DE EEMBODE
KATHOLIEK NIEUWSBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN
DINSDAG 21 JUNI 1921.
35ste JAARGANG No. 25.
Lancegracht 28.
ersfoori
DE EEMBODE verschijnt Dinsdag- en
Vrijdagmiddag.
ABONNEMENTEN kunnen elke weck in
gaan, doch opzegging van abonnement ntocl
Ïcschicdcn voor den aanvang van een nieuw
wartaal.
Prijs per drie maanden 11.00 Bultende
gemeente Amersfoort 1.10. Afzonderlijke
nummers 10 ct.
ADVERTBNTIËN 25 cent per regel. Billijke
tarieven voor handel en nijverheid bij geregeld
Advcrtenlien moeten Dinsdag en Vrijdag
v6ór 8 uur worden bezorgd. Een bepaalde
plaats kan niet worden gegarandeerd.
beide jaren verstrekt hebben (voor
'r opheffing of oprichting nie'. de
oorzaak daarvan was), blijkt dat bij de
Spaarbanken het'saldo tegoed steeg
van ruim 375 mlllioen tot bijna 116
miliiocn of niet 10 88 pet. en bij de
Boerenleenbanken van bijna 110 mlllioen
bijna J07 miliiocn omet 32.12
terwijl bij de laatstgenoemde ban
ken het bedrag der uitstaande voor
schotten stegen vnn ruim 42 mlllioen
bijna 53 miliiocn of met 25.38 pet.
Fluweel
kruid: 'tvu
het uit.
i zijde is zeldzaam
der keuken bluscht
Binnenland.
Ter drukkerij Beekman, te Gcndrin-
gen, ia de tweede druk verschenen van
't door Anton van Welsem, R. K.
priester, met veel zorg uit het Duitsch
bewerkt brochuurtje»Niet Doen Het
is dus bruikbaar gebleken in de practljk.
Geen wonder. Het dient als een strijd
middel tegen liet gemengde huwelijk.
Men gaf het met vrucht jonge lieden
in handen, liefst al zeer vroeg. Ook
de tweede druk zal zijn doel niet missen.
Tot wethouders van Amsterdam
zijn gekozen: drie sociaal-democraten:
Wibaut, De Miranda en Vliegenéén
lid Vrijheidsbond, dr. Vos, één Katho
liek, Wierdels en één Chr.-Historischc,
Ter Haar.
Bussum gaat een aantal speelter
reinen aan leggen. Het Rijk stelt
f24.000 subsidie beschikbaar voor de
kosten van inrichting. De totale kosten
worden geraamd op pl.m. f54.000.
't Wordt door de moeder thuis
ontbeert, wat vader aan den drank
Met machtiging van den Minister
van Waterstaat is omtrent het
depot geven vao bagage op de st
der NederlandscheSpoorwegen bepaald,
dat alleen in bewaring worden genomen
voorwerpen, welke ten vervoer als
bagage aangcnoineo worden, De Maat
schappijen zijn niet verantwoordelijk
voor de schade welke ontstaat uit het
gemis van inpakking of aari voldoende
inpakking.
Te Hoek van Holland, een plaats
met bijna 3400 inwoners, is van 21
Febr. tot 14 Juoi 11. niemand overleden.
's Nachts is ingebroken in de kerk
van het H. Sacrament te Meerssen.
Door een vensterruit te vernielen heb
ben dieven zich toegang weten te ver
schaffen tot de sacristie en hebben de
aanwezige kastjes opengebroken. Ont
vreemd werden zilveren bekertjes, als
mede een waardevolle medaille. Ver
moedelijk zijn de dieven gestoord, wanl
de kerk werd niet bezocht en de brand
kast bleek onaangeroerdwel werden
offerbussen geledigd.
De R.K Woningbouw centrale van
den Bond van R. K. Wcrklieden-Ver-
eenigingen in het Aartsbisdom
gericlil in Juli 1920. Er zijn thans door
de Centrale in respectievelijk 7 plaatsen
in aanbouw en reeds gedeeltelijk vol
tooid 335 woningen. In gevuidcrdt
staat van voorbereiding, in sommige
plaatsen is reeds tot verstrekking der
voorschotten besloteu, zijn plannen
voor den bouw van plm. 700 woningen,
in respectievelijk 19 gemeenten.
Uit deze cijfers blijkt, dat
korten tijd van haar bestaan de Centrale
krachtig werkzaam was ten opzichte
van de verbetering der volkshuisvesting
en het opwekken van het initiatief der
Roomsch georganiseerde arbeiders.
Uitvoerige besprekingen hadden
plaats, over de vraag, op welke wijl
in het Aartsbisdom het best ware
voorzien in de huisvesting der onge
huwde arbeiders, het z.g, gezellenhuis-
vraagstuk. Eveneens voor wat betreft
de huisvesting vaa oude echtparen
(liofjcsbouw) alsmede het organiseeren
van eene bescheiden tentoonstelling
op het gebied van de iorichting
meubileering der arbeiderswoning.
Verschenen is een Statistiek der
Spaar- en Leenbanken 1918-'I9.
Aan de samenstelling is medegewerkt
door 292 Spaarbanken, 1105 Boeren
leenbanken, 24 Spaarkassen, 78 Hulp
banken en 17 Banken van Leening,
het geheel dus door 1516 instellingen
voor den vorigen jaargang bedroeg dit
aantal 1460.
Buiten rekeoing latende de cijfers
De Koningin heeft in r veging
genomen de ingediende aan v.* gen om
eervol ontslag van de Minister» en hun
verzocht zich inmiddels tc blijven be
lasten met de behandeling en afdoening
mogelijk van de loopendc zaken.
De Kamcroverzichtschrijver van de
»Tel.« vertelt als volgt van een paar
incidenten uit de jongste zitting der
Tweede Kamer:
De sociaal-democraat Schaper vroeg
het woord en deelde mee, dat er (bij
zijn fractie) een Initiatief-ontwerp in dc
maak was, om de 10 000 jongelieden
de lichting 1921, die als gevolg
het gevallen votum onder de W»
penen zou moeten komen, alsnog vri)
te stellen. Ziezoo dacht de heer
Schapers dat zullen de socialisten 'm
toch weer eens neljes leveren I Maar
toen stond de katholieke heer Bomnns,
overhandigde den president een
vel papier en zeiMijnheer de voor
zitter, hier is het wetsontwerp Het
voorstel, dat bij de socialisten nog in
de maak was, had de heer Bomans ge
reed. De heele Kamer was één langen
schaterlach. Hoe men over deze poli
tieke concurrentie ook denke, het in
cident was allerkoddigst. De roode frac-
zat stil en sip mr. Bomans stond
als triomphator op het spreekgestoelte,
en de katholieke groep zwom in zalig
heid. Dat had de Benjamin der fractie
oci's afgesnoept. Het ontwerp,
•ntwerp Ter-Laan had kunnen
zijn, was een ontwerp Bomans geworden,
en wanneer het wordt aangenomen,
zullen de 10.000 vrijgestelden zich Bo.
anncijCB, kunnen noemen, in plaats
van Ter-Laantjes. De lieer Ter Laan
stond nog even op en zei dat zijn fractie
'n ontwerp had willen indienen,
vermaat van smart kwam de
heer Ketelaar (V.D.) er op te wijzen,
dat de sociaal-democraten zelf, in hun
anderen voor tc zijn, een stel
amendementen op de Burgerlijke Pen-
wet hadden ingediend, hoewel er
dit onttverp nog niet eens eind
verslag werd uitgebracht en het indie
nen van amendementen dus nog niet
geoorloofd was. Ja zei de voorzitter
dan zulcu de heeren die voorstellen
iorloopig moeten intrekken.
Wij lezen In dc Middelburgsclic
Courant
Den 28iten Mei sprnken de gezamen-
lijken R. K. bisschoppen als hun «ver
langens uit, dat de samenwerking me»
de christelijke partijen zou worden be-
endigd.
Nog geen drie weken later helpen
anti revol. en chr.-hist, een v
voordracht verwerpen waarvan zij
dat de verwerping een regeeri
is kon uitlokken. En zoo Iets
beurt, nadat reeds meermalen, nu
hier. dan weer daar uil dezelfde groepen
i naar de oppositie dwaalden,
zooals nog onlangs bij de grondbelas
ting, toen de Chr.-hist. stemmen den
doorslag gaven voor verwerping.
ketting, waarmede de lijkkisten aan
boord werden geheschen, kwam een
e kisten in het ruim neer en
trof twee bootwerkers waarvan er een
schedelbreuk kreeg en tengevolge
daarvan spoedig overleed.
De stad New-Yoik heeft tegen
woordig de treurige reputatie, ren stad
oordenaars te zijn, Volgens een
officleele statistiek zijn gedurende de
eerste -4f maanden van hot looprnde
i- inder dan 109 moorden ge
pleegd i >9 gevallen is liet de politie
kunnen gelukken de daders te
Ter gelegenheid der turdirring van
H. Vormsel heeft Mgr. Scheifes,
Wijbisschop van Keulen, het
hocigaltnar In dc Mariakerk te Kevrlacr
geconsacreerd. Het prieateikoor heelt
een belangrijke verbetering ondergaan,
doordat het thans 8 treden huoger ligt
dan vroeger, zoodat alle gcloovigen de
plechtigheden goed kunnen volgen.
In de dichtgemetselde zeven beneden-
inslcrH van hel koor zijn thans nissen
ingebracht voor de geestelijkheid. Het
schilderwerk is geheel gereed. Dc bede
artakerk zal nog verdere verbeteringen
verfraaiingen ondergaan, die totdus
ne wegens de tiooge kosten niet
konden worden uitgevoerd.
Landru, de Frunschman die beschul
digd wordt een tiental verloofden ver-
hebben en die al een pnur
lourloopige hechtenis zit, Is van
Parijs naar dc gevangenis van Versailles
rgebracht. Waarschijnlijk zal hij voor
het gezworenenhof van Versailles vrr
ichijnen. Wanneer is echter nog niet
iiitgemnakt.
Een Parljsch blad gcefi nu een plaatje,
aar men Landru in de gevangenis ziet,
nadenken verzonken om een laatste
middel te vinden om aan straf te ont-"
komen. En hij slaakt deze oveipeinzirg:
Als ik me eens kon laten berechten
door het hooggerechtshof van Leipzig!
Het Duitsche rijksdaglid Hom, bij
genaamd «Albert de Zwijger* is ge
storven. Cynici noemde liern het »tr>odcl-
paricmentslid van Enropa«. Gedurende
44 jaren heeft hij onafgebroken zijn ge
boorteplaats Niesse vertegenwoordigd.
In al dien lijd heeft hij nooit een mond
igedaan in den Rijksdag, hetgeen
des tc opmerkelijker was, omdat hij van
beroep advocaat was
e West Tiverton bij Batli
igenaardig schouwspel te
doordat een deel der rivier Ave
brand geraakte. Sedert een paar dageo
was het water overdekt geweest
een laag olie, waarvan dc herkomst
met was na te gaan. Een tuinman
eeu der tuinen langs de livler ging
daarop een Itoop vuilnis veibranden.
Vonken van dat vuurtje vielen op dc
rivier en plotseling geraakte de daarop
diijvcndc olie in brand De brand
de oevers aan en het geboomte der
aangrenzende tuinenen een aantal b<
gaarden leden ernstige schade,
In een mijn bij Zwickau stortt'
met 12 mijnwerkers bezette opliaalbak
in de diepte, vijfhonderd nieter naar
omlaag. Tien der arbeiders waren dade
lijk dood, twee overleden later aan hun
wonden.
banken uit de 17e eeuw. orgel gemerkt
J. P. Schimdt fee. Gouda 1802. In de
toren zijn twee klokken van 1637. de
eene door Everardua Splinter
Ca ren
Geboren: Joanna Antonla, d. v N.
Willatd en G. Gieiken, Gljsberta, 4,
v. G. Speels en W. Vlaanderen.
Ondertrcwd H. M. Betufjen en M.
Kok. - W. Brouwer en Kok.
J. J. Majoor en G. A. Schaapherder.
Getrouwd M. Vonk en C. M. Tim-
Overleden: Johan. J, v, Toadetto
S. M, W. Goedkoop, 2 mnd.
Amersfoort
Buitenland.
Volgens de jongste statistieken,
.en in de verschillende landen van
Europa 188.676.158 Katholieken, die
ils volgt over de afzonderlijke landen
rerdeeld zijnFrankrijk 38.467.000.
Oostenrijk en Hongarije 38,195.000
lialif! 33.750.000. Duiuchl. 22.094,492.
Spanje 19 280.000, Rusland 13.450000.
BelgiS 7.350000. Engeland en Ierland
5.786 000. Portugal 5.538.000. Neder
land 2.045.000. Zwitserland 1.463.000.
BosniC 413.354. Turkije 280.000. Luxem
burg 242.572. Roemenie 167 000. Grie-
kcnl. 44.265. Bulgaiijö 29.684. Monaco
19.000. Montenegro 12000. St. Marin
11.430. Servie 11.000. Llchtenst. 9 650.
Denemarken 7.871. Andorra 5.231.
Zweden 2.600, Noorwegen 2.000.
In den herfst van dit jaar zullen
door Duitschlaud 75.000 bijenvolken
met honing en korven aan Frankrijk
en Belgiö worden geleverd.
Er heeft zich tc Antwerpen
buitengewoon ongeluk voorgedaan In
de haven, waar de aangevoerde Ameri-
kaansche gesneuvelden worden aange
bracht om ze naar de Vereen. Staten
te brengen.
Uit den Omtrek
DUIieO ICKCDIDg lowuut ut «ij.vi» «o"< - *- -I,-
die instellingen, welke de opgaven niet Door het breken
Baarn
Geboren Wilhelinina d. v, J. Bn<
ns en J. van Klingers Zwaantji
v. A. Beugelink en A. K. Verbeek
- Herdrikus Gijsbertus, z. v. H.
ter Rele en G. Natter Johannes,
W. Verhoef en M. Buitenhuis,
Ondertrouwd: L. J. Bionda en
Brce G. Geijleobeck en A.
Schoonbrood,
GehuwdJ. Altcna en C. Lam.
Eemnes
Geboren Arnoldus Joannes Antho-
us. z. v. L. Hoogeboom en D. Boom
Gijsbcriba, d. v, C. J. van tfcr Wardt
i H. Bokkers.
Te F,emoes-Binnen is een oude
boerderij be.-oond door drie gezinnen
afgebrand. Het vuur sloeg over op de
Hcrv. Kerk die geheel uitbrandde eu
instortte. De brandweer uit Baarn ver
leende hulp. De toren vao de algcbrande
Kerk is gespaard gebleven. De kerk»
verzekerd bij de Utrechlsche Brand
waarborg-Maatschappij.
Van dc drie gezinnen in liet huis
nanst de kerk, waar de brand ontstond,
Is één bewoner onverz, knd.
De kerk, oorspronkelijk gewijd
den H. Petrus, is een eenbeukige bak-
steenen kerk met diep choor en west
toren, blijkens inscriptie vau 1439. De
kerk, die in 1891 werd gerestaureerd,
ring der j bevat een choorhek uit de 16e i
De afdecling Amersfoort der Ver-
reniging van Staatsburgeressen ontving
de vele afgevaardigde* in de versierde
zaal van •Amicitis*. De opening ge
"Cliiedde door de pr sidente mevrouw
F. S. van Balen Klaar, door eenige
slagen op de gong, een geschenk van
de Indische vrouwen voor hel werk
der vcmenlging m Indlfi. De presidente
ichtte rog steeds de vrouw te vee'
achtergesteld en wees o. a. op het net
benoemen van een vrouw tot rechter.
Ondank* de verovering van 't vrouwen
kiesrecht dreigt de zaak der vrouw eer
der achteruit dan vooruit te gaan.
Het rapport van de Commissie voor
de Arbeidswetgeving, werd door mej.
der Hoeven toegelicht,
rrband met de propaganda is
besloten op 27 September een actie te
bcginoeu voor verbetering van de huwe
lijkswetgeving, ook met het oog op de
nstaande vrikiezingen.
Na het sluiten van de vergadi
ilgde een fficieelu ontvangst op liet
Stadhuis door Burg. en Welh, rn eenige
raadsleden, waarna 's avonds een druk
iczochte propaganda feestavond were
gehouden.
Voor liet toelatingsexamen der Rijki
Hoogerc Burgerschool zijn ingeschrever
101 candldaten enkel voor de le klasse.
Daar een zeer groot aantal
toelatingsexamen kan worden vrijgesteld
op verklaring vnn hoofden vnn scholen
zal de nieuwe cursus begonnen worden
ens 5 eerste klnssen.
door de vele desKnndige be
zoekers uit alle oorden des lands zeer
gewaardeerde attractie gold tijdens de
Openbare-Leeszaal-dagcn de expositie
der zegel collectie van den lieer A. F.
vnn Beurden, in de R. K. Openbnre
Leeszaal in de Nicuwslraat. Met loffe
lijke bereidwilligheid arrangeerde de
heer A. F. van Beurden deze expositie,
die uiterst merkwaardig is en hoogst
zeldzaam tevens.
Nog ecnlgen tijd blijft de expositie
<oor belangstellenden ter bezichtiging,
gedurende de gewone uren van open
stelling der Leeszaal,
Aan het station heeft een diefstal
linnengoederen plaats gehad.
«Is verdacht is aangehouden
schnnlknccht van het station.
Bij den woningbouw «Frlsln* i
timmerman A. J. de K, van liet dak
der lo aanbouw zijnde perceelen ge
vallen. Dr. van Ernst verleende de
eerste hulp. waarop de
St. Elisabeths-gasthui» Is
Het Carillon O. L. V.toren brengt ten
gehoore op het heele uur: Morgenzang,
(no. 39 int: «Zoo zingt Holland») en
op hei halve uur: Recht op, uit; (-Kun
je nog zingen, zing dnn
- Burgemeester enWetliouders brengen
ter kennis van belanghebbenden, d >t
de aan particulieren toebehnorende be
plantingen over de openbare wegen
niet lager dan 3 M. uit den grondslag
mogen hangen en het licht der lan-
aarns over de straat niet mogen onder-
iclieppen.
Beplantingen, die op bovenbedoelde
njjze het openbaar verkeer of de straat
verlichting bemoeilijken, moeten door
de betrokken eigenaren verwijderd zijn.
Maandag 4 Juli des avonds 8 uur
wordt de nieuwe plaatselijke commissie
toezicht op het lager onderwijs In
de gemeente Amersfoort geïnstalleerd
Rnadhi
Vnjdag en Zaterdag verleende
lersfoort gastvrijheid aan de Centr.
reeniglng voor Openbare Leeszalen
Bibliotheken in Nederlnnd, voor het
houden hirer jaarvergadering.
Vrijdag-morgen vingen de werkzaam
heden aan in een samenkomst vao af
gevaardigden der Provinciale Leesznal-
bonden, die de lectuurvoorziening ten
plnttclnnde verzorgen.
De afgevaardigden werden ontvangen
in de R. K. Opeobare Leeszaal aan de
Niriiwstraat.
Wethouder Dr. Jorissen, indertijd
der
oprichters van de R, K. Openbare Zeugen.
'presenteerde het gemeente
bestuur en verwelkomde de aanwezigen
binnen Amerifoort, waar de openbare
leeszaal-beweging reed* jaren zteun en
medewerking van gemeentewege onder
vond io den vorm vao subeidie. Zeer
paz herinnerde onze wethouder er
dal het AmerafoOrtache gemeente
bestuur Indertijd een ruime opvatting
huldigde loen het nevena dr neutrale
Openbare Leeszaal ook dcRK.Opén-
bare Leeszaal subsidieerde en soo een
voorbeeld stelde dat elder* navolging
vond.
Dr. P. C. Molhuyien, directeur van
de Kon. Wbttnttieek ie Hage en in
specteur der Openbare Leeszalen, die
de eerste vergadering leidde, dankte
voor de heusche ontvangst In de stad
Amersfoort, waardeer end de goede zor
gen der gemeente voor het Openbaaw
Vervolgens werd beraadslaagd over
organisatie der lectuurvoorziening
in het platteland aan de hand van
een rapport uitgebracht door een daar-
ingestelde studie commissie.
Middags vergaderde het bestuur
der Centrale Vereeniglng onder leiding
H. Rutgers, lid der Tweede
Kamer en voorzitter der commissie van
rzicht op de openbare Leeszalen.
Tot voorzitter van het scheidsgerecht
bij geschillen tusschen leearualbesturen
leesiaalambtenaren werd benoemd
V. H. Rutgers voornoemd.
Aan eene commissie werd opgedra
gen een rapport uit te brengen over
de opleiding van Iceszaalpertoncel. De
centralisatie der opleiding die nu alleen
gelijk ia aan de School voor Maat
schappelijk Werk te Amsterdam, werd
bepleit.
Toen deze vergadering wa* afgeloo-
pen bezochten vele deelnemers de
Openbare Leeszaal aan de Beukenlaan,
Rergwaarts trok om deel
n den gemeenschappelijke!!
maaitijd in het Berghotel, waar de alge-
rrne vergadering werd gehouden.
Bij afwezigheid van mr. dr. Van
Beresleijn werd ook deze samenkomst
geleid door mr. V. H. Rutgers, dfe de
an wezigen verwelkomde en gaarne het
'oord gaf aan den heer Hovens Greve,
ie namens de beide Amersfoortsche
leeszalen de openbare-leetzaal- mensehen
■welkomdr en zeide verheugd te zijn
er den goeden geest van samenwer
king, waardoor, met volkomen eerbie
diging van ieder* beginselen, zooveel
nuttigs werd bereikt voor de algemeene
volksontwikkeling.
Het jaarverslag werd uitgebracht door
secretaris dr. H. E. Greve. Daaruit bleek
dat de belangstelling in den lande voor
de leeszaalbeweging groeit en dat de
Centrale Vereeniglng nuttig werkt voor
het op peil houden der leeszalen en als
bemiddelaarster tusschen de Kcgeering
leeszalen de fmnncieele belangen
dier instellingen nauwgezet behartigt.
Bij rondvraag werden eenige inlich
tingen veratrekt, waarna dc vergadering
rerd gestoten.
De stafmuziek der huzaren gaf ver-
olgens onder leiding van Kapelmeester
Scholten» een concert in den Berghotcl-
io. Het aanbieden van dit concert
ss een zeer gewaardeerde attentie van
is gemeentebestuur.
Zaterdagmorgen werd een excursie
ondernomen naar het militair vliegkamp,
te Soesterberg.
Te half tien arriveerde men op de
vliegvelden, waar de heeren officieren
en technici met de grootste hoffelijkheid
alles in het werk stelden om den be
zoekers een juist beeld te geven van
den stand der aviatiek. De heusche
ontvangst In het vliegkamp stemde allen
tot groote dankbaarheid,
In hotel Birkhoven werd 's middags
ann de orde gesteld de behandeling
der prae-adviezen over »<le leettaal
j als instituut voor Informaties. Deze
samenkomst werd door den voorzitter
der Centr. Ver. mr. dr. Van Berestefln
geleid.
Bij sluiting dankte mr. de Lange uit
Alkmaar namens de bezoeker* voor de
gastvrije ontvangst in Amersfoort waar
mede mr. Van Bcresteijn namens het
bestuur der Centrale Vereeniglng ge-
heeler harte instemde.
Op de markt
Hoendereieren f 10 it f 12 per 100 sl.
Grasboter f 2.20 ik f 2.70 per Kilo
Kippen f2 4 f330 p. st. Kolken*
f 2 A f 4 p. st. Piepkuikens f 0 30 4
I0 80p.it. Oude eenden (2 a f2.25
p. st. Tamme konijnen f 0.75 4 t 2
p. st. Duiven f 1.40 4 f 1.50 p. p.
Magere Varkens 140 4 f70 p. it. -
'Zeugen drachtig f 120 4 f200 p. at.
Biggen f 15 4 f 27 p. st, Guste
Zeugen f 110 4 f170 p. st.
Aangevoerd waren ongevscr 100.000
at Hoenderrleren410 kilo Graaboter;
40 Magere Varkens 200 Biggen 33