1
PONNE
AMERSFOORTSCH KEIVEEM
Opslagplaats v. Goederen
Afgifte van Ceelen.
The Douglas
LJ.B.Posthouwer
J.J. VAN HAMERSVELO
Bel dan op No. 42
DE EEMBODE
KATHOLIEK NIEUWSBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN
VRIJDAG 20 MEI 1921.
35ste JAARGANG No. 15.
Kantoon Lancofracbt 38, Amersfoort
DB BBMBODB verschijnt Dinsdag- en
Vrijdagmiddag.
ABONNBMENTBN kunnen elke week In
gaan, doch oplegging van abonnement moei
Kchleden voor den aanvang van een nieuw
artaal.
Prijs per drie maanden 11.00 Bultende
gemeente Amersfoort 11.10. Afxonderltlke
nummers 10 ct.
ADVBRTBNTlfiN 29 cent per regel. Billijke
tarieven voor handel en nijverheid bij geregeld
advertceren.
Advertcntlün moeten Dinsdag en Vrijdag
viór 8 uur worden beiorgd. Een bepaalde
plaats kan niet worden gegarandeerd.
Die wanen het zekerst te zijn,
falen dikwijls het meest.
neutraliteit.
De neutraliteit is een verbasterd op
voedingsbeginsel, dat men tevergeefs
in het karakter van ons gedoopt volk
heeft trachten te enten.
Zij is als een vierkante cirkel:
onding.
En een kind neutraal op te vo
is even onmogeli|k als een schilderij
met water te kleuren.
Toch bleven velen van 't «denkend
deel der naties, jarenlang met hard
nekkigheid hun illusie vervolgen om
trent »de édne volksschool voor geheel
de naties. Een Illusie, nu gelukkig los
gelaten.
De practgk leerde het onhoudbare
van 't neutraliteits-principe en voi
lessen der prscüjk bleven toor
gevende mannen In het liberale kamp
ten slotte nog bevattelijk.
In zijn werk «Allard Plerson herdachts
schreef in dit verband de vrijzinnige
professor dr. Naber dan ook terecht
Men eerbiedigt ieders godsdienstige
overtuiging en zwijgt derhalve voor-
zichtiglijk over alles wat de geschiede
nis wezenlijk belangwekkend maakt. De
Hollaodsche zeehelden, uitstekend
maar men zal toch moeten toegeven,
dat in de wereldhistorie Bernard van
Clairvaux krachtiger heeft ingegrepen
dan De Ruyter. De geschiedenis moet
geene geschiedenis van veldslagen
wordenongetwijfeld, Maar ook niet
van huisraad en kleederdrachten. Op
de denkbeelden komt het aan, die de
wereld vervormd hebben. Maar nu treft
het aldus, dat die denkbeelden te allen
tijde de religie tot achtergrond hebben.
Wat wil de neutrale school daarmede
aanvangen Zij schijnt mij veroordeeld
tot een huichelachtig verzwijgen, s
T. G.
Binnenland.
R. K. Landdag te Utrecht.
Op Tweeden Pinksterdag hield n
te Utrecht een R. K. Landdag a
vangende met een H. Mis in de Doi
nicuskeik.
Daarna had in het gebouw voor
en W. de eerste vergadrriog plaats,
waarin de voorzitter, mededeelde dat
Z. D. H. de Aartsbisschop vertegen
woordigd zou zijn door den Vicaris-
Generaal Mgr. B. A. de Wit, die echter
in de ochtendvergadering nog niet aan
wezig zou zijn. Spr. noemde vervolgens
het doel van dezen Landdag te doen
blijken de groote verantwoordelijkheid
die wij dragen voor een goed bestuur
van slad en land, een verantwoorde
lijkheid die wij dragen, omdat wij de
middelen hiertoe hebben, n.l. het gebed,
het voorbeeld en het kiesrecht. De be
schikking over die middelen legt
den plicht op, daarvan zoo ruim mogelijk
gebruik te maken en daartoe hebben
wij kennis, ook op politiek gebied, van
noode. Dit geldt mede de vrouwen, die
thans het kiesrecht hebben.
Het woord werd daarop gevoerd
door het Kamerlid, mr. van Schaik.
Deze herinnerde allereerst aan de
laatste verkiezingen, die aan de R. K.
30 Kamerzetels brachten en jhr. mr.
Ch. Ruys de Beererboeck als kabinets
formateur en premier. Eerst dook van
links allerlei critiek op, maar spoedig
erkende eenige liberale politieke redac
teuren dat sij zich in jhr. Ruys vergist
hadden en dat bij inderdaad een Stants-
man is, die in moeilijke omstandigheden
pal staat. Wanneer men nagaat onder
welke zware gebeurtenissen dit kabinet
had te arbeiden, dan is een woord van
warme hulde van pas voor alles, wat
niettemin werd volbracht. Er werden
op sociaal gebied wetten gemaakt, die
de tijden wenschten en waarbij de
Regeering zich heeft laten leiden door
de beginselen door Paua Leo XUI z.g.
als christen democratiegekenscbetat. Spr.
wms voorts op d« woelig» November
dagen van 1918, waarin het kabinet
niet vergeefs op steun, vodral bij de
R. K. arbeiders, rekende. Dan sprak
hg over onze fiere toepassing van het
asylrecht tegenover den Duitschen
keizer en onze kloeke houding in het
geschil van Belgig en stipte aan onze
deelname bij de congressen te Washing
ton en Genua, het gerantschap bij Z. H.
den Paus, om mede er op te wijzen
dat Minister De Visser er in geslaagd
is in korten tijd de onderwijswet vast
te stellen, waarbij naast de gelijkstelling
ook het op hooger peil brengen vsn
het onderwijs werd bevorderd. Ver
volgens memoreerde spr. de Ouder-
doms- en Invaliditeitswet, de Ziektewet
en de Arbeidswet en ontkende dat d<
hier te lande in geriogere mate dar
elders heerscheode .werkloosheid zou
:ija toe te schrijven van den 8-urigeu
arbeidsdag. Den sociaal democraten ver
weet hij daarop meegewerkt te hebben
aan de verwerping van de Duurtewet,
daarmee een vrijheid gevende aan den
kettinghandel. Dan zette spr. uiteeo
dat het kabinet op militair gebied
minder gelukkig geweest is. Men houde
daarbij echter in 't oog, dat men niet
tot ontwapening kan overgaan en dat
zelfs een klein leger veel geld kost.
In het pas gevallen Kamervotum ligt
de vingerwijzing, dat de Kamer meer
met de werkelijkheid rekening zou
kunnen houden en ala dit In het oog
wordt gehouden, dan behoeft dit votum
ook geen verdere gevolgen te hebben,
wat van groot belang is, omdat bet
sluitstuk der regeeringsontwerpen voor
de deur staat, de Grondwetsherziening,
waardoor o.m. nieuwe publiekrechtelijke
lichamen zullen kunnen ontztaan als
Bedrgfsriden en voorts o.a. processie-
vrijheid.
Tb de middagvergadering, waarin de
Vicaris-Generaal van het Aartsbisdom,
Mgr. B. A. do Wit, allereerst welkom
werd geheeten, trad ala spreekster op
mevrouw S. C. C. BronsveldVilringa,
met het onderwerp «Het vrouwen-
apostolaat*.
Waar de tijden veranderd* 'dgn, zoo
ving spreekster ongeveer aan, daar moet
het de taak d«r vrouw zijn den Christus
te brengen op openbaar terrein aan
anderen, zooals zij dit vroeger deed in
besloten kring, in het huisgezin als
moedei, als verpleegster enz. .Om zich
op openbaar terrein te kunnenfiewegen,
moet de vrouw echter hare meest
typische eigenschap, n.l. de bedeesd
heid afleggen.
De strijd om het vrouwenkiesrecht
werd onvrouwelijk gevoerd en dat maakt
de vrouwen van het kiesrecht afkeerig.
Echter mag dit voor haar geen excuus
rijn om haren plicht niet te vervullen.
God schiep de vrouw als hulp voor den
man, ook in het openbare leven. De
Paus noemt dit weiken der vrouw in
het openbare leven eene zending en ze
geldt voor alle vrouwen, gehuwd of on
gehuwd, jong of oud. Spreekster doet
in verband daarmee een beroep op
vrouwenbond, geestelijkheid enz., om
de vele degelijke vrouwen, ook en vooral
ten plattelande, mobiel te maken voor
het vrouwenkiesrecht. Alle vrouwen n.l.
ook die nu alleen voor opschik en
bioscoop leven mogen bedenken dat
het kiesrecht een grooteren plicht mee
brengt, dat zij niet alleen haar stem
moeten geven, maar ook haar alles,
haar Invloed doen gelden en weerbaar
zijn in de geloofsverdediging niet alleen,
maar ook de leer aan anderen brengen.
Haar machtig wapen zij vooral het ge
bed. Zg moeten hare kinderen leeren
bidden voor het behoud der christelijke
regeering en zij moeten vooral voor
oordeelen wegnemen. Dr. Arifios zeide
is tot spreekster: «de vrouwen
zichzelf niet tegenweiken, dat
doen anderen al*. De vrouw heeft vele
goede eigenschappen, zij kan er veel
mede in de maatschappij verbeteren.
Men denke slechts aan hare beginsel
vastheid, geloofstrouw, hulpvaardigheid,
aanhankelijkheid, offervaardigheid en de
liefde. Die eigenschappen gebruike zij
niet alleen ten voordeele van het huis
gezin, doch mede ten voordeele der
groote maatschappijSpreekster eindig
de met een oproep bij de vrouwen om
op Ie roeien tegen den hedendaagscheu
stroom om alles uit te voeren wat door
de Roomsche voorouders is opgebouwd.
Ten slotte sprak Pater Felix Otteo.
Ons geloof, zette spr. uiteeo, moei
het fundament, het vliegwiel, de motor
zijn in al onze actie. Wij moeten ons
meer om de kerk scharen, immers de
kerk zal niet verbleeken, ook al brengt
de toekomst ons den grootsten strijd.
Want hoe hoog staat de Paus tiiet
boven alles uit, hoe ia Rome niet Dog
steeds de plek, waar alle wegen samen
komen. Wij zouden gaarne de zege
ningen Gods wat sneller willen laten
loopen, maar wg mogen niet vergeten,
dat de sedelgke krachten der Kerk niet
werken als een ctectrlsche stroom, maai
in het tempo ven het mosterdzaadje,
maar daarom ook krachtiger co alles
omvattende. Men Vsn asn den moder-
nen tijd medewerken met belde handen,
maar met [beide voelen in de Kerk, en
de oogen op den Hemel gericht. Het
electrale licht mag niet het awakke licht
der Godslamp dooven, en de moderne
mensch vergete niet, dat «r boven de
donkere lucht der fabrieken een heldere
eeuwige sterrenhemel schittert en dat
er een lange weg is, die naar het eeuwig
geluk voert. Vroeger waren wij te be
scheiden en vergaten wij. dat wij sterk
moeten tap. Onze vaderen liepen te
veel op pantoffels en de wapenrusting
werd te gaarne voor een hulsjasje
wisseld. De lijd is nu wel voorbij, n
korne nu niet voor in de plaats
i tijd van ovcimoed, maar een fier
Roomsch zelfbewustzijn zij het wsclu-
woord. Wat zijn wij niet vooruitgegaan.
WIJ hebben Roomsche ministers en een
Roomsche premier, die er, minstens
gezegd, zijn mogen. Wat gingen wij
vooruit op onderwgsgebied, ja zelfs het
ideaal eener R. K. Universiteit is tast-
Zijne rede verder ontwikkelende,
zet spr. uiteen, dat het geen valsche
vermenging Is, godsdlenstpolitiek, al
leggen onze tegenstanders dat ook. Men
zie mast eens naar het program van
den Vrijheidsbond, waar het luidt: «Wij
erkennen de waarde van het geestelijk
godsdienstig leven voor den Staal*.
Het geloof moet de stuwkracht van
alles zgn. Spr. denkt daarbij aan de
woorden van jhr. Ruys de Heerenbrouck,
die eens betoogde, dat de scheidslijn,
die zich in conciete gevallen verflauwen
kan, een scheidsmuur wordt als het om
groote beginselen gaat. »Met vollen
stoom vooruit r, «oo beëindigde spr.
zijn rede, «bidt en werkt*. Onze tijd
heeft gebrek aan Idealen. Ons zichtbaar
ideaal, ons Roomsch geloof uite zich
fan, niet alleen in de binnenkamer,
naar ook naar buiten.
- Een gezelschap keerde 's middags
met de Gooische stoomtram naar Am
sterdam terug. Tusschen Hakkelaars,
brug en Muiden weid een Hagenaar
van de tram geslingerd en een eind
weegs meegesleurd.
Te IJmuiden doet zich thans het
eigenaardige feit voor, dat aldaar wagons
visch uit Duitschland aankomen om in
de hallen te worden geveild. Voorheen
werd de visch uit IJmuiden naar Duitsch
land verzonden.
-Op de vuilnisbelt te Groningen is een
jongen doodgebleven, vermoedelijk ten
gevolge van inademing van giftige
dampen.
In de gemeente Houten doen zich
verschillende gevallen van pestziekte
bij de varkens voor. De ziekte draagt een
besmeltelgk en kwaadaardig karakter,
's Nachts hebbeo ongenoode gasten
bezoek gebracht aan het Paviljoen
het Vondelpark, dat wordt geëxploi
teerd door de firma J. Somerdgk Bussink.
Zij zijn vermoedelijk aan de achterzijde
door het keukenraam naar binnen ge
komen en hebben hun slag geslagen
een bureau, waaruit zij hebben mee
genomen een bedrag van 1180 gulden
aan Hollandsch geld en 300.000 marken.
Voorts waren van hun gading kristallen
flacons. Delftsch aardewerk met gouden
beslag, zilveren en gouden horloges,
juweelen oorringen en andere sieraden,
Bovendien een aantal gouden tientjes
vijfjes. De politie stelde een onder
zoek in, doch slaagde er nog niet in
de daders te ontdekken.
Twee als heer gekleede individuen,
die op een rijwiel gezeten waren, trachten
op den weg Leuvenum Ermtlo een
bediende der Geldersche Graanhandel
ro tasch met f 1800 te berooven.
Zij sneden eerst den voorband vao zijn
rijwiel stuk en daarna de riemen van
de geldtasch. De bediende, dreigde toen
ben neer te sullen schieten, waarop sij
hem de tasch lieten behoud :n en in
de bosschen verdwenen. Het onmiddel
lijk ingestelde ondersoek, leverde tot
toe geen resultaat.
Een min die alcohol veel gebruikt,
wordt door ziekte 'teerst gefnuikt,
Tengevolge van ruzie ontstond een
■echtpartij te Rotterdam. 4 Personen
liepen verwondingen op. 2 hunner
«sten naar het tiekenhuis worden
Te Hengelo is een perceel bewoond
door een fabrieksarbeider uitgebrand.
Een 6 jarig jongetje heeft bij afwezig
held van de ouders, waarschijnlijk met
kaarsje gespeeld en op den solder
daar aanwezige stroo aangestoken.
Door den rook schijnt het bewusteloos
geworden te sijn. De politie vond later
het verkoolde Igkje.
NIEUWSTRAAT 10 ST00VESTRAAT 8 AMERSFOORT
Administratie Korte Gracht 8
STOOM-APPENDAGES
PIJP-AFSLUITERS
D PAKKING EN VERDERE
MACHINEKAMER BEHOEFTEN
Tel. 169
Vlasakkerweg 52D
Te Witten Is tijdens een onwevr de
blikaeqi geslagen in een groote boer
derg welke geheel Is afgebrand. Het
•e was in de welde.
Te A ze wijn is ook een boerderij door
den bliksem getroffen en geheel afge
Tweeden Pinksterdag Is de 45-jarlge
metselaar C. Klijn uit Soest, te Laren
tengevolge van een aanrijding door een
motorfiets onder een juist passeerende
stoomtram geraakt, met het noodlottig
gevolg, dat hem beide beenen werden
afgereden. Per brancard is de onge
lukkige naar het R. K. Ziekenhuis ver
voerd, waar hij nog deselfde avond aan
de bekomen verwondingen Is overleden.
De man was vader van 8 kinderen.
Te Lieshout kreeg de chef machinist
aan het Wilhelmlnakanaal een swaar
voorwerp op het hoofd. Hij was ter
stond dood.
In de *R. K. Vakbeweging* wordt
medegedeeld, dat het R, K. Vakbureau
op de 1 Ir Jaarvergadering op 30 Mei
a.s. een bestuursvoorstel zal behandelen,
om In haar Bestuur een rechtskundig'
economist op te nemen.
Naar wij vernemen ligt het in de
bedoeling, bij aanneming van dit voor
stel, prof. mr. J, A. Veraart als soo-
dauig te benoemen.
In Drente heeft het Eersten Pinkster-
dag ongemakkelijk geonweerd. Op ver
scheiden plaatsen heeft de bliksem brand
gesticht. Te Peelo zat de familie M.
om de tafel. Bij een hevigeti slag vielen
twee kinderen op den grond. De blik
sem was door den schoorsteen binnen
gedrongen, had de twee kinderen ge
raakt en was door de op een kier
staande deur weer verdwenen. Alleen
een splinter was er van de deur, terwijl
de verdere familieleden ongedeerd
bleven. De kinderen, een meisje van
16, en een jongen van 14 jaar, bleken
bewusteloos le zijn. Het meisje ia zoo
goed als hersteld, de jongen is een paar
dagen bewusteloos geweest.
The World's best motor
cycles
Motoring; on a Douglas
Better than medicine
Utrechtacheatraat 25 Tol. 81
Amerafoort.
Zaterdags nA 1.00 uur
Amersfoort
Rflrunt Novarum.
Zoo vieren wij hier dan 22 Mei het 6e
lustrum, de herdenking van het 30 jarig
bestaan der Encycliek Rerum Novarum,
de Roomsche grondwet in den strijd
>or de maatschappelijke hervorming.
Herdenken wij dit feit naar waarde,
aar ook waardig.
Bedenken wij vooral, dat wij heden
n dage leven in een tijdperk waarin
de toepassing der leer neergelegd in
Rerum Novarum, in de praciijk aan de
Stellen wij ons tevens goed voor
oogen, datde toestand waarin wij thans
leven in w czen zeer veel overeenkomst
oont, met dien, waarin de Encycliek
icheen, vooral wat betreft de weinige,
moreele kracht en geestelijken rijkdom
der massa, waardoor het drijven der
socialisten naar een richting, welke wij
principieel moeten verwerpen, daar
zi) onrechtvaardig ia en oict ti
deele, maar eerder ten nadeele der
ia zou blijken steeds grooter
wordt, ais gevolg waarvan onte strijd
voor de hervorming van het economi
sche deel der maatschappij steeds meer
dere Inspanning elscht.
Van volle beteekenis rijn dan ook
thane nog da woorden door Leo XIII
worden geen bestellingen
meer aan huis bezorgd.
Hoofdagent „Aoit«l"-Bieren,
Hebt U een
Taxi of Auto noodig
Amersfoort.
de Inleiding van sijn Encycliek neer
geschreven Wat groote belangen bij
dezen strijd op het spel staan, blijkt
hieruit, dat lil) de gemoederen in hevige
spanning houdt, tevens houdt hg den
geest der geleerden, de vergaderingen
der vakmannen, de bijeenkomsten van
het volk, het onderzoek der wetgevers
en de beraadslagingen der vorsten betig,
zoodat thans geen enkele aangelegen
heid gevonden wordt, zoo gewichtig
dat tg met meer kracht de belang
stelling der menschen boeit*.
ii er ook thans wel iets rijn. wat
de gemoederen bezig houdt, dan
juist het herstel der economische orde
en het daarin plaatsen van den arbeider
op de hem toekomende plaats
En wanneer wg dan siert, ho: van
verschillende lijden de werken onrer ge
leerden en de vruchten van race wet-
gevers-op sociaal-terrein worden gesa
boteerd en gehoond, wanneer men ooi
verwijt, dat wij te veeleischend zijn en
de rechtvaardigheid uit het oog ver
liezen wanneer wg ona self hooien
toeroepen dat wg ona niet meer la de
lijn bevinden, door Rerum Novarum aan
gegeven, dan behoort daarop een ent-
Ken antwoord, dat inhoudt het bewgs,
dal wg enkel willen worden geleid door
hen, die Rerum Novarum tot groodalag
hunner handelingen nemen en tevena
door hulde te brengen aan hen, die
hiervoor gveren of geijverd hebben.
Drmonstreeien wij den uit geheel
ons hertonze hulde aan den schepper
van «Rerum Novarutns Z. H. reu»
Leo XIII z.g.
Onze verknochtheid aan den inhoud
onset grondwet en aan hen, die ons
volgens desen inhoud trachten te been
gen op de plaats en op het peil waarop
wij hooren.
