N. V. Centrale Crediet- en Landbouwbank
Bel dan op No. 42
J.J. VAN HAMERSVtLD
DE EEMBODE
KATHOLIEK NIEUWSBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN
VRIJDAG 19 AUG. 1921.
35ste JAARGANG No. 42.
Kantoon Langezracht
DE EEMBODE verschijnt Dinadag-
Vrljdagmiddag.
ABONNEMENTEN kunnen elke weck
gaan, doch oplegging van abonnement moet
Eeschieden voor den aanvang van een nieuw
wartaal.
Prijs per drie maanden f 1.00 Bultende
gemeente Amersfoort 11.10. AlzonderlUke
10 ct
adverteer».
AdvertentlCn moeten Dinsdag en Vrijdag
vóór 8 uur worden bezorgd. Een bepaalde
plaats kan niet worden gegarandeerd.
Stijfhoofdigheid verraadt geen
bezit van karakter, muur gebrek
aan tact.
Oude Grafheuvels in
Eemland.
Door T. PLUIM. I.
Reeds in overoude tijden, die zlclt in
de schaduw der eeuwen verliezen, moe
ten de hooge gronden van Eemland
bewoond zijn geweest. Immers de vol
ken uit dte lijden hebben hier zeer
duidelijke sporen van hun verblijf nage
laten steenen werktuigen, aarden vaat
werk (o.a. urnen), metalen gereedschap
pen (vooral van brons), grafheuvels,
enz. Nu is reeds veel van deze resten
bekend geworden op de L?usder- en
Soesterheide zijn jaren geleden uit de
grafheuvels aldaar u.nen opgegraven
(men ziet ze in 't Museum van Piehllc)
onder Baarn deden dr. Janssen en Prof.
Moll reeds een halve eeuw geleden be
langrijke opgravingen en op de Hitver-
sumsche heide wijlen Notaris A. Perk
te Hilversum.
Maar hoe belangrijk die vondsten ook
zijn, men wist ze tot in onzen tijd toe
nog niet behoorlijk te rangschikken,
geveu uit welken lijd zij afkomstig zijn.
Eerst thans is dat mogelijk geworden
en wel dank zij de bijzondere verdien
sten van dr. J. H. Holwerda (sedert
Kerstmis directeur van 'tLeidsche Mu
seum van Oudheden) den grooten ont-
graver uit onzen tijd. Door zijn lang
durige en diepgaande studiën, vooral
in Duitschland, waar hij niet de spade
in de hand als 't ware wonderen wist
te doen, zijn wij thans in staat ons
bodemarchief (de oudheden in den bo
dem) te rangschikken, te dateeren.
Van groot gewicht bij het berekenen
van den ouderdom der grafheuvels is
het vaatwerk, dat men er in vindt. Dit
laatste is van nog meer belang, dan de
werktuigen zelf. Immers de oudste be
woners (de hunnebedbouwers) hadden
wel alleen steenen voorwerpen, maar
deze bleven nog eeuwen lang in ge
bruik, zoodat zij op zichzelf niet den
juisten tijd kunnen aangeven. Een stee
nen beitel kan dus bijv. van 1200 v. C.
dateeren, maar ook van 300 n. Chr.
Anders is dit met het vaatwerk. De
oude volksstammen geloofden blijkbaar
aan een leven na den dooddaarom
gaven zij den overledene in 't graf wat
voedsel in vaatweik mede. Nu bad elk
volk zijn eigen soort vaatwerk (vooral
vorm, versiering en kleur) en zoo kon
dr. Holwerda uit dat vaatwerk, al zijn
er ook maar scherven van over, de
ouderdom der grafheuvels vaststellen.
Het eerst begoo dr. Holwerda in
Limburg zijn nieuwe methode bij 'i
graven toe te passen, en gesteund door
de medewerking van eenige kloosters
aldaar, kon hij hoogst verrassende ont
dekkingen doen. Vandaar uil is hij overal
in ons land gaan graven o.a. aan het
Uddelermeer, waar H.M. de Koningin
hem eenige gravers ter beschikking
stelde en meermalen zelve de opgra
vingen persoonlijk bijwoonde. Daar heeft
dr. Holwerda het raadsel der Hunnen
schans op schitterende wijze opgelost,
en laatstelijk heeft hij bij Egmond de
oude kerk en het klooster aldaar weer
intdekt, zooals men o.a. uitvoerig in
»De Tijd« kon lezen.
Aan de hand van zijn zeer belangrijk
boek«Nederlands vroegste Geschie
denis met bijbehoorenden Platenatlas
zal ik een overzicht geven, van de
volken, die achtereenvolgens ons land
bewoond hebben, en hoe dus de vond
en moeten worden ingedeeld,
I. De tijd der Hunnebedbouwers,
beginnende met 1200 voor Chr. II. De
koepelgrafbouwerB, beginnende met 900
v. Chr. III. De Gallische stammen in
N.-Biabant, 300 v. Chr. IV. De Bata
ven, Friezen en andere Germaansche
stammen, 100 v. Chr. V. De Saksera,
sedert 300 na Christus.
zal elk dezer tijdvakken voor Kern
land nader bespreken.
I. De Hunnebedbouwers hebben ver
moedelijk aan de Vuursche geleefd,
waar men de bekende «Dolmin» voor
de herberg aldaar aantreft. Ik weet wel,
:r heel wat over dien steen getwist
dat velen hem niet als Hunnebcd
beschouwen, maar in een uitgebrt id ar
tikel over dien steen, dat ik in «De
Gooi- en Eemlander* plaatste, heb ik
bewezen, dat wij hier zeer goed met
een Hunnebcd te doen kunnen hebben.
In dit geval zou dus de Vuursche voor
dan 3000 jaren bewoond zijn ge-
weest. Wordt vervolgd.
Buitenland
Een E-igelsch: dagblad oorrespon
dent doet huiveringwekkende mededee-
lingen over den nood die er heerscht
in Rusland en over de wreedheid waar
mede de Holsjewiki hun gezag hand-
haveo. Een werkman, die uit Petrograd
is ontsnapt deelde hem mede, dat
op de duizend arbeiders daar nau-
lijks één bolsjewist is, maar de leiders
ii de ontevredenen worden onmid
dellijk doodgeschoten en er worden
dagelijks bij dozijnen vermoord, waar
door de organisatie van een tegeo-
revolutie wordt belet. Andere Russische
'luchtelingen uit Moskou verhalen bij
zonderheden over de wreedheid van
aan cocaïne verslaafde vrouwelijke
ivjet-commissarissen aldaar, die uit
louter bloeddorstigheid menschen ter
dood laten brengen. Alle Russen, die
de correspondent sprak, verzekeren,
dat de regeering zich slechts door een
strenge terreur handhaaft.
Een Kus, die einde Mei uit Omsk
Siberië was vertrokken, door de
hongersnooddtstricten had gereisd en
s Berlijn is aangekomen, heeft daar
eens bevestigd, dat als de hulp
Rusland niet spoedig komt, ze ie
laat zal komen, omdat dan hel regen
seizoen begiot, dat de wegeo ongeschikt
maakt voor het vervoer. In Mei begon
in Siberië te bemerken, dat Rus
land door een ramp getroffen werd,
omdat er toen reeds hongerende vluch
telingen uit het Wolga-gcbied aankwa
men. Eiken dag kwamen er mee
menschen, die uit Oefa en Orenburg
over het Oeralgebergte waren getrokken,
vertelden, dat die provincies vol z
men hongerende vluchtelingen wi
Op zijn reis had deze Rus aan ieder
spoorwegstation troepen menschen ge
zien, die om voedsel bedelden en kin
deren zoeken op den grond of de een
of andere reiziger misschien een krui
meltje heeft laten vallen en als ze iets
eetbaars zien, vliegen ze er als wilden
op af.
De Ieren ziji) blijkbaar niet voorne
mens te aanvaarden de voorstellen door
den Engelschen minister president ge
daan. Ze blijven eischen de volkomen
onafhankelijkheid van Engeland en stel
len geen vertrouwen in de royale belof
ten door de Engelsche machthebbers
gedaan.
Binnenland.
Te Venlo ontstond brand in de
houtloodsen van de firma Mulders te
Blerik, In een ommeren stond alles
In lichtelaaie. Aangewakkerd door een
Hinken wind werd de aan de zagerij
grenzende touwslager!) mede een prooi
der vlammen. Het terrein der ramp
beslaat een oppervlakte van 40 A.
Alles brandde tot den grond af. De
schade is enorm. Alleen de voorraad
hout wordt geschal op 70.000 gulden
zonder de gebouwen en de maehines.
In den nacht werd een onder Vlaar-
dmgen wonende dame in haar b;d
vastgegrepen en door een manspersoon
gedwongen geen alarm te maken, doch
zeggen waar haar geld geborgen
i. Zij kon echter het elecinsche
schelkoord grijpen en baar dienstbode
wekken, lutusachen ontstond tusschen
haar en den inbreker een worsteling
waarhij zij bloedend verwond werd.
Getracht werd haar een prop papier
den n.ond te stoppen, wat niet ge
lukte, Toen de - lobneker bemerkte, dat
de dienstbode naar ben den kwam,
vluchtte hij. De in beslag genomen
proppen papier bleken patronen te zijn
van een kleermaker, wat aanleiding
gaf een kleermaker te Rotterdam te
iteerun. Alhoewel de aangehoudene
-ankelijk ontkende, viel hij toch
spoedig door de mand.
Vliegen verdrijven door gas is een
al te probaat middel, zooals de echt
genoote van W. K. te Kijnsburg on
dervond. Ze zette de kinderen in een
schuur aan het spelen en sloot zich
zelf in haar hermetisch gesloten huis
op, met het gevolg, dat ze bewusteloos
op den grond viel. Toevallig kwam een
der kinderen binnen en zag zijn moe
der voor dood op den vloer liggen. Een
voorbijganger droeg daarop de vrouw
naar buiten. Na 1'/» uur waren de le
vensgeesten weer opgewekt, maar ge
heel hersteld van de «probate» vliegen-
bestrijding is de vrouw nog niet.
De Hee' H. Pelte, banketbakker te
Zwolle is met zijn motorrijwiel bij
Heerde tegen een bjom gereden. De
heer P. was onmiddellijk doodzijn
echtgenoote, die mede op de duo zal,
werd bewusteloos opgenomen.
Naar gemeld wordt, zal de ophef
fing der Kamers van Arbeid jaarlijks
een besparing geven van 'n f50.000.
AMERSFOORT - ARNHEM SOEST - 8TEENBERGEN
TWELLO - UTRECHT
Rentevergoeding voor Deposito's
pet, Mst 10 dsgtn episffinf i p
i vaal 4 pet. Drls maandna opzccglni 4'/i P
l.sn Jaar optscglng pet.
Amersfoort
R. K. Hulzvaetlngs Comité
Afdaaling Amarsfoort.
Ongr veer 1 Seplembtr sal een terUfc-
atiapori van Oostenrijkache kinderen
aar Wcencn vertrekken. Kinderen voor
Munchen bestemd kunnen ook met dit
transport meegaan.
Opgaven van verneukende kinderen
oeten voor Zondig 21 Augustus bij
ondergeteekende worden Ingediend.
De mogelijkheid Is niet uitgesloten
dat te veel opgaven sullen binnenkomen
zoodat het hoofdbestuur dan genood-
ïaakt zal zi|a kinderen terug te stellen
die dan voor een volgend transport in
aanmerking komen.
In de msand September zullen geen
kindertremen naar Weenen kunnen ver
trekken, omdat, gedurende de Weensche
Mcsac van 520 Sept. geen materiaal
voor kindvrtransporten kan worden af
gzsiaan. J W. JORISSEN,
Muurhuizen 23.
Onze stadgenoot, de heer W. de
Beer, onderwijzer aan de R. K. jongens
school aan de Breedestraat slaagde tc
Zwolle bij het examen hoofdacie.
Zaterdagmiddag van 3—4 uur orgel
bespeling in de St. Joriskerk door den
organist Cor Kes.
De collecte vanwege Handel en
Nijve.heid Zaterdagavond gehouden
lijdeni den rondgang met den zege
wagen heeft ruim 1327 voor de alge-
eene armen opgebracht.
De later gehouden verkooping van
lor winkeliers afgeitane goederen ten
voordeele van diverse vereenlgingen,
besomdc ruim f440.
Amersfoortsche Posldulven-Vereenl-
ging «de Luchtpost».
Uitslag wedvlucht M
K M. op 7 Aug. 1921. I-i cone.
duiven. Duiven los 10 uur 40 min.
Wind Zutd-Wcai. Weder gunstig. Aan
komst eer-te prijswinnende duif 1 u
17 m. 6. sec. laatste 1 u. 37 m. 45
sec. De prijzen werden behaald als
'olgt
Chr. Baartman 7e lie. W. Sleeking
2e 9e 23e. A. M. Neeerincx 3e 7e 14e
17e 20e, J. v, d, Heuvel 4e 6e. G. v.
d. Riet 5e 18e 2?e. C. v. d. Heuvel
8e 15e 16e. H. J. Hol 10e 12e 20e.
G. Morre 13e 25e. J. Boshuizen 19e
24e. G J. v. Riet 21e.
Extra eerepiijs door den Heer H. A.
Vierdag |r. werd behaald door Chr.
Baartman.
Uitslag wedvlucht St. yuentin (Fran
ijk) 292 K.M. op 14 Aug. 1921. In
concours 70 duiven. Duiven los 8 uur
i. Wind Noord Wesi. Weder on
gunstig. Aankomst eerste prijswinnende
d 1 u. 51 m. 50 sec. laatste 3 u.
Hebt U een
Taxi of Auto noodig
Amersfoort.
Zaterdags né 1.00 uur
worden geen bestellingen
meer aan huls bexorgd.
Hoofdagent „Amsfel''-Bieren.
3 m. 30 sec. De prijzen werden be
haald als volgt:
H. J. Hol le 2e 8e 1 - 14e. J. v.
d. Heuvel 3e 4e 9e. G. d. Riet 5e
6e. C. v. H. Heuvel 7e. Chr. Baartman
10e. H. Hartochsveld lie. A. M. Nee-
rinx 13e 17e. J. Bolhuizen 16. Leo
Krljncn 15c.
Men tal kwalijk kunnen beweren
dat de Amersfoortsche burgerij niet
dankbaar was voor de hulp door de
aoldaten bij 't blusschen van den heide
brand geboden.
De huldiglng*c»mmi-sie oogstte een
flink bedrag aan contanten rn Woens
dag werd 't een feestdag voor de
troepen.
's Morgens op den Hof werd door
burgervader Van R.tndwijck officieel
geuit den dank voor het weiken en
zwoegen der minschappen van diverse
wapen* hij het bekampen van d n alle
natuurschoon bedrtig-nden hen c irand.
De houding van enkele burgos die
weigerden te he'pen toen de nood drong
werd g-laakt. Mei een opw kklng immer
«la Sint Joria strijd te voeren tegen 't
kwade, eindigde de Burgemceater.
De garnitoena commandant dankte
voor de vele b ijken v»n waardeering
aan zijne troepen geschonken.
Geheel volgens programma werden
de garnizoenafeeaten gevierd.
's Avonds besloot concert op den
Hof en vuurweik aan den Krui-kamp
de leeatweek.
Handel en Nijverheid heeft gefeest
in grooten stijl.
Een week lang was er dag aan dag
iels aparts, en ook buiten den kring
van Handel en Nijverheid lecstte men
lustig mee.
De leiders hebben een zware taak,
prachtig vervuld.
De twee Buurlui. 21
«Zeg dat niet, buurman Brommer,
zeg dat niet,« antwoordde de schrijn
werker snel. «Mij dunkt, dat Onze Lieve
Heer ons eigenlijk alles voor niets geeft.
En omdat Hij zoo goed is voor ons,
moeten wij ook goed zijn voor anderen.»
«Ja, ja, als ze het verdienen,» zeide
Brommer, zijn ledigen gieter op den
grond zettend. «Maar hoe is het tegen
woordig in de wereld? Niemand wil
eenigen last dragen, allen zoeken niets
anders dan vermaak en genoegen.»
«Dat is niet meer dan~ natuurlijk. Ik
houd ook meer van genoegen smaken,
dan van lasten dragen. Het leven brengt
ons Immers lasten genoeg.
«Waarom, buurman Schaafs, waar
om i Omdat Onze Lieve Heer veront
waardigd is over de wijze, waarop de
menschen leven. Waarom branden er
zoovele schouwburgen af? Omdat God
vertoornd is op de menschen. Waarom
hebben we gebrek aan water? Omdat
er eiken Zondag muziek en dans is.
Waarom heb ik geen ongeluk Omdat
ik braaf leef en vlijtig werk! Wat
staat ge daar weer te gapen, Grietje?
Wilt ge wel eens gieten, ofMaarten
Bengel van een jongen I Een oogenblik,
buurman! De deugniet heeft me
eene pruim gekaapt
Buurman Brommer stormde op den
leerjongen los en trok hem bij de haren,
dat de arme knaap schreeuwde, alsof hij
vermoord werd. De buurman schudde
het hoofdmisschien had hij zoo zijn
eigen gedachten, waarom de leerjongen
de vrucht, die pas half rijp was, had
gekaapt. Vrouw Brommer had den naam
dat bij ha r de ruif wat hoog hing.
Kijk, buurman,» zeide Brommer,
n hij terugkwam, «dat is hem aan
geboren. De deugniet kaapt al wat maar
eetbaar is en onder zijn bereik komt.
Als ik hem geen godsdienst inprentte,
zou hij zeker eenmaal een dief worden.»
«Als hij hem maar genoeg te eten
gaf,» dacht de buurman. Daarna zeide
hij«Gij hebt misschien in 't algemeen
geen ongelijk, en het zou zeker veel
beter zijn, als ze wat meer baden en
werkten en wa tminder Daar de herberg
liepen. Ik zeg in hst algemeen, in bij
zondere gevallen ben ik eer geneigd,
de menschen hunne zwakheden te ver
geven dan ze te veroordeelen, Ik zou
ook niet deugen als rechter, en als een
misdadiger mij beloofde, dat het niet
weer gebeuren zou, liet ik hem
eene vermaning vrij.»
«Dat zou heel dom zijn. Neen, het
gaat dat gespuis thans reeda veel
goed. Als ik baas was, kreeg geen
enkele genade.»
«Ho, ho, buurman! Onze Lieve Heer
heeft den verloren zoon ook niet ver-
-~oo zoo I" zeide Brommer en hij
schoot zijn grooten bril met de ronde
glazen en het zilveren garnituur lang
zaam in de hoogte. «Hoe bedoelt ge
dat eigenlijk?»
«Wel, buurman, ge weet, dat het
vandaag de 14e Augustus is.«
«Ja, dat weet ik,« zeide Brommer
kortaf.
«En op dezen dag is de straftijd
«Van mijn zoon?» vraagde Brommer
barsch. «Ik heb niets dan eene dochter
en voor haar sta ik in. Die zal geene
overmoedige gedachten krijgen
Wereldhervormingtoekomststaat
dwaasheden De deugniet is de
zoon mijner vrouwlaat hem maar
in huis komen, als hij dur't
«Maar, buurman, toen gij trouwdet,
wist ge toch, dat uwe vrouw uit- haar
eerste huwelijk twee kinderen had. En
ge hebt toch beloofd, voor deze kinderen
als een vader te zullen zorgen,
«Dat is zoo, maar zij waren reeds
bedorven. Ik htb hen altijd vermaand
tot arbeid en godsvrucht, maar Karei is
sociaal-democraat gewordrn, en Rosa,.,
nu, van haar kan men mets anders zeg
gen, dan dat ze den ganschen Zondag
dansten malligheden uithaalt en b(j hel
venster zit, om zich te vermaken over
de voorbijgangers.»
Zij gaat toch ook naar de kerk,
buurman
«Dat it haar ook geraden,» ant
woordde Brommer. «Maar mij spreekt
ze altijd tegen.»
«Ja, buurman, dat weet ik! Toen gij
haar laatst zeidet, dat Hans op Maandag
zijn been had gebroken, omdat hij op
Zondag had gedanst, antwoordde zij,
dat men toch niet kon seggen, dal
Oase Lieve Heer de menschen «treft,
omdat ze vergenoegd zijn. Ooi: hebt
ge mij verteld, dat het tot handtaste
lijkheden zou zijn gekomen, -.la uw»
vrouw u niet tol bedaren had weten
te brengen. Kijk, buurman, ge meent
het goed, daar twijfel ik niet aan. maar
misschien vat ge de zaak toch niet
goed aan.»
«Een ieder doet, zooale hij kan I Maar
waar zit Rota toch? Vrouw!»
«Koza zal wel bij haar broer
telde de schrijnwerker«de arme jongen
heeft anders ook niemand, die hem wel
kom heel.»
«Laat hem nu maar tot die mcntchen
gaan, voor wie hij allerlei dwaze en
bloedgierige boeken verspreid en in den
nacht biljetten aangeplakt heeft. Deze
zullen hem nu wel vereeren en verheer
lijken als een martelaar.»
Hij ie tot besinning gekomen en wil
niets meer weten van zijne kameraden,
daarom moest ge, dunkt me, den jongen
den terugkeer niet afsnijden.»
«Hoe weet ge dat dan, buurman
Schaafs
«Hoe zou ik dat weten? Hl) zit hier
over bij mij en durft niet hier komen.
Daarom ben ik nu tot u gekomen, om
een goed woordje voor hem te doen,
opdat ge hem toch vriendelijk zoudt
ontvangen.»
»7oo, zoo! Dat is heel mooi van ul
En Roza zit zeker hierover bij hem te
huilen
De schrijnwerker knikte.
«Nu, dan zal ik u de boodschap
geven,» vervolgde Brommer. «Hij moei
maar eenz bitter brood eten dat zal
hem goed doen en ham de trotache
gedachten uit het hoofd iagen, Daarbij
moet hij maar hard werken en leeren,
dat we niet voor de pret op de wereld
zijn. En Roza moet op staanden voet
thuis komen. Ale ze niet komt, zal Ik
ze halen.
(Wordt vervolgd.)