N.V. Middenstands-Credietbank Credieten - Incasso's - Deposito's DE EEMBODE KATHOLIEK NIEUWSBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN DINSDAG 27 DEC. 1921. 35ste JAARGANG No. 79. Kantoor i Lsngcgrscbt 28, Amersfoor DB BEMBODB verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag. ABONNEMENTEN kunnen elke week In gaan, doch opzegging van abonnement moei geschieden voor den aanvang van een nieuw kwartaal. Prijs per drie maanden f 1.00 Bultende gemeente Amersfoort f 1.10. Afzonderlijke nummers 10 ct. aDVERTENTIËN 25 cent per regel. Billijke tarieven voor handel en nijverheid bij geregeld adverteeren. Advertentien moeten Dinsdag en Vrijdag vóór 8 uur worden bezorgd. Een bepaalde plaats kan niet worden gegarandeerd. Zonder zelfvertrouwen zijl gij niet veel en kunt gij niet veel; door geloof in u zelf en in de taak, waartoe gij geroepen zijt, zijt gij krachtig en kloek Binnenland >an hunne kinderen kunnen ver strekken. ire Majesteit, onze geöerbiedigde Koningin heeft zich persoonlijk met den toestand alhier op de hoogte gesteld bevolking wordt gewaardeerd, geeft dat toch geen oplossing in deze benarde toestand, maar wel kan het beschouwd worden als een aansporing tot allen die iets geven kunnen, aan deze gezinnen steun te verleenen. De tijden zijn voor allen wellicht niet zoo gunstig, maar we zullen het toch van Gods zegen moeten hebben en ho zouden we Dien beter kunnen vcrkrijgei dan door voor arme medebroeders iets staanHet comité vleit zich dan ook met de hoop, dat zijn oproep weerklank moge vinden bij onze R. K. Landgenooten. Elk offer hoe gering en welken vorm ook, wordt dankbaar ivaard en met groote zorg zal de verdeeling geschieden, zoodal het terecht komt, waar de nood het hoogste is. Door ons comité zal uitsluitend bedeeld worden in levensmiddelen, kleedtng De nood onder de Drentsche Veenarbeiders. Er is nood onder de veenarbeiders in Drente. Reeds heeft dit geheele jaar zich gekenmerkl door groote werkloos heid, maar sinds de graverstijd afge- loopen is, beeft de werkloosheid nog grooter omvang aangenomen en thans zijn het uitzonderingsgevallen, waar de man nog aan den arbeid is. Door rijk en gemeente is een regeling in het leven geroepen, die op zich zelf beschouwd, nog heel ellende voorkomt, maar toch lang voldoende is, om de nood welke in vele gezinnen heerscht te keeren. Die rege ling is trouwens ook niet door alle Gemeenten ingevoerd en is ook niet voor alle arbeiders toepasselijk. Waar de zaken zóó staan en in som- mige gezinnen een toestand heerscbl die met elke beschrijving spot, iels wal zich nog vreeselijker doet gevoelen, wan neer in zuifte gezinnen zieken zijn, otwei gezinsvermeerdering te wachten is, daar kan het niet anders of er moet hulp geboden worden. Eenerzijds om aan R. K. Nederland den schiijnendcn toestand welke hier heerscht bekend le maken, anderzijds om bij verhoopte hulp deze ter juister plaatse te kunneu aanwenden, heeft zich in onze veenslreek een comité gevormd, dat met 'dezen een beroep doet op dc Katholieken van Nederland, ten einde de ergste nood te kunnen lenigen. Zeker, het comité weet heter wordt van onze geloofsgenooten veel, zeer veel gevraagd, maar daarnaast weet het ook, dat wie geven wil, veel geven kan, en waar met bewonderenswaardige vrij gevigheid zooveel wordt gedaan voor noodlijdenden buiten onze grenzen, daar mogen we vertrouwen, dat vele een offertje zullen willen brengen voor het kind en voor de moeders, die in Drente in zoo kommervolle omstandig heden verkeeren. Het is pas St. Nicolaas geweest en ondanks slechte lijden voor menig gezin, hebben de kinderen toch oveial hun verrassingen, hun versnaperingen gehad. Hier in Drente heelt het ook dien dag in menig gezin, zelfs aan het nood zakelijkste voedsel ontbroken en wie begrijpt dan niet, wie voelt dan niet mede, welk een leed het is voor zulke moeders, als zij niet hel noodige voed- Met vreugde kunnen wij mededeelen, t in ons comité ook zitting hebben de ZeerEerw. Heeren P. J. van Schalk, Pastoor te Klazienaveen, H. W. Soest, Pastoor te Erica en H. J. Peters, Pastoor te Zwartemeer, zoodat iedereen zekeiheid kan hebben, dat zijn t ffertje ook voor het gestelde doel besteed wordt. WIE HELPT-?? Namens het Comité, P. J. VAN SCHAIK. N.B. Gelden of kleedingstukken of wat men voor dit doel wil geven, kun nen bij voorkeur worden gezonden aan Pastoor.P. J. van Schaik te Klaziena veen, den voorzitter van bet comité. (Postrekening Nicuw-Amsterdam 22883). heerschen Landbouw Boer Bn^Stademensch. Bij 't maken van vergelijkingen lus- sclicn volksgroepen loopen we steeds gevaar in generatiseeren te vervallen. Du gevaar wordt grooter naarmate de volksgroepen zelf weer in onder-groepeD zijn te verdeelen, Woorden zeggen weinig, 't Woord boer b.v. vertelt alleen dat de dragi van dezen naam in 'l landbouwbedrijf zijn brood vei dienthet zegt mets om- treDt zijn ontwikkeling, zijn ftuaucieele positie slechts de werkkring woidt er inede aangeduid, Zoo is 't ook met 't woord stedeling dit geeft slechts de •oonplaats aan, terwijl er m 't alge- leen kan worden bijgevoegd, dat de stedeling in de stad zijn werkkring vindt. Meer niet. Boer en stadsmensch drukken dus geen scherp omlijnde begrippen uit het zijn verzamelwoorden, die juist om dit karaklcr moeilijk te hanteeren zijn. En die moeilijkheid leidt gewoonlijk t onjuiste conclusies, tot veikecid oordcelen. Zoo denken veel stedelingen dat alle boeren rijk zijn, terwijl de boereo van hun kant de stedelingen aanzien voor menschep, die gaarne ten kosle van den boer willen leven. Noch 't een, noch 't ender is juist. En nu letten we nog maar alleen op den sttiffelijken kant van de tegen stelling met betrekking tot de geeste- JOSEPH RIBEIRA. Ik verkocht het ouderlijk huis met tuin, mijns vaders bibliotheek en trok het land in, om te pogen mijne teeken- schetsrn voor goeden prijs te verhan delen. Ik had mij met de hoop gevleid om daar nog al veel geld voor t< krijgen, maar ik verdien er nauwelijki droog brood aan. Als ik nog eens eet kooper vind, dan glimlacht hij mede lijdend en biedt bespottelijk weinig. Ik heb nog maar veertien dagen lijd, er was nu op weg naar een broeder mijnt vaders, die hier stalhouder is. Houd moed, mijn zoon, zeide de monnik. Gij zijt een plichtbelrachtend zoon en een moedige knaap. De Vooi zienigheid moge u beproeven, maai zal u niet verlaien. Wees vooral nooit ondankbaar I Wie weel welk geluk u nog te wacbten staat na zooveel legen- spoed I God kon wel eens heden u den noodigen bijstand doen gewotdenHij kon wel eens een der machtigste sten der aarde van zijnen troon gesloo ten hebben om u lieden de hulp te verleenen die gij behoeft, gij, de zoon van den nederigen dorps-secretaris. Hoe heet uwe moeder Mtrgaretha Gil, weduwe Louis Rbeira. I jke zijde dwalingen, Onze boerenstand is niet tijk. i Meer dan de helft van onze land bouwers heeft een kommervol beslaan, terwijl'van de andere helft een belang-1 ijk deel finantieel zeur zwak staat. Van 200.000 boerenbedrijven zijn dan 100.000, die niet grooter zijn dan 1 tot 5 H.A. Houden we hierbij nog in 't oog. dat deze kleire bedtijljes grootendecls worden gevonden op de armere zandgronden, dan treedt de economische zwakte nog meet aan 't licht. 1 Op deze zeer zwakke boerenvolken 41.000 met een bedrijf van 5 tot 10 H.A. De volgende groep, van 10 tol 20 H.A,, telt 31.000 bcdnjven. Samen zijn du nu al ruim 172.000 landbouwers. Er blijven er nu nog 28 000 óver, die t beter gesitueerden behooren. Intusschen geeft de grootte der be drijven niet volkomen den maatschappe lijke welstand aan. Behalve 'Jen aard van den bodem, 'elt vooral de factor mede van eigenaar ut pachter te zijn. Wie eigenaa is heeft geen pacht te betalen. Doch ook du is weer niet geheel juist, want,vele eigen-boeren zijn eigenlijk hypotheek-boeten. Volgens ge gevens vau 'l Ci^lraal Bureau voor dz Statistiek waren de Landelijke eigen dommen in 1920 gelast met 168 millioen pulden hypotheek Rente en jaa/iijksche aflossing beloope'j nu* heel w, Van de groolrire bedrijven tol 50 H.A. - - tjitaal 23.797 liggen er 56 procent ot'der pacht, en van de bedrijven vso 50: tot 100 H A. 3278 in totaal zijn slechts 37 procent eigendommen en 63 pachthoeven. Uit 't bovenstaande volgt, dat onz< boerenstand lang niet is een geseten boerenstand. En dan geven de ge noemde getallen nog niet eens den vul ledigen stand weer. Buiten decflicieel vastgelegde schulden heeft menige boer nog andere verplichtingen, onder handsche. Zeeland en Friesiand zijn de provin cies, die 't mees. onder pacht liggen; in bode 73 prvdeni van den bodem slechts 27 procent van den bodem staat te boek als boeren-eigendom. De meerderheid zijn kleine memchen, heel kleine. Dat ze toch nog kunnen bestaan ligt voornamelijk hierin, dat hun bedrijven zijn «familiebedrijven*. In den kiemen boerenstand werkt de heele familie, vrouw en kinderen, mede. En dan nog is 't geen ruim bestaan. Trouwens, dal kan niet, omdat de bediijven te klein zjjn. Aan deze familiebedrijven is vooral dit groote nadeel verbonden, dat dc vrouw geen voldoende zorg aan 't gezin kan besteden. Nergens wordt meer aibeid van vrouw en kinderen gevergd ,n in den kleinen^ioerenstand. En wanneer dit nu nog tot welvaart leidde Er komt nog bij, dat deze menschen loit eenige zekeiheid hebben omtrent hun inkomsten, omdat zij geheel van marktprijzen afhankelijk zijn. Een be rekening kunnen zij nooit maken dit or de grootere bedrijven, graan staat thans op den halven piijs van verleden jaar om d'eseu lijd. Toch zijn dc uitgaven in 1921 niet ge- ringer geweest dan in 1920. Het fatale is, dat de boet maar moet afwachten, wat men hem zal aanbieden. Eenigen tijd zou hij :.ijn producten kunnen vasthouden, maar ten slotte moet hij toch verkoopcubovendien voor Amersfoort en Omstreken AMERSFOORT. Lunge Gracht no. 4 - Telefoon no. 304 üepositorente van 3'/, - 5% loopt hij dan kan*, dat dc markt nog «ondvr. dat de j ingens uit den kleinen stand, die wat meer geleerd lari hun ouders en ook wat ovej 't geen cr In dc wereld er v .,r bedanken om evenals i» - -n leven vol tobben te aanvaarden. 7. verlaten zoo gauw 'gelijk 't lcti.1 on trekken naar de der. Door rit-- woningnood ia de .fldviuchlc vt"l. temperd, maar wie kans teliocn dl. wipt naar de stad. Al» de *;-'.leii n zich volmaakt kon indenken in h.-t leven op 't platteland, vooral ven dien hardwerkenden kleinen boerenstand, dan zou hij erkennen hoe bevoorrecht zijn positie is tegenover die van de boeren In 't algemeen. De stad ts 't centrum van 't intellect hier bloeien kunsten en wetenschappen. Voor de stads mensch'-kinderen staan tallooze Inrichtingen voor onderwij» open, voor dc rningegoeden tegen weinig of geen schoolgeld. De stad geeft ge legenheid tot geestelijke en stoffelijken vooruitgang, dien de boerenstand zoo goed ais geheel mist. T. G. Onze plaatsgenoot, J. C. Brouwer Kerkpad Z.Z. slaagde te Utrecht voor het examen pracujk diploma «I ransche Handelscorrespondenties Vcrecniging Leeraren. De Raad dezer gemeente besloot aan de Vcrecniging voor Chr. Lager- en Uitgebreid lager onderwijs te Soe- steiberg een crediet toe te staan van f 36000 voor den bouw eenet nieuwe Chr. School voor Lager Onderwijs, •Ike school zal verrijzen op een ter- n, gelegen aan den Hi stweg aldaar. Voor de betrekking v ,n administra teur op het bureau voor den gemeente- architect te Soest tegen een salaris van f2500— f3000 meldden zich 190 solti- Alhier waren deze week 105 werk zoekenden tegen één aanvraag om werk krachten, o.l. om een dienstbode. Utrecht Kaasmarkt. 23 D*c. Aanvoer 40 wagens, wegende 8640 K.G. 1ste kw. 165.50 a f70. 2de kwal. f63 k f65. R^ksmeik f65 e (71. Hendel matig. Uit den Omtrek Amersfoort Baant In de Raadsvergadering werd tot ver hooging van het aantal facultatieve op centen op de dividend en tantieme- belasting besloten van 6 op 18. Bjj de behandeling der begrooting over 1922 weid besloten Ged. Staten te verzoeken het presentiegeld der Raadsleden te brengen van 1 4 op f 7.50 per lid en per vergadering. Besloten werd dc commissie van beheer der Bad- en Zweminrichtingen aan de Ecm, welke thans officieel eigendom der gemeente vol te ontheffen van hare functie Raadscommissie van bijstand te (tellen voor deze inrichtingen. ftoogland Den 3de Januari hoopt de heer Veenstra het onderwijs aan den Ham beginnen. De openbare school zal n een Christelijke worden. Soest den nacht is ingebroken i g van Koodcnbiirg en in Wijkhuis der Herv. Diaconie aa Middelwjjkslraat. Ontvreemd werden o.a. een fizts, een horloge en eenig geld. Van de daders Is niets bekend. Proces verbaal werd opgemaakt tegen een landbouwer in deze ge meente, wegens het afleveren en ver- koopen van vervalschtc melk. En hoe heet de dokter, dien gij bedoelt t is.... dokter Barrachido, te Valenciae. Ik zal het onthouden. Wandel iiij mede naar het klooster van Sint Justus. Maar gij moet niet pater tol mij zeggen ik ben slechts bro-der. Zeg maar broeder Arsenius, zooals ze Allen in het klooster mij noemen. Ik hoop dat de goede paters mijn verzoek niet zullen afslaan en u wel gastvrij heid zullen verleenen. Morgen zullen wij de beste middelen om u, zot gelijk, uit den nood te redden, leggen. En gij, kleine viiend, hoe heet gijhet is gemakkelijker als ik uw Joseph. - Komaan dan, Joseph, laat ons wat harder aanstappen I De oude monnik was niet zeer spraak xaamhij zeide niet veel meer vooi dat zij aan de kloosterpoort waren, en scheen nu in zwaarmoedige gedachten verzonken te zijn. De kleine hond liep snel vooruit, als om den weg te wijzennu en dan eens op zijne stappen lerugkeerende, en, zooals honden doen, den weg drie of viermaal afleggende. Joseph beschouwde het gelaat den monnik aandachtig en hij moest zich bekennen dat geheel het komen van den monnik hem i dan vertrouwen inboezemde. Het iemand, kort van gestalte, die moeilijk liephij droeg een langen rooden baaul, zijne kleine maar schit terende oogen waren bijna geheel borgen onder zware roode wenkbrau- en geheel zijn aanschijn mei dunne bleeke lippen eri den samenge trokken mond, teckcude meer dc list een koopman die veel gereisd heeft dan de eenvoudigheid vat digitus. Aan de kloosterpoort gctiadtid, liet le monnik den deurklopper eenig malen zoo geweldig vallen, dat li was als klopte hij aan de pooit van een riddetkasteel, waarvan hij de graal De - .VmstwdaaietJie veteeofglnif- Zomers Buitens in het bezit gekomen •art een bedrag groot f 265,000. Dit bedrag geleend door de Centrale Ar- beidera-Ycrzckcrings- en Depositobaok, zal worden aangewend, om een vacanlic- oord te bou» en en in te richten in de gemeente Soest. Het staat vast. dat reeds in 1922 met de exploitatie van deze instelling, de eerste tn ons land. een aanvang !;an worden gemaakt. Architecten zijn Guldrn en Geldmaker, tcrwfll de muui- en beschilderingen van het hotel-restaurant tullen worden on gevoerd door de artisten Leo Visser tr-Ducker. De Bioscoop- M .1 tUchappij «De Arend zal vanaf 1 Januari door Joh. Steeman worden beheerd. Op de markt Appelen f6 I» fl«. zandaardappelen i .i fO per hectoliter; hoendereieren 5 it f 18 50 per 100 st.hombner 12 20 a f2.60 per kg.; duiven f070 f 1.10 per paar; kippen fl.SOi f2.50. kuikens ('3 ii (4.50, piepkuiken» f090 f160, oude eenden f 1 50 ii f 175, iten f3 50 ii f4.25, wilde konijnen f 0.90 ii f 1,50, tamme konijnen f3 i. f5, biggen 19 i» (21 per stuk. Aangevoerd waren ongeveei 75 heet. appelen, 50 heet. zandaaidapprlen, 30.000 «tuks hoendereieien, 300 kilo hooiboter en 140 biggen. Gij zijt het, dat dacht ik wei, broeder Arsenius, zeide de broeder portier, open doende uw kloppen ken ik en weet al wie er aan de deur stu.it. Ka wie is daar bij u Gij weet dat de abt u heeft geweigerd om meer dan twee bedienden te hebben deze vreem de knaap kan dus niet toegelaten worden. Hel is bovendien in 't geheel geen gewoonte om honden mee te nemen in het kloostergebouw. Broeder Arsenius fronste de wenk brauwen cn sprak op korten, bevelen den toon: .Ik neem de verantwooide- lijkhcid van heel die zaak op mijlaai den jongen en den hond maat binnen. DE KEIZER. Na zijn beschermt Img door een lange kloostergang en langs vei scheiden? cellen geleid te hebben, bereikte dc monnik een binnenplaats, die ann de overzijde torgang gal tot verschillende vertrekken. Het was een sooit van paviljoen, dal daar nog nieuw gebouwd scheen le zijn. In het eerste verlick van dat paviljoen *al een jonge klerk aan een lessenaar le schrijven, terwijl een oude knecht uitrustte in een leu ningstoel. Bij de komst vaD den mon nik rezen beiden op en groeten hem met dtrprn c.-ibierï Broedt r Arsenius gaf fluisterende eenige orders aan den secretaris, sprak ook eenige woorden tot den knecht en leidde toen Joseph in eene kamer, die aan al de vier muren, van den vloer tot aan de zoldering, be hangen was met klokken eu uurwerken van allerlei soort en slag. Deze waren ook de eenige sieraden. Er atonden anders niets in dc kamer dan een paai lompe stoelen, een kastje en voudlg ledikant. - Gij ziet, mijn zoon, zeide hij tot Joseph, dc logeeikamer, die ik u be zorgd heb, is niet bijzonder groot, maar gij kunt hier toch wel wezen Laai ons geer tijd verliezen ik heb lltans drukke bezigheden. Gi zult wel honger hebben, daarom tal Ik u nog een en and» uitzetten. Hij opende de kast, haalde er een stuk kaas mt. eenige gedroogde vruch- cbrond en een lederen fletch. half mei wijn gevuM. Hij plaatste ver volgens twee tchotela op tafel en noo* digdc zijn jongen gast te gaan aanzitten. Deze Hel zich niet lang noodigen rn, na gebeden Ie hebben, verorberde met smaak een groot gedeelte van hetgeen opgediend was. De lange voet reis en de veimoeieuis. opgedaan bij het redden van den hond, h idden hem inderdaad hongerig gemaakt. I>e hond, die aan zjjns nieuwen meesters voeten lag. kreeg menig brokje mede. Toen de jongeling me» en vork nrrlerlegde de monnik had inmiddels slecht* eenige teugen melk genomen zeide de gn«iheer tot hem - Welnu, Joseph, nu kunt g$ »Uak» uw avondgebed doen en wensch ik u wel te rusten. (Wordt vcsvolgd.)

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1921 | | pagina 1