€[cuUtfi>esl tian ïie Gongwgaf-b. bw %m$hvs tian O. I(. Vrmita
\R22 - 29 .[juli - $22.
DE EEMBODE
R. K. Nieuwsblad voor Amersfoort en Omstreken - Vrijdag 28 Juli 1922 No. 34
Op het oude stadszegel van Amers
foort staat de bekende voorstelling van
Sint Joris, een maagd beschermend.
Wel passend voor een stad, waar, in
vroeger tijd zoowel als lieden, tal van
Godgewijde maagden wonen.
Want in het klein geldt ook van
Amersfoort, wat Vondel in zijn Mac gil
den van Keulen zong:
Kapellen, cellen, kloosters, kercken
U meer dan muur en torens stereken.
Naast meerdere kloosters voor
mannelijke religieuzen, naast een
of ander kleiner convent van zus
ters, naast meerdere kapellen van
Godshuizen en liefdadige stichtingen,
bestonden in oud Amersfoort niet min
der dan drie belangrijke kloosters van
vrouwelijke religieuzen het St. Agatha-
klooster aan het Zand. het St. Agnes-
klooster tusschen St. Andriesstraat en
Heerenstraat, het St. Barbaraklooster
tusschen de Heerenstraal en Monniken-
Door de Hervorming ging dit alles
te niet en twee eeuwen lang kende
men in Amersfoort geen kloosterzusters
Mogen wij er niet de hand van
Gods Voorzienigheid ia zien, dat op
dezelfde plaats, waar deze oude kloos
ters stonden ook thans weer God-ge
wijde maagden van drie Congregaties den
Heer dienen met gebed en liefdewerken
Op het terrein van het St. Agnes-
klooster staat het Ziekenhuis door de Zus
ters van den H. Carolus Borromeus be
diend de monumentale gebouwen-reeks
onzer Jubileereode Congregatie der Zus-
tersvan O. L. Vr. be v indt zich op 't terrein
van het St. Barbara klooster terwijl de
nog beslaande fraaie gothieke kapel van
het St. Agatha-klooster eigendom is van
de R. K. kerk aan het Zand en goeden
dienst bewijst als R. K. Vereenigings-
lokaal en vlak daarbij, aan de overzijde
der straat, in het St. Agatha-weeshuis,
arbeiden de zusters der Congregatie
van den H. Joseph.
Bezat onze stad eertijds driegrootcre
conventen van religieuze zusters, thans
heeft zij er zeven, en twee daarvan zijn
moederhuizen, twee bronnen dus, waar
uit van Amersfoort een stroom van
rijken zegen vloeit naar vele plaatsen
in Nederland.
De Congregatie der zusters van O. L.
Vr. heeft van alle religieuzen in onze stad
de oudste brieven en in onze stad niet
alleen, want deze Congregatie mag er
op roemen de eerste onderwas-congre
gatie in de Noordelijke provinciën van
Nederland te zijn geweest.
„De Associatie der Kosters van O. L.
I 'route is voornamelijk opgericht voor
iet onderwijs der arme kinderen. Xij
onderrichten hare leerlingen in de waar
heden van den godsdienst, den catec/ut
mus, de talen, het leun, schrijven,
kenen, de spelkunst en de handwerk
ij belasten etch met het onderwijs 1
jougeju/froinveneuhoudenpeusionnair,
zoo leest men reeds in het Juni II
goedgekeurde Reglement der Zustersj
Wanneer de geschiedenis van het kalhof
lick volksonderwijs in het Noorden
ons land wordt geschreven, dan zal dt
jubileerende Congregatie der Zusters
O. L. Vr. een groot gedeelte van
boek met eere vullen, maar de hoogsti
roem mag zij toch hier op dragen ,dat
de eerste bladzijde van dat beek
haar gewijd zal zijn.
De stichter dezer Nederlandsche con
gregatie was de vrome pater Mathiaa
Wolff S.J., pastoor te Kudenburg. Dezes
man, de man van Gods Voorzienigheid,^
zag duidelijk in, dit het openbaar ond :r-R>
wijs, in die dagen van een protestantschtjk
taiionalisme doortrokken, voor ons ge-jp
heel ongeschikt was. Dat zag niet alleen
pater Wolff in, maar veienmethem. Pater
Wolff zag echter ook den uitwegeen
katholieke school en een religieuze onder-
wijs-congregatie. Vol wilskracht en vol
Gods-vertrouwen verklaarde hij de stich
ting der Zusters voor gevestigd. Het<
den 29 Juli 1822.
Hoe et
1 huis te vinden w
gemeenschappelijk konden wonen,
waar zouden zij het best haar werk be
ginnen 1 Pater Wolft richUe..UoB~blik-
naar Amersfoort: aan de stad van St.
Joris vertrouwde hij in 1823 zijn jonge
stichting toe. Het was hem niet onbe
kend, dat hij in die plaats een sterken
steun zou vinden in een man van
groote gaven, een man van initiatief op
velerlei gebied, den schranderen en
doortastenden pastoor van het Zand,
den lateren Aartspriester G. A. Ver
meulen.
Elke boom is eerst een stek geweest,
ook de Congregatie begon in alle
nederigheid.
Voor 175 gulden's jaars huurde men
een huis ia de Muurhuizen tegenover
de Nieuwstraat, waar thans de R.K.
meisjesscholen zijn gevestigd en welke
plek gronds voor ons een zekere wij
ding heett gekregen, daar zij heel deze
eeuw door het terrein van der Zusters
zegenbrengende werkzaamheid is ge
bleven. Daar werd ook reeds in 1824
een pensionaat geopend, waartoe
pastoor Vermeulen den stoot gaf, en
meer dan dat. Zijn lijkredenaar, J. G.
Wennekendonk pastoor der O. L. Vr.
Kerk alhier, zeide er van
tlir verheft zich binnen onze veste
een gesticht op hetwelk de katholieken
niet alleen van Amersfoort maar van
geheel Nederland billijk Irotseh mogen
rijn, een gesticht dat onberekenbare voor
deden hee/topgeleverden nog voortdurend
belooft aan den godsdienst in ons vader
land. 11 ie was de grondlegger van dat
huis. liet was Vermeulen, die het eerst
de behoefte erkende van een gesticht
H» jonge dochters van den aanzien-
lijken stand en die. de behoefte daarvan
'ende. ook de middelen wist te vinden,
het te doen verrijzen.
Pastoor Vermeulen stierf in 1844
nog slechts
20 jaren bestond. Wij ziji nu
jaren verderen gelijk de
Congregatie in die jaren zich steeds
uitbreidde, zoo ook het pensionaat,
op welke voortreffelijke inrichting de
katholieken met alleen van Amersfoort
geheel Nederland meer nog
dan vroeger billijk Irotseh mogen zijn.
De dankbare en blijde herinnering aan
het Amersfoortsche pensionaat blijft
'den jongen do. liters van den aanzien
lijken standdie daar haar opleiding
mochten ontvangen, heel haar leven bij.
In de Muurhuizen woonden de Zusters
20 jaar, tot Mei 1842, toen verhuisden
zij naar het deftige huis met den hard-
steenen gevel aan den Zuidsingel, waarin
nog heden het pensionaat is gevestigd,
dat in den loop der jaren is uitge-
'ot dat machtige complex van
:n strekkende van de gracht
aan de Heerenstraat. Daar vindt men
Moederbuis, het. Noviciaat us <Je
school voor Onderwijzer*
en schoone kapel harmonisch
Het is mij niet bekend of de heilige
professie der eerw. Zusters meermalen
in een Amersfoortsche parochiekerk
heeft plaats gehad, wellicht is het een
geheel eenige eer voor de Kerk aan het
Zand, dat daar op 22 Aug. 1841 drie
Zusters der Congregatie van O. L. V.
voor Aartspriester Vermeulen haar hei
lige geloften hebben afgelegd.
Buitengewone verdiensten voor de
Congregatie heeft gehad een oud-oom
van ondergeteekende, kapelaan G. Kok,
die in denaren 1839 en 1840 hier kape
laan was aan de kerk van O. L. Vr.
Hemelvaart.
In die dagen, toen er naast veel be
leid ook bijzondere energie noodig was,
om de Congregatie tot grooter bloei
te brengen, was kapelaan Kok voor de
zusters een trouwe raadsman. Hij werd
tot procurator der Congregatie benoemd
met den last hare belangen te bevor
deren en door zijn wijzen raad de zus
ters in alles behulpzaam te zijn. >Onze
goede vriend en weldoener», dien naam
geeft de Algemeetie Overste hem in
haar brieven en bij zijn dood in 1870
als pastoor der H. Willibrorduskerk
binnen de Veste te Amsterdam, schreef
De Tijd terecht, dat de Congregatie der
Zusters van O. L. Vr. tot de vruchten
van zijn arbeid kan worden gertkend.
voord ook v
voor de plaats w
Hoe dat zij, w
onze meisjes a
Met innige voldoening memoreer ik,
hetgeen de geestelijkheid der beide ker
ken, welke Amersfoort toen nog slechts
bezat, voor de congregatie heeft mogen
doen. Met innige voldoening, want waar
Amersfoort onmetelijken dar.k verschul
digd is aan de eerw. Zusters, die reeds
een eeuw lang onze kinderen hebben
onderwezen en in deugd en godsdienst
zin bevestigd, en dat met een geest
van offer en een toegewijde liefde, als
Gods genade zóó volkomen alleen aan
religieuzen schijnt te geven, daar zijn
wij hartelijk blij om het voorrecht, dat wij
in vroeger jaren ook aan de Congregatie
eenigen dienst hebben mogen bewijzen,
Eens heeft Christus aan zijn apostelen
de belofte gedaan: IVaar gij een stad
binnengaat en zijU aannemen.. zegt hun
het Rijk Gods is u nabij gekomen. Geldt
or de religieuzen en
ar zij zich vestigen?
ar het onderwijs van
religieuze zusters is
toevertrouwd, daar mogen wij het laat
toekomen L'w rijk ongetwijfeld bidden
met dubbel Godsvertrouwen.
Voor Roomsch Amersfoort is de Con
gregatie der Zusters van O. L. Vrouw
een steeds grootcre zegen geworden
zij verzorgen het onderwijs aaa alle
Roomsche meisjesscholen van »frobeU
iloz, haa/-lcJrtekschool eo haar
C*«S haar \tariigesticht,
den "ouden Soesterweg. vinden ook
onze weezen en verlaten kinderen moe
derlijke verzorging.
In het publiek zien wij onze zusters
bijna niet. Eenige zusters haastig maar
ingetogen, naar de scholen gaande, een
paar zusters de pensionairen op haar
wandeling begeleidend, dat is al wat
de stad van de zusters ziet. En toch,
als de harten van onze Roomsche
vrouwen te spreken beginnen, wat blijkt
dan dat de herinnering aan die lieve,
opofferende, innig-vrome Zusters haar
onvergetelijk bij is gebleven, al zagen
zij de zusters na hun kinderjaren nooit
meer terug. En wie zal zeggen voor
hoevele vrouwen de herinnering aan
die altijd zoo hartelijk belangstellende
zusters in het later leven een steun is
geweest, wellicht voor een of ander de
stoot van Gods genade, die tot bezin
ning en tot inkeer bracht
Amersfoort heelt eens ter eere van
Maria een grootschen tempel gebouwd,
waarvan nog heden de toren aan heel
Eemland de glorie der Lieve Vrouwe
verkondigt, dezelfde Lieve Vrouwe
bouwe nu door Hare Zusters de zielen
onzer kinderen tot steeds schooner
tempels van God den H. Geest
C. HARTMAN, pastoor.
Binnenland
Staten Generaal.
De openingsplechtigheid der buiten-
gewone zitting van de Slaten-Generaal
duurde slechts enkele minuten. De
Koningin was in rouwkleeding. De
plechtigheid werd bijgewoond door vele
leden van het corps diplomatique en
tal van andere autoriteiten. Verscheidene
vrouwelijke Kamerleden waren tegen-1
De openingsrede luidde als volgt
•De wenschelijkheid om in de Grond
wet onderscheidene, belangrijke wijzi
gingen aan te brengen, is door de ont
bonden Kamers der Staten-Generaal
met groote meerderheid van stemmen
»Ter voldoening aan het Grond
wettelijk voorschrift, zullen U onver
wijld de noodige voorstellen bereiken
om het aangevangen wetk te voltooien,
»Uw arbeid in deze zitting, kort van
duur als zij is, zal uiteraard een be
perkt karakter dragen.
»Ik stel Mij voor Mij nader tc ver
klaren nopens de maatregelen in 's Lands
belang, die in de volgende zitting L" we
medewerking zullen behoeven.
»Het is Mijne vurige bede, dat God
ons de wijsheid moge schenken, onmis
baar om ons dierbaar Vaderland in
deze moeilijke tijden voor inzinking te
behoeden.
»Ik verklaar de zitting der Staten-
Generaal te zijn geopend.»
Na voorlezing der korte Troonrede
weerklonk een driewerf «leve de Konin
gin, leve de Prins!"
Tusschen dichte rijen van toeschou
wers keerde het Vorstelijk echtpaar in
een galastoet naar het Paleis aan het
Noordeinde terug.
De openingsrede gaat alleen over de
Grondwetsherziening, waarvoor deze
buitengewone zitting is bijeengeroepen
en welke thans in tweede lezing door
de nieuwe Kamers moet worden af
gehandeld.
Later, in de volgende zitting, welke
in September geopend wordt, komt de
gewone patiementaire arbeid aan de
orde, het regeeringsprogram, waarnaar
de Koningin verwijst als naar de «maat
regelen in 's lands belang»waarover
Zij zich voorstelt zich nader te ver
klaren, maar op welker groote bc-
teekenis nu reeds wordt gedoeld in den
wensch, »dat God ons de wijsheid moge
schenken, onmisbaar 0111 ons dierbaar
vaderland in deze moeilijke tijden voor
inzinking te behoeden."
Later kwam de Tweede Kamer
apart bijeen.
In die vergadering waren als leden
ook aanwezig de ministers Ruys de
Beerenbrouck, Heemskerk, De Visser,
Van Dijk en de Geer.
7 vrouwelijke leden waren present.
De Katli. Kamerclub heeft het cetste
vrouwelijke R. Kath. Kamerlid, mevr.
BronsveldVitringa, bloemen aange
boden.
Dr. Kooien werd
instemming w
Deze draaide het rad der formaliteiten
met groote vaardigheid en hij zet te
allen in een Wip weer op straat.
Amersfoort
De vlaggen uit!
We herhalen nogmaals onze aan
sporing van Zaterdag tot Maandag te
vlaggen als uiting van blijde sympathie
met de haar eeuwfeest vierende Con
gregatie der Zusters van O. L. Vrouw.
A. P, V »de Luchtpost" Amersfoort.
L'itslag wtdvlucht, gehouden met jonge
duiven vanuit Baarle Nassau, afstand
83* K.M. op Zondag 23 Juli 1922.
Weder ongunstig. Wind West. Duiven
los 8 uur. In concours 201 duiven. De
le prijswinnende duif arriveerde 9 u.
5 m. 40.sec. de laatste 10 u. 14 m.35 sec.
De prijzen werden behaald als volgt
Chr. Baartman, no. 1-12-17-20 26 29-
36 J. v. d. Brom, no, 2 10-29 G. v.d.
Riet, no. 3-21 32 A. M. Neerincx, no.
4-11-30 37-42 48 49; H. J. Hol. no.
5 ü-7-31 J. Veer, no. 8 W. Sleeking,
no. 0 16 38-46 G. van Eldert, no. 13-
44 47C. J. v. d. Riet, no. 14 27 A.
Lablans. no. 15; J. Boshuizen, no. 18-
24 34-45-50 51; A. Kuipers, no. 19-25-
53 H. Hartochsveld, no, 23 G. de
Vries, no. 28-39; E. J. Arler. no. 33;
G. de Winter, no. 35Joh. Engel, no.
40G. ten Hove, no. 41-52 C. v. d.
Heuvel, no. 43C. Scholte, no. 54.
Aangnwczen duif 25 ct. C. v.d. Heuvel
met no. 43. Aangewezen duif 10 cl.
C, Scholte met no. 54.
Bij Koninklijk besluit is onze stad
genoot de heer Age J. Looxma van
Weideren baron Rengers benoemd tol
voorzitter van het Waterschap Eentnes.
Deze benoeming geschiedde met pas-
seeren van de voordracht van het