N.V. Middenstands-Credietbank Credieten - Incasso's - Deposito's DE EEMBODE KATHOLIEK NIEUWSBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN WOENSDAG 2 NOV. 1921. 35ste JAARGANG No. 63. l ingebracht 28, Amers DE EEMBODE verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag. ABONNEMENTEN kunnen elke week gaan. doch opzegging van abonnement moet geschieden voor den aanvang van een r kwartaal. Prijs per drie maanden 11.00 Buiten de gemeente Amersfoort 11.10. Afzonderlijke nummers 10 ct. ADVERTENTIÊN 25 cent per regel. Billijkt larieven voor handel en nijverheid bij geregeld adverteeren. Advertentien moeten Dinsdag en Vrijdag vóór 8 uur worden bezorgd. Een bepaalde plaats kan niet worden gegarandeerd. Moedeloosheid is «Is aan spons tranen maken haar groater. Allerheiligen. De heifsttijd is ern tijd van verbloei- ing, van vergankelijkheidhet is een tijd vol ernstige meditatie voor den mensch. De natuur zeil predikt hein de onstandvastigheid, de onhoudbaar heid van alle aardsche glorie en roem, en zij is het, die hem tot nadenken stemt, hoe al het oogenschijnlijk groute en machtige, al het materieele, als de weelderige natuur van zomer en herfst, zal verdwijnen in het niet. De Kerk schijnt den herfst in zijn stilte, gedegene lessen te willen steu nen, waaneer zij de maand November inluidt met Allerheiligen, Dan immers wijst Zij ons mcnschen, die verzonken liggen in het genot van vergankelijke levensvreugd en aardsche beslommeringen op den Hemel, de plaats van onvergankelijkheid, van be stendige grootheid en eeuwig jubelende glorie. Geen dag van het Kerkelijk jaar, waarop de tegenstelling tusschen hemel en aarde zó.! sterk uitkomt, als op den feestdag van alle Heiligen, 't Is de tegenstelling, als die van verwarmend zonlicht met koude volslagen duisternis, van de werkelijkheid en den schijn. De Kerk wil op dezen feestdag de menschelijke gedachten doen zweven in hoogere regionen, om hem los te Ukken uit de aardsche boeien en hem de plaats van zijn toekomstig eeuwig verblijf voor te stellen. Er is misschien wel nooit een pc li ode geweest, waarop de mensch, met zijn gansche wezen, z-", aan het stedelijke aan de vergankelijke goederen gehecht was, dan die, waarin wij thans leven. Geld en genot, dat zijn de goden van de verdwaasde wereld. Omkransen wij ons met rozen., de kernspreuk van liet heidcnsch Rome, is het motto geworden voor de twin tigste eeuwen wilt ge de gedachten, de verlangens kennen der huidige wereld, treedt dan in de moderne bioscopen onzer groote steden, daar, in die ver gulde tempels van den afgod •Genot«. worden de aanbidders van dien wereld- god, gedoceerd in de leer en de opvat tingen van onzen tijd, 't uitgroeien van het mcnschelijk hart. Om dien schijn van levensgeluk w! verkrijgen, geeft de mensch alles piijs, wat hem eens dierbaar was en ware tevredenheid bood. In hel verwerpen van datgene wat door goddelijke open baring en oude tradities ons etfdecl geworden was, d.i.irin schuilt de oorzaak van die geweldige aanhankelijkheid het wisselvallige en materieele. De gebeurtenissen der laatste j bieden genoegzaam het bewijs van aard sche vergankelijkheid. Zij, die nog slechts eenige jaren geleden, een luister en macht en heerlijkheid in alles oveiheer- schend praalvertoon uitspreidden, zijn als verlaten ballingen, gevlucht. Het mili tarisme, dal als een middeleeuwsche veste stoer en geweldig opg.bouwd, is als een kaartenhuis uit elkaar gevallen. Veel van wat machtig was en onvr nielbaar scheen, is in puin gestort. En toch aan liet vergankelijke, het materi eele was nooit een mensch n'ió gehecht, als die der twingtigstc eeuw. Schrikbarend is de aangroei van het getal der menschen, die in hun prac tische levensmethode den eeredurr.il een oneiridigcn God hebben uit geschakeld. Ook in ons Nederland, zelfs in vroe- r zeer orthodoxe streken, is het gods dienstig leven verslapt. Dat leven, zon der iu levenspraktijk een God te er kennen, baart voor den godsdienstigcn mensch vrees en zorg, want schakelt de godsdienst uit onze levenswijze, dan zijn we als bouwwerken, die van hun fundament beroofd worden. Hoe geheel neders moeten wij, Ka tholieken de aardsche goederen beschou wen. Ze zijn voor ons niet doel, maat slechts middel, om tot het doel te ko D-* geloofswaarheid, dat wij voor den hemel geboren zijn. moet ons altijd helder voor den geest staan. Op die .arheid zullen wij met tevreden blij heid werken dat Ocsef geeft aan onzen arbeid wijding. ""annecr de mensch deze waarheid aanneemt, gaat hij zich werpen op de vergankelijke, sli lïelijke got deren, zoekt hij zijn loon in hst klatergoud der wereld en in de bevrediging zijner hartstochten. Wij, Katholieken, moeten ai beiden in het schitterend licht dier zonnige waai- heid. dan handelen wij in den geest der Kerk. dan zal de zucht naar louter ifelijk loon ons met beheertchen. Is er wel cca dag, waarop de Keik t zoo duidelijk op die eeuwige beUm mng wijst, als de gedichten:» aller Hei ligen 1 Dan laat zij onze oogen voorbij trekken die ontelbare schare van 11e metingen, die eens hier op aarde geleefd lubben het moeitevol en kwellende Als Katholieken, nemen wij de me ditatie van de stervende nai-.nn. die wijst op de vergat''vciijklieid van aardsche grooih.id enziioielijkgenieten ernstig ter harte. In den gees; der Kerk slaan wij onze blikken naar de oliincelb'rc rijen geza- ligdcn die nu, voor den troon van het Lam jubileeren maar eens, menschen van vlccschjen bloed juist al» wij. de bittere kilheid van hel leven in hun or ven ledematen gevoeld hebben. Zij hebben de verlokkende glansen der rijkdommen veracht en hun oog ge richt naar het eeuwige loon, waarvan j de bi/ittcis zijn. m levensdoel: den eenen waren God te dienen en daardoor den eeuwigen toonpiijs te bemachtigen, was het ideaal, dat steeds glashelder voor hun geest stond. Het goede vooibceld. dal zij ens ens gegeven hebben, willen wij aa- 'olgen door onthechting aan het aard sche en door verste:kiug onzer hoop op hel toekomstige loon in de eeuwig heid. Dat schenken ons Gods lieve Heiligen. Peter Gassendi. 51 Hoe kunt gij dat weten als gij hier stil blijft. Ik ben te bang om naar buiten te gaan ik weet dal het spoken zijn. Gij weet niets ik zou mij scha men zoo bang te wezen. Het is wel goed dal ik bang ben anders zou ik daarheen loopen en wie weet welke ongelukken mij zouden overkomen te midden van die geesten. Ik hoor niets meer, zeide zijn vrouw, en begaf zich naar de keuken. Des anderen daags, vóór nog de zon op was, stond Ceibonnet gereed om in het torenportaal te gaan zien of hij ook sporen kon ontdekken van hetgeen hij de vorigen avond zoo duidelijk ge hoord had. Als er voetstappen zijn, dan zijn het voetstappen van dieven, zeide zijn vrouw, die medegipg, omdat zij zich overtuigd hield dat het strooien van het zand vergeefs werk was geweest. Zij vonden hel slot van de deur open, de binnengrendels afgeschoven cn in derdaad, in het zand rondom de piiaai en de bank gestrooid, stonden voet stappen. Zijt ge nu overtuigd, vroeg de koster. Men zuu zeggen antwoordde zijn w. dat de een of andere kw.ijongen door het raam is ingebroken en de deur weer uitgegaan islet eens op, hel zijn allemaal dezelfde kleine voet. Dat is zoo, bevestigde Ceibonnet; ik zal den pastoor en den burgemees ter eens gaan waarschuwen. Maar ik geloof nu nog niet dat het dieven zijn geweest. Daar moet ik eerst meer zekerheid van hebben. Hun gesprek werd afgebroken door de komst van vroege kerkgangers. De Roovers. 's Avonds van den volgenden dag ging dc moeder van Peter, die den iddag ten huize van haren zwager, den koster, doorgebracht had, met haren zoon huiswaarts. Het is zonderling, zeide zij, dat uw oom volhardt in zijn meeniug dal de portaaldeur, die hij 's avonds goed heeft gesloten, 's morgens altijd open is. Hij kon wel eens gelijk hebben, merkte Peter glimlachende op. Wat zegt gij daar i Gelooft gij ook aan spoken Neen, moeder, maar kon het zijn dat een levend wezen daar 'savonds Uolgeting«n van 0«ert Groote in de stad Utrecht. li. Bover-al komt aan Grorgius Macro- pedius of van Langhveldt gebeicn te Gcmcrt 1475, oveil. 1558) een eervolle melding toe onder de onderwijzers uit de Hlerorymiaansche broederschap. Men cnlmoette hem reeds te 's Hf- tfgenbosch en hij vestigde zich ook kortstondig te Luik. Doch zijn roem grondt zich voornamelijk >p een deitien- larigcn schoolarbc",' te Utrecht. Dc lijst zijner uitgegeven geschriften deet hen. al* dichter en als taalkundige kennen. It de oude talen z ier ervaren, verstond hij tevens het Hebree uwtch cn Chal- deeuwscll. en bleek hij niet onbedreven i de Wiskunde, in het vervaardigen var» 'is-en to,.: kunstige werktuigen. Hij won lier achting en liefde d >oi zgn min- kam voorkomen, door zijn nederigheid ii onbeperkten ijver voor het onder ijs. Van dit laatste ligt een genoeg kam bewijs tn de reeks van voortref felijke gr'eerdcn uit zjji.c school af komstig. ilsJoannes Sasgert of Saskeride». ^eb. te Warme.nhuizen bij Alkmaar in 1524. eerst Priester u- Haringkarspel en daarna kanselier der Hoogeschool te Kopenhagen. Guliel- mus Kstius. geb. te Gorinchcin 1541, overl. 1613, Hoogtecraar en k v schee der Hoogeschool te Douay. bekend door rrmge ged chten en meer r.og door Godgeleerde weiken. johinnes Heurnius geb. te Utrecht 1543. overl. IbOluitgever ».n de ichri ten var. Hippccralo. ven der eerste Hoog. leeraars in de Geneeskunde te Leiden mede-opsteller van het merkwaardig advies 1583 dc? gccccskuod.ge facul teit. hetwelk de Waterproeven tot ont dekking van loovenj in de Heksen processen glad afkeurde. - Grorgius Ratal Ier of R-italler geb. tc Leeuwatil-n 1528 ..veil. 1581 Voorzitter van hel Utrechtsche Gerechtshof, teders ziji. verblijf bj Macropeduu, op t$n acht tiende jaar. vritaWr var» Hr*i«dus co meer andere Griekschc dichters: door l.'psius werd hij genoemd de zon •an Nederland -271 en Pranciscus an der Haer oi Haracus gib. te Utrecht omtrent het midden der Wie eeuw. overl. Iö32i. welke door zijne geschiedkundige navorschingen eene plaats onder de viijugstc Nedeilandsche geschiedschrijvers bekleedt. Eene meer uitvoerige optelling van de leerlingen van Macropcdius zou ons ;r afleiden. Hij zelf ging zijne leer lingen voor in smaakvolle behandeling der dichtkunst. Hierin werd hij niet on gelukkig nagevolgd door Arnold van rzicht (geb. omtrent 1510. overl. omtr. 158l' mede als onderwijzer aan de Utrechtsche Broederschap verbonden, wien men. onder andere b, wijzen goeden smaak, eene Latijcsche, Elegie ter cei% van Macropedius bezit. Gelijktijdig met de twee voorgaa de leermeesters onderwees te Utrecht Cor nells Valerius eigenlijk Kornelis Wou ters, geb. te Oudewater 1512, overl. in 1566;. Eerst leerling van Macro pedius deelde hij voorts, gedurende zes jaren, in zijne ambtsbezigheden, en volgens het eenparig getuigenis tijdgenooten, het evenbeeld van zijn onderwijzer in nederigheid, zacht- aardigen omgang, grondige geleerdheid eo zeldzame gaven van onderwijs. Meest hield hij zijne leerlingen bezig de schriften van Cicero en Virgilius. Behalve eene Spraakkunst en andere taalkundige geschriften bezit men nog tan hem eene Natuurkunde Pby s.cae n si 1 tut 10, Antv. ap. Plantin. 156" die ijn gezond oordeel eer aandoet. Zijne rerhefliag tot Hoogleeraar te Leuven verhief den luister der Hoogeschool aldaar, doch gaf den doodsteek aan de Utrechtsche inrichting De Hieronvmiaansche stichting we derstond la >ger, dan eenige andere, de gevolgen van de godsdienstige omwen ding der XVIe eeuw. Echter na het ertrek van Valerius konden zqne op volgers Keinier Sarcerius, Arnoldus Eijck en Kornelis Lauerman zich niet be hoorlijk handhaven in hel vertrouwen der Kegecring. Men verweet hun, dal zij geene genoegzame tucht bij de schoo'jeugd onderhielden en men ont- iam hun eindelijk der. 23 Sept. 1578. 1 t bestuur over de Hieronvmiaansche ichoolaengesien het .juaet regiment, dat -ene «ijle tijds gehouden ts in de Scole van Sim H»crouymus tot agter- "leel Jjvan de gemeente deser stad». Meo ging den 7 Febr. 1586 een stap erder. De School werd, gelijk al de ivenge Kapittelscholen tc Utrecht be- isande, bij besluit van den Magistraat Igeschalt. en door eene Hervormde Sehoolinzichting vervangen. De tusschen- komst van Graaf Leycester ten gunste der Hierooymiaansche onderwijzers baatte weinig. Zij werden van hun post :t. Doch zoodanig was de achting, in de stichtiDg der Broeders bij het algemeen stond, dat de nieuwe inrichting naar hen de Hieronvmiaan sche School bleef beeten. T. G. ia het portaal op de bank ging z lezen en studeeren bij het kcht der godslamp, dat door de ramen schijnt Zijn moeder gaf gee 1 acht op die woorden, en hij vervolgde: «Ik wou, dat we tijk waren, moeder, heel rijk. Hebt gij dan ergens gebrek aan, vroeg zij verschrikt. Neen, moeder, maar als wij rijk waren, dan behoefde ikde lamp met te ontzien en dan kon ik 's wintersavond* zoo lang sludeeren als ik maar wilde. En dat zou allicht uw gezondheid benadeelen. Bovendien is hut de vraag, of ge wel «00 hard zoudt studceren als gc rijk waart. Al pratende waren zij hel k. :Hi -i genaderd en Peter vestigde wektuige lijk zijne blikken op de .-:i;le rustplaat, der dooden. Het kerkhrd Ing op een heuvelhelling, zoodat men hetmetcé» oogslag kon overzien. Verscheidene zerken en kruizen waren duidelijk zicht baar onder de donkere groepen van denneboomen, treurwilgen en struiken, waarmede de doodenakker beplant was, terwijl het groote kruisbeeld de. zege nende armen uitstrekte over de graven, waar de voorvaderen van het dorp de algemeene verrijzenis afwachtten. Plot seling staakte Peter zijn gesprek en ofschoon zijn moeder hem tweemalen voor Amersfoort en Omstreken AMERSFOORT. Lange Gracht no. 4 - Telefoon no. 304 Deposito rente van 3% -5% zooveel worstelingen in zijojweik heeft gehad, dat het hem niet als een druk heeft aangevoeld, dat geen spoor bitter heid in zijn denken en daden sloop, dat hij niet een ander wenschte. Weinige menschen van onzen tijd zijn in hun gedachten altijd trouw 3 hun levens taak geweest. Natuurlij ligt dat ook meer aan hen zelf en om dat in te zien, is rust en vrede noodig. Wanneer nu nog de retraite geschiedt onder ervaren leiding, wanneer zij samenbrengt met geestverwanten, wier gezelschap verfrischt. dan werkt een retraite als een geestelijk bad. De bezoeker komt vernieuwd te voorschijn, verjongd in zijn geloof, gesterkt in zijn levens moed Amersfoort Binnenland. Retraite. De niet-katbolieke professor R. Ca- nir schreef in zijn tijaschrift -Opbouw* n artikel, waarin hij de beteekenis van de retraite als middel tot verle- endigen van een christelijken geest als volgt kenschetst: Het Katholicisme heeft zijn retraiten voor verschillende groepen en standen san onderscheiden duur. Ik woonde nog nimmer een retraite bij en kan uit eigen ervaring niet oordeelen. Maar zij moe ten dunkt mij gunstig werken. Wie zich eenigen tijd onttrekt aan zijn dagelijksch werk en in rustige overdenking door brengt, komt tegenover dit werk me; - nadenken en rust te staan. Hij zich zelf objectiever, en menige tegenkanting cn tegenslag, die hij onder vond en die hij aan anderen toeschreef, zal misschien blijken een fout te zijn, in 't eigen zelf. Men ontmoet eigenlijk nooit een volwassen intellectueel, die niet, als hij boven de 35 of 40 is, reeds verzocht met zijn redeneerieg voort gaan, sprak hij geen woord neer. Zijn aandacht was geheel en al getrokken door een persoon, die zich achter op het kerkhof betond en pogingen scheen te doen om zich te verschuilen nog eens keek Peter om en zag toen in deu helderen maneschijn duidelijk drie ge stalten. Om zijn moeder niet ongerust te maken, zeide hij niets. Hel kunnen wei bekenden zijn, dacht hij zich zelf, die op het graf van hun familie zijn gaan bidden, Hij dacht er ook niet Thuis gekomen begaf hij zich zijn kamer, om zij'i lessen voor volgenden dug nog eens na te Hij beproefde bij het maanlicht te lezen, doch zijn oogen begonnen te steken, en zijn bock in zijn zak stekende, sprak hij tol zich zeil 'Ik moet weer liet kerkportaal, als ik nog wat lezen wil. Ik moet het er maar bij wagen dat oom Ceibonnet morgen zegt, dat het er weer gespookt heelt onder de torentrap. Hij moest weten dat ik bet spook ben!. Peter opende de tuindeur, ging den hof in, het hek uit en sloeg den weg naar den kerktoren in. Hij was ze gedachten verslonden en met zijne studiën bezig, dat hij het kerkhof voorby R. K. Kiesvereeniging Recht en Orde. e dezer dagen gehouden ver gadering van het Centraal Bestuur der R. K. Kiesvereeniging Recht en Orde werd besloten dat de parochiale afdee- lingen vóór 15 Nov. a.f. zullen ver gaderen voor het opgeven van candi- daten voor de groslijst Tweede Kamer. Besloten werd voorts dat in elke paro chiale afdeclir.g gelegenheid zal worden gegeven wenschen kenbaar te maken betreffende aanvulling Katb. Staats programma. Verder werd besloten de herziening in het gemeenteprogramma ter hand nemen. Daarvoor zal worden ge vormd eene commissie bestaande uit :wee leden van elke parochiale afdee- ing, die samen een negende lid als voorzitter kiezen. Deze commissie brengt rapport uit in het Centraal bestuur en dit stelt :rvolgens de behandeling en vaststel ling ervan in de parochiale afdeelingen in de orde. Einde 1922 moet het gemeentepro gramma zijn goedgekeurd en vastgesteld, teneinde te kunnen dienen voor de dan volgende candidaatstell.ngen voor den gemeenteraad. Marktterrein. In October 1920 werden B. en W" gemachtigd dc eierenmarkt te verplaat, sen naar het Lieve Vrouwe Kerkhof. Van deze machtiging werd in Januari 1921 gebruik gemaakt. Meermalen werd nu de wenschelijk- heid overwogen om de markten die gehouden worden op de Varkensmarkt over te brengen, daar het drukke ver keer deze verplaatsing noodzakelijk maakt. ging, zonder eens om te zien of de personen er nog waren, die hij straks bemerkt had. Doch juisl toen hij den godsakker voorbij was, schoot hem die gedachte in en keek eens om naar de graven, doch bespeurde niets op het stille veld en zeide tot z:ch zelf: »Nct zooals ik gemeend heb. het zullen wel menschen zijn geweest, die daar gingen bidden.* Peter aan dc kerktoren gekomen, klom, zooals hij nu eenigen tijd gewoon was te doet), in een boom, nabij den muur, opende een der ramen in het portaal en sprong op den steenen vloer. Op dezelfde wijze terugkeeren kon hij niet, daar het raam te hoog was en de bank rondom dc pilaar er te ver af stond. Hij schoof dan de grendels van de buitendeur en moest die wel onge sloten laten. De jongen deed knielende een kort gebed, nam zijn lesboek en plaatste zich op de bank, waar hij wel niet heel duidelijk, maar toch genoeg zaam lezen kon bij het licht van dc godslamp, dat in het zijportaal scheen. Hij had reeds geiuimen tijd zitten lezen, het was stil geworden in het dorp; hij hoorde niets meer dan op eenmaal het slaan van de torenklok. Wordt vervolgt.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1921 | | pagina 1