DE EEMBODE
KATHOLIEK NIEUWSBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN
DINSDAG 12 JULI 1921.
35ste JAARGANG No. 30.
Langegracht 28,
DB EEMBODE verschijnt Dinsdag- en
Vrijdagmiddag.
ABONNEMENTEN kunnen elke week in
gaan, doch opzegging van abonnement moet
geschieden voor den aanvang van een nieuw
sr handel en nijverheid 6lj geregeld
adverteeren.
AdvertentiSn moeten Dinsdag en Vrijdag
vóór 8 uur worden bezorgd. Een bepaalde
plaal9 kan niet worden gegarandeerd.
Werk is eervol en spaarzaam
heid een deugd.
Ooer Opvoeding.
(Ingezonden.)
I.
Aan Opvoeders.
Het groote belang dat baast leder
heeft bij groDdige kennis van de hoofd
zaken der opvoeding (de opvoeding
is immers van buitengewoon gewicht
voor het hedene en toekomstige
slacht) rechtvaardigt aanstonds
artikel over dit onderwerp in de krant'
't Kan dan ook niet anders dan gunstig
op de lezers werken, dat ze in hun
krant van-tijd-tot-tijd aan de grondwaar
heden van de opvoeding herinnerd wor
den, hun daardoor gelegenheid biedend
hunne opvoedkundige denkbeelden
verhelderen eu te verdiepen, hun in
het besef van de groote beteekenis
van nog te versterken.
Wel heeft de krant qua krant, d.i, als
geschrift voor geestelijk en maatschap
pelijk zeer uiteenloopeode lezers, op
de eerste plaats er rekening mee te
houden dat ze geen vak-kundige be-
toogen over dit onderwerp voordraagt,
mBar op populaire wijze datgene ervan
behandelt dat de algemeene belang
stelling verdient. Welnu, zóó zullen we
dan ook trachten te schrijven.
Merkwaardig, ja, bevréémdend zelfs,
lijkt 't op 't eerste gezicht dat, nog in
meerdere mate dan voor de politiek
voor de opvoeding geldt„zooveel
hoofden, zooveel zinnen.» Ieder, schijnt
't, heeft zooz'n eigen gedachten (juister
misschiengevoelens) over dit onder
werp. zoodat men haast zou gaan
twijfelen of wel eenheid van gedachten-
en gevoelen te bereiken is. De merk
waardigheid van dit verschijnsel
bevreemdende ervan, wordt onB echter
heel gewoon en vanzelfsprekend als
inzien dat die verschillende meeningen
doorgaans de bijkomstigheden betreffen,
bijkomstigheden die klein te
zijn aU we ze stellen naast h(
tifiele, de hoofdzaak, van de opvoeding
Laten we daarom alvorens verder te
gaan, 'n antwoord geven opwat
onder opvoeding verstaan. Voor ons
dit geen vraag heeten't isdoor leiding
anderen er toe te brengen, zelfstan
dig, 't kwade telaten en 't goede
doen ;totgoede Christenen tc vor 01
Over het, in deze omschrijving van I
begrip „opvoeding", uitgedrukte doel
zal, gezien dc godsdienstige grondslag
waarop 't steunt, geen meeningsver-
schil bestaan, zoodat we hierbij kunnen
konstateeren dat eenheid in 't beginsel,
eenheid in de hoofdzaak, zonder twijfel
aanwezig is.
Bij de eenheid in 't hoofdzakelijke
hall-houden willen we echter niettheo
retisch, en wat méér is: prAktisch resul
taat was daarmee in geen enkel opzicht
Alzoo, op gevaar at van meeningen
uit te spreken die niet ieders instei
ming hebben, willen we verder gaan
ten minste 'n hoofdweg trekken, wa
langs o.i. het boven-geformuleerde doel
zoo nabij-mogelijk bereikt kan i
den. Met nadruk zeggen we
dat we niet anders dan c
persoonlijke zienswijze geven, mee
echter dat deze, al zal ze min-of-n
van de opvattingen van den lezer
schillen, in ieder geval hem tot naden
ken brengt. Onze opzet Ib geenszins,
anderen 'n overtuiging óp te dringen,
maar, enkel-en-alleen onze ideefin méde
te déélen, daardoor den lezer tot naden
ken over en verwerken van z'n eigen
ideelfn op te wekken. Evenmin kan 't
onze bedoeling zijn 'n kompleete schets
te geven die in bizonderheden aangeeft
hoé de opvoeding zich moet voltrekken,
helder bewust als we zijn dat de vaak
zeer wijd-uiteenloopeode verschillen in
aanleg en leeftijd, zoowel van opvoeders
als van opvoedelingen, zich niet
één standaardlype, één model, laten
passen. Slechts 'n enkele hoofdlijn
gen we te trekken, terwijl de bij-lijnen,
telkens anders, getrokken worden over
eenkomstig de individueele verschillen.
Die hoofdlijn is de verzelfstandiging
van het kind en den aankomenden vol
wassene. Zij vindt haar uitgangspunt
direkt in wat we hierboven als om
schrijving van 't begrip-opvoedinggaven
het kind moet opgroeien tot den mensch
die zelfstandig het kwade laat, het
goede doet. Vorming dus tot 'n zelf
standigheid, tot 'n ieman.' die weet wat
hij is en doen moet, tot een massieve
Eenheid die niet door allerlei krachteo
van-buiten kan worden ingedeukt, mis
vormd en uiteengescheurd, Dus, de
ing van 't Individu, van de Per
soonlijkheld wiens «ja» en »nee« 'n
overtuigd «ja» en »nee« is, kortomde
ig van den Mensch, kennend
praktijk brengen z'n plichten en
rechten. Genoeg mensch-gelijkende
telt de maatschappij reeds; er
is al méér dan 'n genoeg van mensch-
aardige schepsels die als kurkjes op
en-neerwippen, dobberend aan deopper-
vlakte-rimpelingen van den tijdgeest
met dien z.g. principesveelal ideetjes,
kleurig en ijl als zeepbellen, die aan
gezien voor en gewaardeerd worden
als: eeuwige-waarheden, terwijl ze voor
bestemd zijn als zoovéle mode-verschijn
sels binnen enkele jaren geheel te
dwijnen. Er is reeds 'n surplus
half-meoschen die noch zichzelf, noch
de menschen om-zich heen kennen, en
bladeren bewogen wordeo r An in
deze, din in gene richting, met
meer of minder kracht, al naarge-
laog de „goede toon", 't «fatsoen», de
«behoorlijkheid», 't »prin-ci-p<
bepaalden tijd 't durft eischen. Wat de
opvoeding ons brengen mo
"an, de Vrouwl
We hopen dat niemand van de lezers
eenen zal dat we voorafgaande regels
hebben neergeschreven in 'n ootboe-
zemingsroes. Hun mogelijke felheid, de
stuwende drang erin. vinden hunne
klaring in 't helder besef van
schrijver dat een menschheid van zulke
Manneu en Vrouwen nooit tot stand zal
komen, dat n.l. tot ztilk 'n zelfstandig
heid slechts betrekkelijk zeer weinigen
geroepen en uitverkoren zijn, maar
eveneens in 't zékere-weten dat 't ieders
plicht is, zoowel zichzelf als hen
wie hij gezag en verantwoordelijkheid
heefttot 'n zoo hoog-mogtlgken graad
zelfstandigheid óp te voeren. T
toch zal altijd nog meer dan met
kroon bijna met 'n aureool c
opvoedersweik sieren bijgedragen
hebben tot schepping van 'n Karakter.
Zijn kinderen te leeren wat goed is
kwaad, is: iets; hen aari te sporen
't goed door 't voorbeeld
eigen daad, is: veel; Mies is:
te brengen dat, uit eigen beweging,
allen tijd en onder wélke omstan
digheden ook, ze hun doen-
regelen overeenkomstig de eindbestem
ming van den Christen.
Alvorens over te gaan tot het
ooroaamste trekken aangeven
deze vorming tot zelfstandigheid dient
te worden beoefend, willen we,
voorkoming van misverstand bij
raige lezers, een-en-ander zeggen
gaande den aard en de grenzen vi
opvoeding, 'n Vergelijking van den op
voeder met 'n timmerman, tuit
geeft voldoende onze opvatting
aangaande kracht en uitgebreidheid
van het opvoedersvermogen bij hel
inwerken op z'n pupil. Mochten eenigen
onder de lezers meenen dat die macht
haast on-beperkt is, daarbij steunend op
hun bepaalde opvatting van leuzen als
»'n jong boompje kan men makkelijk
buigen», «wie het kind heeft, heeftdetoe-
komst» e.a., die zal, vreezei
door de ondervinding moeten gedwon
gen worden tot 't inzicht, dat de macht
van den opvoeder beperkt is.
Hij zal inzien dat men ten opzichte
,n 't kind en den jongeling n
als 'n timmerman ten opzichte
materiaal, dat hij bewerken kan als hij
verkiest, waarvan ie maken kan wat ie
dat tot in de puntjes, precies
plan is. Dit timmermansstand,
punt in opvoeding zal hij rasch n
jaren gaan verlaten en z'n werk
opvatten als tuiniers-arbeidbestaande uit
het zoo zorgvuldig mogelijk bevorderen
der groelomstaodighederi, door te zor
gen voor goede aarde, voldoende vocht
en warmte en, door te voorkómen dat
schadelijke invloeden z'n gewHs
nadeel toebrengen, De illuzievan z'n
pereboompje perziken, of ook maar
edelperen te plukken, zal hij niet koes
teren. Welnu, zóó ongeveer staat ook
de opvoeder tegenover z'n pupil: door
n.l. alleereerst rekening te houden met
den aanleg, met de eigenschappen van
den laatste in hun onderlinge verhou
ding, bestaan z'n zorgen in het bevor
deren van de groei omstandigheden
natuurlijk geestelijk opgevat) en in
weren van schadelijke invloe
den. Verder strekt z'n macht niet. En,
er we bedanken dat 't ih de
macht van den slechten opvoeder sou
liggen zijn pupil tot in-z'n-aanleg te ver
anderen, dan kunnen we er achteraf nog
ons over verheugen dat de Scheppei
Ieders dtepst-binnenateon vervreemdbaar
geschapen heeft voor leder-ander. De
goede opvoeder, van deze waarheid
overtuigd, zal zich daarom geen illusies
laken 'n natuur fundamenteel te ver-
deren, 'n mensch-in-wording met
weinig aangeboren zelfstandigheidsnei
gingen tc doen op[ 'oeien tot 'n Per
soonlijkheld. Maar,' wal hij zich tot
plicht rekent is: zooveel mogelijk
zwakke zelfstandigheidabeaef te ve
sterken- (Einde volgt). Si
Binnenland.
Petrus Canislus.
Daar bij velen omtrent het doel
de werkzaamheden der apologetische
Vereeniglng Petrus Canislus weinig
bekendheid heerscht, acht het Bestuur
zich verplicht over een en ander inllch-
geven in de katholieke pers.
vestiging en doel, middelen,
leden en begunstigers, geldmiddelen
laten we hier volgen hetgeen daarover
In de Statuten der Vereeniglng gezegd
wordt.
Art. 1. Er is een Apologetische
Vereeniging opgericht voor Nederland
en deszelfs KoloniCn, die haren zetel
heeft te Utrecht. Zij stelt zich onder
de bescherming van den Z. Petrus
Canisius.
Art. 2. De Apologetische Vereeni
ging stelt zich ten doel: de Katholieke
Kerk In haar wezen en strei
meer bekend te maken en tegen
aanvallen te verdedigen.
Art, 3. Voor dit doel tracht zij w<
am te zijn a. door 't uitgeven
irspreiden van naar omstandigheden
irachijnende geschriften met apologe
tlsche strekking b. door in bladen ei
tijdschriften berichtên en aitikelen vai
gelijke strekking te doen plaatsen
c. door mede te werken tot de ver
spreiding van boeken, waarvan di
inhoud tot bevordering van haar doel
kan bijdragen d. door samenwerking
t vereenigingen van gelijken aard
binnen- en buitenland e. door het
inrichten van een bibliotheek ten ge-
bruike vooral van hare leden f. door
de vestiging van een Informatie-bureau,
doel heeft lasteringen tegen de
Kerk en kerkelijke instellingen of per-
nen te onderzoeken en te weerleggt
Art. 4. De Vereeniging bestaat
leden en begunstigers. Leden zijn zij,
die op uitnoodiging van het Bestuur
zich hebben bereid verklaard werkzaam
te zijn voor het doel der Vereeniging.
Art. 6. De begunstigers worden in
drie klassen onderscheiden a. gewone
begunstigers, die jaarlijks minstens f 1
bijdragen in de kas der Vereeniging
b. donateurs (donatrices), die jaarlijks
minstens f 2,50 bijdragen c. bescher
mende leden, die jaarlijks minstens
f 10 bijdragen.
Art. 7. De begunstigers en donateurs
ontvangen jaarlijks een kort verslag
io de werkzaamheden der vereeniging
van de stnnd der kas.
De beschermende leden ontvangen
daarenboven de in art. 3a bedoelde
geschriften gratis.
Art, 8. De geldmiddelen der Ver
eeniging bestaan uit contrlbutlün der
begunsti ers, erfstellingen, legaten, ge
schenken, toevallige baten en balen
voortkomende uit de uitgave van in
t. 3a bedoelde geschriften.
Op de eerste algemeene vergadeiing
gehouden te Utrecht 1904 bedroeg het
getal leden 164beschermende leden
62 donateurs 198 begunstigers 215.
Thans Is het getal leden gestegen tol
243, dat der beschermende leden tot
163, der donateurs tot 682, der be
gunstigers lot 605.
Sinds 1911 is Petrus Canisius be
gonnen met 't gratis verstrekken van
inlichtingen aan niet-katliolieke landgi
nooten. In de groote niet-katliolieke
dagbladen, ook In locale niet katholieke
couranten werd van tijd tot tijd de
volgende advertentie geplaatstNiet-
katholieke landgenooten I Wie uwer
kostelooze inlichting wenscht omtrent
de leer en de gebruiken der Katholieke
Kerk (aangaande een ol ander punt in of
het algemeen), wordt beleefd verzocht
zich schriftelijk te wenden tot den se
cretaris der Apologetische Vereeniglng
Petrus Canisius», Seminarie Rijsenburg,
Driebergen.
Op die advertentie kwamen in meer
dan 7000 algemeene aanvragen, waar
aan voldaan werd door 't toezenden
van apologetische werkjesen méér
dan 1000 bijzondere aanvragen, d.
meestal schriftelijk werden beantwoord.
De Vereeniglng heeft zelf uitgegeven
71 brochurcn van gi noteren of kleineren
omvang, waaronder 10 nnnuarin (Jaar
boekje van Alberdingk Thijm) en 10
vlugschriften 33 brochuren verschenen
onder 't stempel der vereeniglng. Daar
enboven deed de Vereeniglng nog 't
licht zien het bekende Bijbeltje van
Canislus «De Heilige Evangeilén en
de Handelingen der Apostelen.»
Sinds 1919 heeft Petrus Canisius een
eigen orgaan, het apologetische maand
blad «Het Schild». Prijs per jaargang f3.
De geldelijke uitgaven, die de vei-
iniging deed, dank aan hare begun
stigers en rijke giften, waaronder dnr
in f 1000, beliepen meer dan f65 000.
De propaganda onder nlet-katholiekm
id ten gevolge, dat ongeveer 200
hunner zich bekeerden en bij velen
lenig vooroordeel werd weggrr
Hoeveel bekeeringen tengevolge der
lezing van boekjes door Petrus Canisius
verspreid, buiten haar om door H.H.
geestelijken bewerkt worden, valt niet
te zeggen. Zoo nu en dan komt toe
vallig 't bericht van een dergelljki
bekeering ter oore van het bestuur der
vereeniglng.
Voor wie bovenstaand verslag lazen,
onzes inziens een aansporing over
bodig om aan de «Petrus Canisius
Vereeniglng» moreelen en geestelijken
steun te verleenen. Men kan xich op
geven als beschermend lid, donateur,
begunstiger der «Petrus Canisius» bij
den secretaris, Seminarie Rijsenburg,
Driebergen.
Aan 't zelfde adres, alsook in iederen
boekhandel zijn de uitgaven der
eeniging te verkrijgen tegen den Icos-
tenden pr(js.
Vereenigingen, propagandaclubi
ook particulieren, die In de gelegenheid
zijn apologetische werkjes te verspreiden
onder niet katholieken, kunnen ol) den
tcrelaris te Rijsenburg. Driebergen
ulst adres: secretaris der Apologe
tische Vereeniging «Petrus Canislus»)
gratis apologetische lectuu- verkrijgen.
Qeldersohe Vallat.
In de Geldersche Staten werd ge
ïnformeerd naar de verbetering der
Geldersche Vallei-waterstanden door
stichting van een gemaal met afsluiting
van de Eem nabij Eembrugge en ver
betering van de waterlossing tusschen
den Kooden Haan en Amersfoort. Ged.
Staten antwoordden dat zij zich tot den
minister vnn waterstaat hebben gewend
met het verzoek mee te deelen, of hjj
in beginsel bereid is, bet toekennen
een tijkssubsidie ten behoeve van
uitvoering der voorgenomen plannen te
bevorderen.
Intusschen hadden sommige belang
hebbenden de doelmatigheid der weiken
in twijfel getrokken, zulks in liet bij
zonder met het oog op de afsluiting
en droogmaking van de Zuiderzee en
ook zijn ten aanzien van de plaats van
het te stichten gemaal bezwaren ge
opperd, doch bij een dienaangaande
door de beide hoofdingenieurs van den
provincialen waterstaat ingesteld onder
zoek bleek, dat het in economisch op
zicht ernstig te betreuren zou zijn, indien
in afwachting van den eventueelen
invloed van de drooglegging der Zuider-
op den waterstaatkundigen toestand
de Geldersche Vallei de uilvoe
ring der gedachte verbeteringswerken
zou worden opgeschort, terwijl ook de
bezwaren omtrent de plaatsing van
gemaal niet gegrond zijn bevonden.
Tot dusver is 's ministers antwoord
ct ingekomen.
In ren Kon. Besluit is de wijzi
gebruik van plakzegels geregeld.
Art. 12 zegt o.m,, dat de ooderteeke-
naar van een met plakzegels voorzien
stuk zijn handteekening met inkt moet
stellen over het zegel, en tevens dag,
maand en laar van gebruik op het zegel
mort aanduiden.
Uit deze bewoordingen werd
toe afgeleid, dat men niet ander
met inkt over een plakzegel mocht
teekenen, zoodat feitelijk alle stukken
als ongetegeld moesten worden be
schouwd (en boete werd verbeurd)
op plakzegels voorkwamen, was
men zjn handteekening met iets anders
dan met inkt had gesteld.
In de praktgk was liet echter dikwijls
gebiuikel^k, zulks met inktpotlood (ani-
line-potlood) te doen. Bij aanschrijving
heeft de minister nu aan de ambtenaren
bericht, dat in deze door de praktijk
gewoonte kan worden berust.
kleine it
Het feit is op zich zelf al ruimschoots
het vermelden waard, doch bovendien
heeft dit betoog voor ontwapening In
kringen indruk gemaakt, omdal
de (gepenalonncerdc) luitenant generaal
prsctlsche argumenten gebruikt, die
juist uit 'n pen als de sJjne bijsondere
beteekenis verkrgen. Hij set uiteen, dat
na de onliaglijk ver opgevoerde mili
taire techniek, sooals die In den oorlog
ia tot stand gekomen, er heelemaal geen
iprake van is, dat de bewerktuiging van
ten Nederlanach leger ooit van dien
aard zou kunnen zijn. dar er lets van
eenlg belang mee uitgericht zou kunnen
worden. Hij verklaart de overtuiging te
zijn toegedzan, dat het alleen de «tred*
verder opgedreven bewapening is ge
weest, die den oorlog verwekt heeft,
en dat slechts ontwapening den vrede
waarborgen kan, terwijl een nieuwe
oorlog den ondergang der beochaafde
wereld ten gevolge zou hebben. En hfi
ijst erop, dal zeker voor ona land
een bijhouden der bewapening ia finan
cieel oplicht óf ten eenenmale ruïneus
zou zijn óf de noodlgstc hervormingen
op sociaal gebied, bijvoorbeeld wat dc
volkahuiaveating betreft, zou onmogelijk
maken.
De wed. J. te Delft, wier man het
vorige jaar op noodlottige wfze om
het Teven kwam en wier zoontje de
vorige week door een auto werd dood
gereden, heefi thans weder een ongeluk
getroffen. Haar 8-jarig zoontje is n.l.
bij het spelen op een hooizolder naar
beneden geslagen waardoor het ventje
een been brak.
Naar wij vernemen, ondervindt de
stad Venlo meer dan een plaats dc
nadcelen der crisis, Vele ingezetenen
verlaten deie grensstad weder voor
Duitscbland.
Venlo zag de laatste tien jaar een
teruggang van zijn inwonerital met
1500.
Te Roermond is iemand de woning
de winkelierster Wed. R., die sllecn
thuis wis, binnengedrongen. Na haar
bewuateloos gealafcvn en met handsn en
gebonden te hebben, inuffelde
hij alle kasten en laden na en verdween
met medeneming van ruim 300 gulden.
Eenlge uren later werd de winkelierster
door buren in bewusteloozen toestand
langctrofTen,
In Waterland sterven dagelijks den
tallen kippen en eenden, blijkbaar ten
gevolge van het slechte slootwater. De
Kijksserum-lnrlchtlng te R'dam, waar
heen men een doodc «end heeft opge-
sonden, hee't nu vogelcholera vast
gesteld.
Een 6 jarig jongetje van v. tl. S. tc
Putte ia door liet spelen met een soort
granaat gedood. Het lichaam was ge
heel uit elkaar gereten.
- Geheelonthouding Is 'i
geeft grooten zegen.
In
Amersfoort
Het Vaderland» heeft een mili
tair van den hoogsten rang, luitenant-
generaal Koolemans Beyncn, zich met
groote stelligheid voor algeheete ont
wapening van ona land uitgesproken.
Hedenavond half acht reeollecde
r oud-retraitanten en leden van re-
traitepenning vereenigingen In de paro
chiekerk van den H. l'ranclscus Xave-
let Zand.
Katholieke Sociale Actie.
Het Bestuur van het PI. Comité
>or de K. S. A. herinnert de R. K.
Organisatiebesturen, die een circulaire
over de reorganisatie ontvangen heb
ben, aan de te houden vergadering van
Vrijdag 15 Juli ten S uur in het Patro
naat Elleboogsteeg.
Kaasmarkt.
Aangevoerd 87 wagens bevattende
18700. Prijs f50 tot f61 per 50 Kilo.
Handel matig.
Op de markt
'/.andaardappelen f 8 .1 13 per heet.
Hoendereieren f 11,50 A f 13 p. 100 at.
Grasboter f2.30 A f2.40 per kilo
Kippen f 1.50 A (4 p. st. Kuikens
('2 50 A f5 p. st. Piepkuikens f0.30
u f 1.20 p. st. Tamme konijnen f 1.25
A f 2,50 p. st. Duiven (0 80 A f140
p. p. Magere varkens (40 A f80
p. st. Zeugen drachtig f110 A f 200
p. st. Biggen f 15 A (30 p. st.
Guste zeugen f 100 A f 125 p. st.
Aangevoerd waren ongeveer 40 heet.
/.andaardappelen: 120.000st. Hoender-
eieren 250 kilo Grasboter80 Magere
Varkens; 250 Biggen; 40 Zeugen.
Vrijdagavond wordt in «ene daar
voor speciaal belegde vergadering In
het Patronaat aan de Elleboogsteeg
het nieuwe comité voor de K. S. A.
gesticht.
Woensdagavond z$n alle bestuurs
leden van de R. K. parochiale kies
verenigingen opgeroepen voor het
houden eener samenkomst In het W-
bouw der R. K. Werkliedenvereniging
St. Josef.
