UITVERKOOP
Vanaf Maandag 12 Juni
Hotel-Restaurant „Ter Horst"
Centrale Credist- en Landbouwbank
DE EEMBODE
R. K. Nieuwsblad voor Amersfoort en Omstreken
Vrijdag 9 Juni 1922 No. 20
7ES EN DERTIGSTE JAARGANG.
Kantoor LanfOfracht 28, Anaratoort
verschQnt Dinsdag- i
Vrijdagmiddag.
ABONNEMENTEN kunnen elke week I
gaan, doch opzegging van abonnement mo
geschieden voor den aanvang van een nleu
nummers 10 ct.
aDVERTHNTIBN 25 cent per regel. Billijke
*-sklbr
plaats li
n niet worden gegarandeerd.
Die het meeste klagen moesten
bedenken, hoe alle klachten tot
zwijgen gebracht zouden worden,
als er slechts wat meer bescheiden
heid en offervaardigheid werd
betracht.
tiet Sint Janskerkbof
te Caren.
Door T. PLUIM.
I.
Halverwege Hilversum en Laren,
ran den breeden straatweg met zijn
prachtige vergezichten, ligt op het
hoogste deel een aloud R.K. Kerkhof,
waarheen elk jaar op St. Jansdag (24
Juni) uit het dorp Laren een plechtige
processie trekt, voorafgegaan door het
Allerheiligste. Deze processie, waaraan
honderden tot uit eeo verren omtrek
deelnemen, is de eenige, die buiten
NvBrabant en Limburg aan den open
baren weg door de wet is toegestaan.
Reeds hieruit kan blijken, dat wij hier
met een bijzonder geval te doen hebben,
zoodat ik misschien den lezers geen
ondienst bewijs er iets meer van mee
:e deelen.
Over den oorsprong van dit kerkhof
en die processie zijn twee legenden in
omloop, die ik U beide zal vertellen.
Het was in den nacht van 22 Juni
893, dat een vroom pelgrim uit het
Heilige Land de hoogte opklom, waarop
thans het St, Janskerkhof ligt, en van
welker top men een onbeschrijfelijk
schoon panorama geniet.
De pelgrim had zich gehaast om nog
vóór het invallen der duisternis zijn
geboorteplaats Laren te bereiken en
daar zijn kleinen, maar kostbaren schat,
dien hij uit het H. Land meebracht,
aan de kerk af te staan n.l. een paar
beenderen van St. Joannes den Dooper.
Juist doordat hij zich zoo haastte en
door hel inslaan van een zijpad den
koristen weg wilde nemen, raakte hij
het spoor bijster. Turend op den top
van den heuvel stond hij in de duister
nis stil om te ontdekker, welken kant
hij uit moest, toen plotseling uit het
struikgewas twee roovers op hem af
springen en hem met een knods den
schedel verpletteren. Zij onderzochten
zijn lijk en vonden er een zilveren doos
op. Om hun misdaad te verbergen,
begroeven zij het ontzielde lichaam en
bcdeaten het met zand.
De doos openden zij nu haastig,
maar tot hun teleurstelling bleek zij
niets dan een paar kleine menschelijke
beenderen te bevatten. Woedend wier
pen zij ze over den grond.
Den volgenden morgen trok een
herder met zijn kudde langs dezen plek.
I'iotseling bemerkt bij, dat zijn hond
eensklaps alle zorg voor de kudde
verliest en voortdurend op éénzelfden
plek blijft staren. De man gaat er heen
en bemerkt een paar kleine beenderen,
sis in den grond vastgestoken, en die
een zachten lichtglans uitstraalden.
Het gerucht van deze merkwaardige
vundst verbreidde zich snel, en reeds
den 24 Juni kwamen de menschen uit
een ve ren omtrek, om het wonder te
aanschouwen. Een hunner deelde den
dorpspastoor van Laren mede, hoe hij
een paar dagen geleden een pelgrim
nil het H. Land gastvrijheid had ver
leend. De vrome man had hem verteld,
hoe hij in een zilveren doos eenige
beenderen van den H. Joannes bij zich
droeg om ze in zijn geboorteplaats
Laren aan de kerk af te staan. En een
tweede verhaalde, hoe hij te Naarden
zulk een zilveren doos van een paar
woest uitziende mannen had gekocht.
De pastoor liet de klok luiden en
op de vindplaats der beenderen een
altaar oprichten, terwijl hij hier ook de
H. Mis opdroeg. En zie, aanstonds
lieten de beenderen uit den grond los
r de kerk te Laren
werden
overgebracht.
Kort daarop,
kwam het lijk vi
Op de plek, wa;
slichtte
a een hevigen regen,
n den pelgrim bloot,
r het gevonden werd,
kapel met een kerk
pelgrim in gewijde aarde.
Een andere legende, in 1564 opge
schreven, maar toen reeds eeuwenoud,
luidt aldus »In de dagen van voorheen,
toen zich hier op de hoogte nog een
bosch verhief, waren eens drie zusters
daarheen gekomen om er eikels te zoe
ken, of misschien wilde aardbeien.
Eensklaps schieten twee roovers uit een
hinderlaag op haar at, vallen de bevende
meisjes aan en grijpen ze bij de haren.
Ach, zgj doen haar best om onder
tranen en smeekbeden het moordend
wapen van zich af te weren, maar te
vergeefs I
De ellendelingen doodden haar, snijden
haar de borst af en laten de lichamen in
bloed badende liggen. Met hun ijzing-
wekkenden last ijlen zij naar het dorp,
in de meening, dat hun gruwelstuk niet
bekend zal worden.
Reeds was de zon ondergegaan en
schemering zonk op de aarde neder.
De onverlaten kloppen bij l-et eerste
buis in Laren aan, toevallig de ouder
lijke woning der vermoorde zusters.
Eén der mannen zei tot de vrouw des
huizes: »Hier heb ik vleesch, kook het
voor ons», en meteen wierp bij het in
den ketel, die juist te vuur Hond.
Maar zulk een gruwelstuk gedoogde
God niet. Zoodra bet koker.de water de
vree8elijke spijze had opgenomen, vloog
deze er weer uit en op den schoot der
huisvrouw, die de moeder der meisjes
was. »Wee|« riep zij, »'t is van mijn
dochters, ze zijn vermoord I Vlucht,
roovers, vlucht, nu het nog tijd ls.»
Dicht bij de woning was een water
kom, waarin men gewoon was de
schapen te wasschen (de hedendaagschc
Coeswaard op den Brink) en ter boete
voor de gruweldaad legde de vader
der meisjes op de plaats van dezen
vijver de grondslagen van een kerkje
maar zie, wat vandaag gegrondvest
was, zag men morgen boven op de
hoogte (het huidige St, Janskerkhof),
en dit geschiedde tot drie of vier maal
toe. Ten laatste door dit zeldzame ge
val getroffen, besloot de landman zijn
kerk, een arm bedehuisje aan St. Jan
den Dooper toegewijd, op de hoogte
te bouwen en men stelde een stoet
op, bij welken twee meisjes met los
hangende haren het beeld der H. Moe
dermaagd over de heuvelen moesten
Tot zoover de tweede legende.
Beide overleveringen vullen elkander
aan. De eerste verklaart ons, waarom
St. Jan de beschermheilige van het
kerkhof is, de tweede, geeft den
oorsprong van de eeuwenoude pre
cessie aan. (Wordt vervolgd.)
Binnenland.
Roomsch Nederland, open de oogenl
(Ingezonden)
betrouwbare gegevens, ver
strekt door het Centraal Bureau voor
de Statistiek te 's Gravenhage, wijzen
dat het Nederlandsche volk iu 1921
voor niet minder dan 360 millioen
gulden aan alcoholische dranken, sterke
en andere, beeft opgedronken.
Schatten we het katholiek volksdeel
op '/a en nemen we aan, dat wij, ka
tholieken, gemiddeld niet meer en niet
minder drinken dan onze andersden
kende landgen oten, dan dronken de
Nederlandsche katholieken in 1921 voor
120 millioen, of voor bijna 2 '/j millioen
gulden per week op. Elke drie dagen
:n millioen gulden. Is dat geoorloofd?
H.D.H. de Bisschoppen van Neder
land zouden gaarne zoo spoedig mo
gelijk een volledige R. K. Universiteit
in onze kerkprovincie zien gesticht.
Maar zij hebben er tegenop gezien, het
daarvoor benoodigde bedrag van 10
millioen aan de geloovigem te vragen.
Katholiek Nederland drinkt het in 4
weken op.
Begonnen zal nu worden met slechts
drie faculteiten, waarvoor twee millioen
wordt gevraagd. Pessimisten zeggen,
dat ook dit bedrag maar moeilijk zal
worden geofferd. En Katholiek Neder
land drinkt het op in een dag of zes.
we ook matig zijn.
Als ergens een nieuwbenoemd pas-
toor een kerk moet bouwen, bedelt hij
stad en land af, om de enkele honderd-
duizenden guldens bij elkaar te krijgen.
Jaren beeft hij werk, en teleurstelling,
de eene op de andere, is zijn deel.
Roomsch Nederland, zoo traag, om
daarvoor financieélen steun te geven,
schroomt niet, dagelijks een heele kerk
door het keelgat te jagen.
Wat zoude Moetilan op Java,
zoude Mgr. Sweens in Uganda i
gelukkig zijn met zlechtz één millioen,
om in de missies een seminarie te
kunnen stichten ter opleiding van inland-
sche priesters.
hof er om heen en begroef daar den AU het Melaniawerk koa beschikken
slechts een half millioen, wat zou
dan spoedig een tehuis worden gebouwd
de Javaansche meisjes catechu
l, om ze te onttrekken aan de
gevaren der Mohamedaanache desaa's.
Als Petrus Canisius eeos een half
millioen ontving, om zijn arbeid onder
andersdenkenden voott te zetten... als,
als... zooveel andere instellingen van
liefdadigheid eens met eenige tiendui
zenden guldens werden verrijkt wat
zou er veel geestelijke en stoffelijke
nood afdoende kunnen worden gelenigd.
Niemand neemt eohter daarvoor den
bedelstaf opmen vreest den uitslag
zou onbegonneo werk zijn.
En toch tienduizenden gaan elk
ir in Nederland het Roomzche keelgat
aan alcoholica.
Is het niet diep en diep beschamend
Is het niet onverantwoordelijk
Veel, zeer veel zelfs wordt al door
Katholiek Nederland gedaan. Maar
hoeveel meer, dat ook noodig Is en dat
wachten moet, zou er niet gedaan
kunnen worden, als eens de helft, of
een derde van de opgedronken 120
millioen aan goede doeleinden werd
En dan nog te moeten bedenken, dat
de 120 millioen Roomsch kapitaal, uit
gegeven aan drankgenot, zijn wegge
smeten. Neep, erger nog. Het alcoho
lisme werkt anti-godsdienstig en anti-
zedelijk. Het is een ramp voor individu,
voor Kerk en maatschappij, een geesel
volk, erger dan oorlog en
hongersnood te zamen.
ls het dan niet onverantwoordelijk
het werk der katholieke drankbestrijding
als overdreven en onnoodig voor te
stellen
Inderdaad, in dit licht bezien is het
gevleugelde woord van Mgr. Diepen
op het Sobriütascongres van 1920 van
een treffende juistheidRoomsche drank
bestrijding is Missiewerk, niet minder
verdienstelijk dan het uitgaan onzer
missionarissen naar vreemde landen,
Roomsch Nederland, open de oogen.
De tweede Nederlandsche Katholieken
dag ta Nijmegen
gehouden was drukker bezocht en met
met meer luister omgeven dan den
eersten, een paar jaar geleaen re ulrècnr
gehouden.
Nijmegen was in feesttooi ea de ont
vangst der bezoekers die uit alle oorden
des lands toestroomden was sch'-tterend.
De optocht aan den vooravond ge
houden werd 'n indrukwekkende mani
festatie van 't Roomsche Verenigings
leven.
De regeling was voortreffelijk en de
oet keurig gearrangeerd, vol gloed en
De openings-vergadering werd ge
presideerd door baron Van Wijnbergen,
die een pakkende inleiding gaf.
Namens het Doorluchtig Episcopaat
sprak Mgr. H. van de Wetering de
verzamelde Katholieken toe.
Nu drie jaren geleden, zoo zeide
Mgr. Van de Wetering, is met veel
succes de eerste Nederlandsche Katho
liekendag gehouden. Ik verwacht en
hoop van dezen tweeden Katholieken
dag nog grooter succes. Niet alleen
van Let grooische plan, dat ontworpen
is door het Comité, maar vooral van
het actueele vraagstuk der Kaïholieke
solidariteit, welke moet berusten op
deze twee grondslagen le. het gebod
van de liefde tot God en 2e. het gebod F'AMCfc Men zou
van liefde tot den evennaaste.
Indien deze beide deugden In de
harten opleven, zal de wereld, die nu
dreigt onder te gaan door hebzucht en
haat, worden gered,
Denken wij, Katholieken, vooral aan
het woord van den Zaligmaker (Joh.
14, 35): Hieraan zullen allen erkennen,
dat gij Mijn leerlingen zijt, indien gij
liefde hebt jegens elkander.»
En nu, dames en heeren, acht ik mij
verplicht een pijnlijke verklaring ai te
Aanvankelijk was ik van plan geen
enkel woord te reppen over de be
treurenswaardige splitsing der Katho
lieken in twee partijen. Nu mij echter
dezer dagen is medegedeeld, dat door
een propagandist der Nieuwe Katholieke
Part$ in Friesland is gezegd«Het Epis
copaat gevoelt er veel voor, alles blljlt
Katholiek», acht ik mij verplicht te ver
klaren, dat het Episcopaat een splitsing
der Katholieken in twee partijen be
treurt.
Meer nogOok bet Vaticaan betreurt
die scheuring. Zooals de H. Vader mij
nog onlangs verklaarde, had de onder
vinding hem geleerd in Polen, dat ver
deeldheid nadeelig was voor de Katho
lieke belangen. Z. H. had nog nooit
een goed gevolg ervan gezien.
Wij gelooven aan de eerlijke be
doelingen, waarmede de actie is be
gonnen, maar tot een afscheiding had
het nooit mogen komen.
Wij hopen, dat na deze verklaring
alle Katholieken, mannen en vrouwen,
op de cIBcleele lijsten der Katholieke
Staatspartij hun stem tullen uitbrengen.
Moge deze Katholiekendag strekken
tot Bevestiging onzer eenheid.»
I# deze openings-vergadering waren
all# Bisschoppen van Nederland, de
Katholieke Ministers en tal van autort
teiton aanwezig.
Een Katholiekendag als deze heelt
twee zijden. Allereerst die der opwek
king en versterking van eigen kracht
tevens echter ook eene van apologetisch
"Suidnriteit was ditmaal het beginsel
woiö voor alle vergaderingen. Soli-
daAit moest gekweekt to eigen ge-
ledeven. Zeker, allereerst om ons zeiven,
maat óók om aan andersdenkenden te
tooAn wat ons heilig beginsel vermag.
In zf> openingswoord formuleerde baron
vanaWijnbeTgen 't bedoelen aldus
tan de wereld hebben wij, voor Af
gesterkt door bevordering van intens
inwendig leven, gevormd in cclit
Roomsch gezinsleven, naar buiten tre
dend, te toonen op sociaal en politiek
terrein, wal broederlijke, liefderijke
Katholieke samenwerking is, te toonen,
dat by ens de organisaties niet op macht,
maar op liefde steunen, te toonen te
begiijpeii, dat het sbemln Uw naasie
als Jl' zeiven» niet slechts voor indivi
duen, ook voor groepen van personen
geldt, in één woord, door onze
daden te toonen, dat de Chrizteiyke
solidariteitsgedachte tot volle verwezen
lijking kan worden gebracht.»
Solidariteit eischt offers, offers van
liefde, van naastenliefde. Het «hieraan
ruit ge erkennen, dat zy elkander lief
hebben» moest ook gelden voor ons.
Mpar hoe diep en breed en logisch
Pater Van Ginniken in zyn rede
peningsvergadrring levens de ver
lijken, dat die «offers niet altijd
wrang behoeven te wezen,
;en moeten worden door
i naastenliefde, en tegelijk
areikende eigenliefde is.<
wegens verplaatsing der Zaak slechts 14 dagen enorme
MAISON „MODERNE"
Westsingel 20 Amersfoort.
Amersfoort, Utrechtscheweg 2 Bondjhotel A. N. W. B. Telefoon No. 22
Uitstekende gelegenheid voor Lunch
en Diner - Prima Keuken.
AMER8F00RT ARNHEM - ROUOA - NIJMEGEN - 80E8T
STEENBERGEN - TILBURG - TWELLO - UTRECHT
Effecten - Coupons - Prolongatie
Deposito - Vreemd Geld.
nog 7 honden en een kat met haar
jongen afgemaakt.
Voor de Mulo-examens hebben zich
dit jaar ruim 3000 candidaten aange
meld. De examens worden tusschen 3
'uat en 30 Juli gehouden ia een groot
De Nationale Bankvereenigiog zal
over |921 geen dividend ultkeeren. 't
Vorig jaar was de uitkecriog 8 pCt.
Te Dwingeloo is «en 8-jarig meisje
tengevolge vao hel eten t1
ketting aan den anderen bevestigen en
terwyi men daarmee besig was, ver
maakten een aantal omstanders zich
tegen de auto's op te klimmen.
Toen eindelijk de chauffeur van den
eersten auto den motor aanzette, viel
18-jarige van den tweeden auto,
geraakte onder de wielen en werd
gedood.
Te Heemskerk zyn de eerste Norton-
pompen geslagen die met behulp van
electriciteit eenige duizenden L. water
in de greppels doen vloeien en met
behulp van slangen een fijne regen
over de uitgedroogde akkers doen
neervallen.
n loods op het terrein van
de Spoorwegen te Rotterdam, zyn 25
nieuwe heeren- en dnmesrijwielen ge
stolen, benevens voor circa f500 aan
lywielorderdeelen,
Te Rotterdam is een 56 jarige tnej.
huize van haar schoonzoon
verbleef, in een kelder gestort, waar zy
bewusteloos bleef liggen. Reeds een
uur later is zy aan de bekomen ver
wondingen overleden.
In het Woold, gem. Winterswyk ls
'n dolle hond doodgeschoten, nadat by
andere honden, kippen, varkens en ook
menschen had gebeten. De eigenaar is
met vroaw en 5 kinderen te Utrecht
in de kliniek in behandeling genomen.
Op last van den diatrict-veearta zyn
jaariykschen prijz een ilj spek
toe te kennen aan het gelukkigst ge
trouwde paar. Er zal bij die gelegenheid
wel eens een onwaarheid worden ge
sproken want de betrokkenen moeten
verklaren, dat zy een jaar en een dag
geleefd hebben zonder dat er een enkel
boos woord gevallen it en zonder dal
zij zich ooit ongetrouwd gewenscht
hadden.
Het duurde twee uur voor de jury, be
staande uit twaalf ongehuwde dames
an heeren den prijs toekende aan het
echtpaar Samuels uit Iiford.
De tweede pry», sedert acht eeuwen
bestaande uil een gerookte liam, werd
toegekend aan het echtpaar Sutton uil
Tooting.
Volgens de «Krasnaia Gazeta»
gebeurt hel vaak, dat kinderen in Rut
land, die vleesch van zieke paarden
'tebben gegeten, kwade droes krijgen.
•Ul> overwegingen van menschelijkhcid»
.-n als sanitaire maatregel hebben de
jolsjewlstlsche autoriteiten daarom in
:en district waar vele gevallen voor-
twamen, 117 kinderen doen luzilleeren.
Voor duizenden guldens aan gouden
zilveren voorwerpen hebben inbreken
gestolen uit een huis op den Amatet
te Amsterdam. Toen de bewoner thuis
kwam, werd de inbraak ontdekt. Blijk
baar was de deur met een valschen
sleutel geopend. Uit buffet en uit ver
schillende kasten, welke erg beschadigd
ren, bleken weggenomen te zjjn tal
i kostbaarheden, aan den bewoner
diens huisgenooten toebchoorende,
zooals broche's, horloge's ringen en
juwelen. Verder was gestolen een groote
hoeveelheid tafelzilver. De waarde van
het gestolene wordt geschat op duizen
den guldens. Moeilijk te ramen Is de
waarde van antiek goud en zilver, dat
de inbrekers nog meenamen. Bovendien
is nog een bedrag van f 450 gestolen,
In den nacht viel op de.Berkumer-
brug nabij Zwolle een ernstig auto
ongeluk voor.
Lamaré. notaris te St. J»coba Parochie,
kwam met »yn auto uit Breda,
Zwolle. Het schijnt dat de auto haken
bleef aan de aan een ketting bevestigde
brugleening. Deze sloeg dwars door de
auto heen, waardoor de auto half in
hel water terecht kwam, en verder aan
de brug hangen bleef. De notaris brak
een sleutelbeen en bekwam Inwendige
kneuzingen. Een 31-Jarlge schoonzuster
van den notaris, te Breda woooachtig,
werd gedood. Zy is weduwe en laat
een kind van vier jaar achter. De echt-
genoote vao den notaris, die
in de auto zat, werd niet ernstig gewond.
zilveiboos van f 2.50 in omloop zullen
wurden gebracht, welke eenige afwyktn-
gen vertonnen van de thans in omloop
zijnde bons.
De voorsyde van het nieuwe model
- onveranderd gebleven, doch aan de
achterzijde zijn de in het middenvak,
aan beide rijden van het medaillon
aangebrachte verzieringen achterwege
gebleven, waardoor de in verticale
richting staande cyferz 2.50 voorkomen
op her blanco papier. Hierdoor wordt
de roode en blauwe vezel, welke in het
papier is verwerkt, goed zichtbaar.
Amersfoort
Donderdagavond 8 uur vergadering
der Mariavereeniging in het Patronaat
aan het Zand. Trouwe opkomst der
leden it zeer gewenscht,
Politiezaken.
Het gerechtshof te Amsterdam beeft
uitspraak gedaan in de zaak tegen den
24 Jarigen diamantbewerker, die op een
nacht in een villa te Amersfoort inbrak,
zich f .100 toeeigende, vervolgens in die
villa in slaap viel en den bewoner der
villa, dte hem ontdekte en vastgreep,
niet een me» bedreigde. De villabe
woner schoot den inbreker met een
revolver in het been.
l)e rechtbank te Utrecht veroordeelde
den man tot 4 jaar gevangenisstraf, met
aftrek van dt voorloopige hechtenis.
Het Hof heeft dit vonnis bevestigd.
Door de politie werd proces-verbaal
opgemaakt tegen een perioon, wegeni
het rijden met een paard in het plant
en.
Op den Hoogenweg bij de Proeftuin
id een vechtpartij plaats tusschen een
jongen, die met zijn meisje naar huis
terug reed, cn 2 personen uit Hoeve
lak»- Zonder aanleiding vielen laatst
genoemden aan en brachten den Jongen
verschillende wanden aan het hoofd toe.
Er werd een persoon wegens dronken
schap In arrest gesteld, die sich tevens
,ti vernieling van ruiteo (in een café
de Appelmark') schuldig maakte.
Ook werd proces-verbaal opgemaakt
tegen eeu be iner uit den Grooten
Haag, wegens het houden van bonden,
die door hun gejank en geblaf hinder
lijk waren voor de omwonenden.
In hel laboratorium van de bio
chemische fabriek »Prana«, slaande aan
•de Koppel», ontstond tengevolge vsn
het sp'tngen van een gevulde kolf
Woensdagmorgen te 10 uur brand. De
groote hitte daardoor veroorzaakt deed
een honderdtal flesschen springen waar-
