DE EEMBODE
KATHOLIEK NIEUWSBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN
DINSDAG 4 (XT. 1921.
35ste JAARGANG No. 55.
latiftexracht 28.
DE EEMBODE verschijnt Dinsdag- i
Vrijdagmiddag.
ABONNEMENTEN kunnen elke week ii
gaan, doch opzegging van abonnement mo
geschieden voor den aanvang van een nieu
ADVERTENTIËN 25cent per regel. Billijke
larieven voor handel en nijverheid hij geregeld
AdvcricntiSn moeten Dinsdag en Vrijdag
vóór 8 uur worden hezprgd. Een hcpaaldc
plaats kan niet worden gegarandeerd.
den afdeelingen van zijn
broederschap.
De zucht van Kloris Kadewijnsz. tot
uitbreiding van de Stichting van Geert
Groole bepaalde zich zooals gezegd,
niet tot Deventer en Zwol'e.
Reeds vroeg, e.n wel in 1388 was hij
voor dat doel in Amersfoort doende.
Toentertijd»! ontstond het St. Jans
klooster waarvan de stichting win Kloris
wordt toegeschreven en hetwelk een
schoolvrogd aan den Raad der stad
voorstelde en niet bezoldiging voorzag I)
Me t opzettelijk echter nam Kloris m
395zich vooreen vergad.
Veroordeel niet i
grepen hebt.
irdat gij be-
Uolgelingen van
Geert Groote te Amersfoort.
Als een zee- belangrijk verschijnsel
op godsdienstig en culture» I gebied mag
voorzeker woidcn aangemerkt het stich
ten van het Genootschap der Broeders
van het Gemeene Leven door den be
roemden Deventeuaar Geert Groote
in het laatst der veertiende eeuz'.
Tegen de groote misstanden »l!=r-
wege predikte Geert Groote alom onver
vaard. Het volk liep toe om hem ic
hooren en allengs vormde zich rondom
hem een schaar -.-an gelijkgezinde leer
lingen, die op zijn voetspoor en over
eenkomstig vastgestelde regels liet gods
dienstonderwijs behartigden.
Gemis aan godsdienstzin door ge
brekkige geloofskennis was toen, evenals
later en nu nog, veelal de g.-oote oor
zaak van moreel verval vau de massa.
Zocht Geert Groote in de eerste tijden
van zijn optreden door spreken ir.
groote volksverzamelingen de door hem
begeerde verbetering van toestanden
te krijgen, toen hem later door Bisschop
Frederik van Wevelickhovcn, die liet
diocees Utrecht bestuurde, het predtkeu
verboden werd ging hij zich toeleggen
op het volksonderwijs.
Hij legde den grondslag voor zijn
Broederschap en in de door Item vast
gestelde regels doorvoelde men zijn
groote liefde voor de verh- ni-.g, de
ontwikkkeling des volks.
In 1384 te Deventer een door pest
ziekte aangetasle vriend verplegend,
werd hij het slachtoffer zijner meosch-
lievendheid.
Een trouw helper vond Geert Groote
in zijn vriend Kloris Radewijnszoon,
geboortig uit Leerdam, die zich na vol
brachte studie te. Deventer vestigde.
Deze zette hel werk van Groote voort.
De pest-epidemien die in dat tijd
perk menigwerf de bevolking decimeer
den dreigden ook de Broederschap van
Radewijnsz. uit te te roeien.
In 1308 woedde de pest zoo hevig,
dal bijvoorbeeld te Zwolle vijftig men-
schen per dag die vreeselijkc z.cku
ten offer vielen. Zijne medebroeders
dwongen Kloris Radewijnsz daarom naar
veiliger oorden te vluchten en zoo be
sloot hij dan zich te vestigen in de
stad Amersfooort.
Eenige broeders en een aantal scho
lieren volgden hem en allen werden
door de burgerij met veel lie 1de opge-
Gedurcnde zijn verblijf te Amersfoort
ondernam Kloris Radewijnsz. uiciiigwcrt
tochten Daar Holland en vestigde in
het Devrnl'-ische huis, binnen Amcrs-
oit tot stand te brengen. Hij zond
lartoe drie broeders tut Deventer.
Zij vergaderden ee.-st buiten de Kam-
-rpootl bij de stadsvesten een onge-
hiklc plaats die hel Biocdcrhtrs
meermalen aan plundering en overlast
nd krijgsvolk ölooisieldc.
Gedeeltelijk werd op aanhoud:;» van
Burgeincesteren van Amersfoort hunne
vergadering verplaatst naar Soest alwaar
eenkmivrnl van Reguliere Kanun
niken vormde 3/gedeeltelijk vergaderden
zij binnen de stad. Hier werd in 1403
klooster opgebouwd. Aan het
hetzelve stond Willem Hen-
drtksen.
Hij was cru boezemvriend van Kloris
id=wijnsz. Deze'beschrijft hem in zijn
'vnrig en godvruchtig
klei lie:
:ld v
tnscbui
De
zijner stadgen
ir. 1414 met -
bijwoonden.
snheid i
r hij het be win
jpgang gemaakt t- hebben gedurende
de XV-.- eeuw, wellicht wegens de nabij-
leid van 3 talrijk bezochte stichtingen,
die van Deventer en Zwolle, liet
Kraterhuis werd afgebroken in 1442 en
1453 g"trokkcn bij het St. Jan*
-stei i'. welks kerk men openbare
vaardigen niet de bemerking dat hij
zelf ook reeds zoo vroeg rookie. Die
zullen er heusch wel meer zijn
le.
nog r
rvolgen
algcrn
n be-
Och .o-ri .1
klooster van Ri
hetwelk door M
itgcplunderd er.
Kinderen opvoeden, g«cn
gemakkelijke taak.
In 'r vertrouw* In-r ..I daar no.-. wei
lie hun taak «er-rus genoeg opvatter
)in met alle kracht het welzijn hunnci
ichouwic g»-i
it mijn o;
\V rtenschappelijke be
dkunde blijven du» buiten mi
z bekendheid i-
Van genoegzi
zeker de Amerstoorttche vcrorc
op 't rouleert door kinderen bcned
16 j trigen leeftijd. Onze vroede Va
gcadvisccr d >or een schoolarts
cn bevonden* 4j
larschiji lijk werkte hel klooster
nhol, zuo men meent door Geert
c gesticht, mede voor liet onderhoud
enige leerlingen, Behalve 101'rres-
i hetzelve woonachtig, onderhield
ree leckei
Pat
de broedervi
van Ametsfoort goedgekeurd
De c«-nc van Calixtux UI
schrijft de» bioedeis voor, o
het voorbeeld van de buizen
ster en Keulen te «egelcn. 1
van den Pauselijke» legaat Honurius.
gegeven te Brussel den 10 Januari 1466,
u'lïoo
zich op
in Muil
dier
t hun
ïaclrt t
Eea
lederen le blijven leven,
li beide stukken viudl
nt de opvoeding der
K geleerde discipelen
jeug.
vun Hegms: retrus iwonianus oi van oei
liergh 6). werd Rector der school om
trent hel jaar 1500. In hoeverre d.
broeders zijn pogingen ondersteunden
blijkt niet volled.g. Zeker is hel. dat zq
bij den kelkvoogd van Utrecht in 1529
ouder zware vcidcnkin
lagen.
Mei 'van
t hun
Generaal Lamoricière.
EEN LEVENSBEELD
hook Jus. P. H. Kasjkus
De sleutel der gedragslijn van Lamori
cière in die veel bewogen dagen, wordt
ons in banden gelegd door een onder
houd, dat hij kort te voren voerde
den tweeden zoon des konings, den
hertog van Nemours.
De prins, wien met zijn jongeren broe
der den hertog van Aumale, de eer toe
komt van een verdienstelijk aandeel in
de ^verovering van Algerije, vroeg zijn
wapenmakker, den oud-i;ouverneut|;
Oran, wat deze wel dacht over de
geering van het huis Orleans.
Het antwoord van den Generaal luidde
zonder omwegen sik heb mijn eed
trouw gezworen en zal dien houden
aan het einde. Dit einde beterkent v
mij de grenzen des lands. Wanneet
koning het land verlaat, dan rest mij nog
de plicht, den vaderlandïcheu bodem le
verdedigen tegen bandeloosheid en bru
taal geweld.*
We zeiden het reedsLamoriciere
was een man van orde, een handhaver
van 't gezag.
Ais zoodanig zien wc hein dan ook
Helling nem-u tegen de Februari-oni-
iventchng van 1848.
Ofschoon hij als afgevaardigde, in
de Kransche Kamer meermalen aan de
zijde der oppositie had gestaan, zoo
lerklaarde de Genei aa! zich bereid, de
regeering in haar strijd tegen de Revo-
pt .a
crjas
oor schoolkn
in Een bi
e gchoud
sigaretten nog niet
omen in de mode; 3e, de ouders'
i wel wat minder royaal iri het geven
i zakgeld aan hunne kinderen,
ït.int liet ook wel vast, dat die jeug-
ookers van vroeger in 't geheel
rn nadeel hebben ondervonden, wat
reft hunne geestelijke of lichamelijke
«.'ikk-bng Hebben die in alle op-
hun wasdom kunnen be
door de schooljeugd te
Mxgen echter vele
rikeri worden gestemd,
ne gevolg voor hunne
■er geld in den spaarpot
wordt a
Binnenland
et ine, dal ik bij den
aanvang van üeu morgenschooltijd
den reuk af constateer, dat door leer
lingen van mijne school reeds in de
vroegen ochtend gerookt werd. Infor
meer ik dan hoe ze aan die sigaretten
komen, d.-.n heet het in de meeste ge
valle» "li; mag voor thuis.* Eenmaal
zelfs kreeg ik de toevoeging er bij
»De politie kijkt er toch met naar
Nog maar liecl kort geleden verzekerd»
mij een leerling, dat Vader Zaterdags
zelf voor sigaretten zorgde, terwijl dien
eigen d-.g liet broertje beweerde geen
katechismustemogen koupen voor thuis.
Dat zelfde kereltje vertelde ook Zondags
een kwartje zakgeld te ontvangen.
Is het wonder, dat voor zulke kinderen
de leertijd vrijwel onviuchtbaar voor
bijgaai Hebben zulke ouders dan nooit
iels geboord of gelezen van nicotine-
vergiftiging, vooral bij jeugdige persu-
ueitL.-erea zulke kinderen op die wijze
de waarde van hel geld kennen zullen
ze ooit zin tot sparen krijgen of de
zwate offers waardeuren door Vader
<ii Moeder om hunnentwil gebracht
Idig, dat die aan-
omemlc
zoodia
vader zich recht-
Ongevallenvurzekering.
Krachlens Koninklijk beslui
wijzigde Ongevallenwet op 1 Ociober
1021 in werking getreden.
Dc meest belangrijke wijziging der
ei betreft de uitbreiding var den
:keritigsphcht tot alle bedrijven,
gezonderd de bedrijven van landb.
Vrij, loinbouw en boschbouw,
aait cii de zeevisscherij.
iband biermede zijn, behoudens
de genoemde uitzonderingen, alle werk
gevers, dir een bedrijf uitoefenen, dat
uet verzeker ingsplichlig was
.or personeel in dienst hebben
(ook indien alleen eigen kinderen in
li.-t bedrijf wcikzaam zijnj verplicht
daarvan aangifte te doen. De hiervoor
bcuoodigdc formulieren zijn
postkantoor rusteloos verkrijgbaar, al
waar ze iia invulling en onderieekening
tegen bewij-. van ontvangst weder be-
hooren te worden ingeleverd.
Deze aangifte zal dus bijv. ook moe
ten geschieden door alle bandelaren,
winkeliers, hotel-, pension- en koffie
huishouders, bakkeis. kleermakers, kap
pers, enz. Dc vei zekeringsplicht strekt
zich mede uil tot alle conlectiebedrij-
ven, hoedenmakerijen. vervaardigen van
vrouwelijke handwerken, sigarenmake-
rijen. wasch- en stiijkinrichiingcn, alle
schippersbedrijven voorts tot onder-
nemingen, waaun uitsluitend adminis
tratief personeel werk/aam is, zooals
verzekeringsmaatschappijen, bankinstel
lingen, effectenkantoren, enz. enz. Ook
,n deze bedrijven moet dus aangifte
orden gedaan.
De aangifte moet geschieden lusschen
1 October 1921 en 1 Januari 1922.
Dc werklieden, wcikzaam in de be-
dnjven welke vroeger niet
Ongevallenwet vielen, zijn echter ge
durende de eerste zes maanden n
in-wcrking-treden der wet nog mei
zekerd. Eerst van 1 April 192
hebben zij bij voorkomende ongevallen
recht op de bij de wet vastgestelde
schadeloosstellingen en zijn de werl
rs verplicht premie aan de Rijk:
.•keringsbank te betalen. Door In
lur der bank kan de werkgever op
verzoek worden toegelaten om,
hetzij zelf het risico te drag»:n der bij
de Ongevallenwet 1021 geregelde ver-
ickeiing zijner werkliedeu, hetzij dit
De portefeuille van Oorlog, hem
den vroegen morgen van den 24»l
februari door den koning aangebud.
wees hij echter van dc lund.
Hij achtte voor zich zeil het Oog'
blik aangebroken om het zwaard
trekken en stelde zich ter beschikking
van Maarschalk Hugcaud, wien Louii
Philippe hei dempen van den opstani
had opgedragen.
Maar dc ovei winnaar van Isly dii
liet spel van den oorlog wel bloedig
cu onverbiddelijk, maar doorgaans
Kransche ridderlijkheid bad gespeeld,
gevoelde weerzin voor de taak, liet ge
peupel van Parijs, door de dwing,
macht der wapenen tot onderwerping
te brengen en een bloedbad onder zijn
landgenooten aan te richten, wai
hij liet einde en de gevolgen niet
In deze weifelende gcnroedsgesteld-
het hui
brengenden
nde de
laar schalk geen gchooi
.-re's ras<i, den opstanc
00 goed als werkeloos
nel elke minuut was
den namiddag van
Orleans zooveel onheil
Maten Februari, onder-
Na liet herstel der
effen we LamoiiC'óre
an Oorlog order het
ersten president dei T
'g'bckiêr.'lcn vao 28Ji
her 1848.
He:
over te dragen aan een naamlooze of
rechtspersoonlijkheid bezittende veree-
niging. Alle overige nieuwe bepalingen
treden op 1 October a.s. terstond in
werking, o.m. het nieuwe artikel 1 der
wet, volgens hetwelk de werklieden
verzekerd zijn legen geldelijke gevolgen
ongevallen, bun »in verband met
hunne dienstbetrekking* overkomen.
Tot dusverre was de werkman in
den regel niet verzekerd, als hem een
ongeval overkwam op weg van huis
het werk of omgekeerd, bij werk
zaamheden op last van of namens den
werkgever, doch niet in diens onder
neming verricht, bij uitleening aan een
anderen werkgever (op last oi bij wijze
hulpverleening) enz., omdat deze
ongevallen geacht werden den getrof
fene niet te zijn overkomen »in ver
band met de uitoefeaing van het be
drijf» (artikel 1 oud). Hoewel in de
praktijk eerst zal kunnen blijken, waar
de beroepsrechter de grens zal leggen
usschen ongevallen, die wel en onge
vallen die niet in verband met de dienst
betrekking zijn voorgevallen, is toch
verwachten, dat een groot ge
deelte der bovengenoemde ongevallen
ervolg als bedrijfsongevallen
zullen worden aangemerkt. Tot 1 April
1922 geldt dit alleen voor de werk
lieden, die reeds verzekerd waren
krachtens de Ongevallenwet 1901.
De Ongevallenwet 1921 heeft tevens
>or de werkgevers de gelegenheid
:opend, zich vrijwillig bij de Rijksver
zekeringsbank te verzekeren tegen gel
delijke gevolgen van ongevallen, hun
en in verband met de uitoefening
hel bedrijf overkomen dit geldt
voor hen, die voor eigen rekening
der personeel een verzekerings-
plichtig bedrijf uitoefenen. Voor deze
vrijwillige verzekering zullen nog nadere
regelingen gesteld worden voortoopig
kan men zich schriftelijk aanmelden bij
de Rijksverzekeringsbank.
Drie samengekoppelde locomotieven
leu langs de wachtpost bij een over
weg die op een afstand wordt bediend.
Op dat oogenblik liep een meisje van
20 maanden de spoorbaan op het kind
werd door de voorste locomotief om
gegooid en viel tusschen de rails! De
drie machines rommelden voort. Het
kind werd vermorzeld, onherkenbaar
inkt Neen, het werd bewusteloos
opgenomen maar kwam spoedig bij en
het was ongedeerd, behalve een on-
noozel wondje aan het achterhoofd.
De Bond van Textiel-oadernemingen
in Twente heeft een besluit genomen,
waardoor een talrijke arbeidersbevolking
werkloos dreigt fe worden.
De bond besloot, dat als de arbeiders
der firma Ten Hoopen Zn. te Neede
op 15 Oct. het werk niet hervat heb
ben, de Bond op dien datum de aan
gesloten fabrieken zal sluiten.
Een banklooper van de Twentsche
Bank te Amsterdam had verschillende
groote geldsommen te innen. Een dezer
bedragen beliep tien mille. Bij het af
doen van zijn wereldlijke macht, om
als geestelijk opperherder, tevens eer
soort van toezicht over het bestuur dei
nieuwbakken llaliaansche republiek ui
Dc val van Cavaignae en de ver
Hclïing van prins Louis Napoleon lot
diens opvolger met behulp der katho
lieken, verijdelde dit dwaze plan.
die Napoleon van al
optr.:d
li tot 28 D o
dcnd vraagstuk in die cl.
was uiaanschc en Lamoriciere
zich - ard t.gfn de wereldlijke m
van di i Paus. I lij deelde een tijd lang
in dc ijdele inbeelding van een zek:
slag liberalen, die ijverden voor het ééu
Italië, niet onder het gezag eens koning
ntaar als republiek.
Na dc vlucht van Paus Pius IX na;
de Xapolitaanschc vesting Gaé'ta, sc
een Kransch leger hem in -zegepraal na
Rome terug voeren en men rekende
op, dat de H. Vader dan alslaud zi
be-
luid gade geslagen en
ield was voor r ijn karakter diende zijn
r.tslag in als Minister van Oorlog,
eze waardigheid te verwisselen
en post van Gezant van Frankrijk »»n|Haono'
r i hol van keizer Nicolaas I te St
'ctersburg.
Meikwaard ge samenloop van om-
.lullighedenIn Rusland, te midden'
ener schismatieke en aan het Pausdom
ijandig gezinde omgeving, zou aan de
reemdsoortige begrippen van den Gene
raal aangaande de wereldlijke macht van
den Roomschen Opperherder, den dood
steek worden toegebracht.
(Wordt vervolgd.)
1) Bugeaud behaalde in 1844 bij
Isly, een beslissende overwinning
de vereenigde Arabische
*ij<>
geval de kassier iets merkte te zi
dat het geld per abuis in de porte
feuille was achter gebleven. De kassier
merkte echter door de drukte
niets. Alras had de politie een en ander
I. De looper sloeg veel geld
stuk zoo verteerde hij op één Zater
dagavond in een café honderd-tachtig
gulden. Toen werd hij gearresteerd. De
politie mocht nog f6000 redden.
In de stoomkuiperij te Vlaardingeu
tt de fabrieksbaas, ecu broer van
den fabrikant, bij wijze van grap onder.
geplaatst, welke daarop
werd neergelaten. De baas moet hebben
leend, dat geen stoom kon worden
toegvvoeid, en heeft zich eenige oogen-
blikkcu verwijderd. Toen eeuigcn lijd
daarna de stoominuts weid opgehaald,
bleek dat wel degelijk stoom was toe
gevoerd. De jongen liep niet alleen
uitwendig brandwonden op, maar heeft
ook door inademing inwendig zich zoo
danig verbrand, dat hij na eenige uren
lijden aan de gevolgen is overleden.
- S October zal de Continental-Caout
chouc- Si Gutta-Percha-Compagnie te
haar 50 jarig bestaan her-
is deze onderneming gegroeid tot een
wereldbediijf met ongeveer 55 millioen
mark kapitaal, dattutm 1000 menschen
in dienst heeft. De oudste directeur is
sedert 1876 in het bedrijf werkzaam.
Er worden tusschen de regeering en
't gemeentebestuur onderhandelingen
gevoerd over een groot stuk beide, dal
ligt tusschen Ermelo en Oud-Groeven-
beek. De regeering is voornemens dit
aan te koopeu en voor vliegterrein te
bestemmen.
