Centrale Crediet- en Landbouwlianli
Bel dan op No. 42
J.J. VAN HAMERSVELO
DE EEMBODE
KATHOLIEK NIEUWSBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN
VRIJDAG 16 SKI'T. 1921.
35ste JAARGANG No. 50.
Wet:
angegracht 28,
I)E EEMBODE verschijnt Dinsdag- en
Vrijdagmiddag.
ABONNEMENTEN kunnen elke week in
gaan, doch opzegging van abonnement moet
geschieden voor den aanvang van een nieuw
kwartaal.
I'rljs per drie maanden 11.00 Builen de
gemeente Amersfoort 1.10. Afzonderlijke
s 10 cl
1 moeten Dinsdag en Vrijdag
vorden bezorgd. Een bepaalde
!l worden gegarandeerd.
Van de kunst erlangt de weten
schap hel vermogen van te be
hagen.
Politiek.
(Ingezonden.)
'f Begir.t te roeren in den lande en
over enkele maanden komt Charivarius
in «de Amsterdammers rubriekruimte
te kort om onze vele «teekenaars* te
'tZal dan n.l. weer strijk
in al 't gebladerte zijn: «deze
ar de verkiezingen staat in 't
van de politiek-.. Oud en jong,
sn man, zakcnmensch en ambte-
mpelaard en geleerde, idealist
zij allen zullen, welis
waar in meer en mindere mate, maar
toch: in zeer n'iime mate, hoofd-eü-hart
vervuld hebben van wat in de verkie
zingskoorts-terminologie heethet al-
beslissend s t r ij d moment, 't Is merk
waardig voor alle wetenschappen,
vaardigheden en kunsten erkent men
de noodzakelijkheid van aanleg, van
gedisponeerd zijn ertoeiemand zonder
geheugen moet niet aan geschiedenis
doen, de mensch met wrakke beenen
hoede zich voor voetbalsport, de kleu
renblinde late zich niet opleiden voor
schilder, echteriedi i mensch (haast
Z"'rder uitzondering) al is ie de risee
van de iicele buurt, al is ie 'n berucht
slraalliep, heeft, te oordeelen naar de
gangbare hartstochtelijke verkiezings-
betoogen het onafwijsbaar recht en dc
imperatieve plicht: z'n stem Men batet.
van z'n partij uit te brengen. Er is bijna
geen «waarheid-, i.: meer algemeen-
geldend is dan deze. En wee degccn
die zegt: ik heb geen llauwe notie kun
nen krijgen van wat politiek is, ol
weet niet waarv.iór 'k eigenlijk ster
ofi-der verstandig en rechtschapi
mensch gun 'k z'n Kamerbaantje! Op
stratfe van wettelijke boete, is ie ge
noodzaakt z'n stem uit te brengen.
Gaat men niet te ver, door alle men-
schen bevoegd te verklaren en eischl
men niet te veel met iillcn te nood
zaken te^ stemmen Weet j
de H. Franciscus over politiek
zoo -politieke- tijd van de eerste helft
der 13e eeuw, zeidc?...
Binnenland.
Een wetsontwerp is ingediend
bestrijding van de zedelijke en maat
schappelijke gevaren van de bioscoop.
De denkbeelden, die ten grondslag lig
gen aan het rapport, dat de Staats
commissie van 3 Nov. lc,18 te dezer
zake heeft uitgebracht hebben
de instemming van de regeering. Het
i de r
ichting zijn dan ook geheel aan het
rapport ontleend, gelijk wij reeds vroe
ger hebben aangekondigd.
Hel ontwerp strekt om alle films aan
n centrale keuring te onderwerpen
iar drie verschillende maatstaven:
n eerste voor volwassenen, een tweede
ior nicl-volwassenen tttsschen 14 en
18 jaar en een derde voor kinderen
t den leeftijd van 14 jaar.
Hiermede wordt een groote stap ge
daan om, met het behoud van de bios
coop voor instructieve en ontspannings-
doeleinden, niet alleen de ergerlijke
op dit gebied onmogelijk te
maken, doch ook om het bioscoopge-
r in al zijn nuanceeringen, die bui-
hel bereik van het Wetboek van
Strafrecht vallen, te breidelen.
Naar men verneemt, zal mr. J. B,
I.. C. C. baron de Wijckerslooth de
Weerdestijn als lid van den Raad van
State zijn functies in de verschillende
landbouwersvereenigingen in de pro-
Utrecht blijven waarnemen. Reeds
20jaar heeft hij in Utrecht mede ten
behoeve van den boerenstand gearbeid
daarbij zooveel vriendschap ont
vangen, dat hij niet kan besluiten, dit
alles thans af te snijden.
Op voorstel van Rector Jansen is
op het K. K. Internationaal Jeugdcon-
gres te Rome besloten dal het volgende
Internationaal Congres te 's Gravenhage
zal plaats vinden.
Het hoofdbestuur van den Ned.
Bond van Belastingbetalers heeft het
navolgende adres verzonden
Het aan den Minister van Fi
nanciën luidt als volgt
Ondergeteekcnde, in hunne kwaliteit
respectievelijk van voorzitter en secre-
deD Ned, Bond van Belas
tingbetalers, op welker statuten de
Koninklijke goedkeuiine is verleend,
gezien het voornemen aan de Rijks
ambtenaren een beduidende vacantic-
toeslag te verleenen,
aanmerking nemende, dat er zeer
velen zijn, die aan geen vacantie kun-
denken, maar wel steeds klaar
moeten staan, om belasting op te bren-
i deel dan besteed wordt,
een ander te veraange-
Amersfoort
Propaganda Avond voor het
R. K. Jeugdwerk.
Dc gezamenlijke Besturen van onze
Roomsche J.-ugdvereenigingen hier ter
Stede houden Dinsdagavond ren propa-
ganda-vergadering voor liet Roomscll-
Kalholii'ke Jeugdwerk.
Met welk doel
Vooreerst om wederom opnieuw be
langstelling te wekken voor hel werk
voor dc bovenleer plichlige jeugd-
vooral nil de wintercampagne weef
voor <le deur staatdoch ten tweede
ook di
Roornsch-'Kathbheke Jeugdcor.grvs*
het komende jaar zal gehouden
aanmerking nemende, dat het voor
deze velen een zeer pijnlijken indruk
maakt te ontwaren, dat van een deel
hunner zoo moeizaam opgebrachte be
lastinggelden een ander goede
aanmerking nemende, dat in slechts
weinige particuliere bedrijven
gebruik van een verleenen van eei
cantictoeslag bestaat, en dat kan
den aangenomen, dat ook in dezen de
Slaat weer geheel een precedent
scheppen,
dringen er met den meesten nadruk
aan dezen vacantietoeslag nie
verleenen c.q. geen gelden daarvoor
lands schatkist ter beschikking te
Ongeveer een half jaar geleden
raakte ten nadeele van den heer Henri
Tculings Goud- en Zdversmederij, een
staafje goud te water in de Dommel,
nabij de Stationsbiug te Den Bosch.
Ten gevolge van den abnormalen wa
terstand is het grootste gedeelte van
het Dommelbed (Buitenhaven) droog
komen te liggen en Is deze staaf goud
nu gevonden.
ARNHEM
TWELLO
SOEST
UTRECHT
Rentevergoeding voor Deposito's
t. Met 10 degen opzegging 3 pet.
Drle.mnenden up*egging pet.
ir opzegging S pet.
Een doel dus, dal de aandacht ten
volle waard is van allen, die belang
stellen in een gezonde ontwikkeling
van onze schoolvrije jeugd.
Wat het program dan zal zijn van
dien avond f
Ge kunt het lezen op achterstaande
advertentie,
Rector B. H. dc Groot zal een rede
houden over de beteekenis van het
Roomsche Jeugdweik en tegelijkertijd
het doel van het Roomsche Jeugd-
congres bespreken.
Verder zullen dc verschillende Jeugd-
vereenigingen met eigen krachten voor
een aangename afwisseling zorgen.
De R. K. Burger Jongelingen Vcr-
eeniging zorgt vcior muziek de Centrale
Jonge Werkman geeft een snikje toonrel
en St. Hiibertus komt met enkele num
mers gymnastiek.
Voor aangename en nuttige afwisse
ling wordt dus gezorgd.
De genoemde Icugdvcrcenigingcn
rekenen nu natuurlijk op een volle zaal.
Hoe meer belangstelling hoe beter.
Komt er plaats te kort, dan zal voor
n tweede avond worden gezorgd,
leder dus present.
Wie nu vooral verwacht worden
Op de eerste plaats de ouders van
de leden van onze Jeugdverenigingen.
Zij hebben toch wel het meeste be
lang bij den groei en bloei van ons
Roomsche Jeugdwerk.
Komt dus, ouders, gij die uw kinderen
hebt op Jongens- of Meisjes-Palronalcn,
op Burger Jongelingen Vereniging of
Jong Vrouwenbond of welke andere
Jeugdvereniging ook!
i'oont door uw belangstelling op
dezen avond, dat ge het werk der Jeugd
verenigingen waardeert.
Van ii mag zeker niemand wegblijven.
Ook andere belangstellenden zijn van
harte welkom.
Natuurlijk ook de leden van onze
Jeugdverenigingen zelf.
Alleen voor de goede orde is be
paald, dat kinderen onder 12 jaar niet
worden toegelaten cn kinderen van 12
tot 10 jaar alleen toegang hebben onder
geleide van volwassenen.
Vooruit dus, allen present 1
Een volle zaal of nog liever de
noodzakelijkheid om de propaganda-
avond te herhalen zij het bewijs van
v belangstelling in het jeugdwerk.
Dus tot Dins-'agavond half acht in
het Patronaatsgebouw op het Zand.
Gaarne voldeden wc aan de uit-
noodiging onder deskundige leiding de
nieuwe H. B. S. te bezichtigen,
Wat 'I eerst opvalt la wel de
en 'l licht in dit gebouw. Voor dit laatste
bleek dc H.-vorm der school
dienstig. Met vermijding van allerlei
ornamentiek werd 'n zeer eenvoudig trch
stijlvol interieur bereikt. Warmte-,
lichtvoorziening, alles was up.
l zeer praktisch, Vooral dc
demonstratie niet dc klok. (Eijsbnuts
Assen i die én rlectrisch en, door 'n
kleine verandering ingeval van stroom-
gemis, mechanisch loopt, was interessant
Meubilair en schoolbcnooiligdheden
oen alle compleet aanwezig Konver-
tiezaallje voor dames leerlingen aan
eene en 'n dergelijk appartement
lOr de jongelui aan de andere vleugel.
Aan de Zutd/.ij zal 'n tuin worden
aangelegd, terwijl 'n ruime speelgrle-
genheid aanwezig is, Ons inziens 'n
gebouw dat zeer doeltreffend is qua
school en door z'n ruimte jarenlang
de behoefte van H. B. S.-onderwijs I
Hedenavond half acht Gemeen
teraad.
De agenda luidt als volgt:
1. Ingekomen stukken en mededee-
Benoemirg onderwijzeres nuttige
handwerken ann de school voor Voort
gezet Lager Onderwijs.
3. Verleenen van ziekteverlof ann
onderwijzend personeel.
4. Toetreding als lid der nieuwe ver-
eeniging sliet Ncderlandsche Wegen
Congres*.
5. Bijdrage beschikbaar stellen in de
I kosten van liet Derde Binnen Scheep-
vaartcongres.
Medcdccling inzake het opnemen
sn bepalingen in bestekken omtrent
et aannemen van benoodigdc werk-
achten uit werlrlieden in de gemeente
woonachtig en het nemen van werklie
den via de Arbeidsbeurs,
Voorstel het Bestuur Clir. Nat,
schoolonderwijs, een gebouw beschik
baar te stellen en daarin te vestigen
:n school voor gewoon lager onderwijs,
8. -Motie van de hecren Ovcrccm
anderen, waarbij wordt voorgesteld a
ambtenaren en werklieden uitgezonderd
politie nader te regelen de vacant'
toeslag tc verleenen, met advies.
9. Wijziging Gemeentebegrooting.
10. Voorstel lot het opnieuw va
stellen der Gemeentebegrooting 1921.
Vanwege den Neuerlandschcii Bond
tegen de revolutie, afdeeling Amers
foort, werd verzonden een tnliioodiging
tot liet bijwonen eencr voordracht met
lichtbeelden door Mr. Ritter, Hoofd
redacteur Utrechtsch Dagblad, op Dins
dag 20 September a.s„ ui liet Bioscoop-
gebouw «De Arend*. Aanvang 8
precies. OnderwerpHet Bolsjewis
dc Russische Oostzeepiovincies.
In het Patronaat aan hel Zand wi
Zondag 18 September van 12—0
Maandag 19 September van 4—8
Hebt U een
Taxi of Auto noodig
Amersfoort,
Zaterdags né 1.00 uur
worden geen bestellingen
meer aan huis bezorgd.
Hoofdagent „Amstel"-Bieren.
tentoonstelling gehouden van
de prijzen der verloting ten bate van
de Centrale der R. K. Mcisjespatrona-
ten, Vrije toegang, maar kinderen zonder
geleide worden niet toegelaten.
Benoemd tot buitengewoon hoog-
leeraar aan de Rijks-Universiteit te
Groningen, in de planten-physiologie,
Dr. Th. Weevers, thans leeraar aan de
K.H.B.S. cn het Gymnasium alhier.
Op uitnoodiging van dc R. K. Mid-
denstandsvereeniging 'de Hanze aan
dc R. K. Brood-, Koek- cn Bnnket-
bakkerspatroons, werd een vergadering
gehouden in 'l Patronaat Elleboogsteeg,
waar al» spreker optrad de lieer Staats,
hoofdambtenaar der Ned. R. K. Bak-
kersbond, met het doel een afdeeling
slichten van de Ned, K. K. Bakkes-
bond als onderafd. van de Hanze.
Spr. behandelde dc vraag waarom
principieel vereenigd. Met redenen om
kleed toonde spreker aan, hoe nood
zakelijk liet is, dat de middenstand, zich
nauwer aansluit, vooral nu dc moeilijke
tijdsomstandigheden zich meester (racli
ten te maken van den Middenstand doch
als de middenstand zich weet te orgn-
niseeren. in vtikafdcclingen, waar zij
eigen belangen kunnen bespreken ge»
steund door hun Standsorgnnisatie, is
er geen gevaar te vrcezen. Integendeel,
men zal tekening houden met hun
organlsnti# daarom bakkerspatroons,
gehoor gegeven nnn dn roepstem van
Z. H. Paus I.eo JOH: mannen, ver-
eenigt U op R. K. grondslag tot heil
en steun van uw gezin, ten zegen van
dc Maatschappij.
Na deze schitterende rede, gaven allen
zich als lid op en was een afdeeling
van de R, K. Broodbakkerspatroons ge
sticht, Op een volgende vergadering
zal een bestuur worden gekozen om de
zaken verder te regelen.
De twee Buurlui.
10)
Mijnheer Rechtman echter is van
ning, dat hij zich houden moet
hetgeen wij afgesproken hebben. Daarbij
veronderstelt hij, dat wij verstandige
nienschen zijn, die in dc fabriek hun
brood verdienen, en daarom evenveel
belang hebben bij haar bloei, als hij
zelf. Als dus iets niet meer gaat, dan
wordt moeder Klara op het kantoor
geroepen en spreekt over de zaak. Zij
zegt hel ons, en wij spreken er ook
over. Maar dikwijls komt mijnheer
Rechtman zelf tot ons, en zoo lang als
ik in de fabriek ben, is liet nog nooit
geb.urd, dal men het ten slotte niet
eens werd. Wij vertrouwen mijnheer
Rechtman, en mijnheer Rechtman res
pecteert ons.«
«Van dat alles heb ik echter nog
niets bemerkt,* riep Karei verbluft.
«Zoo iels is ook vandaag pas ge
beurd en als de directeur cenige
maanden op dc fabriek is, komt het
«Maar hoe verliep de zaak
«De directeur had dan liet tarief ver
laagd en moeder Klara gedreigd ze
aan de deur te zetten, waarop bijna
een groot spektakel was gevolgde,
voegde Tilde er glimlachend bij. «Maar
moeder Klara naar het bureau dien van een ander te verslechten
getrokken.* «Dat is waar,* antwoordde Jacob,
-Verleden Zondag heeft iemand eene
ezing gehouden in de gezellenvereeni-
ging. Heel mooi toonde hij aan, hoe
de maatschappij vroeger inrichtingen in
't leven riep, om de tegenover elkaar
staande belangen te verzoenen, en nu
ziet men, hoe het belang van den
sterke dat van den zwakke tegen den
grond slaat.*
»Ja«, zeide Karei nadenkend, «een
socialistische slaat zou dat wel kunnen
randeren. Maar onder dc bestaande
toestanden kau -men toch niemand ver
hinderen, zoo goed mogelijk voor zijn
belangen te zorgen*.
«Dat heeft de heer Zondag in dc
gezellenveieeniging ook gezegd.- ver
zekerde Jacob. .Maar hij heelt er bij
gevoegd, dat het nog veel minder aan
ging, iemand te beletten zich recht
ie verschaffen, wat men vroeger
recht heeft genoemdcn toch heeft
men dit vuistrecht door gerecht
politie vervangen, dat wil zeggen, r
heeft de vormen gegeven, waarin ik
mijn rechten kan handhaven. Alleen
nog voor de eer zoo beweren hoo-
gere kringen geldt het vuistrecht.
Maar dit wordt ook afgeschaft. En
evenals men, zoo zeide dc heer, ter
het!* zeide Karei lachend,
«ik heb ze met een schceve muts over
liet plein zien komen. Nu, die is ook
op haar paardje, dacht ik.«
«Zoo was het ook. Geen half uur
later kwam moeder Klara met stralend
gezicht terug en zeide tot ons: «Krabt
me dat ding af.«
Toen hief nten een groot gejuich aan?»
«Ja, dat wilde men, doch moeder
Klara kwam er onmiddellijk tusschen.
«Verheugt u in stilte*, zeide zij, «maar
is niet noodig den heer directeur
ergeren. Dat zet maar kwaad bloed
or de toekomst cn liet bleef dan
ook stiU.
dus moeder Klarazeide
Schaafs nadenkend. «Zoo was he'
vroeget bij ons met den oudsten gezel
Deze vrdedigde den meester tegen dr
arbeiders en de arbeiders tegen den
meester. Maar tegenwoordig heeft
opzichters, die mecnen, dat zij zich
verdienstelijk maken door de arbeiders
af te beulen, en als iemand hun be
taalt, dan bekommeren ze zich geen
zier om de belangen van hun meester.
God betere het I De nienschen hakken
tegenwoordig op elkaar, en een ieder
tracht zijn toestand tc verbeteren door
rknjging van recht vormen vaststelt,
,i men dit kunnen doen te bescher
ming der belangen.»
-De grondstelling is wel juist, tna.ii
de toepassing I* zeide Karei nadenkend.
eens een wet voorNiemand
ning een beroep uitoefenen, die niet het i-
theoretisch cii practisch bewijst, dat het
verstaat.*
OfIeder die eene hypothecaire
schuld heeft, bezit het recht deze te
veranderen in eene gewone, allosbare
schuld, cn de Staat treedt op als be
middelaar, om den niet inwilligenden
schuldeisclier tevreden Ie stellen.*
«Drommels,* riep de oude Schaaf*,I
line komt ge aan dat alles Dan
kwam ik van mijne hypotheek af, zon
der te weten hoe. Ik betaal 41/, pCt.,
dan zou ik 5 pCt. betalen, en raakte
aan den grond als mijn schuldeisclier
meer eisclit, betaal ik 5 pCt. en raak
ik niet aan den grond*.
«Of: Alle beursspeculatie wordt met
10 pCt. vun het te betalen verschil
belast*.
«Ei, dat was wel iets voor den han
del I* zeide Karei lachend.
Allen lachten mede, toen dc deur
openging en Koza van buurman Brom
mer binnentrad.
«Karal.- zeide zij gehaast, «hier ii
een brief van moeder. Vader brouwt
iet* kwaads tegen buurman, omdat hij
u heeft geholpen. Ik ganiemand mag
weten, dat ik hier geweest ben
Adieu, buurman Scllnnfs I* En weg w»a
s.sje.
Verbaasd ontvouwde Karei het door
zijne moeder gezonden papier en las
daarop de volgende en voor hem raad-
leiachtige woorden«Vader is zeer
kwaadhij wil Schaafs uit zijn huis
verdrijven hij kan hem met meer zien.
Buurman Schaafs schudde het hoofd.
Ik heb hem niets in den weg gelegd
ti weet niet wat hij wil*, zeide hij.
«Maar ik kun hem,* zeide Karei
treurig, ik weet liet wel. Zoo lang ik
de gevanganm zat, verheugde hij er
:li over, dat ik eindelijk moest er
kennen, hoe God iemand tuchtigt. En
het mij goed gaat, is hij buiten
zich zclven van wonde, omdat hij
dat ik nu met Onzen Lieven
Heer den spot drijf. En gij nlten, die
r zit, helpt mij «lnarbij.*
Maar Karei, dat is toch onzin I Ik
acht mijn godrdienst even hoog als
buurman Brommer, en ik geloof ook,
dat als Onze Lieve Heer eene beproe
ving overzendt, Hij dit doet om ons
bestwil. Wordt vervolgd.
