
Voor de leden van den R. K. Bond
van Onderofficieren «St. Martinus» afd.
Amersfoort is er Vrijdagavond 13 Mei
te 7.30 n.m. lezing en bespreking over
de «Ouderdomswet 1919» door een
ipreker van den «Raad van Arbeid»,
n de bovenzaal R. K. Militairen Ver
eeniging Zand, voor de{R, K. Militairen
alhier.
Vragen over Ouderdomswet en In
validiteitswet kunnen gesteld worden.
Leden van bovengenoemde afdeeling
worden door het bestuur beleefd ver
zocht deze leerzame lezing met hun
tegenwoordigheid te willen vereeren.
I— De gemeentelijke voorjaars schouw
over wegen, slooten en waterleidingen
zal gehouden worden op Maandag den
20sten Juni en volgende dagen.
Men verzoekt plaatsing voor het
volgende
Donderdag gaf de Ontwikkeling- en
Ontspanningsclub van R. K. St. George
het Patronaatsgebouw aau het Zand
n feestavond voor leden en huis-
genooten.
Door de Leden der Tooneelvereeni-
ging werd opgevoerd «Miskende Trouw»
tooneelspel in drie bedrijven, waarmede
veel succes werd ingeoogst.
Voor het komische gedeelte van den
avond zorgde de Camesdub, die, even
eens met veel succes, het blijspel «Een
goed bewaakte tante» speelde.
Na afloop bleef men nog geruimen
tijd gezellig bijeen. Hulde aan de musici,
die er ook toe bijdroegen de goede
stemming tot aan het einde toe te
behouden. H.