N.V. Middenstands-Credietbank
Credieten - Incasso's - Deposito's
DE EEMBODE
R. K. Nieuwsblad voor Amersfoort en Omstreken
Dinsdag 30 Mei 1922 - No. 17
I ZES EN DERTIGSTE JAARGANG
l.angegracbt 28, Anerafoort
DE EEMBODE verschijnt Dinsdag- en
I Vrijdagmiddag.
ABONNEMENTEN kunnen elke week In-
aan, doch opzegging van abonnement moet
lr (jcn aanvsng vgn ccn nieuw
Advertentlëu moeten Dinsdag en Vrijdag
vóór 8 uur worden bezorgd. Een bepaalde
plaats kan niet worden gegarandeerd.
UOK voor vu» umu
heeft beteekenis wat dezer dagen een
Engelsche bisschop bij gelegenheid van
de openiDg eeoer liefdadige verpleginga-
instelüng zeide.
Het gesticht, dat geopend werd, zei
hij, was «geen armenhuis en geen ge
vangenis en geen gekkenhuis en geen
werkhuis en geen quarantainebarak en
zelfs geen kazerne.Het zou bestuurd
worden door de onbekende heldinnen,
wier voorgangsters het Ministerie van
gezondheid vormden vóór de Refor
matie, de nonnen, die de gelofte van
armoede, zuiverheid,en gehoorzaamheid
aflegden. De cenige beweegreden was
de liefde tot Christus' armen, cn daar
om zouden de inwonenden, vrij zijn
van heel dat leger van ambtenaars en
bezoekers en opdringerige nieuwsgieri
gen, wier pleizier het was binnen te
dringen waar zij niet gewenscht worden,
en door te dringen in de woningen van
arme menschen, die niet wisten hoe zij
hen buiten moesten houden, en te be
leefd waren om hen er uit te trappen,
wanneer zij eenmaal binnen waren.
Het bestuur van dit huis zou uitgaan
van de gedachte, dat de moeders de
meest geschikte personen waren om
voor hun babies te zorgen, en niet de
Staat of de bemoeizieke beambten.
«Wij leven in eeu tijde, ging de bis
schop voort, «waarin op de heiligheid
van gezin en buis en de intieme be
trekkingen van het huiselijk leven op
grove wijze inbreuk wordt gemaakt
waarin maniakken en ijveraars, onver
schillig voor goddelijke en natuurlijke
wetten, zonder kennis van de eerste
elementen der ethiek, menschen in
hel parlement en daarbuiten, die aan
niets denken dan aan de tijdelijke en
materieele welvaart, (naar zij wanen),
van het land, en waarschijnlijk ook aan
meer gewin, met hand en tand werken
om wetten en verordeningen op het
gebied van gezondheid en gezin in te
voeren, die indruischen tegen de chris
telijke leer. Hun acties zijn gemaskeerd
onder het mom van patriotlsmc, hun
wetsmaatregclen vermomd onder mooi-
klinkende ideeën als «sociale regene
ratie, en verheffing der massa, en grooter
daadkrachtigheid en om de natie tot een
'natie van de eerste kwaliteit te maken»,
cn zoo voorts, maar zij worden tege
lijkertijd sluw misbruikt voor de propa
ganda van valsche leerstellingen en
verboden practijken.
De Edinbutgsche bisschop vei klaarde
de katholieke leer, dat 't gezin hooger
rechten heeft dan dc staat, dat de hei
ligheid en onaantastbaarheid van het
gezin het meest essentieele vereisebte
was voor het bestaan van den 9tant,
en dat de staat alleen ingrijpen mag
in gevallen, waar het gezin te kort
schiet.
In Engeland echter was de staat be
zig, dc ouders geheel te verdilngetr,
«de staat had practisch geheel de plaats
der ouders ingenomen door de eene
wet na de andere, den schoolplichtigen
leeftijd verlengend, verplichte vervolg-
klassen voorschrijvend, cn .tot in details
regels gevend op lichaam en geest der
kinderen, of de ouders het wenschten
«De ouders zijn verplicht hun kroost
te voeden en te klceden tot zij in staat
zijn voor zichzelf te zorgen. Maar de
staat, eerst alleen behoeftige kinderen
voedend, gnat nu verder en voedt alle
kinderen zonder onderscheid in de
scholen, aldus den ouders leerend, dat
deze plicht niet op hen rust, hetgeen
op den langen duur beteekent, dat de
kinderen hun niet toebehooren. De
ouders zijn de natuurlijke verzorgers
van de gezondheid der kinderen, maar
ook hier weer hebben wij gezondheids
raden en medische onderzoekingen en
kinderklinieken en wat al niet, die niet
alleen voorzien in de nalatigheid van
zorgelooze ouders, maar het werk voor
alle ouders doen, ook van hen, die er
zelf volkomen toe in staat zijn. Deze
practijk brengt de ouders er toe, van
den slaat of 'n publiek lichaam te ver
'achten, dat deze een plicht van hen
vernemen zal, die de Almachtige door
de rede op hen heeft gelegd.
En tenslotte zei hij ook, wat cr ge
beuren moest. «Zeker moeten wij treu
en ellendige gevallen, die voor
komen, verzorgen maar de juiste weg
is niet om de kinderen in massa te
voeden, te kleeden en te dokteren, maar
den wortel van de ellende te zoeken
en de omstandigheden te veranderen
die armoede, ongezondheid en gebrek
veroorzaken. Laten wij er voor zorgen,
dat de ouders passende en gezonde
woningen hebben om in te leven en
geen ellendige krotten en g noegzaam
bezit om hen in staat te stellen de ver
antwoordelijkheden van het leven te
dragen, zonder bedelaars van den staat
te zijn.*
naar de stembus.
Hel treurigst experiment, waaraan ons
volk om de vier jaar wordt onderworpen
is wel de verkiezingsstrijd.
Een afkammen van de partijen onder
ling, van arbeid in vier jaren verricht,
neerhalen van wettelijke bepalingen ca
voorschriften vaak nog wel met over
weldigende meerderheid vastgesteldeen
aanval op personen tegen alle naasten
liefde in dikwijls een verkeerdelijk en
valschelijk voorstellen vnn feiten, waar
door het volk op zijn zacht9t uitgedrukt
den tuin wordt geleid: een kostelijk
specimen van volksopvoeding en karak-
tervercdcling.
Hoe staan wij Roomsclten, in dien
strijd
Gaat niet alles te veel tiaar eer
paald recept en is onze verkiezingsstrijd
iu wel ultijd opvoddend en veredelend
oor ons Roomsche volk
Het Ministerie Ruys mocht er toch
wel zijn, het bedwong de revolutie-
pogingen, waarbij de Minister president
zich toende een krachtig energiek man,
Arbeid had de tijdsomstandigheden
ct mee, ofschoon er toch wel soepel
held en plooibaarheid in zijn wetgeving
wordt gevonden. Eu dan de Visser, die
toch maar den schoolstrijd beëindigde.
Verdient ons volk geen andere en
betere verzorging Mag het geen aan
spraak er op m.iken, dat zijn karakter
wordt verdiept, zijn ziel wordt geadeld,
ook in en door deo politieken strijd
Och ol het licht der idealen steeds
luister om het leveq vlocht. Ja meer
Idealisme ook in ouze politiek. Idea
lisme, het klinkt zoo ongewoon, zoo
vreemd in veler oor'en dat men hem
:r over durft spreken gaat stellen
hoogstens boven, maar meer voor de
hand liggend, buiten het leven.
Wat geven immers idealen I
Ze zijn goed voör droomers, Imog
ens voor kunstenaars en dichters, maar
het leven en de levensvraagstukken
aan op den harden bodem der realiteit.
Of ideAlen ook niet hun grond vludeo
de waarheid, ten laatste huil wortel
hebben in God, derhalve aan de ver
gankelijkheid ontrukt zijn, gedachten
wekken en aanzetten tot grootsche
Maar wij leven in een lijd waarin
er vele menschen, geen begrip hebben
in idealen, doch daarvoor inplaals
Idolen, hcdcndnag9chc afgoden.
Maar die idjjlcn zij-i louter schjjn, leeg
i vergankelijk en voeren de menschen
op zijpaden en dwaling en laten leeg
hunne harten.
Die afgoden der menschheid zijn zin
genot, zinnelijke liefde, geld en geluk,
en roem der menschen. Doch voelen
het niet aan, dat du alles rust op
de stof en alzoo vergankelijk is. Zinnen
i9 niets anders dan het begcereu
dc stof, naar stoffelijke prikkel,
Geld is glanzend stof; eer en roem op
aarde de lofdsden Uit een stoffelijken
Och of het licht der idealen iteeds
luister om het leven vlecht? Wij zijr
geroepen tot een grootsche taakd>
opbouw van een nieuwe maatschappij
op de puinhoopen der zoo verdwaasde
nicnschelijke theorieën.
Die gedachte is inderdaad groot
kan bezielend op ons inwerken. En
lijn wij thans reeds geroepen de bouw-
r terialen aan te brengen voor den
Wordt dat nu door onze Roomsche
menschen aangevoeld, wordt het door
vele roomsche leiders wel genoeg be-
Ons bouwplan toch lag reeds klaar
ook al is de architect reeds lang over
leden. De encycliek «Immortale Dei«
teekent ons de inrichting van den christe-
Iijken staat, hij brandmerkt daarin de
valsche opvattingen die ons menschen
tot hu -sco gebrncht hebben
politieke leven en geeft in klare en
duidelijk omlijnde termen den grond
slag aan, waarop de Slaat dient ge
bouwd te worden. Een Christelijke Staat.
Op de grondslagen van het
gonkelijke Evangelie.
Maar nu openen zich de vergezichten,
au lichten aan in ons leven dc hoogste
idealen.
Een staatkunde doortrokken
voor Amersfoort en Omstreken
AMERSFOORT.
Lange dracht no. 4 - Telefoon no. 304
Depositorente van 3% - 5%
loeten geur van Christus' hooge deug
den, levenskrachtig door Zijn levend
makend woord der waarheid.
En dart hooren wij om en in ons
ruischendc cn roereode beden van het
Onze Vader, Geheiligd zij Uw naam,
maar ook erkend bij een wetgevende
macht.
Laat toekomen Uw rijk, maar dan
ook wettelijk verzorgd elk godsdienstig
leven.
Uw wil geschiede op aarde als in
den hemel, maar dan geen menschelijk
recht tot richtsnoer van maatschappelijk
handelen, maar erkend hel onvervreem
bare, absolute recht vrn God,
Geef ons heden ons dagelijkaoh brood.
Maar hoe nijpend ook die broodvraog
straks weer gaat worden, in christelijke
naastenliefde en rechtvaardigheid zal
een christen-staat die vraag hebben te
beantwoorden. Een christelijke staat op
den grondslag van het Evangelie. Maar
dan lichten de hooge idealen van den
Christus uitgesproken op den berg der
zaligspreking, de grondwet van het
Christenrijk, dc acht zaligheden.
Op betere tijden, naar betere maat
schappij. Maar een betere samenleving
zal hebben te bestaan uit beter voelende,
beter levende menschen.
:h, of het licht der idealen steeds
luister om het leven vlocht. Idealen
wekken bij ons volk Is de grootc taak
der leiders, idealen nastreven is
roomsche levensopvatting. Naar
Christeljjken Staat.
Welnu dan ligt de conclusie voor het
grijpen, die opbouw mogen wjj niet aan
anderen over laten maar zal moeten
geschieden door Roomsche handen.
Versterkt dan straks dc afvaardiging
in uwe Roomsche partij door een
drachtig Roonisch te stemmen op no. 1
van de Roomsche lijst der R. K. Staats
partij. Naar beter, Christelijker maat
schappij.
Naar den Christelijker staat en dat
door het stembiljet.
Als gij stunt op den dag der stemming
herinnert U dan uit woordOch of het
licht der idealen ook luister om mijn
leven vlocht. v. K.
Raar de tttmbu*
Voor onzt Klszersssen.
Nu het Vrouwenkiesrecht is aange
nomen en daardoor evenals dc mannen
ook de vrouwen moeten gnati
is het noodzakelijk dat dc
'eten, wat ze gaan doen, als ze gaan
emmet), en natuurlijk, dat ze
hot ze moeten
Daarbij komt nog, dat ia den ver-
kieilngsiljd de mannen vol zijn over
de verkiezingen en het dus voor de
dames aangenaam en nuttig Is, zooveel
van de politiek te weten, dat ze kunnen
VS^e zulien ons niet gaan verdiepen
in beschouwingen over het al of niet
wenschelljke van het vrouwenkiesrecht.
Het feit ligt er nu ccamaal, dat de
wetgever ook de vrouwen kiezbevoegd
heeft verklaard, en dat de vrouwen ook
in het vervolg hebben mee te werken
aan de verkiezing van de leden der
Tweede Kamer der Staten-Gencraal,
vervolgens voor de verkiezing der Prov.
Staten en ten derde moeten ze ook
medewerken aan de verkiezing van de
leden van den gemeenteraad.
Dit kiesrecht hebben de vrouwen
gekregen In het jaar 1918 door een wet
die op voorstel van het 2e Kamerlid
Merchant tot stand is gekomen.
Doch niet alleen hebben de vrouwen
de bevoegdheid ter stembus te trekken;
zijn 't ook vtrplithi
Ieder, die opgeroepen wordt om te
gaan stemmen en niet opkomt is straf
baar ingevolge dc wet.
Het is natuurlek een volstrekt on
mogelijke elsch, dat geheel het Neder-
landsche volk aan de wetgeving deel
neemt. Om echter het totsundbrengeo
van wetten zooveel mogelijk te doen
geschieden door samenwerking van
Regeering en volk, vaardigt het volk
een aantal vertegenwoordigers af, die
met den deftigen naam van «dc Staten
Generaal* betiteld worden. De naam
'Staten Generaale nu dient ter onder
scheiding van een ander soort Staten
n.l. «de Provinciale Staten* deze laat-
aten staan aan het hoofd van elke
provincie.
De Staten-Generaal bestaan uit twee
afdeel in gen n.l. de «Eerste Kamer* en
de «Tweede Kamer*.
Verschil hiertusichen
1. Tweede Kamer gekozen door hel
volkle Kamer gekozen door de Prov.
Staten.
2. Tweede Kamer telt 100leden,de
le Kamer 50.
3. De leden der Tweede Kamer treden
allen tegelijk en wel om de 4 jaar af
van de le Kamer daarentegen traden
elke drie jaren tlechts een derde ge
deelte af.
Zoowel mannen als vrouwen kunnen
tot leden der le en 2e Kamer benoemd
De Kamer heeft een harer leden tot
Voorzitter. Deze, op een verhooging
en onder een troonhemel gezeten, heeft
tot taak de vergadering te leiden. Wie
De Vroolijke Makkers
Al wat wij konden doen, was
eenmaal te beproeven met Gordon
Darnaway in gemeenschap te treden.
Hij ontsnapte weer, maar wij lieten een
mantel en een korf met levensmiddelen
achterbovendien, het regende niet
meer, de nacht beloofde warm te wor
den wij konden dus zonder te veel
ongerustheid den morgen afwachten.
Ik had ntijn plan reeds gemaaktik
zou den neger bij de Saridag-baai
plaatsen, Rorie in hut westen en mij
zei ven in het oosten, zoodat wij een
soort cordo zouden vormen dat hem
den doortocht afsnijden zou; bijdege-
steldhcid van het eiland zou het ons
kunnen gelukken hem naar hel laagland,
naar Aros-baai, te drijven, en dan zouden
wij ons gemakkelijk van hem meester
kunnen maken, in weerwil zijner door
den waanzin vertienvoudigde kracht. Ik
rekende zeer op zijne vrees voor den
negerindien hij vluchtte, zou het zeker
niet zijn naar den kant van dezen onbe
kende, dien hij voor den duivel aanzag,
wegens ziju zwarte kleur.
Ik bracht een deel van den nacht
door met mijn plaD te vormen daarna
sliep ik in en droomde van schip
breuken, van zwarte mannen, van onder-
zeesche avonturen, cn ik werd plotse
ling wakker te midden der nachtmerrie,
lk was zoo zenuwachtig, zoo koortsig
dat het mij onmogelijk was in bed le
blijven ik ging de tr p af, trad door
dc keuken waar Rorie en dc neger
sliepen, cn stond buiten. De nacht
prachtig helder, met hier en daar
wolk als laatste spoor van deti sto
de vloed deed dc Merry Men huilen tc
midden der stilte van den nacht. Nooit
heb ik hun geluid met zulke aandoening
gehoord, zelfs tc midden der stormen
«Dus,* dacht ik, «zelfs als de wind
kalm is, als alles in de natuur den
zomerslaap geniet, als het zachte licht
der sterren over de aarde en de wateren
schijnt, dan nog stooteo deze over-
ladigbarcn hunne bloeddorstige kreten
lit lw Zij schenen mij het kwade,
den tragischen kant van het leven voor
te stellen. Maar toch waren het niet
hunne kreten alleen, die de stilte ver-
stoorden nu en dan hoorde ik eene
menschelijke stem boveo hut gebrul
uitIk herkende die angstig-: stem
het was die van Gordon Darna-ray, De
vrees voor Gods oordeelen beving mij
en ik ging weer in huis.
Toen ik voor de tweede maal ont
waakte, was het reeds laatik trok
haastig mijne k'eeren aan en liep
de keuken Roiic en de neger waren
weg. Met welk doel Ik beefde, zonder
juist te weten waarom. Zeker, men kon
op het goed hart van Rorie rekenen,
niet op zijne snuggerheid. Het
zonder twijfel om mijn oom
dienst te bewijzen, dat hij was uttge-
gean maar waarom had hij dien man
an medegenomen, io wlen de ergstr
igsten van mijn oom belichaamd
waren Zijn onhaudigen ijver
trouwend ging ik mij oirmiddelijk ver
gewissen van wat hij wet h»d kunnen
gaan doen, en hoewel ik dikwijls de
steile kusten van Aros heb bestegen,
geloof ik niet, dat ik het ooit zoo vlug
gedaan heb als nu. Alles bij elkaar ge
nomen, deed ik nog geen twaalf miouten
over de beklimming, want ik was n
overtuigd, dat Rorie en de neger, wt
ik mijn plan niet had blootgesteld, ware
gaan beproeven mijn oom le vangen.
De waanzinnige had zijn uitkijkpost
verlaten, na onzen korf geopend en
den inhoud in het gras geworpen te
hebben, zonder het voedsel aan le raken.
Zoo ver ik zien Won, was er geen m
te bespeuren. De hemel «as
helder, de nevelige top van den
Kyaw had reeds eene rose tint an
genomen maar onder mij was het nog
steeds schemering op de ruwe heuveltjes
van het eiland en den gladden spiegel
der zee.
«Rorie I* schreeuwde ik, «Rorie I*
Mijn stern atierf uit in de stilte en
niets antwoordde mij.
Ik liep verder, op dc hoogste toppen
blij.end en steeds mijne blikken recht»
en links latende gaan, totdat ik de punt
bereikte, die Sari dag-baai beheerscht.
Vandaar af ontdekte ik het wrak, den
zandgordcl, de loome golveu, den lan
gen rotsketen, de rotspunten cn grotten
vari het eiland maar nog seeds niemand.
Plotseling bescheen de zon geheel
Aros, de schaduwen en tinten namen
een vasten vorm aan bijna onmidde
lijk hoorde ik, onder mij, de schapen,
al* door een panizchen schrik bevangen,
wegvluchten. Een rauwe kreet weer
klonk, Ik z»g mijn oom als een weer
licht voorbijvliegen, ik zag den zwarte
die hem achtervolgde, en, voordat ik
atles begrepen Itnd, verscheen ook
Rorie, die in het Keltisch allerlei be
velen tlcp. Ik haastte mij om tusschen-
beidt n tc komen, beter had ik gedaan
indien ik was blijven staan, want dan
h«d ik den krankzinnige den weg kun
nen afsnijden. Van nu af had hij vóór
zich nog slechts het eenzame graf, de
overblijfselen der Christ-Anna en de
zee, voor hein met zpoken bevolkt
God weet, dat tk dacht goed te handelen I
Mijn oom zag, Iii welke richting de
jacht hem leidde hij verdubbelde zijne
snelheid, liep rechts en link», met de
listen van een achtervolgd diermar"
hoeveel vlugheid de kooru, dte in ziji
aderen woelde, hem ook verleende.de
ocger bleef op hem winnen. Naar wel
ken kant Gordon Darnaway sich ook
wendde, overal was men hem voor, steeds
werd hl) naar hel tooneel zijner misdaad
gedreven. Eensklaps begon hjj
roepen, zoo luid dat de kusten zijn ge
roep weerkaatsten. Rorie en ik riepen
den neger toe, op te houdenmaar
•dies was nutteloos, dc uitslag kon niet
twijfi laclttig zijn. Dc neger begreep ona
niet, nam onze gebaren voor eene aan
moediging en liep steeda vlugger, ter-
wijl zijn slachtoffer al schreeuwende blczi
vluchten zij gingen het graf voorbij,
rij gingen voorbij het wrak det Christ-
Annn, in twee sprongen waren zij over
het zand, en nog hield Gordon Damn-
way met op; hij wierp zich in het
kokend schuim en dc zwarte, dien wij
bijna bereikt hadden, liet zijn spoor niet
los. Rorie en ik bleven wanhopig stil
„in, want nu lag de zaak niet meer
menschenhanden er bleef nieti over
dan met schilk de uitvoering der be
velen van Boven af te wachten.
Het «inde was spoedig gekomen. Op
deze steile rotsen, te midden van het
geweld der Merry Men, verloren
onmiddellijk vasten voet. Geen van
beiden kon zwemmen de neger sprong
nog eenmaal als een vlseh halverlijve
het water uit, maar de atrooming sleurde
ze reeds mede naar de zee, en zoo iQ
nog ooit boven kwnmen (God alleen
kan hrt zeggen) dan »aa het Hen
minuten later, aan de uiterste punt van
Aros, waar de zeevogels al zwevende
vlttchen.
EINDE.
